Xe tăng phương Tây tới Ukraine: Cục diện cuộc chiến chuyển sang có lợi cho Kyiv?
VOA News
5–7 minutes
Những
chiếc xe tăng đầu tiên của phương Tây đã bắt đầu đến Ukraine trong tuần
này, làm dấy lên suy đoán rằng Ukraine có thể sớm tiến hành một cuộc
phản công chống lại các lực lượng Nga xâm lược và liệu những vũ khí tối
tân hơn có xoay chuyển cục diện cuộc chiến theo hướng có lợi cho Kyiv
hay chăng.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov đăng một
đoạn video lên Twitter trong tuần này cho thấy ông ngồi trên xe tăng
chiến đấu chủ lực Challenger 2 của Anh, tại một địa điểm không xác định ở
Ukraine.
“Thật vui khi được lái thử chiếc Challenger 2 đầu tiên
của Ukraine,” ông Reznikov viết trên Twitter ngày 28/3. “Những chiếc xe
tăng như vậy, do Vương quốc Anh cung cấp, gần đây đã đến nước chúng tôi.
Những cỗ máy tuyệt vời này sẽ sớm bắt đầu nhiệm vụ chiến đấu của
chúng.”
Tổng cộng có 14 xe tăng Challenger 2 đang được gửi tới
Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace hôm 29/3 nói ông không thể
suy đoán về bất kỳ cuộc tấn công sắp tới nào của Ukraine.
“Nhưng
tôi nghĩ không có gì bí mật khi Ukraine muốn bắt đầu quá trình đẩy lùi
lực lượng Nga trong cuộc xung đột. Rõ ràng, các lực lượng Nga gần như
không đạt được bất kỳ tiến bộ nào”, ông Wallace nói với các phóng viên.
Xe tăng Leopard của Đức
Thủ
tướng Olaf Scholz hôm 27/3 xác nhận rằng Đức đã chuyển giao 18 chiếc xe
tăng Leopard 2 tiên tiến cho Ukraine, một trong số những chiếc xe tăng
được đánh giá cao nhất trên thế giới. Canada và Na Uy cũng đã điều động
một số xe tăng Leopard 2 của họ. Ba Lan, Tây Ban Nha, Phần Lan và Hà Lan
cũng đã cam kết gửi xe tăng Leopard, mặc dù tổng số lượng chưa được xác
nhận
Các chỉ huy châu Âu nói rằng việc này có thể làm nghiêng cán cân có lợi cho lực lượng Ukraine.
“Hiện
giờ, [lực lượng Ukraine] đang ở trong thế phòng thủ trước hơn 300.000
chiến binh Nga. Có thể không phải là những chiến binh được huấn luyện
tốt nhất hoặc được trang bị tốt nhất, nhưng họ đang đối mặt với cơn sóng
thần binh lính như thế này, vì vậy họ đang giữ vững tiền tuyến”, Phó đô
đốc Herve Blejean, chỉ huy phái bộ huấn luyện của Liên hiệp châu Âu cho
các lực lượng Ukraine, nói với hãng tin Reuters vào đầu tháng 3.
“Khi
họ có thể sử dụng những xe tăng tốt hơn như Leopard, họ sẽ có thể đột
phá và phản công. Ở thời điểm hiện tại, họ đang chiến đấu vì Bakhmut. Họ
đang làm rất tốt, nhưng cán cân lực lượng không có lợi cho họ,” ông
Blejean nói thêm.
Phản công
Ông Patrick
Bury, nhà phân tích quân sự tại Đại học Bath của Anh, cho biết Ukraine
khó có đủ xe tăng phương Tây để tiến hành một cuộc phản công lớn sắp
tới.
“Bây giờ có bao nhiêu? Có thể từ 30 đến 40, với những con số
đã được cam kết. Hiện tại, có lẽ là không đủ, theo linh cảm của tôi.
Nhưng nó vẫn khá quan trọng,” ông Bury nói với VOA trong một cuộc phỏng
vấn ngày 30/3.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ báo Nhật Bản
Yomiuri Shimbun tuần này, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho
biết lực lượng của ông cần nhiều vũ khí phương Tây hơn trước khi tiến
hành bất kỳ cuộc phản công nào.
Ông Zelenskyy nói: “Chúng tôi đang
đợi đạn dược từ các đối tác. Chúng tôi chưa thể bắt đầu. Chúng tôi
không thể gửi những người lính dũng cảm của mình ra tiền tuyến mà không
có xe tăng, pháo binh và phi đạn tầm xa”.
Phối hợp
Ông Bury cho biết điều quan trọng là các loại vũ khí mới phải được triển khai một cách đồng bộ.
“Câu
hỏi đặt ra là liệu Ukraine có thể bảo vệ, sử dụng và tập trung vũ khí
của phương Tây đến mức có thể xuyên thủng phòng tuyến được chuẩn bị tốt
hơn của Nga hay không? Đó không chỉ là về xe tăng. Đó là về các xe chiến
đấu bộ binh bọc thép. Các loại xe này đi cùng với xe tăng. Đó cũng là
về các loại pháo — những viên đạn mà họ cần cho súng của chính họ và cả
những loại pháo mới sắp ra mắt.
“Vì vậy, đó là cách bạn tập hợp
toàn bộ lại với nhau để đạt được bước đột phá về vũ khí kết hợp nếu đó
là điều bạn sẽ làm,” ông Bury nói.
Mùa xuân tan băng
Điều
kiện mặt đất đang thay đổi nhanh chóng dọc theo chiến tuyến. Mùa xuân
tan băng sẽ biến những cánh đồng đóng băng thành vũng lầy.
“Nó chỉ
làm cho các chuyển động và thao tác trở nên khó khăn hơn. Và do đó,
điều đó thuận lợi cho việc dậm chân tại chỗ hoặc thiếu hành động tấn
công ngoài trời— những cuộc xoay chuyển lớn xung quanh các thành phố.
Tất nhiên, các cuộc chiến đô thị có thể tiếp tục,” ông Bury nói.
Các
quốc gia phương Tây cam kết sẽ có thêm hàng chục xe tăng và vũ khí hạng
nặng khác trong những tháng tới. Hoa Kỳ đang gửi 31 chiếc Abrams, mặc
dù những chiếc này dự kiến sẽ không đến Ukraine cho đến cuối năm nay.
Slovakia
tuần này đã gửi cho Ukraine 4 máy bay chiến đấu MiG-29 thời Liên Xô, và
9 chiếc nữa sẽ tiếp bước. Ba Lan cũng có kế hoạch gửi một số MiG-29.
Các yêu cầu của Ukraine đối với máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất
vẫn chưa được đáp ứng.
Tinh thần
Tình báo Anh đưa tin ngày 30/3 rằng Moscow sẵn sàng khởi động một đợt tuyển mộ khác để có thêm 400.000 quân.
Ông
Bury cho biết, với việc cả hai bên đều đang chuẩn bị cho một cuộc chiến
lâu dài, sẽ có hạn chế về bất kỳ bước đột phá nào trên chiến trường.
“[Người
Nga] sẽ chuẩn bị như thế nào? Họ sẽ chuẩn bị kỹ lưỡng hơn nhiều so với ở
Kharkiv năm ngoái, khi người Ukraine có một bước đột phá lớn,” ông nói.
“Tuy
nhiên, một điều cần tìm kiếm là tinh thần và sự gắn kết, bởi vì bạn vẫn
phải có ý chí chiến đấu nếu bạn sắp bị tấn công dồn dập vào hàng ngũ
của mình. Và đó là một dấu hỏi đối với người Nga. Chắc chắn không có
thắc mắc đó đối với người Ukraine. Và điều đó có thể mang tính quyết
định,” ông Bury nói.
Nga bắn 9 tên lửa vào Kharkiv vào lúc Ukraina tưởng niệm 1 năm thảm sát Butcha
Thu Hằng
4–5 minutes
CHIẾN TRANH UKRAINA - TƯỞNG NIỆM
Đăng ngày:
Thành phố Kharkiv ở miền đông Ukraina lại bị quân Nga bắn tên lửa ngày 30/03/2023 ngay trước khi Ukraina tưởng niệm một năm « thảm sát Butcha ». Hôm nay 31/03 cũng đánh dấu tròn 400 ngày Nga đưa quân xâm chiếm Ukraina.
Trang The Telegraph trích thông báo trên mạng Telegram của thống đốc vùng Kharkiv Oleh Sinegubov cho biết « ít nhất 9 tên lửa đã bắn vào thành phố, từ hệ thống phòng không S-300 », làm hỏng một công trình hạ tầng dân sự và nhiều khu dân cư. Nhiều quả tên lửa đã nổ trên không. Ba người bị thương nhẹ.
Liên quan đến mặt trận vùng Donetsk, tướng Mỹ Mark Milley, được AFP trích dẫn, cho biết quân Nga không có « bất kỳ bước tiến nào » quanh Bakhmut từ 3 tuần nay, thành phố trở thành « một trận thảm sát cho quân Nga ».
Sau
400 ngày kháng chiến chống cuộc xâm lược của Nga, tổng thống Volodymyr
Zelensky tỏ quyết tâm trong buổi điểm tin tối 30/03 rằng « Ukraina sẽ thắng trên chiến trường ». Nguyên thủ Ukraina cũng khẳng định : « Chúng ta sẽ không để một dấu vết nào của Nga trên đất của mình và sẽ không để cho bất kỳ kẻ thù nào không bị trừng phạt ».
Tròn một năm Nga gây thảm sát ở Butcha
Ngày 31/03, Ukraina cũng tưởng niệm tròn một năm Nga gây vụ thảm sát ở Butcha. Thành phố trở thành « biểu tượng cho sự tàn bạo » của Nga trong suốt « 30 ngày bị chiếm đóng ». Ông Zelensky hứa Ukraina « sẽ không bao giờ tha thứ » và « sẽ trừng trị tất cả thủ phạm ».
Thông tín viên RFI Pierre Alonso tại Kiev tường trình :
«
Các nạn nhân tên là Michka, Maxim hay Volodymyr. Họ là công nhân xây
dựng, người chơi nhạc cổ điển hay là cha gia đình, tất cả đều là thường
dân. Khi lực lượng Nga rời Butcha, cách đây đúng một năm, họ bỏ lại đằng
sau những xác người, khoảng 20 thi thể trên phố Những cây táo. Từ đó,
những kẻ phải chịu trách nhiệm về tội ác chiến tranh này đã được xác
định. Theo cuộc điều tra của báo New York Times, đó là các quân nhân Nga
thuộc trung đoàn lính dù 234.
Liệu
những thủ phạm này có thể bị bắt và đưa ra xét một ngày nào đó không ?
Đó là cả vấn đề bởi vì Butcha trở thành biểu tượng của cuộc điều tra về
tội ác chiến tranh.
Những
nước đồng minh của Kiev, trong đó có Pháp, đã khẩn trương đến hiện
trường tăng viện cho cảnh sát Ukraina. Nhiệm vụ của họ rất lớn. Vài trăm
thi thể đã được khai quật khỏi những hố chôn tập thể ở Butcha, cũng như
ở nhiều thành phố khác sau khi được giải phóng, ví dụ ở Izumi miền đồng
hay ở Kherson miền nam.
Chưa
bao giờ trong một cuộc xung đột, những tội ác lại được tìm hiểu điều
tra kỹ lưỡng ngay tức khắc như vậy. Đây là một bước cần thiết để một
ngày nào đó công lý được thực thi ».
Quân Nga càng thất thế, án tù cho người phản chiến càng nặng
Thụy My
10–12 minutes
Le Figaro cho biết « Ở chiến trường Bakhmut, Mi-8 của Ukraina quấy rối quân đội Nga », dù
những chiếc trực thăng này đôi khi tuổi đời còn lớn hơn phi công. Tại
nước Nga, xu hướng trừng phạt ngày càng nặng nề đối với các công dân
phản đối cuộc xâm lăng Ukraina. Le Monde nêu ra trường hợp một người cha bị án tù vì con gái vẽ những hình ảnh chống chiến tranh.
