Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio tái khẳng định lập trường của Washington phản đối những nỗ lực thay đổi tình trạng của Đài Loan thông qua vũ lực hoặc cưỡng ép.

Cam kết được đưa ra hôm 26/2 giữa bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại về mối đe dọa quân sự mà Trung Quốc gây ra đối với hòn đảo dân chủ và lo ngại rằng Đài Loan có thể bị gạt ra ngoài lề khi Washington tìm cách đạt các thỏa thuận với Bắc Kinh.

Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News, ông Rubio nói cách tốt nhất để ngăn chặn xung đột ở Eo biển Đài Loan là phải có “khả năng quân sự” mạnh mẽ của Hoa Kỳ. Ngoại trưởng Mỹ nói thêm rằng Hoa Kỳ cần phải “có mặt” ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để đối phó với Trung Quốc.

Ông Rubio nói “Chúng tôi có lập trường lâu dài về Đài Loan mà chúng tôi sẽ không từ bỏ, đó là: Chúng tôi phản đối bất kỳ sự thay đổi cưỡng ép, bắt buộc, uy hiếp nào đối với tình trạng của Đài Loan”.

Tại Tòa Bạch Ốc hôm 26/2, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã né tránh câu hỏi về việc liệu ông có đảm bảo rằng “Trung Quốc sẽ không bao giờ chiếm Đài Loan bằng vũ lực” trong nhiệm kỳ tổng thống của mình hay không. Ông cho biết rằng ông không muốn chứng kiến một cuộc chiến tranh ở Eo biển Đài Loan dưới nhiệm kỳ của mình.

“Tôi không bao giờ bình luận về điều đó. Tôi không bình luận về bất cứ điều gì vì tôi không bao giờ muốn đặt mình vào vị trí đó”, ông Trump nói trong một cuộc họp Nội các, đồng thời nói thêm “Tôi có mối quan hệ tuyệt vời với Chủ tịch [Trung Quốc] Tập [Cận Bình]”.

Một số nhà ngoại giao Washington nói với VOA rằng những phát biểu của ông Rubio hôm 26/2 phù hợp với tuyên bố chung Hoa Kỳ-Nhật Bản ngày 7 tháng 2, trong đó ông Trump và Thủ tướng Shigeru Ishiba nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trên khắp Eo biển Đài Loan.

Trong cuộc họp chính thức đầu tiên tại Tòa Bạch Ốc, đôi bên nói trong một tuyên bố rằng quốc gia của họ “phản đối mọi nỗ lực đơn phương thay đổi nguyên trạng bằng vũ lực hoặc cưỡng ép”.

Hoa Kỳ thúc giục các đồng minh tăng cường quốc phòng

Khả năng kết thúc chiến tranh ở Ukraine là một yếu tố có thể tác động đến Đài Loan và sự hiện diện của Hoa Kỳ tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, mặc dù không phải tất cả các nhà phân tích đều đồng tình như vậy.

“Tôi không tin rằng việc kết thúc chiến tranh ở Ukraine sẽ tự nó chuyển trọng tâm chiến lược của Hoa Kỳ sang châu Á, vì các nhà hoạch định chính sách của Hoa Kỳ sẽ phải tiếp tục lo ngại về việc tiếp tục chiến đấu hoặc các cuộc tấn công mới của Nga vào các đồng minh NATO”, ông Zack Cooper, thành viên cấp cao tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ, nói với VOA.

Những người khác cho rằng chính quyền Trump đã nói rõ rằng các nước NATO có trách nhiệm tăng chi tiêu quốc phòng của họ. Theo quan điểm này, việc kết thúc xung đột ở Ukraine sẽ cho phép Hoa Kỳ chuyển hướng nguồn lực của mình để chống lại Trung Quốc.

