Sức khỏe và đời sống
Chế độ dinh dưỡng của người Mỹ
Trong nhiều thập kỷ nay, nước Mỹ phải đối mặt với một loạt các vấn đề về sức khỏe liên quan đến sự phát triển của kinh tế và xã hội, đó là các bệnh béo phì, tiểu đường và tim mạch. Nguyên nhân chủ yếu đến từ những lựa chọn chế độ dinh dưỡng và vận động của người Mỹ. Một báo cáo mới của Trung Tâm Phòng chống và Kiểm soát bệnh dịch Hoa Kỳ (CDC) cho thấy trong vài năm qua người Mỹ đã có những tiến bộ nhất định trong việc bảo vệ sức khỏe của mình nhưng dường như vẫn chưa đủ.
Người Mỹ vẫn béo phì
Khoảng 6 trong số 10 người Mỹ vẫn bị xếp vào dạng quá cân hay béo phì, trong khi một phần trăm khá lớn vẫn tiếp tục thói quen hút thuốc và uống nhiều rượu. Đó là kết quả của một nghiên cứu được công bố vào cuối tháng 5 vừa qua của CDC.
Chuyên gia nghiên cứu về dữ liệu y tế thuộc CDC, cô Charlotte Shoenborn cho biết:
“Béo phì vẫn là một vấn đề đáng quan tâm dù chúng ta thấy người Mỹ đã vận động nhiều hơn trước. Béo phì là một vấn đề dai dẳng, tôi không rõ vì sao vì nghiên cứu này chỉ tống kết số liệu mà không có các nghiên cứu của các nhà dinh dưỡng tìm hiểu về chế độ ăn của mọi người để lấy làm số liệu chính. Nhưng số liệu này cũng là nguồn quan trọng để biết thực trạng. Chúng tôi biết là có hơn ¼ người lớn Mỹ được xếp vào béo phì, tôi không có giải thích chính xác về nguyên nhân này mà chỉ có thể đoán là có thể chúng ta đang ăn quá nhiều.”
Đây là một nghiên cứu mang tầm quốc gia với số liệu tổng hợp từ 77.000 cuộc phỏng vấn từ năm 2008 đến 2010.
Theo Quỹ Sức khỏe Mỹ, hiện chỉ có 7 trong số hơn 50 tiểu bang của nước Mỹ có phần trăm người bị béo phì hoặc quá cân thấp hơn 60%.
Béo phì là một bệnh gây nên bởi nhiều nguyên nhân bao gồm chế độ ăn uống nhiều đồ béo và tinh bột, ít vận động, thiếu ngủ, stress… Tại Hoa Kỳ, những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến béo phì bao gồm chế độ ăn và vận động của người Mỹ.
Chúng tôi biết là có hơn ¼ người lớn Mỹ được xếp vào béo phì, tôi không có giải thích chính xác về nguyên nhân này mà chỉ có thể đoán là có thể chúng ta đang ăn quá nhiều.
-Cô Charlotte Shoenborn
Với cuộc sống bận rộn, nhiều người Mỹ giờ đây đã lựa chọn các đồ ăn nhanh để tiết kiệm thời gian. Lâu dần, đồ ăn nhanh cũng đã trở thành một thứ văn hóa ăn uống phổ biến không chỉ ở Mỹ mà còn nhiều nước khác. Đây cũng được coi là một nhân tố dẫn đến bệnh béo phì ở Mỹ.
Một nghiên cứu của Viện Pew tại Hoa Kỳ gần đây cho thấy trung bình một người Mỹ hấp thụ hơn 1/10 calorie một ngày từ đồ ăn nhanh. Có khoảng 50 triệu người dùng đồ ăn nhanh mỗi ngày, 44% người Mỹ thừa nhận ăn đồ ăn nhanh ít nhất một lần trong tuần.