Máy bay cổ lỗ sĩ, Ukraina vẫn gây khó cho quân Nga ở Bakhmut
Đặc phái viên Le Figaro
mô tả, từ một căn cứ không quân ở miền đông Ukraina mà địa điểm được
giữ bí mật, ba chiếc trực thăng Mi-8 cất cánh. Điểm đến là Bakhmut, với
nhiệm vụ phá hủy các kho đạn và thiết giáp của kẻ thù. Các phi công xuất
kích đến thậm chí ba lần trong ngày trên những chiếc Mi-8 và Mi-24 cũ
kỹ từ thời Liên Xô, vẫn phải thường xuyên tu bổ. Người trẻ nhất chưa đầy
22 tuổi, và chưa có nhiều phi vụ trước cuộc xâm lăng, nhưng Ukraina rất
cần phi công. Ivan, tình nguyện quân cách đây một năm còn là nhân viên
bán đồ nội thất ở Ba Lan, cho biết ở miền trung Ukraina có những người
thân Nga theo dõi và chỉ điểm, nên tại Kharkiv đã ba lần phải dời căn
cứ.
Một
giờ sau, ba chiếc trực thăng quay về an toàn. Các phi công vừa bước
xuống là nhóm kỹ thuật viên vội vã chạy đến đổ đầy xăng, gắn những quả
rốc-kết mới bên sườn. Đại úy Olexandr giải thích : « Không thể để
mất thời gian. Mỗi phi vụ nhằm hủy diệt các mục tiêu, có nghĩa là cứu
mạng những người lính Ukraina đang chiến đấu trên mặt đất. Đôi khi trực
thăng được dùng để chở thiết bị hay thương binh, nhưng chủ yếu nhằm tác
chiến. Tuy Mi-8 được sản xuất để vận chuyển, nhưng nay tất cả máy bay
của Không quân Ukraina đều được cải tiến để chiến đấu ». Dù chỉ có
những loại rốc-kết không có hệ thống dẫn đường, nhưng họ cũng hoàn thành
nhiệm vụ. Trực thăng phải bay rất thấp để tránh bị phát hiện, lộ trình
luôn được thay đổi
Không
quân Nga có số phi cơ tiêm kích gấp sáu lần so với Ukraina, nhưng đã bị
mất nhiều phi công kinh nghiệm, nhiều chiến đấu cơ và trực thăng nên
nay không dám bay vào không phận Ukraina. Theo bộ Quốc Phòng Ukraina,
Matxcơva đã dùng đến tiêm kích thế hệ thứ năm SU-57, nhưng chỉ thả hỏa
tiễn tầm xa từ không phận Nga. Cho đến nay, chưa có nước nào viện trợ
máy bay do phương Tây sản xuất, chỉ mới có Anh cho Kiev ba chiếc
Westland Sea King loại biên. Nhưng vào đầu tháng này, có những phi công
Ukraina đến Hoa Kỳ, có thể được đào tạo điều khiển F-16 và Pháp cũng đã
huấn luyện khoảng 30 người sử dụng oanh tạc cơ Mirage 2000.
Nga : Lãnh án tù vì con gái vẽ tranh chống cuộc chiến Ukraina
Tại
Nga, chính quyền gia tăng đàn áp những người chống chiến tranh. Vụ một
người cha phải ra tòa vì con gái 13 tuổi vẽ hình phản đối cuộc chiến ở
Ukraina đã gây nhiều xúc động trong xã hội. Ngày thứ Ba 28/03,
ông Alexei Moskalev, 54 bị tòa án vùng Tula ở phía nam Matxcơva xét xử
vì tội « làm mất uy tín » quân đội Nga và bị kết án hai năm tù ở. Có
điều bản án được tuyên trong lúc bị cáo vắng mặt. Đêm trước ngày ra tòa,
ông Moskalev, bị quản thúc tại gia, đã gỡ vòng điện tử và trốn mất. Nhà
báo Marina Ovsiannikova, được biết đến qua vụ giơ biểu ngữ chống chiến
tranh ngay trên truyền hình Nga, cho biết Moskalev đang ở một nơi an
toàn. Nhưng bản tin mới nhất của AFP cho hay Alexei Moskalev đã bị bắt
tại Belarus hôm nay.
Mọi
rắc rối đến từ tháng 4/2022, khi cô con gái 13 tuổi Maria Moskaleva từ
chối vẽ tranh gởi đến những người lính Nga, thay vào đó cô bé vẽ một gia
đình Ukraina dưới bom Nga. Bị bà hiệu trưởng tố cáo, một năm qua khi
thì bị bắt, khi bị xét nhà, người cha gà trống nuôi con sau đó không
được gặp con gái. Maria bị đưa vào trại mồ côi, nhưng hôm cha ra tòa cô
bé cũng đăng lên một bức hình với dòng chữ « Ba là người hùng của con ».
Dù báo chí nhà nước im lặng, đông đảo người dân đã kéo đến trước tòa để
ủng hộ Alexei Moskalev. Một kiến nghị trên mạng thu thập được trên
145.000 chữ ký, bất chấp không khí đàn áp.
Trường
hợp trên đây cho thấy xu hướng trừng phạt ngày càng nặng nề kể từ giữa
tháng Ba, đối với những người chống lại cuộc xâm lăng Ukraina. Một thanh
niên 22 tuổi ném bom xăng vào một văn phòng tuyển quân : 13 năm tù, một
sĩ quan quản giáo chạy sang Kazakhstan vì phản đối chiến tranh : sáu
năm rưỡi, một sinh viên đăng bài diễn văn của Zelensky : tám năm rưỡi …
Nhưng
có một ca đặc biệt được khoan hồng : Daniil Frolkine chỉ bị năm năm
rưỡi, nhưng là tù treo. Người lính này bị báo chí Nga lưu vong nhận diện
trong các vụ thảm sát ở ngoại ô Kiev tháng Hai và tháng Ba năm ngoái,
và cũng là người duy nhất nhìn nhận đã sát hại thường dân. Tòa án quân
sự ở Khabarovsk kết tội anh ta là… « tung tin sai lạc »
Matxcơva đe dọa Armenia nếu tham gia ICC
Le Monde cũng cho biết, Matxcơva đe dọa trả đũa Armenia nếu nước này tham gia Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC).
Vladimir Putin sắp tới có thể bị cấm đặt chân vào Armenia, nước đồng
minh của Nga. Viễn cảnh này không thể loại trừ, từ khi Tòa Bảo hiến
Armenia hôm 24/03 cho rằng Quy chế Roma là hợp hiến, mở đường cho việc
phê chuẩn để tham gia Tòa án Hình sự Quốc tế. Bộ Ngoại Giao Nga tuyên bố
quyết định trên đây là « không thể chấp nhận được », phát ngôn
viên Kremlin khẳng định Matxcơva sẽ thảo luận về những hệ quả với
Erevan.Theo nhà đấu tranh nhân quyền Artur Sakunts, tạo điều kiện cho
việc bắt giữ Putin nằm trong lợi ích của Armenia. Đây sẽ là bước ngoặt
trong quan hệ hai nước.
Nhà
phân tích Narek Minasyan của Trung tâm Orbeli ở Erevan giải thích đây
chỉ là một sự trùng hợp, vì tiến trình của Tòa Bảo hiến đã có từ lâu,
không liên quan đến lệnh truy nã Vladimir Putin của ICC. Một nhà ngoại
giao châu Âu nhận xét, rất khó ngáng chân nhà lãnh đạo một nước mà
Armenia bị lệ thuộc nhiều như thế, cho dù Erevan đã cấm nhập cảnh một số
chiếc loa tuyên truyền của Kremlin.
Tổng thống Đài Loan : « Chúng tôi chẳng khiêu khích ai ! »
Nhìn sang châu Á, Le Figaro coi chuyến công du châu Mỹ sắp tới của tổng thống Đài Loan là « hoạt động ngoại giao tế nhị ». Bà
Thái Anh Văn thăm Guatemala và Belize, hai quốc gia chính thức công
nhận Đài Loan, và quá cảnh Hoa Kỳ. Bà sẽ gặp lãnh tụ Cộng Hòa tại Hạ
Viện là Kevin McCarthy, bảy tháng sau chuyến thăm đầy sóng gió của bà
Nancy Pelosi.
Như thường lệ, Bắc Kinh cao giọng đe dọa, nhưng bà Thái thản nhiên trả lời : « Chúng tôi sẽ không lùi bước và cũng chẳng khiêu khích ai cả ». Để làm phức tạp thêm tình hình, cựu tổng thống Mã Anh Cửu đi thăm Hoa lục 12 ngày « với tư cách cá nhân », nhưng lại được các quan chức Trung Quốc tiếp đón tại Thượng Hải hôm thứ Hai 27/03. Chủ tịch Quốc dân đảng nói rằng : « Trách nhiệm của người Hoa hai bên bờ eo biển là phải giữ gìn hòa bình ». Việc ông đánh đồng người Đài Loan với Trung Quốc là chủ đề luôn gây tranh cãi.
« Ngoại giao chi phiếu » kéo Trung Mỹ về phía Bắc Kinh
Le Monde nhận thấy « Trung Mỹ đang ngả về phía Trung Quốc ».Vùng
đất nơi Đài Bắc có nhiều đồng minh nhất vào giữa những năm 2000, lần
lượt đổi màu. Khởi đầu là Costa Rica năm 2007, rồi đến Panama, Salvador,
Cộng hòa Dominica, Nicaragua. Chuyên gia Marisela Connelly ở Mêhicô lưu
ý, trường hợp Nicaragua và Salvador có yếu tố chính trị, vì lãnh đạo
của hai nước này bị phương Tây chỉ trích. Nhưng các nước còn lại chỉ vì
lý do kinh tế, dù thường xuyên nhận được sự giúp đỡ về tài chánh và công
nghệ của Đài Loan.
Mới
nhất là Honduras loan báo cắt đứt quan hệ với Đài Bắc, sau khi đòi hỏi
một món tiền lớn nhưng không được đáp ứng. Bà Connelly lo rằng
Guatemala, nền kinh tế lớn nhất Trung Mỹ sẽ không còn chống chọi được
bao lâu nữa trước « ngoại giao chi phiếu » của Bắc Kinh. Hoa Kỳ đang cố
gắng vận động giữ lại thành trì cuối cùng của Đài Loan trong khu vực.
Vật giá tăng, người Pháp thay đổi cách ăn uống
Khủng hoảng xã hội tiếp tục là đề tài hàng đầu của báo chí Pháp. Le Figaro đặt câu hỏi « Phải chăng thủ tướng Borne và các nghiệp đoàn không thể đối thoại ? » Libération điều tra về sự chậm trễ đến hai tiếng đồng hồ của y tế cấp cứu ở Sainte-Soline. La Croix cho biết « Những thành phố nhỏ cũng sôi sục ».
Về kinh tế, Le Monde nhận thấy « Lạm phát làm xáo trộn thói quen ăn uống » của người Pháp. Theo
INSEE, giá thực phẩm trong tháng Hai đã tăng 14,8 % so với cùng kỳ năm
ngoái. Chi tiêu cho ăn uống, kể cả ngoài hàng quán, giảm 4,6 % trong năm
2022. Các quầy hàng thịt, cá, thịt nguội ế ẩm hẳn đi ; khách đi siêu
thị chỉ mua những món hàng có thương hiệu khi được khuyến mãi ; chọn
thịt heo, gà và trứng thay cho thịt bò. Những món ăn công nghiệp làm sẵn
được chuộng hơn do tiết kiệm so với nấu tại nhà khi điện, gaz, nguyên
liệu đều tăng giá. Trong khi đó giá cả sẽ còn tăng nữa trong những tuần
lễ tới.
Trí thông minh nhân tạo sẽ lấn lướt con người ?
Les Echos chạy tựa lớn « Trí thông minh nhân tạo : Tiếng kêu báo động của những ngôi sao ngành công nghệ ».Nhật
báo kinh tế cho đăng trên trang web toàn văn lá thư ngỏ kêu gọi tạm
ngưng nghiên cứu trí thông minh nhân tạo (AI) trong ít nhất sáu tháng.
Khoảng 1.100 chuyên gia trong đó có những tên tuổi như ông chủ SpaceX
Elon Musk, bày tỏ lo ngại trước nguy cơ nhân loại mất kiểm soát AI.
Các
chuyên gia dẫn chứng những nghiên cứu khoa học, lo sợ sẽ đi quá xa, cho
rằng trí thông minh nhân tạo (AI) cần phải được kế hoạch hóa và quản lý
một cách thận trọng. Họ sợ hãi một cuộc chạy đua giữa các phòng thí
nghiệm AI để phát triển các hệ thống mạnh mẽ hơn bao giờ hết, mà không
ai – kể cả những người tạo ra chúng – có thể kiểm soát.
