Apple đã thuê các chuyến bay chở hàng để vận chuyển khoảng 1,5 triệu chiếc iPhone, nặng khoảng 600 tấn, từ Ấn Độ về Mỹ nhằm tránh thuế quan của ông Trump.

Hãng tin Al Jazeera cho biết, đậu nành là một trong những mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Mỹ ra thị trường thế giới. Nhưng liệu loại nông sản này có thể là ‘gót chân Achilles’, mà một số đối tác thương mại của Washington như Trung Quốc và EU, dùng để ứng phó với thuế của Mỹ.

Lý do đậu nành quan trọng với Mỹ

Đậu nành – dưới dạng đậu nguyên hạt- là nền tảng của ngành nông nghiệp Mỹ, và đây cũng là một trong những nguồn thu nhập từ nông nghiệp lớn nhất của nước này, khi chiếm 0,6% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) Mỹ.

Số liệu từ Bộ Nông nghiệp Mỹ cho thấy, nước này có hơn 500.000 người liên quan đến việc trồng trọt đậu nành. Trong đó, số việc làm toàn thời gian được trả lương bởi chuỗi giá trị đậu nành là 223.000 trường hợp. Tác động kinh tế của loại nông sản này lên tới 124 tỷ USD.

Mặc cho nhu cầu về đậu nành ở Mỹ đang tăng lên, nhưng việc xuất khẩu mới là cơ sở đánh giá sự thành công của vụ mùa. Mỹ hiện là quốc gia xuất khẩu đậu nành lớn thứ hai trên thế giới, khi bán hơn một nửa sản lượng đậu nành của nước này cho khoảng 80 quốc gia.

Mỹ xuất khẩu đậu nành cho những quốc gia nào?

Dữ liệu từ Đài quan sát về sự phức tạp kinh tế (OEC) cho biết, đậu nành đã đóng góp hơn 27 tỷ USD vào kinh ngạch xuất khẩu của Mỹ năm 2023, và con số này lớn hơn bất kỳ mặt hàng nông sản nào khác.

Trung Quốc, quốc gia nhập lượng đậu nành trị giá 15 tỷ USD của Mỹ, là thị trường quan trọng nhất. Tiếp đó là Liên minh châu Âu (EU), trong đó có các quốc gia như Đức, Tây Ban Nha và Hà Lan... mua lượng đậu nành rơi vào khoảng 2 tỷ USD. 

Tuy nhiên, cả Trung Quốc và EU đều đang bị Mỹ áp thuế đối ứng. Theo số liệu được cập nhật ngày 10/4 thì EU bị áp mức thuế 10%, trong khi con số này ở Trung Quốc là 125%.

Liệu Trung Quốc và EU có đáp trả Mỹ với việc áp thuế lên đậu nành?

Theo phân tích của Al Jazeera, cả Trung Quốc và EU dường như sẽ ra đòn nhằm vào đậu nành Mỹ, một điểm yếu của Washington, xét trên tầm quan trọng từ thị trường của họ đối với nông dân Mỹ.

Trước khi EU tuyên bố tạm ngừng biện pháp trả đũa đòn thuế của Mỹ, khối này hôm 9/4 đã phê duyệt gói biện pháp đáp trả chính sách thuế đối ứng của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Một trong những mặt hàng của Mỹ bị EU nhắm đến là nông sản, trong đó có đậu nành.

Trong khi đó, Trung Quốc liên tục tung đòn đáp trả nhằm vào hàng hóa của Mỹ. Bắc Kinh lần lượt áp thêm thuế 34%, sau đó là 84% với tất cả hàng hóa của Mỹ nhập khẩu vào nước này.

Các chuyên gia nhận định, Trung Quốc có thể sẽ sử dụng đậu nành để đối phó với thuế của Mỹ, bởi quốc gia tỷ dân từ năm 2017 đã tăng cường nhập loại nông sản này từ Brazil, khi những xung đột thương mại nổ ra giữa Bắc Kinh và Washington trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Trump.

Nhận định trên hoàn toàn có cơ sở, bởi Brazil đã xuất khẩu sang Trung Quốc lượng đậu nành trị giá 36,6 tỷ USD trong năm 2024, trong khi con số này của Mỹ chỉ đạt 12,1 tỷ USD.

Nông dân Mỹ trồng đậu nành nhận xét thế nào?

Nhiều nông dân Mỹ trồng đậu nành đã kêu gọi ông Trump hãy dỡ bỏ các mức thuế áp lên Trung Quốc, EU và một số thị trường hàng đầu khác. Một số nông dân cho biết, họ không thể cầm cự quá lâu nếu xung đột thương mại còn tiếp diễn, bởi nông sản của họ sẽ trở nên đắt đỏ để có thể cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. 

“Nếu xung đột thương mại kéo dài đến sau mùa thu, thì bạn sẽ chứng kiến cảnh nhiều người nông dân phá sản”, anh David Walton, một nông dân trồng đậu nành, nói với ABC News.

