Ukraina tiến vào Kursk : Sỉ nhục mới cho Vladimir Putin

Bên cạnh những vấn đề xã hội như tình dục, tâm lý học, câu chuyện hậu Thế vận hội Paris 2024, thời sự quốc tế trong mùa hè trên các báo vẫn sôi động với cuộc tiến công táo bạo của Ukraina vào đất Nga.

Le Nouvel Obs coi « Cuộc tấn công của Ukraina vào Kursk là một sự sỉ nhục mới về quân sự cho Vladimir Putin ». Kursk, nơi từng diễn ra trận chiến xe tăng lớn nhất trong lịch sử là một cái tên xui xẻo cho Nga. Cách đây 24 năm, tàu ngầm Kursk bị chìm làm 118 thủy thủ Nga tử nạn, và nay thì phải tháo chạy khi Ukraina bất ngờ đánh sang.

Hiện nửa triệu quân Nga đang tập trung ở miền đông Ukraina, sở hữu đạn pháo nhiều hơn, tuy nhiên trong đợt tấn công chớp nhoáng này Kiev đã chiếm được số đất nhiều hơn Nga ở Kharkiv suốt ba tháng qua. Tuần báo viết, « do sợ hãi, do chậm giúp đỡ đồng minh, chúng ta đã bỏ mặc hơi quá sớm một dân tộc can đảm với sức kháng chiến tuyệt vời ». Lằn ranh đỏ - cấm Ukraina dùng vũ khí phương Tây tấn công sang đất Nga - cho đến nay vẫn tạo ưu thế lớn cho Nga.

Từ « chiến dịch quân sự đặc biệt » đến chiến tranh thực sự

Libération cuối tuần chạy tít trang nhất « Ukraina-Nga đối đầu ». Ban đầu chỉ là một cuộc đột kích, rồi trở thành xâm nhập, và sau mười ngày đã là một cuộc tiến công thực sự vào lãnh địa kẻ xâm lăng : nước Nga của Vladimir Putin. Từ hôm 06/08, Kiev đã thực hiện được điều không tưởng mà chẳng báo trước cho đồng minh Mỹ. Kể từ sau Đệ nhị Thế chiến chưa hề có đội quân nước ngoài nào tràn vào Nga.

« Chiến dịch quân sự đặc biệt » của Putin hiện nguyên hình là chiến tranh. Sau khung cửa sổ, người dân Nga vùng biên giới thấy tận mắt lực lượng Ukraina tiến vào, và 200.000 người phải di tản, đôi khi đến tận Matxcơva, là những bằng chứng sống động cho thấy đất nước không phải bất khả xâm phạm như nhà độc tài vẫn khẳng định.

Hôm 15/08, thậm chí quân đội Ukraina còn tuyên bố thành lập chế độ quân quản để quản lý vùng đất giành được. Tổng tham mưu trưởng Oleksandr Syrsky cho biết đã xuyên thủng được 35 km chiều sâu, chiếm 1.150 km² và 82 địa điểm trong đó thành phố Soudja 5.500 được « hoàn toàn giải phóng ». Tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định sẽ không sáp nhập Kursk và ngưng tiến quân nếu Matxcơva chấp nhận « một nền hòa bình công chính ». Trong khi chờ đợi, Kiev lập ra vùng đệm với các hành lang nhân đạo cho công dân Nga cũng như Ukraina. Có vẻ như một trong những mục tiêu của chiến dịch nhằm làm giảm bớt áp lực quân Nga ở miền đông. Nhưng nhà nghiên cứu Jade McGlynn của King’s College nhận thấy tuy Nga rút bớt quân từ nhiều nơi, nhưng trừ Donbass ra.

Lực lượng Ukraina xâm nhập được sâu nhờ các ê-kíp hết sức linh hoạt, với sự trợ giúp của các xe thiết giáp được phương Tây viện trợ như Stryker của Mỹ, Marder của Đức, Challenger 2 của Anh ; được hỗ trợ bởi các thiết bị gây nhiễu radar, phòng không cơ động, và drone không kích để buộc phi cơ Nga không thể cất cánh. Một cuộc tấn công phối hợp đêm thứ Tư rạng sáng thứ Năm đánh vào ít nhất bốn căn cứ không quân Nga ở sâu vài chục kilomet.

