Liên Hiệp Quốc yêu cầu Nga rút khỏi nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu ở Ukraine

Nga đã chỉ trích nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, cho rằng mục đích nghị quyết là 'cố thúc đẩy câu chuyện sai lệch của phương Tây'.

Mỹ, Canada, Phần Lan khởi động kế hoạch đóng tàu phá băng trong khi Trung Quốc và Nga hợp tác ở Bắc Cực

Nga tổ chức lại công nghiệp quốc phòng : Cơn ác mộng của NATO

Trong diễn văn khai mạc hội nghị thượng đỉnh NATO tại Washington, tổng thống Joe Biden khẳng định Liên minh Bắc Đại Tây Dương « hùng mạnh hơn bao giờ hết ». Hoa Kỳ cũng hài lòng thấy 23 trong số 32 thành viên NATO dành đến 2 % GDP cho chi tiêu quốc phòng.

Thế nhưng, theo giới quan sát, vẫn có nhiều yếu tố khiến phương Tây lo ngại. Ngành công nghiệp phòng thủ của Nga đã hồi sinh, trong lúc các nhà sản xuất của châu Âu và Mỹ vẫn gặp nhiều chậm trễ. Đó là chưa kể đến ẩn số chính trị tại châu Âu cũng như tại Hoa Kỳ có thể làm thay đổi chiến lược tự chủ về quốc phòng của phương Tây. 

Tháng 2/2022, trong những ngày đầu cuộc chiến, giới phân tích đã nói đến sự yếu kém và lệ thuộc của các nhà sản xuất vũ khí Nga vào phụ tùng hay công nghệ của phương Tây. Nhưng tháng 4/2024, tướng Christopher Cavoli, điều phối toàn bộ các lực lượng của Hoa Kỳ tại châu Âu, báo động Matxcơva đang tiến gần đến mục tiêu sản xuất « 1.200 chiến xa, cung cấp 3 triệu đầu đạn và roket một năm ». Khối lượng này « lớn gấp ba lần so với thẩm định của Âu Mỹ hồi đầu 2022 ». Chỉ riêng về đạn dược, « khả năng sản xuất của một mình nước Nga còn lớn hơn so với của 32 thành viên NATO cộng lại ».

Để có được kết quả này, Matxcơva đã tổ chức lại toàn bộ cỗ máy công nghiệp : trong nhiều lĩnh vực, các nhà máy hoạt động ngày đêm. Chính quyền đồng thời khởi động lại nhiều cơ sở đang chìm vào quên lãng. Điều này giải thích một phần lý do tháng 5/2024 tổng thống Vladimir Putin chỉ định Andrei Belooussov, một nhà kinh tế, vào chức vụ bộ trưởng Quốc Phòng.

Thêm vào đó, như nhận định của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Institute for the Study of War của Mỹ), Matxcơva có thể trông chờ vào một số đối tác như Iran, Trung Quốc hay Bắc Triều Tiên để lách cấm vận của phương Tây. Từ mùa thu 2022, Nga ồ ạt sử dụng drone do Iran chế tạo. Về đạn dược, Bình Nhưỡng là một nguồn cung cấp. Theo các số liệu của Washington, trong năm 2023, Bắc Triều Tiên đã chuyển giao 2,5 triệu đạn pháo cho Nga, đủ để dùng trong « nhiều tháng » trên chiến trường Ukraina. Tháng 6/2024, « hiệp ước hợp tác quân sự hỗ tương », được tổng thống Vladimir Putin và chủ tịch Kim Jong Un ký kết, lại càng gắn chặt hai quốc gia này với nhau.

Nhìn đến điểm tựa thứ ba, có lẽ quan trọng nhất, của Matxcơva là Bắc Kinh, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế CSIS giải thích, ngay từ khi đưa quân xâm chiếm Ukraina, Nga đã dựng nên cả một hệ thống hợp tác tinh vi với Trung Quốc. Chính quyền Tập Cận Bình không trực tiếp chuyển giao vũ khí sát thương hay thiết bị quân sự cho Nga, nhưng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga riêng trong năm 2022 tăng 26 % và trong số các mặt hàng bán cho Nga có rất nhiều sản phẩm « lưỡng dụng », tức là được sử dụng cả trong lĩnh vực dân sự lẫn quân sự.

