Chuyện thịt mèo, thịt chó là một vấn đề nhạy cảm và cấm kỵ trong xã hội Âu Mỹ.
Do Thái giáo và đạo Hồi giáo cấm ăn thịt chó và thịt mèo.

* * *

Chó cưng Yorkipoo (photo NTC 2007)

Có thể nói chó là loài vật gần gũi nhất của chúng ta, và đồng thời cũng là bạn đồng hành lâu đời nhất của nhân loại.
Tuy được xem là bạn, nhưng loài người đâu phải lúc nào cũng chơi đẹp với loài chó đâu. Sự phân biệt đối xử này cũng còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như hoàn cảnh kinh tế gia đình cũng như phong tục tập quán của từng quốc gia riêng biệt.
Đối với người phương Tây, chó mèo là những con vật rất được quý trọng và đồng thời cũng được xem như là thành viên trong gia đình. Ăn thịt chó và thịt mèo là vấn đề mà họ tối kỵ. Họ xem việc này như một hành động dã man, kém văn minh.

Thịt mèo thịt chó tại Việt Nam

Không biết tại sao mỗi khi người ngoại quốc gặp mình là họ thường hỏi (có lẽ là xỏ ngọt) về hai chuyện: bộ người Việt Nam các you thích thịt chó lắm hả? Trong casino sao thấy toàn là người Á châu không hà? Thế là mình phải dài dòng cắt nghĩa cho họ hiểu, phải thanh minh thanh nga là tại với bị thế nầy thế nọ vv…
Tập quán ăn uống tại một số quốc gia Á châu trong đó có Việt Nam xem việc ăn thịt chó và thịt mèo là chuyện rất bình thường. Vật dưỡng nhân mà. Tuy nói vậy chớ đại đa số người mình, nhứt là dân miền Nam, cũng ít ai dùng thịt chó ngoại trừ một số đồng bào ở miền Bắc và giới ăn nhậu mà thôi.
Thịt chó không phải là loại thịt thông dụng mà người ta ăn hằng ngày. Mấy năm sau ngày sập tiệm, phong trào ăn thịt cầy đã xâm nhập và phát triển mạnh mẽ tại miền Nam.
Gần đây lại có tin là món thịt mèo, gọi là hổ nhà, cũng được con buôn khai thác triệt để và phát triển mạnh mẽ bên cạnh thịt chó tại Việt Nam. Bởi vậy nghề trộm chó cũng theo đó mà tiến nhanh tiến mạnh theo nhu cầu thị trường đớp hít.
Các người chủ trương ăn thịt chó đều nức lòng khen đáo khen để món cầy tơ. Theo họ thì món nầy nó vừa ngon mà lại vừa bổ vô song và nó còn có effet mạnh mẽ vào cái vụ múa lân nữa nhờ vậy mấy cụ khỏi cần nhờ đến thuốc Viagra, Cialis làm chi cho uổng tiền.
Theo Đông y, cẩu nhục có vị mặn chua, tính nóng, không độc, bổ tỳ thận, và trợ dương… nghe mê chưa.
“Bản tin báo Sài Gòn Tiếp Thị cho biết, các nước Thái Lan, Campuchia, Lào và Việt Nam đã cam kết loại trừ bệnh dại từ chó thông qua việc kiểm soát và chấm dứt nạn buôn bán chó lậu xuyên biên giới, đồng thời thực hiện các giải pháp bền vững… Bản tin cũng cho biết, “ước tính, mỗi năm có 5 triệu con chó bị giết để lấy thịt, đồng thời, nạn buôn chó còn liên quan đến việc bùng nổ các dịch bệnh như: giun xoắn, bệnh tả và bệnh dại. Tổ chức Y tế thế giới gần đây đã khuyến cáo, nạn buôn chó là tác nhân bùng phát dịch bệnh dại ở Indonesia và bệnh tả ở Việt Nam… Theo ông Phạm Thành Long, đại diện cục Thú y, bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, từ năm 1991 – 2010 đã có 8.816.868 người nghi bị chó dại cắn, trong đó có 3.523 ca tử vong.” (Ngưng trích Nhậu thịt chó tưng bừng Đông Nam Á- ViệtBao.com 8/28/2013)

