Sức khỏe và đời sống
Khai Bút Đầu Năm: Từ Sữa Bò Đến Sữa Người
Sữa bò được xem như một thức uống rất bổ dưỡng và cần thiết cho mọi người bất luận tuổi tác.Mỗi người dân Québec tiêu thụ lối 84lít sữa một năm. Đa số chọn sữa 2% chất béo.
Sữa bò được xem như một thức uống rất bổ dưỡng và cần thiết cho mọi người bất luận tuổi tác.
Mỗi người dân Québec tiêu thụ lối 84lít sữa một năm. Đa số chọn sữa 2% chất béo.
Sữa mẹ là một thức uống cần thiết khi các hài nhi vừa mới chào đời.
Gần dây, Công ty Coca Cola đã cho ra lò một sản phẩm mới, đó là sữa bò cao cấp (premium milk) có tên là FairLife để gỡ gạc lại tiếng tăm đôi chút.
Tại Tokyo Nhật Bản cũng thấy xuất hiện các bar bán sữa người…cho đám đàn ông, già cũng như trẻ có máu D.
Kỹ nghệ sữa tại Québec, Canada
Cứ hai ngày nhà máy sữa cho xe bồn inox đến các trại nuôi bò để thu góp sữa tươi đem về chế biến trước khi cung ứng cho thị trường. Đây là “sữa thô” (lait cru) chứa 3,8% chất béo vừa được vắt bằng máy và được trử trong những bồn inox tại trại
Cứ mỗi hai ngày, xe bồn của nhà máy đến thu góp sữa từ các nông trại và đem về biến chế đúng theo luật định trước khi bán ra cho người tiêu thụ. Nên biết có nhiều test thử nghiệm ngay tại nông trại và tại nhà máy biến chế về tính trong lành và an toàn của sữa.
Về đến nhà máy, sữa được cho qua máy ly tâm để rút hết chất béo ra ngoài và trở thành sữa gạn kem 0% chất béo (Lait écremé, skim milk).
Sau đó, tùy theo từng loại sữa mà người ta cho thêm vào số lượng chất béo mong muốn.
Tại Canada có những loại sữa sau đây: sữa 3,25% chất béo, sữa 2%, sữa 1% và sữa 0% còn gọi là sữa không có chất béo.
- Sữa 3,25% được gọi là lait entier, whole milk
Những người quan tâm đến sức khỏe thường chuộng uống những loại sữa chứa ít chất béo.
Tất cả công việc cho thêm chất béo vào sữa đều được thực hiện bằng máy tự động gồm có những valves và một hệ thống phân tách bằng hồng ngoại tuyến để kiểm soát thường xuyên thành phần của sữa.
Giai đoạn kế tiếp là khâu làm hoàn nguyên (homogénéisation) sữa. Người ta sử dụng một cái máy bơm áp suất cao để thổi sữa xuyên qua những lỗ thật nhỏ. Qua cách nầy, các hạt mỡ bị bễ ra thành cả ngàn hạt nhỏ hơn để sau đó phân phối đều trong sữa. Chất béo tạo nên một màn bảo vệ bao quanh các vi khuẩn.
Tại Canada, kỹ nghệ đã sử dụng phương pháp hoàn nguyên từ những năm 50. Lý do được nêu ra là phần crème hay chất béo nổi trên mặt sữa rất dễ bị oxyt hóa và tạo cho sữa những mùi vị không ngon.
Các giai đoạn hấp khử trùng sữa (pasteurisation)
Hấp khử trùng là một kỷ thuật làm nóng sữa ở một nhiệt độ thích hợp nhằm loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh và nhờ đó thời gian tồn trử của sửa được kéo dài ra thêm.
Sau khi được hấp khử trùng rồi, sữa cần phải được làm lạnh ngay lập tức.
Ngày xưa, sữa được đun nóng trong những bể thật lớn trong vòng 30 phút.
Ngày nay sữa được cho chảy xuyên qua một hệ thống gồm nhiều mảng kim loại đã được làm cho nóng lên. Nếu tiên khởi sữa chứa một tỉ lệ vi khuẩn quá cao thì sau khi hấp khử trùng số vi khuẩn còn lại trong sữa cũng còn ở một tỉ lệ khá cao.
Tại Canada sữa tượi hạng A để được hấp khử trùng là loại sữa không được có hơn 100 000 vi khuẩn cho mỗi ml (CFU/ml hay colonie forming unit/ml )
Có nhiều cách hấp khử trùng sữa
Ngày nay kỹ thuật khử trùng sữa đã tiến bộ hơn nhiều
1 - Hấp khử trùng ở nhiệt độ thấp và chậm 63 degrés C/ 30 mn tại các nhà máy nhỏ.(pasteurisation à basse température)
2 - Hấp khử trùng ở nhiệt độ cao và nhanh 73 degrés C/16 sec tại các nhà máy lớn.(pasteurisation à haute température). Nhiệt độ nầy đủ sức giết các vi trùng gây bệnh (pathogenes) và 90% vi trùng bình thường (flore normale) trong sữa. Đối với hững sản phẩm nào cần phải được giữ trong một thời gian lâu dài, như crème, crème à café chẳng hạn thì người ta cho áp dụng nhiệt độ 140 degrés C/5sec và cách vô hộp không cần tiệt trùng (emballage non stérile).
3-Hấp tiệt trùng (stérilisation). Đây là kỷ thuật dùng nhiệt độ thật cao UHT (ultra haute temperature). Qua phương pháp nầy người ta làm tiệt trùng hết sữa, nghĩa là giết tất cả hệ vi sinh (flore) của sữa đồng thời áp dụng kỹ thuật vô hộp trong điều kiện vô trùng. (emballage stérile). Các vi trùng gây bệnh như Bacillus spp, Staph aureus, Campylobacter, Listeria và Salmonella đều bị loại bỏ.Qua kỷ thuật nầy, sữa có thế được giữ bên ngoài trong nhiều tháng.
Tại Canada. luật cấm bán “sữa thô” nghĩa là sữa chưa được hắp khử trùng
- Tại Canada, sữa pasteurisé rất an toàn. Ngoài ra nhà máy cũng cho tăng cường thêm Vitamine D trong sữa đã được khử trùng. Sự mất mát các loại vitamine trong giai đoạn hấp khử trùng không đáng kể.( B12 mất 10%, vitamine C mất 20 %).
Lý do cấm uống sửa thô (lait cru) vì loại sữa nầy có thể chứa nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như E.coli, Salmonella, Campylobacteres, Listeria và mycobacterium (vi khuẩn bênh lao).triệu chứng thường thấy lá nhức đầu, đau bụng, tiêu chảy, sốt, nôn mửa, triệu chứng càng trầm trọng hơn ở trẻ em, phụ nữ mang thai, các cụ già và các người có hệ miễn dịch bị yếu sẵn vì một bệnh nào khác.
Tại Canada, phân phối và bán sữa thô là một vi phạm theo luật định.
Các loại vi khuẩn quan trọng trong sữa
- Campylobacter jéjuni: vi khuẩn hình que, Gram âm, thườmg thấy hiện diện trong đường tiêu hóa của bò bệnh cũng như bò khỏe mạnh chưa bị nhiễm.
Campylobacter nhiễm qua phân bò một lúc nào đó chẳng hạn như lúc vắt sữa. Lúc bò bị viêm vú (mastitis), Campylobacter cũng có thể nhiễm vào sữa.
Uống sữa nhiễm Campylobacter, người có thể bị tiêu chảy.
- Listeria monocytogenès.: vi khuẩn hình que, Gram dương.
Ít thấy được báo cáo trong các vụ ngộ độc thực phẩm ngày xưa. Nhưng ngày nay, listeria Monocytogénes và Campylolacter jeju ni thường hay xảy trong những môi tru6ờng khá sạch sẻ.
Listeria monocytogenès hiện diện nhiều trong môi sinh. Có lối từ 5% đến 10% súc vật hay người có mang vi khuẩn Listeria mono trong người một cách tự nhiên mà không biểu lộ ra triệu chứng bệnh.
Cách ngừa vi khuẩn Listeria monocytogènes tốt nhứt là giới hạn sự lây nhiễm ở nguồn nguyên vật liệu, từ khâu sản xuất đầu tiên đến khâu cuối cùng ra thành phẩm.
Tại Bắc Mỹ ngộ độc do Listeria monocytogenes thường liên quan đến các loại thực phẩm bán ngoài chợ. Các thức ăn nầy thường có chứa nguyên liệu làm từ sữa (thí dụ salade de choux), rau cải trái cây tươi, tôm tép…
Ở người khỏe mạnh bệnh listeriose có thể không phát ra thành bệnh được hoặc chỉ phát ra những triệu chứng tương tợ như cảm cúm mà thôi/.
Tình hình sữa tại Quebec.
Theo tài liệu, tất cả trại bò sữa Québec có trị giá trên hai tỷ dollars và kỹ nghệ sữa chiếm 32% thu nhập nông nghiệp của tỉnh bang Quebec.
Nếu xét chung cho cả Canada, tỉnh bang Québec dẫn đầu với 37% trong lãnh vực sữa.
Quebec có 6300 trại sữa với 365 000 bò cái sản xuất trên 3 tỉ lít sữa tươi/ năm..
Có ba công ty đa quốc gia (multinationales) Agropur, Saputo và Parmalat đảm nhận việc thu góp sữa từ trại cũng như chế biến 82% số sữa sản xuất tại Québec.
Bên cạnh các đại công ty vừa kể, các nhà máy nhỏ sản xuất fromage theo lối tiểu công nghiệp cũng không ngừng bành trướng từ 29 lên đến 53 xí nghiệp từ 1998 đến 2010.