Ông James Fanell, một cựu Đại tá Hải quân Hoa Kỳ và cựu giám đốc hoạt động tình báo và thông tin của Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, nói “Một lĩnh vực quan trọng sẽ là đóng tàu hải quân và khôi phục quy mô cũng như năng lực của Hải quân Hoa Kỳ tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, về cơ bản là không phát triển trong khi Hải quân PLA [Trung Quốc] hiện là lực lượng hải quân lớn nhất và là một trong những lực lượng nguy hiểm nhất trên hành tinh.

“Đây cũng sẽ là lời nhắc nhở mạnh mẽ đối với các đồng minh của chúng ta tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rằng họ cũng sẽ phải tăng chi tiêu quốc phòng của riêng mình”, ông Fanell cho biết.

‘Ukraine ngày nay... Đài Loan ngày mai’

Các cựu quan chức quân sự Hoa Kỳ gần đây đã đến thăm Đài Loan đã phúc trình rằng hòn đảo này “chắc chắn lo ngại về những gì đang xảy ra với Ukraine”.

“Ý tưởng rằng một người có thể bị bỏ rơi khiến họ trở nên kinh hoàng và lo lắng”, Chuẩn đô đốc đã nghỉ hưu Mark Montgomery, hiện là nhà phân tích quốc phòng tại Quỹ Quốc phòng Dân chủ FDD, nói trong một hội thảo trực tuyến gần đây của FDD.

Ông cho biết trong khi các nhà nghiên cứu, nhà báo và doanh nhân Đài Loan cực kỳ lo lắng, các quan chức chính phủ đang kiềm chế không đưa ra tuyên bố công khai.

Đài Loan đã thể hiện sự đoàn kết với Ukraine trong bối cảnh Nga xâm lược. Đảng Dân Tiến cầm quyền đã ủng hộ các nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm hỗ trợ Kyiv, bao gồm cả việc cung cấp thiết bị quốc phòng cho Ukraine.

Các nhà lãnh đạo DPP đã nói rằng, “Ukraine ngày nay có thể là Đài Loan ngày mai”, đưa ra sự tương đồng giữa các tình huống và nêu bật những rủi ro do sự xâm lược không kiểm soát của các chính phủ độc tài gây ra.

Đảng Cộng sản Trung Quốc cầm quyền của Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan và chưa bao giờ loại trừ khả năng đưa nền dân chủ tự trị này vào tầm kiểm soát của mình, ngay cả bằng vũ lực. Đầu tuần này, vào đúng kỷ niệm ba năm Nga xâm lược Ukraine, Bắc Kinh và Moscow đã tái khẳng định quan hệ đối tác “không giới hạn” của họ.

Những người chỉ trích, bao gồm cả đảng đối lập chính của Đài Loan, Quốc dân đảng, hay KMT, đã tỏ ra nghi ngờ về chiến lược liên minh và dựa vào Hoa Kỳ để chống lại Trung Quốc của đảng DPP.

Trấn an các quốc gia Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương

Tại một sự kiện ngoại giao vào cuối ngày 26/2, các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ đã đưa ra lời trấn an cho các đồng minh của họ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Chính sách “Nước Mỹ trên hết” của Washington không có nghĩa là “nước Mỹ đơn độc” trong các vấn đề đối ngoại; Hoa Kỳ tiếp tục hợp tác với các đồng minh của mình ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, ông Sean O’Neill, một quan chức cấp cao của Cục Các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương thuộc Bộ Ngoại giao cho biết.

Ông nói thêm rằng Hoa Kỳ vẫn cam kết bảo vệ an ninh và chủ quyền của các quốc gia ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Ông Andrew Byers, phó phụ tá bộ trưởng quốc phòng, cho biết Hoa Kỳ, “thông qua đối thoại và hợp tác mạnh mẽ”, có thể giải quyết các ưu tiên chung để đảm bảo một “khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, cởi mở, an toàn và thịnh vượng”.

Ông nói chính quyền Trump sẽ tiếp tục hợp tác “sát cánh cùng” các đồng minh để đạt được mục tiêu này.

