Đăng ngày: 07/11/2025 - 14:31

6 phút Thời gian đọc

(Báo chí trong nước/AFP) - Bão Kalmaegi (bão số 13) đổ bộ vào Việt Nam, ít nhất 5 người chết. Nạn nhân tập trung ở Quảng Ngãi, Gia Lai và Đắk Lắk, miền trung đất nước. Theo số liệu sơ bộ sáng nay 07/11/2025, có 200 ngôi nhà bị sập hoàn toàn và 7.000 - 8.000 nhà bị hư hại. 3 người mất tích trên biển đang được lực lượng cứu hộ tìm kiếm với sự trợ giúp của trực thăng quân đội. Tại Philippines, thiệt hại nhân mạng do bão Kalmaegi gây ra lớn hơn rất nhiều : số người chết đã lên tới 188 người.

(Reuters) – Việt Nam : Tập đoàn Vingroup mở đầu tư vào lĩnh vực hàng không – không gian. Theo tài liệu đăng ký mới, Phạm Nhật Vượng, chủ tập đoàn Vingroup, chủ yếu hoạt động trong bất động sản, hôm thứ Hai, 03/11/2025, đã thành lập một công ty mới có tên Công ty Cổ phần Vinspace, với vốn điều lệ ban đầu là 300 tỷ đồng (tương đương với 11,4 triệu đô la), để sản xuất máy bay và tầu vũ trị. Tài liệu đăng ký mới cho thấy phạm vi hoạt động của Vinspace còn bao gồm cả vận tải hàng không, vận hành vệ tinh viễn thông và nghiên cứu khoa học.

(Yonhap) – Bắc Triều Tiên lại bắn thử tên lửa đạn đạo. Theo Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc (JCS), vụ thử đã được chế độ Bình Nhưỡng thực hiện hôm nay, 07/11/2025, hai ngày sau khi Hoa Kỳ thông báo áp đặt các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào tám công dân và hai doanh nghiệp Bắc Triều Tiên. Bộ Tài Chính Mỹ cáo buộc những cá nhân và thực thể này của Bình Nhưỡng có những hoạt động rửa tiền thông qua các mạng lưới tội phạm mạng. Đây là lần thử tên lửa đạn đạo lần thứ sáu trong năm 2025 và lần thứ hai kể từ khi ông Lee Jae Myung nhậm chức tổng thống vào tháng Sáu năm nay.

(AFP) - Mỹ : Dân biểu Nancy Pelosi, một gương mặt tiêu biểu của đảng Dân Chủ suốt 4 thập kỷ qua, thông báo nghỉ hưu, rút lui khỏi chính trường vào cuối nhiệm kỳ. Bà Nancy Pelosi là người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo Hạ Viện Mỹ. Thông báo của vị dân biểu 85 tuổi được đưa ra hôm 06/11/2025. Bà hết nhiệm kỳ vào tháng 01/2027. Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Donald Trump (2017-2021), bà Nancy Pelosi đã trở thành một trong những người đối đầu chính với đảng Cộng Hòa : ban đầu là lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ Viện, từ năm 2019, khi đảng Dân Chủ giành lại thế đa số, bà giữ chức chủ tịch Hạ Viện.

(AFP) - Công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo của Mỹ, Anthropic, mở văn phòng tại Paris, Pháp và Munich, Đức. Thông báo của Anthropic được đưa ra hôm nay 07/11/2025. Anthropic là startup đứng sau chatbot Claude AI, một trong những đối thủ chính của ChatGPT. Công ty có trụ sở chính tại San Francisco, được định giá 183 tỷ đô la và tự hào có 300.000 khách hàng là doanh nghiệp. Anthropic củng cố sự hiện diện của mình tại châu Âu nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các doanh nghiệp về công nghệ AI tạo sinh. Trước Paris và Munich, Anthropic đã có văn phòng tại Dublin, Luân Đôn và Zurich. Anthropic từng cho ý định tuyển dụng khoảng 100 nhân viên tại châu Âu, nhất là để củng cố năng lực nghiên cứu và phát triển.