Một trại bò sữa trung bình có 60 bò cái sản xuất 500 000 lít sữa /năm. Số liệu năm 2009 cho biết ngành sản xuất sữa tại Quebec tạo 81 270 việc làm trực tiếp và gián tiếp.
Giá cả thị trường “sữa bình thường” (laits réguliers) bán cho người tiêu thu được ấn định(giá tối thiểu và giá tối đa) bởi cơ quan Régie des marchés agricoles et alimentaires du Québec.
Một số sữa tiêu biểu trong các chợ Québec
http://www.radio-canada.ca/actualite/lepicerie/docarchives/2003/12/04/testgout.shtml
1 - Québon (pasteurisé): Hấp khử trùng (pasteurisation) ở nhiệt độ 72 độ C trong 16 giây, tiêu diệt các vi trùng gây bệnh và 90% tổng số vi trùng trong sữa. Sữa có thể giữ từ 14 đến 21 ngày, tùy theo phẩm chất sữa cũng như cách giữ.
2 - Grand Pré (UHT): UHT là Ultra Haute temperature hay nhiệt độ cực cao trong một thời gian rất ngắn ngũi để tiệt trùng. Thông thường là sử dụng nhiệt độ 140 độ C trong 3 tới 5 giây. Hấp khử dưới áp suất để tránh cho sữa bị sôi lên. Có thể tồn trữ loại sữa nầy trong một thời gian rất lâu dài, từ vài tháng đến 1 năm. Có thể nói không còn vi trùng trong sữa. Sữa được vô hộp một cách vô trùng
3) Lactantia (Pur filtre):Trường hợp Pur Filtre, sau khi lấy bớt crème ra sữa được cho qua hệ thống lọc tiểu vi với đường kính nhỏ hơn một micron (phần triệu của millimètre) có nghĩa là 10 lần nhỏ hơn đường kính của vi trùng.( « Dans le cas du lait Pur filtre, après avoir été écrémé, le lait est passé en microfiltration. Le diamètre des pores du filtre équivaut à un micron, ce qui est au moins dix fois plus petit que la taille d'une bactérie. »)
4)Natrel (Ultra lait): Ultra có nghĩa là siêu ly tâm. Sữa được cho qua một dụng cụ xoáy cực mạnh giống như trường hợp chúng ta cho cải salade vào máy quay đễ làm ráo nước. Trường hợp Ultra lait, vì vận tốc quay quá nhanh nện tất cả vi trùng đều bị kéo hết ra ngoài thành. Phần sữa rút chảy vào phía giữa được xem như vô trùng.( "Ultra", c'est pour "ultra centrifugation". On fait donc passer le lait dans un bol rotatif. Le clarificateur tourne à très haute vitesse. C'est un peu semblable à l'essorage de la laitue. Dans ce cas-ci, à cause de la vitesse de rotation tellement élevée, ce sont les bactéries qu'on arrive à amener sur les parois. Le lait qui s'écoule au centre, par le bas, va ainsi être pratiquement stérile. »)
- Nguyễn Thượng Chánh-Bệnh Lao Bò Lây Nhiễm Đến Người: Vấn Đề Y Tế Công Cộng
http://vietbao.com/a212152/benh-lao-bo-lay-nhiem-den-nguoi-van-de-y-te-cong-cong
Từ sữa tươi người ta sản xuất ra được vô số sản phẩm
Gouda cheese sản xuất theo lối thủ công, vùng ngoại ô Amsterdam –Hòa Lan 2013
Có hai nhóm:
1 -Sản phẩm phổ quát (produits de grande consommation)
Đó là sữa biến chế (laits conditionnés), crèmes, beurres, yaourts, fromages, các món desserts có sữa, sữa bột.
2 - Nguyên liệu sữa dùng trong kỹ nghệ thực phẩm, thức ăn gia súc, kỹ nghệ hóa học, dược phẩm…
Từ nước đóng chai Dasani đến sữa bò cao cấp Fairlife
Coca Cola đã bị các nhà dinh dưỡng và thiên hạ kết án thậm tệ là junk food, là thức uống có hại cho sức khỏe, nguyên nhân của bệnh béo phì, bệnh tim mạch và tiểu đường type 2….trên thế giới.
Năm 1999, Coca Cola tung ra sản phẩm nước lạnh đóng chai Dasani hầu cạnh tranh với loại nước Aquafina của Cty Pepsi Cola.
Cty Coca Cola cho biết mấy năm gần đây lợi nhuận của họ về nước ngọt có gaz bị tuột giảm nhiều nên họ bắt buộc phải tìm thêm sáng kiến mới để móc túi thiên hạ. Gần đây Cty Coca Cola tung ra Sữa bò cao cấp (premium milk).
http://fairlife.com/our-process/
Quảng cáo cho biết, đây là một loại sữa rất tốt cho cả nam phụ lão ấu. Phưong pháp lọc đặt biệt (ultra filtration) đã được Coca Cola áp dụng nhằm rút bớt ra các chất không cần thiết và cho thêm calcium vào cũng như các chất dinh dưỡng cần thiết khác.
Tên của mặt hàng mới mẽ nầy là FAIRLIFE, giá đắt gắp hai lần sữa bình thường nhưng chứa –
- 50% proteine nhiều hơn bình thường..
- 30% calcium nhiều hơn bình thường
- 50% đường ít hơn bình thường
Sản phẩm mới ra lò của CocaCola: Sữa bò cao cấp. Hết chuyện quán “ngủ trưa (siesta) hay “ngủ ôm trong sáng” (danh từ bên VN) dành cho phe cánh nình ông, vừa ôm người đẹp, vừa nghe nàng thủ thỉ bên tai lúc“ngủ trưa thuần tuý” (?). Không có bốc hốt lung tung (?)…nay có thêm loại quán bán sữa phụ nữ dưới 30 xuân xanh (đang có con còn bú). Theo quảng cáo, họ nói loại sữa nầy bổ vô xong hơn cả sữa dê nữa…Giá cả hơi đắt, tùy theo cách uống:
- uống trong ly:thì rẻ rề:15 euros 1 ly (2000 yens), còn bú từ “bầu” thì 38 euros, lối 5200 yens (không thấy quy định thời gian bao lâu).
Theo báo lá cải Tokyo Reporter cho biết:
Đây là Bonyu Bar, trong khu vực Kabukicho tại Tokyo. Khi vô cửa, có 3 cô em dưới 30 tuổi, ngực trần đứng sau quầy chào hàng, mời mọc khách có nhu cầu cần tẫm bổ bằng sữa tươi nguyên chất.
Tokyo, khu Kabukicho-Shinjuku về đêm.
Các cô nầy đều là mẹ có con còn bú và kiêm luôn việc phục vụ khách nình ông có nhu cầu …Khi vô đề, cô vừa cho khách bú vừa xoa đầu âu yếm như mẹ con không bằng. Có ông nào mà không thích tê lê mê đâu?
Khách hàng đa số là nình ông ở vào khoảng lứa tuổi 30 -40 ….
Sữa người dược dân Nhật Bản (chắc là toàn mấy ông thôi) xem như là một vị thuốc quý.(?)
Nghe nói, chuyện uống sữa người cũng không có mới lạ gì. Tại Mông Cổ hình như chuyện giữ lại sữa mẹ để cho người già cả và người yếu sức trong gia đình uống cũng thường hay thấy xảy ra lắm.
Ngày nay, các đại gia,và cụ già giàu có bên Trung Quốc thường chuộng sữa người để bồi dưỡng.
Không biết các cụ uông trong tách hay uống thẳng từ “ngực”. Nghi quá…
Thông thường tại bất cứ khu hộ sản maternité nào trong các bệnh viện lớn trên thế giới đều có ngân hàng sữa mẹ (lactarium). Sản phụ có quá nhiều sữa được khuyến khích hiến tặng sữa dư cho lactarium.
Các bà mẹ thiếu sữa trong 3 ngày đầu, hoặc trường hợp sanh thiếu tháng có thể được bệnh viện cung cấp sữa lactarium để nuôi đứa bé./.
Lactarium de France
http://sdp.perinat-france.org/ADLF/index.php
Tham khảo
- La maison du lait-Second critère de classification: le traitement thermique (sữa và các tên gọi bên Pháp)
http://www.maison-du-lait.com/prodlait/LAIT/Lait33.html
- Lait biologique (Quebec) (sữa hữu cơ,phí tiền vô ích)
http://www.radio-canada.ca/actualite/v2/lepicerie/niveau2_7363.shtml
- Kenneth Todar, PhD -The Normal Bacterial Flora of Humans
http://textbookofbacteriology.net/normalflora_3.html
- Production laitière au Québec
- http://aqaz.ca/production-animale/production-laitiere/
- Lait cru
http://www.savoirlaitier.ca/mythes-et-realites/qualite-des-produits/lait-cru
Video: Lindustrie laitière du Quebec
http://www.youtube.com/watch?v=9J4A_svbRTo
http://www.youtube.com/watch?v=7c8jsygTpfU
- Japon: ouverture d'un bar à lait maternel
https://fr.news.yahoo.com/japon-ouverture-d-un-bar-a-lait-maternel-134647345.html
- Lactating ladies nurse customers at Kabukicho milk bar
http://www.tokyoreporter.com/2009/08/06/lactating-ladies-nurse-customers-at-kabukicho-milk-bar/
- Human breast milk becomes new luxury item for China's super-rich with firms even offering wet nurse services
http://www.dailymail.co.uk/news/article-2356033/Human-breast-milk-new-luxury-item-Chinas-super-rich-firms-offering-wet-nurse-services.html
Montreal, 2015
http://vietbao.com/p117a233785/khai-but-dau-nam-tu-sua-bo-den-sua-nguoi
Sữa bò được xem như một thức uống rất bổ dưỡng và cần thiết cho mọi người bất luận tuổi tác.