Nga huy động cả lính trẻ quân dịch : Rủi ro cho chế độ

Cựu tướng Mỹ Christopher G. Cavoli nhận xét : « Kiev đã tìm ra điểm yếu của Nga và nhanh chóng khai thác một cách rất khôn khéo. Người Nga bị sốc, nhưng không thể kéo dài và họ sẽ phản ứng ». Chưa chi vùng Sumy đã phải chịu 56 trận pháo kích chỉ riêng trong ngày thứ Năm. Lính quân dịch cũng bị huy động – một hành động được cho là khá tuyệt vọng của Putin.

Theo trang web đối lập Nga Verstka, có trên 100 lính nghĩa vụ đóng ở biên giới khi Ukraina tấn công, và theo Radio Liberty thì hầu hết đã bị bắt sống. Kênh Telegram « Ê-kíp Navalny » và mạng xã hội Vkontakte đưa lên một số trường hợp, như bà Victoria, có con trai duy nhất đi quân dịch đóng ở gần Soudja đến nay không có tin tức gì. Các gia đình đã đưa kiến nghị đòi Vladimir Putin rút lính nghĩa vụ ra khỏi vùng chiến sự ở Kursk, vì các tân binh này không có kinh nghiệm và vũ khí cần thiết để giao tranh, đến nay đã thu thập được trên 8.000 chữ ký.

Theo luật pháp Nga, các thanh niên đi quân dịch một năm, không bị buộc phải tham gia các chiến dịch quân sự trừ phi đã phục vụ ít nhất bốn tháng và được huấn luyện đặc biệt. Thế nhưng đa số ở Soudja chỉ mới đi nghĩa vụ được hai, ba tháng và chưa được huấn luyện. Nhà nghiên cứu Igor Gretskiy cảnh báo rủi ro chính trị cho chế độ trước sự bất mãn của thân nhân các tân binh.

Tấn công sang đất kẻ xâm lược : Quyền tự vệ chính đáng của Kiev

The Economist phân tích về những lợi ích và nguy cơ từ chiến dịch Kursk của Ukraina. Về cả đạo lý lẫn pháp lý, Kiev hoàn toàn có quyền đánh sang đất Nga. Mỗi nước đều có quyền tự vệ và quyền này không dừng lại ở biên giới ; quân xâm lược, vũ khí và các căn cứ xuất phát đều là những mục tiêu hợp pháp có thể trả đũa.

Chiến dịch của Ukraina đã có được một số thành công, mang lại ba lợi ích lập tức. Thứ nhất là nâng cao tinh thần chiến sĩ, thứ hai là chứng tỏ với các đối tác quốc tế là Ukraina có thể ở thế công, và thứ ba là làm bộc lộ những điểm yếu của Nga. Hồi năm 2022, Vladimir Putin ngỡ rằng sẽ chiếm được Ukraina chỉ trong vài ngày nhưng đã hơn hai năm qua, mục đích này hãy còn xa. Khi Yevgeny Prigozhin nổi loạn, quân đội vẫn đứng ngoài ; và nay khi Ukraina xâm nhập vào Kursk, dân địa phương không có phản ứng.

Về phía Ukraina cũng chịu rủi ro cao : Một phần lớn lực lượng tinh nhuệ từ Donbass sang Kursk, nếu bị thiệt hại nhiều sẽ nguy hiểm cho miền đông đồng thời làm mất đi khí thế vừa tạo được tuần qua.

