***********
Nguồn hình ảnh, Reuters
Ông chủ của Wagner, Yevgeny Prigozhin - người cầm đầu cuộc nổi dậy ngắn ngủi ở Nga vào tháng trước - hiện đang ở Nga chứ không phải Belarus, nhà lãnh đạo Belarus nói.
Hiện thì việc ông Prigozhin đang ở đâu vẫn là một bí ẩn kể từ sau cuộc binh biến.
Theo thỏa thuận chấm dứt tình trạng đối đầu, các cáo buộc đối với Prigozhin đã được bãi bỏ và ông ta được chào mời đến Belarus.
Tuy nhiên, hôm thứ Năm, nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko nói: "Về phần Prigozhin thì ông ấy đang ở St Petersburg. Ông ấy không ở trên lãnh thổ Belarus."
Ông Lukashenko đã giúp trung gian đàm phán chấm dứt cuộc binh biến, và chỉ hơn một tuần trước ông nói rằng ông Prigozhin đã đến Belarus.
BBC đã theo dõi máy bay riêng của Prigozhin bay tới Belarus vào cuối tháng 6 và quay trở lại Nga vào buổi tối cùng ngày.
Kể từ đó, chiếc phi cơ đã thực hiện một số chuyến bay giữa St Petersburg và Moscow - nhưng không rõ là ông Prigozhin có mặt trên các chuyến bay đó không. BBC cũng không thể xác minh tuyên bố của ông Lukashenko về vị trí hiện tại của người cầm đầu Wagner.
Hôm thứ Năm, ông Lukashenko nói thêm rằng "theo như tôi biết" thì phần lực lượng còn lại của Wagner vẫn đang đóng tại các căn cứ của họ - có thể bao gồm cả miền đông Ukraine hoặc một căn cứ huấn luyện ở vùng Krasnodar của Nga.
Nhà lãnh đạo Belarus cho biết lời đề nghị cho Wagner bố trí một số máy bay chiến đấu của họ ở Belarus - một triển vọng khiến các nước NATO láng giềng lo ngại - vẫn còn hiệu lực, và ông đã đề nghị một số địa điểm quân sự thời Liên Xô để họ sử dụng.
"Nhưng Wagner có tầm nhìn khác," ông nói, và nói thêm: "Tất nhiên là tôi sẽ không nói với quý vị về điều đó."
"Hiện tại, vấn đề tái phối trí của họ vẫn chưa được giải quyết."
Ông Lukashenko - người đã cầm quyền tại Belarus từ năm 1994 và bị nhiều người cho là đã gian lận trong cuộc bầu cử năm 2020 để đeo bám quyền lực - cho biết ông không coi việc các chiến binh Wagner chuyển đến Belarus là một rủi ro và không tin rằng họ sẽ cầm vũ khí chống lại đất nước của ông.
Wagner là một đội quân đánh thuê tư nhân, đã tham chiến bên cạnh quân đội chính quy của Nga ở Ukraine.
Trong cuộc binh biến của Prigozhin, những tay lính đánh thuê của Wagner đã từ các doanh trại dã chiến ở Ukraine tiến vào thành phố miền nam Rostov trên sông Don của Nga, nắm quyền kiểm soát số cơ sở an ninh.
Các chiến binh Wagner sau đó di chuyển về phía bắc, hướng tới Moscow, khiến Điện Kremlin phải thắt chặt an ninh hơn ở nhiều khu vực, bao gồm cả thủ đô.
Tổng thống Nga Vladimir Putin sau đó nói các phi công Nga đã bị giết chết trong cuộc binh biến và có vẻ như một số máy bay đã bị phá hủy.
Ông Putin ban đầu cáo buộc nhóm này là phản quốc, nhưng theo thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc binh biến, Prigozhin được hứa đảm bảo an ninh và vụ án hình sự của Nga chống lại Wagner đã bị hủy bỏ.
Các chiến binh của Wagner được thông báo rằng họ có thể ký hợp đồng với quân đội chính quy, về nhà, hoặc đến Belarus.
Thủ lãnh tập đoàn lính đánh thuê Wagner của Nga không còn ở Belarus nữa và không rõ binh lính của ông có chuyển đến đó hay không, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko cho biết hôm thứ Năm (6/7).
Ông Lukashenko nói hôm 27/6 rằng ông Yevgeny Prigozhin đã đến Belarus theo thỏa thuận nhằm xoa dịu cuộc khủng hoảng, mà chỉ trong một thời gian ngắn các chiến binh Wagner đã chiếm thành phố Rostov-on-Don ở miền nam nước Nga và sau đó tiến về Moscow.
Nhưng ông Lukashenko, người môi giới thỏa thuận, cho biết hôm thứ Năm rằng ông Prigozhin hiện đang ở St Petersburg, thành phố lớn thứ hai của Nga, hoặc có thể đã di chuyển đến Moscow.
“Ông ấy không ở trên lãnh thổ Belarus”, ông Lukashenko nói trong một cuộc họp báo ở Minsk.
Ông Lukashenko cũng cho biết câu hỏi về việc các đơn vị Wagner sẽ chuyển đến Belarus cho đến giờ vẫn chưa được giải quyết, và điều này sẽ phụ thuộc vào quyết định của Nga và của Wagner.
“Việc họ có đến Belarus hay không, với số lượng bao nhiêu, chúng tôi sẽ tìm hiểu trong thời gian tới”, ông nói.
Phát biểu của ông Lukashenko nêu bật những bất ổn lớn xung quanh các điều khoản và việc thực hiện thỏa thuận chấm dứt cuộc binh biến, mà Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng có thể đẩy đất nước vào nội chiến.
Lực lượng của ông Prigozhin đã đi đầu trong phần lớn cuộc chiến ở Ukraine nhưng ông này cũng cáo buộc giới chức hàng đầu của Nga tham nhũng và kém cỏi. Ông Prigozhin đã thực hiện “cuộc tuần hành công lý” vào ngày 24/6 tại Moscow như một sự phản đối chống lại giới lãnh đạo quân sự.
ĐIỀU TRA
Truyền hình nhà nước Nga hôm thứ Tư đã công kích dữ dội ông Prigozhin và cho biết một cuộc điều tra về những gì đã xảy ra vẫn đang được ráo riết thực hiện.
Theo dữ liệu theo dõi chuyến bay, một máy bay phản lực thương mại có liên quan đến ông Prigozhin đã rời St Petersburg đến Moscow vào thứ Tư và hướng đến miền nam nước Nga vào thứ Năm, nhưng không rõ liệu thủ lĩnh nhóm lính đánh thuê có ở trên máy bay hay không.
Ông Lukashenko nói ông đã đồng ý gặp ông Putin trong tương lai gần và sẽ thảo luận về tình hình của ông Prigozhin với ông Putin.
Ông Lukashenko nói thêm rằng ông Prigozhin “hoàn toàn tự do” và ông Putin sẽ không “xóa sổ ông ta”.
Ông Lukashenko cho biết đề nghị để Wagner bố trí một số binh sĩ của họ ở Belarus – một triển vọng khiến các nước láng giềng NATO lo ngại – hiện vẫn có hiệu lực.
“Chúng tôi không xây dựng doanh trại. Chúng tôi cung cấp cho họ một số doanh trại quân sự cũ từng được sử dụng trong thời Xô Viết, bao gồm cả gần Osipovichi nếu họ đồng ý. Nhưng Wagner có một tầm nhìn khác về việc triển khai, tất nhiên, tôi sẽ không nói với các bạn về tầm nhìn này”, nhà lãnh đạo Belarus nói với các phóng viên.
Ông Lukashenko cũng cho biết ông không coi sự hiện diện của Wagner ở Belarus là một rủi ro đối với đất nước của mình và không tin rằng Wagner sẽ cầm vũ khí chống lại Belarus. Ông nói quân đội Belarus có thể hưởng lợi từ sự chuyên nghiệp của Wagner.
Belarus là một đồng minh thân cận của Nga và tháng trước đã bắt đầu nhận vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga, mà ông Putin nói là nhằm ngăn chặn các âm mưu của phương Tây sẽ gây “thất bại chiến lược” cho Nga.
Trong các phát biểu đối với phương Tây, ông Lukashenko nói: “Chúng tôi sẽ không tấn công bất kỳ ai bằng vũ khí hạt nhân. (Miễn là) bạn đừng đụng vào chúng tôi, hãy quên vũ khí hạt nhân đi. Nhưng nếu bạn gây hấn, sẽ có phản ứng ngay lập tức. Các mục tiêu đã được xác định”.
Trong khi Nga và Ukraina cáo buộc nhau lên kế hoạch « tấn công » nhà máy điện hạt nhân Zaporijia, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế - AIEA - tỏ ra rất quan ngại. Hôm qua, 05/07/2023, AIEA yêu cầu được tiếp cận toàn bộ khu vực nhà máy do Nga kiểm soát từ mùa xuân 2022, để « xác minh không có mìn hoặc chất nổ ». Trước đó, Ukraina cho rằng « có nhiều vật giống như chất nổ được đặt » trên nóc các cơ sở chứa lò phản ứng 3 và 4.
Đăng ngày:
4 phút
Trong một thông cáo, được AFP trích dẫn, tổng giám đốc AIEA Rafael Grossi nhấn mạnh « vào lúc căng thẳng và hoạt động quân sự gia tăng ở trong vùng, đội ngũ chuyên gia của (AIEA) phải có quyền kiểm chứng tình hình trên thực địa » một cách « độc lập và khách quan ». Vài tuần trước, nhân viên của AIEA có mặt ở khu vực nhà máy đã thanh tra nhiều địa điểm, nhưng « cho đến lúc đó, không thấy có dấu vết của mìn hay chất nổ ». Tuy nhiên, họ đã không được lên nóc các cơ sở có lò phản ứng số 3 và 4, cũng như một số khu vực của hệ thống làm mát lò phản ứng.
