Tin nóng trong ngày
Tin Tức ngày 17 tháng 03 -2025:
*************
TIN TỔNG HỢP
Đăng ngày: Sửa đổi ngày:
(AFP) - Lãnh đạo Ngoại Giao Nga - Mỹ điện đàm vài giờ sau khi các đồng minh của Kiev thống nhất « gây áp lực tập thể » với Nga. Cuộc điệm đàm của ngoại trưởng Nga Sergueï Lavrov và đồng nhiệm Mỹ Marco Rubio diễn ra vào hôm 15/03/2025, nhằm thảo luận về « các bước tiếp theo » sau cuộc họp của phái đoàn ngoại giao cap cấp của hai nước tại Ả Rập Xê Út. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mỹ, Tammy Bruce, cho biết đôi bên nhất trí tiếp tục hợp tác để tái lập đối thoại song phương, nhưng không nêu cụ thể ngày đàm phán tới đây của hai phái đoàn tại Ả Rập Xê Út.
(RFI) - Hàn Quốc : Người biểu tình tuyệt thực phản đối việc trả tự do cho tổng thống Yoon Suk Yeol. Thông tín viên RFI Camille Ruiz hôm 15/03/2025 cho biết khoảng 20 người đã cắm lều trại cả ngày và đêm trước điện Gyeongbokgung suốt cả tuần qua, từ khi ông Yoon Suk Yeol được ra khỏi nhà tù. Cũng vào hôm qua, hàng ngàn người thuộc cả hai phe, phe ủng hộ và phe chống tổng thống Yoon, đều xuống đường tuần hành, ít ngày trước khi Tòa Bảo Hiến ra phán quyết chính thức về việc truất phế tổng thống.
(AFP) - Hungary : Thủ tướng Viktor Orban tuyên bố sẽ loại trừ các đối thủ chính trị, thẩm phán, truyền thông và các các tổ chức phi chính phủ. Trong tuyên bố hôm 15/03/2025, thủ tướng Hungary xem đó là « sâu mọt » nhận tiền tài trợ từ các nguồn « tham nhũng » của nước ngoài. Viktor Orban khẳng định muốn « phá hủy cỗ máy tài chính, nhờ vào những đồng đô la tham nhũng, đã mua chuộc các chính trị gia, thẩm phán, nhà báo và các tổ chức dân sự giả mạo ». Ông Orban nhấn mạnh sẽ « giải tán đội quân trong bóng tối » này. Sau khi chính phủ Mỹ cắt giảm nhiều viện trợ nhân đạo cho nước ngoài, ông Orban hồi tháng 02 đã tuyên bố ý định « xóa sổ » các mạng lưới quốc tế đang hoạt động tại Hungary.
(RFI) - Serbia : Biển người biểu tình chống chính phủ tại thủ đô Beograd. Ngày 15/03/2025, tại thủ đô Beograd, hơn 100.000 người đã xuống đường tham gia một cuộc biểu tình tiếp theo phong trào chống chính phủ tham nhũng đòi thay đổi chế độ do sinh viên Serbia khởi xướng từ nhiều tháng nay. Trước áp lực của đường phố tổng thống Serbia, Aleksandar Vucic đã lên truyền hình xoa dịu dân chúng. Ông đã từ bỏ giọng điệu cứng rắn của mình. Không còn những cáo buộc về các đặc vụ nước ngoài hay các cuộc đảo chính tưởng tượng nhằm gieo rắc nỗi sợ hãi cho dân chúng. Ông Vucic đã thừa nhận các cuộc biểu tình diễn ra ôn hòa và các sự cố chỉ xảy ra ở mức hạn chế. Tổng thống Vucic thừa nhận mong muốn thay đổi của người dân
(RFI) – Ý : Biểu tình ủng hộ Liên Âu ở Roma. Hành chục nghìn người, hôm qua 15/03/2025, đã tập hợp tại quảng trường Popolo để ủng hộ Liên Hiệp châu Âu và thể hiện sự đoàn kết trong bối cảnh tranh cãi về tái vũ trang châu Âu. Những người tham gia biểu tình có những quan điểm khác nhau, nhưng đều bày tỏ lập trường ủng hộ châu Âu, trong đó có nhà báo Michele Serra, người tổ chức cuộc biểu tình, nhấn mạnh đến tầm quan trọng của nền dân chủ.