Matxcơva khó thể trả đũa mạnh hơn những đợt trước

Chiến dịch Kursk còn là bài học cho các đồng minh : tấn công cũng là tự vệ. Mỹ, Anh, Pháp tiếp tục cấm Ukraina dùng hỏa tiễn tầm xa đánh vào đất Nga. Nhưng thật phi lý khi Kiev không đươc tấn công vào các căn cứ không quân của Nga – nơi thả những quả bom lượn để tàn phá các thành phố Ukraina và giết hại những chiến binh. Lực lượng Nga đang vi phạm trắng trợn biên giới Ukraina, không thể thảnh thơi trú ẩn phía sau biên giới của họ - theo The Economist.

Le Monde cuối tuần ghi nhận « Sự hài lòng lặng lẽ của các đồng minh Kiev trước chiến dịch tiến công vào Kursk ». Cho đến nay Nga vẫn chưa tập trung được nhiều quân để đối phó, chẳng thấy dân Nga tổ chức kháng chiến, mà hàng trăm ngàn người lo di tản. Ukraina bắt được một số lượng lớn tù binh, chủ yếu là lính quân dịch và Vệ binh Quốc gia.

Trả lời Libération, nhà sử học Galia Ackerman nhận định việc Putin bổ nhiệm Alexei Dioumine, cựu vệ sĩ của mình chỉ đạo chiến dịch phản công cho thấy sự lộn xộn trong ban lãnh đạo Nga. Bình thường thì bộ tham mưu phụ trách phối hợp, nhưng Vladimir Putin lại chỉ định FSB, tuy cơ quan an ninh không thể quản lý một chiến dịch quân sự phức tạp. Dioumine không có kinh nghiệm quân sự nhưng đối với ông chủ điện Kremlin, sự tin cậy quan trọng hơn năng lực. Theo bà Ackerman, mỗi lần bị thất bại nặng nề như Hạm đội Hắc Hải bị đánh chìm một số tàu, Kremlin lại trả đũa bằng cách oanh tạc ồ ạt. Lần này có lẽ cũng vậy, Nga khó thể làm hơn.

Hồi tiếp theo chiến dịch Kursk là gì ?

Sau thành công ngoài sức tưởng tượng ban đầu, tiếp đến sẽ là gì ? The Economist đặt câu hỏi. Liệu có thể biến lợi ích trước mắt thành ưu thế chiến lược lâu dài hay không ? Tấn công quá nhanh, nhưng Nga phản ứng quá chậm, khiến Ukraina có thể xem lại các mục tiêu. Theo tướng Úc về hưu Mick Ryan, Kiev có ba chọn lựa.

Hoặc cố giữ những vùng đất chiếm được thậm chí tiến xa hơn, nhưng rất nguy hiểm vì không còn được phòng không và các phương tiện chiến tranh điện tử bảo vệ. Hoặc rút về phía biên giới, duy trì quân số và vũ khí cho việc tái chiếm lãnh thổ năm tới. Khả năng thứ ba là rút một phần về những vị trí dễ bảo vệ hơn, nằm gần biên giới Ukraina, sẽ cần ít quân hơn, thuận tiện về hậu cần cũng như được pháo yểm trợ.

Đây sẽ là cơ sở cho những cuộc tấn công mới khi có cơ hội. Một nguồn tin từ bộ tham mưu Ukraina nói rằng giải pháp thứ ba là khả thi nhất : một bộ phận logistic gồm công binh, xăng dầu, bệnh viện dã chiến, kho thực phẩm và cơ sở bảo trì đã được chuyển đến nhiều cây số phía sau biên giới Nga. Không thấy các đồng minh phàn nàn gì. Thách thức của ông Volodymyr Zelensky là làm sao biến thắng lợi vừa rồi thành kết quả lâu dài.

« Tất cả đã đi gặp Thánh Phêrô »

Một phóng sự của The Economist cho biết thêm về một đơn vị đặc biệt tham gia chiến dịch. Trung úy Nazariy Kishak đến nơi hẹn trễ bốn tiếng đồng hồ, anh cười vui vẻ : « Cả một đoàn xe với 70 lính Chechnya, tất cả đều đã đi gặp Thánh Phêrô ».

