Dù không thiếu dược liệu có tác dụng diệt khuẩn, ký sinh trùng, nấm mốc nhưng cho đến nay, chuyên gia ngành dược vẫn trước sau xếp củ hành vào nhóm đứng đầu về tính kháng sinh theo cơ chế sinh học, nghĩa là ít gây phản ứng phụ.

Như thuốc kháng sinh

Thầy thuốc ở Nga, sau khi so sánh tác dụng của hàng trăm loại dược liệu theo tiêu chí của dược lý hiện đại, đã quả quyết củ hành là thực phẩm có tính kháng sinh không thua bất kỳ loại thuốc nào đang lưu hành, kể cả thuốc dùng trong trường hợp lao phổi. Tác dụng thanh trùng đường hô hấp càng rõ nét nếu dùng dưới dạng ăn sống hay trộn dầu giấm.

Do đó, nếu chưa quen ăn củ hành cũng nên tập để tận dụng hiệu năng của củ hành nhằm phòng chống bội nhiễm đường hô hấp. Nhai củ hành sống đúng là không hẳn ngon miệng nhưng là biện pháp hữu hiệu để thanh trùng vùng hầu họng bằng cách mượn cơ chế chảy nước mũi, trào nước mắt để đào thải tạp chất bám chặt trên niêm mạc đường hô hấp trước khi độc chất tập trung đủ lực lượng để gây hiện tượng viêm tấy hay dị ứng. Củ hành nào thiếu ở xứ mình, cớ sao lại để viêm xoang, viêm mũi tung hoành đến thế!

Nói nghe dễ nhưng không dễ áp dụng cách ăn tươi nuốt sống củ hành vì nhiều người không quen với mùi hăng vị cay của nó. Những người này nên nhớ đến Sebastian Kneipp, thầy tu nổi tiếng vì từng là một ngự y của Hoàng gia nước Áo. Ông này đã “thiết kế” một loại nước súc miệng rất đơn giản. Đó là xắt nhỏ củ hành, ngâm trong mật ong một đêm. Sau đó pha thêm nước lọc theo tỉ lệ 1 mật, 3 nước rồi dùng dung dịch này súc miệng mỗi giờ một lần cho người gặp trục trặc với đường hô hấp.

Khắc tinh của mỡ trong máu

Nếu chỉ dựa vào tính kháng sinh để tán dương củ hành đúng là nhìn củ hành qua lớp vỏ. Nhiều kết quả nghiên cứu trong 2 thập niên gần đây cho thấy củ hành là khắc tinh của chất mỡ trong máu. Khác với cơ chế tác dụng thông thường của nhiều loại thuốc chống mỡ trong máu theo kiểu giảm thiểu cholesterol một cách thụ động, nghĩa là đợi đến lúc cholesterol đã thao túng “thị trường” mới bắt đầu có biện pháp “chế tài”, củ hành có tác dụng rốt ráo hơn nhiều thông qua ảnh hưởng trực tiếp trên chức năng biến dưỡng chất béo của lá gan. Nói cách khác, thay vì đuổi theo để đôi co với chất mỡ trong máu, củ hành chủ động chiếm thế thượng phong bằng cách thúc đẩy phản ứng tổng hợp các loại chất béo hữu ích cho cơ thể để tạo thế tương tranh. Chất béo loại hữu ích, như HDL, trong cơ thể càng nhiều thì chất béo loại gây xơ vữa mạch máu, loại gây xơ gan, hại thận như LDL, triglyceride phải chịu phần lép vế. Điều chỉnh chất béo như thế mới khéo vì không làm mệt lá gan vốn đã không khỏe trước đó.

Điểm khó xưa nay cho nhà điều trị là không thiếu thuốc giảm chất béo độc hại nhưng phải đánh đổi với nhiều phản ứng phụ, trong khi phương tiện để cải thiện hàm lượng chất béo loại hữu ích lại rất hiếm. Đáng tiếc vì nhiều nhà điều trị không nhớ đến củ hành. Món này không nên thiếu trong khẩu phần của người bị bệnh tim mạch, hay toàn diện hơn nữa, trong chế độ dinh dưỡng của bất cứ ai muốn chủ động kiểm soát lượng chất mỡ trong máu. Nếu phải sụt sùi thương tiếc trong góc bếp khi xắt lát củ hành thì vẫn đáng công vì đổ lệ do củ hành dù gì cũng dễ chịu hơn bật khóc vì bệnh nặng.

Tác dụng thanh trùng đường hô hấp của củ hành càng rõ nét nếu dùng dưới dạng ăn sống hay trộn dầu giấm.