(Reuters) – Trung Quốc đơn giản hóa thủ tục các khâu khai thác và xuất khẩu đất hiếm. Một số nguồn thạo tin được Reuters trích dẫn cho biết, Trung Quốc hôm nay 07/11/2025 chủ trương « trong tương lai thủ tục cấp giấy phép liên quan đến một số khoáng sản hiếm sẽ đơn giản hơn ».  Bộ Thương Mại nước này chưa chính thức xác nhận tin trên. Theo giới quan sát, đây là một cử chỉ hòa hoãn làm hạ nhiệt tình hình trên vấn đề đất hiếm, nhưng Bắc Kinh không chiều ý Washington, hoàn toàn dỡ bỏ lệnh hạn chế xuất khẩu khoáng sản hiếm. Đất hiếm là một vũ khí lợi hại của Trung Quốc trong cuộc đọ sức về thương mại với Hoa Kỳ.

(AFP) – Quân sự : Ba Lan có kế hoạch đào tạo nửa triệu « tình nguyện viên » trước cuối năm 2026. Hôm nay 07/11/2025 bộ Quốc Phòng nước này khởi động chương trình đào tạo « lực lượng các tình nguyện viên », có thể hỗ trợ các chiến binh bảo vệ đất nước trong trường hợp Ba Lan bị tấn công. Là thành viên NATO sát cạnh với Ukraina, từ khi Nga đưa quân xâm chiếm Ukraina, Ba Lan luôn đặt mình trong tư thế « sẵn sàng » đối phó với mội tình huống. Cho tài khóa 2026, Vacxava đề ra mục tiêu giành đến 4,8 % GDP cho ngân sách quốc phòng.

 (Reuters) – Đức báo động trước khả năng « Nga có thể tiến hành một cuộc tấn công hạn chế vào NATO bất kỳ lúc nào ». Thiếu tướng  Alexander Sollfrank, chỉ huy ban tác chiến hỗn hợp của Đức cho biết như trên đồng thời nhấn mạnh quyết định của Matxcơva sẽ « tùy thuộc vào thái độ của các nước đồng minh phương Tây ». Vẫn theo tướng Sollfran, bất chấp chiến tranh Ukraine, không quân Nga vẫn duy trì sức mạnh đáng kể, và các lực lượng hạt nhân và tên lửa không bị ảnh hưởng. Hạm Đội Biển Đen của Nga « chịu tổn thất đáng kể », nhưng các lực lượng hải quân của các hạm đội Nga vẫn còn rất lợi hại.

(Reuters) – Điện Kremlin bác bỏ tin ngoại trưởng Nga Sergeï Lavrov bị thất sủng. Họp báo sáng nay 07/11/2025 phát ngôn viên phủ tổng thống Nga, Dmitri Pesko không giải thích lý do khiến ngoại trưởng Lavrov vắng mặt trong nhiều hoạt động ngoại giao quan trọng thời gian gần đây, nhưng ông khẳng định ngoại trưởng Nga không bị thất sủng. Có tin đồn nhà ngoại giao Nga giàu kinh nghiệm này bị « đình chỉ công tác » do thất bại trong việc tổ chức thượng đỉnh Vladimir Putin- Donald Trump tại Budapest. Sergeï Lavrov liên lục vắng mặt tại cuộc họp Hội Đồng An Ninh Nga trong tuần. Ông cũng sẽ không đại diện cho tổng thống Putin đến dự hội nghị G20 vào cuối tháng 11/2025.

(AFP) – Tin giả tố cáo thị trưởng tân cử của thành phố New York, Zohran Mamdani, có liên hệ với tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi Giáo. Theo điều tra sơ khởi, được công bố hôm nay 07/11/2025 một số nhà có ảnh hưởng trên mạng internet thuộc cánh cựu hữu ở Hoa Kỳ đã tung ra một chiến dịch nhằm bôi nhọ ông Mamdani. Là ứng cử viên của đảng Dân Chủ, ông Mamdani là người Hồi Giáo đầu tiên vừa đắc cử thị trưởng New York, có lập trường ủng hộ Palestine, sinh ra tại châu Phi và song thân là người gốc Ấn Độ.

