****************

Trong một kịch bản gần như đã trở thành quen thuộc, một tàu chiến Mỹ  hôm qua, 05/01/2023, đã lại băng qua eo biển Đài Loan trong khuôn khổ một hoạt động mà quân đội Hoa Kỳ gọi “thường kỳ”, và Trung Quốc lại phản ứng giận dữ.

Trong một bản thông cáo, quân đội Mỹ cho biết khu trục hạm Chung-Hoon, thuộc lớp Arleigh Burke, có trang bị tên lửa dẫn đường, đã băng qua eo biển Đài Loan nhằm “thể hiện cam kết của Hoa Kỳ đối với một vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.

Bộ Quốc Phòng Đài Loan xác nhận là chiến hạm Mỹ đã đi theo hướng bắc qua eo biển và quân đội Đài Loan đã theo dõi hành trình con tàu và không nhận thấy điều gì khác thường.

Trong những năm gần đây, tàu chiến của Hoa Kỳ, và đôi khi là của các quốc gia đồng minh như Anh Quốc và Canada, đã thường băng qua eo biển này, khiến Trung Quốc nổi giận.

Lần này cũng vậy: Trong một tuyên bố, phát ngôn viên của sứ quán Trung Quốc ở Washington cho biết Trung Quốc kiên quyết phản đối hành động của Mỹ, yêu cầu Hoa Kỳ ngưng “gây xáo trộn, leo thang căng thẳng, phá hoại hòa bình và ổn định ở vùng eo biển Đài Loan”. Phát ngôn viên sứ quán Trung Quốc tố cáo: “Tàu chiến của Mỹ thường phô trương sức mạnh dưới danh nghĩa tự do hàng hải. Làm như thế không phải là giữ cho khu vực tự do và cởi mở”.

Còn tại Trung Quốc, phát ngôn viên của Bộ Tư Lệnh Chiến Khu Đông Bộ của quân đội Trung Quốc cho biết đã triển khai lực lượng để theo dõi và giám sát hành trình của con tàu, và “mọi hoạt động đều nằm trong tầm kiểm soát”.

Eo biển Đài Loan là một điểm nóng gây căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Trung, tương tự như Biển Đông. Vào tháng 12/2022, một chiến đấu cơ Trung Quốc đã áp sát một phi cơ do thám của Không Quân Mỹ tại vùng biển gần Hoàng Sa ở Biển Đông, buộc máy bay Mỹ phải lách để tránh va chạm trong không phận quốc tế. Trong thời gian gần đây, Hoa Kỳ đã  cảnh báo về xu hướng máy bay quân sự Trung Quốc càng lúc càng có thêm các hành vi nguy hiểm.

************

Trước thềm lễ Giáng Sinh của Chính Thống Giáo, điện Kremlin hôm 05/01/2023 ban hành lệnh ngừng bắn trên mọi mặt trận tại Ukraina trong vòng 36 giờ. Quyết định của tổng thống Vladimir Putin có hiệu lực kể từ 12 giờ trưa hôm nay, 06/01/2023, cho đến 12 giờ đêm 07/01/2023. Nhưng Kiev lên án Nga dùng kế hoãn binh, còn phương Tây nghi ngờ thiện chí của tổng thống Vladimir Putin.

Hãng tin Pháp AFP nhắc lại đây là lệnh ngừng bắn « có quy mô lớn nhất kể từ khi Matxcơva đưa quân xâm chiếm Ukraina » vào tháng 02/2022 và quyết định được đưa ra một tuần sau thất bại ê chề của quân đội Nga tại Makiivka làm 89 quân nhân Nga tử vong, theo số liệu của bộ Quốc Phòng Nga .