Đơn vị 200 người do Kishak chỉ huy có 1/4 là tù nhân xung phong ra trận để đổi lấy tự do, nhiệm vụ đầu tiên là chiến đấu cho Tổ quốc trên đất Nga. Người sĩ quan khẳng định họ là những chiến binh gan dạ chưa từng thấy. Cách đây vài ngày, đơn vị đã mất người đầu tiên là Mykhailo, bị lãnh án vì tội trộm cắp. Một cựu tù nhân nay là binh sĩ mang bí danh « Wikipedia » nói rằng bằng cấp vi tính của mình rất hữu ích trong việc điều khiển drone và chiến tranh điện tử.

Bất ngờ lớn nhất của Thế vận hội Paris : Dân Pháp không còn cằn nhằn

Dư âm ngọt ngào của Thế vận hội Paris 2024 cũng dày đặc trên mặt báo. Le Figaro Magazine ra số chuyên đề « Không thể nào quên ! », là một album với nhiều hình ảnh độc đáo để kỷ niệm dịp Olympic rất thành công. Nhìn từ các nước khác, Courrier International chạy tít trang bìa « Thế vận hội : Khúc khải hoàn ca ». Hồ sơ của tờ báo tập hợp những bài viết trên báo chí quốc tế, hầu hết đều khen ngợi Paris 2024. Wall Street Journal nhận xét « Bất ngờ lớn nhất của Thế vận hội Paris là gì ? Đó là người Pháp chẳng thấy phàn nàn nữa ». Nhật báo El Pais của Tây Ban Nha dẫn lời nhà văn Sylvain Tesson : « Nước Pháp là một thiên đường đầy những người tin rằng mình đang sống trong địa ngục ».

Dân Pháp than phiền đủ mọi thứ, từ giao thông, việc một số trạm métro đóng cửa, làn sóng du khách Mỹ sắp ào đến. Trong cuộc điều tra vào tháng Bảy, chỉ có 12 % cho biết cảm thấy « nhiệt tình » khi Paris là nơi diễn ra Thế vận hội. Nhưng đó đã là quá khứ, trước khi ngày hội thể thao của hành tinh khởi động. Khẩu hiệu Olympic « Nhanh hơn, cao hơn, mạnh hơn » trên miệng người Pháp đã trở thành « Allez, les Bleus ! ». Câu này vang vọng khắp nơi ở Paris, trên khán đài Roland-Garros khi đội tuyển rugby Pháp nhận huy chương vàng, lan tỏa bên bờ sông Seine khi các vận động viên ba môn phối hợp Pháp chiến thắng.

Các vận động viên Pháp phấn chấn trước làn sóng cổ động mạnh mẽ hiếm thấy. Người hâm mộ thay nhau hát vang những bài hát nổi tiếng của Pháp và quốc ca La Marseillaise. Vận động viên bơi Léon Marchand khi đoạt huy chương vàng thứ hai về 200 mét bướm trong những tiếng hô vang trời của 15.000 khán giả, cứ như trong một trận bóng đá. Tờ Neue Zürcher Zeitung của Thụy Sĩ cho rằng Thế vận hội 2024 phải là mẫu mực cho các Thế vận hội sau này, nhất là Los Angeles có đến 11 năm chuẩn bị thay vì 7 năm như Paris.

Quân cảng Ream ở Campuchia, theo ghi nhận từ dịch vụ vệ tinh Planet Labs đang ngày càng hoàn thiện, đủ sức cho tàu ngầm neo đậu đã thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu về an ninh khu vực. Cùng với đó, việc Trung Quốc chào bán tàu ngầm cho Indonesia và Thái Lan cũng khiến giới quan sát nghĩ đến một bức tranh rộng hơn trong chiến lược bành trướng ảnh hưởng của Trung Quốc trong vùng.

Theo một số nhà nghiên cứu, các động thái này của Trung Quốc có hàm ý địa chính trị và quân sự không chỉ ở khu vực Vịnh Thái Lan, Đông Nam Á mà cả Đông Bắc Á mà tâm điểm là Đài Loan. 