Mỗi người dân Québec tiêu thụ lối 84lít sữa một năm. Đa số chọn sữa 2% chất béo.
Sữa mẹ là một thức uống cần thiết khi các hài nhi vừa mới chào đời.
Gần dây, Công ty Coca Cola đã cho ra lò một sản phẩm mới, đó là sữa bò cao cấp (premium milk) có tên là FairLife để gỡ gạc lại tiếng tăm đôi chút.
Tại Tokyo Nhật Bản cũng thấy xuất hiện các bar bán sữa người…cho đám đàn ông, già cũng như trẻ có máu D.
* * *
Sữa bò tới sữa người...
Kỹ nghệ sữa tại Québec, Canada
Cứ hai ngày nhà máy sữa cho xe bồn inox đến các trại nuôi bò để thu góp sữa tươi đem về chế biến trước khi cung ứng cho thị trường. Đây là “sữa thô” (lait cru) chứa 3,8% chất béo vừa được vắt bằng máy và được trử trong những bồn inox tại trại
Cứ mỗi hai ngày, xe bồn của nhà máy đến thu góp sữa từ các nông trại và đem về biến chế đúng theo luật định trước khi bán ra cho người tiêu thụ. Nên biết có nhiều test thử nghiệm ngay tại nông trại và tại nhà máy biến chế về tính trong lành và an toàn của sữa.
Về đến nhà máy, sữa được cho qua máy ly tâm để rút hết chất béo ra ngoài và trở thành sữa gạn kem 0% chất béo (Lait écremé, skim milk).
Sau đó, tùy theo từng loại sữa mà người ta cho thêm vào số lượng chất béo mong muốn.
Tại Canada có những loại sữa sau đây: sữa 3,25% chất béo, sữa 2%, sữa 1% và sữa 0% còn gọi là sữa không có chất béo.
- Sữa 3,25% được gọi là lait entier, whole milk
Những người quan tâm đến sức khỏe thường chuộng uống những loại sữa chứa ít chất béo.
Tất cả công việc cho thêm chất béo vào sữa đều được thực hiện bằng máy tự động gồm có những valves và một hệ thống phân tách bằng hồng ngoại tuyến để kiểm soát thường xuyên thành phần của sữa.
Giai đoạn kế tiếp là khâu làm hoàn nguyên (homogénéisation) sữa. Người ta sử dụng một cái máy bơm áp suất cao để thổi sữa xuyên qua những lỗ thật nhỏ. Qua cách nầy, các hạt mỡ bị bễ ra thành cả ngàn hạt nhỏ hơn để sau đó phân phối đều trong sữa. Chất béo tạo nên một màn bảo vệ bao quanh các vi khuẩn.
Tại Canada, kỹ nghệ đã sử dụng phương pháp hoàn nguyên từ những năm 50. Lý do được nêu ra là phần crème hay chất béo nổi trên mặt sữa rất dễ bị oxyt hóa và tạo cho sữa những mùi vị không ngon.
Các giai đoạn hấp khử trùng sữa (pasteurisation)
Hấp khử trùng là một kỷ thuật làm nóng sữa ở một nhiệt độ thích hợp nhằm loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh và nhờ đó thời gian tồn trử của sửa được kéo dài ra thêm.
Sau khi được hấp khử trùng rồi, sữa cần phải được làm lạnh ngay lập tức.
Ngày xưa, sữa được đun nóng trong những bể thật lớn trong vòng 30 phút.
Ngày nay sữa được cho chảy xuyên qua một hệ thống gồm nhiều mảng kim loại đã được làm cho nóng lên. Nếu tiên khởi sữa chứa một tỉ lệ vi khuẩn quá cao thì sau khi hấp khử trùng số vi khuẩn còn lại trong sữa cũng còn ở một tỉ lệ khá cao.
Tại Canada sữa tượi hạng A để được hấp khử trùng là loại sữa không được có hơn 100 000 vi khuẩn cho mỗi ml (CFU/ml hay colonie forming unit/ml )
Có nhiều cách hấp khử trùng sữa
Ngày nay kỹ thuật khử trùng sữa đã tiến bộ hơn nhiều
1 - Hấp khử trùng ở nhiệt độ thấp và chậm 63 degrés C/ 30 mn tại các nhà máy nhỏ.(pasteurisation à basse température)
2 - Hấp khử trùng ở nhiệt độ cao và nhanh 73 degrés C/16 sec tại các nhà máy lớn.(pasteurisation à haute température). Nhiệt độ nầy đủ sức giết các vi trùng gây bệnh (pathogenes) và 90% vi trùng bình thường (flore normale) trong sữa. Đối với hững sản phẩm nào cần phải được giữ trong một thời gian lâu dài, như crème, crème à café chẳng hạn thì người ta cho áp dụng nhiệt độ 140 degrés C/5sec và cách vô hộp không cần tiệt trùng (emballage non stérile).
3-Hấp tiệt trùng (stérilisation). Đây là kỷ thuật dùng nhiệt độ thật cao UHT (ultra haute temperature). Qua phương pháp nầy người ta làm tiệt trùng hết sữa, nghĩa là giết tất cả hệ vi sinh (flore) của sữa đồng thời áp dụng kỹ thuật vô hộp trong điều kiện vô trùng. (emballage stérile). Các vi trùng gây bệnh như Bacillus spp, Staph aureus, Campylobacter, Listeria và Salmonella đều bị loại bỏ.Qua kỷ thuật nầy, sữa có thế được giữ bên ngoài trong nhiều tháng.
Sữa bò tới sữa người...
Tại Canada. luật cấm bán “sữa thô” nghĩa là sữa chưa được hắp khử trùng
- Tại Canada, sữa pasteurisé rất an toàn. Ngoài ra nhà máy cũng cho tăng cường thêm Vitamine D trong sữa đã được khử trùng. Sự mất mát các loại vitamine trong giai đoạn hấp khử trùng không đáng kể.( B12 mất 10%, vitamine C mất 20 %).
Lý do cấm uống sửa thô (lait cru) vì loại sữa nầy có thể chứa nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như E.coli, Salmonella, Campylobacteres, Listeria và mycobacterium (vi khuẩn bênh lao).triệu chứng thường thấy lá nhức đầu, đau bụng, tiêu chảy, sốt, nôn mửa, triệu chứng càng trầm trọng hơn ở trẻ em, phụ nữ mang thai, các cụ già và các người có hệ miễn dịch bị yếu sẵn vì một bệnh nào khác.
Tại Canada, phân phối và bán sữa thô là một vi phạm theo luật định.
Các loại vi khuẩn quan trọng trong sữa
- Campylobacter jéjuni: vi khuẩn hình que, Gram âm, thườmg thấy hiện diện trong đường tiêu hóa của bò bệnh cũng như bò khỏe mạnh chưa bị nhiễm.
Campylobacter nhiễm qua phân bò một lúc nào đó chẳng hạn như lúc vắt sữa. Lúc bò bị viêm vú (mastitis), Campylobacter cũng có thể nhiễm vào sữa.
Uống sữa nhiễm Campylobacter, người có thể bị tiêu chảy.
- Listeria monocytogenès.: vi khuẩn hình que, Gram dương.
Ít thấy được báo cáo trong các vụ ngộ độc thực phẩm ngày xưa. Nhưng ngày nay, listeria Monocytogénes và Campylolacter jeju ni thường hay xảy trong những môi tru6ờng khá sạch sẻ.
Listeria monocytogenès hiện diện nhiều trong môi sinh. Có lối từ 5% đến 10% súc vật hay người có mang vi khuẩn Listeria mono trong người một cách tự nhiên mà không biểu lộ ra triệu chứng bệnh.
Cách ngừa vi khuẩn Listeria monocytogènes tốt nhứt là giới hạn sự lây nhiễm ở nguồn nguyên vật liệu, từ khâu sản xuất đầu tiên đến khâu cuối cùng ra thành phẩm.
Tại Bắc Mỹ ngộ độc do Listeria monocytogenes thường liên quan đến các loại thực phẩm bán ngoài chợ. Các thức ăn nầy thường có chứa nguyên liệu làm từ sữa (thí dụ salade de choux), rau cải trái cây tươi, tôm tép…
Ở người khỏe mạnh bệnh listeriose có thể không phát ra thành bệnh được hoặc chỉ phát ra những triệu chứng tương tợ như cảm cúm mà thôi/.
Sữa bò tới sữa người...
Tình hình sữa tại Quebec.
Theo tài liệu, tất cả trại bò sữa Québec có trị giá trên hai tỷ dollars và kỹ nghệ sữa chiếm 32% thu nhập nông nghiệp của tỉnh bang Quebec.
Nếu xét chung cho cả Canada, tỉnh bang Québec dẫn đầu với 37% trong lãnh vực sữa.
Quebec có 6300 trại sữa với 365 000 bò cái sản xuất trên 3 tỉ lít sữa tươi/ năm..
Có ba công ty đa quốc gia (multinationales) Agropur, Saputo và Parmalat đảm nhận việc thu góp sữa từ trại cũng như chế biến 82% số sữa sản xuất tại Québec.
Bên cạnh các đại công ty vừa kể, các nhà máy nhỏ sản xuất fromage theo lối tiểu công nghiệp cũng không ngừng bành trướng từ 29 lên đến 53 xí nghiệp từ 1998 đến 2010.