Kiev lập tức lên án thái độ « giả dối » của Nga. Tổng thống Volodymyr Zelensky xem lệnh ngừng bắn vào dịp lễ Giáng Sinh Chính Thống Giáo là « cái cớ để ngăn chặn đà tiến của lực lượng Ukraina tại vùng Donbass ». Theo ông, Matxcơva dùng kế hoãn binh để « tiếp tế trang thiết bị và đạn dược cho quân đội Nga ». Vẫn tổng thống Zelensky nêu lên câu hỏi : Nga ban hành lệnh ngừng bắn rồi « sẽ dẫn tới những hậu quả nào ? Hay sau đó là sẽ có thêm nhiều tang tóc ? »

Thông tín viên RFI từ thủ đô Kiev, Abal Jounaidi và Boris Vichith tường thuật :

« Về phía Ukraina, không ai xem đây là một cử chỉ tỏ thiện chí của Matxcơva. Cố vấn của tổng thống Zelensky, Mikhailo Polodyak bác bỏ quyết định của Nga cũng như lời kêu gọi quân Ukraina ngừng bắn vào dịp lễ Giáng Sinh của người Chính Thống Giáo. Trên mạng Twitter, ông viết : "Quân Nga phải rút khỏi các vùng lãnh thổ đang chiếm đóng, và chỉ một khi đó mới có thể nói tới lệnh ngừng bắn. Đừng có giả dối".

Vài giờ trước đó, cũng ông Polodyak đã coi lệnh ngừng bắn phía Nga ban hành là một cái bẫy và chỉ trích thượng phụ Chính Thống Giáo Kirill  tuyên truyền cho Matxcơva. Tổng thống Vladimir Putin cho biết ông ban hành lệnh hưu chiến là thể theo lời kêu gọi của thượng phụ Kirill.

Đối với công luận Ukraina, nhân vật này đồng lõa với Matxcơva trong cuộc xâm lăng Ukraina. Mọi người ở đây đang quay lưng lại với nhà lãnh đạo tôn giáo này và cũng đang xa cách với truyền thống Giáng Sinh của người Chính Thống Giáo, xa lánh với quan điểm của Giáo hội tại Matxcơva. Dân Ukraina nay có khuynh hướng tổ chức Noel vào ngày 25/12 hơn là đón mừng Giáng Sinh ngày 07/01. Ukraina năm nay đã đón Giáng Sinh dưới các trận mưa bom của Nga nhắm vào các khu vực thường dân sinh sống ».

Phản ứng quốc tế

Không chỉ có Kiev, phương Tây cũng hoài nghi về thiện chí của Nga. Tổng thống Mỹ, Joe Biden ngay hôm 05/01/2022 tuyên bố Vladimir Putin đã « không ngần ngại oanh kính các bệnh viện, nhà trẻ và nhà thời trong những ngày Giáng Sinh 25/12 và mồng Một Tết dương lịch », đây chỉ là kế hoãn binh.

Ngoại trưởng Anh James Cleverly yêu cầu phải có một lệnh hưu chiến « vĩnh viễn », bởi thông báo của Matxcơva hôm qua « không cho phép vãn hồi hòa bình ». Berlin thì đánh giá đề xuất của điện Kremlin « không mang lại tự do, không mang lại an ninh » cho Ukraina.

************

Ngoài ra, theo AFP, dưới áp lực của quốc tế tăng cường hỗ trợ quân sự cho Ukraina, thủ tướng Đức còn cho biết sẽ cung cấp một hệ thống phòng không Patriot như những gì đồng minh Mỹ tuyên bố. 

Quyết định này của Mỹ và Đức được đưa ra sau thông báo của tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm thứ Tư, 04/01, sẽ giao cho Ukraina loại xe tăng hạng nhẹ AMX-10RC. Quyết định của Paris đã gây thêm áp lực với thủ tướng Đức, thường xuyên bị chỉ trích là tìm cách trì hoãn trong vấn đề hỗ trợ quân sự cho Ukraina. 

Theo tuần báo Đức Der Spiegel, số xe bọc thép Marder được chuyển giao là khoảng từ 20-40 chiếc. Được đưa vào sử dụng từ năm 1970, Marder là loại xe bọc thép hạng nhẹ dành để vận chuyển quân. Vũ khí chính được trang bị là pháo 20 ly. 

