Tin nóng trong ngày

Cỡ chữ
BẤM VÀO ĐÂY ĐỌC RÕ HƠN

Tin Tức ngày 05 tháng 03 -2025:

xxxxx


DoNan-Vance
**********

TIN TỔNG HỢP

Đăng ngày: Sửa đổi ngày:

8 phút
Tin tổng hợp.
Tin tổng hợp. © RFI
RFI

(AFP) – Kiev nói sẵn sàng ký « bất kỳ lúc nào » thỏa thuận khung về khoáng sản. Ngay sau thông báo của Mỹ tạm ngưng viện trợ quân sự, Ukraina thông qua lời thủ tướng Denys Chmygal, trong cuộc họp báo hôm nay, 04/03/2025, cho biết Kiev « sẵn sàng cho việc bắt đầu thảo luận về việc ký kết thỏa thuận vào bất cứ lúc nào ». Ông cho biết thêm đang chờ phía Mỹ « phản hồi » thông qua các kênh ngoại giao về chủ đề này.

(AFP) - Tập đoàn bán dẫn TSMC của Đài Loan sẽ đầu tư thêm 100 tỉ đô la xây nhà máy ở Mỹ. Tổng thống Mỹ Donald Trump hoan nghênh khoản đầu tư này sẽ cho phép « tạo ra hàng ngàn việc làm », « với mức lương rất cao ». Theo thông báo hôm qua 03/03/2025 của TSMC với Nhà Trắng, Đài Bắc yêu cầu là « quá trình sản xuất tiên tiến nhất » vẫn phải được duy trì ngay tại Đài Loan để không làm suy yếu vị thế của Đài Loan trước các mối đe dọa xâm lược từ Trung Quốc. TSMC đã đầu tư 65 tỉ đô la và đang xây dựng 30 nhà máy ở bang Arizona. Khoản đầu tư mới 100 tỉ đô la sẽ cho phép xây thêm 3 nhà máy khác và 2 cơ sở đóng gói cũng ở bang Arizona. Một trung tâm nghiên cứu phát triển cũng được dự kiến xây dựng.

(AFP) - Bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan : Mỹ sẽ không bỏ rơi châu Á - Thái Bình Dương. Tuyên bố của bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan, Wellington Koo, được đưa ra hôm 03/03/2025 trước báo giới nhưng hôm nay 04/03 báo chí mới được phép tiết lộ. Theo bộ trưởng Wellington Koo, chính quyền Trump sẽ không rút khỏi châu Á - Thái Bình Dương vì trên hết đó là lợi ích quốc gia của Mỹ, cả về kinh tế, địa chính trị và an ninh quân sự. Đối với bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan, hòn đảo là một mắt xích quan trọng trong chuỗi các lãnh thổ đồng minh của Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương, trải từ Philippines đến Nhật Bản, trước sự thèm khát của Bắc Kinh.

(AFP) – Tokyo phản đối Nga « cấm cửa » ngoại trưởng Nhật Bản. Phát biểu trước giới báo chí hôm nay, 04/03/2025, ngoại trưởng Nhật Bản Takeshi Iwaya xem quyết định của Nga cấm ông, đại sứ Nhật Bản ở Ukraina cùng 7 người khác nhập cảnh vào Nga là « không thể chấp nhận ». Lệnh cấm của Nga nhắm vào các nhân vật cấp cao Nhật Bản là nhằm trả đũa các biện pháp trừng phạt của Tokyo nhằm vào Matxcơva.

(AFP) - Một chiến đấu cơ FA-50 của Philippines mất tích với phi hành đoàn gồm hai người. Người phát ngôn của lực lượng không quân Philippines, đại tá Consuelo Castillo, hôm nay 04/03/2025 cho biết là máy bay mất tích trong một hoạt động chiến thuật ban đêm, hỗ trợ lực lượng mặt đất chiến đấu chống phiến quân cộng sản ở khu vực phía nam Mindanao. Theo đại tá Consuelo Castillo, đây là sự cố lớn đầu tiên liên quan đến phi đội FA-50, loại phi cơ từng được sử dụng trong các cuộc tập trận trên vùng Biển Đông đang có tranh chấp với Trung Quốc. Philippines có khoảng 10 máy bay chiến đấu FA-50 mua của Hàn Quốc trong thập niên qua. Trang tin Philippines Inquirer hồi tháng 01 loan báo Manila đang cân nhắc mua thêm 12 máy bay FA-50

(RFI) - Hạ Viện Pháp thảo luận về chiến tranh Ukraina. Cuộc thảo luận diễn ra hôm 03/03/2025, không có biểu quyết, nhưng được xem là dịp bộc lộ các chia rẽ trong chính giới Pháp về việc ủng hộ Ukraina và quốc phòng châu Âu. Marine Le Pen, người đứng đầu nhóm dân biểu cực hữu tại Hạ Viện, khẳng định không bao giờ ủng hộ một hệ thống phòng thủ châu Âu « viển vông » dựa vào khả năng răn đe hạt nhân của Pháp. Bà cũng cho rằng không thể hứa hẹn cho Ukraina gia nhập Liên Âu và NATO vì như vậy là đi ngược lợi ích của Pháp. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot cũng vào hôm qua, trả lời phỏng vấn đài France Inter, nhận định nguy cơ một cuộc chiến tranh nổ ra ở châu Âu hiện ở mức cao nhất tính từ 15 năm trở lại đây.

(Reuters) - EU chuẩn bị ra một kế hoạch mới cho phòng thủ. Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, bà Ursula Von Der Leyen, hôm nay, 04/03/2025, cho biết, Liên Âu sẽ đề xuất một kế hoạch mới, có thể huy động gần 800 tỷ euro để củng cố nền công nghiệp quốc phòng và tăng cường năng lực quân sự cho các nước thành viên. Theo đó, EU sẽ đề xuất thuận mở rộng biên độ ngân sách cho các nước thành viên để đầu tư cho quốc phòng đồng thời cấp một khoản tín dụng trị giá 150 tỷ euro cho những khoảng đầu tư này cũng như nỗ lực huy động thêm các nguồn vốn tư nhân.

(AFP) - Nga bị Tòa Nhân quyền châu Âu kết tội vi phạm quyền tự do ngôn luận và đời tư. Phía nguyên đơn kiện chính quyền đe dọa các nhà báo của kênh truyền thông độc lập Novaïa Gazeta, bao gồm Sergei Kozheurov, một trong những người sáng lập Novaya Gazeta, cũng như các nhà báo Elena Milashina và Dmitry Muratov, những người đồng đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2021 với nhà báo người Philippines Maria Ressa vì cuộc đấu tranh cho quyền tự do ngôn luận. Là một trong số ít thành trì của báo chí tự do tại Nga, Novaya Gazeta đã bị cấm hoạt động tại Nga từ năm 2022 sau khi Nga xâm lược Ukraina.

(AFP) – Đức : Xe ô tô lao vào đám đông khiến hai người bỏ mạng. Vụ việc xảy ra vào hôm qua, 03/03/2025, một người đàn ông lái xe hơi, lao vào đám đông ở khu phố đi bộ, trung tâm thành phố Mannheim, khiến hai người thiệt mạng và 11 người khác bị thương. Thủ phạm đã bị cảnh sát bắt giữ. Chính quyền Đức đã loại trừ động cơ chính trị và cho biết người đàn ông này có vấn đề về « thần kinh ».

(AFP) – Nhật Bản lên án quyết định cấm nhập cảnh của Nga. Hôm nay, 04/03/2025, ngoại trưởng Nhật Takeshi Iwaya cho rằng Nga cấm ông và 8 công dân Nhật nhập cảnh vào nước này là quyết định không thể chấp nhận được. Ông Takeshi Iwaya lấy làm tiếc vì hai nước cần đối thoại để giải quyết nhiều vấn đề. Phản ứng này được đưa ra một ngày sau khi bộ Ngoại giao Nga cấm bộ trưởng, đại sứ Nhật Bản tại Ukraina và 7 công dân khác nhập cảnh vào lãnh thổ Nga, để đáp lại trừng phạt của Tokyo vào Matxcơva.

(AFP) – Singapore dự trù đưa ra trừng phạt đối với những kẻ lừa đảo trực tuyến. Hôm nay, 04/03/2025, chính quyền Singapore cho biết đang xem xét các trừng phạt như dùng roi đánh những kẻ phạm tội, lừa đảo trực tuyến. Cảnh sát Singapore cho biết nước này đã bị thiệt hại khoảng 1,1 tỷ đô la sing trong các vụ lừa đảo trực tuyến, đặc biệt là qua mạng xã hội vào năm 2024. Các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tiền ngày càng tinh vi, và Singapore khẳng định sẽ tăng cường các « đòn bẩy lập pháp », để ngăn chặn các hoạt động lừa đảo, « ảnh hưởng đến mọi tầng lớp xã hội ». Năm ngoái, thủ tướng Lý Hiển Long cũng cho biết là mình đã bị lừa khi mua một món hàng trên mạng và không bao giờ nhận được.

(Reuters) - Giáo hoàng Phanxicô bị hai cơn « suy hô hấp cấp tính” trong ngày 03/03/2025, theo thông báo tối hôm qua của Tòa Thánh. Nhưng đêm hôm qua, sau khi được điều trị, Giáo hoàng đã tạm qua cơn nguy hiểm và có thể ngủ được cả đêm. Giáo hoàng, nay đã 88 tuổi, nằm viện điều trị từ 2 tuần nay tại Bệnh viện Gemelli, Roma, thủ đô nước Ý vì viêm nhiễm đường hô hấp. Đây là đợt nằm viện dài ngày nhất của Giáo hoàng từ năm 2013. 

(AFP) - Pháp : Bệnh tim mạch vẫn là nguyên nhân tử vong thứ 2, chỉ sau ung thư. Cơ quan Y tế công của pháp hôm nay 04/03/2025 cho biết Pháp chưa làm đủ tốt công tác phòng ngừa bệnh tim mạch : cải thiện lối sinh hoạt và chăm sóc phụ nữ. Theo Caroline Semaille, giám đốc Cơ quan Y tế công của Pháp, bệnh tim mạch là nguyên nhân khiến 1 triệu người nhập viện trong năm 2022 và 140.000 ca tử vong vào năm 2021 1/5 tổng số ca tử vong.

(AFP) - Béo phì, thừa cân tăng mạnh từ nay đến năm 2050, tác động đến hệ thống chăm sóc y tế. Nghiên cứu đăng trên tạp chí Y khoa the Lancet hôm nay 04/03/2025 dựa trên số liệu của 204 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. Sau 25 năm nữa, cứ 10 người lớn thì có 6 người thừa cân, béo phì, và 1/3 trẻ em liên quan. Đây được xem là 1 trong những thách thức y tế lớn nhất của thế kỷ XXI. Sự thiếu vắng hành động của chính phủ các nước trong suốt 30 năm qua khiến số người thừa cân, béo phì tăng bùng nổ.


**************

Sức mạnh đáng gờm của 5.000 tên lửa đa nhiệm Anh hứa cấp cho Ukraine

Minh Thu
~3 minutes

Thủ tướng Anh Keir Starmer hôm 2/3 tuyên bố, London sẽ đầu tư 1,6 tỷ Bảng Anh (2 tỷ USD) để mua hơn 5.000 tên lửa phòng không và đất đối đất đa nhiệm cho Ukraine. 

Theo BBC, loại tên lửa Anh dự kiến cung cấp cho Ukraine là tên lửa đa nhiệm hạng nhẹ (LMM) do công ty Thales của Pháp sản xuất tại một nhà máy ở Belfast. Hiện chưa rõ năng lực sản xuất của nhà máy và thời gian chuyển giao tên lửa cho Ukraine. 

Video: Kyiv Post

Theo thông tin trên trang web của Thales, LMM là “tên lửa đa nhiệm, tấn công chính xác, hạng nhẹ được thiết kế để phóng từ nhiều nền tảng chiến thuật trên đất liền, trên không và trên biển, nhằm chống lại các mối đe dọa truyền thống và bất đối xứng như xe bọc thép chở quân (APC) và các hệ thống không người lái (UAV)”. 

Với trọng lượng 13kg, LMM có phạm vi hoạt động trên 6km và tốc độ di chuyển là Mach 1.5. Thales cho biết thêm, tên lửa này “miễn nhiễm trước các biện pháp đối phó” và sử dụng “hệ thống dẫn đường bằng laser để tấn công nhiều loại mục tiêu”.

Tên lửa LMM đã được tích hợp vào 8 hệ thống khác nhau trên biển, trên không và trên đất liền, cũng như phục vụ trong quân đội Anh từ năm 2019. 

Các video quảng bá về LMM cho thấy, vũ khí này được phóng từ trên tàu và phương tiện bọc thép hạng nhẹ. Do đó, LMM có thể được lắp đặt trên các xuồng không người lái (USV) của Ukraine như Seababy. Thực tế, LMM đã được sử dụng ở Ukraine.

Tháng 9/2024, Anh thông báo về bản hợp đồng trị giá 213 triệu USD để mua 650 tên lửa LMM cho Ukraine. Hoạt động chuyển giao đầu tiên được thực hiện vào tháng 12 cùng năm. Tuy nhiên, London được cho đã cung cấp hàng trăm tên lửa LMM cho Kiev trước cả khi bản hợp đồng được công bố. Những tên lửa này đã được quân đội Ukraine sử dụng để phá hủy máy bay không người lái (UAV) và các phương tiện khác của Nga trong xung đột.


**********

Trung Quốc, Canada tung đòn thuế đáp trả sắc lệnh của ông Trump

Việt Dũng
2–3 minutes

Theo DW, trong ngày 4/3, Bộ Thương mại Trung Quốc đã thông báo áp thuế bổ sung với hàng loạt mặt hàng nông sản và thực phẩm của Mỹ, mức thuế mới sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 10/3.

Cụ thể, Bắc Kinh sẽ đánh thuế 15% với lúa mì, ngô, bông và thịt gà của Washington. Đậu nành, thịt bò, thịt lợn, thủy sản, rau quả và sữa bị đánh thuế 10%. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng ra lệnh hạn chế đầu tư với 25 doanh nghiệp của Mỹ để bảo vệ lợi ích quốc gia.