(AFP) – Berlin hỗ trợ vương quốc Bỉ đối phó với drone lạ. Thông cáo của bộ Quốc Phòng Đức hôm qua 06/11/2025 cho biết Bruxelles yêu cầu quân đội Đức hỗ trợ « trong ngắn hạn » vương quốc Bỉ đối phó với drone lạ làm xáo trộn nhiều hoạt động kinh tế và hàng không nước này. Theo Francken, bộ trường Quốc Phòng Đức tuy nhiên từ chối xác nhận trách nhiệm của Nga trong các vụ drone lạ xuất hiện gần nhiều khu sân bay tại một số quốc gia châu Âu, trong đó có Đức, Bỉ, Phần Lan Đan Mạch, Thụy Điển …

Từ New York, thông tín viên Carrie Nooten gửi về bài tường trình :

Một thông điệp chính trị công nhận Syria đang bước vào một kỷ nguyên mới. Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Mike Waltz đã phát biểu như trên, hoan nghênh việc bỏ phiếu thông qua nghị quyết này…

Văn bản này xóa tên Ahmad al-Shara (al-Shara) và bộ trưởng Nội Vụ Anas Khattab trong danh sách trừng phạt của Liên Hợp Quốc nhắm vào các cá nhân và nhóm có liên hệ với Nhà nước Hồi giáo (IS) và al-Qaeda.

Họ sẽ không còn bị cấm đi lại, đóng băng tài sản, Syria không còn bị cấm vận vũ khí. Kể từ khi phe của ông al-Shara lật đổ chế độ Assad và lên nắm quyền, nhà lãnh đạo Syria đã được hưởng quyền miễn trừ từ Ủy ban trừng phạt của Liên Hợp Quốc, cho phép ông đi lại.

Cuộc bỏ phiếu này cũng diễn ra đúng vào thời điểm quan trọng, al-Shara sẽ là tổng thống Syria đầu tiên được Washington tiếp đón trong vài ngày tới – Donald Trump đã tuyên bố sáu tháng trước về việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Syria.

Tổng thống Mỹ giờ đây có thể thực hiện lời hứa đó. Hội Đồng Bảo An, hiện dường như đồng thuận xem xét hồ sơ Syria, đã bỏ phiếu gần như nhất trí dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc. Chỉ có Trung Quốc vắng mặt, do lo ngại về sự hiện diện của các chiến binh khủng bố nước ngoài, những người có thể lợi dụng tình hình an ninh vẫn còn mong manh.

Vài giờ trước khi khai mạc thượng đỉnh, Liên Hiệp Quốc công bố một báo cáo tổng kết, khẳng định rằng năm 2025 dường như là năm thứ hai hay thứ ba nóng nhất liên tiếp chưa từng được ghi nhận. Theo tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres, việc không đạt được hạn chế tăng nhiệt độ ở mức 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp là một sự « thất bại về mặt đạo đức ».

Tổng thống Brazil, Lula Da Silva cho rằng « cánh cửa cơ hội » để hành động « đang khép lại nhanh chóng », đồng thời chỉ trích những lời « dối trá » của các thế lực « cực đoan », ủng hộ phá hoại môi trường. Trước sự thoái lui của nhiều nước, đại diện các quốc gia tham dự kêu gọi tìm kiếm một động lực mới cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Quỹ Bảo tồn rừng nhiệt đới (TFFF)

Cũng trong ngày họp đầu tiên, tổng thống Brazil Lula Da Silva thông báo thành lập một quỹ mới nhằm bảo tồn rừng nhiệt đới. Với tên gọi « Quỹ bảo tồn rừng nhiệt đới » (TFFF), tổng thống Lula hy vọng có thể huy động 125 tỷ đô la tiền tài trợ công và tư. Số tiền này sẽ được đầu tư vào các thị trường tài chính, lợi nhuận thu được hàng năm sẽ được phân bổ cho các nước đang phát triển với một khoản tiền cho mỗi ha rừng cần bảo tồn, vốn được ví như là những chiếc phanh kềm hãm biến đổi và nơi lưu giữ đa dạng sinh thái.