Bốn công dân Trung Quốc mà Philippines tố giác là gián điệp đã lãnh đạo các nhóm liên kết với Đảng Cộng sản Trung Quốc quyên góp tiền mặt cho một thành phố của Philippines và tặng xe cho hai lực lượng cảnh sát, theo các hình ảnh, video và thông tin trực tuyến mà Reuters xem được.

Wang Yongyi, Wu Junren, Cai Shaohuang và Chen Haitao nằm trong số năm người đàn ông Trung Quốc bị các nhà điều tra Philippines bắt giữ vào cuối tháng 1 với cáo buộc thu thập hình ảnh và bản đồ của lực lượng hải quân Philippines gần Biển Đông.

Cục Điều tra Quốc gia (NBI) cho biết năm người đàn ông này đã điều khiển máy bay không người lái để do thám hải quân Philippines, đồng thời cho biết thêm rằng họ đã tìm thấy ảnh và bản đồ các địa điểm và tàu thuyền nhạy cảm trên điện thoại của nhóm này. Một quan chức cấp cao của NBI nói với Reuters rằng những người đàn ông này đã bị truy tố tội gián điệp, có mức án tù lên tới 20 năm.

Reuters không thể xác định được luật sư của nhóm này. Họ không công khai nói về vụ bắt giữ của mình và những câu hỏi gửi đến họ thông qua toà đại sứ Trung Quốc tại Manila đều không được trả lời.

Theo đánh giá của Reuters về các bài viết và nội dung đa phương tiện do hai nhóm này đăng tải và trên phương tiện truyền thông Philippines, những người đàn ông này là lãnh đạo của các nhóm dân sự do mạng lưới ảnh hưởng nước ngoài của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) giám sát.

Trong một tuyên bố gửi Reuters, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói Trung Quốc yêu cầu công dân của mình tuân thủ luật pháp địa phương và các nhóm dân sự “do công dân Trung Quốc có liên quan tự nguyện thành lập và tự quản lý... không có liên hệ gì với chính phủ Trung Quốc”.

Các ông Wang, Wu và Cai đã quyên góp cho thành phố Tarlac và lực lượng cảnh sát thông qua các nhóm do Trung Quốc hậu thuẫn vào năm 2022 và tiếp tục tổ chức các sự kiện cho các quan chức đến hết năm 2024. Reuters không thể xác định lý do cho các khoản quyên góp này.

Tarlac là nơi có các căn cứ quân sự lớn, bao gồm một căn cứ được Philippines và Hoa Kỳ sử dụng để tập trận bắn đạn thật trong các cuộc tập trận hàng năm. Ảnh chụp các căn cứ trong khu vực không nằm trong số các địa điểm mà NBI cho biết phát hiện trên thiết bị của những người đàn ông này.

Reuters phát hiện cả năm người đàn ông bị bắt cũng đã gặp tùy viên quân sự Trung Quốc tại Manila, Đại tá Li Jianzhong, ít nhất một lần trong những tuần trước khi bị bắt. Hình ảnh và video cũng cho thấy Wang, Wu và Cai đã gặp tùy viên này ít nhất ba lần vào năm 2024, bao gồm cả vào tháng 5, khi ông mở văn phòng của các nhóm dân sự tại Manila.

Chi tiết về các khoản quyên góp của những người đàn ông này, tương tác của họ với ông Li và mối quan hệ của họ với ĐCSTQ trước đây chưa từng được báo cáo.

Mối quan hệ mà Reuters tiết lộ vượt ra ngoài các tuyên bố công khai của các nhà điều tra Philippines, những người đã nói rằng những người đàn ông này đã nguỵ trang thành các thành viên “vô hại” của một tổ chức hợp pháp.