Trước cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Putin và đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, ông Trump đăng trên Truth Social thúc giục Nga 'phải hành động'.

Đăng ngày: 11/04/2025 - 12:15Sửa đổi ngày: 11/04/2025 - 12:34

6 phút

Trả lời báo Anh Financial Times, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu hy vọng đạt được một thỏa thuận thương mại « hoàn toàn cân bằng » với Mỹ, trong giai đoạn tạm ngưng 90 ngày này. Tuy nhiên, bà Ursula von der Leyen nhấn mạnh Liên Âu đang chuẩn bị một loạt biện pháp trả đũa, trong đó có việc đánh thuế « thu nhập quảng cáo » đối với các dịch vụ của các tập đoàn kỹ thuật số của Mỹ. Và kể cả việc sử dụng « công cụ chống áp chế », cho phép ngăn chặn đầu tư nước ngoài vào các dự án công tại châu Âu, vốn là biện pháp trừng phạt mang tính răn đe, và chỉ được áp dụng khi không đạt được thỏa hiệp.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, hôm nay, trên mạng X, cũng cảnh báo, việc Mỹ tạm ngừng mức tăng thuế ở 10% là một giai đoạn « ngừng nghỉ mong manh », và châu Âu cần tiếp tục « huy động mọi tiềm năng để tự vệ », « sẵn sàng mọi biện pháp trả đũa ». Mục tiêu của châu Âu trong giai đoạn đàm phán hiện nay với Mỹ, là Washington phải « rút toàn bộ các khoản thuế bất công ».

Theo AFP, bộ trưởng Tài Chính các nước Liên Âu họp hôm nay tại Vacxava (Ba Lan)  để bàn phối hợp các biện pháp đối phó, nếu thương thuyết với Mỹ thất bại.  

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, khi tiếp thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez tại Bắc Kinh, hôm nay, kêu gọi Liên Âu và Trung Quốc « cùng nhau kháng cự » lại cuộc chiến tranh thương mại của tổng thống Trump.

Mỹ và Trung Quốc gia tăng áp lực thuế quan với nhau

Tăng thuế hải quan là đòn mà hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, Hoa Kỳ và Trung Quốc, cùng khai thác để gây áp lực với nhau. Đáp trả Washington áp thuế 145 % nhắm vào hàng Trung Quốc kể từ ngày 10/04/2025, Bắc Kinh lập tức trả đũa khi loan báo cũng sẽ đánh thuế hàng Mỹ xuất khẩu sang Hoa Lục 125%.

Báo Anh Financial Times trích dẫn thông cáo ngày 11/04 của bộ Tài Chính Trung Quốc cho biết, biện pháp thuế 125 % đánh vào hàng Mỹ có hiệu lực từ ngày 12/04. Trong văn bản này, Bắc Kinh nhấn mạnh sẽ không tiếp tục chạy đua với Washington để tăng thêm thuế hải quan vì với những mức thuế hiện tại, (Mỹ áp 145%, Trung Quốc tăng lên 125%), hai nước đều khó có thể nhập hàng của nhau. Câu hỏi đặt ra là trao đổi thương mại song phương sẽ tồn tại được bao lâu với mức thuế « trên trời như vậy ». Thế nhưng, trước mắt Trung Quốc và Mỹ vẫn là  những đối tác quan trọng của nhau như thông tín viên RFI Cléa Broadhurst từ Bắc Kinh giải thích.

« Mỹ vẫn đang xuất khẩu một khối lượng lớn nông phẩm sang Trung Quốc như đậu nành, ngô (bắp), thịt heo, thịt bò… đó là những mặt hàng cần thiết cung ứng cho thị trường thực phẩm của Trung Quốc. Về năng lượng, trao đổi song phương vẫn được duy trì : Trung Quốc nhập khẩu khí hóa lỏng, dầu thô của Mỹ, cho dù khối lượng dao động tùy theo thời điểm căng thẳng trong quan hệ song phương.  

Còn đối với Hoa Kỳ, Trung Quốc vẫn là nguồn cung cấp không thể thiếu đối với nhiều đồ tiêu dùng. Đồ nội thất, quần áo, đồ chơi, máy móc điện tử … Hàng của Trung Quốc vẫn đầy trên các giá kệ của các cửa hiệu ở Mỹ. Những nhãn hiệu lớn như Apple chủ yếu vẫn sản xuất tại Trung Quốc, cho dù một số cơ sở đã được dời sang Ấn Độ hay Việt Nam.

Tuy nhiên Bắc Kinh xoáy vào điểm yếu của Hoa Kỳ khi hạn chế xuất khẩu đất hiếm. Đây là những chất liệu được sử dụng để chế tạo điện thoại thông minh, động cơ cho ô tô điện, hay để chế tạo tên lửa … Trung Quốc khai thác một cách thận trọng nhưng có hiệu quả lợi thế này. Giới hạn xuất khẩu sang Mỹ, và thậm chí là ngừng một số các hợp đồng, có nghĩa là nhắm thẳng tử huyệt của nền công nghiệp Hoa Kỳ. Đây là một công cụ rất lợi hại nhưng cũng đầy tính rủi ro. Bởi vì về lâu dài, việc hạn chế xuất khẩu đất hiếm sẽ thúc đẩy Hoa Kỳ đa dạng hóa nguồn cung ứng ».