Giới quan sát cho biết, đây là động thái đáp trả trực tiếp việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tăng thuế với hàng hóa của Trung Quốc lên 20%. Trong sắc lệnh mới của ông Trump, các mặt hàng điện tử như điện thoại, máy tính xách, đồng hồ thông minh của Bắc Kinh cũng sẽ bị đánh thuế.

27europe 1 qjzc superJumbo.jpg
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: NYT

Cùng ngày, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã tuyên bố áp thuế đối với 155 tỷ USD hàng hóa của Mỹ, nhằm đáp trả chính quyền của Tổng thống Trump.

"Sau giai đoạn tạm hoãn, chính quyền Mỹ đã áp dụng mức thuế 25% với nhiều hàng hóa của Canada. Không có lý do nào cho những hành động vô lý này. Chúng ta sẽ đáp trả bằng cách áp thuế 25% đối với 155 tỷ USD hàng hóa của Mỹ. 30 tỷ USD hàng hóa sẽ bị đánh thuế ngay lập tức, số còn lại sẽ bị áp thuế sau 21 ngày", ông Trudeau thông báo.

Thủ tướng Trudeau nhấn mạnh, mức thuế quan của Canada sẽ vẫn duy trì cho đến khi Mỹ rút lại các quyết định của họ. Bên cạnh đó, "cuộc chiến thuế quan" sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp tới người tiêu dùng Mỹ, đồng thời làm xấu đi quan hệ song phương giữa hai nước.


***********

Phòng không, tình báo, tên lửa : Những thiếu hụt của quân đội châu Âu để thay chân Mỹ tại Ukraina

Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục gia tăng sức ép với Kiev khi quyết định « tạm ngưng » viện trợ quân sự. Một đòn giáng mạnh cho Ukraina nhưng cũng là một lời cảnh báo, thúc đẩy Liên Hiệp Châu Âu tăng cường năng lực phòng thủ. Tuy nhiên, theo nhiều nhà quan sát, khối 27 nước không có phương tiện để tái lập hòa bình tại Ukraina cũng như tự bảo vệ mình do thiếu hụt năng lực quân sự thiết yếu.

Đăng ngày:

4 phút
Leaders prepare to hold a plenary meeting at a summit held at Lancaster House in central London on March 2, 2025.
Toàn cảnh cuộc họp thượng đỉnh tại Luân Đôn bàn về an ninh Châu Âu và hỗ trợ Ukraina, ngày ngày 02/03/2025. via REUTERS - JUSTIN TALLIS
Minh Anh
Quảng cáo

Cho đến hiện tại, an ninh của châu Âu được bảo đảm nhờ vào năng lực răn đe hạt nhân « được mở rộng » mà Mỹ cung cấp, theo như điều khoản số 5 trong hiệp ước Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO). Điều này thể hiện rõ qua việc Hoa Kỳ cho triển khai các lực lượng và vũ khí hạt nhân tại nhiều nước thành viên NATO như Đức, Ý, Bỉ và Hà Lan, nhưng quyền quyết định vẫn nằm trong tay Mỹ.

Trong bối cảnh chính quyền Donald Trump tìm cách xích lại gần Nga và có khả năng bỏ rơi Ukraina cũng như giảm thiểu mối liên hệ xuyên Đại Tây Dương, châu Âu có nhiều nguy cơ phải tự lo bảo đảm an ninh. Trên nguyên tắc, điều này là khả dĩ. Châu Âu có đến hơn hai triệu binh sĩ và sở hữu nhiều loại vũ khí tân tiến từ chiến đấu cơ, xe tăng cho đến đại pháo v.v…

Tuy nhiên, theo Le Figaro, các quân đội thành viên NATO chỉ là một « tập hợp » lực lượng, với hơn 17 loại xe tăng và hai chục loại chiến đấu cơ khác nhau. Nền quốc phòng châu Âu giống như một bức tranh ghép « đa mầu » và mỗi nước gắn liền lợi ích chính trị hay công nghiệp với một tầm nhìn chiến lược, tác chiến riêng của mình.

Cuộc đấu khẩu ở Nhà Trắng giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng cấp Ukraina Volodymyr Zelensky đã đặt châu Âu trước một thực tế cay đắng là lục địa già khó thể tự chủ quốc phòng do có ít nhất năm lỗ hổng hoặc thiếu hụt về năng lực quân sự, mà theo ông Nicolas Barotte, một cây bút thời luận trên báo Le Figaro, vì lệ thuộc quá nặng nề vào Mỹ.

Thứ nhất là năng lực răn đe hạt nhân. Ngoài Mỹ, tại châu Âu, Pháp và Anh là nước có vũ khí nguyên tử, và có thể mở rộng bảo đảm an ninh cho các nước đồng minh khác. Tuy nhiên, răn đe hạt nhân của Anh lại phụ thuộc vào Mỹ trong một số yếu tố. Ngoài ra, để có hiệu quả, răn đe hạt nhân phải có được sự « hỗ trợ » từ các năng lực răn đe thông thường. Quân đội châu Âu, kể cả Pháp, vì quá dựa vào Mỹ, đã không trang bị những năng lực quân sự quy ước cần thiết để có thể tiến hành một cuộc chiến chống một đối thủ « cân xứng ».

Thứ hai, vai trò chỉ huy là một trong những mảnh ghép chủ chốt. Hiện tại vị trí này trong NATO do một tướng Mỹ đảm nhiệm. Quân đội Mỹ là bên duy nhất có thể điều khiển và điều phối các chiến dịch ở cấp độ quân đoàn, thậm chí là sư đoàn. Quân đội Anh, Pháp không có các phương tiện truyền thông hay phân tích có quy mô lớn như Mỹ hiện có.

Thứ ba là hậu cần. Trong lĩnh vực này, quân đội Mỹ nắm giữ phần lớn khả năng vận chuyển hay tiếp liệu trên không. Để đáp ứng nhu cầu này, quân đội Anh – Pháp hiện đang trên tuyến đầu, có ý định đảm nhiệm vai trò « quốc gia rường cột » cho các chiến dịch tác chiến, nghĩa là có khả năng cung cấp mọi phương tiện cần thiết cho chiến tranh.

Lỗ hổng thứ tư là năng lực tình báo ISR (giám sát và nhận dạng). Khả năng này là không thể thiếu cho việc lập kế hoạch tác chiến hay xác định các mục tiêu. Điều này đòi hỏi các phương tiện thu thập thông tin tình báo, có thể là từ mạng, điện từ hay vệ tinh, những phương tiện mà châu Âu có rất ít về số lượng. Trong các lĩnh vực tình báo mạng và chiến tranh điện tử, Hoa Kỳ hầu như vượt trội châu Âu.

Cuối cùng, chiến tranh Ukraina đã bộc lộ rõ yếu kém của châu Âu về năng lực tên lửa. « Ỷ » vào lá chắn tên lửa Mỹ, hầu như không một nước châu Âu nào có được tên lửa địa đối địa có khả năng tấn công sâu đến 500 km hay xa hơn lãnh thổ đối phương. Tệ hơn nữa, châu Âu cũng không có khả năng phá hủy hệ thống phòng không đối thủ, trong khi để phòng thủ, các hệ thống phòng thủ địa đối không lại có số lượng hạn chế.

Trong tình cảnh này, theo báo Le Figaro, để có thể đi đến tự chủ chiến lược trước mối nguy đứt đoạn mối liên hệ Đại Tây Dương, các nước châu Âu sẽ phải « khẩn cấp » trang bị cho mình những « viên gạch năng lực » còn thiếu


***********

Đất hiếm Ukraina : Phần nổi của tảng băng trong những tính toán của Mỹ

Thanh Hà
9–12 minutes

Đổi đất hiếm lấy viện trợ quân sự, đó là điều kiện mà Nhà Trắng đã đặt ra với Kiev để tiếp tục ủng hộ Ukraina chống Nga xâm lược.  Đất hiếm của Ukraina có vẻ ám ảnh tổng thống Mỹ nhưng tiềm lực khai thác « đất hiếm, kim loại hiếm » tại một quốc gia đang bị chiếm đóng này đến đâu ? Khoáng sản của Ukraina có thể giúp gì cho nước Mỹ trong cuộc tranh hùng với Trung Quốc để giữ vị thế số 1 toàn cầu ?

Từ đầu tháng 2/2025 tổng thống Trump tuyên bố trước ống kính truyền hình là ông muốn đạt được một thỏa thuận với Ukraina để « bảo đảm nguồn cung cấp đất hiếm và nhiều thứ khác nữa ». Lãnh đạo Nhà Trắng còn khẳng định muốn đòi lại bằng đất hiếm số tiền 500 tỷ đô la mà Washington đã cấp cho Ukraina từ 2022 khi Ukraina bị Nga xâm chiếm. Không quan trọng khi mà khoản viện trợ 500 tỷ đô la ông Trump nói đến không đúng với sự thực, theo các thống kê của chính Hoa Kỳ.

Trong một tháng qua, hồ sơ « đất hiếm » trở thành tâm điểm trong đối thoại giữa Mỹ và Ukraina. Nhiều tuyên bố trái ngược nhau từ cả hai bên về thỏa thuận đất hiếm Mỹ- Ukraina liên tục được đưa ra trong những tuần qua. Đến khi tưởng chừng đôi bên đạt được đồng thuận, thì lại xảy ra đổ vỡ vì cuộc đấu khẩu giữa nguyên thủ Ukraina với tổng thống và phó tổng thống Hoa Kỳ. Tiếp theo sự cố ngoại giao « thảm hại » ở phòng Bầu dục, Washington thông báo tạm ngừng viện trợ quân sự cho Kiev.  

Mỹ vẫn còn quan tâm đến « 500 tỷ đô la đất hiếm của Ukraina » ?

Hiện tại, những chuyển biến gần đây nhất đặt ra câu hỏi « khoáng sản chiến lược » có còn là sợi chỉ đỏ gắn kết Washington với Kiev nữa hay không ? Chuyên gia về địa lý Julie Michelle Klinger, thuộc đại học Delaware Hoa Kỳ trước hết nhắc lại một điều cơ bản về đất hiếm trong lĩnh vực công nghệ sản xuất chip điện tử, « bộ não » của mọi vật dụng kết nối  :

« Thường được ví như một dạng ‘vitamine’ hay ‘gia vị’, bởi vì trong những thập niên gần dây, nhờ những tiến bộ về khai thác khoáng sản, mà những kim loại hiếm đã cho phép sản xuất ra những công cụ phục vụ công nghệ mới và những công cụ đó càng lúc càng được thu nhỏ, gọn nhẹ, mà lại hiệu quả hơn ».

Kiev thổi phồng sự thật để lôi kéo đồng minh

Theo một báo cáo của Nga với Liên Hiệp Quốc từ 2022 Ukraina hiện « đang nắm giữ khoảng 5 % trữ lượng đất hiếm toàn cầu ». Ngay sau khi lính Nga tràn sang Ukraina tháng 2/2022 thứ trưởng bộ Tài Nguyên và Môi Trường Ukraina Sveltana Grinchuck đã khẳng định « 5 % các khoáng sản chiến lược toàn cầu nằm tại Ukraina, một quốc gia chỉ chiếm 0,4 % diện tích của trái đất ». Ukraina là « một mỏ lithium, tương lai của công nghệ năng lượng tái tạo » với một trữ lượng tương đương với 500 ngàn tấn, mà chủ yếu nằm tại hai vùng Donetsk và Zaporijia bị Nga chiếm đóng.

Nhìn từ Liên Hiệp Châu Âu, Ukraina đang nắm giữ hơn 20 « loại đất hiếm » cần thiết cho công nghệ mới. Neodyme chẳng hạn là kim loại không thể thiếu để sản xuất từ bàn chải đánh răng bằng điện đến bình điện ô tô, từ động cơ máy bay chiến đấu F35 của Mỹ cho đến mô –tơ các cánh quạt gió hoạt động trên biển…

Nhà báo Etienne Goetz chuyên phụ trách mục nguyên và nhiên liệu của tờ Les Echos tuy nhiên lưu ý rằng những báo báo, thống kê về nguồn tài nguyên của Ukraina đến nay mới trong giai đoạn « nghiên cứu » còn chưa được kiểm chứng, vậy phải chăng Kiev ồn ào kêu gọi đầu tư và phát triển chung đất hiếm, kim loại hiếm trước hết là để thuyết phục các đồng minh phương Tây tiếp tục yểm trợ Ukraina trong cuộc chiến chống lại nước Nga ?

« Thực ra ngay cả các nhà địa chất học của Mỹ đến nay vẫn chưa tìm thấy một cách chính xác những quặng mỏ đất hiếm trên lãnh thổ của Ukraina. Mới chỉ có Kiev đưa ra dữ liệu cho thấy có một trữ lượng lớn về đất hiếm và kim loại hiếm mà một phần lớn nằm tại những vùng đang bị Nga chiếm đóng.  Thành thử mọi người tự hỏi, phải chăng đây là một chiến thuật để giữ chân Hoa Kỳ tiếp tục ủng hộ Ukraina ».

Thậm chí nhiều nguồn tin cho rằng những số liệu Ukraina đang trưng ra hiện nay căn cứ trên những thống kê do Liên Xô thực hiện từ trước năm 1991. Trên đài truyền hình Arte, giáo sư kinh tế Elie Cohen, giám đốc Trung Tâm Nghiên Cứu Khoa Học Quốc Gia CNRS của Pháp cũng cho rằng kêu gọi đầu tư và phát triển khoáng sản là một chiến lược lâu dài bảo đảm an ninh cho Ukraina

«  Zelensky ngay từ đầu đã khuyến khích các đối tác châu Âu và Mỹ quan tâm đến dự trữ khoáng sản của Ukraina, và đã nói thẳng rằng đầu tư, khai thác kim loại hiếm là một phần công cuộc tái thiết Ukraina sau chiến tranh. Kiev muốn mở rộng đối tác với Âu Mỹ để cùng khai thác nguồn tài nguyên mà châu Âu và Hoa Kỳ đang tìm kiếm. Để khai thác đất hiếm của Ukraina thì cần phát triển cơ sở hạ tầng, cần phải xây dựng cả một hệ thống cầu đường, hải cảng, các mạng lưới đường sắt … cần máy khoan, cần các thiết bị để xử lý đất hiếm, cần hạn chế những hệ quả về môi trường, cần nghiên cứu để khai thác khoáng sản tốt hơn và sạch hơn so với những công nghệ đã sử dụng từ trước tới nay ».