Đây là một chủ đề rất được tổng thống Lula quan tâm vào lúc vùng rừng Amazon tại đất nước ông trong vòng 40 năm đã mất đi một vùng diện tích rộng bằng Tây Ban Nha.

Đặc phái viên Jeanne Richard tại Belem tường thuật :

Quỹ bảo tồn rừng nhiệt đới này "sẽ là một trong những kết quả cụ thể chủ yếu" của hội nghị Khí hậu Liên Hiệp Quốc, tổng thống Lula da Silva đã tuyên bố tại lễ ra mắt chính thức của Quỹ bảo tồn rừng nhiệt đới TFFF. Bộ trưởng Môi trường Brazil Marina da Silva giải thích:

Điều này thể hiện hành động cụ thể như tìm kiếm các nguồn lực cần thiết để chúng ta có thể bảo vệ rừng, từ đó thu giữ lượng khí thải CO2 trong khí quyển và cuối cùng đạt được các mục tiêu hạn chế sự hâm nóng toàn cầu.

Và Brazil đang hy vọng huy động được 10 tỷ đô la từ các nước có mặt tại COP… Fernando Haddad, Bộ trưởng Kinh tế Brazil nói : 

Chỉ riêng với các thông báo vào thứ Năm tuần này – của Indonesia, Brazil, Na Uy và Pháp – chúng ta đã vượt quá 50% số tiền mà chúng ta hy vọng huy động được. Đúng là có một số e ngại: các chính phủ đang đặt ra các điều kiện, bởi vì một số chi tiết của Quỹ bảo tồn rừng nhiệt đới có thể cần được hoàn thiện, và đó là điều bình thường đối với một dự án hoàn toàn mới.

Thực vậy, nhiều nước, đặc biệt là Pháp, yêu cầu phải có những bảo đảm: để số tiền của Quỹ thực sự tài trợ cho các dự án xanh… và tất cả các nước có rừng và các quốc gia nhiệt đới đều có thể được hưởng lợi tài trợ từ quỹ này… chứ không chỉ riêng Brazil.

Hai ngày sau khi tổng thống Mỹ ban hành lệnh trừng phạt nhắm vào các hãng khí đốt Lukoil và Rosneft của Nga, thủ tướng Hungary Viktor Orban, phát biểu trên kênh truyền hình Nhà nước, khẳng định « chính phủ tích cực tìm cách lách hay vô hiệu hóa » các trừng phạt của Mỹ. Ông cho biết cũng sẽ nỗ lực thuyết phục Mỹ hiểu cho những khó khăn của Budapest… Đối với Viktor Orban, từ bỏ khí đốt và dầu lửa Nga, chẳng khác gì là một sự thừa nhận thất bại.

Thủ tướng Hungary từ lâu được cho là người ủng hộ nhiệt thành nhất phong trào MAGA ở Mỹ, và được tổng thống Mỹ coi như là một « người bạn ». Tuy nhiên, việc chính quyền Trump ban hành lệnh trừng phạt nhắm vào khí đốt Nga, cũng như việc nguyên thủ Mỹ gần đây bác bỏ khả năng miễn trừ đối với Hungary, đã đặt ông Orban trong tình huống đầy mâu thuẫn : Ủng hộ Trump với lý do ông là người kiến tạo hòa bình chống lại « những kẻ hiếu chiến ở Bruxelles » nhưng phải tìm cách tránh các trừng phạt của Mỹ.