Chính quyền Kiev kêu gọi cộng đồng quốc tế có « những biện pháp ngay lập tức » để đối phó những nguy cơ trên. Đặc phái viên RFI Stéphane Siohan gởi về bài tường trình sau khi gặp thống đốc vùng Zaporijjia tối qua:
« Ông Yuriy Malyshenko không trả lời điện thoại di động, một mắt nhìn về chiến tuyến, mắt kia hướng về phía thành phố Energodar, nơi đặt nhà máy điện hạt nhân, cách đó khoảng 50 km về phía đông nam. Thống đốc vùng Zaporijjia khẳng định là có gì đó mờ ám ở nhà máy này: « Người Nga làm gì ở đó à? Trước hết đó là những hành động đi ngược với các công ước quốc tế. Chúng tôi có những thông tin cho biết họ đã gài mìn khu vực này và người ta không biết chuyện gì xảy ra bên trong nhà máy ».
Ukraina cũng như cộng đồng quốc tế ngày càng quan ngại, nhưng thống đốc vùng Zaporijjia, đang ở tuyến đầu, kêu gọi mọi người giữ bình tĩnh. Ông trấn an : « Tình hình đáng lo ngại, nhưng không hề giống như thảm họa Chernobyl. Trong trường hợp xảy ra tai nạn, lượng phóng xạ thải ra sẽ rất nhỏ, nhất là vì hiện nay các lò phản ứng không hoạt động. Tuy nhiên, cần phải chuẩn bị, vì bất cứ chuyện gì cũng có thể xảy ra. Người Nga có thể đang toan tính gì đó ».
Tại Zaporijjia, cho dù để phòng ngừa, một số người đang tích trữ lương thực, nhưng người dân nói chung vẫn bình thản. Thống đốc vùng Zaporijjia cho biết : « Hiện giờ chỉ có một số ít người dân đã quyết định rời đi, chúng tôi tiếp tục làm việc và làm mọi thứ để giành được thắng lợi sớm nhất có thể. Chúng tôi đã lập kế hoạch sơ tán trong trường hợp khẩn cấp. Chúng tôi đã sẵn sàng cho mọi tình huống».
Ở phía nam thành phố, cuộc phản công của Ukraina tiếp diễn. Suy cho cùng, chính cuộc phản công đó sẽ định đoạt số phận của nhà máy ».
Sáng 06/07, Nga đã bắn tên lửa vào một tòa chung cư cao tầng ở thành phố Lviv ở miền tây Ukraina, làm 4 người thiệt mạng và 9 người bị thương, hơn 50 căn hộ bị phá hủy. Một tòa nhà văn phòng cũng chịu nhiều thiệt hại. Theo thị trưởng Lviv Andri Sadovy, « đây là vụ tấn công nghiêm trọng nhất nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự ở Lviv từ đầu cuộc xâm lược quy mô lớn ». Tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định sẽ có biện pháp đáp trả « thích đáng » vụ tấn công trên.
Ở mặt trận miền đông, ngày 06/07, lãnh đạo lực lượng ly khai vùng Donetsk khẳng định quân Nga tiến ở quanh khu vực Vuhledar, dù lực lượng Ukraina chống trả dữ dội. Quân Ukraina đã phá hủy một kho xăng dầu của Nga ở Makaivka, hiện do quân Nga chiếm đóng.
Trước đó, ngày 05/07, quân Nga cũng oanh kích khu vực Sumy ở đông bắc Ukraina, nơi có khoảng 279 vụ nổ, theo chính quyền địa phương. Sumy từng bị quân Nga oanh kích bằng drone vào đầu tuần, khiến 3 người chết.
(AFP) – Một nhà báo điều tra người Nga phải nằm viện sau khi bị đánh đập dã man trong chuyến đi tới Chechnya. Vụ hành hung xảy ra vào hôm qua 04/07/2023 khi nhà báo nổi tiếng Elena Milashina vừa rời khỏi sân bay Grozny. Tờ báo Novaya Gazeta của bà đã đăng một đoạn video cho thấy bà nằm viện với đầu bị cạo trọc, phủ một lớp thuốc nhuộm màu xanh lá cây và tay bị băng bó. Bà bị hành hung sau khi điều tra về những vụ vi phạm nhân quyền ở Chechnya.
(AFP) – Vệ tinh do thám đầu tiên của Bắc Triều Tiên "không có chức năng quân sự". Đó là nhận định của Hàn Quốc vào hôm nay 05/07/2023 sau khi phân tích mảnh vỡ của vệ tinh. Vào tháng 5, Bình Nhưỡng đã tìm cách đưa vệ tinh trinh sát quân sự đầu tiên - theo cách gọi của Bắc Triều Tiên, lên quỹ đạo. Nhưng tên lửa mang vệ tinh đã lao xuống biển vài phút sau khi được phóng. Hàn Quốc đã tiến hành một chiến dịch trục vớt phức tạp kéo dài 36 ngày với sự tham gia của một đội tàu cứu hộ hải quân, tàu quét mìn vv.
(AFP) – Úc lên án Hồng Kông treo thưởng bắt người vi phạm luật an ninh quốc gia. Thủ tướng Úc Anthony Albanese hôm nay 05/07/2023 cho biết việc Hồng Kông treo thưởng để dẫn độ 2 công dân Úc là "điều không thể chấp nhận". Trưởng đặc khu Hồng Kông Lý Gia Siêu trước đó đã tuyên bố rằng 8 nhà hoạt động gốc Hồng Kông ở nước ngoài bị cáo buộc vi phạm an ninh quốc gia sẽ bị "truy lùng suốt đời".
(Reuters) – Ngày 3/7/2023 là ngày nóng nhất trên Trái đất từng được ghi nhận : ‘‘Bản án tử hình được báo trước’’. Theo dữ liệu của Trung tâm dự báo môi trường Mỹ, nhiệt độ trung bình thế giới trong ngày này là 17,01° C, phá kỷ lục 16,92 độ C hồi tháng 8/2016. Vùng Bắc Phi nhiệt độ lên đến gần 50°C. Miền nam nước Mỹ cũng trong đợt nóng ghê gớm từ nhiều tuần nay. Trung Quốc cũng bị nóng với nhiệt độ nhiều nơi vượt quá 35°C. Ngay tại Nam Cực, hiện là mùa đông, nhiệt độ cũng cao một cách bất thường. Nhà khí hậu học Friederike Otto, thành viên Viện Grantham thuộc Học viện Hoàng gia Luân Đôn nhận định : đây là một ‘‘bản án tử hình được báo trước với các cộng đồng dân cư, và các hệ sinh thái’’.
(AFP) – Mưa lớn tại Trung Quốc khiến ít nhất 15 người chết. Tình hình dường như nghiêm trọng vì chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi ‘‘ưu tiên bảo vệ sinh mạng người và tài sản’’. Quốc gia đông dân thứ hai thế giới đang đối mặt với nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan. Hôm qua, mưa lớn khiến 15 người chết, và nhiều người mất tích tại vùng Tây Bắc, theo Tân Hoa Xã. Mưa lớn ở vùng tây bắc, còn khu vực đông bắc, bao gồm Bắc Kinh và các vùng phụ cận đang bị nóng. Nhiều nơi nhiệt độ lên đến gần 40°C.
(AFP) – Chuyển sang kinh tế xanh : LHQ kêu gọi đầu tư 1.700 tỉ đô la/năm cho các nước đang phát triển. Để thế giới đạt mục tiêu khí hậu từ đây đến 2030, các nước đang phát triển cần được đầu tư ‘‘mạnh’’, theo Liên Hiệp Quốc hôm nay, 05/07/2023. 1.700 tỉ đô la/năm là con số được Hội nghị của Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển đưa ra trong báo cáo thường niên. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc nhấn mạnh, thế giới đã hành động chậm trễ trong cuộc chiến hãm đà hâm nóng khí hậu ‘‘ít nhất là một thập niên’’. Đầu tư cho các năng lượng tái tạo tại các nước đang phát triển phải là điều trọng tâm.
Theo đài truyền hình Nhà nước Trung Quốc CCTV, đại sứ Trung Quốc Tạ Phong trong cuộc gặp bộ trưởng Tài Chính Mỹ Janet Yellen, ngày 04/07, đã đề nghị hai bên ‘‘có các biện pháp cần thiết để loại bỏ các trở ngại và xử lý những khác biệt nhằm tăng cường đối thoại và hợp tác’’. Thông báo của bộ Tài Chính Mỹ cũng nhấn mạnh cuộc gặp đã diễn ra ‘‘thẳng thắn và mang tính xây dựng’’. Theo bộ trưởng Yellen, cuộc gặp này nằm trong ‘‘các nỗ lực liên tục nhằm duy trì các kênh giao tiếp mở và quản lý có trách nhiệm các quan hệ song phương’’.
Trên thực tế, Washington không đặt nhiều kỳ vọng. AFP cho hay, đầu tuần này một giới chức bộ Tài Chính Mỹ cho biết, ‘‘chúng tôi không trông đợi một đột phá nào đáng kể với chuyến công du này’’. Quan hệ Mỹ - Trung đang ngày càng trở nên tồi tệ hơn, đặc biệt do thế đối đầu gia tăng trong lĩnh vực công nghệ cao. Hôm thứ Hai, 02/07 vừa qua, Bắc Kinh quyết định hạn chế xuất khẩu hai kim loại hiếm chủ chốt, germanium và gallium, rất cần trong lĩnh vực bán dẫn, công nghệ quân sự, trong lúc Mỹ và đồng minh áp đặt nhiều hạn chế đối với việc xuất khẩu sang Trung Quốc các linh kiện bán dẫn tân tiến nhất.