Lá
thư đặt ra một số câu hỏi, có nên để tràn ngập những thông tin tuyên
truyền, dối trá hay không? Có nên tự động hóa tất cả các công việc?
(Nghiên cứu gần đây của Goldman Sachs cho rằng AI có thể đe dọa 300
triệu việc làm trên toàn thế giới). Thậm chí có nên phát triển những hệ
thống không phải con người mà một ngày nào đó có thể đông đảo hơn, thông
minh hơn và thay thế được chúng ta hay không?
Bức
thư được đưa ra vào thời điểm quan ngại ngày càng tăng khi AI tiến bộ
với tốc độ ấn tượng, sau khi bản cập nhật mới nhất của ChatGPT được lưu
hành. Bản thân Sam Altman, lãnh đạo của OpenAI, công ty đã trình làng
ChatGPT, cũng thừa nhận « hơi sợ » tác phẩm của mình nếu nó được « sử dụng cho các cuộc tấn công mạng hoặc thông tin giả quy mô lớn ».
Lá thư ngỏ này hoàn toàn trái ngược với ý kiến của Bill Gates : Người
đồng sáng lập Microsoft tuyên bố ChatGPT là cuộc cách mạng công nghệ lớn
nhất kể từ thập niên 80.
***********
Chiến sự ngày 399: Nga nói Ukraine tập trung lực lượng gần tiền tuyến
Vi Trân
6–7 minutes
Chính
trị gia Vladimir Rogov, chủ tịch tổ chức xã hội dân sự We Are Together
With Russia (Chúng tôi đồng hành cùng nước Nga) ngày 30.3 cho hay Ukraine tiếp tục tập trung lực lượng tại tỉnh Zaporizhzhia, gồm khu vực gần tiền tuyến.
"Đang
có sự tập hợp nhân sự, khí tài, đạn dược, nhiên liệu. Việc tích trữ
xăng dầu gợi ý rằng họ sẽ không đứng yên", ông Rogov nói với TASS.
Vị
chính trị gia này cho biết dịch vụ liên lạc di động và internet tại các
vùng do Ukraine kiểm soát ở Zaporizhzhia đã bị gián đoạn một cách có
chủ đích trong những ngày gần đây nhằm tránh bị lộ thông tin về hoạt
động quân sự.
Xem nhanh: Ngày 399 chiến dịch, Nga dấn tới dù tổn thất ở Bakhmut; ai gửi hệ thống phòng không lỗi cho Ukraine?
Hôm
27.3, ông Rogov nói rằng quân đội Ukraine đã tập hợp 75.000 quân tại
Zaporizhzhia. Trước đó, ông cho hay Ukraine đang chuẩn bị tấn công tại
thành phố Melitopol nhằm tiến đến biển Azov, cắt đứt hành lang trên bộ
để cô lập bán đảo Crimea. Theo ông, Ukraine sẽ sẵn sàng chiến dịch hoạt động tại Zaporizhzhia vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4.
Ukraine
chưa bình luận gì về những tuyên bố của ông Rogov. Tuy nhiên, Bộ trưởng
Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov mới đây cho biết Ukraine, với vũ
khí hạng nặng từ phương Tây, có thể sẽ phản công trong tháng 4 hoặc
tháng 5, tùy vào thời tiết.
Đài RT ngày 30.3 dẫn lời Ngoại trưởng
Dmitry Kuleba nhấn mạnh cuộc phản công này không nên được coi là hành
động "được ăn cả, ngã về không". "Một số người có thể nói đây là cuộc
chiến quyết định cuối cùng và giờ chúng ta phải nghĩ về diễn biến thay
thế", ông Kuleba nói, lo ngại rằng cuộc phản công không có kết quả như
mong đợi sẽ khiến phương Tây gây áp lực để Ukraine chấp nhận đàm phán.
Theo ông Kuleba, bất kế kết quả cuộc phản công ra sao, các đối tác cũng
nên tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Trùm Wagner nói lực lượng thiệt hại nặng ở Bakhmut; đã kiểm soát 65% thành phố?
Trước
đó, Ukraine nhấn mạnh chỉ cân nhắc đàm phán khi giành lại toàn bộ lãnh
thổ, gồm Crimea. Nước này cũng ra luật cấm đàm phán với Nga chừng nào
ông Vladimit Putin còn làm tổng thống.
Nga bắt nhà báo Mỹ, Washington kêu gọi công dân lập tức rời khỏi Nga
Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB) ngày 30.3 cho biết Evan Gershkovich, phóng viên của báo The Wall Street Journal, đã bị bắt giữ tại thành phố Yekaterinburg của Nga vì nghi ngờ hoạt động gián điệp, cáo buộc có thể dẫn đến án tù 20 năm.
Theo
tuyên bố của FSB, ông Gershkovich đã được "phía Mỹ" giao nhiệm vụ thu
thập thông tin về "các hoạt động của một trong những doanh nghiệp quốc
phòng - quân sự". FSB không cung cấp bằng chứng cho các cáo buộc này.
Ông
Gershkovich đã hầu tòa tại Moscow trong ngày 30.3 và tuyên bố vô tội.
Tuy nhiên, tòa án ra lệnh tiếp tục tạm giữ chờ xét xử đến ngày 29.5. The Wall Street Journal cùng ngày cực lực bác bỏ cáo buộc đối với ông Gershkovich.
Quan chức Mỹ thừa nhận chất lượng thông tin tình báo giảm sau sự cố rơi UAV ở biển Đen
Ngoại
trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết quan ngại sâu sắc về thông tin nhà
báo bị tạm giữ và nói rằng các quan chức đang giữ liên lạc với The Wall Street Journal. Ông Blinken lên án mạnh mẽ nhất hành động "hăm dọa, đàn áp và trừng phạt nhà báo".
Ông
Gershkovich là nhà báo đầu tiên của một tổ chức tin tức Mỹ bị bắt với
cáo buộc hoạt động gián điệp ở Nga kể từ sau Chiến tranh Lạnh, theo hãng
tin AP.
Nhà
Trắng ra thông báo cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ đang liên lạc trực tiếp
với chính quyền Nga về vụ việc. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria
Zakharova nói phía Mỹ đã đề nghị tiếp xúc lãnh sự với ông Gershkovich và
Moscow sẽ đảm bảo quyền này.
Chính quyền Tổng thống Joe Biden
cũng đang giữ liên lạc với gia đình và công ty của ông Gershkovich. Mặt
khác, Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Mỹ đang cư trú hoặc di chuyển
tại Nga nên rời khỏi nước này ngay lập tức, theo Reuters.
"Lực
lượng đối phương đạt thành công chừng mực trong hành động của họ nhằm
xông vào thành phố Bakhmut. Lực lượng phòng thủ của chúng ta đã cố thủ
tại thành phố và đẩy lùi vô số cuộc tấn công", theo báo cáo của Bộ Tổng
tham mưu các Lực lượng vũ trang Ukraine.
Viện Nghiên cứu Chiến
tranh (ISW-Mỹ) cho rằng các binh sĩ Nga và lính đánh thuê Wagner đã kiểm
soát khu vực phía nam và tây nam thành phố trong 2 ngày qua, còn Wagner
kiểm soát một nhà máy kim loại ở phía bắc trong tuần này.
Ba Lan muốn EU giảm nhập ngũ cốc Ukraine
Hãng
tin Reuters đưa tin Ba Lan đang có kế hoạch yêu cầu Liên minh châu Âu
(EU) sử dụng tất cả biện pháp hiện có để hạn chế lượng ngũ cốc Ukraine
vào thị trường EU.
Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki giải thích
rằng ngũ cốc Ukraine do bị ùn ứ tại biển Đen nên đã chuyển hướng xuất
khẩu sang Ba Lan, làm ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả và doanh số bán
hàng của nông dân địa phương **************
Lần đầu sau Chiến tranh Lạnh, Nga bắt giữ nhà báo Mỹ nghi làm gián điệp
Lam Vũ
2–3 minutes
Trong một tuyên bố được hãng tin Interfax trích dẫn, FSB
cho biết họ đã "chấm dứt các hoạt động phi pháp của công dân Mỹ
Gershkovich Evan, sinh năm 1991, phóng viên tại văn phòng Moscow của tờ
báo Mỹ The Wall Street Journal, bị tình nghi làm gián điệp vì lợi ích của chính phủ Mỹ".
The Wall Street Journal, một trong những nhật báo hàng đầu nước Mỹ, không lập tức đưa ra bình luận.
Theo
tuyên bố của FSB, ông Gershkovich đã được "phía Mỹ" giao nhiệm vụ thu
thập thông tin về "các hoạt động của một trong những doanh nghiệp quốc
phòng - quân sự". FSB không cung cấp bằng chứng cho các cáo buộc này.
Ông
Gershkovich là nhà báo đầu tiên của một tổ chức tin tức Mỹ bị bắt với
cáo buộc hoạt động gián điệp ở Nga kể từ sau Chiến tranh Lạnh, theo hãng
tin AP. Vụ bắt giữ diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Moscow và
Washington ngày càng gay gắt vì cuộc chiến ở Ukraine.
Tường thuật
cuối cùng của anh Gershkovich từ Moscow, xuất bản vào đầu tuần này, tập
trung vào sự suy yếu của nền kinh tế Nga vì các lệnh trừng phạt của
phương Tây sau khi xung đột bùng nổ vào năm ngoái.
Ông Gershkovich có thể phải đối mặt với án tù 20 năm nếu bị kết tội làm gián điệp.
Trước khi gia nhập The Wall Street Journal, ông Gershkovich làm việc cho hãng thông tấn Pháp Agence France-Presse (AFP) ở Moscow. Ông cũng từng là phóng viên của The Moscow Times, một trang tin tức bằng tiếng Anh.
Ông Gershkovich biết nói tiếng Nga. Cha mẹ ông sống ở Mỹ nhưng là người gốc Liên Xô.
*************
Tin tức thế giới 31-3: Cáo buộc ông Trump tội hình sự; Thổ Nhĩ Kỳ 'cho phép' Phần Lan gia nhập NATO
* Ông Trump trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị cáo buộc tội hình sự
Theo
Hãng tin AP, luật sư Joe Tacopina của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump
cho biết ông đã được thông báo rằng ông Trump đã bị truy tố ở New York.
Các cáo buộc đối với ông Trump liên quan đến việc chi tiền bịt miệng
ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels, trong chiến dịch tranh cử tổng thống
năm 2016.
Đây trở thành vụ án hình sự đầu tiên chống lại một cựu
tổng thống Mỹ và là cú sốc đối với nỗ lực tranh cử của ông Trump vào năm
2024.
Theo luật sư Tacopina, một đại bồi thẩm đoàn họp trong
nhiều tháng đã bỏ phiếu để truy tố ông Trump. Các cáo buộc cụ thể hiện
chưa được công khai.
* Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn việc Phần Lan gia nhập NATO
Ngày 30-3, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thông qua dự luật cho phép Phần Lan gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Điều này đã dọn đường cho Helsinki gia nhập liên minh phòng thủ phương Tây, giữa bối cảnh chiến tranh ở Ukraine.
Thổ
Nhĩ Kỳ là quốc gia cuối cùng trong số 30 thành viên của NATO phê chuẩn
tư cách thành viên của Phần Lan, sau khi Quốc hội Hungary thông qua một
dự luật tương tự vào đầu tuần này.
* Ít nhất 6 tên lửa Nga tấn công thành phố Kharkov của Ukraine
Thống đốc Kharkov Oleh Sinegubov cho biết ít nhất 6 tên lửa của Nga đã tấn công thành phố Kharkov, miền đông Ukraine vào tối 30-3. Các quan chức đang thu thập thông tin chi tiết về thiệt hại và thương vong.
Theo Hãng tin Reuters, thông tin sơ bộ cho thấy tên lửa phòng không S-300 của Nga chịu trách nhiệm cuộc tấn công này.
* Sức khỏe của Giáo hoàng Francis cải thiện sau khi dùng kháng sinh
Ngày
30-3, Vatican cho biết sức khỏe của Giáo hoàng Francis đã cải thiện rõ
rệt sau khi được dùng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng viêm phế
quản.
Một ngày trước đó, Giáo hoàng phải nhập viện vì khó thở.