Khai thác khoáng sản và an ninh cho Ukraina

Nhà báo Guillaume Pitron tác giả cuốn Chiến tranh Kim Loại Hiếm, Mặt Trái của Tiến Trình Chuyển Đổi Năng Lượng và Kỹ Thuật Số, gắn liền vế khai thác kim loại hiếm của Ukraina với an ninh cho quốc gia châu Âu này đang bị Nga xâm chiếm :  

« Khai thác khoáng sản đòi hỏi nhiều thời gian. Cho đến cuối nhiệm kỳ tổng thống, Trump sẽ không trông thấy một gram đất hiếm nào được khai thác từ các mỏ ở Ukraina. May ra thì đến khoảng 2030-2024 các mỏ kim loại hiếm Ukraina mới bắt đầu tham gia vào thị trường và những mỏ này sẽ được khai thác trong khoảng 30 năm. Tức là trong suốt thời gian đó, Ukraina phải được yên bình. Như vậy đây sẽ là những nguồn kim loại đem lại hòa bình cho Ukraina. Có hòa bình, thì mới có được kim loại hiếm để phục vụ công nghệ mới. Như vừa nói bên cạnh những hoạt động khai thác mỏ, phải kể đến các dự án xây dựng cả một hệ thống giao thông trên bộ, như xa lộ cầu đường, hệ thống đường sắt, phải đầu tư vào nhân sự … Để làm được việc này, các nhà đầu tư phải được bảo đảm rằng Nga sẽ không lại đưa quân đánh chiếm Ukraina. Câu hỏi kế tiếp là ai sẽ đứng ra bảo đảm an ninh cho Ukraina. Donald Trump muốn rằng, Mỹ thâu tóm đất hiếm của Ukraina nhưng nghĩa vụ bảo đảm an ninh cho quốc gia này thì sẽ do châu Âu đảm nhiệm. Vấn đề còn liên quan cả đến nước Nga. Nếu Ukraina không là một địa điểm đầu tư an toàn, thì không thể nào tính đến chuyện thu hút đầu tư nước ngoài để khai thác khoáng sản trong khu vực này ».

Yếu tố Trung Quốc trong bài toán của Washington

Một chi tiết quan trọng khác là Ukraina được cho là đang nắm giữ 17 « kim loại hiếm » sử dụng trong công nghiệp quốc phòng (tên lửa, radar quân sự, vệ tinh…) nên không ai ngạc nhiên khi thấy tổng thống Hoa Kỳ một mực đòi « đổi đất hiếm lấy viện trợ quân sự » trong các cuộc mặc cả với Volodymyr Zelensky. Đòi hỏi này càng hiển nhiên hơn khi mà Trung Quốc đang thống lĩnh thị trường khoáng sản chiến lược từ khâu khai thác đến công đoạn chắt lọc. Mỹ thì đang cần kim loại hiếm để đương đầu với Trung Quốc trong các cuộc chiến kinh tế, thương mại, công nghệ …

Mặc dù còn rất nhiều câu hỏi về nguồn tài nguyên của Ukraina đang đợi để được khai thác, nhưng Hoa Kỳ nhòm ngó đến khoáng sản của Ukraina nhằm phá vỡ thế độc quyền của Trung Quốc. Viện Nghiên Cứu Địa Chất Hoa Kỳ USGS thẩm định : trữ lượng « khoáng sản chiến lược » của Mỹ hiện ước tính ở mức 1,4 triệu tấn. Trữ lượng của Nga là 12 triệu tấn, của Brazil cũng như Việt Nam là 22 triệu tấn. Trong khi đó chỉ một mình Trung Quốc đang nắm giữ đến 44 triệu tấn.

Lucie Schmid phó chủ tịch cơ quan tư vấn La Fabrique Ecologique chuyên bảo vệ môi trường, trên đài truyền hình Arte lưu ý rằng, Trung Quốc vừa giàu tài nguyên thiên nhiên, vừa thâu tóm thêm quặng mỏ của từ châu Phi đến châu Mỹ La Tinh, vừa phát triển công nghệ tinh lọc để cung cấp kim loại hiếm cho thế giới. Các nhà máy sản xuất ô tô điện của tỷ phú Elon Musk, các nhà máy sản xuất tên lửa của Hoa Kỳ, tập đoàn vũ khí Lookheed Martin đều phụ thuộc vào kim loại hiếm do Trung Quốc cung cấp.

« Tất cả những tranh cãi về kim loại hiếm và mang tính chiến lược thực ra xuất phát từ chỗ chúng ta sử dụng những khoáng sản đó như thế nào để sản xuất vũ khí, để chuyển đổi sang một mô hình kinh tế xanh và sạch. Thế giới đang trong một giai đoạn với đầy biến động, tương lai bất định và mọi người đều tin rằng, để đảo ngược tình huống, chúng ta cần phát triển những công nghệ mới, tức là lại càng lệ thuộc hơn vào đất hiếm, vào những kim loại mang tính chiến lược này. Mỹ và châu Âu ý thức được là không nắm giữ kim loại hiếm, không còn làm chủ từ khâu khai thác đến chắt lọc, xử lý đất hiếm ».

Vào lúc hồ sơ đất hiếm Ukraina thu hút chú ý của cộng đồng quốc tế, và căng thẳng gia tăng giữa Washington với Kiev, trước khi tiếp đồng cấp Volodymyr Zelensky tổng thống Donald Trump tuyên bố « ông rất muốn mua đất hiếm của Nga ».

Vài ngày trước đó, chủ nhân điện Kremlin trả lời báo chí khẳng định rằng « dự trữ khoáng sản và kim loại hiếm của Nga lớn hơn rất nhiều so với của Ukraina ». Trước khi tiếp tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm 24/02/2025 trên mạng xã hội cũng ông Trump viết : Mỹ đang có những cuộc thảo luận rất nghiêm chỉnh với Vladimir Putin về các dự án phát triển kinh tế quy mô ». Lập tức hãng tin Mỹ Bloomberg tiết lộ Washington và Matxcơva đang hướng tới một dự án hiết lập « một con đường thương mại hàng hải qua ngả Bắc Cực ». Báo tài chính Anh, Financial Times đưa sau hai cuộc thảo luận đầu tiên giữa phái đoàn Nga và Mỹ tại Ả Rập Xê Út cũng như Thổ Nhĩ Kỳ, điện Kremlin đã liên hệ với một số đại tập đoàn Mỹ.


**********

Israel nói cần đạt được thỏa thuận về việc thả con tin để gia hạn thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza

Reuters
~3 minutes

Bộ trưởng Ngoại giao Gideon hôm 4/3 nói rằng Israel đã sẵn sàng tiến hành giai đoạn thứ hai của thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza chừng nào Hamas sẵn sàng thả thêm 59 con tin mà họ vẫn đang giam giữ.

Giao tranh ở Gaza đã dừng lại kể từ ngày 19 tháng 1 theo lệnh ngừng bắn được sắp xếp với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ và các nhà trung gian Qatar và Ai Cập, và Hamas đã trao đổi 33 con tin Israel và năm người Thái Lan để lấy khoảng 2.000 tù nhân và người Palestine bị giam giữ.

Nhưng lệnh ngừng bắn ban đầu kéo dài 42 ngày đã hết hạn, và Hamas cũng như Israel, nước đã chặn xe cứu trợ vào Gaza, vẫn còn cách xa nhau về các vấn đề lớn hơn bao gồm cả việc quản lý Gaza sau chiến tranh và tương lai của chính Hamas.

"Chúng tôi đã sẵn sàng tiếp tục giai đoạn hai", ông Saar nói với các phóng viên tại Jerusalem khi các nhà lãnh đạo Ả Rập chuẩn bị họp tại Cairo để thảo luận về kế hoạch chấm dứt chiến tranh vĩnh viễn.

"Nhưng để kéo dài thời gian hoặc khuôn khổ, chúng tôi cần một thỏa thuận thả thêm con tin".

Hamas cho biết họ muốn tiến tới giai đoạn đàm phán thứ hai mà có thể mở đường cho một kết thúc vĩnh viễn cho cuộc chiến với việc rút toàn bộ lực lượng Israel khỏi vùng đất Palestine bị tàn phá và trả lại 59 con tin còn lại bị bắt trong cuộc tấn công do Hamas cầm đầu vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023.

Nhưng Israel cho biết các con tin của họ phải được trao trả để lệnh ngừng bắn được gia hạn và ủng hộ kế hoạch gia hạn lệnh ngừng bắn trong tháng chay Ramadan của người Hồi giáo, bắt đầu vào thứ Bảy, cho đến sau kỳ nghỉ lễ Vượt qua của người Do Thái vào tháng 4.

Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Steve Witkoff, dự kiến sẽ đến thăm khu vực này trong vài ngày tới để thảo luận về việc gia hạn lệnh ngừng bắn hoặc tiến tới giai đoạn hai, Bộ Ngoại giao cho biết hôm 3/3.

Ông Saar phủ nhận rằng Israel đã vi phạm thỏa thuận bằng cách không tiến tới giai đoạn đàm phán thứ hai. Ông cho biết "không có sự tự động" giữa các giai đoạn và ông cho biết chính Hamas đã vi phạm thỏa thuận cho phép viện trợ vào Gaza bằng cách tự mình chiếm giữ hầu hết các nguồn trợ giúp.

Các nhóm cứu trợ đã nói rằng cướp bóc và việc tịch thu trái phép các xe tải cứu trợ vào Gaza là một vấn đề lớn nhưng Hamas, nhóm chiến binh Hồi giáo đã nắm quyền ở Gaza vào năm 2007, phủ nhận việc giữ viện trợ cho các thành viên của chính mình.

Ông Saar từ chối bình luận về một bản tin của truyền thông Israel rằng Israel đã đặt ra thời hạn 10 ngày để đạt được thỏa thuận hoặc tiếp tục chiến đấu, nhưng nói: "Nếu chúng tôi muốn làm điều đó, chúng tôi sẽ làm".


*********

Nhà lập pháp Hàn Quốc: Tù binh chiến tranh Triều Tiên muốn có "cuộc sống bình thường" ở Seoul

Reuters
2–3 minutes

Một nhà lập pháp Hàn Quốc hôm 4/3 cho biết rằng một người lính Triều Tiên bị Ukraine bắt giữ muốn sống "cuộc sống bình thường" ở miền Nam, sau khi Seoul tuyên bố sẽ cấp quyền công dân cho binh sĩ của Bình Nhưỡng.

Hồi tháng Một, Cơ quan Tình báo Quốc gia Seoul xác nhận rằng quân đội Ukraine đã bắt giữ hai trong số khoảng 10.000 binh lính Triều Tiên mà họ ước tính đã được ông Kim Jong Un cử đến để chiến đấu cho Moscow trong cuộc chiến chống lại Kyiv.

Nhà lập pháp Yu Yong-weon cho biết ông đã có thể gặp hai người lính, những người vẫn bị Ukraine giam giữ tại một cơ sở giam giữ ở một địa điểm không được tiết lộ, sau khi gửi yêu cầu tới chính quyền Kyiv.

"Khoảnh khắc tôi đối mặt với hai tù nhân trẻ tuổi, tôi tràn ngập cảm xúc -- lòng trắc ẩn, sự thông cảm và một cảm giác đồng cảm ", ông Yu nói trong một cuộc họp báo.

Một trong những người lính nói với ông rằng anh ta muốn chuyển đến Hàn Quốc để cuối cùng có thể đoàn tụ với cha mẹ mình, ông Yu kể lại.

Ông Yu cũng cho biết người lính đã hỏi liệu anh ta có thể "sống theo ý muốn với những quyền mà tôi mong muốn" nếu anh ta đến Hàn Quốc và hỏi liệu anh ta có thể "có nhà và lập gia đình ở đó" không.

Ông Yu nói rằng việc đưa những người lính trở về miền Bắc "về cơ bản là một bản án tử hình".

Tình báo Hàn Quốc cho biết binh sĩ Triều Tiên đã được hướng dẫn tự sát thay vì bị bắt, và ông Yu cho biết những người lính nói với ông rằng họ đã chứng kiến nhiều vụ tự sát bằng lựu đạn của những người đồng đội bị thương của họ.

"Ngay cả khi là tù nhân chiến tranh, những người lính Triều Tiên vẫn được hiến pháp công nhận là công dân Hàn Quốc và theo đó, phải được bảo vệ", Yu nói thêm.

Vào năm 2019, chính phủ Hàn Quốc đã trục xuất hai người đàn ông Triều Tiên sau khi các nhà điều tra cho biết họ đã sát hại 16 thuyền viên trước khi đưa thuyền đánh cá của họ đến vùng biển Hàn Quốc.

Đây là lần chuyển giao đầu tiên từ miền Nam sang miền Bắc kể từ khi Chiến tranh Triều Tiên kết thúc.

Tuy nhiên, những hình ảnh mới được công bố ba năm sau đó cho thấy một người đàn ông tuyệt vọng phản đối việc chuyển giao.


********

Ông Zelenskyy nói sẵn sàng làm việc với ông Trump tiến tới các cuộc đàm phán hòa bình

Tổng thống Donald Trump, bên phải, gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tại Phòng Bầu dục ở Toà Bạch Ốc hôm 28/2/2025 tại Washington.
Tổng thống Donald Trump, bên phải, gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tại Phòng Bầu dục ở Toà Bạch Ốc hôm 28/2/2025 tại Washington.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy ngày 4/3 chìa cho Washington ‘một nhánh ôliu’ khi tuyên bố rằng Ukraine sẵn sàng đàm phán để chấm dứt cuộc chiến ba năm của Nga tại Ukraine ‘càng sớm càng tốt’ và sẽ ‘làm việc dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ’ của Tổng thống Mỹ Donald Trump để đạt được một thỏa thuận hòa bình.