Kim loại hiếm: Trung Quốc đe dọa sẽ siết chặt hơn nữa
Trung Quốc cũng sẵn sàng cứng rắn hơn nữa. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn đăng trên báo Trung Quốc China Daily hôm nay 05/07, một cố vấn thương mại Trung Quốc có nhiều ảnh hưởng đã cảnh báo là Bắc Kinh sẽ gia tăng các biện pháp siết chặt xuất khẩu kim loại hiếm.
Theo cựu thứ trưởng bộ Thương Mại Ngụy Kiến Quốc (Wei Jiangguo), các biện pháp đưa ra hôm 02/07 là một “đòn nặng ký được cân nhắc kỹ lưỡng”, nhưng đây “chỉ là điểm khởi đầu”. Ông Ngụy Kiến Quốc hiện là phó chủ tịch Trung Tâm Trao Đổi Kinh Tế Quốc Tế Trung Quốc (China Center for International Economic Exchanges), một viện tư vấn được chính quyền Trung Quốc hậu thuẫn.
Hải quân Mỹ tuyên bố tàu khu trục USS McFaul được triển khai để ngăn Iran bắt hai tàu dầu thương mại trên vịnh Oman.
"Lực lượng Mỹ đã hai lần ngăn cản hải quân Iran bắt tàu dầu thương mại, sau khi họ nổ súng về phía một tàu dầu ở ngoài khơi Oman. Cả hai sự việc đều diễn ra trên vùng biển quốc tế", hải quân Mỹ ra thông cáo cho biết hôm 5/7.
Vụ đầu tiên diễn ra lúc 21h ngày 5/7, khi tàu chiến Iran tiếp cận tàu dầu TRF Moss treo cờ Quần đảo Marshall. "Tàu hải quân Iran rời khu vực sau khi khu trục hạm USS McFaul triển khai đến hiện trường. Nhiều phương tiện trinh sát cũng hiện diện ở khu vực, trong đó có máy bay tuần thám biển", thông cáo có đoạn.
Tàu chiến Iran tiếp cận tàu dầu Richmond Voyager trong video công bố hôm 5/7. Video: US Navy
Sự việc thứ hai xảy ra sau đó khoảng 3 giờ, khi tàu dầu M/T Richmond Voyager treo cờ Bahamas phát tín hiệu cấp cứu trong lúc di chuyển cách bờ biển Oman khoảng 32 km.
"Một tàu khác của hải quân Iran tiếp cận Richmond Voyager ở khoảng cách 1,5 km và yêu cầu tàu dầu dừng lại. Binh sĩ Iran đã bắn nhiều loạt đạn từ súng bộ binh, nhưng không gây thương vong hay thiệt hại đáng kể. Tuy nhiên, một số viên đạn đã trúng thân tàu, gần nơi sinh hoạt của thủy thủ đoàn. Tàu hải quân Iran rời khu vực khi USS McFaul xuất hiện", hải quân Mỹ cho hay.
Hải quân Mỹ nói rằng các lực lượng Iran đã quấy rối hoặc bắt giữ gần 20 tàu hàng nước ngoài trong hai năm qua. Vụ gần đây nhất xảy ra cách đây một tháng, khi Tehran bắt hai tàu dầu chỉ trong vòng một tuần. "Đây là mối đe dọa rõ ràng với an ninh hàng hải khu vực và kinh tế toàn cầu", thông cáo của hải quân Mỹ có đoạn.
Vị trí Vịnh Oman. Đồ họa: Britannica
Quan hệ giữa Tehran và Washington trở nên căng thẳng kể từ năm 2018, khi tổng thống Mỹ lúc đó là Donald Trump đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân giữa Iran với các cường quốc thế giới, trong đó Tehran chấp nhận hạn chế làm giàu uranium để được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế.
Lực lượng Iran và Mỹ từng xảy ra một số cuộc chạm trán trên biển. Hải quân Iran tháng 4 tuyên bố đã cảnh báo máy bay trinh sát Mỹ ngoài vịnh Ba Tư, cũng như ép tàu ngầm hạt nhân USS Florida phải nổi lên khi đi qua eo biển Hormuz. Năm 2019, Tehran bắn hạ máy bay không người lái trị giá hơn 200 triệu USD của Washington với cáo buộc xâm phạm không phận miền nam Iran.
Vũ Anh (Theo Reuters)
Công tố viên Thụy Điển nói nhà hoạt động môi trường Greta Thunberg bị truy tố với cáo buộc chống đối cảnh sát trong cuộc biểu tình hồi tháng 6.
"Người này không tuân theo lệnh của cảnh sát khi được yêu cầu rời đi", công tố viên Thụy Điển Charlotte Ottesen nói hôm 5/7, đề cập đến nhà hoạt động môi trường Greta Thunberg.
Nếu bị kết tội, Thunberg có thể đối mặt với mức án cao nhất là 6 tháng tù, nhưng công tố viên Ottesen nói rằng các sự việc tương tự chỉ dừng ở mức phạt tiền. Tòa án ở Malmo dự kiến tổ chức phiên điều trần về cáo buộc nhằm vào Thunberg cuối tháng này.
Thunberg, 20 tuổi, tháng trước tham gia cuộc biểu tình do nhóm hoạt động môi trường "Ta tillbaka framtiden" (Thay đổi tương lai) tổ chức. Họ cố gắng chặn lối ra vào cảng Malmo để phản đối sử dụng nhiên liệu hóa thạch. "Chúng tôi không thể đứng ngoài cuộc và muốn ngăn việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Chúng tôi đang đấu tranh cho tương lai", Thunberg đăng trên Instagram.
Cảnh sát áp giải Greta Thunberg trong cuộc biểu tình ở Malmo, Thụy Điển, hôm 19/6. Ảnh: AFP
Thunberg từng bị cảnh sát Đức và Na Uy áp giải ra ngoài khi tham gia các cuộc biểu tình.
Nhà hoạt động này nổi tiếng toàn cầu từ năm 2018, sau khi bỏ học để biểu tình vì môi trường bên ngoài quốc hội Thụy Điển vào thứ sáu hàng tuần. Phong trào của cô sau đó lan rộng khắp các nước, thu hút hàng triệu học sinh tham gia và gây tiếng vang trên toàn cầu.
Năm 2019, Thunberg phát biểu tại Liên Hợp Quốc chỉ trích người lớn và các lãnh đạo thế giới không chịu hành động chống lại biến đổi khí hậu. Cô từng được tạp chí Time bình chọn là "Nhân vật của năm" nhờ truyền cảm hứng về phong trào chống biến đổi khí hậu.
Ngọc Ánh (Theo AFP)
Thời tiết cực đoan đang tàn phá khắp châu Mỹ Latinh, gây thiệt hại hàng tỷ đô la và tạo ra một chu kỳ khắc nghiệt dẫn đến nhu cầu nhiên liệu hóa thạch cao hơn và biến đổi khí hậu nhiều hơn, Tổ chức Khí tượng Thế giới WMO ngày 5/7 nói.
Nhiệt độ đã ấm lên trung bình 0,2 độ C mỗi thập niên trong 30 năm qua - tỷ lệ cao nhất được ghi nhận, theo Tình trạng Khí hậu ở châu Mỹ Latinh và Caribê 2022.
Phúc trình cho biết khi nhiệt độ tăng lên, các hiện tượng thời tiết cực đoan trở nên phổ biến hơn, với những hậu quả thường không lường trước được, gây ra biến đổi khí hậu.
Phúc trình nói: “Hạn hán kéo dài đã dẫn đến sự sụt giảm sản lượng thủy điện ở phần lớn Nam Mỹ, khiến nhu cầu về nhiên liệu hóa thạch tăng cao ở một khu vực có tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo chưa được khai thác”.
Phúc trình lưu ý rằng các vụ cháy rừng trên khắp các dải đất ở châu Mỹ Latinh vào năm 2022, do đất khô và nhiệt độ cực cao, đã khiến lượng khí thải carbon dioxide tăng vọt lên mức cao nhất trong 20 năm, khiến nhiệt độ tăng cao và tiếp tục làm tăng nguy cơ xảy ra tai họa.
Tổng thư ký WMO Petteri Taalas nói: “Nhiều hiện tượng cực đoan chịu ảnh hưởng của La Nina kéo dài nhưng cũng mang dấu ấn của biến đổi khí hậu do con người gây ra”.
“El Nino mới đến sẽ làm tăng nhiệt và mang theo thời tiết khắc nghiệt hơn.”
Hạn hán và bão gây ra phần lớn thiệt hại kinh tế trị giá 9 tỷ đô la được báo cáo vào năm 2022 cho Dữ liệu về các Sự kiện Khẩn cấp (EM-DAT) của Trung tâm Nghiên cứu Dịch tễ học của Thảm họa (CRED).
Phúc trình của Viện Khí tượng Thế giới được đưa ra trong bối cảnh Công ước về Môi trường và Phát triển diễn ra tại Havana và được tổ chức bởi nhóm các quốc gia đang phát triển G77, trong đó có Trung Quốc.
Bộ trưởng Môi trường Cuba Elba Rosa Perez nói trong phiên khai mạc của hội nghị hôm 4/7, tình hình đã đẩy nhiều nước đang phát triển đến giới hạn.
Bà nói: “Chúng ta đang phải đối mặt với những tác động ngày càng mạnh mẽ từ biến đổi khí hậu, nhưng các quyết định được thông qua trong các cuộc đàm phán về khí hậu để thực hiện Thỏa thuận Paris không tiến triển với cùng tốc độ.”