"Dựa
trên những tiến triển dự kiến (về sức khỏe của ngài), Đức Thánh Cha có
thể được xuất viện trong những ngày tới", đội ngũ y tế của Giáo hoàng
Francis cho biết.
* Mỹ liên lạc với Nga về vụ bắt giữ nhà báo
Ngày 30-3, Nhà Trắng thông báo Bộ Ngoại giao Mỹ đang liên hệ trực tiếp với Chính phủ Nga về thông tin Matxcơva bắt giữ Evan Gershkovich, phóng viên của tờ Wall Street Journal.
Trong tuyên bố, Nhà Trắng cho biết chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã liên lạc với gia đình phóng viên và Wall Street Journal.
"Bộ
Ngoại giao tiếp tục khuyến nghị các công dân Mỹ cư trú hoặc du lịch ở
Nga nên rời đi ngay lập tức", Bộ Ngoại giao Mỹ kêu gọi.
Trong khi đó, Nga nói họ sẽ cấp quyền truy cập lãnh sự cho Mỹ đối với phóng viên bị giam giữ vì cáo buộc gián điệp.
* Tổng thống Nga ký sắc lệnh về nghĩa vụ quân sự mùa xuân
Hãng
tin Tass đưa tin Tổng thống Nga Vladimir Putin ký sắc lệnh quy định
chiến dịch nhập ngũ thường kỳ vào mùa xuân, kêu gọi 147.000 công dân
nhập ngũ theo luật định.
Theo quy định mới, tất cả nam giới ở Nga
đều phải thực hiện nghĩa vụ quân sự một năm trong độ tuổi từ 18-27, hoặc
được đào tạo tương đương khi đang học đại học.
* Đan Mạch thừa nhận thiếu sót quân sự khi tổ chức tập trận NATO
Đan
Mạch thừa nhận còn thiếu sót lớn trong khả năng bảo vệ lãnh thổ và đáp
ứng các cam kết của NATO, mặc cho hứa hẹn tăng chi tiêu quốc phòng.
Theo
Reuters, Đan Mạch, một thành viên sáng lập của NATO, đã thu hẹp năng
lực quân sự của mình sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc.
Song để
đối phó với cuộc khủng hoảng Ukraine, nước này đang chịu áp lực phải đưa
chi tiêu trở lại mức mục tiêu của NATO là 2% GDP.
Điêu khắc gỗ của nghệ sĩ tái chế
*******
Cựu tổng thống Brazil về nước sau 3 tháng ở Mỹ, hứa ngừng phản đối chính phủ
Khánh Như
2–3 minutes
Trong
lần đầu tiên trở về nước sau thất bại trong cuộc bầu cử năm 2022, cựu
Tổng thống Brazil Bolsonaro tuyên bố ông sẽ ngừng lãnh đạo phe đối lập
với chính phủ của Tổng thống đương nhiệm Luiz Inácio Lula da Silva, đài
CNN đưa tin ngày 30.3.
Phát biểu tại sân bay Orlando của bang
Florida (Mỹ) vào cuối ngày 29.3, ông Bolsonaro cho biết ông sẽ không
lãnh đạo phe đối lập mặc dù đã tập hợp được sự ủng hộ từ các nhà hoạt
động bảo thủ và các nhóm cực hữu trong 3 tháng ông lưu trú tại Mỹ.
“Chúng ta không cần phản đối chính phủ này. Chính họ đã là một sự đối
lập”, ông Bolsonaro nói.
Thay vào đó, ông Bolsonaro cho biết ông có kế hoạch giúp đỡ đảng Tự do trung hữu “với tư cách là một người có kinh nghiệm”.
Sau
khi trở về nước, ông Bolsonaro phải đối mặt với một cuộc điều tra về
cáo buộc cho rằng ông đã kích động các cuộc tấn công bạo lực ở thủ đô
Brasilia vào ngày 8.1 để phản đối kết quả bầu cử với phần thắng nghiêng
về ông Silva. Chính quyền Brazil cho biết an ninh sẽ được tăng cường và
kêu gọi những người ủng hộ cựu Tổng thống Bolsonaro không đến đón ông
tại sân bay Brasilia vào sáng 30.3.
Ngoài ra, ông Bolsonaro đang
bị điều tra về cáo buộc cho rằng ông đã cố gắng nhập khẩu trái phép và
cất giữ số trang sức trị giá hàng triệu USD mà Ả Rập Xê Út tặng cho ông
và vợ vào năm 2019, khi ông đang đương chức, theo hãng tin AFP.
Các
cơ quan bầu cử cũng đang cân nhắc 16 cáo buộc chống lại ông Bolsonaro,
bao gồm việc truyền bá thông tin sai lệch liên quan các cuộc bầu cử. Nếu
bị kết án, ông có thể bị cấm tranh cử tổng thống năm 2026 ******
Cơ quan tình báo kín tiếng Canada lộ diện sau vụ rò rỉ về Trung Quốc
Vi Trân
6–7 minutes
Vụ rò rỉ tài liệu tình báo cho báo chí liên quan hoạt động can thiệp của nước ngoài vào các cuộc bầu cử đã khiến chính phủ Canada bị chỉ trích. Vụ việc cũng khiến cho cơ quan tình báo của nước này trở thành tâm điểm chú ý của dư luận.
Từ bóng tối
Không
nổi tiếng như CIA (Mỹ) hay MI6 (Anh), CSIS (Cơ quan Tình báo an ninh
Canada) là một cơ quan ít được biết đến, ngay cả với người Canada. Nói
thế không phải vì cơ quan này hoạt động quá bí mật, mà là bởi hầu hết
người Canada không quan tâm, theo tờ The Guardian ngày 29.3.
CSIS
được thành lập vào năm 1984, có trụ sở là một tòa nhà hình tam giác ở
ngoại ô thủ đô Ottawa. Cơ quan này chuyên theo dõi các mối đe dọa an
ninh quốc gia, hoạt động cả trong lẫn ngoài nước.
Vai
trò của CSIS trong nền chính trị Canada là không mấy nổi bật. Cơ quan
này không có quyền bắt người và thông tin tình báo không thể được sử
dụng làm bằng chứng truy tố. CSIS cũng chịu nhiều hạn chế so với các cơ
quan tình báo của các nước đồng minh trong việc xử lý thông tin nhạy
cảm. Thực tế là ngành tình báo thường không có ảnh hưởng đến các chính
sách đối ngoại và an ninh quốc gia của Canada. Những lý do đó khiến cho
CSIS ít được công chúng biết đến, ngay cả khi cơ quan này vướng phải
những lùm xùm pháp lý như vụ kiện vào năm 2017, trong đó CSIS bị cáo
buộc phân biệt chủng tộc, kỳ thị đồng tính và bài Hồi giáo.
Ông
David Vigneault, giám đốc CSIS, nói trong bài phát biểu hồi năm 2018:
"Tôi chẳng giống gì với Daniel Craig (tài tử đóng vai siêu điệp viên James Bond trong phim 007) và tôi cũng không đến đây bằng chiếc Aston Martin (xe thường đi của Bond)".
Giữa
những vấn đề đó, CSIS cũng đang gặp khó khăn trong việc xác định phương
hướng hoạt động. Ông Vigneault từng gợi ý rằng CSIS cần chuyển ưu tiên
từ chống khủng bố sang chống can thiệp nước ngoài vì đó là mối đe dọa
lớn nhất đối với lợi ích và thịnh vượng quốc gia. Tuy nhiên, quá trình
thay đổi không diễn ra suôn sẻ, gây nhiều sự phẫn nộ từ nội bộ cho rằng
CSIS thiếu các công cụ cần thiết để chống sự can thiệp của nước ngoài.
"Khi
tôn chỉ của CSIS được lập ra vào năm 1984, công nghệ tân tiến nhất của
chúng tôi là một chiếc máy fax", phó giáo sư quan hệ quốc tế Stephanie
Carvin tại Đại học Carleton và là cựu phân tích viên an ninh quốc gia
Canada cho biết. "Giám đốc đã nói khá thẳng thắn và trong nhiều lần rằng
'chúng ta không thể thực hiện công việc của mình nữa'. Điều đó cho thấy
vấn đề đã nghiêm trọng đến đâu".
Sự bất bình ngày càng gia tăng
và những người chuyên điều tra quy mô và bản chất của sự can thiệp đã
trở nên tức giận vì thái độ dửng dưng của giới lãnh đạo cơ quan cũng như
giới lãnh đạo chính trị.
Cho đến ánh sáng
Hoạt động của
CSIS đã trở thành đề tài nóng trên truyền thông Canada thời gian gần đây
sau nhiều vụ rò rỉ tài liệu tình báo vài tháng qua cho thấy Trung Quốc
có thể đã thiết lập mạng lưới tinh vi nhằm can thiệp bầu cử tại Canada.
Trung Quốc đã bác bỏ những cáo buộc liên quan. Những cáo buộc này đã gây
xung đột trên chính trường Canada và phá hủy sự nghiệp của ít nhất 2
chính trị gia.
Phát biểu trước quốc hội hồi đầu tháng 3, Giám đốc
Vigneault chỉ trích vụ rò rỉ rất nghiêm trọng này vì làm lộ phương pháp
điều tra và có thể là nguồn tin của CSIS. Đến nay, vẫn chưa rõ vụ rò rỉ
bắt nguồn từ nội bộ CSIS hay từ giới quan chức có quyền truy cập tài
liệu của CSIS bất mãn với chính phủ liên bang.
Phó
giáo sư Carvin nói rằng Canada chưa từng đối mặt với vụ việc nào như
vậy. "Có một chuyện đùa về tình báo Mỹ là nếu bạn muốn biết họ đang nghĩ
gì, chỉ việc chờ 3 ngày và bạn sẽ thấy trên tờ New York Times. Và tình báo Anh từ lâu đã sử dụng chiến thuật rò rỉ. Nhưng tại Canada, việc rò rỉ như vậy là cực kỳ hiếm", bà Carvin nói.
Tuy
nhiên, theo lời một trong số những người rò rỉ ẩn danh, hành động của
họ có thể nhằm thúc đẩy chính phủ chú ý hơn tới mối đe dọa mà họ đã cảnh
báo từ rất lâu. Trong bài viết trên tờ Globe and Mail, người rò
rỉ tự nhận là "quan chức an ninh quốc gia" viết: "Lúc đầu, khi nhận thức
được tầm quan trọng của mối đe dọa từ sự can thiệp bên ngoài đối với
các thể chế dân chủ, tôi đã làm việc không biết mệt mỏi trong bóng tối
như nhiều đồng nghiệp khác để cung cấp cho các lãnh đạo thông tin và
công cụ cần thiết để có hành động đối phó. Nhiều năm trôi qua, mối đe
dọa ngày càng cấp bách nhưng đáng tiếc là họ đã không làm gì".
Đến nay, CSIS gần như giữ im lặng khi cuộc khủng hoảng chính trị ngày càng khắc sâu. Trong khi đó, chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau bị chỉ trích vì không giải quyết các mối đe dọa can thiệp từ nước ngoài một cách thích hợp.
Ông
Trudeau đã tìm cách chuyển ánh đèn sang những người rò rỉ đã gây ra
cuộc khủng hoảng. Ông yêu cầu điều tra tìm ra ai là người tuồn tài liệu
cho báo chí và ông Vigneault cũng đồng ý. "Điều quan trọng nhất của một
tổ chức tình báo là năng lực thu thập bí mật và giữ kín chúng, sử dụng
chúng với người phù hợp. Khi năng lực đó bị đe dọa, nó gây ảnh hưởng
lòng tin của các đối tác trong và ngoài nước", ông Vigneault nói.
Tuy
nhiên, theo giáo sư luật Cameron Hutchison tại Đại học Alberta - người
giảng dạy và nghiên cứu về tự do ngôn luận và lợi ích công cộng, công
chúng có quyền biết nhiều hơn về sự can thiệp của nước ngoài đối với quá
trình bầu cử. Và để tránh bê bối, chính phủ và CSIS nên tạo ra cơ chế
tốt hơn để quản lý những khiếu nại của người rò rỉ thông tin. "Công
chúng muốn chính phủ là người chịu trách nhiệm, không phải là người rò
rỉ hay nhà báo", giáo sư Hutchison viết trên Global News **********
Xe tăng phương Tây tới Ukraine: Cục diện cuộc chiến chuyển sang có lợi cho Kyiv?