NBI cho biết những người đàn ông này đã bị bắt sau các hoạt động “truy đuổi ráo riết”. Cơ quan này không nêu rõ những người đàn ông này bị nghi ngờ làm việc cho ai. Nhưng Bắc Kinh đã phủ nhận các cáo buộc gián điệp, mà phương tiện truyền thông nhà nước đã gọi là “chiến thuật bôi nhọ” của Philippines.

Văn phòng thị trưởng Manila, nơi lực lượng cảnh sát đã tịch thu xe gắn máy của những người đàn ông này, trả lời câu hỏi của Reuters rằng “giấy tờ hiến tặng và xe gắn máy... đã được xác định là hợp lệ”.

Thị trưởng thành phố Tarlac và hai lực lượng cảnh sát đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Philippines không có luật can thiệp nước ngoài cụ thể, nhưng hiện đang soạn thảo một luật trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Trung Quốc. Các cơ quan chính phủ được phép nhận tiền quyên góp nhưng các khoản đóng góp từ chính quyền nước ngoài phải được tổng thống chấp thuận, theo hướng dẫn.

Hoạt động quyên góp đã bị các học giả và tổ chức phi lợi nhuận Minh bạch Quốc tế chỉ trích, tổ chức này lưu ý rằng các nhà lãnh đạo Philippines đôi khi sử dụng các khoản quyên góp như vậy để hối lộ. Reuters không phát hiện ra bằng chứng về các khoản hối lộ trong trường hợp này.

Một bài báo học thuật do Chuẩn đô đốc Philippines đã nghỉ hưu Rommel Jude Ong đồng sáng tác và được đăng trên nền tảng Mạng lưới nghiên cứu khoa học xã hội trong tháng này cho biết các doanh nghiệp Trung Quốc và mạng lưới di dân đóng vai trò là “trung gian quan trọng” trong việc thúc đẩy chương trình nghị sự của Bắc Kinh và các chính quyền địa phương của Philippines dễ bị ảnh hưởng thông qua “các ưu đãi kinh tế và quyên góp”.

Trung Quốc cho biết các quốc gia bao gồm Úc đã cố gắng chống lại sự can thiệp của nước ngoài bằng cách thông qua luật mới đang gây tổn hại đến quan hệ song phương.

“Vũ khí thần kỳ” của Trung Quốc

Bộ phận Công tác Mặt trận Thống nhất của ĐCSTQ giám sát các hoạt động gây ảnh hưởng do cộng đồng người Hoa ở nước ngoài thực hiện và từng được nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình mô tả là “vũ khí thần kỳ”. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết họ đã thâm nhập vào các chính phủ trên toàn thế giới “thông qua tuyên truyền và thao túng đối tượng và cá nhân dễ bị tổn thương”.

Philippines đã bắt giữ ít nhất tám điệp viên Trung Quốc bị cáo buộc trong những tuần gần đây. Việc bắt giữ họ đã làm gia tăng căng thẳng giữa hai quốc gia có chung đường biên giới biển và những tuyên bố chủ quyền lãnh thổ chồng chéo ở Biển Đông.

Manila, một đồng minh theo hiệp ước của Hoa Kỳ, đã trở thành địa điểm đấu tranh địa chính trị giữa hai siêu cường, đặc biệt là kể từ khi Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đưa đất nước trở lại quỹ đạo của Washington sau khi Philippines chuyển hướng sang Bắc Kinh dưới thời người tiền nhiệm của ông Marcos.

Các vụ bắt giữ gần đây chứng minh rằng Philippines “cần phải định hình lại triển vọng an ninh quốc gia của mình vượt ra ngoài các mối đe dọa an ninh truyền thống hoặc thông thường”, ông Don McLain Gill, một chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Đại học De La Salle của Manila cho biết.

Phát ngôn viên chính phủ Philippines không trả lời các câu hỏi được gửi qua ứng dụng nhắn tin.