Việt Nam dự định siết chặt kiểm soát hàng hóa Trung Quốc 

Hãng tin Reuters dẫn một nguồn tin thân cận với chính phủ Việt Nam, cho biết Hà Nội đang tính toán đến việc siết chặt kiểm soát đối với hàng hóa Trung Quốc được vận chuyển qua lãnh thổ Việt Nam để xuất sang  Mỹ. Với biện pháp này, Việt Nam hy vọng có thể khiến Washington giảm mức thuế nhập khẩu mới công bố từ 46% xuống khoảng từ 22% đến 28%. 

Trước đó, hôm 03/04, chỉ vài giờ sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump công bố các mức thuế mới, Văn phòng chính phủ Việt Nam đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp với các chuyên gia thương mại. Nguồn tin cho biết trong cuộc họp, các quan chức bộ Thương Mại và Hải Quan được chỉ đạo phải siết chặt kiểm soát và được giao thời gian hai tuần để đề ra kế hoạch đối phó với việc vận chuyển hàng hóa Trung Quốc. Hạn cuối có thể được gia hạn đến cuối tháng 4. 

Hà Nội cũng đang thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt hơn đối với các hàng hóa nhạy cảm được vận chuyển từ Mỹ sang Trung Quốc qua lãnh thổ Việt Nam. Đây là các hàng hóa có thể sử dụng cho cả mục đích dân sự và quân sự, như vi mạch bán dẫn, theo một dự thảo nghị định mà Reuters đã xem.

Về quan hệ với Trung Quốc, nguồn tin cũng đồng thời nhấn mạnh rằng Hà Nội muốn thận trọng để không làm phật ý Bắc Kinh. Một phát ngôn viên của bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã trả lời câu hỏi của Reuters rằng, thương mại giữa Bắc Kinh và Hà Nội "về cơ bản là tình huống đôi bên cùng có lợi. Chúng tôi tin rằng Việt Nam sẽ đưa ra lựa chọn phù hợp với lợi ích lâu dài của mình và tình hình hợp tác cùng có lợi giữa Trung Quốc và Việt Nam."

Đề xuất về việc kiểm soát hàng hóa Trung Quốc được Hà Nội đưa ra trong bối cảnh các quan chức cấp cao của Mỹ, bao gồm cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro, bày tỏ lo ngại về việc hàng hóa Trung Quốc được chuyển đến Mỹ với nhãn "Made in Vietnam" để tránh mức thuế nhập khẩu cao. Dữ liệu thương mại chính thức cho thấy xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ trong những năm gần đây tăng cao chủ yếu là nhờ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Theo trang tin quân sự Militarnyi, UAV đánh chặn mới của Ukraine đã bắn hạ thành công hơn 20 UAV tấn công Shahed của quân đội Nga trong 2 tháng qua. Nga được cho đã triển khai hàng nghìn UAV Shahed giá rẻ nhưng hiệu quả, do Iran thiết kế, để chống lại các mục tiêu ở Ukraine kể từ mùa thu năm 2022.

Dù chưa công bố chi tiết thông số kỹ thuật và chiến thuật, song các nhà phát triển Ukraine cho biết tốc độ di chuyển tối đa của UAV mới là 200 km/h và độ cao hoạt động là 5km. Vũ khí mới còn có khả năng đánh chặn những mục tiêu nhỏ hơn như các UAV trinh sát của đối phương trên lãnh thổ Ukraine. 

Video: Militarnyi

Ngoài ra, các nhà thiết kế nhấn mạnh, đây là loại UAV đánh chặn hiệu quả nhất đang được quân đội Ukraine sử dụng. 

Theo các chuyên gia Ukraine, việc phát triển nhiều loại UAV hoạt động hiệu quả và dễ sử dụng cung cấp phương án thay thế giá rẻ, giúp tránh sử dụng những tên lửa phòng không đắt đỏ chỉ để đối phó với các mối đe dọa trên không có quy mô nhỏ và bay chậm. 

Trong một đoạn video, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã hé lộ hình ảnh UAV đánh chặn mới. Thiết bị này được giới thiệu nhân chuyến thăm Kiev của Thủ tướng Bỉ Bart De Wever hôm 8/4. 

Việc Ukraine tiết lộ các sản phẩm quân sự mới cho thấy mối quan hệ ngày càng thân thiết giữa ngành công nghiệp quốc phòng nước này với Bỉ, giữa lúc hai bên đã tiến tới cùng sản xuất các sản phẩm quốc phòng và bày tỏ mong muốn tăng cường hợp tác hơn nữa.