(AFP) - Canada xem xét lại việc mua chiến đấu cơ F-35 của Mỹ. Thông báo của Ottawa được đưa ra hôm 15/03/2025, trong bối cảnh căng thẳng với chính quyền Donald Trump gia tăng. Bộ Quốc Phòng Canada cho biết tân thủ tướng Mark Carney, mới nhậm chức hôm 14/03, muốn xem xét các định hợp đồng mua F-35 có phải là thương vụ tốt nhất đối với Canada hay không và liệu có lựa chọn nào khác tốt hơn để đáp ứng nhu cầu của Ottawa. Năm 2023, chính phủ Canada đã ký hợp đồng với tập đoàn quốc phòng Lockheed Martin của Mỹ mua 88 máy bay F-35 và đã thanh toán 16 máy bay chiến đấu cơ, dự kiến được giao vào đầu năm 2026.
(AFP) - Pháp : Tư pháp cho phép Pavel Durov, nhà sáng lập Telegram, sang Dubai. Pavel Durov đã bay sang Dubai hôm 15/03/2025 và được Paris cho phép lưu lại Dubai, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất vài tuần. Đây là nơi đặt trụ sở của Telegram. Các luật sư của Durov và một phát ngôn viên của Telegram đều từ chối đề nghị bình luận thông tin. Vị tỉ phú 40 tuổi, mang nhiều quốc tịch, trong đó có Nga, Pháp và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất bị cảnh sát Pháp bắt hồi tháng 08/2024 với cáo buộc về hàng loạt tội danh liên quan đến tội phạm có tổ chức. Sau đó, Durov được tại ngoại với số tiền bảo lãnh 5 triệu euro, nhưng chịu sự giám sát chặt chẽ của tư pháp Pháp, phải đến đồn cảnh sát 2 lần/tuần, cũng như bị cấm rời khỏi lãnh thổ Pháp.
(AFP) – Houthi dọa trả đũa Mỹ. Phiến quân Yemen thân Iran, hôm nay 16/03/2025, đã tuyên bố như trên sau khi Hoa Kỳ oanh kích vào nhiều căn cứ của lực lượng Hồi Giáo ở Yemen, bao gồm thủ đô Sanaa, khiến ít nhất 31 người chết. Trước đó một hôm, tổng thống Mỹ Donald Trump đã cam kết sẽ bắt "những kẻ khủng bố Houthi" phải nếm mùi "địa ngục". Về phần mình, Iran đã lên án các cuộc tấn công "tàn bạo" của Mỹ và cảnh báo sẽ đáp trả mọi cuộc tấn công của Washington.
(Euronews) – Mỹ : Chính quyền Trump cân nhắc cấm hoặc hạn chế nhập cảnh đối với công dân hơn 40 quốc gia. Báo The New York Times của Mỹ, hôm qua 15/03/2025, đưa tin chính quyền Trump đang xem xét áp dụng những biện pháp mới đối với những người muốn nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Chính quyền Mỹ dự kiến phân loại thành ba nhóm đối tượng : Danh sách đỏ (11 quốc gia) : cấm nhập cảnh hoàn toàn vào Hoa Kỳ (Afghanistan, Iran, Bắc Triều Tiên…). Danh sách màu cam (10 quốc gia) : hạn chế nhập cảnh, nhưng không phải là cấm hoàn toàn (Nga, Pakistan, Venezuela…). Danh sách vàng (22 quốc gia) : những nước có 60 ngày để bù đắp những thiếu sót, nếu không sẽ bị chuyển sang một trong hai nhóm trên. Dự án này có thể sẽ thay đổi trước khi được Nhà Trắng phê duyệt.
(AFP) – Bách Độ cho ra mắt hai mô hình trí tuệ nhân tạo mới. Đại tập đoàn về công nghệ của Trung Quốc, hôm nay 16/03/2025, đã trình làng hai mô hình trí tuệ nhân tạo mới tích hợp vào robot trò chuyện Ernie Bot để cạnh tranh với trí tuệ nhân tạo của startup DeepSeek, cũng của Hoa Lục. Các mô hình X1 và Ernie 4.5 được thiết kế để cung cấp hiệu suất vượt trội trong khi có chi phí thấp hơn so với công nghệ của DeepSeek.
(AFP) - Lốc xoáy và bão Mỹ : Ít nhất 33 người chết, nhiều người bị thương. Lốc xoáy và bão hôm 15/03/2025 càn quét ở miền trung và nam đất nước.Nhà chức trách hôm nay 16/03/2025 thông báo là ít nhất 250.000 hộ gia đình ở miền trung cho đến sáng nay vẫn mất điện. Cơ quan Khí tượng Quốc gia sáng hôm nay 16/03 cảnh báo là sẽ có những cơn giông dữ dội, gió lốc, mưa đá và lốc xoáy ở phía đông nam. Năm 2024, lốc xoáy đã gây nhiều tai nạn và khiến 54 người thiệt mạng trên toàn nước Mỹ, theo số liệu của Đài quan sát Đại dương và Khí quyển quốc gia (NOAA).