Ông Zelenskyy nói cuộc gặp căng thẳng giữa ông và ông Trump tại Tòa Bạch Ốc hôm 28/2 là ‘đáng tiếc’ và ông vẫn sẵn sàng ký một thỏa thuận cho phép Hoa Kỳ có quyền khai thác đáng kể, lâu dài đối với các khoáng sản đất hiếm của Ukraine, vốn cần thiết cho việc sản xuất công nghệ tại Mỹ.

Trong một bài đăng trên X, nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố rằng cuộc thảo luận giữa ông với ông Trump và Phó Tổng thống JD Vance “đã không diễn ra như mong đợi. Đã đến lúc sửa chữa điều đó. Chúng tôi mong muốn sự hợp tác và trao đổi trong tương lai sẽ mang tính xây dựng.”

Ông Trump đã yêu cầu ông Zelenskyy rời khỏi Tòa Bạch Ốc và thỏa thuận về khoáng sản chưa được ký kết.

Trong cuộc gặp đó, ông Trump và ông Vance, ngồi gần nhau trong Phòng Bầu dục, đã chỉ trích ông Zelenskyy vì cho rằng ông ấy không biết ơn trước hơn 100 tỷ đô la vũ khí mà Mỹ đã viện trợ cho lực lượng Ukraine nhằm chống lại cuộc xâm lược của Nga vào năm 2022, mặc dù nhà lãnh đạo Ukraine đã nhiều lần bày tỏ lòng biết ơn đối với Mỹ.

“Chúng tôi thực sự trân trọng những gì nước Mỹ đã làm để giúp Ukraine duy trì chủ quyền và độc lập,” ông Zelenskyy phát biểu hôm 4/3. “Và chúng tôi nhớ khoảnh khắc mọi sự thay đổi khi Tổng thống Trump cung cấp Javelin cho Ukraine,” một hệ thống vũ khí phi đạn chống tăng. “Chúng tôi rất biết ơn về điều này.”

“Tôi muốn nhấn mạnh cam kết của Ukraine đối với hòa bình,” ông Zelenskyy nói. “Không ai trong chúng tôi muốn một cuộc chiến kéo dài vô tận. Ukraine sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán càng sớm càng tốt để đưa hòa bình bền vững đến gần hơn. Không ai mong muốn hòa bình hơn người dân Ukraine.”

Phó Tổng thống Vance nói với VOA hôm 4/3: “Chúng tôi tin rằng việc kết thúc xung đột này không chỉ có lợi cho Nga, mà còn là lợi ích của Ukraine và Hoa Kỳ.”

Ông Zelenskyy cho rằng giai đoạn đầu tiên của bất kỳ lệnh ngừng bắn nào “có thể là việc trao trả tù binh giữa Nga và Ukraine, thiết lập lệnh ngừng bắn trên không – cấm phi đạn, máy bay không người lái tầm xa, bom nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng và dân sự – và ngừng chiến trên biển ngay lập tức, nếu Nga cũng làm điều tương tự.”

“Sau đó chúng tôi muốn tiến rất nhanh qua tất cả các giai đoạn tiếp theo và hợp tác với Mỹ để đạt được một thỏa thuận cuối cùng vững chắc,” ông Zelenskyy nói.

Tuy nhiên, đạt được một thỏa thuận hòa bình có thể sẽ rất khó khăn. Ukraine từ lâu đã yêu cầu khôi phục các đường biên giới của họ được quốc tế công nhận từ năm 2014, trước khi Moscow đơn phương sáp nhập Bán đảo Crimea của Ukraine. Hiện tại, Nga đang kiểm soát khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine, bao gồm phần lớn miền đông Ukraine, và Moscow đã tuyên bố sẽ không trả lại bất kỳ phần nào cho chính phủ Kyiv.

Ông Zelenskyy nhất quyết đề nghị Mỹ và các đồng minh châu Âu cung cấp sự đảm bảo an ninh cho Ukraine nhằm bảo vệ nước này trước nguy cơ một cuộc xâm lược khác từ Nga, ngay cả khi Moscow đồng ý ngừng chiến trên bộ và chấm dứt các cuộc không kích hàng ngày vào Ukraine.

Anh, Pháp và ‘một liên minh các nước sẵn sàng hành động’ ở châu Âu đã đồng ý vào cuối tuần trước sẽ gửi quân đến Ukraine để thực hiện sứ mệnh gìn giữ hòa bình nhằm hỗ trợ một lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, ông Trump đã từ chối cam kết để Mỹ cung cấp sự hậu thuẫn quân sự nhằm thực thi lệnh ngừng bắn và ngăn chặn các hành động gây hấn tiếp theo của Nga.

Tuyên bố của ông Zelenskyy được đưa ra vài giờ sau khi ông Trump tạm dừng viện trợ quân sự bổ sung cho Ukraine.

“Tổng thống đã nói rõ rằng ông ấy tập trung vào hòa bình,” một quan chức cấp cao trong chính quyền nói với VOA qua email. “Chúng tôi cần các đối tác của mình cũng cam kết với mục tiêu đó. Chúng tôi đang tạm dừng và xem xét lại viện trợ để đảm bảo rằng nó đang đóng góp vào một giải pháp.”

Trong bài phát biểu hàng đêm hôm 3/3, ông Zelenskyy nói rằng đất nước ông cần ‘một nền hòa bình thực sự, công bằng’, cũng như những đảm bảo an ninh để ngăn chặn Nga đe dọa Ukraine trong tương lai.

“Chính sự thiếu vắng các đảm bảo an ninh cho Ukraine 11 năm trước đã cho phép Nga bắt đầu bằng việc chiếm đóng Crimea và tiến hành chiến tranh ở Donbas,” ông Zelenskyy nói. “Sau đó, sự thiếu hụt các cam kết an ninh đã khiến Nga có thể tiến hành cuộc xâm lược toàn diện. Và bây giờ, khi vẫn chưa có các đảm bảo an ninh rõ ràng, chính Nga là bên đang kéo dài cuộc chiến này.”

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 4/3 nói việc Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine là đóng góp tốt nhất cho mục tiêu hòa bình và có thể giúp thúc đẩy Ukraine tham gia vào tiến trình đàm phán hòa bình.

Tổng thống Trump đầu tuần này nhấn mạnh rằng một thỏa thuận về khoáng sản đất hiếm là yếu tố then chốt để Mỹ tiếp tục hỗ trợ Ukraine. Ông cho biết sẽ đưa ra thông báo về vấn đề này vào tối ngày 4/3 trong bài diễn văn về ‘Tình trạng Liên bang’ trước Quốc hội Hoa Kỳ.


***********

Ông Trump sắp trình bày trước Quốc hội các chính sách đối ngoại-đối nội quan trọng


Tổng thống Mỹ Donald Trump tối ngày 4/3 (giờ miền Đông Hoa Kỳ) có bài phát biểu quan trọng trước Quốc hội, đánh dấu kết thúc những tuần đầu nhiệm kỳ thứ nhì của ông.

Thường được gọi là diễn văn về ‘Tình trạng Liên bang’, bài phát biểu này sẽ mang đến cho Tổng thống Trump một cơ hội công khai để trình bày tầm nhìn của ông về nền kinh tế Mỹ và chính sách nhập cư, đồng thời bảo vệ các quyết định gây tranh cãi gần đây, bao gồm việc cắt giảm lực lượng lao động liên bang và đối đầu với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy.

Tuy nhiên, thách thức cấp bách nhất đối với ông Trump sẽ là đoàn kết phe đa số Đảng Cộng hòa tại Thượng viện và Hạ viện để thông qua ngân sách tài trợ cho chính phủ sau thời hạn ngày 14/3. Các nghị sĩ Cộng hòa có quan điểm khác nhau về việc có nên chăng cắt giảm các chương trình an sinh xã hội phổ biến như Medicaid, tức chương trình cung cấp bảo hiểm y tế cho những người có thu nhập thấp, để giảm nợ công và tài trợ cho việc gia hạn các khoản cắt giảm thuế năm 2017 vốn được thông qua trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.

Ông Trump đã kêu gọi cho một ‘dự luật lớn, đẹp’ để tài trợ cho chương trình nghị sự đối nội của ông.

“Chúng ta còn rất nhiều việc khó khăn phía trước, nhưng chúng ta sẽ thực hiện chương trình nghị sự Nước Mỹ Trên Hết,” Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nói với báo giới vào tuần trước. “Chúng ta sẽ thực hiện toàn bộ, không chỉ một phần.”

Đảng Dân chủ tại Quốc hội đã chỉ trích ngân sách này vì mang lại lợi ích cho giới giàu.

“Đừng nhầm lẫn, nó sẽ lấy đi của người già, trẻ em và người khuyết tật để người giàu ngày càng giàu hơn,” Lãnh đạo phe thiểu số ở Thượng viện Chuck Schumer phát biểu tuần trước.


Các chai rượu bourbon Kentucky vẫn còn trên kệ tại một cửa hàng rượu NS khi nhân viên bắt đầu loại bỏ tất cả rượu sản xuất tại Mỹ khỏi quầy trưng bày của họ tại Halifax, Nova Scotia, Canada hôm 3/2/2025.
Các chai rượu bourbon Kentucky vẫn còn trên kệ tại một cửa hàng rượu NS khi nhân viên bắt đầu loại bỏ tất cả rượu sản xuất tại Mỹ khỏi quầy trưng bày của họ tại Halifax, Nova Scotia, Canada hôm 3/2/2025.

Tổng thống Trump cũng có khả năng sẽ đề cập đến lý do đằng sau quyết định áp thuế lên các nước khác. Ông xác nhận rằng mức thuế 25% đối với Canada và Mexico có hiệu lực từ ngày 4/3.

“Họ sẽ phải chịu thuế quan,” ông Trump nói với truyền thông đầu tuần này. “Cho nên họ cần phải xây dựng các nhà máy sản xuất ô tô và các cơ sở khác ngay tại Hoa Kỳ, khi đó họ sẽ không bị áp thuế.”

Tuy nhiên, một nhà phân tích nói với VOA rằng điều đó khó có thể xảy ra.

“Có lẽ điều sẽ xảy ra là hầu hết các nhà sản xuất sẽ chuyển sang các quốc gia khác, nơi không bị áp thuế, hoặc họ sẽ đơn giản là di dời,” Shannon Bow O’Brien, phó giáo sư tại Đại học Texas ở Austin, nhận định.

“Họ sẽ chuyển hoạt động kinh doanh sang nơi khác, rồi từ đó xuất khẩu sang Mỹ để tránh thuế quan. Hoặc chúng ta sẽ thấy các quốc gia khác sản xuất với chi phí rẻ hơn để khi bị áp thuế thì giá thành vẫn giữ nguyên. Tôi không tin rằng điều này sẽ đạt được mục tiêu mà ông ấy mong muốn, đó là đưa ngành sản xuất trở lại Hoa Kỳ hoặc buộc các công ty phải nhượng bộ,” ông O’Brien nói.

Những tuần đầu tiên trong nhiệm kỳ lần này của ông Trump cũng được đánh dấu bằng các sắc lệnh hành pháp nhằm giải quyết một trong những vấn đề trọng tâm trong chiến dịch tranh cử của ông: cải cách di trú. Trong bài phát biểu trước Quốc hội tối 4/3, ông dự kiến sẽ nhấn mạnh những thay đổi đối với an ninh tại biên giới phía nam của Hoa Kỳ với Mexico.

Ông cũng có thể đề cập đến việc thành lập Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), do tỷ phú Elon Musk đứng đầu.

Mặc dù các vấn đề đối nội thường là trọng tâm của các bài phát biểu tổng thống trước Quốc hội, nhưng nhiều thách thức cấp bách trong chính sách đối ngoại cũng có khả năng được Tổng thống Trump đề cập trong bài phát biểu của mình.

Ông Trump nói với báo giới sau cuộc đối đầu tại Phòng Bầu dục với Tổng thống Ukraine hôm 28/2 rằng ông không cảm thấy Ukraine đủ trân trọng khoản đóng góp gần 200 tỷ đô của Hoa Kỳ cho cuộc chiến ở Ukraine vốn bắt đầu khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/2/2022.

Ông Trump cũng dự kiến sẽ đề cập đến lệnh ngừng bắn ở Gaza và kế hoạch phát triển bất động sản của ông trong khu vực bị xung đột tàn phá này.

Thượng nghị sĩ nguyên là một phân tích gia của CIA, Elissa Slotkin, sẽ đưa ra phản hồi của Đảng Dân chủ đối với bài phát biểu của Tổng thống Trump.

***********


Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Các tin đã đăng

Tin Tức ngày 05 tháng 03 -2025:

xxxxx


DoNan-Vance
**********

TIN TỔNG HỢP

Đăng ngày: Sửa đổi ngày:

8 phút
Tin tổng hợp.
Tin tổng hợp. © RFI
RFI

(AFP) – Kiev nói sẵn sàng ký « bất kỳ lúc nào » thỏa thuận khung về khoáng sản. Ngay sau thông báo của Mỹ tạm ngưng viện trợ quân sự, Ukraina thông qua lời thủ tướng Denys Chmygal, trong cuộc họp báo hôm nay, 04/03/2025, cho biết Kiev « sẵn sàng cho việc bắt đầu thảo luận về việc ký kết thỏa thuận vào bất cứ lúc nào ». Ông cho biết thêm đang chờ phía Mỹ « phản hồi » thông qua các kênh ngoại giao về chủ đề này.

(AFP) - Tập đoàn bán dẫn TSMC của Đài Loan sẽ đầu tư thêm 100 tỉ đô la xây nhà máy ở Mỹ. Tổng thống Mỹ Donald Trump hoan nghênh khoản đầu tư này sẽ cho phép « tạo ra hàng ngàn việc làm », « với mức lương rất cao ». Theo thông báo hôm qua 03/03/2025 của TSMC với Nhà Trắng, Đài Bắc yêu cầu là « quá trình sản xuất tiên tiến nhất » vẫn phải được duy trì ngay tại Đài Loan để không làm suy yếu vị thế của Đài Loan trước các mối đe dọa xâm lược từ Trung Quốc. TSMC đã đầu tư 65 tỉ đô la và đang xây dựng 30 nhà máy ở bang Arizona. Khoản đầu tư mới 100 tỉ đô la sẽ cho phép xây thêm 3 nhà máy khác và 2 cơ sở đóng gói cũng ở bang Arizona. Một trung tâm nghiên cứu phát triển cũng được dự kiến xây dựng.