Một trại bò sữa trung bình có 60 bò cái sản xuất 500 000 lít sữa /năm. Số liệu năm 2009 cho biết ngành sản xuất sữa tại Quebec tạo 81 270 việc làm trực tiếp và gián tiếp.
Giá cả thị trường “sữa bình thường” (laits réguliers) bán cho người tiêu thu được ấn định(giá tối thiểu và giá tối đa) bởi cơ quan Régie des marchés agricoles et alimentaires du Québec.
Một số sữa tiêu biểu trong các chợ Québec
http://www.radio-canada.ca/actualite/lepicerie/docarchives/2003/12/04/testgout.shtml
1 - Québon (pasteurisé): Hấp khử trùng (pasteurisation) ở nhiệt độ 72 độ C trong 16 giây, tiêu diệt các vi trùng gây bệnh và 90% tổng số vi trùng trong sữa. Sữa có thể giữ từ 14 đến 21 ngày, tùy theo phẩm chất sữa cũng như cách giữ.
2 - Grand Pré (UHT): UHT là Ultra Haute temperature hay nhiệt độ cực cao trong một thời gian rất ngắn ngũi để tiệt trùng. Thông thường là sử dụng nhiệt độ 140 độ C trong 3 tới 5 giây. Hấp khử dưới áp suất để tránh cho sữa bị sôi lên. Có thể tồn trữ loại sữa nầy trong một thời gian rất lâu dài, từ vài tháng đến 1 năm. Có thể nói không còn vi trùng trong sữa. Sữa được vô hộp một cách vô trùng
3) Lactantia (Pur filtre):Trường hợp Pur Filtre, sau khi lấy bớt crème ra sữa được cho qua hệ thống lọc tiểu vi với đường kính nhỏ hơn một micron (phần triệu của millimètre) có nghĩa là 10 lần nhỏ hơn đường kính của vi trùng.( « Dans le cas du lait Pur filtre, après avoir été écrémé, le lait est passé en microfiltration. Le diamètre des pores du filtre équivaut à un micron, ce qui est au moins dix fois plus petit que la taille d'une bactérie. »)
4)Natrel (Ultra lait): Ultra có nghĩa là siêu ly tâm. Sữa được cho qua một dụng cụ xoáy cực mạnh giống như trường hợp chúng ta cho cải salade vào máy quay đễ làm ráo nước. Trường hợp Ultra lait, vì vận tốc quay quá nhanh nện tất cả vi trùng đều bị kéo hết ra ngoài thành. Phần sữa rút chảy vào phía giữa được xem như vô trùng.( "Ultra", c'est pour "ultra centrifugation". On fait donc passer le lait dans un bol rotatif. Le clarificateur tourne à très haute vitesse. C'est un peu semblable à l'essorage de la laitue. Dans ce cas-ci, à cause de la vitesse de rotation tellement élevée, ce sont les bactéries qu'on arrive à amener sur les parois. Le lait qui s'écoule au centre, par le bas, va ainsi être pratiquement stérile. »)
- Nguyễn Thượng Chánh-Bệnh Lao Bò Lây Nhiễm Đến Người: Vấn Đề Y Tế Công Cộng
http://vietbao.com/a212152/benh-lao-bo-lay-nhiem-den-nguoi-van-de-y-te-cong-cong
Sữa bò tới sữa người...
Từ sữa tươi người ta sản xuất ra được vô số sản phẩm
Gouda cheese sản xuất theo lối thủ công, vùng ngoại ô Amsterdam –Hòa Lan 2013
Có hai nhóm:
1 -Sản phẩm phổ quát (produits de grande consommation)
Đó là sữa biến chế (laits conditionnés), crèmes, beurres, yaourts, fromages, các món desserts có sữa, sữa bột.
2 - Nguyên liệu sữa dùng trong kỹ nghệ thực phẩm, thức ăn gia súc, kỹ nghệ hóa học, dược phẩm…
Từ nước đóng chai Dasani đến sữa bò cao cấp Fairlife
Coca Cola đã bị các nhà dinh dưỡng và thiên hạ kết án thậm tệ là junk food, là thức uống có hại cho sức khỏe, nguyên nhân của bệnh béo phì, bệnh tim mạch và tiểu đường type 2….trên thế giới.
Năm 1999, Coca Cola tung ra sản phẩm nước lạnh đóng chai Dasani hầu cạnh tranh với loại nước Aquafina của Cty Pepsi Cola.
Cty Coca Cola cho biết mấy năm gần đây lợi nhuận của họ về nước ngọt có gaz bị tuột giảm nhiều nên họ bắt buộc phải tìm thêm sáng kiến mới để móc túi thiên hạ. Gần đây Cty Coca Cola tung ra Sữa bò cao cấp (premium milk).
http://fairlife.com/our-process/
Quảng cáo cho biết, đây là một loại sữa rất tốt cho cả nam phụ lão ấu. Phưong pháp lọc đặt biệt (ultra filtration) đã được Coca Cola áp dụng nhằm rút bớt ra các chất không cần thiết và cho thêm calcium vào cũng như các chất dinh dưỡng cần thiết khác.
Tên của mặt hàng mới mẽ nầy là FAIRLIFE, giá đắt gắp hai lần sữa bình thường nhưng chứa –
- 50% proteine nhiều hơn bình thường..
- 30% calcium nhiều hơn bình thường
- 50% đường ít hơn bình thường
Sản phẩm mới ra lò của CocaCola: Sữa bò cao cấp. Hết chuyện quán “ngủ trưa (siesta) hay “ngủ ôm trong sáng” (danh từ bên VN) dành cho phe cánh nình ông, vừa ôm người đẹp, vừa nghe nàng thủ thỉ bên tai lúc“ngủ trưa thuần tuý” (?). Không có bốc hốt lung tung (?)…nay có thêm loại quán bán sữa phụ nữ dưới 30 xuân xanh (đang có con còn bú). Theo quảng cáo, họ nói loại sữa nầy bổ vô xong hơn cả sữa dê nữa…Giá cả hơi đắt, tùy theo cách uống:
- uống trong ly:thì rẻ rề:15 euros 1 ly (2000 yens), còn bú từ “bầu” thì 38 euros, lối 5200 yens (không thấy quy định thời gian bao lâu).
Sữa bò tới sữa người...
Theo báo lá cải Tokyo Reporter cho biết:
Đây là Bonyu Bar, trong khu vực Kabukicho tại Tokyo. Khi vô cửa, có 3 cô em dưới 30 tuổi, ngực trần đứng sau quầy chào hàng, mời mọc khách có nhu cầu cần tẫm bổ bằng sữa tươi nguyên chất.
Tokyo, khu Kabukicho-Shinjuku về đêm.
Các cô nầy đều là mẹ có con còn bú và kiêm luôn việc phục vụ khách nình ông có nhu cầu …Khi vô đề, cô vừa cho khách bú vừa xoa đầu âu yếm như mẹ con không bằng. Có ông nào mà không thích tê lê mê đâu?
Khách hàng đa số là nình ông ở vào khoảng lứa tuổi 30 -40 ….
Sữa người dược dân Nhật Bản (chắc là toàn mấy ông thôi) xem như là một vị thuốc quý.(?)
Nghe nói, chuyện uống sữa người cũng không có mới lạ gì. Tại Mông Cổ hình như chuyện giữ lại sữa mẹ để cho người già cả và người yếu sức trong gia đình uống cũng thường hay thấy xảy ra lắm.
Ngày nay, các đại gia,và cụ già giàu có bên Trung Quốc thường chuộng sữa người để bồi dưỡng.
Không biết các cụ uông trong tách hay uống thẳng từ “ngực”. Nghi quá…
Thông thường tại bất cứ khu hộ sản maternité nào trong các bệnh viện lớn trên thế giới đều có ngân hàng sữa mẹ (lactarium). Sản phụ có quá nhiều sữa được khuyến khích hiến tặng sữa dư cho lactarium.
Các bà mẹ thiếu sữa trong 3 ngày đầu, hoặc trường hợp sanh thiếu tháng có thể được bệnh viện cung cấp sữa lactarium để nuôi đứa bé./.
Lactarium de France
http://sdp.perinat-france.org/ADLF/index.php
Tham khảo
- La maison du lait-Second critère de classification: le traitement thermique (sữa và các tên gọi bên Pháp)
http://www.maison-du-lait.com/prodlait/LAIT/Lait33.html
- Lait biologique (Quebec) (sữa hữu cơ,phí tiền vô ích)
http://www.radio-canada.ca/actualite/v2/lepicerie/niveau2_7363.shtml
- Kenneth Todar, PhD -The Normal Bacterial Flora of Humans
http://textbookofbacteriology.net/normalflora_3.html
- Production laitière au Québec
- http://aqaz.ca/production-animale/production-laitiere/
- Lait cru
http://www.savoirlaitier.ca/mythes-et-realites/qualite-des-produits/lait-cru
Video: Lindustrie laitière du Quebec
http://www.youtube.com/watch?v=9J4A_svbRTo
http://www.youtube.com/watch?v=7c8jsygTpfU
- Japon: ouverture d'un bar à lait maternel
https://fr.news.yahoo.com/japon-ouverture-d-un-bar-a-lait-maternel-134647345.html
- Lactating ladies nurse customers at Kabukicho milk bar
http://www.tokyoreporter.com/2009/08/06/lactating-ladies-nurse-customers-at-kabukicho-milk-bar/
- Human breast milk becomes new luxury item for China's super-rich with firms even offering wet nurse services
http://www.dailymail.co.uk/news/article-2356033/Human-breast-milk-new-luxury-item-Chinas-super-rich-firms-offering-wet-nurse-services.html
Montreal, 2015
http://vietbao.com/p117a233785/khai-but-dau-nam-tu-sua-bo-den-sua-nguoi
Khai Bút Đầu Năm: Từ Sữa Bò Đến Sữa Người
Sữa bò được xem như một thức uống rất bổ dưỡng và cần thiết cho mọi người bất luận tuổi tác.Mỗi người dân Québec tiêu thụ lối 84lít sữa một năm. Đa số chọn sữa 2% chất béo.