Thỏa thuận Paris 2015 đặt mục tiêu giữ nhiệt độ tăng dưới 1,5 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp, nhưng các nhà khoa học và nhà hoạt động cảnh báo cần có nhiều hành động hơn để tránh những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu.
Nga ngày 5/7 cáo buộc một tổ chức từ thiện nhỏ có trụ sở tại Hoa Kỳ “phá hoại” việc xây dựng một đường ống dẫn khí khổng lồ đến Trung Quốc và cấm tổ chức này vì xem đó như là một “tổ chức không mong muốn”.
Bà Jennifer Castner, giám đốc Dự án Altai, mô tả lời buộc tội là vô lý nhưng cho biết đó chỉ là vấn đề thời gian. Động thái này diễn ra sau các biện pháp kiểm soát đối với nhiều tổ chức phi chính phủ nước ngoài ở Nga, bao gồm lệnh cấm tương tự vào tháng trước đối với chi nhánh địa phương của tổ chức môi trường Quỹ Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên WWF.
Văn phòng tổng công tố Nga cho biết, trong khi tuyên bố ủng hộ bảo tồn thiên nhiên, Dự án Altai đang can thiệp vào công việc nội bộ của Nga và có thể gây tổn hại đến an ninh kinh tế của nước này.
“Hướng chính trong công việc của tổ chức là phá hoại việc xây dựng đường ống dẫn khí Power of Siberia-2,” văn phòng nói.
Đường ống được lên kế hoạch nhằm vận chuyển 50 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên mỗi năm từ Nga đến Trung Quốc qua Mông Cổ.
Moscow đưa ra ý tưởng này từ nhiều năm trước, nhưng nó đã trở nên cấp bách kể từ khi Nga xâm lược Ukraine và chuyển hướng sang Trung Quốc để thay thế châu Âu trở thành khách hàng khí đốt lớn của mình.
Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn chưa ký kết thỏa thuận.
Dự án của bà Castner đã hỗ trợ các chiến dịch địa phương từ năm 2009 đến 2015, trang web của dự án cho biết, để định hướng lại đường ống khỏi Altai, một vùng núi ở miền nam Siberia.
Nhưng bà Castner nói dự án đã không vận động về vấn đề này trong những năm gần đây vì tuyến đường theo kế hoạch không còn đi qua khu vực này nữa.
Trọng tâm của tổ chức phi chính phủ là bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, động vật hoang dã và văn hóa của vùng Greater Altai, bao gồm một phần của Mông Cổ, Kazakhstan và Trung Quốc. Các dự án của Altai bao gồm bảo tồn báo tuyết và các loài chim săn mồi quý hiếm.
Bà Castner nói bà là nhân viên toàn thời gian duy nhất và tổ chức từ thiện có quỹ khiêm tốn - trong hai thập kỷ qua, tổ chức này đã giải ngân hơn 1 triệu đô la cho khu vực.
Bà nói trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại: “Chúng tôi chỉ đơn giản là hỗ trợ các cộng đồng lãnh đạo hoạt động môi trường của riêng họ và bảo vệ nền văn hóa của chính họ.”
Bà cho biết cuộc điện thoại từ Reuters là lần đầu tiên bà nghe nói về lệnh cấm và những cáo buộc chống lại tổ chức phi chính phủ của bà.
“Tất nhiên là vô lý, nhưng nó vô lý theo một cách khủng khiếp, tai hại và xấu xa,” bà Castner nói. “Tất cả những gì họ đang làm là gây tổn hại đến di sản văn hóa và thiên nhiên của chính họ.”
Tỉnh trưởng Vyacheslav Gladkov của tỉnh Belgorod thuộc Nga hôm nay 5.7 viết trên ứng dụng nhắn tin Telegram rằng một phụ nữ bị thương do ngực bị trúng mảnh đạn khi quân đội Ukraine nã pháo vào thị trấn Valuiki của tỉnh, theo Hãng tin TASS.
"Thị trấn Valuiki bị pháo kích trong hơn một giờ. Lực lượng phòng không đã bắn hạ 3 quả rốc két nhắm vào thị trấn và một máy bay không người lái. 12 quả đạn khác được bắn vào một khu dân cư từ hệ thống rốc két phóng loạt Grad, khiến một phụ nữ phải nhập viện với vết thương do trúng mảnh đạn ở ngực", ông Gladkov viết.
Xem nhanh: Chiến dịch quân sự Nga ở Ukraine ngày 496 có diễn biến gì nóng?
Ông Gladkov còn viết rằng theo báo cáo sơ bộ, 8 ngôi nhà dân sự và một đường dây tải điện đã bị hư hại trong vụ pháo kích mới.
Ngoài ra, Tỉnh trưởng Roman Starovoyt của tỉnh Kursk, nằm phía bắc Belgorod và cũng giáp Ukraine, nói rằng một trường học và một ngôi nhà đã bị hư hại khi làng Tyotkino bốc cháy, nhưng không nêu rõ hình thức tấn công, theo Reuters.
Vụ nổ và tấn công vào những khu vực của Nga giáp với Ukraine đã xảy ra gần như hằng ngày trong những tháng gần đây, với việc các quan chức Nga đổ lỗi cho lực lượng Ukraine hoặc những thành phần phá hoại thân Ukraine. Kyiv hầu như không bao giờ công khai nhận trách nhiệm về các cuộc tấn công bên trong nước Nga.
Đài ABC News ngày 5.7 dẫn lời các chỉ huy Ukraine cho hay cuộc phản công đang phát triển theo kế hoạch, nhưng quân đội vẫn chưa triển khai hết khả năng. "Cho đến nay, mọi thứ đang phát triển theo kế hoạch đã được vạch ra và phê duyệt", tướng Oleksandr Syrskyi, chỉ huy Lực lượng trên bộ của Ukraine, nhấn mạnh.
Tướng Ukraine nói phản công ‘vẫn theo kế hoạch’ dù tổn thất gia tăng
Tướng Syrskyi bày tỏ sự tin tưởng rằng Ukraine sẽ có thể giành lại thành phố Bakhmut và nói rằng Nga đang chịu tổn thất gấp 8 đến 10 lần so với Ukraine trên khắp chiến trường.
Ngoài ra, tướng Oleksandr Tarnavskyi, chỉ huy quân đội ở phía nam Ukraine, cho hay tình hình "ổn định" nhưng lực lượng Ukraine "chưa phát huy hết khả năng". Tuy nhiên, ông Tarnavskyi cho hay các lực lượng Nga đã thiết lập hệ thống phòng thủ vững chắc dọc theo chiến tuyến phía nam, được bảo vệ bởi các bãi mìn và vũ khí chống tăng.
Quân nhân Ukraine khai hỏa từ một chiếc xe tăng T-80 đã chiếm được từ quân đội Nga, trên một cánh đồng gần thành phố Bakhmut ngày 19.6
Reuters
Thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh quốc gia Ukraine Oleksii Danilov đánh giá rằng ưu tiên chiến lược hiện nay của nước này là "tiêu diệt tối đa" nhân lực và thiết bị của Nga. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov cho hay nhiều lữ đoàn dự bị do phương Tây đào tạo vẫn chưa được triển khai trong cuộc phản công.
Hiện chưa có thông tin về phản ứng của Nga đối với tuyên bố trên của hai vị tướng Ukraine.
Ukraine chuyển trọng tâm phản công
Reuters hôm nay 5.7 đưa tin Nga và Ukraine ngày 4.7 đã cáo buộc lẫn nhau âm mưu tiến hành một cuộc tấn công vào nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga kiểm soát ở tỉnh Zaporizhzhia, thuộc miền nam Ukraine.
Ông Renat Karchaa, cố vấn của người đứng đầu Rosenergoatom, công ty điều hành mạng lưới điện hạt nhân của Nga, nói rằng Ukraine đã lên kế hoạch thả đạn dược có tẩm chất thải hạt nhân được vận chuyển từ một trong số 5 trạm hạt nhân của nước này xuống nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho hay ông đã nói với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron trong một cuộc điện đàm rằng các lực lượng Nga "đang chuẩn bị các hành động khiêu khích nguy hiểm tại (nhà máy điện hạt nhân) Zaporizhzhia".
Đức, Ba Lan bất đồng về trung tâm sửa chữa xe tăng cho Ukraine
Ông Zelensky còn nói rằng Tổng thống Macron đã "đồng ý giữ tình hình dưới sự kiểm soát tối đa cùng với IAEA (Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế của Liên Hiệp Quốc)".
Điện Kremlin ngày 5.7 đã bác bỏ thông tin từ tờ Financial Times rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đích thân cảnh báo Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine, theo Reuters.
Financial Times trước đó đã dẫn lời các quan chức phương Tây và Trung Quốc giấu tên nói rằng tại một cuộc gặp trực tiếp vào tháng 3, ông Tập đã cảnh cáo ông Putin về việc sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine.
Nga bác bỏ cáo buộc "khủng bố hạt nhân" của Tổng thống Ukraine
Khi được hỏi liệu có thể xác nhận thông tin trên từ Financial Times hay không, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov trả lời: "Không, tôi không thể xác nhận điều đó". Ông Peskov cho hay hai nước đã đưa ra nhiều chi tiết trong các tuyên bố vào thời điểm đó về nội dung cuộc đàm phán của họ.
"Bản chất của các cuộc đàm phán đã được nêu rõ trong các tài liệu được thông qua sau tuyên bố, vì vậy có rất nhiều thông tin. Mọi thứ khác đều là hư cấu", ông Peskov nhấn mạnh, theo Reuters.