Việc ăn nhiều đồ ăn nhanh, chủ yếu là đồ rán và nước ngọt cũng làm tăng nguy cơ các bệnh tim mạch của người Mỹ, theo một báo cáo mới được công bố gần đây của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ. Đồ rán ăn nhanh thường chứa nhiều muối. Theo báo cáo này, người Mỹ giờ đây ăn khoảng 3.500 mg muỗi mỗi ngày, tức là cao hơn gâp hai lần so với mức khuyến cáo là 1.500 mg. Trong khi đó việc uống nước ngọt có ga đi kèm với đồ ăn nhanh cũng làm người Mỹ tăng cân. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ trích lời bác sĩ Rachel Johnson, thuộc trường đại học Vermont, thành viên của ủy ban dinh dưỡng thuộc Hiệp hội cho biết:
“Nguy cơ chính của việc uống nước ngọt là bị thừa cân….Một trong các vấn đề với nước ngọt là dường như chúng ta hấp thụ năng lượng mà chúng ta nhập vào từ đồ uống có đường khác với năng lượng từ đồ ăn, hay nói theo cách khác là khi chúng ta uống nước ngọt thì nó cũng không làm giảm lượng thứ ăn ăn vào sau đó.”
Nghiên cứu mới của CDC cũng cho thấy người Mỹ đã năng vận động hơn so với trước kia. Cứ 5 người lớn Mỹ thì có 1 người đáp ứng đúng hướng dẫn về thể dục của quốc gia. Tuy nhiên cứ 3 người thì có 1 người hoàn toàn không vận động thể dục thể thao khi có thời gian rảnh.
Những tiến bộ hạn chế
Báo cáo mới của CDC cũng cho thấy người Mỹ đã có những tiến bộ khiêm tốt trong lối sống của mình. Bên cạnh yếu tố vận động, giới trẻ Mỹ giờ đây hút thuốc ít hơn so với thế hệ trước. Cô Charlotte Schoenborn cho biết:
“Mặc dù người Mỹ chưa sống mạnh khỏe như chúng ta mong muốn nhưng có những dấu hiệu cho thấy có những tiến bộ, có những dấu hiệu cho thấy họ vận động nhiều hơn. Đây là điều hết sức quan trọng. Hút thuốc cũng giảm đi từ từ, và đây là một tin đáng khích lệ vì giới trẻ dường như đã không hấp thu thói quen hút thuốc này nhiều.”
Theo báo cáo, có 20% số người lớn tại Mỹ hiện đang hút thuốc, và ít hơn một nửa trong số họ đã cố gắng tìm cách bỏ thuốc vào năm ngoái.
Bên cạnh đó là yếu tố ngủ đủ giấc. Báo cáo mới cũng cho thấy 70% người Mỹ đã ngủ đủ giờ theo đúng khuyến cáo của chính phủ. Cô Charlotte Schoenborn cho biết đây là lần đầu tiên yếu tố này được đưa vào nghiên cứu:
“Ngủ là một yếu tố hết sức quan trọng với sức khỏe con người. Lần đầu tiên chúng tôi theo dõi số liệu này như một nhân tố về sức khỏe trên toàn quốc. Mục tiêu đưa ra là đến năm 2020 mọi người sẽ ngủ đủ giờ trong ngày. Với người lớn từ ngoài 20 tuổi trở lên phải có ít nhất 7 giờ ngủ một đêm, còn trẻ hơn thì phải có ít nhất 8 giờ ngủ một đêm. Đây là yếu tố quan trong với sức khỏe, tai nạn, và sức khỏe về tim mạch. Yếu tố này đã bị bỏ qua trong thời gian dài.”
Tuy nhiên, cũng theo báo cáo này thì có khoảng 38% những người đã ly dị, ly thân, hoặc góa gặp phải tình trạng khó ngủ. Trong khi con số này ở những người không độc thân là 27%.
Người châu Á sống khỏe mạnh hơn?
Mặc dù bức tranh chung về lối sống của người Mỹ cho thấy còn nhiều vấn đề về sức khỏe như béo phì, ít vận động hay thói quen uống rượu, nhưng nếu tính theo từng nhóm tộc người, bức tranh về sức khỏe cho thấy những khác biệt.
Mặc dù người Mỹ chưa sống mạnh khỏe như chúng ta mong muốn nhưng có những dấu hiệu cho thấy có những tiến bộ, có những dấu hiệu cho thấy họ vận động nhiều hơn.