Nói tốt cho Trung Quốc

Các ông Wang, Wu, Cai và Chen lãnh đạo Hiệp hội thúc đẩy hòa bình và hữu nghị Philippines-Trung Quốc, một nhóm dân sự được thành lập vào năm 2016. Các nhà lãnh đạo của hiệp hội này vào năm 2022 đã thành lập một thực thể thứ hai, Nhóm tình nguyện Qiaoxing.

Các nhóm chia sẻ một trang web quảng cáo về sự liên kết của họ với ĐCSTQ. Cả hai đều do Liên đoàn Hoa kiều hồi hương toàn Trung Quốc (ACFROC) giám sát, một cơ quan do ĐCSTQ lãnh đạo tham gia vào công tác mặt trận thống nhất, theo cách gọi của Bắc Kinh là các hoạt động gây ảnh hưởng.

Trang web này dường như không còn truy cập được kể từ ngày 28 tháng 2.

Các quan chức của Bộ phận Công tác Mặt trận Thống nhất đã phát biểu tại các cuộc họp của các nhóm có trụ sở tại Philippines, theo trang web và tài khoản mạng xã hội của ACFROC, với sự kiện mới nhất diễn ra vào tháng 5 năm 2024.

Các quan chức Philippines đã nêu lên những lo ngại về các hoạt động của Mặt trận Thống nhất. Vào tháng 7, người đứng đầu quân đội cho biết Mặt trận Thống nhất đang “chậm rãi xâm nhập vào đất nước chúng ta và cố gắng gây ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực khác nhau trong xã hội chúng ta”.

Những người đàn ông bị bắt giữ đã công khai tự giới thiệu mình là những người thúc đẩy lợi ích của Trung Quốc. Trong một bài viết trên tài khoản mạng xã hội của chi nhánh ACFROC tại tỉnh Sơn Đông, ông Cai được trích dẫn nói rằng Qiaoxing sẽ “theo đuổi tinh thần thương hiệu của Liên đoàn Hoa kiều hồi hương, quảng bá nền văn hóa tuyệt vời của Trung Quốc, kể những câu chuyện Trung Quốc một cách hay ho” và “làm cho tương lai của tình hữu nghị Trung Quốc-Philippines trở nên tươi sáng hơn”.

Các nhóm này đã tạo cơ hội cho những người đàn ông vừa kể được tiếp xúc với các quan chức cấp cao của Philippines.

Một bài viết vào tháng 7 năm 2022 được đăng trên tài khoản mạng xã hội của Shandong ACFROC có một bức ảnh chụp ông Wang trao một tấm séc trị giá 500.000 peso Philippines (8.600 đô la) và được dán nhãn là “học bổng xóa đói giảm nghèo” của thành phố cho thị trưởng Tarlac.

Trong những tháng tiếp theo, những người đàn ông này tiếp tục thực hiện cùng một chiến thuật.

Vào tháng 9, các ông Wang, Wu và Cai đã tặng 10 chiếc xe gắn máy Sinski do Trung Quốc sản xuất, trị giá khoảng 2.500 đô la, cho cảnh sát thành phố Manila. Một đoạn video do phương tiện truyền thông địa phương phát sóng cho thấy những chiếc xe được trang trí bằng những dải ruy băng đỏ và ông Wang tươi cười đứng cạnh đô trưởng, Honey Lacuna, và cụng tay với một cảnh sát trưởng.

Văn phòng đô trưởng Lacuna nói với Reuters rằng đó là lần duy nhất đô trưởng gặp bất kỳ thành viên nào trong nhóm.

Cùng tháng đó, Qiaoxing đã tặng 10 xe tuần tra cho cảnh sát Tarlac và chính quyền thành phố, theo tài khoản mạng xã hội của Shandong ACFROC.

Hai nhóm Trung Quốc cũng công khai các tương tác thường xuyên với tùy viên quân sự Trung Quốc tại Manila. Ví dụ, các bức ảnh trên trang web của họ cho thấy bốn người đàn ông đang ăn tối và uống rượu với Đại tá Li và ông Manuel Mamba, một thống đốc tỉnh ủng hộ Bắc Kinh, tại một buổi lễ trao giải vào tháng 6 năm 2024.