***********
Nguồn hình ảnh, Reuters
Ông chủ của Wagner, Yevgeny Prigozhin - người cầm đầu cuộc nổi dậy ngắn ngủi ở Nga vào tháng trước - hiện đang ở Nga chứ không phải Belarus, nhà lãnh đạo Belarus nói.
Hiện thì việc ông Prigozhin đang ở đâu vẫn là một bí ẩn kể từ sau cuộc binh biến.
Theo thỏa thuận chấm dứt tình trạng đối đầu, các cáo buộc đối với Prigozhin đã được bãi bỏ và ông ta được chào mời đến Belarus.
Tuy nhiên, hôm thứ Năm, nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko nói: "Về phần Prigozhin thì ông ấy đang ở St Petersburg. Ông ấy không ở trên lãnh thổ Belarus."
Ông Lukashenko đã giúp trung gian đàm phán chấm dứt cuộc binh biến, và chỉ hơn một tuần trước ông nói rằng ông Prigozhin đã đến Belarus.
BBC đã theo dõi máy bay riêng của Prigozhin bay tới Belarus vào cuối tháng 6 và quay trở lại Nga vào buổi tối cùng ngày.
Kể từ đó, chiếc phi cơ đã thực hiện một số chuyến bay giữa St Petersburg và Moscow - nhưng không rõ là ông Prigozhin có mặt trên các chuyến bay đó không. BBC cũng không thể xác minh tuyên bố của ông Lukashenko về vị trí hiện tại của người cầm đầu Wagner.
Hôm thứ Năm, ông Lukashenko nói thêm rằng "theo như tôi biết" thì phần lực lượng còn lại của Wagner vẫn đang đóng tại các căn cứ của họ - có thể bao gồm cả miền đông Ukraine hoặc một căn cứ huấn luyện ở vùng Krasnodar của Nga.
Nhà lãnh đạo Belarus cho biết lời đề nghị cho Wagner bố trí một số máy bay chiến đấu của họ ở Belarus - một triển vọng khiến các nước NATO láng giềng lo ngại - vẫn còn hiệu lực, và ông đã đề nghị một số địa điểm quân sự thời Liên Xô để họ sử dụng.
"Nhưng Wagner có tầm nhìn khác," ông nói, và nói thêm: "Tất nhiên là tôi sẽ không nói với quý vị về điều đó."
"Hiện tại, vấn đề tái phối trí của họ vẫn chưa được giải quyết."
Ông Lukashenko - người đã cầm quyền tại Belarus từ năm 1994 và bị nhiều người cho là đã gian lận trong cuộc bầu cử năm 2020 để đeo bám quyền lực - cho biết ông không coi việc các chiến binh Wagner chuyển đến Belarus là một rủi ro và không tin rằng họ sẽ cầm vũ khí chống lại đất nước của ông.
Wagner là một đội quân đánh thuê tư nhân, đã tham chiến bên cạnh quân đội chính quy của Nga ở Ukraine.
Trong cuộc binh biến của Prigozhin, những tay lính đánh thuê của Wagner đã từ các doanh trại dã chiến ở Ukraine tiến vào thành phố miền nam Rostov trên sông Don của Nga, nắm quyền kiểm soát số cơ sở an ninh.
Các chiến binh Wagner sau đó di chuyển về phía bắc, hướng tới Moscow, khiến Điện Kremlin phải thắt chặt an ninh hơn ở nhiều khu vực, bao gồm cả thủ đô.
Tổng thống Nga Vladimir Putin sau đó nói các phi công Nga đã bị giết chết trong cuộc binh biến và có vẻ như một số máy bay đã bị phá hủy.
Ông Putin ban đầu cáo buộc nhóm này là phản quốc, nhưng theo thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc binh biến, Prigozhin được hứa đảm bảo an ninh và vụ án hình sự của Nga chống lại Wagner đã bị hủy bỏ.
Các chiến binh của Wagner được thông báo rằng họ có thể ký hợp đồng với quân đội chính quy, về nhà, hoặc đến Belarus.
Thủ lãnh tập đoàn lính đánh thuê Wagner của Nga không còn ở Belarus nữa và không rõ binh lính của ông có chuyển đến đó hay không, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko cho biết hôm thứ Năm (6/7).
Ông Lukashenko nói hôm 27/6 rằng ông Yevgeny Prigozhin đã đến Belarus theo thỏa thuận nhằm xoa dịu cuộc khủng hoảng, mà chỉ trong một thời gian ngắn các chiến binh Wagner đã chiếm thành phố Rostov-on-Don ở miền nam nước Nga và sau đó tiến về Moscow.
Nhưng ông Lukashenko, người môi giới thỏa thuận, cho biết hôm thứ Năm rằng ông Prigozhin hiện đang ở St Petersburg, thành phố lớn thứ hai của Nga, hoặc có thể đã di chuyển đến Moscow.
“Ông ấy không ở trên lãnh thổ Belarus”, ông Lukashenko nói trong một cuộc họp báo ở Minsk.
Ông Lukashenko cũng cho biết câu hỏi về việc các đơn vị Wagner sẽ chuyển đến Belarus cho đến giờ vẫn chưa được giải quyết, và điều này sẽ phụ thuộc vào quyết định của Nga và của Wagner.
“Việc họ có đến Belarus hay không, với số lượng bao nhiêu, chúng tôi sẽ tìm hiểu trong thời gian tới”, ông nói.
Phát biểu của ông Lukashenko nêu bật những bất ổn lớn xung quanh các điều khoản và việc thực hiện thỏa thuận chấm dứt cuộc binh biến, mà Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng có thể đẩy đất nước vào nội chiến.
Lực lượng của ông Prigozhin đã đi đầu trong phần lớn cuộc chiến ở Ukraine nhưng ông này cũng cáo buộc giới chức hàng đầu của Nga tham nhũng và kém cỏi. Ông Prigozhin đã thực hiện “cuộc tuần hành công lý” vào ngày 24/6 tại Moscow như một sự phản đối chống lại giới lãnh đạo quân sự.
ĐIỀU TRA
Truyền hình nhà nước Nga hôm thứ Tư đã công kích dữ dội ông Prigozhin và cho biết một cuộc điều tra về những gì đã xảy ra vẫn đang được ráo riết thực hiện.
Theo dữ liệu theo dõi chuyến bay, một máy bay phản lực thương mại có liên quan đến ông Prigozhin đã rời St Petersburg đến Moscow vào thứ Tư và hướng đến miền nam nước Nga vào thứ Năm, nhưng không rõ liệu thủ lĩnh nhóm lính đánh thuê có ở trên máy bay hay không.
Ông Lukashenko nói ông đã đồng ý gặp ông Putin trong tương lai gần và sẽ thảo luận về tình hình của ông Prigozhin với ông Putin.
Ông Lukashenko nói thêm rằng ông Prigozhin “hoàn toàn tự do” và ông Putin sẽ không “xóa sổ ông ta”.
Ông Lukashenko cho biết đề nghị để Wagner bố trí một số binh sĩ của họ ở Belarus – một triển vọng khiến các nước láng giềng NATO lo ngại – hiện vẫn có hiệu lực.
“Chúng tôi không xây dựng doanh trại. Chúng tôi cung cấp cho họ một số doanh trại quân sự cũ từng được sử dụng trong thời Xô Viết, bao gồm cả gần Osipovichi nếu họ đồng ý. Nhưng Wagner có một tầm nhìn khác về việc triển khai, tất nhiên, tôi sẽ không nói với các bạn về tầm nhìn này”, nhà lãnh đạo Belarus nói với các phóng viên.
Ông Lukashenko cũng cho biết ông không coi sự hiện diện của Wagner ở Belarus là một rủi ro đối với đất nước của mình và không tin rằng Wagner sẽ cầm vũ khí chống lại Belarus. Ông nói quân đội Belarus có thể hưởng lợi từ sự chuyên nghiệp của Wagner.
Belarus là một đồng minh thân cận của Nga và tháng trước đã bắt đầu nhận vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga, mà ông Putin nói là nhằm ngăn chặn các âm mưu của phương Tây sẽ gây “thất bại chiến lược” cho Nga.
Trong các phát biểu đối với phương Tây, ông Lukashenko nói: “Chúng tôi sẽ không tấn công bất kỳ ai bằng vũ khí hạt nhân. (Miễn là) bạn đừng đụng vào chúng tôi, hãy quên vũ khí hạt nhân đi. Nhưng nếu bạn gây hấn, sẽ có phản ứng ngay lập tức. Các mục tiêu đã được xác định”.
Trong khi Nga và Ukraina cáo buộc nhau lên kế hoạch « tấn công » nhà máy điện hạt nhân Zaporijia, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế - AIEA - tỏ ra rất quan ngại. Hôm qua, 05/07/2023, AIEA yêu cầu được tiếp cận toàn bộ khu vực nhà máy do Nga kiểm soát từ mùa xuân 2022, để « xác minh không có mìn hoặc chất nổ ». Trước đó, Ukraina cho rằng « có nhiều vật giống như chất nổ được đặt » trên nóc các cơ sở chứa lò phản ứng 3 và 4.
Đăng ngày:
4 phút
Trong một thông cáo, được AFP trích dẫn, tổng giám đốc AIEA Rafael Grossi nhấn mạnh « vào lúc căng thẳng và hoạt động quân sự gia tăng ở trong vùng, đội ngũ chuyên gia của (AIEA) phải có quyền kiểm chứng tình hình trên thực địa » một cách « độc lập và khách quan ». Vài tuần trước, nhân viên của AIEA có mặt ở khu vực nhà máy đã thanh tra nhiều địa điểm, nhưng « cho đến lúc đó, không thấy có dấu vết của mìn hay chất nổ ». Tuy nhiên, họ đã không được lên nóc các cơ sở có lò phản ứng số 3 và 4, cũng như một số khu vực của hệ thống làm mát lò phản ứng.