-Cô Charlotte Shoenborn
Theo số liệu của báo cáo, người châu Á tại Mỹ được coi là nhóm người đáp ứng nhiều những tiêu chí về sức khỏe. Cô Charlotte Schoenborn nói:
“Có những khác biệt rất lớn trong hút thuốc giữa các nhóm người khác nhau. Những người nhóm châu Á ít hút thuốc hơn so với các nhóm người khác, đây là điều rất tốt. ½ số người lớn gốc Á ít có khả năng hút thuốc hơn so với nhóm người da trắng và da đen. Đó là tin tốt, nhưng riêng về vận động thì nhóm người châu Á ít vận động hơn so với nhóm người da trắng, nhưng họ cũng có tiến bộ hơn trước. Nhóm người châu Á cũng có các chỉ số về cân nặng tốt hơn rất nhiều so với các nhóm người khác. Béo phì không phải là vấn đề lớn với nhóm dân châu Á. Hơn một nửa sắc dân châu Á tại Mỹ có cân nặng trong tiêu chuẩn, trong khi 1/3 người da trắng có cân nặng trong tiêu chuẩn và chỉ có ¼ người da đen có cân nặng đạt tiêu chuẩn. Cho nên béo phì rõ ràng không phải là vấn đề lớn với nhóm người châu Á so với các nhóm khác.”
Nếu tính theo độ tuổi, những chỉ số về sức khỏe của từng nhóm người cũng khác nhau. Người trẻ tuổi dù vận động nhiều hơn, nhưng lại ít ngủ hơn và uống rượu nhiều hơn, trong khi những người lớn tuổi ít vận động hơn, nhưng uống rượu ít hơn. Cô Charlotte Schoenborn nói tiếp:
“Người trẻ tuổi có nhiều khả năng ngủ ít hơn các nhóm khác theo tôi có thể là họ còn trẻ, nhiều năng lượng và có nhiều hoạt động. Nhóm người trung niên, và đặc biệt là đàn ông bị béo phì nhiều hơn so với các nhóm người khác. 1/3 trong số những người từ 45 đến tuổi 64 trong nhóm nhóm này bị béo phì. Về tiêu chí vận động, người trẻ tuổi vận động nhiều hơn, nhưng giảm dần theo độ tuổi. Rõ ràng là khi bạn lớn tuổi thì cũng khó để vận động nhiều như người trẻ. Hút thuốc cũng giảm dần theo độ tuổi, đến độ tuổi từ 60 trở lên, người ta hút ít hơn, chỉ có 5% những người từ 75 tuổi trở lên còn hút thuốc. Hút thuốc và uống rượu đều giảm dần theo độ tuổi. Những người ở độ tuổi từ 45 trở xuống được chúng tôi xếp vào nhóm uống nhiều, hay có thói quen uống rượu, theo báo cáo là từ 5 ly trở lên một ngày. Khi đến tuổi 75 chỉ có khoảng 2% số người vẫn giữ thói quen uống như vậy.”
Mặc dù nghiên cứu của CDC không tìm hiểu nguyên nhân vì sao người Mỹ lựa chọn cách sống hiện tại như chế độ ăn, vận động, hút thuốc, ngủ hay uống rượu, nhưng những người thực hiện báo cáo hy vọng đây là một thông tin cần thiết giúp cho những người thiết kế các chương trình sức khỏe cộng đồng tại các tiểu bang của nước Mỹ biết được đâu là nhóm người và cộng đồng có rủi ro về sức khỏe cao nhất.
Theo cô Charlotte Schoenborn, mặc dù những tiến bộ trong cách sống của người Mỹ chưa nhiều nhưng kết quả này cũng cho thấy một vài điểm sáng đáng khích lệ và đó cũng là một tin tốt.
Tạp chí sức khỏe đời sống tuần này xin tạm dừng tại đây. Việt Hà cảm ơn quý vị đã quan tâm theo dõi. Xin quý vị chia sẻ các thông tin và câu hỏi về các vấn đề y tế, sức khỏe đến trang tạp chí sức khỏe đời sống tại email vietha@rfa.org hoặc www.facebook.com/vietharfa
Việt Hà thân mến tạm biệt và xin hẹn gặp lại quý vị trong chương trình kỳ tới.