VOA News
5–7 minutes
Những
chiếc xe tăng đầu tiên của phương Tây đã bắt đầu đến Ukraine trong tuần
này, làm dấy lên suy đoán rằng Ukraine có thể sớm tiến hành một cuộc
phản công chống lại các lực lượng Nga xâm lược và liệu những vũ khí tối
tân hơn có xoay chuyển cục diện cuộc chiến theo hướng có lợi cho Kyiv
hay chăng.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov đăng một
đoạn video lên Twitter trong tuần này cho thấy ông ngồi trên xe tăng
chiến đấu chủ lực Challenger 2 của Anh, tại một địa điểm không xác định ở
Ukraine.
“Thật vui khi được lái thử chiếc Challenger 2 đầu tiên
của Ukraine,” ông Reznikov viết trên Twitter ngày 28/3. “Những chiếc xe
tăng như vậy, do Vương quốc Anh cung cấp, gần đây đã đến nước chúng tôi.
Những cỗ máy tuyệt vời này sẽ sớm bắt đầu nhiệm vụ chiến đấu của
chúng.”
Tổng cộng có 14 xe tăng Challenger 2 đang được gửi tới
Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace hôm 29/3 nói ông không thể
suy đoán về bất kỳ cuộc tấn công sắp tới nào của Ukraine.
“Nhưng
tôi nghĩ không có gì bí mật khi Ukraine muốn bắt đầu quá trình đẩy lùi
lực lượng Nga trong cuộc xung đột. Rõ ràng, các lực lượng Nga gần như
không đạt được bất kỳ tiến bộ nào”, ông Wallace nói với các phóng viên.
Xe tăng Leopard của Đức
Thủ
tướng Olaf Scholz hôm 27/3 xác nhận rằng Đức đã chuyển giao 18 chiếc xe
tăng Leopard 2 tiên tiến cho Ukraine, một trong số những chiếc xe tăng
được đánh giá cao nhất trên thế giới. Canada và Na Uy cũng đã điều động
một số xe tăng Leopard 2 của họ. Ba Lan, Tây Ban Nha, Phần Lan và Hà Lan
cũng đã cam kết gửi xe tăng Leopard, mặc dù tổng số lượng chưa được xác
nhận
Các chỉ huy châu Âu nói rằng việc này có thể làm nghiêng cán cân có lợi cho lực lượng Ukraine.
“Hiện
giờ, [lực lượng Ukraine] đang ở trong thế phòng thủ trước hơn 300.000
chiến binh Nga. Có thể không phải là những chiến binh được huấn luyện
tốt nhất hoặc được trang bị tốt nhất, nhưng họ đang đối mặt với cơn sóng
thần binh lính như thế này, vì vậy họ đang giữ vững tiền tuyến”, Phó đô
đốc Herve Blejean, chỉ huy phái bộ huấn luyện của Liên hiệp châu Âu cho
các lực lượng Ukraine, nói với hãng tin Reuters vào đầu tháng 3.
“Khi
họ có thể sử dụng những xe tăng tốt hơn như Leopard, họ sẽ có thể đột
phá và phản công. Ở thời điểm hiện tại, họ đang chiến đấu vì Bakhmut. Họ
đang làm rất tốt, nhưng cán cân lực lượng không có lợi cho họ,” ông
Blejean nói thêm.
Phản công
Ông Patrick
Bury, nhà phân tích quân sự tại Đại học Bath của Anh, cho biết Ukraine
khó có đủ xe tăng phương Tây để tiến hành một cuộc phản công lớn sắp
tới.
“Bây giờ có bao nhiêu? Có thể từ 30 đến 40, với những con số
đã được cam kết. Hiện tại, có lẽ là không đủ, theo linh cảm của tôi.
Nhưng nó vẫn khá quan trọng,” ông Bury nói với VOA trong một cuộc phỏng
vấn ngày 30/3.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ báo Nhật Bản
Yomiuri Shimbun tuần này, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho
biết lực lượng của ông cần nhiều vũ khí phương Tây hơn trước khi tiến
hành bất kỳ cuộc phản công nào.
Ông Zelenskyy nói: “Chúng tôi đang
đợi đạn dược từ các đối tác. Chúng tôi chưa thể bắt đầu. Chúng tôi
không thể gửi những người lính dũng cảm của mình ra tiền tuyến mà không
có xe tăng, pháo binh và phi đạn tầm xa”.
Phối hợp
Ông Bury cho biết điều quan trọng là các loại vũ khí mới phải được triển khai một cách đồng bộ.
“Câu
hỏi đặt ra là liệu Ukraine có thể bảo vệ, sử dụng và tập trung vũ khí
của phương Tây đến mức có thể xuyên thủng phòng tuyến được chuẩn bị tốt
hơn của Nga hay không? Đó không chỉ là về xe tăng. Đó là về các xe chiến
đấu bộ binh bọc thép. Các loại xe này đi cùng với xe tăng. Đó cũng là
về các loại pháo — những viên đạn mà họ cần cho súng của chính họ và cả
những loại pháo mới sắp ra mắt.
“Vì vậy, đó là cách bạn tập hợp
toàn bộ lại với nhau để đạt được bước đột phá về vũ khí kết hợp nếu đó
là điều bạn sẽ làm,” ông Bury nói.
Mùa xuân tan băng
Điều
kiện mặt đất đang thay đổi nhanh chóng dọc theo chiến tuyến. Mùa xuân
tan băng sẽ biến những cánh đồng đóng băng thành vũng lầy.
“Nó chỉ
làm cho các chuyển động và thao tác trở nên khó khăn hơn. Và do đó,
điều đó thuận lợi cho việc dậm chân tại chỗ hoặc thiếu hành động tấn
công ngoài trời— những cuộc xoay chuyển lớn xung quanh các thành phố.
Tất nhiên, các cuộc chiến đô thị có thể tiếp tục,” ông Bury nói.
Các
quốc gia phương Tây cam kết sẽ có thêm hàng chục xe tăng và vũ khí hạng
nặng khác trong những tháng tới. Hoa Kỳ đang gửi 31 chiếc Abrams, mặc
dù những chiếc này dự kiến sẽ không đến Ukraine cho đến cuối năm nay.
Slovakia
tuần này đã gửi cho Ukraine 4 máy bay chiến đấu MiG-29 thời Liên Xô, và
9 chiếc nữa sẽ tiếp bước. Ba Lan cũng có kế hoạch gửi một số MiG-29.
Các yêu cầu của Ukraine đối với máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất
vẫn chưa được đáp ứng.
Tinh thần
Tình báo Anh đưa tin ngày 30/3 rằng Moscow sẵn sàng khởi động một đợt tuyển mộ khác để có thêm 400.000 quân.
Ông
Bury cho biết, với việc cả hai bên đều đang chuẩn bị cho một cuộc chiến
lâu dài, sẽ có hạn chế về bất kỳ bước đột phá nào trên chiến trường.
“[Người
Nga] sẽ chuẩn bị như thế nào? Họ sẽ chuẩn bị kỹ lưỡng hơn nhiều so với ở
Kharkiv năm ngoái, khi người Ukraine có một bước đột phá lớn,” ông nói.
“Tuy
nhiên, một điều cần tìm kiếm là tinh thần và sự gắn kết, bởi vì bạn vẫn
phải có ý chí chiến đấu nếu bạn sắp bị tấn công dồn dập vào hàng ngũ
của mình. Và đó là một dấu hỏi đối với người Nga. Chắc chắn không có
thắc mắc đó đối với người Ukraine. Và điều đó có thể mang tính quyết
định,” ông Bury nói.
Nga bắn 9 tên lửa vào Kharkiv vào lúc Ukraina tưởng niệm 1 năm thảm sát Butcha
Thu Hằng
4–5 minutes
CHIẾN TRANH UKRAINA - TƯỞNG NIỆM
Đăng ngày:
Thành phố Kharkiv ở miền đông Ukraina lại bị quân Nga bắn tên lửa ngày 30/03/2023 ngay trước khi Ukraina tưởng niệm một năm « thảm sát Butcha ». Hôm nay 31/03 cũng đánh dấu tròn 400 ngày Nga đưa quân xâm chiếm Ukraina.
Trang The Telegraph trích thông báo trên mạng Telegram của thống đốc vùng Kharkiv Oleh Sinegubov cho biết « ít nhất 9 tên lửa đã bắn vào thành phố, từ hệ thống phòng không S-300 », làm hỏng một công trình hạ tầng dân sự và nhiều khu dân cư. Nhiều quả tên lửa đã nổ trên không. Ba người bị thương nhẹ.
Liên quan đến mặt trận vùng Donetsk, tướng Mỹ Mark Milley, được AFP trích dẫn, cho biết quân Nga không có « bất kỳ bước tiến nào » quanh Bakhmut từ 3 tuần nay, thành phố trở thành « một trận thảm sát cho quân Nga ».
Sau
400 ngày kháng chiến chống cuộc xâm lược của Nga, tổng thống Volodymyr
Zelensky tỏ quyết tâm trong buổi điểm tin tối 30/03 rằng « Ukraina sẽ thắng trên chiến trường ». Nguyên thủ Ukraina cũng khẳng định : « Chúng ta sẽ không để một dấu vết nào của Nga trên đất của mình và sẽ không để cho bất kỳ kẻ thù nào không bị trừng phạt ».
Tròn một năm Nga gây thảm sát ở Butcha
Ngày 31/03, Ukraina cũng tưởng niệm tròn một năm Nga gây vụ thảm sát ở Butcha. Thành phố trở thành « biểu tượng cho sự tàn bạo » của Nga trong suốt « 30 ngày bị chiếm đóng ». Ông Zelensky hứa Ukraina « sẽ không bao giờ tha thứ » và « sẽ trừng trị tất cả thủ phạm ».
Thông tín viên RFI Pierre Alonso tại Kiev tường trình :
«
Các nạn nhân tên là Michka, Maxim hay Volodymyr. Họ là công nhân xây
dựng, người chơi nhạc cổ điển hay là cha gia đình, tất cả đều là thường
dân. Khi lực lượng Nga rời Butcha, cách đây đúng một năm, họ bỏ lại đằng
sau những xác người, khoảng 20 thi thể trên phố Những cây táo. Từ đó,
những kẻ phải chịu trách nhiệm về tội ác chiến tranh này đã được xác
định. Theo cuộc điều tra của báo New York Times, đó là các quân nhân Nga
thuộc trung đoàn lính dù 234.
Liệu
những thủ phạm này có thể bị bắt và đưa ra xét một ngày nào đó không ?
Đó là cả vấn đề bởi vì Butcha trở thành biểu tượng của cuộc điều tra về
tội ác chiến tranh.
Những
nước đồng minh của Kiev, trong đó có Pháp, đã khẩn trương đến hiện
trường tăng viện cho cảnh sát Ukraina. Nhiệm vụ của họ rất lớn. Vài trăm
thi thể đã được khai quật khỏi những hố chôn tập thể ở Butcha, cũng như
ở nhiều thành phố khác sau khi được giải phóng, ví dụ ở Izumi miền đồng
hay ở Kherson miền nam.
Chưa
bao giờ trong một cuộc xung đột, những tội ác lại được tìm hiểu điều
tra kỹ lưỡng ngay tức khắc như vậy. Đây là một bước cần thiết để một
ngày nào đó công lý được thực thi ».
Quân Nga càng thất thế, án tù cho người phản chiến càng nặng
Thụy My
10–12 minutes
Le Figaro cho biết « Ở chiến trường Bakhmut, Mi-8 của Ukraina quấy rối quân đội Nga », dù
những chiếc trực thăng này đôi khi tuổi đời còn lớn hơn phi công. Tại
nước Nga, xu hướng trừng phạt ngày càng nặng nề đối với các công dân
phản đối cuộc xâm lăng Ukraina. Le Monde nêu ra trường hợp một người cha bị án tù vì con gái vẽ những hình ảnh chống chiến tranh.