Chính quyền Kiev kêu gọi cộng đồng quốc tế có « những biện pháp ngay lập tức » để đối phó những nguy cơ trên. Đặc phái viên RFI Stéphane Siohan gởi về bài tường trình sau khi gặp thống đốc vùng Zaporijjia tối qua:
« Ông Yuriy Malyshenko không trả lời điện thoại di động, một mắt nhìn về chiến tuyến, mắt kia hướng về phía thành phố Energodar, nơi đặt nhà máy điện hạt nhân, cách đó khoảng 50 km về phía đông nam. Thống đốc vùng Zaporijjia khẳng định là có gì đó mờ ám ở nhà máy này: « Người Nga làm gì ở đó à? Trước hết đó là những hành động đi ngược với các công ước quốc tế. Chúng tôi có những thông tin cho biết họ đã gài mìn khu vực này và người ta không biết chuyện gì xảy ra bên trong nhà máy ».
Ukraina cũng như cộng đồng quốc tế ngày càng quan ngại, nhưng thống đốc vùng Zaporijjia, đang ở tuyến đầu, kêu gọi mọi người giữ bình tĩnh. Ông trấn an : « Tình hình đáng lo ngại, nhưng không hề giống như thảm họa Chernobyl. Trong trường hợp xảy ra tai nạn, lượng phóng xạ thải ra sẽ rất nhỏ, nhất là vì hiện nay các lò phản ứng không hoạt động. Tuy nhiên, cần phải chuẩn bị, vì bất cứ chuyện gì cũng có thể xảy ra. Người Nga có thể đang toan tính gì đó ».
Tại Zaporijjia, cho dù để phòng ngừa, một số người đang tích trữ lương thực, nhưng người dân nói chung vẫn bình thản. Thống đốc vùng Zaporijjia cho biết : « Hiện giờ chỉ có một số ít người dân đã quyết định rời đi, chúng tôi tiếp tục làm việc và làm mọi thứ để giành được thắng lợi sớm nhất có thể. Chúng tôi đã lập kế hoạch sơ tán trong trường hợp khẩn cấp. Chúng tôi đã sẵn sàng cho mọi tình huống».
Ở phía nam thành phố, cuộc phản công của Ukraina tiếp diễn. Suy cho cùng, chính cuộc phản công đó sẽ định đoạt số phận của nhà máy ».
Sáng 06/07, Nga đã bắn tên lửa vào một tòa chung cư cao tầng ở thành phố Lviv ở miền tây Ukraina, làm 4 người thiệt mạng và 9 người bị thương, hơn 50 căn hộ bị phá hủy. Một tòa nhà văn phòng cũng chịu nhiều thiệt hại. Theo thị trưởng Lviv Andri Sadovy, « đây là vụ tấn công nghiêm trọng nhất nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự ở Lviv từ đầu cuộc xâm lược quy mô lớn ». Tổng thống Volodymyr Zelensky khẳng định sẽ có biện pháp đáp trả « thích đáng » vụ tấn công trên.
Ở mặt trận miền đông, ngày 06/07, lãnh đạo lực lượng ly khai vùng Donetsk khẳng định quân Nga tiến ở quanh khu vực Vuhledar, dù lực lượng Ukraina chống trả dữ dội. Quân Ukraina đã phá hủy một kho xăng dầu của Nga ở Makaivka, hiện do quân Nga chiếm đóng.
Trước đó, ngày 05/07, quân Nga cũng oanh kích khu vực Sumy ở đông bắc Ukraina, nơi có khoảng 279 vụ nổ, theo chính quyền địa phương. Sumy từng bị quân Nga oanh kích bằng drone vào đầu tuần, khiến 3 người chết.
(AFP) – Một nhà báo điều tra người Nga phải nằm viện sau khi bị đánh đập dã man trong chuyến đi tới Chechnya. Vụ hành hung xảy ra vào hôm qua 04/07/2023 khi nhà báo nổi tiếng Elena Milashina vừa rời khỏi sân bay Grozny. Tờ báo Novaya Gazeta của bà đã đăng một đoạn video cho thấy bà nằm viện với đầu bị cạo trọc, phủ một lớp thuốc nhuộm màu xanh lá cây và tay bị băng bó. Bà bị hành hung sau khi điều tra về những vụ vi phạm nhân quyền ở Chechnya.
(AFP) – Vệ tinh do thám đầu tiên của Bắc Triều Tiên "không có chức năng quân sự". Đó là nhận định của Hàn Quốc vào hôm nay 05/07/2023 sau khi phân tích mảnh vỡ của vệ tinh. Vào tháng 5, Bình Nhưỡng đã tìm cách đưa vệ tinh trinh sát quân sự đầu tiên - theo cách gọi của Bắc Triều Tiên, lên quỹ đạo. Nhưng tên lửa mang vệ tinh đã lao xuống biển vài phút sau khi được phóng. Hàn Quốc đã tiến hành một chiến dịch trục vớt phức tạp kéo dài 36 ngày với sự tham gia của một đội tàu cứu hộ hải quân, tàu quét mìn vv.
(AFP) – Úc lên án Hồng Kông treo thưởng bắt người vi phạm luật an ninh quốc gia. Thủ tướng Úc Anthony Albanese hôm nay 05/07/2023 cho biết việc Hồng Kông treo thưởng để dẫn độ 2 công dân Úc là "điều không thể chấp nhận". Trưởng đặc khu Hồng Kông Lý Gia Siêu trước đó đã tuyên bố rằng 8 nhà hoạt động gốc Hồng Kông ở nước ngoài bị cáo buộc vi phạm an ninh quốc gia sẽ bị "truy lùng suốt đời".
(Reuters) – Ngày 3/7/2023 là ngày nóng nhất trên Trái đất từng được ghi nhận : ‘‘Bản án tử hình được báo trước’’. Theo dữ liệu của Trung tâm dự báo môi trường Mỹ, nhiệt độ trung bình thế giới trong ngày này là 17,01° C, phá kỷ lục 16,92 độ C hồi tháng 8/2016. Vùng Bắc Phi nhiệt độ lên đến gần 50°C. Miền nam nước Mỹ cũng trong đợt nóng ghê gớm từ nhiều tuần nay. Trung Quốc cũng bị nóng với nhiệt độ nhiều nơi vượt quá 35°C. Ngay tại Nam Cực, hiện là mùa đông, nhiệt độ cũng cao một cách bất thường. Nhà khí hậu học Friederike Otto, thành viên Viện Grantham thuộc Học viện Hoàng gia Luân Đôn nhận định : đây là một ‘‘bản án tử hình được báo trước với các cộng đồng dân cư, và các hệ sinh thái’’.
(AFP) – Mưa lớn tại Trung Quốc khiến ít nhất 15 người chết. Tình hình dường như nghiêm trọng vì chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi ‘‘ưu tiên bảo vệ sinh mạng người và tài sản’’. Quốc gia đông dân thứ hai thế giới đang đối mặt với nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan. Hôm qua, mưa lớn khiến 15 người chết, và nhiều người mất tích tại vùng Tây Bắc, theo Tân Hoa Xã. Mưa lớn ở vùng tây bắc, còn khu vực đông bắc, bao gồm Bắc Kinh và các vùng phụ cận đang bị nóng. Nhiều nơi nhiệt độ lên đến gần 40°C.
(AFP) – Chuyển sang kinh tế xanh : LHQ kêu gọi đầu tư 1.700 tỉ đô la/năm cho các nước đang phát triển. Để thế giới đạt mục tiêu khí hậu từ đây đến 2030, các nước đang phát triển cần được đầu tư ‘‘mạnh’’, theo Liên Hiệp Quốc hôm nay, 05/07/2023. 1.700 tỉ đô la/năm là con số được Hội nghị của Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển đưa ra trong báo cáo thường niên. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc nhấn mạnh, thế giới đã hành động chậm trễ trong cuộc chiến hãm đà hâm nóng khí hậu ‘‘ít nhất là một thập niên’’. Đầu tư cho các năng lượng tái tạo tại các nước đang phát triển phải là điều trọng tâm.
Theo đài truyền hình Nhà nước Trung Quốc CCTV, đại sứ Trung Quốc Tạ Phong trong cuộc gặp bộ trưởng Tài Chính Mỹ Janet Yellen, ngày 04/07, đã đề nghị hai bên ‘‘có các biện pháp cần thiết để loại bỏ các trở ngại và xử lý những khác biệt nhằm tăng cường đối thoại và hợp tác’’. Thông báo của bộ Tài Chính Mỹ cũng nhấn mạnh cuộc gặp đã diễn ra ‘‘thẳng thắn và mang tính xây dựng’’. Theo bộ trưởng Yellen, cuộc gặp này nằm trong ‘‘các nỗ lực liên tục nhằm duy trì các kênh giao tiếp mở và quản lý có trách nhiệm các quan hệ song phương’’.
Trên thực tế, Washington không đặt nhiều kỳ vọng. AFP cho hay, đầu tuần này một giới chức bộ Tài Chính Mỹ cho biết, ‘‘chúng tôi không trông đợi một đột phá nào đáng kể với chuyến công du này’’. Quan hệ Mỹ - Trung đang ngày càng trở nên tồi tệ hơn, đặc biệt do thế đối đầu gia tăng trong lĩnh vực công nghệ cao. Hôm thứ Hai, 02/07 vừa qua, Bắc Kinh quyết định hạn chế xuất khẩu hai kim loại hiếm chủ chốt, germanium và gallium, rất cần trong lĩnh vực bán dẫn, công nghệ quân sự, trong lúc Mỹ và đồng minh áp đặt nhiều hạn chế đối với việc xuất khẩu sang Trung Quốc các linh kiện bán dẫn tân tiến nhất.
