1. Sự kích thích của não

Nhiều nhân chứng trên khắp thế giới từng nhìn thấy bóng người lạ xuất hiện thoáng qua tầm mắt rồi biến mất ngay lập tức. Họ tin rằng chúng là ma quỷ hoặc linh hồn người quá cố. Một số nhà khoa học Thụy Sĩ đã tìm ra bằng chứng mới để lý giải hiện tượng ấy. Họ dùng dòng điện để kích thích não một phụ nữ mắc chứng động kinh. Sau khi nhận dòng điện, người phụ nữ nói một người ngồi phía sau bắt chước từng cử động của cô, tức là khi cô ngồi dậy thì bóng người cũng ngồi dậy.

Vậy hiện tượng đó là gì? Các nhà khoa học kích thích điện vào vùng đỉnh thái dương trái, khu vực điều khiển ý thức giúp con người phân biệt sự khác nhau giữa bản thân và người xung quanh. Tác động của dòng điện trong não khiến con người tự tạo ra hình ảnh bóng người trong đầu. Đây chính là nguyên nhân khiến nhiều người khỏe mạnh và tâm thần phân liệt thấy bóng ma khi vùng đỉnh thái dương trái hoạt động bất thường.

2. Hiệu ứng vô thức

“Bàn cầu cơ” là phương pháp giao tiếp với người thân yêu đã chết rất thịnh hành từ năm 1840 và chúng vẫn phổ biến đến ngày nay. Thành phần của bàn cầu cơ bao gồm bảng chữ cái, chữ số, các từ đơn giản như “đúng” hoặc “không”. Người tham gia đặt tay trên mảnh gỗ nhỏ hình trái tim (gọi là planchette) sau đó yêu cầu linh hồn trả lời câu hỏi. Linh hồn di chuyển mảnh gỗ nhỏ đến các chữ cái để tạo ra lời nhắn hoặc đáp án đúng cho câu hỏi mặc dù những người đặt tay lên đó khẳng định rằng họ hề đẩy miếng gỗ.

Một bàn cầu cơ. Ảnh: listverse.com

Nhà vật lý nổi tiếng Michael Faraday đã tìm hiểu hiện tượng này. Bằng những thực nghiệm thông minh, Faraday phát hiện planchette di chuyển nhờ vào “hiệu ứng vô thức”. Sức mạnh cơ bắp người tham gia gây nên sự chuyển động một cách vô thức do họ kỳ vọng planchette di chuyển, vì vậy hiện tượng không phải do linh hồn tạo ra.

3. Sóng hạ âm

Con người nghe âm thanh trong khoảng tần số từ 20 đến 20.000 Hz và không thể phát hiện âm thanh có tần số dưới 20 Hz. Người ta gọi những tiếng ồn “im lặng” dưới tần số 20 Hz là sóng hạ âm. Sóng hạ âm hình thành bởi bão, gió, thời tiết. Thậm chí chúng tồn tại hàng ngày trong nhiều thiết bị. Con người cảm nhận sóng hạ âm dưới dạng các hình thức rung động.

Ảnh minh họa: listverse.com

Nhà nghiên cứu Vic Tandy của trường Đại học Coventry tại Anh nghi ngờ ma xuất hiện trong phòng thí nghiệm sau khi ông thấy một bóng ma màu xám gần bàn làm việc. Ngày hôm sau, Tandy  phát hiện một điều thú vị.

Trước khi chuẩn bị cho một trận đấu kiếm, Tandy đặt thanh kiếm trong bàn kẹp. Bỗng nhiên lưỡi kiếm rung lên theo cách riêng của nó, như thể một bàn tay vô hình đưa tới, đưa lui thanh kiếm. Tandy nhận thấy ai đó vừa lắp chiếc quạt mới trong phòng thí nghiệm. Ông tắt quạt thì thanh kiếm ngừng rung.

Tandy cho rằng chiếc quạt tạo ra rung động hạ âm ở tần số 19 Hz - bằng tần số cử động nhãn cầu ở mắt con người. Sóng hạ âm làm rung thanh kiếm và cộng hưởng với cử động nhãn cầu của Tandy, gây nên ảo giác về ma.

Nhiều chuyên gia tin rằng sóng hạ âm là nguyên nhân tạo nên nhiều địa điểm huyền bí, ma quái. Những cơn gió mạnh thổi vào các bức tường trong tòa tháp cổ tạo ra sóng hạ âm - loại sóng có thể xuyên qua những bức tường dày nhất. Khi sống ở những nơi như thế, con người có thể nghe thấy tiếng gió gào thét dọc hành lang hoặc tiếng bước chân.

