Khủng bố, khủng hoảng người tỵ nạn ở Âu Châu và Donald Trump là tất cả những vấn đề quan trọng cho các cuộc tranh luận về việc thay đổi luật di trú hôm nay.

Trong thời gian gần đây, chính sách di trú liên hệ mật thiết đến vấn đề an ninh quốc gia và chính sách kiểm soát biên giới. Nhưng vấn đề không ngừng ở đây. Ngày 11 tháng Chín năm 2001, bọn khủng bố tấn công Hoa Kỳ đã đưa đến sự thay đổi rất lớn cho chính phủ phải tìm cách giải quyết vấn đề di trú và thành lập một số cơ quan chính phủ mới, cũng như giám sát chặt chẽ những giới hạn cho phép hoặc ngăn cấm những người xuất nhập cảnh Hoa Kỳ.

Những Chính Sách Và Những Cơ Quan Chính Phủ Mới

Sự khác biệt nổi bật nhất là Bộ Nội An không hiện hữu trước biến cố 11 tháng Chín. Bộ này chỉ được thành lập vào tháng 11 năm 2002 và thay thế cơ quan Dịch Vụ Di Trú và Quốc Tịch (tức Immigration and Naturalization Service – INS). Bộ Nội An giữ trách nhiệm thi hành luật bảo vệ an ninh và chính phủ chống lại bọn khủng bố.

Có ba cơ quan mới được thành lập trong Bộ Nội An, bao gồm Sở Bảo Vệ Biên Giới và Hải Quan (tức Custom and Border Protection – CBP), Sở Thi Hành Luật Di Trú và Hải Quan (tức Immigration and Custom Enforcement – ICE), và văn phòng Dịch Vụ Di Trú và Công Dân Hoa Kỳ (tức U.S Citizenship and Immigration Services – USCIS).

Những trách nhiệm chính của các cơ quan này sau biến cố 11 tháng Chín là xét duyệt và thu thập thông tin của những du khách ngoại quốc, xét duyệt kỹ lưỡng hơn và phỏng vấn những người có một số quốc tịch nào đó, và chia sẻ thông tin với những quốc gia khác. Bộ Nội An hiện có hệ thống liên quan đến xuất nhập cảnh. Họ lấy dấu vân tay của tất cả khách nhập cảnh Hoa Kỳ và kiểm tra khách du lịch ở các phi trường khi họ rời Hoa Kỳ. Họ cũng kiểm tra du học sinh.

Hiện nay, nếu một nhân viên cảnh sát địa phương chặn quý vị lại chỉ vì quẹo trái không đúng ở phố chính Atlanta, cảnh sát có thể truy tìm trong những hệ thống dữ kiện sẵn có và biết rõ toàn bộ lý lịch di dân của quý vị trong vài giây.

Nhiều tỷ Mỹ kim đã được chi dùng trong việc mua máy móc, hạ tầng cơ sở và tuyển nhân lực mới, và nhiều chính sách mới hoặc tu chính đã tập trung vào việc bảo vệ biên giới phía Nam Hoa Kỳ, và số người nhập cảnh băng qua biên giới trái phép đã giảm rõ rệt.

Cải Tổ Di Trú

Vấn đề an ninh quốc gia đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của chính sách di trú sau biến cố 11 tháng Chín, và vấn đề người ngoại quốc nhập cảnh bất hợp pháp vào Hoa Kỳ vẫn là vấn đề chính trị thường trực ở quốc gia này.

Quốc hội vẫn chưa thể đồng thuận về việc cải tổ di trú kể từ sau biến cố 11 tháng Chín. Quốc hội vẫn không quan tâm đến việc cải tổ di trú toàn diện cho đến năm 2007, nhưng các dự luật được đề nghị vẫn không thành công. Chính phủ Hoa Thịnh Ðốn vẫn chỉ nghĩ đến làm sao tăng cường vấn đề bảo vệ an ninh quốc gia.

Ðịnh Cư Người Tỵ Nạn

Việc tranh luận về di trú tại Hoa Kỳ đã thay đổi từ vài năm qua khi người dân quan tâm đến việc liệu họ có bổn phận đạo đức để chào đón người tỵ nạn hay không? Và nếu có, làm sao để bảo đảm rằng người tỵ nạn không là mối đe dọa nền an ninh quốc gia.