Còn xe Bradley của Mỹ, có phần cùng dòng với Marder, được sử dụng từ những năm 1980. Với dòng M2 cải tiến, xe bọc thép Bradley được trang bị pháo 25 ly cùng với một bệ phóng tên lửa chống tăng, và có thể chở được nhiều binh sĩ hơn - đến 6 người. 

AFP nhắc lại, từ đầu cuộc chiến đến nay, Ukraina đã nhận được nhiều xe tăng từ các nước đồng minh tại châu Âu, chủ yếu là các loại xe tăng thiết kế từ thời Liên Xô. Đây sẽ là lần đầu tiên, các loại xe bọc thép của phương Tây được giao cho Kiev.  

Tuy nhiên, đây chưa phải là loại phương tiện mà Kiev mong muốn. Ukraina đã nhiều lần kêu gọi phương Tây cung cấp các loại xe tăng tấn công hiện đại, được trang bị vũ khí mạnh hơn, như kiểu xe tăng Leopard 2 của Đức.

****************

Ukraine tuyên bố có 800 binh sĩ Nga tử trận trong ngày 4-1

---

Ngày 5-1, quân đội Ukraine ước tính 800 binh sĩ Nga đã thiệt mạng trong ngày hôm trước (4-1), phần lớn tử trận trong cuộc giao tranh tại khu vực Donetsk ở phía đông Ukraine.

************

Ông Biden: Ông Putin đang 'câu giờ' tìm dưỡng khí bằng lệnh ngừng bắn ở Ukraine

---

"Tôi nghĩ ông ấy đang cố tìm chút dưỡng khí", Tổng thống Biden trả lời ngày 6-1 khi được hỏi về lệnh ngừng bắn mà Nga vừa tuyên bố ở Ukraine.

Theo lệnh này, nhân dịp lễ Giáng sinh của Chính thống giáo, các lực lượng Nga sẽ ngừng bắn trong 36 tiếng kể từ 12h trưa ngày 6-1 (giờ Nga).

Khi được hỏi về đề xuất đàm phán mà Nga đưa ra trước đó, bao gồm việc yêu cầu Ukraine phải công nhận các vùng lãnh thổ đang chiếm đóng là của Nga, ông Biden cho biết ông không muốn bình luận về những gì ông Putin nói.

Bộ Ngoại giao Mỹ cùng ngày cũng bày tỏ sự hoài nghi về lệnh ngừng bắn của Nga, cho rằng Nga sẽ lợi dụng 36 tiếng này để cho binh sĩ nghỉ ngơi và tái tập hợp lực lượng để tấn công Ukraine trở lại.

Ukraine đã từ chối đề nghị ngừng bắn của Nga

Chính quyền Kiev tuyên bố sẽ không có thỏa thuận ngừng giao tranh nào cho đến khi Nga rút tất cả binh sĩ cùng khí tài khỏi các vùng đất bị chiếm đóng.

Trong thông điệp ghi hình phát vào cuối ngày 5-1, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gọi lệnh ngừng bắn nhân dịp Giáng sinh chỉ là chiêu của Matxcơva nhằm câu giờ.

Nhà lãnh đạo Ukraine đã nói bằng tiếng Nga trong một số đoạn nhằm gửi thông điệp đến cả Điện Kremlin và người dân Nga, trong đó ông cáo buộc Matxcơva đã nhiều lần phớt lờ kế hoạch hòa bình của chính Kiev. Ông tuyên bố chiến tranh sẽ kết thúc khi quân đội Nga rời khỏi Ukraine hoặc bị Kiev hất ra ngoài.

"Bây giờ họ muốn sử dụng Giáng sinh làm vỏ bọc, mặc dù chỉ trong thời gian ngắn, để ngăn chặn bước tiến của các chàng trai của chúng ta ở Donbass và mang thiết bị, đạn dược và quân đội được huy động đến gần các vị trí của chúng ta hơn.