Khổ vì con mèo bốn cẳng

Vào một ngày trong tháng 8/2010, Gary Korkuc 51 tuổi, một cư dân Cheektowaga, New york bị cảnh sát chận lại vì vượt bảng Stop tại một giao lộ.
Khi đến gần xe, nhân viên cảnh sát nghe tiếng động lạ thường phát ra từ trong thùng xe phía sau. Mở ra, họ thấy một con mèo trắng đen bị nhốt trong lồng. Điều đặc biệt, là toàn thân con vật bị phủ đầy dầu ăn, muối và bột ớt đỏ. Mèo có vẻ đau đớn, khó chịu vô cùng nên không ngớt kêu meo meo rất ư là thãm thiết.
Gary Korkuc nói bừa rằng anh ta chán ghét con vật quá cở nên có ý định chuẩn bị cho nó vô nồi.
Anh ta bị lập biên bản đưa ra tòa vì tội hành hạ ác độc với thú vật (animal cruelty) như ướp dầu, muối, ớt bột và nhốt mèo trong trong thùng xe ngột ngạt nóng bức.
Con vật sau đó được giao cho hội bảo vệ súc vật địa phương. May mắn thay, sau đó nó đã được một ngưòi hảo tâm nhận về nuôi.
Riêng anh chàng Gary Korkuc đã bị đưa ra Tòa án Buffalo ngày 26/1/2011 để dược xét xử. May phưóc cho anh ta, tòa chỉ phạt anh 70$ về tội vi phạm luật giao thông nhưng tha bổng anh về tội hành hạ súc vật nhờ anh ta đã khai là con mèo đã chạy trong bếp làm ngã đổ dầu (?)
Một câu chuyện lẽ ra không đáng gì nếu ở Viêt Nam, nhưng tại Hoa Kỳ thì khác. Báo chí có khuynh hướng thổi phồng câu chuyện lên. Rất nhiều người đã phản hồi trên mạng Internet là họ không đồng ý với phán quyết của tòa án Buffalo.
Tại Mỹ, làm mèo làm chó quả thật cũng có phần sướng hơn là làm người.
** Tại New York, luật lệ rất gắt gao đối với vấn đề hành hạ súc vật.
Không ai có quyền giết chó hay mèo để lấy thịt dùng làm thực phẩm cho người hay cho thú vật, nhưng luật không nói rõ điểm mình có quyền ăn thịt chó hay thịt mèo hay không.
** California thì còn khó hơn cả New York. Không những cấm giết chó mèo để bán thịt mà còn cấm mình giữ thịt hay sở hữu phần thịt chó và thịt mèo. Có nghĩa là mình không có quyền mua thịt mèo, thịt chó từ người khác để ăn.
** Missouri có vẻ rộng rãi hơn về vấn đề thịt chó, thịt mèo, ngoại trừ trường hợp giết thú một cách quá tàn nhẫn.
** Virginia cấm giết thú vật một cách vô ích ngoại trừ trong các sinh hoạt nông nghiệp (?). Vậy giết mèo để đánh chén có thể bị đưa ra tòa vì mèo là thú kiểng và không nằm trong nhóm thú được nuôi để lấy thịt.

Tình hình thịt chó và thịt mèo tại Hoa Kỳ

Nói chung thì người Mỹ họ đại kỵ cái món nầy. Chỉ cần nghe kể đến việc ăn thịt chó thịt mèo không thôi cũng đủ làm họ kinh tởm. Họ sẽ nhìn người kể như nhìn một người man rợ…
Tin đồn về chuyện người VN bên Mỹ ăn thịt chó vẫn thỉnh thoảng thấy nói đến. Thậm chí Internet cho biết rằng có người về VN chơi, lúc trở qua họ lén đem theo một vài kg thịt chó đã được luộc chín rồi để lai rai với bạn bè.
Nên nhớ là luật Hoa Kỳ và Canada cấm ngặt việc du khách đem thịt thà (dù đã được nấu chín hay đã được biến chế rồi) khi nhập cảnh.
Vài năm trước đây, tác giả có đọc được trong báo Sóng Thần bên Hoa Kỳ bài viết đề cập đến một gia đình VN trử trong tủ đông lạnh thịt chó còn nguyên đầu. Chủ nhà cho biết họ mua từ bạn bè là chủ nông trại và có nuôi nhiều chó để giữ nhà. Muốn làm thịt lúc nào mà chẳng được…
Nói chung, trên toàn lãnh thổ Hoa Kỳ, chẳng hạn như Missouri, vấn đề ăn thịt chó mèo có hợp pháp hay không đều được căn cứ trên những điều khoản của bộ luật cấm hành hạ súc vật cũng như cách diễn giải của quan tòa.
Năm 1979, Bs Thú y Calwin Schwabe có cho biết ngày xưa thịt chó cũng thấy được ăn tại Hawaìi. Thịt chó có phẩm chất cao hơn thịt heo và thịt gà.
Một số bộ lạc da đỏ Hoa Kỳ cũng có tập tục ăn thịt chó