Máy bay cổ lỗ sĩ, Ukraina vẫn gây khó cho quân Nga ở Bakhmut
Đặc phái viên Le Figaro
mô tả, từ một căn cứ không quân ở miền đông Ukraina mà địa điểm được
giữ bí mật, ba chiếc trực thăng Mi-8 cất cánh. Điểm đến là Bakhmut, với
nhiệm vụ phá hủy các kho đạn và thiết giáp của kẻ thù. Các phi công xuất
kích đến thậm chí ba lần trong ngày trên những chiếc Mi-8 và Mi-24 cũ
kỹ từ thời Liên Xô, vẫn phải thường xuyên tu bổ. Người trẻ nhất chưa đầy
22 tuổi, và chưa có nhiều phi vụ trước cuộc xâm lăng, nhưng Ukraina rất
cần phi công. Ivan, tình nguyện quân cách đây một năm còn là nhân viên
bán đồ nội thất ở Ba Lan, cho biết ở miền trung Ukraina có những người
thân Nga theo dõi và chỉ điểm, nên tại Kharkiv đã ba lần phải dời căn
cứ.
Một
giờ sau, ba chiếc trực thăng quay về an toàn. Các phi công vừa bước
xuống là nhóm kỹ thuật viên vội vã chạy đến đổ đầy xăng, gắn những quả
rốc-kết mới bên sườn. Đại úy Olexandr giải thích : « Không thể để
mất thời gian. Mỗi phi vụ nhằm hủy diệt các mục tiêu, có nghĩa là cứu
mạng những người lính Ukraina đang chiến đấu trên mặt đất. Đôi khi trực
thăng được dùng để chở thiết bị hay thương binh, nhưng chủ yếu nhằm tác
chiến. Tuy Mi-8 được sản xuất để vận chuyển, nhưng nay tất cả máy bay
của Không quân Ukraina đều được cải tiến để chiến đấu ». Dù chỉ có
những loại rốc-kết không có hệ thống dẫn đường, nhưng họ cũng hoàn thành
nhiệm vụ. Trực thăng phải bay rất thấp để tránh bị phát hiện, lộ trình
luôn được thay đổi
Không
quân Nga có số phi cơ tiêm kích gấp sáu lần so với Ukraina, nhưng đã bị
mất nhiều phi công kinh nghiệm, nhiều chiến đấu cơ và trực thăng nên
nay không dám bay vào không phận Ukraina. Theo bộ Quốc Phòng Ukraina,
Matxcơva đã dùng đến tiêm kích thế hệ thứ năm SU-57, nhưng chỉ thả hỏa
tiễn tầm xa từ không phận Nga. Cho đến nay, chưa có nước nào viện trợ
máy bay do phương Tây sản xuất, chỉ mới có Anh cho Kiev ba chiếc
Westland Sea King loại biên. Nhưng vào đầu tháng này, có những phi công
Ukraina đến Hoa Kỳ, có thể được đào tạo điều khiển F-16 và Pháp cũng đã
huấn luyện khoảng 30 người sử dụng oanh tạc cơ Mirage 2000.
Nga : Lãnh án tù vì con gái vẽ tranh chống cuộc chiến Ukraina
Tại
Nga, chính quyền gia tăng đàn áp những người chống chiến tranh. Vụ một
người cha phải ra tòa vì con gái 13 tuổi vẽ hình phản đối cuộc chiến ở
Ukraina đã gây nhiều xúc động trong xã hội. Ngày thứ Ba 28/03,
ông Alexei Moskalev, 54 bị tòa án vùng Tula ở phía nam Matxcơva xét xử
vì tội « làm mất uy tín » quân đội Nga và bị kết án hai năm tù ở. Có
điều bản án được tuyên trong lúc bị cáo vắng mặt. Đêm trước ngày ra tòa,
ông Moskalev, bị quản thúc tại gia, đã gỡ vòng điện tử và trốn mất. Nhà
báo Marina Ovsiannikova, được biết đến qua vụ giơ biểu ngữ chống chiến
tranh ngay trên truyền hình Nga, cho biết Moskalev đang ở một nơi an
toàn. Nhưng bản tin mới nhất của AFP cho hay Alexei Moskalev đã bị bắt
tại Belarus hôm nay.
Mọi
rắc rối đến từ tháng 4/2022, khi cô con gái 13 tuổi Maria Moskaleva từ
chối vẽ tranh gởi đến những người lính Nga, thay vào đó cô bé vẽ một gia
đình Ukraina dưới bom Nga. Bị bà hiệu trưởng tố cáo, một năm qua khi
thì bị bắt, khi bị xét nhà, người cha gà trống nuôi con sau đó không
được gặp con gái. Maria bị đưa vào trại mồ côi, nhưng hôm cha ra tòa cô
bé cũng đăng lên một bức hình với dòng chữ « Ba là người hùng của con ».
Dù báo chí nhà nước im lặng, đông đảo người dân đã kéo đến trước tòa để
ủng hộ Alexei Moskalev. Một kiến nghị trên mạng thu thập được trên
145.000 chữ ký, bất chấp không khí đàn áp.
Trường
hợp trên đây cho thấy xu hướng trừng phạt ngày càng nặng nề kể từ giữa
tháng Ba, đối với những người chống lại cuộc xâm lăng Ukraina. Một thanh
niên 22 tuổi ném bom xăng vào một văn phòng tuyển quân : 13 năm tù, một
sĩ quan quản giáo chạy sang Kazakhstan vì phản đối chiến tranh : sáu
năm rưỡi, một sinh viên đăng bài diễn văn của Zelensky : tám năm rưỡi …
Nhưng
có một ca đặc biệt được khoan hồng : Daniil Frolkine chỉ bị năm năm
rưỡi, nhưng là tù treo. Người lính này bị báo chí Nga lưu vong nhận diện
trong các vụ thảm sát ở ngoại ô Kiev tháng Hai và tháng Ba năm ngoái,
và cũng là người duy nhất nhìn nhận đã sát hại thường dân. Tòa án quân
sự ở Khabarovsk kết tội anh ta là… « tung tin sai lạc »
Matxcơva đe dọa Armenia nếu tham gia ICC
Le Monde cũng cho biết, Matxcơva đe dọa trả đũa Armenia nếu nước này tham gia Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC).
Vladimir Putin sắp tới có thể bị cấm đặt chân vào Armenia, nước đồng
minh của Nga. Viễn cảnh này không thể loại trừ, từ khi Tòa Bảo hiến
Armenia hôm 24/03 cho rằng Quy chế Roma là hợp hiến, mở đường cho việc
phê chuẩn để tham gia Tòa án Hình sự Quốc tế. Bộ Ngoại Giao Nga tuyên bố
quyết định trên đây là « không thể chấp nhận được », phát ngôn
viên Kremlin khẳng định Matxcơva sẽ thảo luận về những hệ quả với
Erevan.Theo nhà đấu tranh nhân quyền Artur Sakunts, tạo điều kiện cho
việc bắt giữ Putin nằm trong lợi ích của Armenia. Đây sẽ là bước ngoặt
trong quan hệ hai nước.
Nhà
phân tích Narek Minasyan của Trung tâm Orbeli ở Erevan giải thích đây
chỉ là một sự trùng hợp, vì tiến trình của Tòa Bảo hiến đã có từ lâu,
không liên quan đến lệnh truy nã Vladimir Putin của ICC. Một nhà ngoại
giao châu Âu nhận xét, rất khó ngáng chân nhà lãnh đạo một nước mà
Armenia bị lệ thuộc nhiều như thế, cho dù Erevan đã cấm nhập cảnh một số
chiếc loa tuyên truyền của Kremlin.
Tổng thống Đài Loan : « Chúng tôi chẳng khiêu khích ai ! »
Nhìn sang châu Á, Le Figaro coi chuyến công du châu Mỹ sắp tới của tổng thống Đài Loan là « hoạt động ngoại giao tế nhị ». Bà
Thái Anh Văn thăm Guatemala và Belize, hai quốc gia chính thức công
nhận Đài Loan, và quá cảnh Hoa Kỳ. Bà sẽ gặp lãnh tụ Cộng Hòa tại Hạ
Viện là Kevin McCarthy, bảy tháng sau chuyến thăm đầy sóng gió của bà
Nancy Pelosi.
Như thường lệ, Bắc Kinh cao giọng đe dọa, nhưng bà Thái thản nhiên trả lời : « Chúng tôi sẽ không lùi bước và cũng chẳng khiêu khích ai cả ». Để làm phức tạp thêm tình hình, cựu tổng thống Mã Anh Cửu đi thăm Hoa lục 12 ngày « với tư cách cá nhân », nhưng lại được các quan chức Trung Quốc tiếp đón tại Thượng Hải hôm thứ Hai 27/03. Chủ tịch Quốc dân đảng nói rằng : « Trách nhiệm của người Hoa hai bên bờ eo biển là phải giữ gìn hòa bình ». Việc ông đánh đồng người Đài Loan với Trung Quốc là chủ đề luôn gây tranh cãi.
« Ngoại giao chi phiếu » kéo Trung Mỹ về phía Bắc Kinh
Le Monde nhận thấy « Trung Mỹ đang ngả về phía Trung Quốc ».Vùng
đất nơi Đài Bắc có nhiều đồng minh nhất vào giữa những năm 2000, lần
lượt đổi màu. Khởi đầu là Costa Rica năm 2007, rồi đến Panama, Salvador,
Cộng hòa Dominica, Nicaragua. Chuyên gia Marisela Connelly ở Mêhicô lưu
ý, trường hợp Nicaragua và Salvador có yếu tố chính trị, vì lãnh đạo
của hai nước này bị phương Tây chỉ trích. Nhưng các nước còn lại chỉ vì
lý do kinh tế, dù thường xuyên nhận được sự giúp đỡ về tài chánh và công
nghệ của Đài Loan.
Mới
nhất là Honduras loan báo cắt đứt quan hệ với Đài Bắc, sau khi đòi hỏi
một món tiền lớn nhưng không được đáp ứng. Bà Connelly lo rằng
Guatemala, nền kinh tế lớn nhất Trung Mỹ sẽ không còn chống chọi được
bao lâu nữa trước « ngoại giao chi phiếu » của Bắc Kinh. Hoa Kỳ đang cố
gắng vận động giữ lại thành trì cuối cùng của Đài Loan trong khu vực.
Vật giá tăng, người Pháp thay đổi cách ăn uống
Khủng hoảng xã hội tiếp tục là đề tài hàng đầu của báo chí Pháp. Le Figaro đặt câu hỏi « Phải chăng thủ tướng Borne và các nghiệp đoàn không thể đối thoại ? » Libération điều tra về sự chậm trễ đến hai tiếng đồng hồ của y tế cấp cứu ở Sainte-Soline. La Croix cho biết « Những thành phố nhỏ cũng sôi sục ».
Về kinh tế, Le Monde nhận thấy « Lạm phát làm xáo trộn thói quen ăn uống » của người Pháp. Theo
INSEE, giá thực phẩm trong tháng Hai đã tăng 14,8 % so với cùng kỳ năm
ngoái. Chi tiêu cho ăn uống, kể cả ngoài hàng quán, giảm 4,6 % trong năm
2022. Các quầy hàng thịt, cá, thịt nguội ế ẩm hẳn đi ; khách đi siêu
thị chỉ mua những món hàng có thương hiệu khi được khuyến mãi ; chọn
thịt heo, gà và trứng thay cho thịt bò. Những món ăn công nghiệp làm sẵn
được chuộng hơn do tiết kiệm so với nấu tại nhà khi điện, gaz, nguyên
liệu đều tăng giá. Trong khi đó giá cả sẽ còn tăng nữa trong những tuần
lễ tới.
Trí thông minh nhân tạo sẽ lấn lướt con người ?
Les Echos chạy tựa lớn « Trí thông minh nhân tạo : Tiếng kêu báo động của những ngôi sao ngành công nghệ ».Nhật
báo kinh tế cho đăng trên trang web toàn văn lá thư ngỏ kêu gọi tạm
ngưng nghiên cứu trí thông minh nhân tạo (AI) trong ít nhất sáu tháng.
Khoảng 1.100 chuyên gia trong đó có những tên tuổi như ông chủ SpaceX
Elon Musk, bày tỏ lo ngại trước nguy cơ nhân loại mất kiểm soát AI.
Các
chuyên gia dẫn chứng những nghiên cứu khoa học, lo sợ sẽ đi quá xa, cho
rằng trí thông minh nhân tạo (AI) cần phải được kế hoạch hóa và quản lý
một cách thận trọng. Họ sợ hãi một cuộc chạy đua giữa các phòng thí
nghiệm AI để phát triển các hệ thống mạnh mẽ hơn bao giờ hết, mà không
ai – kể cả những người tạo ra chúng – có thể kiểm soát.