(AFP) - Ít nhất 60 người chết và hơn 100 người bị thương trong một vụ cháy ở vũ trường ở Bắc Macédonia. Tai nạn xảy ra trong đêm 15 rạng sáng 16/03/2025. Hộp đêm "Pulse" tại Kocani, cách thủ đô Skopje khoảng 100 km, đêm qua có buổi biểu diễn của DNK, một nhóm nhạc hip-hop rất nổi tiếng tại Bắc Macédonia. Bộ trưởng Nội Vụ Pance Toskovski cho biết theo thông tin ban đầu, vụ hỏa hoạn xảy ra do các tia lửa điện từ thiết bị bắn pháo hoa trong buổi diễn.
**********
Ukraina – Nga: Chiến tranh tiếp tục, ‘‘xung đột đóng băng’’ hay đàm phán hòa bình ?
Sự kiện thời sự đặc biệt đáng chú ý trong tuần qua là đàm phán Ukraina – Mỹ tìm giải pháp chấm dứt chiến tranh Nga – Ukraina. Washington và Kiev ra tuyên bố chung, đề xuất 30 ngày ngừng bắn. « Bóng » giờ ở bên sân Nga: Putin tuyên bố « ủng hộ » ngưng bắn, nhưng đặt thêm nhiều điều kiện… Lập trường của Mỹ và Nga thực hư ra sao? Chiến tranh tiếp diễn, « xung đột đóng băng » hay Nga – Ukraina sẽ bắt đầu đàm phán tìm kiếm giải pháp hòa bình?
Trump tiếp tục chính sách đơn phương áp mạnh thuế với hàng nhập khẩu từ các quốc gia đồng minh, chứng khoán trên thị trường tài chính Mỹ Wall Street sụt giảm mạnh. Nguy cơ kinh tế Mỹ suy thoái lơ lửng khiến giới đầu tư lo ngại : ngày 14/03/2025, giá vàng lần đầu tiên trong lịch sử vượt ngưỡng 3.000 đô la/một ounce (tương đương 31 gram).
Đứng trước áp lực ngân sách bị cắt giảm nghiêm trọng, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc khởi động sáng kiến « UN80 Initiative » cùng « UN 2.0 », với mục tiêu cải tổ triệt để định chế quốc tế 80 năm tuổi đời này. Cựu tổng thống Philippines Rodrio Duterte - bị cáo buộc về cái chết của hàng chục nghìn người vô tội - bị áp giải sang Tòa án Hình sự Quốc tế (La Haye, Hà Lan) ngay sau khi bị bắt. Trên đây là các chủ đề chính của Tạp chí Thế giới Đó đây tuần này.
Từ cuộc điện đàm « phản bội » (ngày 12/02) đến đề xuất ngừng bắn « ngoạn mục » (ngày 11/03)
Trong tuần qua, đối với không ít người, cơ hội chấm dứt cuộc chiến Nga xâm lược Ukraina, bước sang năm thứ 4, dường như hé mở sau đàm phán tại Ả Rập Xê Út lần đầu tiên, ngày 11/03/2025, giữa hai phái đoàn cấp cao Mỹ và Ukraina. Sau cuộc họp, Washington và Kiev ra tuyên bố chung, đề nghị hai bên đình chiến « 30 ngày », mà không kèm theo các điều kiện tiên quyết. Cuộc họp nói trên được nhiều nhà quan sát nhìn nhận như một bước chuyển ngoạn mục, khiến Ukraina được coi là từ chỗ bên bị gạt sang lề, lo ngại bị đàm phán trên lưng, đột ngột trở lại vị trí trung tâm của bàn cờ, mở ra cơ hội cho đàm phán tìm giải pháp hòa bình.
Trên phương diện truyền thông, cả phía Mỹ và phía Nga đều thể hiện rất nỗ lực. Tổng thống Mỹ Donald Trump thậm chí khẳng định có một hy vọng rất lớn để chấm dứt xung đột. Thông tín viên Loubna Anaki tường trình từ New York :
« ‘‘Có một hy vọng rất lớn là cuộc chiến tranh kinh hoàng, đẫm máu này rút cục sẽ chấm dứt’’, ông Donald Trump viết trên mạng xã hội Truth Social của mình như vậy. Tổng thống Mỹ đã hoan nghênh các trao đổi giữa đặc sứ Steve Witkoff với các quan chức Nga. Ông Trump cũng kêu gọi tổng thống Nga Putin, ‘‘tha mạng cho hàng nghìn binh sĩ đang bị quân đội Nga vây hãm’’, ngụ ý nhắc đến các thông tin của Nga nói về các lực lượng Ukraina bị bao vây tại tỉnh Kursk. Một thông tin mà chính quyền Kiev đã nhiều lần bác bỏ.