(AFP) - Bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan : Mỹ sẽ không bỏ rơi châu Á - Thái Bình Dương. Tuyên bố của bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan, Wellington Koo, được đưa ra hôm 03/03/2025 trước báo giới nhưng hôm nay 04/03 báo chí mới được phép tiết lộ. Theo bộ trưởng Wellington Koo, chính quyền Trump sẽ không rút khỏi châu Á - Thái Bình Dương vì trên hết đó là lợi ích quốc gia của Mỹ, cả về kinh tế, địa chính trị và an ninh quân sự. Đối với bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan, hòn đảo là một mắt xích quan trọng trong chuỗi các lãnh thổ đồng minh của Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương, trải từ Philippines đến Nhật Bản, trước sự thèm khát của Bắc Kinh.

(AFP) – Tokyo phản đối Nga « cấm cửa » ngoại trưởng Nhật Bản. Phát biểu trước giới báo chí hôm nay, 04/03/2025, ngoại trưởng Nhật Bản Takeshi Iwaya xem quyết định của Nga cấm ông, đại sứ Nhật Bản ở Ukraina cùng 7 người khác nhập cảnh vào Nga là « không thể chấp nhận ». Lệnh cấm của Nga nhắm vào các nhân vật cấp cao Nhật Bản là nhằm trả đũa các biện pháp trừng phạt của Tokyo nhằm vào Matxcơva.

(AFP) - Một chiến đấu cơ FA-50 của Philippines mất tích với phi hành đoàn gồm hai người. Người phát ngôn của lực lượng không quân Philippines, đại tá Consuelo Castillo, hôm nay 04/03/2025 cho biết là máy bay mất tích trong một hoạt động chiến thuật ban đêm, hỗ trợ lực lượng mặt đất chiến đấu chống phiến quân cộng sản ở khu vực phía nam Mindanao. Theo đại tá Consuelo Castillo, đây là sự cố lớn đầu tiên liên quan đến phi đội FA-50, loại phi cơ từng được sử dụng trong các cuộc tập trận trên vùng Biển Đông đang có tranh chấp với Trung Quốc. Philippines có khoảng 10 máy bay chiến đấu FA-50 mua của Hàn Quốc trong thập niên qua. Trang tin Philippines Inquirer hồi tháng 01 loan báo Manila đang cân nhắc mua thêm 12 máy bay FA-50

(RFI) - Hạ Viện Pháp thảo luận về chiến tranh Ukraina. Cuộc thảo luận diễn ra hôm 03/03/2025, không có biểu quyết, nhưng được xem là dịp bộc lộ các chia rẽ trong chính giới Pháp về việc ủng hộ Ukraina và quốc phòng châu Âu. Marine Le Pen, người đứng đầu nhóm dân biểu cực hữu tại Hạ Viện, khẳng định không bao giờ ủng hộ một hệ thống phòng thủ châu Âu « viển vông » dựa vào khả năng răn đe hạt nhân của Pháp. Bà cũng cho rằng không thể hứa hẹn cho Ukraina gia nhập Liên Âu và NATO vì như vậy là đi ngược lợi ích của Pháp. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot cũng vào hôm qua, trả lời phỏng vấn đài France Inter, nhận định nguy cơ một cuộc chiến tranh nổ ra ở châu Âu hiện ở mức cao nhất tính từ 15 năm trở lại đây.

(Reuters) - EU chuẩn bị ra một kế hoạch mới cho phòng thủ. Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, bà Ursula Von Der Leyen, hôm nay, 04/03/2025, cho biết, Liên Âu sẽ đề xuất một kế hoạch mới, có thể huy động gần 800 tỷ euro để củng cố nền công nghiệp quốc phòng và tăng cường năng lực quân sự cho các nước thành viên. Theo đó, EU sẽ đề xuất thuận mở rộng biên độ ngân sách cho các nước thành viên để đầu tư cho quốc phòng đồng thời cấp một khoản tín dụng trị giá 150 tỷ euro cho những khoảng đầu tư này cũng như nỗ lực huy động thêm các nguồn vốn tư nhân.

(AFP) - Nga bị Tòa Nhân quyền châu Âu kết tội vi phạm quyền tự do ngôn luận và đời tư. Phía nguyên đơn kiện chính quyền đe dọa các nhà báo của kênh truyền thông độc lập Novaïa Gazeta, bao gồm Sergei Kozheurov, một trong những người sáng lập Novaya Gazeta, cũng như các nhà báo Elena Milashina và Dmitry Muratov, những người đồng đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2021 với nhà báo người Philippines Maria Ressa vì cuộc đấu tranh cho quyền tự do ngôn luận. Là một trong số ít thành trì của báo chí tự do tại Nga, Novaya Gazeta đã bị cấm hoạt động tại Nga từ năm 2022 sau khi Nga xâm lược Ukraina.

(AFP) – Đức : Xe ô tô lao vào đám đông khiến hai người bỏ mạng. Vụ việc xảy ra vào hôm qua, 03/03/2025, một người đàn ông lái xe hơi, lao vào đám đông ở khu phố đi bộ, trung tâm thành phố Mannheim, khiến hai người thiệt mạng và 11 người khác bị thương. Thủ phạm đã bị cảnh sát bắt giữ. Chính quyền Đức đã loại trừ động cơ chính trị và cho biết người đàn ông này có vấn đề về « thần kinh ».

(AFP) – Nhật Bản lên án quyết định cấm nhập cảnh của Nga. Hôm nay, 04/03/2025, ngoại trưởng Nhật Takeshi Iwaya cho rằng Nga cấm ông và 8 công dân Nhật nhập cảnh vào nước này là quyết định không thể chấp nhận được. Ông Takeshi Iwaya lấy làm tiếc vì hai nước cần đối thoại để giải quyết nhiều vấn đề. Phản ứng này được đưa ra một ngày sau khi bộ Ngoại giao Nga cấm bộ trưởng, đại sứ Nhật Bản tại Ukraina và 7 công dân khác nhập cảnh vào lãnh thổ Nga, để đáp lại trừng phạt của Tokyo vào Matxcơva.

(AFP) – Singapore dự trù đưa ra trừng phạt đối với những kẻ lừa đảo trực tuyến. Hôm nay, 04/03/2025, chính quyền Singapore cho biết đang xem xét các trừng phạt như dùng roi đánh những kẻ phạm tội, lừa đảo trực tuyến. Cảnh sát Singapore cho biết nước này đã bị thiệt hại khoảng 1,1 tỷ đô la sing trong các vụ lừa đảo trực tuyến, đặc biệt là qua mạng xã hội vào năm 2024. Các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tiền ngày càng tinh vi, và Singapore khẳng định sẽ tăng cường các « đòn bẩy lập pháp », để ngăn chặn các hoạt động lừa đảo, « ảnh hưởng đến mọi tầng lớp xã hội ». Năm ngoái, thủ tướng Lý Hiển Long cũng cho biết là mình đã bị lừa khi mua một món hàng trên mạng và không bao giờ nhận được.

(Reuters) - Giáo hoàng Phanxicô bị hai cơn « suy hô hấp cấp tính” trong ngày 03/03/2025, theo thông báo tối hôm qua của Tòa Thánh. Nhưng đêm hôm qua, sau khi được điều trị, Giáo hoàng đã tạm qua cơn nguy hiểm và có thể ngủ được cả đêm. Giáo hoàng, nay đã 88 tuổi, nằm viện điều trị từ 2 tuần nay tại Bệnh viện Gemelli, Roma, thủ đô nước Ý vì viêm nhiễm đường hô hấp. Đây là đợt nằm viện dài ngày nhất của Giáo hoàng từ năm 2013. 

(AFP) - Pháp : Bệnh tim mạch vẫn là nguyên nhân tử vong thứ 2, chỉ sau ung thư. Cơ quan Y tế công của pháp hôm nay 04/03/2025 cho biết Pháp chưa làm đủ tốt công tác phòng ngừa bệnh tim mạch : cải thiện lối sinh hoạt và chăm sóc phụ nữ. Theo Caroline Semaille, giám đốc Cơ quan Y tế công của Pháp, bệnh tim mạch là nguyên nhân khiến 1 triệu người nhập viện trong năm 2022 và 140.000 ca tử vong vào năm 2021 1/5 tổng số ca tử vong.

(AFP) - Béo phì, thừa cân tăng mạnh từ nay đến năm 2050, tác động đến hệ thống chăm sóc y tế. Nghiên cứu đăng trên tạp chí Y khoa the Lancet hôm nay 04/03/2025 dựa trên số liệu của 204 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. Sau 25 năm nữa, cứ 10 người lớn thì có 6 người thừa cân, béo phì, và 1/3 trẻ em liên quan. Đây được xem là 1 trong những thách thức y tế lớn nhất của thế kỷ XXI. Sự thiếu vắng hành động của chính phủ các nước trong suốt 30 năm qua khiến số người thừa cân, béo phì tăng bùng nổ.


**************

Sức mạnh đáng gờm của 5.000 tên lửa đa nhiệm Anh hứa cấp cho Ukraine

Minh Thu
~3 minutes

Thủ tướng Anh Keir Starmer hôm 2/3 tuyên bố, London sẽ đầu tư 1,6 tỷ Bảng Anh (2 tỷ USD) để mua hơn 5.000 tên lửa phòng không và đất đối đất đa nhiệm cho Ukraine. 

Theo BBC, loại tên lửa Anh dự kiến cung cấp cho Ukraine là tên lửa đa nhiệm hạng nhẹ (LMM) do công ty Thales của Pháp sản xuất tại một nhà máy ở Belfast. Hiện chưa rõ năng lực sản xuất của nhà máy và thời gian chuyển giao tên lửa cho Ukraine. 

Video: Kyiv Post

Theo thông tin trên trang web của Thales, LMM là “tên lửa đa nhiệm, tấn công chính xác, hạng nhẹ được thiết kế để phóng từ nhiều nền tảng chiến thuật trên đất liền, trên không và trên biển, nhằm chống lại các mối đe dọa truyền thống và bất đối xứng như xe bọc thép chở quân (APC) và các hệ thống không người lái (UAV)”. 

Với trọng lượng 13kg, LMM có phạm vi hoạt động trên 6km và tốc độ di chuyển là Mach 1.5. Thales cho biết thêm, tên lửa này “miễn nhiễm trước các biện pháp đối phó” và sử dụng “hệ thống dẫn đường bằng laser để tấn công nhiều loại mục tiêu”.

Tên lửa LMM đã được tích hợp vào 8 hệ thống khác nhau trên biển, trên không và trên đất liền, cũng như phục vụ trong quân đội Anh từ năm 2019. 

Các video quảng bá về LMM cho thấy, vũ khí này được phóng từ trên tàu và phương tiện bọc thép hạng nhẹ. Do đó, LMM có thể được lắp đặt trên các xuồng không người lái (USV) của Ukraine như Seababy. Thực tế, LMM đã được sử dụng ở Ukraine.

Tháng 9/2024, Anh thông báo về bản hợp đồng trị giá 213 triệu USD để mua 650 tên lửa LMM cho Ukraine. Hoạt động chuyển giao đầu tiên được thực hiện vào tháng 12 cùng năm. Tuy nhiên, London được cho đã cung cấp hàng trăm tên lửa LMM cho Kiev trước cả khi bản hợp đồng được công bố. Những tên lửa này đã được quân đội Ukraine sử dụng để phá hủy máy bay không người lái (UAV) và các phương tiện khác của Nga trong xung đột.


**********

Trung Quốc, Canada tung đòn thuế đáp trả sắc lệnh của ông Trump

Việt Dũng
2–3 minutes

Theo DW, trong ngày 4/3, Bộ Thương mại Trung Quốc đã thông báo áp thuế bổ sung với hàng loạt mặt hàng nông sản và thực phẩm của Mỹ, mức thuế mới sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 10/3.

Cụ thể, Bắc Kinh sẽ đánh thuế 15% với lúa mì, ngô, bông và thịt gà của Washington. Đậu nành, thịt bò, thịt lợn, thủy sản, rau quả và sữa bị đánh thuế 10%. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng ra lệnh hạn chế đầu tư với 25 doanh nghiệp của Mỹ để bảo vệ lợi ích quốc gia.

Giới quan sát cho biết, đây là động thái đáp trả trực tiếp việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tăng thuế với hàng hóa của Trung Quốc lên 20%. Trong sắc lệnh mới của ông Trump, các mặt hàng điện tử như điện thoại, máy tính xách, đồng hồ thông minh của Bắc Kinh cũng sẽ bị đánh thuế.

27europe 1 qjzc superJumbo.jpg
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: NYT

Cùng ngày, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã tuyên bố áp thuế đối với 155 tỷ USD hàng hóa của Mỹ, nhằm đáp trả chính quyền của Tổng thống Trump.

"Sau giai đoạn tạm hoãn, chính quyền Mỹ đã áp dụng mức thuế 25% với nhiều hàng hóa của Canada. Không có lý do nào cho những hành động vô lý này. Chúng ta sẽ đáp trả bằng cách áp thuế 25% đối với 155 tỷ USD hàng hóa của Mỹ. 30 tỷ USD hàng hóa sẽ bị đánh thuế ngay lập tức, số còn lại sẽ bị áp thuế sau 21 ngày", ông Trudeau thông báo.

Thủ tướng Trudeau nhấn mạnh, mức thuế quan của Canada sẽ vẫn duy trì cho đến khi Mỹ rút lại các quyết định của họ. Bên cạnh đó, "cuộc chiến thuế quan" sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp tới người tiêu dùng Mỹ, đồng thời làm xấu đi quan hệ song phương giữa hai nước.