Vào lúc mà cỗ máy công nghiệp quốc phòng của Nga đã được tổ chức lại để phục vụ chiến tranh, những tên tuổi lớn trong ngành tại Mỹ đã hoạt động hết công suất. Tại châu Âu, trong khi một số quốc gia như Pháp, Đức tập trung vào việc bảo đảm « tự chủ công nghiệp, tự chủ về quốc phòng », thì một số nước khác như Ba Lan gấp rút ký hợp đồng mua thiết bị của Hàn Quốc để nâng cao khả năng phòng thủ vì sợ rằng, sau Ukraina, Vacxava sẽ là mục tiêu kế tiếp mà Matxcơva nhắm tới.

Song, sau hơn 2 năm chiến tranh Ukraina, các nhà máy sản xuất vũ khí của châu Âu vẫn chậm trễ trong việc chuyển giao đạn dược và các hệ thống phòng thủ cho Kiev. Các nhà máy của Pháp chỉ mới được khởi động lại và chưa bắt kịp được thời gian đã mất.

Ẩn số chính trị tại Âu, Mỹ

Thêm vào đó là yếu tố chính trị tại cả châu Âu lẫn Hoa Kỳ cùng gây hoang mang. Mỹ sẽ bầu lại tổng thống vào tháng 11 năm nay. Tổng thống mãn nhiệm Joe Biden, 81 tuổi, đang trong thế yếu trước ứng cử viên Cộng Hòa Donald Trump. Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã không ngớt lời khen ngợi Putin và quan niệm Mỹ không có trách nhiệm phải bảo vệ châu Âu, thậm chí Washington có thể rút khỏi NATO.

Trong khi đó, trên Lục Địa Già, chủ trương tự chủ về quốc phòng cho toàn khối Liên Âu mà Paris đề xướng từ 2017 vẫn không thể thành hiện thực, kể cả sau khi Nga đưa quân xâm chiếm Ukraina, chiến tranh xảy ra ngay sát cạnh biên giới Liên Âu. Trước khả năng sau bầu cử Mỹ, Donald Trump trở lại cầm quyền Liên Âu muốn thúc đẩy trở lại kế hoạch tự chủ về quốc phòng của tổng thống Pháp. Hiềm nỗi, sau cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu tháng 6/2024, tổng thống Emmanuel Macron giải tán Quốc Hội, đẩy nước Pháp vào một thời kỳ « bất định » về chính trị, và suýt nữa thì đảng cực hữu bài ngoại và thân Nga đã lên cầm quyền. Tại Pháp, cũng như tại nhiều nước khác trong Liên Hiệp Châu Âu, các đảng cực hữu đang lên như diều gặp gió và ngoại trừ đảng cực hữu của Ý, phần còn lại trong số này chủ trương dĩ hòa vi quý với nước Nga của Putin.

Thêm một điểm khác khiến các lãnh đạo NATO đang họp tại Washington lo lắng, đó là từ nay đến cuối năm 2024 Hungary giữ chức chủ tịch luân phiên Liên Hiệp Châu Âu. Thủ tướng nước này, Viktor Orban, được coi là « cánh tay nối dài » của điện Kremlin trong Liên Âu. 

Tại Matxcơva, những thông tin về quân số, về những người lính tử vong trên chiến trường Ukraina cũng như những phương tiện trên bộ, trên không hay trên biển được huy động sang Ukraina thuộc diện bí mật quốc gia. Các nhà phân tích phương Tây khó thẩm định được một cách chính xác tiềm lực quân sự của Nga ở thời điểm hiện tại, nhưng họ biết rất rõ về thực lực, về tiềm năng huy động các phương tiện quân sự của các nước đồng minh trong NATO, về những nguy cơ rình rập các nền dân chủ qua các kỳ bầu cử…

Có lẽ những thông tin và dự phóng liên quan trực tiếp đến các nước phương Tây mới chính là điều khiến NATO lo ngại, hơn cả những báo cáo về khả năng quân sự của nước Nga.

Huyền thoại cờ vây đại bại dưới tay AI: 'Thế giới của tôi đã sụp đổ'

Lee Sedol nói rằng trận thua gây sốc của ông trước một AI là điềm báo cho thời kỳ mới đầy bất ổn. "Nó có thể không phải là một cái kết có hậu", ông cảnh báo.