Ông Mamba nói với Reuters rằng những người đàn ông này đã chụp ảnh với ông nhưng “không có cuộc trò chuyện nào theo như tôi nhớ”.

Tương tự như vậy, vào tháng 5 năm 2024, ông Li đã được nhìn thấy trong các bức ảnh và video được đăng trên trang web của Qiaoxing trên sân khấu trong một bữa tiệc tại một nhà hàng cao cấp ở Manila để kỷ niệm ngày thành lập nhóm. Gần đó, phó thị trưởng Manila, John Marvin “Yul Servo” Cruz Nieto, đã cắt một chiếc bánh năm tầng. Phó thị trưởng nói với Reuters rằng ông không nhớ về tương tác đó nhưng cho biết ông gặp nhiều tổ chức Trung Quốc như một phần công việc của mình.

Trong khi các quan chức ngoại giao dân sự thường xuyên tương tác với xã hội dân sự, ông Gill cho biết việc một tùy viên quốc phòng tham gia theo cách Li đã làm là điều bất thường.

Một trong những hình ảnh cuối cùng trên trang web của nhóm là về sự kiện Tết Nguyên đán vào tháng 1 do toà đại sứ Trung Quốc tổ chức, nơi cả năm người đàn ông bị bắt giữ đã chụp hình trên sân khấu với đại sứ và ông Li.

Tuần sau, năm người này đã bị bắt sau khi đi đến biệt đội hải quân Oyster Bay, bên cạnh Biển Đông, nơi chính quyền cho biết họ đã “tiến hành giám sát trên không” trong khi “đóng giả là người mua sản phẩm biển, đi lang thang khắp thành phố”.

Cuộc gặp giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy với ông Donald Trump đã kết thúc trong thảm họa vào ngày 28/2, sau khi hai nhà lãnh đạo đấu khẩu gay gắt trước giới truyền thông thế giới tại Toà Bạch Ốc về cuộc chiến với Nga.

Ông Zelenskyy đã mong muốn có cuộc gặp tại Toà Bạch Ốc để giúp đất nước của ông thuyết phục Hoa Kỳ không đứng về phía Tổng thống Nga Vladimir Putin, người đã ra lệnh xâm lược Ukraine ba năm trước.

Thay vào đó, Tổng thống Hoa Kỳ Trump và Phó Tổng thống JD Vance đả kích nhà lãnh đạo Ukraine, nói rằng ông đã tỏ ra thiếu tôn trọng, cho thấy sự thay đổi chính quyền ở Washington đã làm suy yếu những nỗ lực của Kyiv nhằm duy trì sự ủng hộ của phương Tây đối với nỗ lực chiến tranh của mình.

Ông Trump đã đứng về phía ông Putin kể từ khi nhậm chức tổng thống, gây sốc cho các đồng minh truyền thống của ông ở châu Âu và xa hơn nữa và khiến Ukraine ngày càng dễ bị tổn thương. Sự bùng nổ ngày 28/2 là màn thể hiện công khai nhất về sự thay đổi đó cho đến nay.

Ông Vance nhấn mạnh nhu cầu ngoại giao để giải quyết cuộc xung đột lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến Thứ hai, trong khi ông Zelenskyy, khoanh tay, phản bác rằng không thể tin tưởng ông Putin trong bất kỳ cuộc đàm phán nào và lưu ý rằng ông Vance chưa bao giờ đến thăm Ukraine.

Ông Trump nhanh chóng lên Truth Social để cáo buộc ông Zelenskyy thiếu tôn trọng nước Mỹ.

Ông Zelenskyy đã tiến hành cuộc họp bằng tiếng Anh không phải tiếng mẹ đẻ của mình và khi cuộc họp diễn ra, ông đã bị ông Trump và ông Vance lấn át.