Trao đổi với RFA, nhà nghiên cứu Trần Bằng, nghiên cứu sinh tiến sỹ về quân sự và an ninh tại Đại học Paris 2 Pantheon, cho rằng các nhà quan sát nên chú ý tới một khả năng khác là Trung Quốc chào bán tàu ngầm cho các nước Đông Nam Á không chỉ với mục tiêu tăng cường ảnh hưởng địa chính trị trong vùng mà còn với mục tiêu quân sự cụ thể. Ông nhắc lại vấn đề eo biển Đài Loan có độ sâu khá nông, không thuận lợi cho tác chiến tàu ngầm. Do đó, nếu Trung Quốc muốn đưa tàu ngầm vào tác chiến trong một chiến dịch tấn công Đài Loan trong tương lai, họ cần một khu vực biển nông tương tự để cho tàu ngầm luyện tập.   

Vì lý do đó, ông Trần Bằng cho rằng, nếu Trung Quốc phát triển được năng lực huấn luyện tác chiến ở vùng biển nông phía Nam biển Đông và vịnh Thái Lan thì tốt cho họ. Ngoài ra, nhắc lại việc Trung Quốc liên tục chào bán tàu ngầm cho Thái Lan, một nước ở Vịnh Thái Lan, rồi hiện nay, Trung Quốc lại chào bán cho Indonesia, một nước ở nam biển Đông và cũng gần vịnh Thái Lan, nhà nghiên cứu Trần Bằng đặt ra giả thuyết, đó là Trung Quốc có thể ẩn giấu hoạt động huấn luyện cho hải quân của mình thông qua hoạt động huấn luyện cho các nước mua tàu ngầm của mình. Ông nói tiếp:   

“Vùng phía nam biển Đông không sâu vì phù sa sông Mekong đổ ra đó. Ngay cả thời tiền sử thì có tài liệu nói vùng Indonesia ngày nay nối liền với Đông Nam Á lục địa, tức là sau này khi nước biển dâng lên thì nó vẫn là vùng biển nông. Khu vực rãnh biển giữa biển Đông mới sâu chứ vùng phía nam biển Đông và vịnh Thái Lan thì không sâu cho nên không dùng để tác chiến tàu ngầm được. Ngay cả khi Thái Lan trước đây định mua tàu ngầm Trung Quốc thì người Thái cũng có ý kiến đặt câu hỏi là Vịnh Thái Lan không dùng cho tàu ngầm được.”

Tôi nghĩ rằng nếu có sử dụng tàu ngầm thì đó là một cách để cho Trung Quốc thực tập tàu ngầm tác chiến ở vùng biển nông. Họ muốn tránh bị soi mói, phát hiện. Họ muốn có một môi trường tương đối gần với eo biển Đài Loan để thực tập ở đó. Bây giờ giả sử Thái Lan, Indonesia, hay thậm chí Campuchia mua tàu ngầm Trung Quốc nhưng cho Trung Quốc thuê lại. Trung Quốc cứ thế sử dụng tàu ngầm với danh nghĩa tàu của Campuchia chẳng hạn. Họ sẽ tránh được sự soi mói việc Trung Quốc tập luyện tác chiến ở eo biển Đài Loan. Độ nông ở vịnh Thái Lan cũng tương đương eo biển Đài Loan. Mà ở đây thì Mỹ không đặt hệ thống theo dõi cảnh báo thường trực như ở Đài Loan, Hàn Quốc được.” 

Về khả năng Trung Quốc bán tàu ngầm cho Indonesia rồi mượn tàu ngầm đó để tập trận trong khu vực biển nông như Vịnh Thái Lan hay eo biển Lompok của Indonesia, nhà nghiên cứu Hoàng Việt ở TP. HCM cho rằng, khả năng đó là có, nhưng ít xảy ra vì rất khó thực hiện. Ông nói: 

“Điều đó có thể xảy ra nhưng không nhiều. Bây giờ những thông tin về vũ khí, quốc phòng, mua tàu của ai, mặc dù ai cũng muốn giữ kín nhưng khó bí mật. Ngay cả bộ trưởng quốc phòng Việt Nam cũng từng nói là mặc dù Việt Nam không công bố nhưng báo chí nước ngoài cũng đăng hết việc Việt Nam mua cái gì, như thế nào. Với Trung Quốc cũng vậy thôi. Nếu Trung Quốc bán tàu ngầm cho Thái Lan, Indonesia rồi sau đó sử dụng lại thì các quốc gia khác cũng nhanh chóng phát hiện ra chứ không dễ gì giữ bí mật được.” 