Lee Sedol là kỳ thủ cờ vây giỏi nhất trong thế hệ của mình, nhưng ông đã bị đánh bại bởi một đối thủ không phải là con người, theo The New York Times.

Thất bại của Lee trước AlphaGo - một chương trình máy tính do DeepMind của Google phát triển - đã gây sốc cho toàn thế giới vào năm 2016. Bằng cách đánh bại Lee - nhà vô địch thế giới 18 lần được tôn sùng nhờ phong cách chơi trực quan và sáng tạo, AlphaGo đã giải quyết được một trong những thách thức lớn nhất của khoa học máy tính: Tự dạy mình chiến lược trừu tượng cần thiết để giành chiến thắng trong cờ vây, bàn cờ được coi phức tạp nhất của thế giới trò chơi.

Chiến thắng của AlphaGo cũng chứng tỏ tiềm năng vô hạn của AI trong khả năng thành thạo các kỹ năng từng được coi là phức tạp nhất đối với máy móc.

"Tôi rất ngạc nhiên vì chưa bao giờ nghĩ mình sẽ thua", Lee nói trong cuộc họp báo sau trận đấu. "Tôi không biết rằng AlphaGo có thể chơi một ván cờ vây hoàn hảo đến thế".

3 năm sau thất bại, Lee, hiện 41 tuổi, quyết định nghỉ hưu vì tin rằng con người không còn có thể cạnh tranh với máy tính trong cờ vây. Ông nói trí tuệ nhân tạo đã thay đổi bản chất của một trò chơi có nguồn gốc từ Trung Quốc hơn 2.500 năm trước.

"Theo một nghĩa nào đó, thua AI có nghĩa là toàn bộ thế giới của tôi đã sụp đổ", ông nói trong cuộc phỏng vấn gần đây với The New York Times.

Khi vẫn còn có nhiều tranh cãi xung quanh lợi ích và mối nguy tiềm ẩn của AI, Lee kêu gọi những người khác tránh rơi vào trạng thái không chuẩn bị như ông và hãy làm quen với công nghệ hiện nay. Trong các lớp dạy cờ vây của mình, Lee giảng bài về AI, về những gì ông ước mình biết trước khi đấu với AlphaGo.

"Tôi đã phải đối mặt với các vấn đề của AI từ sớm, nhưng điều đó sẽ xảy ra với cả những người khác nữa. Và nó có thể không phải là một cái kết có hậu", Lee nói tại một chương trình giáo dục cộng đồng ở Seoul.

Lee Sedol giải nghệ sau khi thất bại trước AlphaGo.

AI đã giúp chatbot thực hiện các cuộc trò chuyện gần như không thể phân biệt được với tương tác của con người. Trí tuệ nhân tạo đã giải quyết những vấn đề khiến các nhà khoa học bối rối trong nhiều thập kỷ như dự đoán hình dạng protein. Và nó cũng làm mờ ranh giới của sự sáng tạo trong viết nhạc, sản xuất nghệ thuật và tạo dựng video.

Theo quan điểm của Lee, AI có thể thay thế một số công việc, nhưng đồng thời tạo ra các công việc mới. Khi xem xét khả năng nắm bắt cờ vây của AI, ông nói rằng điều quan trọng cần nhớ là con người vừa tạo ra trò chơi vừa thiết kế AI hệ thống để làm chủ được nó.

Điều Lee lo lắng là AI có thể thay đổi những gì con người coi trọng."Mọi người thường ngưỡng mộ sự sáng tạo, độc đáo và đổi mới. Nhưng với AI, rất nhiều thứ đã biến mất", ông nói.

Lee bắt đầu chơi cờ vây từ lúc 5 tuổi dưới sự hướng dẫn của cha mình - một giáo viên và người đam mê trò chơi này. Gia đình ông sống ở Bigeumdo - hòn đảo với khoảng 3.600 dân cư.

Ngay từ nhỏ, Lee đã sớm bộc lộ tài năng. Ông nhanh chóng trở thành kỳ thủ xuất sắc ở độ tuổi của mình không chỉ tại địa phương mà còn trên khắp Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Ông trở thành kỳ thủ chuyên nghiệp khi mới ở tuổi 12.