“Ông không ở vị thế tốt. Ông không có quân bài ngay bây giờ. Với chúng tôi, ông mới bắt đầu có quân bài”, ông Trump nói.

“Tôi không chơi bài, tôi rất nghiêm túc, thưa ngài Tổng thống”, ông Zelenskyy nói.

“Ông đang chơi bài. Ông đang đánh cược bằng mạng sống của hàng triệu người, ông đang đánh cược bằng Thế chiến Thứ ba,” Tổng thống Hoa Kỳ tiếp tục.

Cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev dường như thích thú với cảnh tượng này, viết trên Telegram rằng ông Trump đã nói “sự thật” với ông Zelenskyy và nói rằng nhà lãnh đạo Ukraine đã bị “mắng mỏ tàn nhẫn”.

Ra về sớm

Ông Zelenskyy đã rời Toà Bạch Ốc sớm sau cuộc đối đầu, mà không ký thỏa thuận giữa Ukraine và Hoa Kỳ về việc cùng phát triển tài nguyên thiên nhiên.

Cuộc đụng độ cũng làm suy yếu những nỗ lực gần đây của các nhà lãnh đạo châu Âu nhằm thuyết phục ông Trump cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine ngay cả khi ông từ chối triển khai quân đội Hoa Kỳ trên đất Ukraine để duy trì hòa bình.

Những bảo đảm như vậy được coi là rất quan trọng để ngăn chặn Nga xâm lược trong tương lai.

“Mọi người đang chết, các ông đang thiếu quân lính”, ông Trump nói với ông Zelenskyy khi họ tranh luận thẳng thắn trước các phóng viên tại Phòng Bầu dục.

Ông Trump đe dọa sẽ rút lại sự hỗ trợ của Hoa Kỳ cho Ukraine.

“Hoặc là ông chịu thỏa thuận, hoặc chúng tôi sẽ ra đi, và nếu chúng tôi ra đi, ông sẽ chiến đấu một mình. Tôi không nghĩ là sẽ dễ dàng đâu”, ông Trump nói với ông Zelenskyy.

“Khi chúng ta ký thỏa thuận đó, ông sẽ ở vị thế tốt hơn nhiều. Nhưng ông không hề tỏ ra biết ơn, và đó không phải là điều tốt đẹp. Tôi thành thật. Đó không phải là điều tốt đẹp”.

Ông Zelenskyy công khai thách thức ông Trump về cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn của ông đối với ông Putin, thúc giục ông “không thỏa hiệp với một kẻ giết người”.

Ông Trump nhấn mạnh rằng Putin muốn đạt được thỏa thuận.

Ông Vance cũng xen vào rằng việc ông Zelenskyy đến Phòng Bầu dục để bênh vực lập trường của mình là thiếu tôn trọng, một quan điểm mà ông Trump đồng ý.

“Ông không nói lời cảm ơn”, ông Vance nói. Ông Zelenskyy, lên tiếng, đáp lại: “Tôi đã nói lời cảm ơn người dân Mỹ rất nhiều lần rồi”.

Ông Zelenskyy, người đã nhận được hàng tỷ đô la vũ khí và sự ủng hộ về mặt tinh thần từ chính quyền Biden cho cuộc chiến chống lại Nga, đang phải đối mặt với thái độ hoàn toàn khác của ông Trump. Ông Trump muốn nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến kéo dài ba năm, cải thiện quan hệ với Nga và thu hồi số tiền đã chi để hỗ trợ Ukraine.

“Tôi hy vọng mình sẽ được nhớ đến như một người gìn giữ hòa bình”, ông Trump nói.

Trước đó, ông Trump đã nói với ông Zelenskyy rằng những người lính của ông đã vô cùng dũng cảm và Hoa Kỳ muốn thấy cuộc chiến kết thúc và số tiền đó được sử dụng cho “những mục đích khác nhau như tái thiết”.