4. Thuyết tự động

Rất nhiều câu chuyện kể về bác sĩ phù thủy, nhà tiên tri có khả năng nghe giọng nói hoặc tiếp nhận kiến thức siêu nhiên từ thế giới tâm linh. Các pháp sư của nhiều tôn giáo cổ đại là kênh thông tin giao tiếp với người đã mất. John Edward, một pháp sư tại Mỹ, nói rằng ông có thể nói chuyện với người trong quá khứ. J.Z. Knight, một pháp sư khác, khẳng định ông biết một kênh giao tiếp với linh hồn. Đó là Ramtha, một linh hồn 35.000 năm tuổi từ lục địa bí ẩn Atlantis.

Ảnh minh họa: listverse.com

Một số nhà khoa học đã đưa ra “thuyết tự động” để giải đáp hiện tượng. Theo họ, đây là trạng thái ý thức, trong đó con người nói hoặc hành động một cách vô thức. Nói cách khác, khi một người điều chỉnh và tạm thời xóa mọi thứ trong tâm trí thì suy nghĩ ngẫu nhiên, hình ảnh, các biểu tượng có thể phát sinh tự nhiên và họ thừa nhận suy nghĩ này đến từ thực thể khác.

Nhiều nghệ sĩ và nhạc sĩ đột nhiên lấy cảm hứng từ một tư tưởng lớn nào đó trong hoàn cảnh tương tự như vậy. Những ý tưởng xuất phát từ chính não của họ, chứ không phải từ ai đó trong thế giới bên kia.

5. Điểm lạnh

Giả sử bạn đứng trong một tòa lâu đài đổ nát vào giữa đêm thì đột nhiên không khí trở nên lạnh ngắt. Tuy nhiên, nếu bạn bước sang phải hoặc sang trái vài bước thì nhiệt độ trở lại mức bình thường. Các nhà tâm lý gọi hiện tượng này là “điểm lạnh”. Theo giới săn ma, điểm lạnh là dấu hiệu của hoạt động huyền bí khi "ma" xuất hiện trong lớp không khí mỏng và mọi người sợ hãi khi thấy chúng. "Ma" cần năng lượng nên nó thu hút nhiệt từ môi trường xung quanh (bao gồm thân nhiệt từ con người) để biểu hiện.

Tuy nhiên, các nhà khoa học lý giải đơn giản hơn nhiều. Mỗi đối tượng có nhiệt độ riêng. Một số bề mặt nóng hơn những bề mặt khác. Trong quá trình cân bằng nhiệt, các vật thể cố gắng giảm nhiệt bằng quá trình đối lưu. Khối không khí nóng bốc lên và không khí lạnh chìm xuống. Tương tự như vậy, khi không khí khô bay thấp và kết hợp với khối không khí ẩm trên trần nhà, chúng sẽ tạo ra một dòng khí xoáy đối lưu. Người đứng ở đó sẽ cảm thấy như bóng ma vừa lướt qua, vì làn da của họ cảm thấy mát hơn.

6. Vấn đề về máy ảnh

Những quả bóng ánh sáng rực rỡ chỉ xuất hiện trong các bức ảnh và con người không thể thấy chúng bằng mắt thường. Nhiều người tin rằng chúng là linh hồn người chết.

Những khối sáng lạ xuất hiện trong ảnh do bụi hoặc một vật quá nhỏ xuất hiện gần camera . Ảnh: listverse.com

Skeptic Brian Dunning, một nhà nghiên cứu, cho biết, khi một hạt bụi hoặc vật nhỏ quá gần với máy ảnh, nó sẽ tạo ra vòng tròn mờ ảo trong bức hình. Đèn flash khiến quả cầu phát sáng hơn và con người tưởng bóng ma xuất hiện.

Nhà tâm lý học Pamela Heath nêu ra những nguyên nhân khác như ống kính bẩn hay ẩm ướt, sự phản xạ của ống kính.

Nhiều trang web huyền bí đã ngừng chấp nhận những bức ảnh về quả cầu ánh sáng. Họ nói chúng là kết quả của quá nhiều sai lầm. Chính hiểu biết cơ bản về công nghệ giúp con người không tin những quả cầu trong bức ảnh là bóng ma nữa.

7. Khí độc carbon monoxide

Năm 1921, bác sỹ nhãn khoa William Wilmer tại Mỹ xuất bản bài báo kỳ lạ trong tạp chí nhãn khoa Mỹ. Bài báo kể về câu chuyện gia đình “H” và ngôi nhà ma ám. Những người sống trong ngôi nhà ấy thường xuyên nghe những âm thanh lạ như tiếng cửa đóng sầm, đồ đạc di chuyển và tiếng bước chân trong phòng trống. Người con cảm thấy có ai đó đang ngồi trên anh ta. Trong màn đêm, người vợ thấy một người đàn ông và phụ nữ khác đứng ở chân giường rồi biến mất ngay. Gia đình họ rất mệt mỏi, chán nản. Những cây mà họ trồng cũng chết.