Chỉ còn năm tháng nữa diễn ra bầu cử lập pháp, các cuộc thăm dò cho thấy Viktor Orban đang bị sa lầy trong chiến dịch tranh cử, một chiến dịch mà Ukraina bị xem như là nguồn cội của tình hình kinh tế khó khăn trong nước, đang chịu tác động mạnh bởi tình trạng lạm phát tồi tệ nhất trên lục địa kể từ thời tiền Covid. Giống như Slovakia, Hungary đã được Liên Hiệp Châu Âu miễn trừ, chấp thuận dầu hỏa của Nga được cung cấp qua đường ống dẫn Droujba trên bộ thoát được lệnh tẩy chay của EU ban hành năm 2022.   

Theo Le Figaro, Viktor Orban thường xuyên tìm cách ngăn cản các trừng phạt của châu Âu đối với năng lượng Nga cũng là điều dễ hiểu. Với vị trí địa lý là vùng lãnh thổ lọt thỏm, Hungary khó thể nhập khẩu khí đốt và dầu lửa bằng đường biển như nhiều nước thành viên khác.

Trên thực tế, Budapest vẫn có một giải pháp khác thay thế : Nhập khẩu dầu lửa và khí đốt hóa lỏng của Mỹ, Ả Rập Xê Út … từ đường biển Adriatique và thông qua ống dẫn dầu của Croatia và vẫn giữ đường ống Droujba với Nga như một nguồn bổ sung, theo như phân tích từ nhà nghiên cứu Andras Deak, đại học quốc gia hành chính công.

Tuy nhiên, giải pháp này có thể dẫn đến hệ quả làm đội giá năng lượng trong nước. Một mặt, hệ thống cơ sở hạ tầng năng lượng, nhà máy lọc dầu của Hung không thể xử lý loại dầu nào khác ngoài dầu Nga. Mặt khác, theo ước tính từ chính phủ Hungary, chi phí cho việc nhập khẩu dầu bằng đường biển rồi bằng ống dẫn quá đắt đỏ, có thể làm dội phí từ 5% đến 10%. Đối với Budapest, quy trình mua dầu Nga qua ống dẫn Droujba vẫn đơn giản và rẻ hơn nhiều so với bằng đường biển rồi qua ống dẫn.

Trước áp lực của Washington, Hungary đã bắt đầu đa dạng hóa nguồn cung khí đốt, ký kết nhiều hợp đồng với các đối tác Anh và Pháp, hiện chiếm khoảng 10% lượng nhập khẩu khí đốt của đất nước. Trong bối cảnh này, theo nhận định của Le Figaro, thủ tướng Viktor Orban rất có thể sẽ được tổng thống Mỹ hoãn áp dụng trừng phạt đối với dầu lửa như đã được thực hiện đối với chính quyền Serbia.

Từ đây đến ngày diễn ra cuộc bỏ phiếu 12/04/2026, lãnh đạo chính phủ Hungary sẽ phải nỗ lực tránh bất kể đòn phạt nào từ Washington. Nhưng trong dài hạn, Budapest chắc chắn sẽ phải « cắt cầu » dầu lửa với Nga, trừ phi một lần nữa ông Trump lại đảo ngược chính sách của mình !  

Theo hãng tin Al Jazeera, 2 nghị sĩ Cộng hòa ngày 6/11 đã cùng các nghị sĩ của đảng Dân chủ bỏ phiếu ủng hộ dự luật hạn chế quyền của Tổng thống Trump, nhưng sự ủng hộ của họ không đủ để văn bản pháp lý này được thông qua. Kết quả là dự luật không qua được cửa của Thượng viện Mỹ, với tỷ lệ 51 phiếu chống, 49 phiếu ủng hộ. 

Cuộc bỏ phiếu trên diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang tăng cường sự hiện diện quân sự ở khu vực ngoài khơi Venezuela và tổ chức nhiều cuộc tấn công vào các tàu thuyền ở vùng biển quốc tế, ngoài khơi Venezuela và Colombia, làm ít nhất 65 người thiệt mạng. Mỹ cáo buộc các con tàu bị nước này nhắm tới đang vận chuyển ma túy. 