Điều đó sẽ mang lại cho họ điều gì? Chỉ làm tăng thêm tổng thiệt hại của họ mà thôi", Tổng thống Zelensky nhấn mạnh.

Trong tuyên bố ngày 5-1, Tổng thống Putin cho biết một số lượng lớn tín đồ Chính thống giáo đang sống trong các khu vực chiến sự, vì vậy việc ngừng bắn là cần thiết để những người này đến nhà thờ. Nhà lãnh đạo Nga cũng kêu gọi Ukraine ngừng bắn để tạo điều kiện cho người dân đi lễ.

Tuy nhiên thông báo ngừng bắn ở Ukraine đã gây ra phản ứng trong chính nội bộ Nga

Ông Denis Pushilin, người đứng đầu chính quyền Nga dựng lên ở Donetsk, tuyên bố sẽ không có chuyện ngừng bắn và cho rằng yêu cầu của ông Putin là chỉ ngừng các đợt tấn công mới.

Nhà thờ Chính thống giáo Nga cử hành lễ Giáng sinh vào ngày 7-1. Nhà thờ Chính thống giáo Ukraine đã tuyên bố không liên quan đến Nga và bác bỏ mọi quan điểm trung thành với Thượng phụ Kirill ở Matxcơva.

Theo Hãng tin Reuters, nhiều tín đồ Ukraine đã chuyển sang đón Giáng sinh vào ngày 25-12 như ở phương Tây, do đó với họ, lệnh ngừng bắn của Nga nhân danh đến Giáng sinh không có ý nghĩa.
************

---

**********

Tin tức thế giới 6-1: Ukraine từ chối ngừng bắn; 'Bom thời tiết' giội xuống California

---

************

Chiến sự ngày 316: Ukraine bác yêu cầu ngừng bắn từ Tổng thống Putin

---

Theo sau đề nghị của Thượng phụ Chính thống giáo Nga Kirill, Tổng thống Vladimir Putin chỉ đạo Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu ban hành lệnh ngừng bắn kéo dài 36 giờ nhân dịp Giáng sinh Nga cũng như đề nghị Ukraine. Tuy nhiên, Kyiv bác bỏ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin bất ngờ thông báo đình chiến AFP

Nga đình chiến đêm Giáng sinh của Chính thống giáo

Tối 5.1, Điện Kremlin thông báo Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh phía Nga ngừng bắn ở Ukraine trong hai ngày 6-7.1 nhân dịp lễ Giáng sinh của Chính thống giáo Nga.

Theo sau đề nghị của Thượng phụ của Chính thống giáo Nga, Tổng thống Putin ra lệnh ngừng bắn tạm thời ở Ukraine vào đêm trước lễ Giáng sinh của Chính thống giáo Nga.

Thượng phụ Chính thống giáo Nga Kirill AFP

“Theo yêu cầu của Đức Thánh Thượng phụ Kirill, tôi chỉ đạo bộ trưởng quốc phòng Liên bang Nga ban hành lệnh ngừng bắn từ 12 giờ ngày 6.1 (16 giờ Việt Nam cùng ngày) đến 24 giờ ngày 7.1 dọc theo toàn bộ tiền tuyến giữa các bên ở Ukraine”, Reuters dẫn thông báo của Điện Kremlin.

Chính quyền Moscow cũng kêu gọi phía Ukraine tuyên bố lệnh ngừng bắn trong thời gian tương tự, cho phép người dân hai nước dự lễ đêm Giáng sinh và ngày Giáng sinh của Chính thống giáo Nga.Trên Twitter, ông Mykhailo Podolyak, Cố vấn Tổng thống Ukraine Volodymyr bác bỏ lời kêu gọi của nhà lãnh đạo Nga. “Liên bang Nga phải rời khỏi các lãnh thổ chiếm giữ (của Ukraine), chỉ khi đó mới có “lệnh đình chiến tạm thời”. Hãy giữ cái đạo đức giả ấy cho mình”, cố vấn Podolyak viết.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đề nghị Nga ngưng chiến