Kim loại hiếm: Trung Quốc đe dọa sẽ siết chặt hơn nữa
Trung Quốc cũng sẵn sàng cứng rắn hơn nữa. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn đăng trên báo Trung Quốc China Daily hôm nay 05/07, một cố vấn thương mại Trung Quốc có nhiều ảnh hưởng đã cảnh báo là Bắc Kinh sẽ gia tăng các biện pháp siết chặt xuất khẩu kim loại hiếm.
Theo cựu thứ trưởng bộ Thương Mại Ngụy Kiến Quốc (Wei Jiangguo), các biện pháp đưa ra hôm 02/07 là một “đòn nặng ký được cân nhắc kỹ lưỡng”, nhưng đây “chỉ là điểm khởi đầu”. Ông Ngụy Kiến Quốc hiện là phó chủ tịch Trung Tâm Trao Đổi Kinh Tế Quốc Tế Trung Quốc (China Center for International Economic Exchanges), một viện tư vấn được chính quyền Trung Quốc hậu thuẫn.
Hải quân Mỹ tuyên bố tàu khu trục USS McFaul được triển khai để ngăn Iran bắt hai tàu dầu thương mại trên vịnh Oman.
"Lực lượng Mỹ đã hai lần ngăn cản hải quân Iran bắt tàu dầu thương mại, sau khi họ nổ súng về phía một tàu dầu ở ngoài khơi Oman. Cả hai sự việc đều diễn ra trên vùng biển quốc tế", hải quân Mỹ ra thông cáo cho biết hôm 5/7.
Vụ đầu tiên diễn ra lúc 21h ngày 5/7, khi tàu chiến Iran tiếp cận tàu dầu TRF Moss treo cờ Quần đảo Marshall. "Tàu hải quân Iran rời khu vực sau khi khu trục hạm USS McFaul triển khai đến hiện trường. Nhiều phương tiện trinh sát cũng hiện diện ở khu vực, trong đó có máy bay tuần thám biển", thông cáo có đoạn.
Tàu chiến Iran tiếp cận tàu dầu Richmond Voyager trong video công bố hôm 5/7. Video: US Navy
Sự việc thứ hai xảy ra sau đó khoảng 3 giờ, khi tàu dầu M/T Richmond Voyager treo cờ Bahamas phát tín hiệu cấp cứu trong lúc di chuyển cách bờ biển Oman khoảng 32 km.
"Một tàu khác của hải quân Iran tiếp cận Richmond Voyager ở khoảng cách 1,5 km và yêu cầu tàu dầu dừng lại. Binh sĩ Iran đã bắn nhiều loạt đạn từ súng bộ binh, nhưng không gây thương vong hay thiệt hại đáng kể. Tuy nhiên, một số viên đạn đã trúng thân tàu, gần nơi sinh hoạt của thủy thủ đoàn. Tàu hải quân Iran rời khu vực khi USS McFaul xuất hiện", hải quân Mỹ cho hay.
Hải quân Mỹ nói rằng các lực lượng Iran đã quấy rối hoặc bắt giữ gần 20 tàu hàng nước ngoài trong hai năm qua. Vụ gần đây nhất xảy ra cách đây một tháng, khi Tehran bắt hai tàu dầu chỉ trong vòng một tuần. "Đây là mối đe dọa rõ ràng với an ninh hàng hải khu vực và kinh tế toàn cầu", thông cáo của hải quân Mỹ có đoạn.
Vị trí Vịnh Oman. Đồ họa: Britannica
Quan hệ giữa Tehran và Washington trở nên căng thẳng kể từ năm 2018, khi tổng thống Mỹ lúc đó là Donald Trump đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân giữa Iran với các cường quốc thế giới, trong đó Tehran chấp nhận hạn chế làm giàu uranium để được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế.
Lực lượng Iran và Mỹ từng xảy ra một số cuộc chạm trán trên biển. Hải quân Iran tháng 4 tuyên bố đã cảnh báo máy bay trinh sát Mỹ ngoài vịnh Ba Tư, cũng như ép tàu ngầm hạt nhân USS Florida phải nổi lên khi đi qua eo biển Hormuz. Năm 2019, Tehran bắn hạ máy bay không người lái trị giá hơn 200 triệu USD của Washington với cáo buộc xâm phạm không phận miền nam Iran.
Vũ Anh (Theo Reuters)
Công tố viên Thụy Điển nói nhà hoạt động môi trường Greta Thunberg bị truy tố với cáo buộc chống đối cảnh sát trong cuộc biểu tình hồi tháng 6.
"Người này không tuân theo lệnh của cảnh sát khi được yêu cầu rời đi", công tố viên Thụy Điển Charlotte Ottesen nói hôm 5/7, đề cập đến nhà hoạt động môi trường Greta Thunberg.
Nếu bị kết tội, Thunberg có thể đối mặt với mức án cao nhất là 6 tháng tù, nhưng công tố viên Ottesen nói rằng các sự việc tương tự chỉ dừng ở mức phạt tiền. Tòa án ở Malmo dự kiến tổ chức phiên điều trần về cáo buộc nhằm vào Thunberg cuối tháng này.
Thunberg, 20 tuổi, tháng trước tham gia cuộc biểu tình do nhóm hoạt động môi trường "Ta tillbaka framtiden" (Thay đổi tương lai) tổ chức. Họ cố gắng chặn lối ra vào cảng Malmo để phản đối sử dụng nhiên liệu hóa thạch. "Chúng tôi không thể đứng ngoài cuộc và muốn ngăn việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Chúng tôi đang đấu tranh cho tương lai", Thunberg đăng trên Instagram.
Cảnh sát áp giải Greta Thunberg trong cuộc biểu tình ở Malmo, Thụy Điển, hôm 19/6. Ảnh: AFP
Thunberg từng bị cảnh sát Đức và Na Uy áp giải ra ngoài khi tham gia các cuộc biểu tình.
Nhà hoạt động này nổi tiếng toàn cầu từ năm 2018, sau khi bỏ học để biểu tình vì môi trường bên ngoài quốc hội Thụy Điển vào thứ sáu hàng tuần. Phong trào của cô sau đó lan rộng khắp các nước, thu hút hàng triệu học sinh tham gia và gây tiếng vang trên toàn cầu.
Năm 2019, Thunberg phát biểu tại Liên Hợp Quốc chỉ trích người lớn và các lãnh đạo thế giới không chịu hành động chống lại biến đổi khí hậu. Cô từng được tạp chí Time bình chọn là "Nhân vật của năm" nhờ truyền cảm hứng về phong trào chống biến đổi khí hậu.
Ngọc Ánh (Theo AFP)
Thời tiết cực đoan đang tàn phá khắp châu Mỹ Latinh, gây thiệt hại hàng tỷ đô la và tạo ra một chu kỳ khắc nghiệt dẫn đến nhu cầu nhiên liệu hóa thạch cao hơn và biến đổi khí hậu nhiều hơn, Tổ chức Khí tượng Thế giới WMO ngày 5/7 nói.
Nhiệt độ đã ấm lên trung bình 0,2 độ C mỗi thập niên trong 30 năm qua - tỷ lệ cao nhất được ghi nhận, theo Tình trạng Khí hậu ở châu Mỹ Latinh và Caribê 2022.
Phúc trình cho biết khi nhiệt độ tăng lên, các hiện tượng thời tiết cực đoan trở nên phổ biến hơn, với những hậu quả thường không lường trước được, gây ra biến đổi khí hậu.
Phúc trình nói: “Hạn hán kéo dài đã dẫn đến sự sụt giảm sản lượng thủy điện ở phần lớn Nam Mỹ, khiến nhu cầu về nhiên liệu hóa thạch tăng cao ở một khu vực có tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo chưa được khai thác”.
Phúc trình lưu ý rằng các vụ cháy rừng trên khắp các dải đất ở châu Mỹ Latinh vào năm 2022, do đất khô và nhiệt độ cực cao, đã khiến lượng khí thải carbon dioxide tăng vọt lên mức cao nhất trong 20 năm, khiến nhiệt độ tăng cao và tiếp tục làm tăng nguy cơ xảy ra tai họa.
Tổng thư ký WMO Petteri Taalas nói: “Nhiều hiện tượng cực đoan chịu ảnh hưởng của La Nina kéo dài nhưng cũng mang dấu ấn của biến đổi khí hậu do con người gây ra”.
“El Nino mới đến sẽ làm tăng nhiệt và mang theo thời tiết khắc nghiệt hơn.”
Hạn hán và bão gây ra phần lớn thiệt hại kinh tế trị giá 9 tỷ đô la được báo cáo vào năm 2022 cho Dữ liệu về các Sự kiện Khẩn cấp (EM-DAT) của Trung tâm Nghiên cứu Dịch tễ học của Thảm họa (CRED).
Phúc trình của Viện Khí tượng Thế giới được đưa ra trong bối cảnh Công ước về Môi trường và Phát triển diễn ra tại Havana và được tổ chức bởi nhóm các quốc gia đang phát triển G77, trong đó có Trung Quốc.
Bộ trưởng Môi trường Cuba Elba Rosa Perez nói trong phiên khai mạc của hội nghị hôm 4/7, tình hình đã đẩy nhiều nước đang phát triển đến giới hạn.
Bà nói: “Chúng ta đang phải đối mặt với những tác động ngày càng mạnh mẽ từ biến đổi khí hậu, nhưng các quyết định được thông qua trong các cuộc đàm phán về khí hậu để thực hiện Thỏa thuận Paris không tiến triển với cùng tốc độ.”