Ông Trump đã áp dụng lập trường ít dốc lòng hơn với an ninh châu Âu, một sự thay đổi trong giọng điệu đã gây chấn động khắp châu Âu và làm dấy lên nỗi sợ hãi ở Kyiv và các đồng minh của nước này rằng họ có thể bị buộc phải ký một thỏa thuận hòa bình có lợi cho Nga.

Thỏa thuận được đàm phán trong những ngày gần đây sẽ mở ra nguồn tài nguyên khoáng sản khổng lồ của Ukraine cho Hoa Kỳ nhưng không bao gồm các đảm bảo an ninh rõ ràng của Hoa Kỳ đối với Ukraine, một sự thất vọng đối với Kyiv. Ông Trump nói sự hiện diện của người Mỹ trong kinh doanh sẽ đóng vai trò như một hình thức đảm bảo.

Thỏa thuận này sẽ có giá trị bao nhiêu đối với Hoa Kỳ không được nêu rõ. Ông Trump đã nói rằng ông hy vọng sẽ thu được hàng trăm tỷ đô la. Ông Zelenskyy đã nói rằng ông sẽ không ký một thỏa thuận khiến đất nước ông mắc nợ trong nhiều thế hệ.

Ukraine sẽ đóng góp 50% “tất cả doanh thu kiếm được từ việc chuyển đổi tiền tệ trong tương lai của tất cả các tài sản tài nguyên thiên nhiên có liên quan do Chính phủ Ukraine sở hữu” vào một quỹ tái thiết do Hoa Kỳ và Ukraine cùng sở hữu và quản lý.

Thỏa thuận không nêu rõ cách chi tiêu các khoản tiền hoặc xác định các tài sản cụ thể mà nó bao gồm, mặc dù cho biết chúng sẽ bao gồm các mỏ khoáng sản, dầu và khí đốt tự nhiên cũng như cơ sở hạ tầng như nhà ga khí đốt và cảng.

Cuộc đối đầu đã thúc đẩy các nhà lãnh đạo châu Âu gửi thông điệp ủng hộ Kyiv. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng Nga là kẻ xâm lược, trong khi Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez nói: “Ukraine, Tây Ban Nha sát cánh cùng các bạn”.

Các cuộc đàm phán ở Washington trước đây được coi là động lực ngoại giao cho ông Zelenskyy, người đã nhiều lần nói về tầm quan trọng của việc gặp ông Trump trực tiếp trước khi tổng thống Hoa Kỳ hội đàm với Putin.

Kyiv hy vọng thỏa thuận khoáng sản sẽ thúc đẩy ông Trump ủng hộ nỗ lực chiến tranh của Ukraine và thậm chí có khả năng giành được sự ủng hộ từ đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ cho một vòng mới viện trợ mới.

Ukraine đã nhanh chóng mở rộng sản xuất công nghiệp quốc phòng nhưng vẫn phụ thuộc rất nhiều vào viện trợ quân sự nước ngoài, đồng thời cũng phải vật lộn để bổ sung nhân lực khi chiến đấu với kẻ thù lớn hơn nhiều.

Trong khi Ukraine đẩy lùi cuộc xâm lược của Nga khỏi vùng ngoại ô Kyiv và chiếm lại nhiều vùng lãnh thổ vào năm 2022, Nga vẫn kiểm soát khoảng một phần năm Ukraine và đang dần chiếm được đất kể từ cuộc phản công thất bại của Ukraine vào năm 2023. Quân đội Kyiv nắm giữ một phần đất ở vùng Kursk phía tây của Nga sau cuộc tấn công năm 2024.

Ông Trump đã tham gia vào một cuộc đấu khẩu đường dài với ông Zelenskyy trong những tuần gần đây, chỉ trích cách ông xử lý cuộc chiến, gọi ông là “kẻ độc tài” và thúc giục ông đồng ý với thỏa thuận khoáng sản