20 tuổi, Lee đã đạt 9 đẳng, cấp độ thành thạo cao nhất trong cờ vây. Không lâu sau, ông trở thành một trong những kỳ thủ giỏi nhất thế giới, được một số người mô tả là Roger Federer của môn thể thao này.

Lee Hajin, cựu tuyển thủ cờ vây chuyên nghiệp, nói về Lee: "Anh ấy là thần tượng, ngôi sao. Mọi người đều ngưỡng mộ anh ấy".

Hiệu quả đến tàn nhẫn

Khi vị thế của Lee ngày càng tăng, AlphaGo bắt đầu thu hút được sự quan tâm từ các nhà khoa học máy tính.

DeepMind đã "đào tạo" AlphaGo bằng 30 triệu nước cờ từ những người chơi cờ vây giỏi nhất. Sau đó, chương trình tự chơi, tự luyện tập với chính nó cho đến khi biết được nên đi nước nào và phát triển các chiến lược mới.

Vào cuối năm 2015, AlphaGo đã 5 lần liên tiếp đánh bại nhà vô địch cờ vây châu Âu trong một trận đấu kín.

Sau đó, Lee trở thành đối thủ tiếp theo. Ông được một cựu tuyển thủ đang làm việc tại Liên đoàn cờ vây quốc tế tiếp cận với lời đề nghị tổ chức trận đấu công khai. Nếu đánh bại được AlphaGo, Lee nhận tiền thưởng 1 triệu USD.

Lee cho biết ông đã chấp nhận lời đề nghị mà không cần suy nghĩ nhiều vì cho rằng "trận đấu sẽ rất vui vẻ". "Thật thú vị khi nghĩ về chiến thắng. Tôi không hề nghĩ đến khả năng mình thua cuộc".

Trận đấu giữa huyền thoại cờ vây Lee Sedol và AlphaGo.

Trận đấu đã diễn ra ở Seoul. Tại Hàn Quốc, nơi có hàng triệu người chơi cờ vây và Lee là người nổi tiếng nhất, cuộc đọ sức được phát sóng trên truyền hình hàng đêm. Hơn 200 triệu người đã theo dõi, bao gồm cả lượng khán giả khổng lồ ở Trung Quốc và Nhật Bản.

Trong các trận đấu, một kỹ sư của DeepMind ngồi đối diện với Lee và đặt những quân cờ theo hiệu lệnh của AlphaGo. Lee không thể nắm bắt cảm xúc, dự đoán suy nghĩ của đối thủ như ông thường làm.

AlphaGo chơi theo một phong cách mà ông chưa từng thấy. Thế giới kinh ngạc theo dõi AlphaGo dần đẩy Lee vào chân tường và thực hiện những nước cờ mà một người chơi thông thường không thể tưởng tượng nổi.

"Tôi nghĩ rằng AI sẽ đánh bại con người một ngày nào đó. Tôi chỉ không nghĩ là nó xảy ra ngay lúc đó với mình", Lee chia sẻ.

AlphaGo thắng 4 trên 5 trận. Lee Sang Hoon, anh trai của Lee và là một kỳ thủ cờ vây chuyên nghiệp, không thể tin điều mình chứng kiến. "Thật sự quá sốc. Những người chơi chuyên nghiệp đang nghiên cứu cách các thuật toán này hoạt động và cố gắng thu hẹp khoảng cách. Nhưng chúng ta còn cả một chặng đường dài", anh trai Lee nói.

Chiến thắng của AlphaGo "là bước ngoặt trong lịch sử của AI", Demis Hassabis, Giám đốc điều hành của DeepMind, cho biết trong một tuyên bố bằng văn bản. Nó cho thấy những gì máy tính có thể tự học từ dữ liệu, ông nói.

Lee khó lòng chấp nhận thất bại. Thứ mà ông coi là một loại hình nghệ thuật, một cá tính và phong cách của chính người chơi giờ đây đã bị gạt sang một bên vì tính hiệu quả đến tàn nhẫn của thuật toán.

"Tôi không còn có thể tận hưởng trò chơi này nữa. Vì thế tôi đã giải nghệ", ông nói.