Việt Hà ( RFA )
Chế độ dinh dưỡng của người Mỹ
Trong nhiều thập kỷ nay, nước Mỹ phải đối mặt với một loạt các vấn đề về sức khỏe liên quan đến sự phát triển của kinh tế và xã hội, đó là các bệnh béo phì, tiểu đường và tim mạch. Nguyên nhân chủ yếu đến từ những lựa chọn chế độ dinh dưỡng và vận động của người Mỹ. Một báo cáo mới của Trung Tâm Phòng chống và Kiểm soát bệnh dịch Hoa Kỳ (CDC) cho thấy trong vài năm qua người Mỹ đã có những tiến bộ nhất định trong việc bảo vệ sức khỏe của mình nhưng dường như vẫn chưa đủ.
Người Mỹ vẫn béo phì
Khoảng 6 trong số 10 người Mỹ vẫn bị xếp vào dạng quá cân hay béo phì, trong khi một phần trăm khá lớn vẫn tiếp tục thói quen hút thuốc và uống nhiều rượu. Đó là kết quả của một nghiên cứu được công bố vào cuối tháng 5 vừa qua của CDC.
Chuyên gia nghiên cứu về dữ liệu y tế thuộc CDC, cô Charlotte Shoenborn cho biết:
“Béo phì vẫn là một vấn đề đáng quan tâm dù chúng ta thấy người Mỹ đã vận động nhiều hơn trước. Béo phì là một vấn đề dai dẳng, tôi không rõ vì sao vì nghiên cứu này chỉ tống kết số liệu mà không có các nghiên cứu của các nhà dinh dưỡng tìm hiểu về chế độ ăn của mọi người để lấy làm số liệu chính. Nhưng số liệu này cũng là nguồn quan trọng để biết thực trạng. Chúng tôi biết là có hơn ¼ người lớn Mỹ được xếp vào béo phì, tôi không có giải thích chính xác về nguyên nhân này mà chỉ có thể đoán là có thể chúng ta đang ăn quá nhiều.”
Đây là một nghiên cứu mang tầm quốc gia với số liệu tổng hợp từ 77.000 cuộc phỏng vấn từ năm 2008 đến 2010.
Theo Quỹ Sức khỏe Mỹ, hiện chỉ có 7 trong số hơn 50 tiểu bang của nước Mỹ có phần trăm người bị béo phì hoặc quá cân thấp hơn 60%.
Béo phì là một bệnh gây nên bởi nhiều nguyên nhân bao gồm chế độ ăn uống nhiều đồ béo và tinh bột, ít vận động, thiếu ngủ, stress… Tại Hoa Kỳ, những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến béo phì bao gồm chế độ ăn và vận động của người Mỹ.
Chúng tôi biết là có hơn ¼ người lớn Mỹ được xếp vào béo phì, tôi không có giải thích chính xác về nguyên nhân này mà chỉ có thể đoán là có thể chúng ta đang ăn quá nhiều.
-Cô Charlotte Shoenborn
Với cuộc sống bận rộn, nhiều người Mỹ giờ đây đã lựa chọn các đồ ăn nhanh để tiết kiệm thời gian. Lâu dần, đồ ăn nhanh cũng đã trở thành một thứ văn hóa ăn uống phổ biến không chỉ ở Mỹ mà còn nhiều nước khác. Đây cũng được coi là một nhân tố dẫn đến bệnh béo phì ở Mỹ.
Một nghiên cứu của Viện Pew tại Hoa Kỳ gần đây cho thấy trung bình một người Mỹ hấp thụ hơn 1/10 calorie một ngày từ đồ ăn nhanh. Có khoảng 50 triệu người dùng đồ ăn nhanh mỗi ngày, 44% người Mỹ thừa nhận ăn đồ ăn nhanh ít nhất một lần trong tuần.
