Tổng thống Obama trong một cuộc họp Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo Bắc Mỹ ở Mexico để đưa ra những lời cảnh báo chống lại các quốc gia đang đẩy tình hình vào “một cuộc chiến tranh lạnh trên bàn cờ” và khẳng định Mỹ đang “đứng về phía người dân”.

Tổng thống Mỹ Barack Obama tham dự Hội nghị thượng đỉnh các quốc gia Bắc Mỹ được tổ chức tại Mexico, ngày 19/2/2014.

"Tôi nghĩ rằng đây là một biểu hiện của hy vọng và nguyện vọng. Người dân Syria và Ukraine đã thừa nhận rằng các quyền tự do cơ bản - tự do ngôn luận, tự do hội họp, các cuộc bầu cử công bằng và tự do - là những quyền cơ bản mà mọi người đều muốn được hưởng".

Ông Obama đã có một cuộc tấn công cá nhân bất thường nhằm vào Tổng thống Nga, cho thấy những thất bại gần đây ở Ukraine và đàm phán hòa bình Syria đã đẩy mối quan hệ vốn đã căng thẳng của họ xuống mức thấp mới. "Ông Putin có một cái nhìn khác về rất nhiều vấn đề [của tự do cơ bản] và tôi không nghĩ rằng có bất kỳ bí mật nào về điều đó", ông Obama nói.

“Cách tiếp cận của Mỹ không phải là để nhìn thấy những vấn đề này như ô bàn cờ chiến tranh lạnh mà chúng tôi đang có với Nga. Mục tiêu của chúng tôi là để đảm bảo rằng người dân Ukraine có thể đưa ra quyết định cho chính mình về tương lai của họ, rằng người dân Syria có thể đưa ra quyết định mà không cần phải có tiếng bom nổ”.

“Tôi đã từng hy vọng Nga sẽ nhận ra rằng trong dài hạn họ sẽ tham gia với những giá trị và lợi ích tốt nhất. Ngay bây giờ có những lúc chúng tôi có những bất đồng mạnh mẽ".

Cả ông Obama và Thủ tướng Canada, Stephen Harper tỏ ra thận trọng về một thỏa thuận ngừng giao tranh với những người biểu tình Ukraine, đôn đốc các nhà lãnh đạo chính trị ở Kiev đi xa hơn và thiết lập một chính phủ chuyển tiếp.

"Hy vọng của tôi vào thời điểm này là thỏa thuận ngừng bắn có thể được gìn giữ", Obama nói, "Tuy nhiên, cuối cùng thì chính phủ chịu trách nhiệm đảm bảo rằng sẽ phải thay đổi để có được một chính phủ thống nhất. Ngay cả khi chính phủ chỉ mang tính tạm thời, nó phải cho phép chúng ta tổ chức một cuộc bầu cử công bằng và tự do để thể hiện được mong muốn của người Ukraine mà không có sự hỗn loạn, không có đổ máu”.

Biểu tình ở Ukraine đã lên một nấc nguy hiểm mới vào hôm thứ Ba (18/2/2014) khi có 26 người bị chết và hàng trăm người thương vong.

Sự kiện tại Kiev đã làm lu mờ Hội nghị thượng đỉnh ở Mexico và Mỹ nhanh chóng bộc lộ quan điểm cứng rắn của mình. Vào sáng thứ Tư (19/2), ông Obama đã cáo buộc chính phủ Ukraine và yêu cầu họ “phải chịu trách nhiệm đảm bảo sự đối phó với những người biểu tình hòa bình trong một cách thích hợp".

Washington đã làm rõ ý kiến của mình về sự tham gia của Nga, tuy nhiên cho biết rất khó để đảm bảo chính xác về sự hỗ trợ của Kremlin trong tình hình hiện tại.

"Chúng tôi đã nhìn thấy một mô hình [hỗ trợ tài chính] bắt đầu với 15 tỷ USA trong khoản vay Nga cung cấp vào tháng 12/2013", một quan chức cấp cao Mỹ cho biết, "Tuy nhiên, các cuộc thảo luận đã không minh bạch. Vì vậy, rất khó để có một khả năng phân tích tốt”.

Obama tỏ ra không mấy do dự trong việc đổ lỗi cho sự hỗ trợ của Nga đã làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng ở Ukraine. "Khi tôi nói chuyện với ông Putin, tôi rất thẳng thắn về những bất đồng", ông Obama nói thêm, "Nhưng tôi muốn nhấn mạnh điều này. Tình hình xảy ra ở Ukraine liệu có thể quyết định tới vận mệnh của người dân Ukraine hay không”.

Phan Sương