Lá
thư đặt ra một số câu hỏi, có nên để tràn ngập những thông tin tuyên
truyền, dối trá hay không? Có nên tự động hóa tất cả các công việc?
(Nghiên cứu gần đây của Goldman Sachs cho rằng AI có thể đe dọa 300
triệu việc làm trên toàn thế giới). Thậm chí có nên phát triển những hệ
thống không phải con người mà một ngày nào đó có thể đông đảo hơn, thông
minh hơn và thay thế được chúng ta hay không?
Bức
thư được đưa ra vào thời điểm quan ngại ngày càng tăng khi AI tiến bộ
với tốc độ ấn tượng, sau khi bản cập nhật mới nhất của ChatGPT được lưu
hành. Bản thân Sam Altman, lãnh đạo của OpenAI, công ty đã trình làng
ChatGPT, cũng thừa nhận « hơi sợ » tác phẩm của mình nếu nó được « sử dụng cho các cuộc tấn công mạng hoặc thông tin giả quy mô lớn ».
Lá thư ngỏ này hoàn toàn trái ngược với ý kiến của Bill Gates : Người
đồng sáng lập Microsoft tuyên bố ChatGPT là cuộc cách mạng công nghệ lớn
nhất kể từ thập niên 80.
***********
Chiến sự ngày 399: Nga nói Ukraine tập trung lực lượng gần tiền tuyến
Vi Trân
6–7 minutes
Chính
trị gia Vladimir Rogov, chủ tịch tổ chức xã hội dân sự We Are Together
With Russia (Chúng tôi đồng hành cùng nước Nga) ngày 30.3 cho hay Ukraine tiếp tục tập trung lực lượng tại tỉnh Zaporizhzhia, gồm khu vực gần tiền tuyến.
"Đang
có sự tập hợp nhân sự, khí tài, đạn dược, nhiên liệu. Việc tích trữ
xăng dầu gợi ý rằng họ sẽ không đứng yên", ông Rogov nói với TASS.
Vị
chính trị gia này cho biết dịch vụ liên lạc di động và internet tại các
vùng do Ukraine kiểm soát ở Zaporizhzhia đã bị gián đoạn một cách có
chủ đích trong những ngày gần đây nhằm tránh bị lộ thông tin về hoạt
động quân sự.
Xem nhanh: Ngày 399 chiến dịch, Nga dấn tới dù tổn thất ở Bakhmut; ai gửi hệ thống phòng không lỗi cho Ukraine?
Hôm
27.3, ông Rogov nói rằng quân đội Ukraine đã tập hợp 75.000 quân tại
Zaporizhzhia. Trước đó, ông cho hay Ukraine đang chuẩn bị tấn công tại
thành phố Melitopol nhằm tiến đến biển Azov, cắt đứt hành lang trên bộ
để cô lập bán đảo Crimea. Theo ông, Ukraine sẽ sẵn sàng chiến dịch hoạt động tại Zaporizhzhia vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4.
Ukraine
chưa bình luận gì về những tuyên bố của ông Rogov. Tuy nhiên, Bộ trưởng
Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov mới đây cho biết Ukraine, với vũ
khí hạng nặng từ phương Tây, có thể sẽ phản công trong tháng 4 hoặc
tháng 5, tùy vào thời tiết.
Đài RT ngày 30.3 dẫn lời Ngoại trưởng
Dmitry Kuleba nhấn mạnh cuộc phản công này không nên được coi là hành
động "được ăn cả, ngã về không". "Một số người có thể nói đây là cuộc
chiến quyết định cuối cùng và giờ chúng ta phải nghĩ về diễn biến thay
thế", ông Kuleba nói, lo ngại rằng cuộc phản công không có kết quả như
mong đợi sẽ khiến phương Tây gây áp lực để Ukraine chấp nhận đàm phán.
Theo ông Kuleba, bất kế kết quả cuộc phản công ra sao, các đối tác cũng
nên tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Trùm Wagner nói lực lượng thiệt hại nặng ở Bakhmut; đã kiểm soát 65% thành phố?
Trước
đó, Ukraine nhấn mạnh chỉ cân nhắc đàm phán khi giành lại toàn bộ lãnh
thổ, gồm Crimea. Nước này cũng ra luật cấm đàm phán với Nga chừng nào
ông Vladimit Putin còn làm tổng thống.
Nga bắt nhà báo Mỹ, Washington kêu gọi công dân lập tức rời khỏi Nga
Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB) ngày 30.3 cho biết Evan Gershkovich, phóng viên của báo The Wall Street Journal, đã bị bắt giữ tại thành phố Yekaterinburg của Nga vì nghi ngờ hoạt động gián điệp, cáo buộc có thể dẫn đến án tù 20 năm.
Theo
tuyên bố của FSB, ông Gershkovich đã được "phía Mỹ" giao nhiệm vụ thu
thập thông tin về "các hoạt động của một trong những doanh nghiệp quốc
phòng - quân sự". FSB không cung cấp bằng chứng cho các cáo buộc này.
Ông
Gershkovich đã hầu tòa tại Moscow trong ngày 30.3 và tuyên bố vô tội.
Tuy nhiên, tòa án ra lệnh tiếp tục tạm giữ chờ xét xử đến ngày 29.5. The Wall Street Journal cùng ngày cực lực bác bỏ cáo buộc đối với ông Gershkovich.
Quan chức Mỹ thừa nhận chất lượng thông tin tình báo giảm sau sự cố rơi UAV ở biển Đen
Ngoại
trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết quan ngại sâu sắc về thông tin nhà
báo bị tạm giữ và nói rằng các quan chức đang giữ liên lạc với The Wall Street Journal. Ông Blinken lên án mạnh mẽ nhất hành động "hăm dọa, đàn áp và trừng phạt nhà báo".
Ông
Gershkovich là nhà báo đầu tiên của một tổ chức tin tức Mỹ bị bắt với
cáo buộc hoạt động gián điệp ở Nga kể từ sau Chiến tranh Lạnh, theo hãng
tin AP.
Nhà
Trắng ra thông báo cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ đang liên lạc trực tiếp
với chính quyền Nga về vụ việc. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria
Zakharova nói phía Mỹ đã đề nghị tiếp xúc lãnh sự với ông Gershkovich và
Moscow sẽ đảm bảo quyền này.
Chính quyền Tổng thống Joe Biden
cũng đang giữ liên lạc với gia đình và công ty của ông Gershkovich. Mặt
khác, Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Mỹ đang cư trú hoặc di chuyển
tại Nga nên rời khỏi nước này ngay lập tức, theo Reuters.
"Lực
lượng đối phương đạt thành công chừng mực trong hành động của họ nhằm
xông vào thành phố Bakhmut. Lực lượng phòng thủ của chúng ta đã cố thủ
tại thành phố và đẩy lùi vô số cuộc tấn công", theo báo cáo của Bộ Tổng
tham mưu các Lực lượng vũ trang Ukraine.
Viện Nghiên cứu Chiến
tranh (ISW-Mỹ) cho rằng các binh sĩ Nga và lính đánh thuê Wagner đã kiểm
soát khu vực phía nam và tây nam thành phố trong 2 ngày qua, còn Wagner
kiểm soát một nhà máy kim loại ở phía bắc trong tuần này.
Ba Lan muốn EU giảm nhập ngũ cốc Ukraine
Hãng
tin Reuters đưa tin Ba Lan đang có kế hoạch yêu cầu Liên minh châu Âu
(EU) sử dụng tất cả biện pháp hiện có để hạn chế lượng ngũ cốc Ukraine
vào thị trường EU.
Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki giải thích
rằng ngũ cốc Ukraine do bị ùn ứ tại biển Đen nên đã chuyển hướng xuất
khẩu sang Ba Lan, làm ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả và doanh số bán
hàng của nông dân địa phương **************
Lần đầu sau Chiến tranh Lạnh, Nga bắt giữ nhà báo Mỹ nghi làm gián điệp
Lam Vũ
2–3 minutes
Trong một tuyên bố được hãng tin Interfax trích dẫn, FSB
cho biết họ đã "chấm dứt các hoạt động phi pháp của công dân Mỹ
Gershkovich Evan, sinh năm 1991, phóng viên tại văn phòng Moscow của tờ
báo Mỹ The Wall Street Journal, bị tình nghi làm gián điệp vì lợi ích của chính phủ Mỹ".
The Wall Street Journal, một trong những nhật báo hàng đầu nước Mỹ, không lập tức đưa ra bình luận.
Theo
tuyên bố của FSB, ông Gershkovich đã được "phía Mỹ" giao nhiệm vụ thu
thập thông tin về "các hoạt động của một trong những doanh nghiệp quốc
phòng - quân sự". FSB không cung cấp bằng chứng cho các cáo buộc này.
Ông
Gershkovich là nhà báo đầu tiên của một tổ chức tin tức Mỹ bị bắt với
cáo buộc hoạt động gián điệp ở Nga kể từ sau Chiến tranh Lạnh, theo hãng
tin AP. Vụ bắt giữ diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Moscow và
Washington ngày càng gay gắt vì cuộc chiến ở Ukraine.
Tường thuật
cuối cùng của anh Gershkovich từ Moscow, xuất bản vào đầu tuần này, tập
trung vào sự suy yếu của nền kinh tế Nga vì các lệnh trừng phạt của
phương Tây sau khi xung đột bùng nổ vào năm ngoái.
Ông Gershkovich có thể phải đối mặt với án tù 20 năm nếu bị kết tội làm gián điệp.
Trước khi gia nhập The Wall Street Journal, ông Gershkovich làm việc cho hãng thông tấn Pháp Agence France-Presse (AFP) ở Moscow. Ông cũng từng là phóng viên của The Moscow Times, một trang tin tức bằng tiếng Anh.
Ông Gershkovich biết nói tiếng Nga. Cha mẹ ông sống ở Mỹ nhưng là người gốc Liên Xô.
*************
Tin tức thế giới 31-3: Cáo buộc ông Trump tội hình sự; Thổ Nhĩ Kỳ 'cho phép' Phần Lan gia nhập NATO
* Ông Trump trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị cáo buộc tội hình sự
Theo
Hãng tin AP, luật sư Joe Tacopina của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump
cho biết ông đã được thông báo rằng ông Trump đã bị truy tố ở New York.
Các cáo buộc đối với ông Trump liên quan đến việc chi tiền bịt miệng
ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels, trong chiến dịch tranh cử tổng thống
năm 2016.
Đây trở thành vụ án hình sự đầu tiên chống lại một cựu
tổng thống Mỹ và là cú sốc đối với nỗ lực tranh cử của ông Trump vào năm
2024.
Theo luật sư Tacopina, một đại bồi thẩm đoàn họp trong
nhiều tháng đã bỏ phiếu để truy tố ông Trump. Các cáo buộc cụ thể hiện
chưa được công khai.
* Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn việc Phần Lan gia nhập NATO
Ngày 30-3, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thông qua dự luật cho phép Phần Lan gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Điều này đã dọn đường cho Helsinki gia nhập liên minh phòng thủ phương Tây, giữa bối cảnh chiến tranh ở Ukraine.
Thổ
Nhĩ Kỳ là quốc gia cuối cùng trong số 30 thành viên của NATO phê chuẩn
tư cách thành viên của Phần Lan, sau khi Quốc hội Hungary thông qua một
dự luật tương tự vào đầu tuần này.
* Ít nhất 6 tên lửa Nga tấn công thành phố Kharkov của Ukraine
Thống đốc Kharkov Oleh Sinegubov cho biết ít nhất 6 tên lửa của Nga đã tấn công thành phố Kharkov, miền đông Ukraine vào tối 30-3. Các quan chức đang thu thập thông tin chi tiết về thiệt hại và thương vong.
Theo Hãng tin Reuters, thông tin sơ bộ cho thấy tên lửa phòng không S-300 của Nga chịu trách nhiệm cuộc tấn công này.
* Sức khỏe của Giáo hoàng Francis cải thiện sau khi dùng kháng sinh
Ngày
30-3, Vatican cho biết sức khỏe của Giáo hoàng Francis đã cải thiện rõ
rệt sau khi được dùng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng viêm phế
quản.
Một ngày trước đó, Giáo hoàng phải nhập viện vì khó thở.
"Dựa
trên những tiến triển dự kiến (về sức khỏe của ngài), Đức Thánh Cha có
thể được xuất viện trong những ngày tới", đội ngũ y tế của Giáo hoàng
Francis cho biết.