Hậu bầu cử Hạ Viện : Tổng thống Macron bị suy yếu, trục Pháp - Đức cũng bị lung lay

Vòng hai cuộc bầu cử Hạ Viện cho kết quả một Nghị Viện không có đa số tuyệt đối, chính trường Pháp bị phân rẽ thành ba khối lớn. Sự suy yếu của tổng thống Emmanuel Macron, nỗi lo nước Pháp rơi vào bế tắc chính trị, cùng đà trỗi dậy của phe cực hữu trong nghị trường, không chỉ đe dọa đến tầm ảnh hưởng của Pháp, mà còn làm lung lay cả trục đầu tầu Paris - Berlin trong lòng khối Liên Hiệp Châu Âu.

Courrier International (08/07/2024) ghi nhận : Suốt cả tuần châu Âu run rẩy trước nguy cơ đảng Tập Hợp Dân Tộc (RN) có đa số tuyệt đối, đến ngự trị ở điện Matignon ( phủ thủ tướng Pháp ). Hai ngày trước cuộc bỏ phiếu vòng hai, trang Politico (05/07/2024), gióng chuông cảnh báo, sau Hungary, Slovakia, Hà Lan hay Ý, việc cực hữu lên cầm quyền tại Pháp, « quốc gia có trang bị vũ khí hạt nhân và thành viên thường trực của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, có lẽ sẽ gây ra hậu quả toàn cầu ».

Nếu như kết quả bỏ phiếu vòng hai (07/07) đã xóa tan điều tồi tệ, đưa liên minh cánh tả Mặt Trận Bình Dân Mới (NFP) về đầu, liên minh cánh trung Đồng Hành – Ensemble của tổng thống Macron vượt lên thành thế lực chính trị thứ hai, đẩy phe cực hữu của bà Marine Le Pen xuống vị trí thứ ba, thì việc Nghị Viện Pháp bị phân rẽ thành ba khối chính trị lớn mà không phe nào có đa số tuyệt đối lại làm dấy lên một nỗi lo khác : Một nước Pháp không thể điều hành !

Jon Henley, thông tín viên của báo The Guardian của Anh tại châu Âu, chiều Chủ Nhật 07/7, đã cảnh báo rằng « một trong những lực đẩy của Liên Âu và nền kinh tế thứ hai của khối đang rơi vào tình trạng bế tắc kéo dài ở Quốc Hội và bất định chính trị ».

Tờ El Pais của Tây Ban Nha cũng không khoan nhượng : Viễn cảnh « chung sống » chính trị là « một đòn nặng nề cho vai trò lãnh đạo quốc tế của Pháp ». Nhật báo Tây Ban Nha dẫn nhận định của chuyên gia người Pháp, bà Alexandra de Hoop Scheffer, phó chủ tịch điều hành cơ quan tham vấn của Mỹ German Marshall Fund (GMF) nhấn mạnh đến hậu quả sự suy yếu của Emmanuel Macron đối với tiến bộ của Liên Hiệp Châu Âu. Theo bà, trong bảy năm điều hành nước Pháp, tổng thống Macron đã định hình đáng kể chương trình nghị sự của khối và thúc đẩy sự hội nhập trên nhiều lĩnh vực.

Đây cũng là đánh giá của Marie Krpata, nhà nghiên cứu về quan hệ Pháp – Đức, Viện Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI) trong một trao đổi với RFI Tiếng Việt, được thực hiện trước khi diễn ra cuộc bỏ phiếu vòng hai.

Marie Krpata :  Emmanuel Maron đã là một lực đẩy trong khối Liên Hiệp Châu Âu trên một số chủ đề nhất định. Trong bài diễn văn Sorbonne 2017, ông đưa ra một số đề xuất về cách đưa Liên Hiệp Châu Âu tiến lên. Tiếp theo là bài phát biểu Sorbonne 2024 mở rộng động lực về cách cải thiện Liên Hiệp Châu Âu, mặc dù ông bi quan hơn nhiều khi nói rằng châu Âu đang "chết dần".

Dù vậy, ông Macron cũng có một số thành công nhất định, chẳng hạn như về chính sách công nghiệp của Liên Âu, việc thiết lập các cơ chế bảo hộ thương mại, hay như sự phối hợp nhiều hơn trên phương diện chính sách quốc phòng ở cấp độ châu Âu. Theo tôi đây là những kết quả mà tổng thống Pháp đã đạt được.