Sữa bò được xem như một thức uống rất bổ dưỡng và cần thiết cho mọi người bất luận tuổi tác.
Mỗi người dân Québec tiêu thụ lối 84lít sữa một năm. Đa số chọn sữa 2% chất béo.
Sữa mẹ là một thức uống cần thiết khi các hài nhi vừa mới chào đời.
Gần dây, Công ty Coca Cola đã cho ra lò một sản phẩm mới, đó là sữa bò cao cấp (premium milk) có tên là FairLife để gỡ gạc lại tiếng tăm đôi chút.
Tại Tokyo Nhật Bản cũng thấy xuất hiện các bar bán sữa người…cho đám đàn ông, già cũng như trẻ có máu D.
Kỹ nghệ sữa tại Québec, Canada
Cứ hai ngày nhà máy sữa cho xe bồn inox đến các trại nuôi bò để thu góp sữa tươi đem về chế biến trước khi cung ứng cho thị trường. Đây là “sữa thô” (lait cru) chứa 3,8% chất béo vừa được vắt bằng máy và được trử trong những bồn inox tại trại
Cứ mỗi hai ngày, xe bồn của nhà máy đến thu góp sữa từ các nông trại và đem về biến chế đúng theo luật định trước khi bán ra cho người tiêu thụ. Nên biết có nhiều test thử nghiệm ngay tại nông trại và tại nhà máy biến chế về tính trong lành và an toàn của sữa.
Về đến nhà máy, sữa được cho qua máy ly tâm để rút hết chất béo ra ngoài và trở thành sữa gạn kem 0% chất béo (Lait écremé, skim milk).
Sau đó, tùy theo từng loại sữa mà người ta cho thêm vào số lượng chất béo mong muốn.
Tại Canada có những loại sữa sau đây: sữa 3,25% chất béo, sữa 2%, sữa 1% và sữa 0% còn gọi là sữa không có chất béo.
- Sữa 3,25% được gọi là lait entier, whole milk
Những người quan tâm đến sức khỏe thường chuộng uống những loại sữa chứa ít chất béo.
Tất cả công việc cho thêm chất béo vào sữa đều được thực hiện bằng máy tự động gồm có những valves và một hệ thống phân tách bằng hồng ngoại tuyến để kiểm soát thường xuyên thành phần của sữa.
Giai đoạn kế tiếp là khâu làm hoàn nguyên (homogénéisation) sữa. Người ta sử dụng một cái máy bơm áp suất cao để thổi sữa xuyên qua những lỗ thật nhỏ. Qua cách nầy, các hạt mỡ bị bễ ra thành cả ngàn hạt nhỏ hơn để sau đó phân phối đều trong sữa. Chất béo tạo nên một màn bảo vệ bao quanh các vi khuẩn.
Tại Canada, kỹ nghệ đã sử dụng phương pháp hoàn nguyên từ những năm 50. Lý do được nêu ra là phần crème hay chất béo nổi trên mặt sữa rất dễ bị oxyt hóa và tạo cho sữa những mùi vị không ngon.
Các giai đoạn hấp khử trùng sữa (pasteurisation)
Hấp khử trùng là một kỷ thuật làm nóng sữa ở một nhiệt độ thích hợp nhằm loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh và nhờ đó thời gian tồn trử của sửa được kéo dài ra thêm.
Sau khi được hấp khử trùng rồi, sữa cần phải được làm lạnh ngay lập tức.
Ngày xưa, sữa được đun nóng trong những bể thật lớn trong vòng 30 phút.
Ngày nay sữa được cho chảy xuyên qua một hệ thống gồm nhiều mảng kim loại đã được làm cho nóng lên. Nếu tiên khởi sữa chứa một tỉ lệ vi khuẩn quá cao thì sau khi hấp khử trùng số vi khuẩn còn lại trong sữa cũng còn ở một tỉ lệ khá cao.
Tại Canada sữa tượi hạng A để được hấp khử trùng là loại sữa không được có hơn 100 000 vi khuẩn cho mỗi ml (CFU/ml hay colonie forming unit/ml )
Có nhiều cách hấp khử trùng sữa
Ngày nay kỹ thuật khử trùng sữa đã tiến bộ hơn nhiều
1 - Hấp khử trùng ở nhiệt độ thấp và chậm 63 degrés C/ 30 mn tại các nhà máy nhỏ.(pasteurisation à basse température)
2 - Hấp khử trùng ở nhiệt độ cao và nhanh 73 degrés C/16 sec tại các nhà máy lớn.(pasteurisation à haute température). Nhiệt độ nầy đủ sức giết các vi trùng gây bệnh (pathogenes) và 90% vi trùng bình thường (flore normale) trong sữa. Đối với hững sản phẩm nào cần phải được giữ trong một thời gian lâu dài, như crème, crème à café chẳng hạn thì người ta cho áp dụng nhiệt độ 140 degrés C/5sec và cách vô hộp không cần tiệt trùng (emballage non stérile).
3-Hấp tiệt trùng (stérilisation). Đây là kỷ thuật dùng nhiệt độ thật cao UHT (ultra haute temperature). Qua phương pháp nầy người ta làm tiệt trùng hết sữa, nghĩa là giết tất cả hệ vi sinh (flore) của sữa đồng thời áp dụng kỹ thuật vô hộp trong điều kiện vô trùng. (emballage stérile). Các vi trùng gây bệnh như Bacillus spp, Staph aureus, Campylobacter, Listeria và Salmonella đều bị loại bỏ.Qua kỷ thuật nầy, sữa có thế được giữ bên ngoài trong nhiều tháng.
Tại Canada. luật cấm bán “sữa thô” nghĩa là sữa chưa được hắp khử trùng
- Tại Canada, sữa pasteurisé rất an toàn. Ngoài ra nhà máy cũng cho tăng cường thêm Vitamine D trong sữa đã được khử trùng. Sự mất mát các loại vitamine trong giai đoạn hấp khử trùng không đáng kể.( B12 mất 10%, vitamine C mất 20 %).
Lý do cấm uống sửa thô (lait cru) vì loại sữa nầy có thể chứa nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như E.coli, Salmonella, Campylobacteres, Listeria và mycobacterium (vi khuẩn bênh lao).triệu chứng thường thấy lá nhức đầu, đau bụng, tiêu chảy, sốt, nôn mửa, triệu chứng càng trầm trọng hơn ở trẻ em, phụ nữ mang thai, các cụ già và các người có hệ miễn dịch bị yếu sẵn vì một bệnh nào khác.
Tại Canada, phân phối và bán sữa thô là một vi phạm theo luật định.
Các loại vi khuẩn quan trọng trong sữa
- Campylobacter jéjuni: vi khuẩn hình que, Gram âm, thườmg thấy hiện diện trong đường tiêu hóa của bò bệnh cũng như bò khỏe mạnh chưa bị nhiễm.
Campylobacter nhiễm qua phân bò một lúc nào đó chẳng hạn như lúc vắt sữa. Lúc bò bị viêm vú (mastitis), Campylobacter cũng có thể nhiễm vào sữa.
Uống sữa nhiễm Campylobacter, người có thể bị tiêu chảy.
- Listeria monocytogenès.: vi khuẩn hình que, Gram dương.
Ít thấy được báo cáo trong các vụ ngộ độc thực phẩm ngày xưa. Nhưng ngày nay, listeria Monocytogénes và Campylolacter jeju ni thường hay xảy trong những môi tru6ờng khá sạch sẻ.
Listeria monocytogenès hiện diện nhiều trong môi sinh. Có lối từ 5% đến 10% súc vật hay người có mang vi khuẩn Listeria mono trong người một cách tự nhiên mà không biểu lộ ra triệu chứng bệnh.
Cách ngừa vi khuẩn Listeria monocytogènes tốt nhứt là giới hạn sự lây nhiễm ở nguồn nguyên vật liệu, từ khâu sản xuất đầu tiên đến khâu cuối cùng ra thành phẩm.
Tại Bắc Mỹ ngộ độc do Listeria monocytogenes thường liên quan đến các loại thực phẩm bán ngoài chợ. Các thức ăn nầy thường có chứa nguyên liệu làm từ sữa (thí dụ salade de choux), rau cải trái cây tươi, tôm tép…
Ở người khỏe mạnh bệnh listeriose có thể không phát ra thành bệnh được hoặc chỉ phát ra những triệu chứng tương tợ như cảm cúm mà thôi/.
Tình hình sữa tại Quebec.
Theo tài liệu, tất cả trại bò sữa Québec có trị giá trên hai tỷ dollars và kỹ nghệ sữa chiếm 32% thu nhập nông nghiệp của tỉnh bang Quebec.
Nếu xét chung cho cả Canada, tỉnh bang Québec dẫn đầu với 37% trong lãnh vực sữa.
Quebec có 6300 trại sữa với 365 000 bò cái sản xuất trên 3 tỉ lít sữa tươi/ năm..
Có ba công ty đa quốc gia (multinationales) Agropur, Saputo và Parmalat đảm nhận việc thu góp sữa từ trại cũng như chế biến 82% số sữa sản xuất tại Québec.
Bên cạnh các đại công ty vừa kể, các nhà máy nhỏ sản xuất fromage theo lối tiểu công nghiệp cũng không ngừng bành trướng từ 29 lên đến 53 xí nghiệp từ 1998 đến 2010.