***********

Phòng không, tình báo, tên lửa : Những thiếu hụt của quân đội châu Âu để thay chân Mỹ tại Ukraina

Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục gia tăng sức ép với Kiev khi quyết định « tạm ngưng » viện trợ quân sự. Một đòn giáng mạnh cho Ukraina nhưng cũng là một lời cảnh báo, thúc đẩy Liên Hiệp Châu Âu tăng cường năng lực phòng thủ. Tuy nhiên, theo nhiều nhà quan sát, khối 27 nước không có phương tiện để tái lập hòa bình tại Ukraina cũng như tự bảo vệ mình do thiếu hụt năng lực quân sự thiết yếu.

Đăng ngày:

4 phút
Leaders prepare to hold a plenary meeting at a summit held at Lancaster House in central London on March 2, 2025.
Toàn cảnh cuộc họp thượng đỉnh tại Luân Đôn bàn về an ninh Châu Âu và hỗ trợ Ukraina, ngày ngày 02/03/2025. via REUTERS - JUSTIN TALLIS
Minh Anh
Quảng cáo

Cho đến hiện tại, an ninh của châu Âu được bảo đảm nhờ vào năng lực răn đe hạt nhân « được mở rộng » mà Mỹ cung cấp, theo như điều khoản số 5 trong hiệp ước Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO). Điều này thể hiện rõ qua việc Hoa Kỳ cho triển khai các lực lượng và vũ khí hạt nhân tại nhiều nước thành viên NATO như Đức, Ý, Bỉ và Hà Lan, nhưng quyền quyết định vẫn nằm trong tay Mỹ.

Trong bối cảnh chính quyền Donald Trump tìm cách xích lại gần Nga và có khả năng bỏ rơi Ukraina cũng như giảm thiểu mối liên hệ xuyên Đại Tây Dương, châu Âu có nhiều nguy cơ phải tự lo bảo đảm an ninh. Trên nguyên tắc, điều này là khả dĩ. Châu Âu có đến hơn hai triệu binh sĩ và sở hữu nhiều loại vũ khí tân tiến từ chiến đấu cơ, xe tăng cho đến đại pháo v.v…

Tuy nhiên, theo Le Figaro, các quân đội thành viên NATO chỉ là một « tập hợp » lực lượng, với hơn 17 loại xe tăng và hai chục loại chiến đấu cơ khác nhau. Nền quốc phòng châu Âu giống như một bức tranh ghép « đa mầu » và mỗi nước gắn liền lợi ích chính trị hay công nghiệp với một tầm nhìn chiến lược, tác chiến riêng của mình.

Cuộc đấu khẩu ở Nhà Trắng giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng cấp Ukraina Volodymyr Zelensky đã đặt châu Âu trước một thực tế cay đắng là lục địa già khó thể tự chủ quốc phòng do có ít nhất năm lỗ hổng hoặc thiếu hụt về năng lực quân sự, mà theo ông Nicolas Barotte, một cây bút thời luận trên báo Le Figaro, vì lệ thuộc quá nặng nề vào Mỹ.

Thứ nhất là năng lực răn đe hạt nhân. Ngoài Mỹ, tại châu Âu, Pháp và Anh là nước có vũ khí nguyên tử, và có thể mở rộng bảo đảm an ninh cho các nước đồng minh khác. Tuy nhiên, răn đe hạt nhân của Anh lại phụ thuộc vào Mỹ trong một số yếu tố. Ngoài ra, để có hiệu quả, răn đe hạt nhân phải có được sự « hỗ trợ » từ các năng lực răn đe thông thường. Quân đội châu Âu, kể cả Pháp, vì quá dựa vào Mỹ, đã không trang bị những năng lực quân sự quy ước cần thiết để có thể tiến hành một cuộc chiến chống một đối thủ « cân xứng ».

Thứ hai, vai trò chỉ huy là một trong những mảnh ghép chủ chốt. Hiện tại vị trí này trong NATO do một tướng Mỹ đảm nhiệm. Quân đội Mỹ là bên duy nhất có thể điều khiển và điều phối các chiến dịch ở cấp độ quân đoàn, thậm chí là sư đoàn. Quân đội Anh, Pháp không có các phương tiện truyền thông hay phân tích có quy mô lớn như Mỹ hiện có.

Thứ ba là hậu cần. Trong lĩnh vực này, quân đội Mỹ nắm giữ phần lớn khả năng vận chuyển hay tiếp liệu trên không. Để đáp ứng nhu cầu này, quân đội Anh – Pháp hiện đang trên tuyến đầu, có ý định đảm nhiệm vai trò « quốc gia rường cột » cho các chiến dịch tác chiến, nghĩa là có khả năng cung cấp mọi phương tiện cần thiết cho chiến tranh.

Lỗ hổng thứ tư là năng lực tình báo ISR (giám sát và nhận dạng). Khả năng này là không thể thiếu cho việc lập kế hoạch tác chiến hay xác định các mục tiêu. Điều này đòi hỏi các phương tiện thu thập thông tin tình báo, có thể là từ mạng, điện từ hay vệ tinh, những phương tiện mà châu Âu có rất ít về số lượng. Trong các lĩnh vực tình báo mạng và chiến tranh điện tử, Hoa Kỳ hầu như vượt trội châu Âu.

Cuối cùng, chiến tranh Ukraina đã bộc lộ rõ yếu kém của châu Âu về năng lực tên lửa. « Ỷ » vào lá chắn tên lửa Mỹ, hầu như không một nước châu Âu nào có được tên lửa địa đối địa có khả năng tấn công sâu đến 500 km hay xa hơn lãnh thổ đối phương. Tệ hơn nữa, châu Âu cũng không có khả năng phá hủy hệ thống phòng không đối thủ, trong khi để phòng thủ, các hệ thống phòng thủ địa đối không lại có số lượng hạn chế.

Trong tình cảnh này, theo báo Le Figaro, để có thể đi đến tự chủ chiến lược trước mối nguy đứt đoạn mối liên hệ Đại Tây Dương, các nước châu Âu sẽ phải « khẩn cấp » trang bị cho mình những « viên gạch năng lực » còn thiếu


***********

Đất hiếm Ukraina : Phần nổi của tảng băng trong những tính toán của Mỹ

Thanh Hà
9–12 minutes

Đổi đất hiếm lấy viện trợ quân sự, đó là điều kiện mà Nhà Trắng đã đặt ra với Kiev để tiếp tục ủng hộ Ukraina chống Nga xâm lược.  Đất hiếm của Ukraina có vẻ ám ảnh tổng thống Mỹ nhưng tiềm lực khai thác « đất hiếm, kim loại hiếm » tại một quốc gia đang bị chiếm đóng này đến đâu ? Khoáng sản của Ukraina có thể giúp gì cho nước Mỹ trong cuộc tranh hùng với Trung Quốc để giữ vị thế số 1 toàn cầu ?

Từ đầu tháng 2/2025 tổng thống Trump tuyên bố trước ống kính truyền hình là ông muốn đạt được một thỏa thuận với Ukraina để « bảo đảm nguồn cung cấp đất hiếm và nhiều thứ khác nữa ». Lãnh đạo Nhà Trắng còn khẳng định muốn đòi lại bằng đất hiếm số tiền 500 tỷ đô la mà Washington đã cấp cho Ukraina từ 2022 khi Ukraina bị Nga xâm chiếm. Không quan trọng khi mà khoản viện trợ 500 tỷ đô la ông Trump nói đến không đúng với sự thực, theo các thống kê của chính Hoa Kỳ.

Trong một tháng qua, hồ sơ « đất hiếm » trở thành tâm điểm trong đối thoại giữa Mỹ và Ukraina. Nhiều tuyên bố trái ngược nhau từ cả hai bên về thỏa thuận đất hiếm Mỹ- Ukraina liên tục được đưa ra trong những tuần qua. Đến khi tưởng chừng đôi bên đạt được đồng thuận, thì lại xảy ra đổ vỡ vì cuộc đấu khẩu giữa nguyên thủ Ukraina với tổng thống và phó tổng thống Hoa Kỳ. Tiếp theo sự cố ngoại giao « thảm hại » ở phòng Bầu dục, Washington thông báo tạm ngừng viện trợ quân sự cho Kiev.  

Mỹ vẫn còn quan tâm đến « 500 tỷ đô la đất hiếm của Ukraina » ?

Hiện tại, những chuyển biến gần đây nhất đặt ra câu hỏi « khoáng sản chiến lược » có còn là sợi chỉ đỏ gắn kết Washington với Kiev nữa hay không ? Chuyên gia về địa lý Julie Michelle Klinger, thuộc đại học Delaware Hoa Kỳ trước hết nhắc lại một điều cơ bản về đất hiếm trong lĩnh vực công nghệ sản xuất chip điện tử, « bộ não » của mọi vật dụng kết nối  :

« Thường được ví như một dạng ‘vitamine’ hay ‘gia vị’, bởi vì trong những thập niên gần dây, nhờ những tiến bộ về khai thác khoáng sản, mà những kim loại hiếm đã cho phép sản xuất ra những công cụ phục vụ công nghệ mới và những công cụ đó càng lúc càng được thu nhỏ, gọn nhẹ, mà lại hiệu quả hơn ».

Kiev thổi phồng sự thật để lôi kéo đồng minh

Theo một báo cáo của Nga với Liên Hiệp Quốc từ 2022 Ukraina hiện « đang nắm giữ khoảng 5 % trữ lượng đất hiếm toàn cầu ». Ngay sau khi lính Nga tràn sang Ukraina tháng 2/2022 thứ trưởng bộ Tài Nguyên và Môi Trường Ukraina Sveltana Grinchuck đã khẳng định « 5 % các khoáng sản chiến lược toàn cầu nằm tại Ukraina, một quốc gia chỉ chiếm 0,4 % diện tích của trái đất ». Ukraina là « một mỏ lithium, tương lai của công nghệ năng lượng tái tạo » với một trữ lượng tương đương với 500 ngàn tấn, mà chủ yếu nằm tại hai vùng Donetsk và Zaporijia bị Nga chiếm đóng.

Nhìn từ Liên Hiệp Châu Âu, Ukraina đang nắm giữ hơn 20 « loại đất hiếm » cần thiết cho công nghệ mới. Neodyme chẳng hạn là kim loại không thể thiếu để sản xuất từ bàn chải đánh răng bằng điện đến bình điện ô tô, từ động cơ máy bay chiến đấu F35 của Mỹ cho đến mô –tơ các cánh quạt gió hoạt động trên biển…

Nhà báo Etienne Goetz chuyên phụ trách mục nguyên và nhiên liệu của tờ Les Echos tuy nhiên lưu ý rằng những báo báo, thống kê về nguồn tài nguyên của Ukraina đến nay mới trong giai đoạn « nghiên cứu » còn chưa được kiểm chứng, vậy phải chăng Kiev ồn ào kêu gọi đầu tư và phát triển chung đất hiếm, kim loại hiếm trước hết là để thuyết phục các đồng minh phương Tây tiếp tục yểm trợ Ukraina trong cuộc chiến chống lại nước Nga ?

« Thực ra ngay cả các nhà địa chất học của Mỹ đến nay vẫn chưa tìm thấy một cách chính xác những quặng mỏ đất hiếm trên lãnh thổ của Ukraina. Mới chỉ có Kiev đưa ra dữ liệu cho thấy có một trữ lượng lớn về đất hiếm và kim loại hiếm mà một phần lớn nằm tại những vùng đang bị Nga chiếm đóng.  Thành thử mọi người tự hỏi, phải chăng đây là một chiến thuật để giữ chân Hoa Kỳ tiếp tục ủng hộ Ukraina ».

Thậm chí nhiều nguồn tin cho rằng những số liệu Ukraina đang trưng ra hiện nay căn cứ trên những thống kê do Liên Xô thực hiện từ trước năm 1991. Trên đài truyền hình Arte, giáo sư kinh tế Elie Cohen, giám đốc Trung Tâm Nghiên Cứu Khoa Học Quốc Gia CNRS của Pháp cũng cho rằng kêu gọi đầu tư và phát triển khoáng sản là một chiến lược lâu dài bảo đảm an ninh cho Ukraina

«  Zelensky ngay từ đầu đã khuyến khích các đối tác châu Âu và Mỹ quan tâm đến dự trữ khoáng sản của Ukraina, và đã nói thẳng rằng đầu tư, khai thác kim loại hiếm là một phần công cuộc tái thiết Ukraina sau chiến tranh. Kiev muốn mở rộng đối tác với Âu Mỹ để cùng khai thác nguồn tài nguyên mà châu Âu và Hoa Kỳ đang tìm kiếm. Để khai thác đất hiếm của Ukraina thì cần phát triển cơ sở hạ tầng, cần phải xây dựng cả một hệ thống cầu đường, hải cảng, các mạng lưới đường sắt … cần máy khoan, cần các thiết bị để xử lý đất hiếm, cần hạn chế những hệ quả về môi trường, cần nghiên cứu để khai thác khoáng sản tốt hơn và sạch hơn so với những công nghệ đã sử dụng từ trước tới nay ».

Khai thác khoáng sản và an ninh cho Ukraina

Nhà báo Guillaume Pitron tác giả cuốn Chiến tranh Kim Loại Hiếm, Mặt Trái của Tiến Trình Chuyển Đổi Năng Lượng và Kỹ Thuật Số, gắn liền vế khai thác kim loại hiếm của Ukraina với an ninh cho quốc gia châu Âu này đang bị Nga xâm chiếm :  

« Khai thác khoáng sản đòi hỏi nhiều thời gian. Cho đến cuối nhiệm kỳ tổng thống, Trump sẽ không trông thấy một gram đất hiếm nào được khai thác từ các mỏ ở Ukraina. May ra thì đến khoảng 2030-2024 các mỏ kim loại hiếm Ukraina mới bắt đầu tham gia vào thị trường và những mỏ này sẽ được khai thác trong khoảng 30 năm. Tức là trong suốt thời gian đó, Ukraina phải được yên bình. Như vậy đây sẽ là những nguồn kim loại đem lại hòa bình cho Ukraina. Có hòa bình, thì mới có được kim loại hiếm để phục vụ công nghệ mới. Như vừa nói bên cạnh những hoạt động khai thác mỏ, phải kể đến các dự án xây dựng cả một hệ thống giao thông trên bộ, như xa lộ cầu đường, hệ thống đường sắt, phải đầu tư vào nhân sự … Để làm được việc này, các nhà đầu tư phải được bảo đảm rằng Nga sẽ không lại đưa quân đánh chiếm Ukraina. Câu hỏi kế tiếp là ai sẽ đứng ra bảo đảm an ninh cho Ukraina. Donald Trump muốn rằng, Mỹ thâu tóm đất hiếm của Ukraina nhưng nghĩa vụ bảo đảm an ninh cho quốc gia này thì sẽ do châu Âu đảm nhiệm. Vấn đề còn liên quan cả đến nước Nga. Nếu Ukraina không là một địa điểm đầu tư an toàn, thì không thể nào tính đến chuyện thu hút đầu tư nước ngoài để khai thác khoáng sản trong khu vực này ».