* Mỹ liên lạc với Nga về vụ bắt giữ nhà báo
Ngày 30-3, Nhà Trắng thông báo Bộ Ngoại giao Mỹ đang liên hệ trực tiếp với Chính phủ Nga về thông tin Matxcơva bắt giữ Evan Gershkovich, phóng viên của tờ Wall Street Journal.
Trong tuyên bố, Nhà Trắng cho biết chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã liên lạc với gia đình phóng viên và Wall Street Journal.
"Bộ
Ngoại giao tiếp tục khuyến nghị các công dân Mỹ cư trú hoặc du lịch ở
Nga nên rời đi ngay lập tức", Bộ Ngoại giao Mỹ kêu gọi.
Trong khi đó, Nga nói họ sẽ cấp quyền truy cập lãnh sự cho Mỹ đối với phóng viên bị giam giữ vì cáo buộc gián điệp.
* Tổng thống Nga ký sắc lệnh về nghĩa vụ quân sự mùa xuân
Hãng
tin Tass đưa tin Tổng thống Nga Vladimir Putin ký sắc lệnh quy định
chiến dịch nhập ngũ thường kỳ vào mùa xuân, kêu gọi 147.000 công dân
nhập ngũ theo luật định.
Theo quy định mới, tất cả nam giới ở Nga
đều phải thực hiện nghĩa vụ quân sự một năm trong độ tuổi từ 18-27, hoặc
được đào tạo tương đương khi đang học đại học.
* Đan Mạch thừa nhận thiếu sót quân sự khi tổ chức tập trận NATO
Đan
Mạch thừa nhận còn thiếu sót lớn trong khả năng bảo vệ lãnh thổ và đáp
ứng các cam kết của NATO, mặc cho hứa hẹn tăng chi tiêu quốc phòng.
Theo
Reuters, Đan Mạch, một thành viên sáng lập của NATO, đã thu hẹp năng
lực quân sự của mình sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc.
Song để
đối phó với cuộc khủng hoảng Ukraine, nước này đang chịu áp lực phải đưa
chi tiêu trở lại mức mục tiêu của NATO là 2% GDP.
Điêu khắc gỗ của nghệ sĩ tái chế
*******
Cựu tổng thống Brazil về nước sau 3 tháng ở Mỹ, hứa ngừng phản đối chính phủ
Khánh Như
2–3 minutes
Trong
lần đầu tiên trở về nước sau thất bại trong cuộc bầu cử năm 2022, cựu
Tổng thống Brazil Bolsonaro tuyên bố ông sẽ ngừng lãnh đạo phe đối lập
với chính phủ của Tổng thống đương nhiệm Luiz Inácio Lula da Silva, đài
CNN đưa tin ngày 30.3.
Phát biểu tại sân bay Orlando của bang
Florida (Mỹ) vào cuối ngày 29.3, ông Bolsonaro cho biết ông sẽ không
lãnh đạo phe đối lập mặc dù đã tập hợp được sự ủng hộ từ các nhà hoạt
động bảo thủ và các nhóm cực hữu trong 3 tháng ông lưu trú tại Mỹ.
“Chúng ta không cần phản đối chính phủ này. Chính họ đã là một sự đối
lập”, ông Bolsonaro nói.
Thay vào đó, ông Bolsonaro cho biết ông có kế hoạch giúp đỡ đảng Tự do trung hữu “với tư cách là một người có kinh nghiệm”.
Sau
khi trở về nước, ông Bolsonaro phải đối mặt với một cuộc điều tra về
cáo buộc cho rằng ông đã kích động các cuộc tấn công bạo lực ở thủ đô
Brasilia vào ngày 8.1 để phản đối kết quả bầu cử với phần thắng nghiêng
về ông Silva. Chính quyền Brazil cho biết an ninh sẽ được tăng cường và
kêu gọi những người ủng hộ cựu Tổng thống Bolsonaro không đến đón ông
tại sân bay Brasilia vào sáng 30.3.
Ngoài ra, ông Bolsonaro đang
bị điều tra về cáo buộc cho rằng ông đã cố gắng nhập khẩu trái phép và
cất giữ số trang sức trị giá hàng triệu USD mà Ả Rập Xê Út tặng cho ông
và vợ vào năm 2019, khi ông đang đương chức, theo hãng tin AFP.
Các
cơ quan bầu cử cũng đang cân nhắc 16 cáo buộc chống lại ông Bolsonaro,
bao gồm việc truyền bá thông tin sai lệch liên quan các cuộc bầu cử. Nếu
bị kết án, ông có thể bị cấm tranh cử tổng thống năm 2026 ******
Cơ quan tình báo kín tiếng Canada lộ diện sau vụ rò rỉ về Trung Quốc
Vi Trân
6–7 minutes
Vụ rò rỉ tài liệu tình báo cho báo chí liên quan hoạt động can thiệp của nước ngoài vào các cuộc bầu cử đã khiến chính phủ Canada bị chỉ trích. Vụ việc cũng khiến cho cơ quan tình báo của nước này trở thành tâm điểm chú ý của dư luận.
Từ bóng tối
Không
nổi tiếng như CIA (Mỹ) hay MI6 (Anh), CSIS (Cơ quan Tình báo an ninh
Canada) là một cơ quan ít được biết đến, ngay cả với người Canada. Nói
thế không phải vì cơ quan này hoạt động quá bí mật, mà là bởi hầu hết
người Canada không quan tâm, theo tờ The Guardian ngày 29.3.
CSIS
được thành lập vào năm 1984, có trụ sở là một tòa nhà hình tam giác ở
ngoại ô thủ đô Ottawa. Cơ quan này chuyên theo dõi các mối đe dọa an
ninh quốc gia, hoạt động cả trong lẫn ngoài nước.
Vai
trò của CSIS trong nền chính trị Canada là không mấy nổi bật. Cơ quan
này không có quyền bắt người và thông tin tình báo không thể được sử
dụng làm bằng chứng truy tố. CSIS cũng chịu nhiều hạn chế so với các cơ
quan tình báo của các nước đồng minh trong việc xử lý thông tin nhạy
cảm. Thực tế là ngành tình báo thường không có ảnh hưởng đến các chính
sách đối ngoại và an ninh quốc gia của Canada. Những lý do đó khiến cho
CSIS ít được công chúng biết đến, ngay cả khi cơ quan này vướng phải
những lùm xùm pháp lý như vụ kiện vào năm 2017, trong đó CSIS bị cáo
buộc phân biệt chủng tộc, kỳ thị đồng tính và bài Hồi giáo.
Ông
David Vigneault, giám đốc CSIS, nói trong bài phát biểu hồi năm 2018:
"Tôi chẳng giống gì với Daniel Craig (tài tử đóng vai siêu điệp viên James Bond trong phim 007) và tôi cũng không đến đây bằng chiếc Aston Martin (xe thường đi của Bond)".
Giữa
những vấn đề đó, CSIS cũng đang gặp khó khăn trong việc xác định phương
hướng hoạt động. Ông Vigneault từng gợi ý rằng CSIS cần chuyển ưu tiên
từ chống khủng bố sang chống can thiệp nước ngoài vì đó là mối đe dọa
lớn nhất đối với lợi ích và thịnh vượng quốc gia. Tuy nhiên, quá trình
thay đổi không diễn ra suôn sẻ, gây nhiều sự phẫn nộ từ nội bộ cho rằng
CSIS thiếu các công cụ cần thiết để chống sự can thiệp của nước ngoài.
"Khi
tôn chỉ của CSIS được lập ra vào năm 1984, công nghệ tân tiến nhất của
chúng tôi là một chiếc máy fax", phó giáo sư quan hệ quốc tế Stephanie
Carvin tại Đại học Carleton và là cựu phân tích viên an ninh quốc gia
Canada cho biết. "Giám đốc đã nói khá thẳng thắn và trong nhiều lần rằng
'chúng ta không thể thực hiện công việc của mình nữa'. Điều đó cho thấy
vấn đề đã nghiêm trọng đến đâu".
Sự bất bình ngày càng gia tăng
và những người chuyên điều tra quy mô và bản chất của sự can thiệp đã
trở nên tức giận vì thái độ dửng dưng của giới lãnh đạo cơ quan cũng như
giới lãnh đạo chính trị.
Cho đến ánh sáng
Hoạt động của
CSIS đã trở thành đề tài nóng trên truyền thông Canada thời gian gần đây
sau nhiều vụ rò rỉ tài liệu tình báo vài tháng qua cho thấy Trung Quốc
có thể đã thiết lập mạng lưới tinh vi nhằm can thiệp bầu cử tại Canada.
Trung Quốc đã bác bỏ những cáo buộc liên quan. Những cáo buộc này đã gây
xung đột trên chính trường Canada và phá hủy sự nghiệp của ít nhất 2
chính trị gia.
Phát biểu trước quốc hội hồi đầu tháng 3, Giám đốc
Vigneault chỉ trích vụ rò rỉ rất nghiêm trọng này vì làm lộ phương pháp
điều tra và có thể là nguồn tin của CSIS. Đến nay, vẫn chưa rõ vụ rò rỉ
bắt nguồn từ nội bộ CSIS hay từ giới quan chức có quyền truy cập tài
liệu của CSIS bất mãn với chính phủ liên bang.
Phó
giáo sư Carvin nói rằng Canada chưa từng đối mặt với vụ việc nào như
vậy. "Có một chuyện đùa về tình báo Mỹ là nếu bạn muốn biết họ đang nghĩ
gì, chỉ việc chờ 3 ngày và bạn sẽ thấy trên tờ New York Times. Và tình báo Anh từ lâu đã sử dụng chiến thuật rò rỉ. Nhưng tại Canada, việc rò rỉ như vậy là cực kỳ hiếm", bà Carvin nói.
Tuy
nhiên, theo lời một trong số những người rò rỉ ẩn danh, hành động của
họ có thể nhằm thúc đẩy chính phủ chú ý hơn tới mối đe dọa mà họ đã cảnh
báo từ rất lâu. Trong bài viết trên tờ Globe and Mail, người rò
rỉ tự nhận là "quan chức an ninh quốc gia" viết: "Lúc đầu, khi nhận thức
được tầm quan trọng của mối đe dọa từ sự can thiệp bên ngoài đối với
các thể chế dân chủ, tôi đã làm việc không biết mệt mỏi trong bóng tối
như nhiều đồng nghiệp khác để cung cấp cho các lãnh đạo thông tin và
công cụ cần thiết để có hành động đối phó. Nhiều năm trôi qua, mối đe
dọa ngày càng cấp bách nhưng đáng tiếc là họ đã không làm gì".
Đến nay, CSIS gần như giữ im lặng khi cuộc khủng hoảng chính trị ngày càng khắc sâu. Trong khi đó, chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau bị chỉ trích vì không giải quyết các mối đe dọa can thiệp từ nước ngoài một cách thích hợp.
Ông
Trudeau đã tìm cách chuyển ánh đèn sang những người rò rỉ đã gây ra
cuộc khủng hoảng. Ông yêu cầu điều tra tìm ra ai là người tuồn tài liệu
cho báo chí và ông Vigneault cũng đồng ý. "Điều quan trọng nhất của một
tổ chức tình báo là năng lực thu thập bí mật và giữ kín chúng, sử dụng
chúng với người phù hợp. Khi năng lực đó bị đe dọa, nó gây ảnh hưởng
lòng tin của các đối tác trong và ngoài nước", ông Vigneault nói.
Tuy
nhiên, theo giáo sư luật Cameron Hutchison tại Đại học Alberta - người
giảng dạy và nghiên cứu về tự do ngôn luận và lợi ích công cộng, công
chúng có quyền biết nhiều hơn về sự can thiệp của nước ngoài đối với quá
trình bầu cử. Và để tránh bê bối, chính phủ và CSIS nên tạo ra cơ chế
tốt hơn để quản lý những khiếu nại của người rò rỉ thông tin. "Công
chúng muốn chính phủ là người chịu trách nhiệm, không phải là người rò
rỉ hay nhà báo", giáo sư Hutchison viết trên Global News **********
Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !
Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !
Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?
Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?
Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông
Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng
Mặt mày ai lại đi hồ hởi
Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông
Phải chăng “quý” mặt đã thành mông
Con mắt nay đà có nhưng không
Nên mới chổng khu vào hải đảo
Gia tài gấm vóc của tổ tông?
Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .
Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .
Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .