Người người í ới gọi nhau đi nhậu bất kể nam nữ. Ảnh: Đ.L

Cứ cho là sáng kiến đi, khi Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đề xuất các quán rượu bia sẽ mở dịch vụ đưa bợm nhậu về nhà sau khi họ xỉn “quắc cần câu” trong quán.

Mới nghe qua ai cũng mừng vì, nếu dịch vụ này được thực hiện phổ biến thì sẽ không còn sâu rượu cầm vô lăng ô tô hay phóng xe máy trên phố trong trạng thái không còn phân biệt được đâu là lề trái lề phải. Và tất nhiên, một trong những nguyên nhân chủ yếu nhất gây mất an toàn giao thông sẽ được loại trừ.

Chưa nói tới “sáng kiến” này có được các chủ quán và cả bợm nhậu đồng tình hay không, có khả năng đi vào thực tế hay không. Nghe nói nó mang nhãn “made in Trung Quốc và Hàn Quốc”. Học kinh nghiệm của họ để cải thiện tình hình tai nạn là cần thiết vì cứ mỗi ngày có tới ba chục nhân mạng bị chết một cách lãng nhách và đau thương trên đường. Nếu khách nhậu say xỉn (như thế nào là say xỉn?) đều được chủ quán đưa về nhà thì chắc chắn tai nạn giao thông trên đường sẽ giảm đáng kể. Đó là điểm son của “dự án”, khó phản bác vì mục đích tốt đẹp của nó. Nhưng chính điều đó đã làm lóa mắt mọi người và che khuất một số hiệu ứng phụ.

Phải chăng đây là một sáng kiến lãng mạn và mị dân nhậu?

Mị dân nhậu ở chỗ, thay vì đo nồng độ cồn và phạt thật nặng, cả việc giữ xe ô tô, xe gắn máy của những tay bợm nhậu coi thường tính mạng bản thân mình và của người khác thì lại đưa ra một chính sách khoan dung, chiều chuộng họ hết mức. Phải chăng, dịch vụ này phát triển thì các bà vợ sẽ yên tâm hơn khi chồng đi nhậu và họ sẽ lòn vào ví chồng nhiều tiền hơn hiện nay? Phải chăng bợm nhậu sẽ thấy an toàn hơn và họ cứ uống thả cửa mà không cần quan tâm đến việc về nhà? Phải chăng chúng ta đã ngầm đầu hàng nạn nhậu nhẹt đang thành quốc nạn, thay vì chữa trị nó tận gốc, chúng ta đang tìm cách giảm tai nạn giao thông bằng biện pháp dùng thuốc cảm để chữa trị bệnh nan y?

Vậy là, thay vì đưa ra những chính sách có tầm cỡ quốc gia để giảm bớt tệ nghiện bia rượu, áp dụng pháp luật với những vi phạm của người tham gia giao thông khi trong máu có nồng độ cồn quá mức cho phép, chúng ta lại nghĩ tới cách gián tiếp thừa nhận và ngầm ve vuốt nó?

Xin hãy nhìn vào những con số của căn bệnh nguy hiểm cho an toàn xã hội và sự trường tồn của giống nòi: “Theo thống kê của tổ chức nghiên cứu Euromonitor, năm 2013, Việt Nam tiêu thụ 3 tỉ lít bia, tương đương giá trị 3 tỉ đô la Mỹ, trở thành “quán quân” uống bia ở khu vực ASEAN và thứ 3 châu Á, chỉ sau Trung Quốc và Nhật Bản. Trong khi 10 năm trước, Việt Nam chỉ tiêu thụ 1,29 tỉ lít bia. Như vậy, chỉ sau một thập niên, tốc độ tiêu thụ bia của người Việt tăng gần 200%. Theo dự báo của Bộ Công Thương đưa ra đến năm 2015, con số này sẽ tăng lên 4,5 tỉ lít bia, lượng tiêu thụ trung bình mỗi người dân cũng tăng từ mức 32 lít/năm hiện tại lên 47 lít/năm. Thậm chí, các nhà đầu tư vào bia đang kỳ vọng con số này sẽ tăng lên 60-70 lít bia/người/năm”, (nguồn Thanh Niên).

Chưa vô địch bóng đá nhưng đã vô địch uống bia (và có lẽ cả rượu đế), liệu có nên tự hào?

Thực ra, uống nhiều bia đâu phải tội lỗi. Trong cuộc hòa nhập toàn cầu, có được một chút danh hiệu nào đó cũng chẳng dễ dàng. Mới đây, tờ Daily Mail vừa đăng tải bài viết với những hình ảnh thú vị về lễ hội bia hơi miễn phí diễn ra ở Hà Nội vào ngày 7-12-2014 và khen ngợi “nhiệt tình uống bia của người Việt” trong lễ hội bia. Nhiều độc giả của tờ báo tỏ ý muốn đến nước ta để được uống bia trong không khí rất “hào hùng” ấy. Có lẽ những bợm nhậu ngoại quốc “thèm thuồng” vì ở nước họ muốn uống bia phải vào quán, phải trả nhiều tiền cho bia vì cõng thuế nặng chứ không được ngồi trên vỉa hè thoải mái vô tư thâu đêm suốt sáng để uống những cốc bia rẻ như xứ ta.

Dĩ nhiên người làm bia, bán bia rượu và các nhà đầu tư đang muốn nhảy vào xây nhà máy bia thì vui mừng khôn xiết. Ngân sách quốc gia cũng thu về một số tiền thuế không nhỏ. Nhưng không cần nói nhiều, mỗi chúng ta đều hiểu, thậm chí đã từng nếm nỗi đau, nỗi nguy của nạn nhậu nhẹt vô hạn độ. Liệu lợi nhuận và tiền thuế có bù nổi tiền thuốc và dịch vụ y tế tiêu vào chữa bệnh gan, tâm thần, chi phí ngân sách cho công an, tòa án xử lý tội phạm do bia rượu thái quá mang lại?

Quan trọng hơn và nguy hiểm hơn những thứ đó là sự thoái hóa về não trạng và đạo đức cũng như sức khỏe của các thế hệ tương lai. Thanh niên ta có chiều cao trung bình thấp nhất Đông Nam Á. Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới vừa xếp hạng chỉ số trí tuệ Việt Nam đứng thứ 76/141 nước, tụt hậu 25 bậc so với năm trước, dưới mức trung bình của thế giới. Singapore chỉ 5 triệu dân, năm 2011 đăng ký 647 bằng sáng chế và công trình khoa học được công bố toàn cầu, trong khi cùng thời gian, hơn 80 triệu người Việt không đăng ký được công trình có tầm thế giới nào! Buồn hay vui hay tự hào đây?

Có lẽ không ít người Việt chỉ thấy buồn và lo chứ không tự hào một chút nào về danh hiệu dân ta vô địch uống bia Đông Nam Á!

Chính vì thế, rất khó phản bác “sáng kiến đưa bợm nhậu về nhà”, nhưng khó mà tin rằng nó sẽ được thực hiện rộng rãi ngoài một số có lẽ rất ít ông chủ quán muốn quảng bá tên tuổi. Chúng ta mong Ủy ban An toàn giao thông quốc gia hãy đưa ra một chính sách có tầm cỡ quốc gia để giảm bớt nạn nhậu nhẹt, lạm dụng rượu bia vô hạn độ tương xứng với vai trò của ủy ban này. Cũng mong Nhà nước hãm bớt “kỳ vọng của các nhà đầu tư bia rượu”, điều tiết lại chỉ số phát triển bia rượu trên cơ sở hiệu quả với mọi lĩnh vực của xã hội chứ không chỉ nhìn vào lợi nhuận nó đưa lại cho ngân sách.

Thuốc cảm cũng rất cần nhưng xem ra bệnh trạng rượu bia và nhậu nhẹt “quắc cần câu” của dân ta đang đòi những biện pháp khẩn cấp và nghiêm khắc của pháp luật hơn là những viên thuốc cảm.