Thỏa thuận Paris 2015 đặt mục tiêu giữ nhiệt độ tăng dưới 1,5 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp, nhưng các nhà khoa học và nhà hoạt động cảnh báo cần có nhiều hành động hơn để tránh những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu.
Nga ngày 5/7 cáo buộc một tổ chức từ thiện nhỏ có trụ sở tại Hoa Kỳ “phá hoại” việc xây dựng một đường ống dẫn khí khổng lồ đến Trung Quốc và cấm tổ chức này vì xem đó như là một “tổ chức không mong muốn”.
Bà Jennifer Castner, giám đốc Dự án Altai, mô tả lời buộc tội là vô lý nhưng cho biết đó chỉ là vấn đề thời gian. Động thái này diễn ra sau các biện pháp kiểm soát đối với nhiều tổ chức phi chính phủ nước ngoài ở Nga, bao gồm lệnh cấm tương tự vào tháng trước đối với chi nhánh địa phương của tổ chức môi trường Quỹ Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên WWF.
Văn phòng tổng công tố Nga cho biết, trong khi tuyên bố ủng hộ bảo tồn thiên nhiên, Dự án Altai đang can thiệp vào công việc nội bộ của Nga và có thể gây tổn hại đến an ninh kinh tế của nước này.
“Hướng chính trong công việc của tổ chức là phá hoại việc xây dựng đường ống dẫn khí Power of Siberia-2,” văn phòng nói.
Đường ống được lên kế hoạch nhằm vận chuyển 50 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên mỗi năm từ Nga đến Trung Quốc qua Mông Cổ.
Moscow đưa ra ý tưởng này từ nhiều năm trước, nhưng nó đã trở nên cấp bách kể từ khi Nga xâm lược Ukraine và chuyển hướng sang Trung Quốc để thay thế châu Âu trở thành khách hàng khí đốt lớn của mình.
Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn chưa ký kết thỏa thuận.
Dự án của bà Castner đã hỗ trợ các chiến dịch địa phương từ năm 2009 đến 2015, trang web của dự án cho biết, để định hướng lại đường ống khỏi Altai, một vùng núi ở miền nam Siberia.
Nhưng bà Castner nói dự án đã không vận động về vấn đề này trong những năm gần đây vì tuyến đường theo kế hoạch không còn đi qua khu vực này nữa.
Trọng tâm của tổ chức phi chính phủ là bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, động vật hoang dã và văn hóa của vùng Greater Altai, bao gồm một phần của Mông Cổ, Kazakhstan và Trung Quốc. Các dự án của Altai bao gồm bảo tồn báo tuyết và các loài chim săn mồi quý hiếm.
Bà Castner nói bà là nhân viên toàn thời gian duy nhất và tổ chức từ thiện có quỹ khiêm tốn - trong hai thập kỷ qua, tổ chức này đã giải ngân hơn 1 triệu đô la cho khu vực.
Bà nói trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại: “Chúng tôi chỉ đơn giản là hỗ trợ các cộng đồng lãnh đạo hoạt động môi trường của riêng họ và bảo vệ nền văn hóa của chính họ.”
Bà cho biết cuộc điện thoại từ Reuters là lần đầu tiên bà nghe nói về lệnh cấm và những cáo buộc chống lại tổ chức phi chính phủ của bà.
“Tất nhiên là vô lý, nhưng nó vô lý theo một cách khủng khiếp, tai hại và xấu xa,” bà Castner nói. “Tất cả những gì họ đang làm là gây tổn hại đến di sản văn hóa và thiên nhiên của chính họ.”
Tỉnh trưởng Vyacheslav Gladkov của tỉnh Belgorod thuộc Nga hôm nay 5.7 viết trên ứng dụng nhắn tin Telegram rằng một phụ nữ bị thương do ngực bị trúng mảnh đạn khi quân đội Ukraine nã pháo vào thị trấn Valuiki của tỉnh, theo Hãng tin TASS.
"Thị trấn Valuiki bị pháo kích trong hơn một giờ. Lực lượng phòng không đã bắn hạ 3 quả rốc két nhắm vào thị trấn và một máy bay không người lái. 12 quả đạn khác được bắn vào một khu dân cư từ hệ thống rốc két phóng loạt Grad, khiến một phụ nữ phải nhập viện với vết thương do trúng mảnh đạn ở ngực", ông Gladkov viết.
Xem nhanh: Chiến dịch quân sự Nga ở Ukraine ngày 496 có diễn biến gì nóng?
Ông Gladkov còn viết rằng theo báo cáo sơ bộ, 8 ngôi nhà dân sự và một đường dây tải điện đã bị hư hại trong vụ pháo kích mới.
Ngoài ra, Tỉnh trưởng Roman Starovoyt của tỉnh Kursk, nằm phía bắc Belgorod và cũng giáp Ukraine, nói rằng một trường học và một ngôi nhà đã bị hư hại khi làng Tyotkino bốc cháy, nhưng không nêu rõ hình thức tấn công, theo Reuters.
Vụ nổ và tấn công vào những khu vực của Nga giáp với Ukraine đã xảy ra gần như hằng ngày trong những tháng gần đây, với việc các quan chức Nga đổ lỗi cho lực lượng Ukraine hoặc những thành phần phá hoại thân Ukraine. Kyiv hầu như không bao giờ công khai nhận trách nhiệm về các cuộc tấn công bên trong nước Nga.
Đài ABC News ngày 5.7 dẫn lời các chỉ huy Ukraine cho hay cuộc phản công đang phát triển theo kế hoạch, nhưng quân đội vẫn chưa triển khai hết khả năng. "Cho đến nay, mọi thứ đang phát triển theo kế hoạch đã được vạch ra và phê duyệt", tướng Oleksandr Syrskyi, chỉ huy Lực lượng trên bộ của Ukraine, nhấn mạnh.
Tướng Ukraine nói phản công ‘vẫn theo kế hoạch’ dù tổn thất gia tăng
Tướng Syrskyi bày tỏ sự tin tưởng rằng Ukraine sẽ có thể giành lại thành phố Bakhmut và nói rằng Nga đang chịu tổn thất gấp 8 đến 10 lần so với Ukraine trên khắp chiến trường.
Ngoài ra, tướng Oleksandr Tarnavskyi, chỉ huy quân đội ở phía nam Ukraine, cho hay tình hình "ổn định" nhưng lực lượng Ukraine "chưa phát huy hết khả năng". Tuy nhiên, ông Tarnavskyi cho hay các lực lượng Nga đã thiết lập hệ thống phòng thủ vững chắc dọc theo chiến tuyến phía nam, được bảo vệ bởi các bãi mìn và vũ khí chống tăng.
Quân nhân Ukraine khai hỏa từ một chiếc xe tăng T-80 đã chiếm được từ quân đội Nga, trên một cánh đồng gần thành phố Bakhmut ngày 19.6
Reuters
Thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh quốc gia Ukraine Oleksii Danilov đánh giá rằng ưu tiên chiến lược hiện nay của nước này là "tiêu diệt tối đa" nhân lực và thiết bị của Nga. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov cho hay nhiều lữ đoàn dự bị do phương Tây đào tạo vẫn chưa được triển khai trong cuộc phản công.
Hiện chưa có thông tin về phản ứng của Nga đối với tuyên bố trên của hai vị tướng Ukraine.
Ukraine chuyển trọng tâm phản công
Reuters hôm nay 5.7 đưa tin Nga và Ukraine ngày 4.7 đã cáo buộc lẫn nhau âm mưu tiến hành một cuộc tấn công vào nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga kiểm soát ở tỉnh Zaporizhzhia, thuộc miền nam Ukraine.
Ông Renat Karchaa, cố vấn của người đứng đầu Rosenergoatom, công ty điều hành mạng lưới điện hạt nhân của Nga, nói rằng Ukraine đã lên kế hoạch thả đạn dược có tẩm chất thải hạt nhân được vận chuyển từ một trong số 5 trạm hạt nhân của nước này xuống nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho hay ông đã nói với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron trong một cuộc điện đàm rằng các lực lượng Nga "đang chuẩn bị các hành động khiêu khích nguy hiểm tại (nhà máy điện hạt nhân) Zaporizhzhia".
Đức, Ba Lan bất đồng về trung tâm sửa chữa xe tăng cho Ukraine
Ông Zelensky còn nói rằng Tổng thống Macron đã "đồng ý giữ tình hình dưới sự kiểm soát tối đa cùng với IAEA (Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế của Liên Hiệp Quốc)".
Điện Kremlin ngày 5.7 đã bác bỏ thông tin từ tờ Financial Times rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đích thân cảnh báo Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine, theo Reuters.
Financial Times trước đó đã dẫn lời các quan chức phương Tây và Trung Quốc giấu tên nói rằng tại một cuộc gặp trực tiếp vào tháng 3, ông Tập đã cảnh cáo ông Putin về việc sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine.
Nga bác bỏ cáo buộc "khủng bố hạt nhân" của Tổng thống Ukraine
Khi được hỏi liệu có thể xác nhận thông tin trên từ Financial Times hay không, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov trả lời: "Không, tôi không thể xác nhận điều đó". Ông Peskov cho hay hai nước đã đưa ra nhiều chi tiết trong các tuyên bố vào thời điểm đó về nội dung cuộc đàm phán của họ.
"Bản chất của các cuộc đàm phán đã được nêu rõ trong các tài liệu được thông qua sau tuyên bố, vì vậy có rất nhiều thông tin. Mọi thứ khác đều là hư cấu", ông Peskov nhấn mạnh, theo Reuters.