Hoa Kỳ đã nhận hơn 800,000 người tỵ nạn từ sau biến cố 11 tháng Chín.

Mối đe dọa từ người tỵ nạn ở Hoa Kỳ rất thấp. Hầu hết những âm mưu khủng bố có tầm mức sau biến cố 11 tháng Chín không liên hệ đến người tỵ nạn. Cần ghi nhận rằng những vụ nổ bom ở Boston, giết người ở San Bernardino và vụ tấn công ở Orlando đều do người di dân thực hiện, không phải do người tỵ nạn làm.

Cho một người tỵ nạn nhập cảnh Hoa Kỳ là cách ít lo ngại nhất về khả năng khủng bố tại Hoa Kỳ. Việc kiểm tra lý lịch người tỵ nạn  kéo dài khoảng hai năm và đòi hỏi các Văn Phòng Ðiều Tra Liên Bang (FBI), Bộ Nội An, Bộ Ngoại Giao và các văn phòng tình báo quốc gia kiểm tra dữ kiện qua dấu lăn tay của người tỵ nạn để đối chiếu với các hệ thống lưu trữ dữ kiện an ninh.

Tổng thống Obama đã tăng số người tỵ nạn tái định cư trong tài khóa 2016 lên đến 85,000 người, chưa kể con số 10,000 dành cho người tỵ nạn Syria. Số người tỵ nạn có thể tăng lên 100,000 người trong năm 2017.

Hiện Trạng Bây Giờ Ra Sao?

Vấn đề di trú bỗng nhiên nổi bật trong cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ và người ta tự hỏi có nên “cám ơn” ứng cử viên Tổng thống của đảng Cộng Hòa Donald Trump hay không, khi ông đã dùng khẩu ngữ của mình từ việc mắng chửi người di dân Mễ Tây Cơ là “bọn hiếp dâm” cho đến việc sẽ cấm cửa người Hồi giáo đến Hoa Kỳ sau khi xảy ra một số vụ tấn công khủng bố tại Paris, Pháp quốc, trong tháng 11 năm 2015. Ông còn làm nhiều người kinh ngạc khi nói rằng sẽ xây một dãy tường dài khổng lồ giữa hai biên giới Hoa Kỳ – Mễ Tây Cơ trong những chính sách chính của ông trong tương lai.

Chỉ còn hai tháng nữa chúng ta sẽ có thêm một số ý kiến về những kỳ vọng về lãnh vực di trú trong năm 2017.

Hỏi Ðáp Di Trú

– Hỏi: Nếu vấn đề cải tổ di trú xảy ra trong năm 2017, ai sẽ được hưởng lợi ích về việc này và khi nào luật mới sẽ có hiệu lực?

– Ðáp: Bất cứ luật cải tổ di trú nào hầu như sẽ tập trung vào việc hợp pháp hóa 11 triệu di dân bất hợp pháp hiện đang sinh sống tại Hoa Kỳ. Bất cứ luật mới nào đều có thể có hiệu lực trong năm 2018.

– Hỏi: Trong số 800,000 người tỵ nạn nhập cảnh Hoa Kỳ sau biến cố 11 tháng Chín, có bao nhiêu người bị bắt về tội khủng bố?

– Ðáp: Chỉ có 3 người bị bắt liên quan đến tội khủng bố mà thôi.

– Hỏi: Ông Trump hoặc bà Clinton sẽ thực sự làm những gì cho vấn đề di trú?

– Ðáp: Ðối với ông Trump thì rất khó lường trước được. Ðiều khó khăn nhất là ông sẽ không được quốc hội ủng hộ những tư tưởng quá khích của mình. Bà Clinton tỏ ra ủng hộ việc hợp pháp hóa di dân bất hợp pháp. Nhưng một số người quan ngại rằng Tổng thống của đảng Dân Chủ hiện nay đang có nỗ lực trục xuất rất nhiều di dân bất hợp pháp. Các tân Tổng thống ít khi thực hiện tốt những lời hứa của mình.

( Báo Trẻ )