Trước đó trong ngày, trao đổi qua điện thoại với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, ông Putin đã thảo luận về khả năng hòa đàm với Ukraine, theo Hãng RT.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tiếp tục đề xuất khả năng thương thuyết hòa đàm Nga-Ukraine Reuters

Chủ nhân Điện Kremlin một lần nữa nhấn mạnh Moscow sẽ đàm phán nghiêm túc với Kyiv nếu đối phương công nhận chủ quyền của Nga đối với 4 khu vực Nga sáp nhập hồi tháng 10.2022.

Ông Erdogan trả lời rằng “lời kêu gọi hòa bình và thương thuyết nên được hỗ trợ bằng một tuyên bố ngừng bắn đơn phương và cái nhìn về một giải pháp công bằng để giải quyết xung đột”.

Trong quá khứ, Ankara đề nghị làm trung gian thương thuyết cho Nga và Ukraine. Tuy nhiên, nỗ lực đàm phán song phương sụp đổ vào tháng 4 năm ngoái, và Moscow lẫn Kyiv đều đổ lỗi lẫn nhau về thất bại này.

Nga, Ukraine cập nhật “chiến tích”

TASS dẫn lời thiếu tướng Igor Konashenkov, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga, thông báo các hệ thống phòng không nước này đã bắn hạ một tiêm kích Su-25 của Không quân Ukraine gần Pobeda ở Donetsk.

Xe tăng Nga bị hư hại được trưng bày ở Kyiv AFP

Bên cạnh đó, trong vòng 24 giờ tính đến ngày 5.1, phía Nga nói bắn hạ 21 máy bay không người lái của Ukraine ở Luhansk và các khu vực Kherson, Zaporizhzhia.

Thiếu tướng Konashenkov bổ sung rằng các đơn vị Nga đã đánh chặn 5 quả rốc két xuất phát từ Hệ thống rốc két pháo binh cơ động cao (HIMARS) do Mỹ sản xuất và 4 tên lửa chống bức xạ HARM ở LPR và Kherson.

Về phần mình, quân Ukraine ước tính đã khiến 800 binh sĩ Nga thiệt mạng, chủ yếu ở Donetsk, theo Reuters. Quân đội Ukraine cũng nói một máy bay, một trực thăng và 3 xe tăng của Nga đã bị phá hủy trong cùng thời gian.

Hai phe không xác nhận thông tin của nhau trên chiến trường.

Nga và Belarus tăng cường hợp tác quân sự

Nga và Belarus tăng cường hợp tác quân sự và bổ sung thêm vũ khí, binh sĩ và trang thiết bị đặc biệt trên lãnh thổ Belarus. Hai nước cũng lên kế hoạch diễn tập không quân, theo Reuters dẫn thông tin từ Bộ Quốc phòng Belarus.

“Quyết định thành lập các đơn vị khu vực trên lãnh thổ Belarus đã được thực hiện và triển khai dựa vào lợi ích bảo vệ và phòng thủ (hai quốc gia đồng minh) dựa trên tình hình hiện tại gần biên giới”, Bộ Quốc phòng Belarus thông báo.

“Nhân sự, vũ khí, quân đội và trang thiết bị đặc biệt của Lực lượng Vũ trang Liên bang Nga sẽ tiếp tục được đưa đến Cộng hòa Belarus”, theo thông báo.

Bộ Quốc phòng Belarus cũng đăng tải những hình ảnh cho thấy một xe lửa chất đầy xe bọc thép BTR-82A và BTR-80K của Nga đang trên đường đến Belarus.

Ukraine liên tục cảnh báo Tổng thống Vladimir Putin có thể tìm cách sử dụng Belarus để triển khai cuộc tấn công trên bộ mới từ hướng bắc, một động thái có thể mở màn cho mặt trận mới
************