Việc ăn nhiều đồ ăn nhanh, chủ yếu là đồ rán và nước ngọt cũng làm tăng nguy cơ các bệnh tim mạch của người Mỹ, theo một báo cáo mới được công bố gần đây của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ. Đồ rán ăn nhanh thường chứa nhiều muối. Theo báo cáo này, người Mỹ giờ đây ăn khoảng 3.500 mg muỗi mỗi ngày, tức là cao hơn gâp hai lần so với mức khuyến cáo là 1.500 mg. Trong khi đó việc uống nước ngọt có ga đi kèm với đồ ăn nhanh cũng làm người Mỹ tăng cân. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ trích lời bác sĩ Rachel Johnson, thuộc trường đại học Vermont, thành viên của ủy ban dinh dưỡng thuộc Hiệp hội cho biết:
“Nguy cơ chính của việc uống nước ngọt là bị thừa cân….Một trong các vấn đề với nước ngọt là dường như chúng ta hấp thụ năng lượng mà chúng ta nhập vào từ đồ uống có đường khác với năng lượng từ đồ ăn, hay nói theo cách khác là khi chúng ta uống nước ngọt thì nó cũng không làm giảm lượng thứ ăn ăn vào sau đó.”
Nghiên cứu mới của CDC cũng cho thấy người Mỹ đã năng vận động hơn so với trước kia. Cứ 5 người lớn Mỹ thì có 1 người đáp ứng đúng hướng dẫn về thể dục của quốc gia. Tuy nhiên cứ 3 người thì có 1 người hoàn toàn không vận động thể dục thể thao khi có thời gian rảnh.
Những tiến bộ hạn chế
Báo cáo mới của CDC cũng cho thấy người Mỹ đã có những tiến bộ khiêm tốt trong lối sống của mình. Bên cạnh yếu tố vận động, giới trẻ Mỹ giờ đây hút thuốc ít hơn so với thế hệ trước. Cô Charlotte Schoenborn cho biết:
“Mặc dù người Mỹ chưa sống mạnh khỏe như chúng ta mong muốn nhưng có những dấu hiệu cho thấy có những tiến bộ, có những dấu hiệu cho thấy họ vận động nhiều hơn. Đây là điều hết sức quan trọng. Hút thuốc cũng giảm đi từ từ, và đây là một tin đáng khích lệ vì giới trẻ dường như đã không hấp thu thói quen hút thuốc này nhiều.”
Theo báo cáo, có 20% số người lớn tại Mỹ hiện đang hút thuốc, và ít hơn một nửa trong số họ đã cố gắng tìm cách bỏ thuốc vào năm ngoái.
Bên cạnh đó là yếu tố ngủ đủ giấc. Báo cáo mới cũng cho thấy 70% người Mỹ đã ngủ đủ giờ theo đúng khuyến cáo của chính phủ. Cô Charlotte Schoenborn cho biết đây là lần đầu tiên yếu tố này được đưa vào nghiên cứu:
“Ngủ là một yếu tố hết sức quan trọng với sức khỏe con người. Lần đầu tiên chúng tôi theo dõi số liệu này như một nhân tố về sức khỏe trên toàn quốc. Mục tiêu đưa ra là đến năm 2020 mọi người sẽ ngủ đủ giờ trong ngày. Với người lớn từ ngoài 20 tuổi trở lên phải có ít nhất 7 giờ ngủ một đêm, còn trẻ hơn thì phải có ít nhất 8 giờ ngủ một đêm. Đây là yếu tố quan trong với sức khỏe, tai nạn, và sức khỏe về tim mạch. Yếu tố này đã bị bỏ qua trong thời gian dài.”
Tuy nhiên, cũng theo báo cáo này thì có khoảng 38% những người đã ly dị, ly thân, hoặc góa gặp phải tình trạng khó ngủ. Trong khi con số này ở những người không độc thân là 27%.
Người châu Á sống khỏe mạnh hơn?
Mặc dù bức tranh chung về lối sống của người Mỹ cho thấy còn nhiều vấn đề về sức khỏe như béo phì, ít vận động hay thói quen uống rượu, nhưng nếu tính theo từng nhóm tộc người, bức tranh về sức khỏe cho thấy những khác biệt.
Mặc dù người Mỹ chưa sống mạnh khỏe như chúng ta mong muốn nhưng có những dấu hiệu cho thấy có những tiến bộ, có những dấu hiệu cho thấy họ vận động nhiều hơn.