Một trại bò sữa trung bình có 60 bò cái sản xuất 500 000 lít sữa /năm. Số liệu năm 2009 cho biết ngành sản xuất sữa tại Quebec tạo 81 270 việc làm trực tiếp và gián tiếp.
Giá cả thị trường “sữa bình thường” (laits réguliers) bán cho người tiêu thu được ấn định(giá tối thiểu và giá tối đa) bởi cơ quan Régie des marchés agricoles et alimentaires du Québec.
Một số sữa tiêu biểu trong các chợ Québec
http://www.radio-canada.ca/actualite/lepicerie/docarchives/2003/12/04/testgout.shtml
1 - Québon (pasteurisé): Hấp khử trùng (pasteurisation) ở nhiệt độ 72 độ C trong 16 giây, tiêu diệt các vi trùng gây bệnh và 90% tổng số vi trùng trong sữa. Sữa có thể giữ từ 14 đến 21 ngày, tùy theo phẩm chất sữa cũng như cách giữ.
2 - Grand Pré (UHT): UHT là Ultra Haute temperature hay nhiệt độ cực cao trong một thời gian rất ngắn ngũi để tiệt trùng. Thông thường là sử dụng nhiệt độ 140 độ C trong 3 tới 5 giây. Hấp khử dưới áp suất để tránh cho sữa bị sôi lên. Có thể tồn trữ loại sữa nầy trong một thời gian rất lâu dài, từ vài tháng đến 1 năm. Có thể nói không còn vi trùng trong sữa. Sữa được vô hộp một cách vô trùng
3) Lactantia (Pur filtre):Trường hợp Pur Filtre, sau khi lấy bớt crème ra sữa được cho qua hệ thống lọc tiểu vi với đường kính nhỏ hơn một micron (phần triệu của millimètre) có nghĩa là 10 lần nhỏ hơn đường kính của vi trùng.( « Dans le cas du lait Pur filtre, après avoir été écrémé, le lait est passé en microfiltration. Le diamètre des pores du filtre équivaut à un micron, ce qui est au moins dix fois plus petit que la taille d'une bactérie. »)
4)Natrel (Ultra lait): Ultra có nghĩa là siêu ly tâm. Sữa được cho qua một dụng cụ xoáy cực mạnh giống như trường hợp chúng ta cho cải salade vào máy quay đễ làm ráo nước. Trường hợp Ultra lait, vì vận tốc quay quá nhanh nện tất cả vi trùng đều bị kéo hết ra ngoài thành. Phần sữa rút chảy vào phía giữa được xem như vô trùng.( "Ultra", c'est pour "ultra centrifugation". On fait donc passer le lait dans un bol rotatif. Le clarificateur tourne à très haute vitesse. C'est un peu semblable à l'essorage de la laitue. Dans ce cas-ci, à cause de la vitesse de rotation tellement élevée, ce sont les bactéries qu'on arrive à amener sur les parois. Le lait qui s'écoule au centre, par le bas, va ainsi être pratiquement stérile. »)
- Nguyễn Thượng Chánh-Bệnh Lao Bò Lây Nhiễm Đến Người: Vấn Đề Y Tế Công Cộng
http://vietbao.com/a212152/benh-lao-bo-lay-nhiem-den-nguoi-van-de-y-te-cong-cong
Từ sữa tươi người ta sản xuất ra được vô số sản phẩm
Gouda cheese sản xuất theo lối thủ công, vùng ngoại ô Amsterdam –Hòa Lan 2013
Có hai nhóm:
1 -Sản phẩm phổ quát (produits de grande consommation)
Đó là sữa biến chế (laits conditionnés), crèmes, beurres, yaourts, fromages, các món desserts có sữa, sữa bột.
2 - Nguyên liệu sữa dùng trong kỹ nghệ thực phẩm, thức ăn gia súc, kỹ nghệ hóa học, dược phẩm…
Từ nước đóng chai Dasani đến sữa bò cao cấp Fairlife
Coca Cola đã bị các nhà dinh dưỡng và thiên hạ kết án thậm tệ là junk food, là thức uống có hại cho sức khỏe, nguyên nhân của bệnh béo phì, bệnh tim mạch và tiểu đường type 2….trên thế giới.
Năm 1999, Coca Cola tung ra sản phẩm nước lạnh đóng chai Dasani hầu cạnh tranh với loại nước Aquafina của Cty Pepsi Cola.
Cty Coca Cola cho biết mấy năm gần đây lợi nhuận của họ về nước ngọt có gaz bị tuột giảm nhiều nên họ bắt buộc phải tìm thêm sáng kiến mới để móc túi thiên hạ. Gần đây Cty Coca Cola tung ra Sữa bò cao cấp (premium milk).
http://fairlife.com/our-process/
Quảng cáo cho biết, đây là một loại sữa rất tốt cho cả nam phụ lão ấu. Phưong pháp lọc đặt biệt (ultra filtration) đã được Coca Cola áp dụng nhằm rút bớt ra các chất không cần thiết và cho thêm calcium vào cũng như các chất dinh dưỡng cần thiết khác.
Tên của mặt hàng mới mẽ nầy là FAIRLIFE, giá đắt gắp hai lần sữa bình thường nhưng chứa –
- 50% proteine nhiều hơn bình thường..
- 30% calcium nhiều hơn bình thường
- 50% đường ít hơn bình thường
Sản phẩm mới ra lò của CocaCola: Sữa bò cao cấp. Hết chuyện quán “ngủ trưa (siesta) hay “ngủ ôm trong sáng” (danh từ bên VN) dành cho phe cánh nình ông, vừa ôm người đẹp, vừa nghe nàng thủ thỉ bên tai lúc“ngủ trưa thuần tuý” (?). Không có bốc hốt lung tung (?)…nay có thêm loại quán bán sữa phụ nữ dưới 30 xuân xanh (đang có con còn bú). Theo quảng cáo, họ nói loại sữa nầy bổ vô xong hơn cả sữa dê nữa…Giá cả hơi đắt, tùy theo cách uống:
- uống trong ly:thì rẻ rề:15 euros 1 ly (2000 yens), còn bú từ “bầu” thì 38 euros, lối 5200 yens (không thấy quy định thời gian bao lâu).
Theo báo lá cải Tokyo Reporter cho biết:
Đây là Bonyu Bar, trong khu vực Kabukicho tại Tokyo. Khi vô cửa, có 3 cô em dưới 30 tuổi, ngực trần đứng sau quầy chào hàng, mời mọc khách có nhu cầu cần tẫm bổ bằng sữa tươi nguyên chất.
Tokyo, khu Kabukicho-Shinjuku về đêm.
Các cô nầy đều là mẹ có con còn bú và kiêm luôn việc phục vụ khách nình ông có nhu cầu …Khi vô đề, cô vừa cho khách bú vừa xoa đầu âu yếm như mẹ con không bằng. Có ông nào mà không thích tê lê mê đâu?
Khách hàng đa số là nình ông ở vào khoảng lứa tuổi 30 -40 ….
Sữa người dược dân Nhật Bản (chắc là toàn mấy ông thôi) xem như là một vị thuốc quý.(?)
Nghe nói, chuyện uống sữa người cũng không có mới lạ gì. Tại Mông Cổ hình như chuyện giữ lại sữa mẹ để cho người già cả và người yếu sức trong gia đình uống cũng thường hay thấy xảy ra lắm.
Ngày nay, các đại gia,và cụ già giàu có bên Trung Quốc thường chuộng sữa người để bồi dưỡng.
Không biết các cụ uông trong tách hay uống thẳng từ “ngực”. Nghi quá…
Thông thường tại bất cứ khu hộ sản maternité nào trong các bệnh viện lớn trên thế giới đều có ngân hàng sữa mẹ (lactarium). Sản phụ có quá nhiều sữa được khuyến khích hiến tặng sữa dư cho lactarium.
Các bà mẹ thiếu sữa trong 3 ngày đầu, hoặc trường hợp sanh thiếu tháng có thể được bệnh viện cung cấp sữa lactarium để nuôi đứa bé./.
Lactarium de France
http://sdp.perinat-france.org/ADLF/index.php
Tham khảo
- La maison du lait-Second critère de classification: le traitement thermique (sữa và các tên gọi bên Pháp)
http://www.maison-du-lait.com/prodlait/LAIT/Lait33.html
- Lait biologique (Quebec) (sữa hữu cơ,phí tiền vô ích)
http://www.radio-canada.ca/actualite/v2/lepicerie/niveau2_7363.shtml
- Kenneth Todar, PhD -The Normal Bacterial Flora of Humans
http://textbookofbacteriology.net/normalflora_3.html
- Production laitière au Québec
- http://aqaz.ca/production-animale/production-laitiere/
- Lait cru
http://www.savoirlaitier.ca/mythes-et-realites/qualite-des-produits/lait-cru
Video: Lindustrie laitière du Quebec
http://www.youtube.com/watch?v=9J4A_svbRTo
http://www.youtube.com/watch?v=7c8jsygTpfU
- Japon: ouverture d'un bar à lait maternel
https://fr.news.yahoo.com/japon-ouverture-d-un-bar-a-lait-maternel-134647345.html
- Lactating ladies nurse customers at Kabukicho milk bar
http://www.tokyoreporter.com/2009/08/06/lactating-ladies-nurse-customers-at-kabukicho-milk-bar/
- Human breast milk becomes new luxury item for China's super-rich with firms even offering wet nurse services
http://www.dailymail.co.uk/news/article-2356033/Human-breast-milk-new-luxury-item-Chinas-super-rich-firms-offering-wet-nurse-services.html
Montreal, 2015
http://vietbao.com/p117a233785/khai-but-dau-nam-tu-sua-bo-den-sua-nguoi
Mỗi người dân Québec tiêu thụ lối 84lít sữa một năm. Đa số chọn sữa 2% chất béo.