Các nhà quan sát hiện nay đang chú ý tới giả thuyết tàu ngầm có thể hiện diện ở Vịnh Thái Lan với quân cảng Ream. Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Nguyễn Thế Phương ở Đại học UNSW Sydney, một khi quân cảng Ream được hoàn thiện và đưa vào sử dụng, nguy cơ trước mắt chưa phải là tàu ngầm mà là sự hiện diện của lực lượng hải cảnh Trung Quốc trong khu vực Vịnh Thái Lan. Ông nói: 

“Về việc cái âu tàu có thể sử dụng cho tàu ngầm, ngoài điều nhà nghiên cứu Trần Bằng đã nói thì tôi muốn bổ sung một ý nữa là cái âu tàu đó bên cạnh dùng cho hải quân, nó có thể dùng cho tàu hải cảnh Trung Quốc. 

Trong thời điểm hiện tại, kịch bản chiến tranh tuy có nhưng hiện các nước Đông Nam Á như Việt Nam và Philippines lo ngại nhiều hơn là sự hiện diện của hải cảnh, tức là chấp pháp biển, chứ không phải hải quân. Quân cảng Ream giúp cho Trung Quốc đưa hải cảnh hiện diện nhiều hơn ở Vịnh Thái Lan và eo biển Malacca. 

Đối với Việt Nam thì hải cảnh là mối đe dọa nhãn tiền, hơn là việc tàu ngầm xuất hiện, ở thời điểm hiện tại.” 

Trao đổi với RFA, nhà nghiên cứu Hoàng Việt ở Tp. HCM đồng ý với nhà nghiên cứu Nguyễn Thế Phương về nguy cơ lực lượng chấp pháp biển của Trung Quốc sẽ hiện diện ở Vịnh Thái Lan trong tương lai, khi quân cảng Ream hoàn thiện. Tuy nhiên, nhà nghiên cứu Hoàng Việt cũng đặt vấn đề là hải cảnh Trung Quốc không đi một mình mà phải đi theo đội hình rộng lớn hơn thì mới gây sức ép thực sự lên các quốc gia láng giềng. Ông nói: 

“Về vấn đề hải cảnh Trung Quốc thì tôi chưa hiểu là họ xuống vùng Vịnh Thái Lan thì sẽ thế nào. Nếu Trung Quốc dùng chiến thuật vùng xám thì phải dùng ba lớp: tàu cá, hải cảnh và hải quân. Còn nếu chỉ một mình hải cảnh thì chưa phải là vấn đề.”

Ông Hoàng Việt nhấn mạnh, quân cảng Ream với quy mô xây dựng như hiện nay đã đủ để tàu hải quân, hải cảnh, tàu ngầm đóng quân. Đương nhiên, tàu cá cũng có thể ở đó hoặc ở cảng Sihanoukville gần đó. Đối với khả năng Trung Quốc triển khai cả tàu cá xuống Vịnh Thái Lan để phối hợp với tàu hải quân, hải cảnh, ông Hoàng Việt cho rằng khả năng đó là có thể xảy ra trong tương lai. Bởi vì tàu cá Trung Quốc đã đi tới tận Nam Mỹ, Ấn Độ Dương. Tuy nhiên, nếu họ hiện diện ở Vịnh Thái Lan thì xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của các nước trong khu vực và sẽ bị phản đối. Việt Nam, Thái Lan thậm chí Campuchia cũng sẽ không dễ gì chấp nhận lợi ích của mình bị thiệt hại.    