Ngoài ra còn có khái niệm quyền tự quyết của châu Âu, một khái niệm do Emmanuel Macron đề xướng và hiện nay đã được chấp nhận trong lòng Liên Hiệp Châu Âu. Kế hoạch phục hồi Next Generation EU hậu Covid-19 để giảm thiểu các tác động của đại dịch đối kinh tế, các vấn đề xã hội … Tất cả những điều này thực sự là thành công của bà Angela Merkel và Emmanuel Macron, nhờ vào một sự hội tụ giữa Pháp và Đức.

Kết quả bầu cử này có tác động ra sao đến vị thế của Pháp tại châu Âu ? Việc ông Macron bị suy yếu, Pháp bước vào giai đoạn « sống chung chính trị » với nhiều bất định, có ảnh hưởng đến đầu tầu Pháp – Đức hay không ? Nhà nghiên cứu Marie Krpata giải thích thêm :

Marie Krpata : Nếu nước Pháp phải rơi vào tình trạng « sống chung » chính trị, hay Quốc Hội không có đa số tuyệt đối, Pháp buộc phải tìm kiếm các liên minh để thông qua các văn bản luật. Họ phải đàm phán, tham vấn và do vậy điều đó sẽ trở nên rất là phức tạp, bởi vì Pháp có một mô hình chính trị theo chiều dọc. Do vậy, nếu Pháp phải dồn mọi chú ý cho các vấn đề chính sách trong nước, điều đó nhất thiết sẽ có tác động tiêu cực đến đầu tầu Pháp – Đức.

Nhưng tình hình ở Đức cũng không mấy gì sáng sủa, bởi vì vào tháng 8/2023, chúng ta còn nhớ The Economist đã chạy tít về vấn đề này khi đặt câu hỏi, "liệu Đức có phải là người bệnh mới của châu Âu hay không ?". Đó là vì tờ báo này ám chỉ đến việc tình hình kinh tế Đức cũng không được như mong muốn : Tăng trưởng trì trệ, lạm phát cao, giá năng lượng bị tăng lên khiến tính cạnh tranh của các cơ sở công nghiệp Đức gặp khó khăn.

Hơn nữa trong cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu hồi tháng 6/2024, liên minh đảng cầm quyền Đức chỉ thu được một kết quả khiêm tốn. Đảng bảo thủ đối lập CDU đã được củng cố hơn trong kỳ bầu cử này và được cảm nhận như là chiếc neo cho sự ổn định. Vì vậy, đã có một số người kêu gọi tổ chức bầu cử sớm ở Đức. Quý vị thử hình dung xem, nếu tại hai nền kinh tế chính châu Âu cùng lúc có hai cuộc bầu cử trước thời hạn, mọi chuyện sẽ trở nên phức tạp và gây ra bất ổn như thế nào?

Cũng đừng quên rằng vào năm 2025, tại Đức cũng sẽ có bầu cử lập pháp, nhưng vào tháng 9/2024, sẽ có các cuộc bầu cử vùng ở các bang phía Đông như Brandebourg, Saxes và Thuringe. Liệu liên minh cầm quyền có thoát được khó khăn hay không ? Các đảng trong liên minh cầm quyền có sẽ thu được gì hay không, bởi vì theo truyền thống, các bang phía đông nước Đức đều ủng hộ các đảng cực đoan, các đảng cực hữu và cực tả luôn chiếm được số phiếu cao.

Vì vậy, trong mọi trường hợp, chắc chắn cả Pháp và Đức đều bị suy yếu. Điều này có nguy cơ ảnh hưởng đến sự đồng thuận trong lòng khối Liên Hiệp Châu Âu và gây chia rẽ sâu sắc Liên Âu và nhất là trong bối cảnh Hungary, đảm nhiệm chức chủ tịch luân phiên của Liên Hiệp Châu Âu. Quốc gia này đã thể hiện sự gần gũi với nước Nga của ông Vladimir Putin, và đã nhiều lần ngăn chặn viện trợ cho Ukraina cũng như là nhiều chuỗi trừng phạt nhắm vào Nga.

Có thể nói tất cả những điều này diễn ra vào một thời điểm địa chính trị nhậy cảm, mà ở đó, các thách thức địa chính trị và trên phương diện quan hệ quốc tế cho Liên Hiệp Châu Âu là rất lớn.