Sữa mẹ là một thức uống cần thiết khi các hài nhi vừa mới chào đời.
Gần dây, Công ty Coca Cola đã cho ra lò một sản phẩm mới, đó là sữa bò cao cấp (premium milk) có tên là FairLife để gỡ gạc lại tiếng tăm đôi chút.
Tại Tokyo Nhật Bản cũng thấy xuất hiện các bar bán sữa người…cho đám đàn ông, già cũng như trẻ có máu D.
* * *
Sữa bò tới sữa người...
Kỹ nghệ sữa tại Québec, Canada
Cứ hai ngày nhà máy sữa cho xe bồn inox đến các trại nuôi bò để thu góp sữa tươi đem về chế biến trước khi cung ứng cho thị trường. Đây là “sữa thô” (lait cru) chứa 3,8% chất béo vừa được vắt bằng máy và được trử trong những bồn inox tại trại
Cứ mỗi hai ngày, xe bồn của nhà máy đến thu góp sữa từ các nông trại và đem về biến chế đúng theo luật định trước khi bán ra cho người tiêu thụ. Nên biết có nhiều test thử nghiệm ngay tại nông trại và tại nhà máy biến chế về tính trong lành và an toàn của sữa.
Về đến nhà máy, sữa được cho qua máy ly tâm để rút hết chất béo ra ngoài và trở thành sữa gạn kem 0% chất béo (Lait écremé, skim milk).
Sau đó, tùy theo từng loại sữa mà người ta cho thêm vào số lượng chất béo mong muốn.
Tại Canada có những loại sữa sau đây: sữa 3,25% chất béo, sữa 2%, sữa 1% và sữa 0% còn gọi là sữa không có chất béo.
- Sữa 3,25% được gọi là lait entier, whole milk
Những người quan tâm đến sức khỏe thường chuộng uống những loại sữa chứa ít chất béo.
Tất cả công việc cho thêm chất béo vào sữa đều được thực hiện bằng máy tự động gồm có những valves và một hệ thống phân tách bằng hồng ngoại tuyến để kiểm soát thường xuyên thành phần của sữa.
Giai đoạn kế tiếp là khâu làm hoàn nguyên (homogénéisation) sữa. Người ta sử dụng một cái máy bơm áp suất cao để thổi sữa xuyên qua những lỗ thật nhỏ. Qua cách nầy, các hạt mỡ bị bễ ra thành cả ngàn hạt nhỏ hơn để sau đó phân phối đều trong sữa. Chất béo tạo nên một màn bảo vệ bao quanh các vi khuẩn.
Tại Canada, kỹ nghệ đã sử dụng phương pháp hoàn nguyên từ những năm 50. Lý do được nêu ra là phần crème hay chất béo nổi trên mặt sữa rất dễ bị oxyt hóa và tạo cho sữa những mùi vị không ngon.
Các giai đoạn hấp khử trùng sữa (pasteurisation)
Hấp khử trùng là một kỷ thuật làm nóng sữa ở một nhiệt độ thích hợp nhằm loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh và nhờ đó thời gian tồn trử của sửa được kéo dài ra thêm.
Sau khi được hấp khử trùng rồi, sữa cần phải được làm lạnh ngay lập tức.
Ngày xưa, sữa được đun nóng trong những bể thật lớn trong vòng 30 phút.
Ngày nay sữa được cho chảy xuyên qua một hệ thống gồm nhiều mảng kim loại đã được làm cho nóng lên. Nếu tiên khởi sữa chứa một tỉ lệ vi khuẩn quá cao thì sau khi hấp khử trùng số vi khuẩn còn lại trong sữa cũng còn ở một tỉ lệ khá cao.
Tại Canada sữa tượi hạng A để được hấp khử trùng là loại sữa không được có hơn 100 000 vi khuẩn cho mỗi ml (CFU/ml hay colonie forming unit/ml )
Có nhiều cách hấp khử trùng sữa
Ngày nay kỹ thuật khử trùng sữa đã tiến bộ hơn nhiều
1 - Hấp khử trùng ở nhiệt độ thấp và chậm 63 degrés C/ 30 mn tại các nhà máy nhỏ.(pasteurisation à basse température)
2 - Hấp khử trùng ở nhiệt độ cao và nhanh 73 degrés C/16 sec tại các nhà máy lớn.(pasteurisation à haute température). Nhiệt độ nầy đủ sức giết các vi trùng gây bệnh (pathogenes) và 90% vi trùng bình thường (flore normale) trong sữa. Đối với hững sản phẩm nào cần phải được giữ trong một thời gian lâu dài, như crème, crème à café chẳng hạn thì người ta cho áp dụng nhiệt độ 140 degrés C/5sec và cách vô hộp không cần tiệt trùng (emballage non stérile).
3-Hấp tiệt trùng (stérilisation). Đây là kỷ thuật dùng nhiệt độ thật cao UHT (ultra haute temperature). Qua phương pháp nầy người ta làm tiệt trùng hết sữa, nghĩa là giết tất cả hệ vi sinh (flore) của sữa đồng thời áp dụng kỹ thuật vô hộp trong điều kiện vô trùng. (emballage stérile). Các vi trùng gây bệnh như Bacillus spp, Staph aureus, Campylobacter, Listeria và Salmonella đều bị loại bỏ.Qua kỷ thuật nầy, sữa có thế được giữ bên ngoài trong nhiều tháng.
Sữa bò tới sữa người...
Tại Canada. luật cấm bán “sữa thô” nghĩa là sữa chưa được hắp khử trùng
- Tại Canada, sữa pasteurisé rất an toàn. Ngoài ra nhà máy cũng cho tăng cường thêm Vitamine D trong sữa đã được khử trùng. Sự mất mát các loại vitamine trong giai đoạn hấp khử trùng không đáng kể.( B12 mất 10%, vitamine C mất 20 %).
Lý do cấm uống sửa thô (lait cru) vì loại sữa nầy có thể chứa nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như E.coli, Salmonella, Campylobacteres, Listeria và mycobacterium (vi khuẩn bênh lao).triệu chứng thường thấy lá nhức đầu, đau bụng, tiêu chảy, sốt, nôn mửa, triệu chứng càng trầm trọng hơn ở trẻ em, phụ nữ mang thai, các cụ già và các người có hệ miễn dịch bị yếu sẵn vì một bệnh nào khác.
Tại Canada, phân phối và bán sữa thô là một vi phạm theo luật định.
Các loại vi khuẩn quan trọng trong sữa
- Campylobacter jéjuni: vi khuẩn hình que, Gram âm, thườmg thấy hiện diện trong đường tiêu hóa của bò bệnh cũng như bò khỏe mạnh chưa bị nhiễm.
Campylobacter nhiễm qua phân bò một lúc nào đó chẳng hạn như lúc vắt sữa. Lúc bò bị viêm vú (mastitis), Campylobacter cũng có thể nhiễm vào sữa.
Uống sữa nhiễm Campylobacter, người có thể bị tiêu chảy.
- Listeria monocytogenès.: vi khuẩn hình que, Gram dương.
Ít thấy được báo cáo trong các vụ ngộ độc thực phẩm ngày xưa. Nhưng ngày nay, listeria Monocytogénes và Campylolacter jeju ni thường hay xảy trong những môi tru6ờng khá sạch sẻ.
Listeria monocytogenès hiện diện nhiều trong môi sinh. Có lối từ 5% đến 10% súc vật hay người có mang vi khuẩn Listeria mono trong người một cách tự nhiên mà không biểu lộ ra triệu chứng bệnh.
Cách ngừa vi khuẩn Listeria monocytogènes tốt nhứt là giới hạn sự lây nhiễm ở nguồn nguyên vật liệu, từ khâu sản xuất đầu tiên đến khâu cuối cùng ra thành phẩm.
Tại Bắc Mỹ ngộ độc do Listeria monocytogenes thường liên quan đến các loại thực phẩm bán ngoài chợ. Các thức ăn nầy thường có chứa nguyên liệu làm từ sữa (thí dụ salade de choux), rau cải trái cây tươi, tôm tép…
Ở người khỏe mạnh bệnh listeriose có thể không phát ra thành bệnh được hoặc chỉ phát ra những triệu chứng tương tợ như cảm cúm mà thôi/.
Sữa bò tới sữa người...
Tình hình sữa tại Quebec.
Theo tài liệu, tất cả trại bò sữa Québec có trị giá trên hai tỷ dollars và kỹ nghệ sữa chiếm 32% thu nhập nông nghiệp của tỉnh bang Quebec.
Nếu xét chung cho cả Canada, tỉnh bang Québec dẫn đầu với 37% trong lãnh vực sữa.
Quebec có 6300 trại sữa với 365 000 bò cái sản xuất trên 3 tỉ lít sữa tươi/ năm..
Có ba công ty đa quốc gia (multinationales) Agropur, Saputo và Parmalat đảm nhận việc thu góp sữa từ trại cũng như chế biến 82% số sữa sản xuất tại Québec.
Bên cạnh các đại công ty vừa kể, các nhà máy nhỏ sản xuất fromage theo lối tiểu công nghiệp cũng không ngừng bành trướng từ 29 lên đến 53 xí nghiệp từ 1998 đến 2010.
Một trại bò sữa trung bình có 60 bò cái sản xuất 500 000 lít sữa /năm. Số liệu năm 2009 cho biết ngành sản xuất sữa tại Quebec tạo 81 270 việc làm trực tiếp và gián tiếp.