Uỷ ban Thương mại sản xuất pin năng lượng mặt trời Mỹ cáo buộc khoảng 50 doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam tham gia việc bán phá giá và nhận trợ cấp vào thị trường Mỹ và Bộ Thương mại Mỹ đã thông báo việc điều tra cáo buộc này từ tháng năm vừa qua. Biên độ chống bán phá giá bị cáo buộc với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam là 271,28%.

Bộ Thương mại Mỹ vào tháng năm vừa qua đã chính thức khởi xướng điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp với pin năng lượng mặt trời nhập khẩu từ Malaysia Campuchia, Thái Lan và Việt Nam. Ngày khởi xướng điều tra là 14-5-2024 và thời kỳ điều tra chống bán phá giá từ 1-10-2023 đến 31-3-2024; chống trợ cấp từ 1-1 đến 31-12-2023.

Báo Tuổi Trẻ cho biết, hầu hết các doanh nghiệp bị khởi xướng điều tra lần này đều là các doanh nghiệp sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời có vốn đầu tư từ Trung Quốc.

Đây là lần đầu tiên Mỹ tiến hành một cuộc điều tra về chương trình trợ cấp xuyên quốc gia. Vì vậy, quá trình đối phó với cuộc điều tra này có nhiều thách thức, theo Tuổi Trẻ.

Báo trong nước dẫn lời đại diện Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), việc tập hợp các doanh nghiệp tham gia vụ việc này gặp nhiều khó khăn do ngành sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời tại Việt Nam hiện không có hiệp hội đại diện.

Một số doanh nghiệp thậm chí đã dừng hoặc chuyển dây chuyền sản xuất sang các nước khác khi bị kiện, dẫn đến việc hợp tác điều tra và trả lời câu hỏi gặp nhiều trở ngại.

Khu vực nhân đạo ở Gaza lại bị thu hẹp

Theo Hãng tin Reuters, ngày 17-8, người phát ngôn quân đội Israel đăng tải trên X hướng dẫn người dân ở khu vực trung tâm Dải Gaza sơ tán về một khu vực nhân đạo đã được quy ước.

Trước đó một ngày, hôm 16-8, hai khu vực từng được Tel Aviv khoanh là khu vực nhân đạo thuộc thành phố Khan Younis cũng bị quân đội Israel tuyên bố là nơi nguy hiểm và người dân ở đây được khuyến khích sơ tán.

Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên Hiệp Quốc (OCHA) khẳng định lệnh sơ tán trên tác động đến khoảng 170.000 người Palestine mất nhà cửa.

Báo cáo của OCHA khẳng định: "Đây là một trong những lệnh sơ tán lớn nhất ảnh hưởng đến [Dải Gaza] cho đến nay. Lệnh sơ tán thu hẹp thứ gọi là 'khu vực nhân đạo' xuống chỉ còn 41km², tức 11% tổng diện tích Dải Gaza".

Điều này đồng nghĩa với việc hơn 2 triệu người dân Gaza chỉ còn 41km² đất đai để có thể sinh sống an toàn.

Tên lửa đi lạc, gia đình hơn 10 người ở Gaza thiệt mạng

Cuối ngày 17-8, cơ quan y tế Gaza khẳng định ít nhất 17 người Palestine thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương sau trận không kích của Israel vào thị trấn Zawayda tại trung tâm dải đất.

Trận không kích diễn ra ngay trước thềm chuyến công du Tel Aviv của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhằm thúc đẩy các nỗ lực ngoại giao hướng đến thỏa thuận ngừng bắn, trao đổi tù nhân/con tin giữa Israel và Hamas.

Hầu hết người thiệt mạng trong cuộc tấn công tại Zawayda đều là thành viên một gia đình, bao gồm tám trẻ em và bốn phụ nữ. Quân đội Israel khẳng định cuộc tấn công nhắm vào các nhóm vũ trang Hồi giáo từng pháo kích vào lực lượng của Tel Aviv tại khu vực thị trấn trên.