Yếu tố Trung Quốc trong bài toán của Washington

Một chi tiết quan trọng khác là Ukraina được cho là đang nắm giữ 17 « kim loại hiếm » sử dụng trong công nghiệp quốc phòng (tên lửa, radar quân sự, vệ tinh…) nên không ai ngạc nhiên khi thấy tổng thống Hoa Kỳ một mực đòi « đổi đất hiếm lấy viện trợ quân sự » trong các cuộc mặc cả với Volodymyr Zelensky. Đòi hỏi này càng hiển nhiên hơn khi mà Trung Quốc đang thống lĩnh thị trường khoáng sản chiến lược từ khâu khai thác đến công đoạn chắt lọc. Mỹ thì đang cần kim loại hiếm để đương đầu với Trung Quốc trong các cuộc chiến kinh tế, thương mại, công nghệ …

Mặc dù còn rất nhiều câu hỏi về nguồn tài nguyên của Ukraina đang đợi để được khai thác, nhưng Hoa Kỳ nhòm ngó đến khoáng sản của Ukraina nhằm phá vỡ thế độc quyền của Trung Quốc. Viện Nghiên Cứu Địa Chất Hoa Kỳ USGS thẩm định : trữ lượng « khoáng sản chiến lược » của Mỹ hiện ước tính ở mức 1,4 triệu tấn. Trữ lượng của Nga là 12 triệu tấn, của Brazil cũng như Việt Nam là 22 triệu tấn. Trong khi đó chỉ một mình Trung Quốc đang nắm giữ đến 44 triệu tấn.

Lucie Schmid phó chủ tịch cơ quan tư vấn La Fabrique Ecologique chuyên bảo vệ môi trường, trên đài truyền hình Arte lưu ý rằng, Trung Quốc vừa giàu tài nguyên thiên nhiên, vừa thâu tóm thêm quặng mỏ của từ châu Phi đến châu Mỹ La Tinh, vừa phát triển công nghệ tinh lọc để cung cấp kim loại hiếm cho thế giới. Các nhà máy sản xuất ô tô điện của tỷ phú Elon Musk, các nhà máy sản xuất tên lửa của Hoa Kỳ, tập đoàn vũ khí Lookheed Martin đều phụ thuộc vào kim loại hiếm do Trung Quốc cung cấp.

« Tất cả những tranh cãi về kim loại hiếm và mang tính chiến lược thực ra xuất phát từ chỗ chúng ta sử dụng những khoáng sản đó như thế nào để sản xuất vũ khí, để chuyển đổi sang một mô hình kinh tế xanh và sạch. Thế giới đang trong một giai đoạn với đầy biến động, tương lai bất định và mọi người đều tin rằng, để đảo ngược tình huống, chúng ta cần phát triển những công nghệ mới, tức là lại càng lệ thuộc hơn vào đất hiếm, vào những kim loại mang tính chiến lược này. Mỹ và châu Âu ý thức được là không nắm giữ kim loại hiếm, không còn làm chủ từ khâu khai thác đến chắt lọc, xử lý đất hiếm ».

Vào lúc hồ sơ đất hiếm Ukraina thu hút chú ý của cộng đồng quốc tế, và căng thẳng gia tăng giữa Washington với Kiev, trước khi tiếp đồng cấp Volodymyr Zelensky tổng thống Donald Trump tuyên bố « ông rất muốn mua đất hiếm của Nga ».

Vài ngày trước đó, chủ nhân điện Kremlin trả lời báo chí khẳng định rằng « dự trữ khoáng sản và kim loại hiếm của Nga lớn hơn rất nhiều so với của Ukraina ». Trước khi tiếp tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm 24/02/2025 trên mạng xã hội cũng ông Trump viết : Mỹ đang có những cuộc thảo luận rất nghiêm chỉnh với Vladimir Putin về các dự án phát triển kinh tế quy mô ». Lập tức hãng tin Mỹ Bloomberg tiết lộ Washington và Matxcơva đang hướng tới một dự án hiết lập « một con đường thương mại hàng hải qua ngả Bắc Cực ». Báo tài chính Anh, Financial Times đưa sau hai cuộc thảo luận đầu tiên giữa phái đoàn Nga và Mỹ tại Ả Rập Xê Út cũng như Thổ Nhĩ Kỳ, điện Kremlin đã liên hệ với một số đại tập đoàn Mỹ.


**********

Israel nói cần đạt được thỏa thuận về việc thả con tin để gia hạn thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza

Reuters
~3 minutes

Bộ trưởng Ngoại giao Gideon hôm 4/3 nói rằng Israel đã sẵn sàng tiến hành giai đoạn thứ hai của thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza chừng nào Hamas sẵn sàng thả thêm 59 con tin mà họ vẫn đang giam giữ.

Giao tranh ở Gaza đã dừng lại kể từ ngày 19 tháng 1 theo lệnh ngừng bắn được sắp xếp với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ và các nhà trung gian Qatar và Ai Cập, và Hamas đã trao đổi 33 con tin Israel và năm người Thái Lan để lấy khoảng 2.000 tù nhân và người Palestine bị giam giữ.

Nhưng lệnh ngừng bắn ban đầu kéo dài 42 ngày đã hết hạn, và Hamas cũng như Israel, nước đã chặn xe cứu trợ vào Gaza, vẫn còn cách xa nhau về các vấn đề lớn hơn bao gồm cả việc quản lý Gaza sau chiến tranh và tương lai của chính Hamas.

"Chúng tôi đã sẵn sàng tiếp tục giai đoạn hai", ông Saar nói với các phóng viên tại Jerusalem khi các nhà lãnh đạo Ả Rập chuẩn bị họp tại Cairo để thảo luận về kế hoạch chấm dứt chiến tranh vĩnh viễn.

"Nhưng để kéo dài thời gian hoặc khuôn khổ, chúng tôi cần một thỏa thuận thả thêm con tin".

Hamas cho biết họ muốn tiến tới giai đoạn đàm phán thứ hai mà có thể mở đường cho một kết thúc vĩnh viễn cho cuộc chiến với việc rút toàn bộ lực lượng Israel khỏi vùng đất Palestine bị tàn phá và trả lại 59 con tin còn lại bị bắt trong cuộc tấn công do Hamas cầm đầu vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023.

Nhưng Israel cho biết các con tin của họ phải được trao trả để lệnh ngừng bắn được gia hạn và ủng hộ kế hoạch gia hạn lệnh ngừng bắn trong tháng chay Ramadan của người Hồi giáo, bắt đầu vào thứ Bảy, cho đến sau kỳ nghỉ lễ Vượt qua của người Do Thái vào tháng 4.

Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Steve Witkoff, dự kiến sẽ đến thăm khu vực này trong vài ngày tới để thảo luận về việc gia hạn lệnh ngừng bắn hoặc tiến tới giai đoạn hai, Bộ Ngoại giao cho biết hôm 3/3.

Ông Saar phủ nhận rằng Israel đã vi phạm thỏa thuận bằng cách không tiến tới giai đoạn đàm phán thứ hai. Ông cho biết "không có sự tự động" giữa các giai đoạn và ông cho biết chính Hamas đã vi phạm thỏa thuận cho phép viện trợ vào Gaza bằng cách tự mình chiếm giữ hầu hết các nguồn trợ giúp.

Các nhóm cứu trợ đã nói rằng cướp bóc và việc tịch thu trái phép các xe tải cứu trợ vào Gaza là một vấn đề lớn nhưng Hamas, nhóm chiến binh Hồi giáo đã nắm quyền ở Gaza vào năm 2007, phủ nhận việc giữ viện trợ cho các thành viên của chính mình.

Ông Saar từ chối bình luận về một bản tin của truyền thông Israel rằng Israel đã đặt ra thời hạn 10 ngày để đạt được thỏa thuận hoặc tiếp tục chiến đấu, nhưng nói: "Nếu chúng tôi muốn làm điều đó, chúng tôi sẽ làm".


*********

Nhà lập pháp Hàn Quốc: Tù binh chiến tranh Triều Tiên muốn có "cuộc sống bình thường" ở Seoul

Reuters
2–3 minutes

Một nhà lập pháp Hàn Quốc hôm 4/3 cho biết rằng một người lính Triều Tiên bị Ukraine bắt giữ muốn sống "cuộc sống bình thường" ở miền Nam, sau khi Seoul tuyên bố sẽ cấp quyền công dân cho binh sĩ của Bình Nhưỡng.

Hồi tháng Một, Cơ quan Tình báo Quốc gia Seoul xác nhận rằng quân đội Ukraine đã bắt giữ hai trong số khoảng 10.000 binh lính Triều Tiên mà họ ước tính đã được ông Kim Jong Un cử đến để chiến đấu cho Moscow trong cuộc chiến chống lại Kyiv.

Nhà lập pháp Yu Yong-weon cho biết ông đã có thể gặp hai người lính, những người vẫn bị Ukraine giam giữ tại một cơ sở giam giữ ở một địa điểm không được tiết lộ, sau khi gửi yêu cầu tới chính quyền Kyiv.

"Khoảnh khắc tôi đối mặt với hai tù nhân trẻ tuổi, tôi tràn ngập cảm xúc -- lòng trắc ẩn, sự thông cảm và một cảm giác đồng cảm ", ông Yu nói trong một cuộc họp báo.

Một trong những người lính nói với ông rằng anh ta muốn chuyển đến Hàn Quốc để cuối cùng có thể đoàn tụ với cha mẹ mình, ông Yu kể lại.

Ông Yu cũng cho biết người lính đã hỏi liệu anh ta có thể "sống theo ý muốn với những quyền mà tôi mong muốn" nếu anh ta đến Hàn Quốc và hỏi liệu anh ta có thể "có nhà và lập gia đình ở đó" không.

Ông Yu nói rằng việc đưa những người lính trở về miền Bắc "về cơ bản là một bản án tử hình".

Tình báo Hàn Quốc cho biết binh sĩ Triều Tiên đã được hướng dẫn tự sát thay vì bị bắt, và ông Yu cho biết những người lính nói với ông rằng họ đã chứng kiến nhiều vụ tự sát bằng lựu đạn của những người đồng đội bị thương của họ.

"Ngay cả khi là tù nhân chiến tranh, những người lính Triều Tiên vẫn được hiến pháp công nhận là công dân Hàn Quốc và theo đó, phải được bảo vệ", Yu nói thêm.

Vào năm 2019, chính phủ Hàn Quốc đã trục xuất hai người đàn ông Triều Tiên sau khi các nhà điều tra cho biết họ đã sát hại 16 thuyền viên trước khi đưa thuyền đánh cá của họ đến vùng biển Hàn Quốc.

Đây là lần chuyển giao đầu tiên từ miền Nam sang miền Bắc kể từ khi Chiến tranh Triều Tiên kết thúc.

Tuy nhiên, những hình ảnh mới được công bố ba năm sau đó cho thấy một người đàn ông tuyệt vọng phản đối việc chuyển giao.


********

Ông Zelenskyy nói sẵn sàng làm việc với ông Trump tiến tới các cuộc đàm phán hòa bình

Tổng thống Donald Trump, bên phải, gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tại Phòng Bầu dục ở Toà Bạch Ốc hôm 28/2/2025 tại Washington.
Tổng thống Donald Trump, bên phải, gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tại Phòng Bầu dục ở Toà Bạch Ốc hôm 28/2/2025 tại Washington.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy ngày 4/3 chìa cho Washington ‘một nhánh ôliu’ khi tuyên bố rằng Ukraine sẵn sàng đàm phán để chấm dứt cuộc chiến ba năm của Nga tại Ukraine ‘càng sớm càng tốt’ và sẽ ‘làm việc dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ’ của Tổng thống Mỹ Donald Trump để đạt được một thỏa thuận hòa bình.

Ông Zelenskyy nói cuộc gặp căng thẳng giữa ông và ông Trump tại Tòa Bạch Ốc hôm 28/2 là ‘đáng tiếc’ và ông vẫn sẵn sàng ký một thỏa thuận cho phép Hoa Kỳ có quyền khai thác đáng kể, lâu dài đối với các khoáng sản đất hiếm của Ukraine, vốn cần thiết cho việc sản xuất công nghệ tại Mỹ.

Trong một bài đăng trên X, nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố rằng cuộc thảo luận giữa ông với ông Trump và Phó Tổng thống JD Vance “đã không diễn ra như mong đợi. Đã đến lúc sửa chữa điều đó. Chúng tôi mong muốn sự hợp tác và trao đổi trong tương lai sẽ mang tính xây dựng.”

Ông Trump đã yêu cầu ông Zelenskyy rời khỏi Tòa Bạch Ốc và thỏa thuận về khoáng sản chưa được ký kết.

Trong cuộc gặp đó, ông Trump và ông Vance, ngồi gần nhau trong Phòng Bầu dục, đã chỉ trích ông Zelenskyy vì cho rằng ông ấy không biết ơn trước hơn 100 tỷ đô la vũ khí mà Mỹ đã viện trợ cho lực lượng Ukraine nhằm chống lại cuộc xâm lược của Nga vào năm 2022, mặc dù nhà lãnh đạo Ukraine đã nhiều lần bày tỏ lòng biết ơn đối với Mỹ.

“Chúng tôi thực sự trân trọng những gì nước Mỹ đã làm để giúp Ukraine duy trì chủ quyền và độc lập,” ông Zelenskyy phát biểu hôm 4/3. “Và chúng tôi nhớ khoảnh khắc mọi sự thay đổi khi Tổng thống Trump cung cấp Javelin cho Ukraine,” một hệ thống vũ khí phi đạn chống tăng. “Chúng tôi rất biết ơn về điều này.”