Tình hình tại Canada

Nhìn chung Canada cũng không khác gì hơn Hoa Kỳ. Dân Canada không ăn thịt chó thịt mèo và xem dó là một vấn đề cấm kỵ.
Luật bảo vệ động vật hoang dã Canada’s Wildlife Act cấm bán các loại thịt rừng. Nhưng không có điều luật nào nói đến việc cấm ăn thịt chó và thịt mèo cả.
Năm 2003, inspectors đã phát hiện ra bốn quầy thịt chó đông lạnh trong một nhà hàng Tàu Panda Garden Restaurant tại thành phố Edmonton, Alberta.
Nhưng sau đó họ xác nhận lại rằng đó là chó rừng coyotes hay chó sói wolves chớ không phải là chó nhà.
Cơ quan Kiểm Tra Thực Phẩm Canada (CFIA) cho biết không có gì sai luật trong việc bán và ăn thịt chó (và các loại thú cùng loài với họ nhà chó) nếu chúng đã được các inspectors kiểm soát vệ sinh lúc hạ thịt.

Tại Pháp

Người Pháp không ăn thịt chó, thịt mèo.
Không thấy có luật lệ nào cấm ăn thịt chó, thịt mèo cả.
Ăn thịt mèo cũng không phải là chuyện gì quá mới mẻ tại một số vùng nông thôn Âu Châu.
Nhưng luật cấm bán thịt chó và thịt mèo.
Nói chung các quốc gia Âu châu rất dị ứng với việc ăn thịt chó và thịt và mèo, nhưng ngày xưa tại một số vùng nông thôn hai loại thịt nầy cũng không phải xa lạ gì đối với một số người.
Các cuộc khai quật khảo cổ cho biết, tổ tiên cũa người Pháp, dân Gaulois cách nay chừng vài ngàn năm, lúc khan hiếm lương thực cũng phải ăn thịt chó để sống.
Trong chiến tranh Pháp- Phổ (Prussia), thành phố Paris bị địch quân vây hãm (siege of Paris) trong vòng 5 tháng (Sept 1870-Jan 1871). Dân chúng cũng phải giết chó, giết mèo để ăn cầm hơi. Nhưng rồi Paris cũng phải thất thủ.
Năm 1910 tại Paris cũng thấy có tiệm bán thịt chó.
Nhưng dù cho bất kỳ loại vật nào đi nữa, chúng ta cũng không có quyền hành hạ. Nếu cần phải giết chúng thì phải giết một cách nhân đạo, không gây đau đớn vô ích lúc làm thịt (sic!).

Tại Úc Châu

Mèo hoang Úc Châu (photo Internet)

Cũng như hầu hết các quốc gia Tây phương, Úc Châu cấm giết chó mèo để bán thịt.
Nhưng đặc biệt, Úc lại phải đương đầu với số hằng triệu mèo hoang (feral cat). Chúng cắn giết chim chóc và các loài động vật nhỏ và các loài bò sát như rắn mối v,v… Chúng tàn phá môi sinh và làm thay đổi sinh thái. Mèo hoang là những thú hậu sinh của hằng ngàn mèo theo di dân đem vào Úc Châu vào thế kỷ thứ 19. Môt số không ít được thả trong các hầm mỏ vàng nhằm mục đích để diệt chuột.
Số thú nầy thoát vào rừng và sanh sôi nẩy nở thêm ra theo năm tháng. Đến ngày nay số mèo hoang lên đến hằng triệu con và chúng trở nên một hiểm họa cho cả nước Úc.
Không có cách nào có thể diệt được chúng hết
Năm 2007, cuộc thi nấu thịt mèo đã được tổ chức rầm rộ tại thành phố Alice Springs, thuộc miền Bắc của Úc Châu nhằm mục đích quảng bá sáng kiến giải quyết vấn đề mèo hoang.
Ý kiến được đề ra là nên cho chúng vô nồi là nhứt cử lưỡng tiện.
Rất nhiều tổ chức bảo vệ thú vật chống đối kịch liệt phương pháp trên.

Tại Thụy Sĩ

Tại nhiều vùng của Thụy Sĩ như vùng Appenzell và St Gallen ngưòi dân cũng có tập tục ăn thịt chó.
Thụy Sĩ cấm bán thịt mèo nhưng không thấy có luật cấm ăn.
Dân vùng Suisse Romande (vùng nói tiếng Pháp) nghe nói ngày xưa cũng ăn thịt mèo mà người ta đặt cho cái tên là “thỏ nóc nhà”. (roof rabitt)
Tuy bị nhóm bảo vệ thú vật Âu Châu chống đối dữ dội nhưng chánh quyền Thụy Sĩ không can thiệp vì không muốn xen vào thói quen và tập quán ăn uống của người dân.