Hiện có nhiều lo ngại rằng ông Trump sẽ phát động một cuộc tấn công vào Venezuela sau khi Mỹ đã triển khai hàng chục nghìn binh sĩ cùng tàu ngầm hạt nhân và một nhóm tàu chiến hộ tống tàu sân bay USS Gerald Ford tới khu vực ngoài khơi Venezuela. Washington cáo buộc Tổng thống Venezuela Maduro buôn bán ma túy và ông Trump đã đưa ra những tín hiệu trái ngược về việc thực hiện các cuộc tấn công trên lãnh thổ Venezuela.

Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy, chỉ 18% người dân Mỹ ủng hộ việc sử dụng vũ lực một cách hạn chế với Venezuela. Nghiên cứu của tổ chức YouGov cũng hé lộ, 74% người dân Mỹ tin tổng thống không nên được phép thực hiện các cuộc tấn công quân sự ở nước ngoài mà không có sự chấp thuận của quốc hội.

Tuy nhiên, các nhà lập pháp thuộc đảng Cộng hòa lại đồng tình với quan điểm của chính quyền Tổng thống Trump về nỗ lực cắt đứt dòng chảy ma túy vào nước này. Trong một bài phát biểu mới đây, Thượng nghị sĩ Jim Risch, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện thuộc đảng Cộng hòa nhấn mạnh: "Tổng thống Trump đã có hành động quyết đoán để bảo vệ hàng nghìn người Mỹ khỏi ma túy gây chết người".

Trả lời phỏng vấn các cơ quan truyền thông, phát ngôn viên Lực lượng phòng thủ miền nam Ukraine Vladislav Voloshin cho hay, các khu định cư tại tiền tuyến ở 2 tỉnh Zaporizhzhia và Dnipropetrovsk không hề rơi vào tay quân Nga như một số thông tin được lan truyền gần đây.

Tờ Pravda dẫn lời sĩ quan Voloshin chia sẻ: “Các cuộc giao tranh khốc liệt đang tiếp diễn trong khu vực làng Pavlivka thuộc tỉnh Zaporizhzhia, nơi các lữ đoàn Ukraine giữ vững trận địa. Những cuộc đụng độ cũng diễn ra ở làng Plavni gần bờ sông Dnieper. Còn tại vùng lân cận làng Prymorske, đối phương cố đi vòng qua vị trí binh sĩ Ukraine thông qua đập nước Kakhovka nhưng các đơn vị đó đã bị tiêu diệt”.

Ông Voloshin có phát biểu trên trong bối cảnh trang Deep State hôm 6/11 khẳng định, quân Nga đã giành được quyền kiểm soát ngôi làng Pavlivka ở tỉnh Zaporizhzhia từ tay các lực lượng Kiev.

Ukraine đối thoại với Mỹ về mua tên lửa

Báo Pravda dẫn lời Đại sứ Ukraine tại Mỹ Olha Stefanishyna cho biết, các quan chức cấp cao của Kiev đang có “những cuộc đối thoại tích cực” với Washington về việc mua tên lửa Tomahawk và nhiều loại vũ khí tầm xa khác.

“Các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra, nhưng nhiều phái đoàn của chúng tôi đang làm việc nhằm mở rộng nguồn tài chính để mua thêm khí tài quân sự từ Mỹ. Không chỉ tên lửa Tomahawk mà còn nhiều loại tên lửa tầm xa và tầm ngắn khác. Và tôi chỉ có thể nói rằng tiến triển khá tích cực”, bà Stefanishyna tiết lộ.

Khi được hỏi nhận định của mình về các cuộc tập kích do Nga thực hiện nhằm vào hạ tầng năng lượng của Ukraine những tuần gần đây, bà Stefanishyna thừa nhận đây là “một giai đoạn khó khăn với Ukraine và chính quyền Kiev đang nỗ lực để có được năng lực phòng không tốt hơn”.