“Tôi muốn nhấn mạnh cam kết của Ukraine đối với hòa bình,” ông Zelenskyy nói. “Không ai trong chúng tôi muốn một cuộc chiến kéo dài vô tận. Ukraine sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán càng sớm càng tốt để đưa hòa bình bền vững đến gần hơn. Không ai mong muốn hòa bình hơn người dân Ukraine.”

Phó Tổng thống Vance nói với VOA hôm 4/3: “Chúng tôi tin rằng việc kết thúc xung đột này không chỉ có lợi cho Nga, mà còn là lợi ích của Ukraine và Hoa Kỳ.”

Ông Zelenskyy cho rằng giai đoạn đầu tiên của bất kỳ lệnh ngừng bắn nào “có thể là việc trao trả tù binh giữa Nga và Ukraine, thiết lập lệnh ngừng bắn trên không – cấm phi đạn, máy bay không người lái tầm xa, bom nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng và dân sự – và ngừng chiến trên biển ngay lập tức, nếu Nga cũng làm điều tương tự.”

“Sau đó chúng tôi muốn tiến rất nhanh qua tất cả các giai đoạn tiếp theo và hợp tác với Mỹ để đạt được một thỏa thuận cuối cùng vững chắc,” ông Zelenskyy nói.

Tuy nhiên, đạt được một thỏa thuận hòa bình có thể sẽ rất khó khăn. Ukraine từ lâu đã yêu cầu khôi phục các đường biên giới của họ được quốc tế công nhận từ năm 2014, trước khi Moscow đơn phương sáp nhập Bán đảo Crimea của Ukraine. Hiện tại, Nga đang kiểm soát khoảng một phần năm lãnh thổ Ukraine, bao gồm phần lớn miền đông Ukraine, và Moscow đã tuyên bố sẽ không trả lại bất kỳ phần nào cho chính phủ Kyiv.

Ông Zelenskyy nhất quyết đề nghị Mỹ và các đồng minh châu Âu cung cấp sự đảm bảo an ninh cho Ukraine nhằm bảo vệ nước này trước nguy cơ một cuộc xâm lược khác từ Nga, ngay cả khi Moscow đồng ý ngừng chiến trên bộ và chấm dứt các cuộc không kích hàng ngày vào Ukraine.

Anh, Pháp và ‘một liên minh các nước sẵn sàng hành động’ ở châu Âu đã đồng ý vào cuối tuần trước sẽ gửi quân đến Ukraine để thực hiện sứ mệnh gìn giữ hòa bình nhằm hỗ trợ một lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, ông Trump đã từ chối cam kết để Mỹ cung cấp sự hậu thuẫn quân sự nhằm thực thi lệnh ngừng bắn và ngăn chặn các hành động gây hấn tiếp theo của Nga.

Tuyên bố của ông Zelenskyy được đưa ra vài giờ sau khi ông Trump tạm dừng viện trợ quân sự bổ sung cho Ukraine.

“Tổng thống đã nói rõ rằng ông ấy tập trung vào hòa bình,” một quan chức cấp cao trong chính quyền nói với VOA qua email. “Chúng tôi cần các đối tác của mình cũng cam kết với mục tiêu đó. Chúng tôi đang tạm dừng và xem xét lại viện trợ để đảm bảo rằng nó đang đóng góp vào một giải pháp.”

Trong bài phát biểu hàng đêm hôm 3/3, ông Zelenskyy nói rằng đất nước ông cần ‘một nền hòa bình thực sự, công bằng’, cũng như những đảm bảo an ninh để ngăn chặn Nga đe dọa Ukraine trong tương lai.

“Chính sự thiếu vắng các đảm bảo an ninh cho Ukraine 11 năm trước đã cho phép Nga bắt đầu bằng việc chiếm đóng Crimea và tiến hành chiến tranh ở Donbas,” ông Zelenskyy nói. “Sau đó, sự thiếu hụt các cam kết an ninh đã khiến Nga có thể tiến hành cuộc xâm lược toàn diện. Và bây giờ, khi vẫn chưa có các đảm bảo an ninh rõ ràng, chính Nga là bên đang kéo dài cuộc chiến này.”

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 4/3 nói việc Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine là đóng góp tốt nhất cho mục tiêu hòa bình và có thể giúp thúc đẩy Ukraine tham gia vào tiến trình đàm phán hòa bình.

Tổng thống Trump đầu tuần này nhấn mạnh rằng một thỏa thuận về khoáng sản đất hiếm là yếu tố then chốt để Mỹ tiếp tục hỗ trợ Ukraine. Ông cho biết sẽ đưa ra thông báo về vấn đề này vào tối ngày 4/3 trong bài diễn văn về ‘Tình trạng Liên bang’ trước Quốc hội Hoa Kỳ.


***********

Ông Trump sắp trình bày trước Quốc hội các chính sách đối ngoại-đối nội quan trọng


Tổng thống Mỹ Donald Trump tối ngày 4/3 (giờ miền Đông Hoa Kỳ) có bài phát biểu quan trọng trước Quốc hội, đánh dấu kết thúc những tuần đầu nhiệm kỳ thứ nhì của ông.

Thường được gọi là diễn văn về ‘Tình trạng Liên bang’, bài phát biểu này sẽ mang đến cho Tổng thống Trump một cơ hội công khai để trình bày tầm nhìn của ông về nền kinh tế Mỹ và chính sách nhập cư, đồng thời bảo vệ các quyết định gây tranh cãi gần đây, bao gồm việc cắt giảm lực lượng lao động liên bang và đối đầu với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy.

Tuy nhiên, thách thức cấp bách nhất đối với ông Trump sẽ là đoàn kết phe đa số Đảng Cộng hòa tại Thượng viện và Hạ viện để thông qua ngân sách tài trợ cho chính phủ sau thời hạn ngày 14/3. Các nghị sĩ Cộng hòa có quan điểm khác nhau về việc có nên chăng cắt giảm các chương trình an sinh xã hội phổ biến như Medicaid, tức chương trình cung cấp bảo hiểm y tế cho những người có thu nhập thấp, để giảm nợ công và tài trợ cho việc gia hạn các khoản cắt giảm thuế năm 2017 vốn được thông qua trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.

Ông Trump đã kêu gọi cho một ‘dự luật lớn, đẹp’ để tài trợ cho chương trình nghị sự đối nội của ông.

“Chúng ta còn rất nhiều việc khó khăn phía trước, nhưng chúng ta sẽ thực hiện chương trình nghị sự Nước Mỹ Trên Hết,” Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nói với báo giới vào tuần trước. “Chúng ta sẽ thực hiện toàn bộ, không chỉ một phần.”

Đảng Dân chủ tại Quốc hội đã chỉ trích ngân sách này vì mang lại lợi ích cho giới giàu.

“Đừng nhầm lẫn, nó sẽ lấy đi của người già, trẻ em và người khuyết tật để người giàu ngày càng giàu hơn,” Lãnh đạo phe thiểu số ở Thượng viện Chuck Schumer phát biểu tuần trước.


Các chai rượu bourbon Kentucky vẫn còn trên kệ tại một cửa hàng rượu NS khi nhân viên bắt đầu loại bỏ tất cả rượu sản xuất tại Mỹ khỏi quầy trưng bày của họ tại Halifax, Nova Scotia, Canada hôm 3/2/2025.
Các chai rượu bourbon Kentucky vẫn còn trên kệ tại một cửa hàng rượu NS khi nhân viên bắt đầu loại bỏ tất cả rượu sản xuất tại Mỹ khỏi quầy trưng bày của họ tại Halifax, Nova Scotia, Canada hôm 3/2/2025.

Tổng thống Trump cũng có khả năng sẽ đề cập đến lý do đằng sau quyết định áp thuế lên các nước khác. Ông xác nhận rằng mức thuế 25% đối với Canada và Mexico có hiệu lực từ ngày 4/3.

“Họ sẽ phải chịu thuế quan,” ông Trump nói với truyền thông đầu tuần này. “Cho nên họ cần phải xây dựng các nhà máy sản xuất ô tô và các cơ sở khác ngay tại Hoa Kỳ, khi đó họ sẽ không bị áp thuế.”

Tuy nhiên, một nhà phân tích nói với VOA rằng điều đó khó có thể xảy ra.

“Có lẽ điều sẽ xảy ra là hầu hết các nhà sản xuất sẽ chuyển sang các quốc gia khác, nơi không bị áp thuế, hoặc họ sẽ đơn giản là di dời,” Shannon Bow O’Brien, phó giáo sư tại Đại học Texas ở Austin, nhận định.

“Họ sẽ chuyển hoạt động kinh doanh sang nơi khác, rồi từ đó xuất khẩu sang Mỹ để tránh thuế quan. Hoặc chúng ta sẽ thấy các quốc gia khác sản xuất với chi phí rẻ hơn để khi bị áp thuế thì giá thành vẫn giữ nguyên. Tôi không tin rằng điều này sẽ đạt được mục tiêu mà ông ấy mong muốn, đó là đưa ngành sản xuất trở lại Hoa Kỳ hoặc buộc các công ty phải nhượng bộ,” ông O’Brien nói.

Những tuần đầu tiên trong nhiệm kỳ lần này của ông Trump cũng được đánh dấu bằng các sắc lệnh hành pháp nhằm giải quyết một trong những vấn đề trọng tâm trong chiến dịch tranh cử của ông: cải cách di trú. Trong bài phát biểu trước Quốc hội tối 4/3, ông dự kiến sẽ nhấn mạnh những thay đổi đối với an ninh tại biên giới phía nam của Hoa Kỳ với Mexico.

Ông cũng có thể đề cập đến việc thành lập Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), do tỷ phú Elon Musk đứng đầu.

Mặc dù các vấn đề đối nội thường là trọng tâm của các bài phát biểu tổng thống trước Quốc hội, nhưng nhiều thách thức cấp bách trong chính sách đối ngoại cũng có khả năng được Tổng thống Trump đề cập trong bài phát biểu của mình.

Ông Trump nói với báo giới sau cuộc đối đầu tại Phòng Bầu dục với Tổng thống Ukraine hôm 28/2 rằng ông không cảm thấy Ukraine đủ trân trọng khoản đóng góp gần 200 tỷ đô của Hoa Kỳ cho cuộc chiến ở Ukraine vốn bắt đầu khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/2/2022.

Ông Trump cũng dự kiến sẽ đề cập đến lệnh ngừng bắn ở Gaza và kế hoạch phát triển bất động sản của ông trong khu vực bị xung đột tàn phá này.

Thượng nghị sĩ nguyên là một phân tích gia của CIA, Elissa Slotkin, sẽ đưa ra phản hồi của Đảng Dân chủ đối với bài phát biểu của Tổng thống Trump.

***********


BẢN TIN MỚI NHẤT

Trang Lá cải ngày 09 tháng 03 -2025

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 09 tháng 03 -2025:

xxx

Xem Thêm

MÊ CUNG KHÓI LỬA. - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Trang Lá cải ngày 08 tháng 03 -2025i

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 08 tháng 03 -2025:

xxx

Xem Thêm

HOA NỞ SỚM NAY - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm
Video HNPD(Bấm để xem thêm)

Tin đài VOA(Bấm để xem thêm)

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :Tin Tức ngày 07 tháng 03 -2025:

tờ bao nay co phải anh em voi SBTN ?

Xem Thêm

Đề bài :Tin Tức ngày 18 - 02 -2025:

tơ bào này toàn dich tin tưc tui liberal AU CHAU khong à chỉ đung 1/2tụi AU CHAU cư sưvoi nươc MY kong băng và dân AU CHAU lười biêng , tôi đả đi choi AU CHAU mừoi ngày ròi thừ bay chăng cò cửa tiệm mở ...dân AU CHAU lười như hủi .

Xem Thêm

Đề bài :Chuyện “Phố Vải” - by Phạm Thành Nhân / Trần Văn Giang (ghi lại).

Đây là một bài viết thú vị nêu bật tầm quan trọng của việc bảo tồn bản sắc văn hóa thông qua ngôn ngữ. Sự thay đổi về thuật ngữ có thể mang tính tích cực nếu chúng vẫn giữ được mối liên hệ với truyền thống và lịch sử địa phương. Văn bản này cũng gợi lên những cảm xúc và suy nghĩ tương tự như những gì bạn trải qua khi mua bất động sản. Quá trình này cũng tràn đầy sự phấn khích và niềm vui. Điều này đặc biệt đúng đối với các dự án mới của Al Sharq Investment https://dubai-new-developments.com/al-sharq-investment, cung cấp các lựa chọn nhà ở hiện đại và tiện lợi để giúp bạn tìm được ngôi nhà lý tưởng.

Xem Thêm

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Bài hát “NẮNG CHIỀU” của Nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn - by Đỗ Chiêu Đức. ( Trần Văn Giang chuyển )

hay

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

TIN MỚI

MÊ CUNG KHÓI LỬA. - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Trang Lá cải ngày 08 tháng 03 -2025i

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 08 tháng 03 -2025:

xxx

Xem Thêm

HOA NỞ SỚM NAY - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 07 tháng 03 -2025:

xxx

Xem Thêm

Trang Lá cải ngày 07 tháng 03 -2025

xxx

Xem Thêm

Tiên đoán- Hà Thượng Thủ

xxx

Xem Thêm

CHUYỆN SĨ PHU. - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Trang Lá cải ngày 06 tháng 3 -2025

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 06 tháng 03 -2025:

xxx

Xem Thêm
SBTN(Bấm để xem thêm)

ĐỌC BÁO VẸM(Bấm để xem thêm)

Những Tên Nằm Vùng Đã Lộ Diện

Giao Kèo

Web tham khảo

BBC:

RFI:Tin tức liên quan đến Việt Nam từ RFI

RFA:Bản tin tiếng Việt của đài phát thanh "Radio Free Asia" (RFA) về Việt Nam và thế giới

VOA:Tin tức chính xác và đáng tin cậy về Việt Nam và Thế giới

SGB:Tổng hợp thông tin các báo

Trang WEB Chính của HNPD:HAINGOAIPHIEMDAM.COM