Vậy với sự vắng mặt của Pháp tại châu Âu do những bất ổn chính trị nội tại, Đức có thể tận dụng khoảng trống đó để áp đặt quan điểm của mình đối với các chính sách của Liên Âu ?

Marie Krpata : Điều mà chúng ta thấy từ đầu cuộc chiến tranh Ukraina là Đức làm việc với sự tham vấn chặt chẽ của Hoa Kỳ, chẳng hạn như việc gởi xe tăng Leopard đi kèm với điều kiện giao xe tăng Abrams, cấp xe bọc thép Marder đi cùng với điều kiện gởi xe bọc thép Bradley. Có thể nói là Đức thật sự trong vị thế có tiềm lực kinh tế. Một thế mạnh mà Đức đã tự khẳng định vị trí trên bình diện kinh tế và chuỗi các giá trị quốc tế hóa có từ sau Đệ Nhị Thế Chiến và khi Chiến tranh lạnh kết thúc. Nhưng hiện nay, vị thế này của Đức đã bắt đầu chạm đến giới hạn của hệ thống và mô hình kinh tế, do quá trình phân mảnh các nền kinh tế thế giới.

Thực sự có những hành vi thương mại không công bằng, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và hạn chế tiếp cận thị trường. Vì vậy, trên thực tế, Đức đang suy yếu về mặt kinh tế, một phần là do các chính sách công nghiệp do Trung Quốc và Hoa Kỳ tiến hành. Trung Quốc với Made in China 2025 mong muốn trở thành cường quốc sản xuất hàng đầu vào năm 2049. Hoa Kỳ thì có Đạo luật giảm lạm phát, thúc đẩy công nghệ xanh được sản xuất tại Mỹ thông qua khoản trợ cấp và cho vay.

Vì vậy, Đức đang suy yếu về mặt kinh tế, nhưng nước này cũng gặp khó khăn để khẳng định mình trong một lĩnh vực mà cho đến hiện tại, Đức vẫn chưa thực sự cảm thấy thoải mái chẳng hạn như an ninh, quốc phòng, là những khía cạnh mà nước này đã bỏ qua do lịch sử và trách nhiệm mà nước này phải gánh chịu trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

Và chúng ta đã thấy, kể từ cuộc chiến ở Ukraina, họ đã đề ra chiến lược an ninh quốc gia, chiến lược đối với Trung Quốc nhằm cố gắng giảm bớt những điểm yếu của mình trong mối quan hệ với các cường quốc. Tất nhiên, tất cả những điều này góp phần vào việc tái định hướng, tái định vị, nhưng Đức vẫn gặp khó khăn trong việc xác định vị trí của mình. Trên thực tế, Đức thích các thể thức đa phương mà trong đó nước này có thể tìm kiếm sự hợp tác, thỏa thuận với các đối tác khác như Mỹ chẳng hạn.

**********

Với kết quả bầu cử ngày 07/07 tại Pháp, mọi cơ hội cải cách châu Âu xem như đã khép lại. Sự suy yếu của Pháp ở cấp độ châu Âu sẽ có những tác động nghiêm trọng vào thời điểm khối này đang đứng trước những ngã rẽ quan trọng, thời điểm mà « Liên Âu phải quyết định cách thức hành động tại một thế giới mà các mối quan hệ quốc tế trở nên gay gắt hơn và EU đang bị kẹp giữa Trung Quốc và Mỹ », nhất là vào thời điểm Donald Trump có thể trở lại Nhà Trắng vào cuối năm nay, theo như nhận định trên nhật báo El Pais của ông Arancha González Laya, cựu ngoại trưởng Tây Ban Nha, hiện là trưởng khoa Quan hệ Quốc tế, trường đại học Khoa học Chính trị Sciences Po ở Paris.

Tóm lại, trước một nước Pháp bị mất tầm ảnh hưởng do bất ổn chính trị nội bộ, nước Đức đang gặp khó khăn về kinh tế và một Liên Hiệp Châu Âu ngày càng thiên hữu, tương lai của Liên Hiệp Châu Âu trở nên mù mịt hơn bao giờ hết, theo như kết luận của nhà nghiên cứu Marie Krpata.

Bộ trưởng du lịch Tây Ban Nha lên án việc bắn súng nước vào du khách ở Barcelona