Giá cả thị trường “sữa bình thường” (laits réguliers) bán cho người tiêu thu được ấn định(giá tối thiểu và giá tối đa) bởi cơ quan Régie des marchés agricoles et alimentaires du Québec.
Một số sữa tiêu biểu trong các chợ Québec
http://www.radio-canada.ca/actualite/lepicerie/docarchives/2003/12/04/testgout.shtml
1 - Québon (pasteurisé): Hấp khử trùng (pasteurisation) ở nhiệt độ 72 độ C trong 16 giây, tiêu diệt các vi trùng gây bệnh và 90% tổng số vi trùng trong sữa. Sữa có thể giữ từ 14 đến 21 ngày, tùy theo phẩm chất sữa cũng như cách giữ.
2 - Grand Pré (UHT): UHT là Ultra Haute temperature hay nhiệt độ cực cao trong một thời gian rất ngắn ngũi để tiệt trùng. Thông thường là sử dụng nhiệt độ 140 độ C trong 3 tới 5 giây. Hấp khử dưới áp suất để tránh cho sữa bị sôi lên. Có thể tồn trữ loại sữa nầy trong một thời gian rất lâu dài, từ vài tháng đến 1 năm. Có thể nói không còn vi trùng trong sữa. Sữa được vô hộp một cách vô trùng
3) Lactantia (Pur filtre):Trường hợp Pur Filtre, sau khi lấy bớt crème ra sữa được cho qua hệ thống lọc tiểu vi với đường kính nhỏ hơn một micron (phần triệu của millimètre) có nghĩa là 10 lần nhỏ hơn đường kính của vi trùng.( « Dans le cas du lait Pur filtre, après avoir été écrémé, le lait est passé en microfiltration. Le diamètre des pores du filtre équivaut à un micron, ce qui est au moins dix fois plus petit que la taille d'une bactérie. »)
4)Natrel (Ultra lait): Ultra có nghĩa là siêu ly tâm. Sữa được cho qua một dụng cụ xoáy cực mạnh giống như trường hợp chúng ta cho cải salade vào máy quay đễ làm ráo nước. Trường hợp Ultra lait, vì vận tốc quay quá nhanh nện tất cả vi trùng đều bị kéo hết ra ngoài thành. Phần sữa rút chảy vào phía giữa được xem như vô trùng.( "Ultra", c'est pour "ultra centrifugation". On fait donc passer le lait dans un bol rotatif. Le clarificateur tourne à très haute vitesse. C'est un peu semblable à l'essorage de la laitue. Dans ce cas-ci, à cause de la vitesse de rotation tellement élevée, ce sont les bactéries qu'on arrive à amener sur les parois. Le lait qui s'écoule au centre, par le bas, va ainsi être pratiquement stérile. »)
- Nguyễn Thượng Chánh-Bệnh Lao Bò Lây Nhiễm Đến Người: Vấn Đề Y Tế Công Cộng
http://vietbao.com/a212152/benh-lao-bo-lay-nhiem-den-nguoi-van-de-y-te-cong-cong
Sữa bò tới sữa người...
Từ sữa tươi người ta sản xuất ra được vô số sản phẩm
Gouda cheese sản xuất theo lối thủ công, vùng ngoại ô Amsterdam –Hòa Lan 2013
Có hai nhóm:
1 -Sản phẩm phổ quát (produits de grande consommation)
Đó là sữa biến chế (laits conditionnés), crèmes, beurres, yaourts, fromages, các món desserts có sữa, sữa bột.
2 - Nguyên liệu sữa dùng trong kỹ nghệ thực phẩm, thức ăn gia súc, kỹ nghệ hóa học, dược phẩm…
Từ nước đóng chai Dasani đến sữa bò cao cấp Fairlife
Coca Cola đã bị các nhà dinh dưỡng và thiên hạ kết án thậm tệ là junk food, là thức uống có hại cho sức khỏe, nguyên nhân của bệnh béo phì, bệnh tim mạch và tiểu đường type 2….trên thế giới.
Năm 1999, Coca Cola tung ra sản phẩm nước lạnh đóng chai Dasani hầu cạnh tranh với loại nước Aquafina của Cty Pepsi Cola.
Cty Coca Cola cho biết mấy năm gần đây lợi nhuận của họ về nước ngọt có gaz bị tuột giảm nhiều nên họ bắt buộc phải tìm thêm sáng kiến mới để móc túi thiên hạ. Gần đây Cty Coca Cola tung ra Sữa bò cao cấp (premium milk).
http://fairlife.com/our-process/
Quảng cáo cho biết, đây là một loại sữa rất tốt cho cả nam phụ lão ấu. Phưong pháp lọc đặt biệt (ultra filtration) đã được Coca Cola áp dụng nhằm rút bớt ra các chất không cần thiết và cho thêm calcium vào cũng như các chất dinh dưỡng cần thiết khác.
Tên của mặt hàng mới mẽ nầy là FAIRLIFE, giá đắt gắp hai lần sữa bình thường nhưng chứa –
- 50% proteine nhiều hơn bình thường..
- 30% calcium nhiều hơn bình thường
- 50% đường ít hơn bình thường
Sản phẩm mới ra lò của CocaCola: Sữa bò cao cấp. Hết chuyện quán “ngủ trưa (siesta) hay “ngủ ôm trong sáng” (danh từ bên VN) dành cho phe cánh nình ông, vừa ôm người đẹp, vừa nghe nàng thủ thỉ bên tai lúc“ngủ trưa thuần tuý” (?). Không có bốc hốt lung tung (?)…nay có thêm loại quán bán sữa phụ nữ dưới 30 xuân xanh (đang có con còn bú). Theo quảng cáo, họ nói loại sữa nầy bổ vô xong hơn cả sữa dê nữa…Giá cả hơi đắt, tùy theo cách uống:
- uống trong ly:thì rẻ rề:15 euros 1 ly (2000 yens), còn bú từ “bầu” thì 38 euros, lối 5200 yens (không thấy quy định thời gian bao lâu).
Sữa bò tới sữa người...
Theo báo lá cải Tokyo Reporter cho biết:
Đây là Bonyu Bar, trong khu vực Kabukicho tại Tokyo. Khi vô cửa, có 3 cô em dưới 30 tuổi, ngực trần đứng sau quầy chào hàng, mời mọc khách có nhu cầu cần tẫm bổ bằng sữa tươi nguyên chất.
Tokyo, khu Kabukicho-Shinjuku về đêm.
Các cô nầy đều là mẹ có con còn bú và kiêm luôn việc phục vụ khách nình ông có nhu cầu …Khi vô đề, cô vừa cho khách bú vừa xoa đầu âu yếm như mẹ con không bằng. Có ông nào mà không thích tê lê mê đâu?
Khách hàng đa số là nình ông ở vào khoảng lứa tuổi 30 -40 ….
Sữa người dược dân Nhật Bản (chắc là toàn mấy ông thôi) xem như là một vị thuốc quý.(?)
Nghe nói, chuyện uống sữa người cũng không có mới lạ gì. Tại Mông Cổ hình như chuyện giữ lại sữa mẹ để cho người già cả và người yếu sức trong gia đình uống cũng thường hay thấy xảy ra lắm.
Ngày nay, các đại gia,và cụ già giàu có bên Trung Quốc thường chuộng sữa người để bồi dưỡng.
Không biết các cụ uông trong tách hay uống thẳng từ “ngực”. Nghi quá…
Thông thường tại bất cứ khu hộ sản maternité nào trong các bệnh viện lớn trên thế giới đều có ngân hàng sữa mẹ (lactarium). Sản phụ có quá nhiều sữa được khuyến khích hiến tặng sữa dư cho lactarium.
Các bà mẹ thiếu sữa trong 3 ngày đầu, hoặc trường hợp sanh thiếu tháng có thể được bệnh viện cung cấp sữa lactarium để nuôi đứa bé./.
Lactarium de France
http://sdp.perinat-france.org/ADLF/index.php
Tham khảo
- La maison du lait-Second critère de classification: le traitement thermique (sữa và các tên gọi bên Pháp)
http://www.maison-du-lait.com/prodlait/LAIT/Lait33.html
- Lait biologique (Quebec) (sữa hữu cơ,phí tiền vô ích)
http://www.radio-canada.ca/actualite/v2/lepicerie/niveau2_7363.shtml
- Kenneth Todar, PhD -The Normal Bacterial Flora of Humans
http://textbookofbacteriology.net/normalflora_3.html
- Production laitière au Québec
- http://aqaz.ca/production-animale/production-laitiere/
- Lait cru
http://www.savoirlaitier.ca/mythes-et-realites/qualite-des-produits/lait-cru
Video: Lindustrie laitière du Quebec
http://www.youtube.com/watch?v=9J4A_svbRTo
http://www.youtube.com/watch?v=7c8jsygTpfU
- Japon: ouverture d'un bar à lait maternel
https://fr.news.yahoo.com/japon-ouverture-d-un-bar-a-lait-maternel-134647345.html
- Lactating ladies nurse customers at Kabukicho milk bar
http://www.tokyoreporter.com/2009/08/06/lactating-ladies-nurse-customers-at-kabukicho-milk-bar/
- Human breast milk becomes new luxury item for China's super-rich with firms even offering wet nurse services
http://www.dailymail.co.uk/news/article-2356033/Human-breast-milk-new-luxury-item-Chinas-super-rich-firms-offering-wet-nurse-services.html
Montreal, 2015
http://vietbao.com/p117a233785/khai-but-dau-nam-tu-sua-bo-den-sua-nguoi