Tuy nhiên, ông Abu Ahmed Hassan, người sống gần gia đình xấu số, chia sẻ: "Họ đang ngủ thì ba tên lửa bay lạc đến nhà họ. Trước nay ở đây hoàn toàn không có hoạt động quân sự nào cả!".

Phương Tây vẫn không muốn leo thang căng thẳng dù ủng hộ Ukraine đánh Kursk

Đó là tuyên bố của Bộ trưởng Nội vụ Ba Lan Tomasz Siemoniak khi trả lời phỏng vấn Reuters khuya 16-8.

Khi được hỏi liệu chiến dịch tiến công của quân đội Ukraine tiến về lãnh thổ Nga ở vùng Kursk có thay đổi quan điểm của phương Tây về cách Kiev sử dụng vũ khí được viện trợ, ông Siemoniak khẳng định: "Chiến dịch này không thay đổi thái độ chống leo thang căng thẳng của phương Tây. Tôi nghĩ đối với phương Tây, đây là sự kiện thay đổi đáng kể hình ảnh của Ukraine. Kiev đã gặt hái thành quả chính trị to lớn sau chưa đầy hai tuần".

Đến nay, chính phủ các nước phương Tây không cho Ukraine sử dụng vũ khí tấn công tầm xa được viện trợ để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga vì lo ngại leo thang căng thẳng.

Tuy nhiên Mỹ - đồng minh lớn nhất của Ukraine - xem chiến dịch tấn công Kursk của Kiev mang tính bảo vệ. Do đó quân đội Ukraine có quyền sử dụng trang thiết bị được Washington sản xuất tại khu vực này.

Warsaw cũng có quan điểm tương tự. Cách đây vài ngày, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tuyên bố Ukraine có toàn quyền đáp trả chiến tranh theo cách có thể làm tê liệt Matxcơva.

Ông Trump nói dễ thắng bà Harris hơn ông Biden

Ngày 17-8, cựu tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ông tin đối thủ Kamala Harris dễ đánh bại hơn Tổng thống đương nhiệm Joe Biden. Tuyên bố này được đưa ra bất chấp việc các cuộc thăm dò cử tri lớn đều cho thấy bà Harris đang có lợi thế so với ông Trump.

Lý giải cho phát ngôn trên, ông Trump chỉ trích bà Harris "cực đoan" và "điên rồ". Ông còn nhấn mạnh việc bà Harris từng kêu gọi cấm kỹ thuật thủy lực cắt phá trong khai thác mỏ, dù đây là ngành rất quan trọng với nước Mỹ.

Ngoài ra, ông Trump tiếp tục chiến lược công kích cá nhân bà Harris. Ông trêu chọc: "Các bạn từng nghe bà ấy cười chưa? Đó là nụ cười của người điên".

Các tuyên bố trên được đưa ra trong sự kiện vận động tranh cử ở bang Pennsylvania, một trong những bang chiến địa quan trọng bậc nhất trong cuộc bầu cử tổng thống. Dự kiến bà Harris cũng sẽ vận động tranh cử tại bang này vào ngày 18-8.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia mất an toàn

Ngày 17-8, Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Mariano Grossi khẳng định tình hình an toàn quanh Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia đang xuống dốc, sau khi một máy bay không người lái (drone) của Ukraine đánh bom một con đường dẫn đến cơ sở này.

IAEA cho biết khu vực bị ném bom nằm gần các ao chứa nước làm mát thiết yếu và cách đường dây điện Dniprovska chỉ 100 mét. Đây là đường dây 750 kilovolt cung cấp điện cho nhà máy duy nhất còn hoạt động.

Nhà máy Zaporizhzhia là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, nằm trong lãnh thổ được thế giới công nhận của Ukraine, nhưng đã rơi vào sự quản lý của Nga sau khi chiến sự tại đây bùng nổ.

Nhà máy đã ngừng hoạt động, song Matxcơva và Kiev vẫn liên tục cáo buộc nhau gây mất an toàn cho khu vực quanh đây.