Tại Đức Quốc

Dưới triều đại của Frederick The Great (1712-1786), vua nước Phổ (tiền thân của nước Đức ngày nay), người dân thường phải ăn thịt chó mỗi khi tình thế khó khăn vì chiến tranh. Thuở đó họ gọi thịt chó là “thịt trừu lúc bị vây hãm’’ (blockade mutton).
Thịt mèo cũng rất được dân Âu Châu chiếu cố trong những giai đoạn khó khăn của hai trận thế chiến vừa qua.

Tại Ý

Ngày nay, Ý cấm bán thịt chó và thịt mèo.
Nhưng ngày xưa tại nhiều vùng nông thôn phía Bắc, người dân Ý cũng thường ăn thịt mèo.
Trong thập niên 1930-1940, tình hình chiến tranh và kinh tế vô cùng khó khăn nên dân Ý cũng như một số dân các nước Âu Châu cũng phải bắt buộc ăn thịt mèo để sống còn.
Tháng 2 năm 2010 vừa qua, Beppe Bigazzi, một người chuyên giới thiệu chương trình nấu ăn The Cook’s challenge rất nổi tiếng trên TV Tuscany. Ông ta lỡ dại mồm dại miệng đề cao thịt mèo cách quá lố. Theo ông ta, muốn có món thịt mèo mềm và ngon, thì phải nhúng nước con vật liên tục trong vòng ba ngày. Cách nấu thịt mèo có một không hai nầy đã tạo nên luồng sóng câm phẩn phản đối khắp cả nước Ý.
Người gõ tự hỏi có phải ông ta đã chôm kiểu giết mèo của dân nhậu Viêt Nam là trấn nước cho con mèo ngộp thở đến chết không?
Đài TV mà ông đã cộng tác từ chục năm qua bắt buộc phải “cám ơn” ông và cho ông nghỉ việc ngay lập tức.

Tại Ba Lan

Tại nông thôn Ba Lan, người dân không ăn thịt chó nhưng họ lại sử dụng mỡ chó trong trị liệu, đặc biệt cho các vấn đề phổi. Năm 2009 vừa qua, một xì căn đan đã xảy ra tại một nông trại gần Czestochowa. Đó là trại chuyên nuôi chó để lấy mỡ làm thuốc. (theo Wikipedia)

Kết luận

Biết rằng mỗi quốc gia đều có nền văn hóa và tập tục ẩm thực riêng biệt cho nên chúng ta không nên phán xét ai đúng ai sai hết.
Người ta tự hỏi liệu các quốc gia siêu cường Âu Mỹ có quyền đem áp đặt nét văn hóa ẩm thực của họ vào các quốc gia khác hay không?
Nếu sống tại Bắc Mỹ mà đề cao thịt mèo, thịt chó trước mặt dân da trắng thì đây là một việc cần nên tránh.
Nhập gia tùy tục, nhập giang tùy khúc là vậy đó./.

Nguyễn Thượng Chánh, DVM

Tham khảo
- 2006 New York Code – Unlawful Acts.
http://law.justia.com/newyork/codes/2006/agriculture-markets/agm096-d_96-d.html
- Can You Legally Eat Your Kitty?
http://www.newser.com/story/98030/can-you-legally-eat-your-kitty.html
- California Criminal Animal Protection Laws
http://www.apainc.org/files/DDF/California%20Animal%20Cruelty%20Summary.pdf
- Vietnam.Net-Khiếp vía với mắm tôm, thịt chó rơi vãi ở sân bay Budapest
http://vietnamnet.vn/vn/doi-song/112499/khiep-via-voi-mam-tom-thit-cho-roi-vai-o-san-bay-budapest.html
- Huy Lâm – Viết từ Dallas, Yêu thú vật
http://www.thoibao.com/van-hoa/tap-ghi/12896-viet-tu-dallas-yeu-thu-vat
- Nguyễn Thượng Chánh-Xuân tha hương, thấy chó người lại nghĩ đến chó ta
http://vietbao.com/D_1-2_2-282_4-203269/
- Video: Gary Korkuc Of Suburban Buffalo Charged With Animal Cruelty, Accused Of Marinating Cat
http://www.wgrz.com/news/local/story.aspx?storyid=82332
- Video: Kể chuyện ăn THỊT CẦY giữa phố Bolsa
http://www.youtube.com/watch?v=XdjArvKyNOY