-Cô Charlotte Shoenborn
Theo số liệu của báo cáo, người châu Á tại Mỹ được coi là nhóm người đáp ứng nhiều những tiêu chí về sức khỏe. Cô Charlotte Schoenborn nói:
“Có những khác biệt rất lớn trong hút thuốc giữa các nhóm người khác nhau. Những người nhóm châu Á ít hút thuốc hơn so với các nhóm người khác, đây là điều rất tốt. ½ số người lớn gốc Á ít có khả năng hút thuốc hơn so với nhóm người da trắng và da đen. Đó là tin tốt, nhưng riêng về vận động thì nhóm người châu Á ít vận động hơn so với nhóm người da trắng, nhưng họ cũng có tiến bộ hơn trước. Nhóm người châu Á cũng có các chỉ số về cân nặng tốt hơn rất nhiều so với các nhóm người khác. Béo phì không phải là vấn đề lớn với nhóm dân châu Á. Hơn một nửa sắc dân châu Á tại Mỹ có cân nặng trong tiêu chuẩn, trong khi 1/3 người da trắng có cân nặng trong tiêu chuẩn và chỉ có ¼ người da đen có cân nặng đạt tiêu chuẩn. Cho nên béo phì rõ ràng không phải là vấn đề lớn với nhóm người châu Á so với các nhóm khác.”
Nếu tính theo độ tuổi, những chỉ số về sức khỏe của từng nhóm người cũng khác nhau. Người trẻ tuổi dù vận động nhiều hơn, nhưng lại ít ngủ hơn và uống rượu nhiều hơn, trong khi những người lớn tuổi ít vận động hơn, nhưng uống rượu ít hơn. Cô Charlotte Schoenborn nói tiếp:
“Người trẻ tuổi có nhiều khả năng ngủ ít hơn các nhóm khác theo tôi có thể là họ còn trẻ, nhiều năng lượng và có nhiều hoạt động. Nhóm người trung niên, và đặc biệt là đàn ông bị béo phì nhiều hơn so với các nhóm người khác. 1/3 trong số những người từ 45 đến tuổi 64 trong nhóm nhóm này bị béo phì. Về tiêu chí vận động, người trẻ tuổi vận động nhiều hơn, nhưng giảm dần theo độ tuổi. Rõ ràng là khi bạn lớn tuổi thì cũng khó để vận động nhiều như người trẻ. Hút thuốc cũng giảm dần theo độ tuổi, đến độ tuổi từ 60 trở lên, người ta hút ít hơn, chỉ có 5% những người từ 75 tuổi trở lên còn hút thuốc. Hút thuốc và uống rượu đều giảm dần theo độ tuổi. Những người ở độ tuổi từ 45 trở xuống được chúng tôi xếp vào nhóm uống nhiều, hay có thói quen uống rượu, theo báo cáo là từ 5 ly trở lên một ngày. Khi đến tuổi 75 chỉ có khoảng 2% số người vẫn giữ thói quen uống như vậy.”
Mặc dù nghiên cứu của CDC không tìm hiểu nguyên nhân vì sao người Mỹ lựa chọn cách sống hiện tại như chế độ ăn, vận động, hút thuốc, ngủ hay uống rượu, nhưng những người thực hiện báo cáo hy vọng đây là một thông tin cần thiết giúp cho những người thiết kế các chương trình sức khỏe cộng đồng tại các tiểu bang của nước Mỹ biết được đâu là nhóm người và cộng đồng có rủi ro về sức khỏe cao nhất.
Theo cô Charlotte Schoenborn, mặc dù những tiến bộ trong cách sống của người Mỹ chưa nhiều nhưng kết quả này cũng cho thấy một vài điểm sáng đáng khích lệ và đó cũng là một tin tốt.
Tạp chí sức khỏe đời sống tuần này xin tạm dừng tại đây. Việt Hà cảm ơn quý vị đã quan tâm theo dõi. Xin quý vị chia sẻ các thông tin và câu hỏi về các vấn đề y tế, sức khỏe đến trang tạp chí sức khỏe đời sống tại email vietha@rfa.org hoặc www.facebook.com/vietharfa
Việt Hà thân mến tạm biệt và xin hẹn gặp lại quý vị trong chương trình kỳ tới.
Việt Hà ( RFA )