Sau này gia đình H phát hiện lò sưởi trong nhà hỏng, khí đốt bay vào trong nhà vì không thể bay ra ngoài ống khói khiến họ nhiễm độc khí carbon monoxide (CO).

CO là chất khí không mùi, không màu nên con người rất khó phát hiện. Nó rất nguy hiểm vì hồng cầu hấp thụ nó dễ dàng hơn oxy. Tình trạng thiếu oxy dẫn tới các triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn, lú lẫn và chết. Nhưng trước đó người nhiễm độc CO trải qua những ảo giác giống như gia đình “H”.

8. Hoang tưởng theo số đông

Tháng 6/2013, hơn 3.000 công nhân đình công tại nhà máy may ở Gazipur, Bangladesh. Họ không phản đối thời gian làm việc quá dài, cũng không đòi tăng lương, mà chỉ muốn ai đó xử lý con ma trong nhà vệ sinh. Theo họ, con ma này tấn công một công nhân nữ khiến mọi người hoảng sợ.

Ảnh minh họa: listverse.com

Một cuộc bạo loạn xảy ra ngay sau đó và cảnh sát phải lập lại trật tự. Sự kiện tương tự xảy ra tại trường học ở Patong, Phuket, Thái Lan khi 22 học sinh nhập viện vì thấy hồn ma một bà già.

Thay vì yêu cầu chủ sở hữu nhà máy sản xuất Bangladesh làm lễ trừ tà, lẽ ra công nhân nên gọi nhân viên tư vấn. Cả người lao động và sinh viên trải trải qua một hiện tượng tâm lý mà người ta gọi là cuồng loạn theo số đông. Những ảo giác này xảy ra khi mọi người đang thực sự căng thẳng trong môi trường áp bức, khắc nghiệt (trường học quá nghiêm ngặt hoặc nơi làm việc quá bận rộn). Căng thẳng dồn nén lâu ngày gây nên những triệu chứng như  đau đầu, buồn nôn, co thắt dữ dội. Một môi trường tương đối cô lập và những tin đồn chính là công thức hoàn hảo cho tình trạng hoang tưởng cho vài người. Dần dần hiện tượng tương tự cũng xuất hiện ở những người khác. Chứng hoang tưởng lây lan như một căn bệnh và tình trạng hoảng loạn xảy ra sau đó.

Điều thú vị là rất ít người lao động trong 3.000 công nhân nhà máy sản xuất thực sự gặp ma. Thậm chí người phụ nữ châm ngòi cho cuộc đình công này không hề trông thấy bất cứ thứ gì. Cô ốm và cho rằng ma quỷ làm hại cô.

9. Ion

Ion là nguyên tử với số lượng proton và electron không đồng đều. Nếu nguyên tử nhận thêm electron, nó trở thành ion âm và nếu mất electron, nó trở thành ion dương.

Thợ săn ma sử dụng công nghệ như máy đo ion để phát hiện bóng ma. Họ cho rằng linh hồn can thiệp vào số lượng ion trong bầu không khí, tức là chúng hút năng lượng ion khi chúng muốn xuất hiện. Tuy nhiên, ion hình thành bởi nhiều hiện tượng tự nhiên như thời tiết, bức xạ mặt trời. Vì vậy, không ai chứng minh được rằng sự xuất hiện của ion đồng nghĩa với việc bóng ma xuất hiện.

Tâm trạng con người có thể thay đổi theo chiều hướng tích cực hoặc tiêu cực do tác động của ion trong khí quyển. Ion âm khiến con người cảm thấy bình tĩnh và thoải mái, còn ion dương gây đau đầu, tạo ra cảm giác tệ hại. Hiện tượng này giải thích lý do những người sống trong “ngôi nhà ma ám” hay cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng, đau đầu.

10. Cơ học lượng tử

Cơ học lượng tử nghiên cứu các dạng vật chất nhỏ. Thành tựu của cơ học lượng tử dẫn tới nhiều phát minh khá tuyệt vời. Nhờ cơ học lượng tử mà các nhà vật lý đã giải thích thành công nhiều hiện tượng liên quan tới ma quỷ.

Ảnh minh họa: listverse.com

Stuart Hameroff và Roger Penrose, hai tiến sĩ tại Mỹ, cho rằng ý thức của con người xuất phát từ vi cấu trúc hình ống trong tế bào não. Những ống này chịu trách nhiệm xử lý lượng tử (phần hồn của con người về cơ bản). Hai tiến sĩ cho biết, khi con người trải qua cảm giác cận tử, thông tin lượng tử trong não vẫn tiếp tục tồn tại. Đó là nguyên nhân khiến một số người nói họ bay ra ngoài cơ thể hoặc nhìn thấy ánh sáng ở cuối đường hầm.