Hôm qua, các quan chức Nga đã chuyển cho đặc sứ Mỹ các điều kiện của Matxcơva liên quan đến một thỏa thuận ngừng bắn, và cho biết rõ là tổng thống Putin đang đợi cuộc gọi của tổng thống Trump. Sáng nay, Nhà Trắng thông báo hiện tại không có cuộc điện đàm dự kiến giữa lãnh đạo hai nước, nhưng ‘‘tình hình có thể thay đổi vào bất cứ lúc nào’’.
Cùng lúc đó, lãnh đạo ngoại giao Mỹ đã tỏ ra lạc quan một cách thận trọng về khả năng xung đột chấm dứt nhanh chóng. Ông Marco Rubio giải thích là còn nhiều điều cần thảo luận. Ngoại trưởng Rubio tuyên bố : ‘‘chúng tôi chưa bao giờ nói rằng việc này là dễ dàng, nhưng tình hình hiện nay khả quan hơn so với cách nay một tuần’’. »
Chính sách của Donald Trump về chiến tranh Ukraina từ hơn hai tháng qua chuyển biến khó lường. Từ chỗ khẳng định chấm dứt chiến tranh « trong vòng 24 giờ » đến gia hạn thành 100 ngày. Từ cuộc điện đàm bất ngờ với tổng thống Nga bị nhiều người coi là hành động « phản bội » đồng minh, đứng hẳn về phía Nga ngay trước khi bước vào đàm phán, đến cuộc đàm phán bất ngờ với Ukraina và đề xuất ngừng bắn 30 ngày…
Mỹ gỡ bí cho Nga : « Vở kịch » của Trump và Putin ?
Về phản hồi nước đôi của Nga sau đề xuất ngừng bắn 30 giờ, chính quyền Ukraina tỏ ra nghi ngờ cao độ. Chính quyền nhiều nước phương Tây, trong có Pháp và Đức, đã chỉ trích các phản hồi của điện Kremlin, bị cáo cuộc là chỉ để « câu giờ ».
Tuy nhiên hoài nghi không chỉ hướng về phía Matxcơva. Các nỗ lực hướng đến một thỏa thuận ngừng bắn, đàm phán hòa bình, do chính quyền Trump khởi xướng, cho dù được coi là hé mở cơ hội cho hòa bình, cũng đang được nhìn nhận rất dè dặt từ Ukraina. Trái ngược với quan điểm lạc quan, cựu sĩ quan Pháp Guillaume Ancel, chuyên gia quân sự, trả lời đài RFI, tỏ ra cảnh giác cao độ. Ông nhận định đây chỉ là một « vở kịch » của chủ nhân điện Kremlin và chủ nhân Nhà Trắng:
« Trump và Putin đang diễn cho chúng ta xem một vở kịch mà họ đã soạn sẵn. Chúng ta nhớ là ngày 12/02 vừa qua, tổng thống Mỹ Donald Trump nói sẽ khởi động ngay lập tức đàm phán về Ukraina. Cần hiểu rằng, trong quan điểm của Trump, các đàm phán trên thực tế đã kết thúc. Trump đã thỏa hiệp với Putin rồi. Và tất cả những gì chúng ta đang chứng kiến chỉ là diễn kịch. Có nghĩa là giờ đây, sau khi đã bắt buộc người Ukraina phải chấp nhận ngừng bắn, mà thực sự phải nói rằng điều này là hết sức bất lợi cho họ, Trump đã hoàn toàn không đòi hỏi gì từ phía Nga. Bây giờ ông ta giả bộ đang đàm phán với Nga trong lúc chính nhờ Trump mà Putin đã giành được một chiến thắng trong bối cảnh phía Nga đang hoàn toàn bị sa lầy trong cuộc chiến tranh này. Như vậy có nghĩa là sẽ có một thỏa thuận ngừng bắn, buộc Kiev phải từ bỏ 20% lãnh thổ Ukraina cho Nga, cấm Ukraina tham gia vào liên minh phòng thủ NATO. Và theo thỏa thuận này, tổng thống Zelensky cũng sẽ bị loại trừ. »
Cho đến nay, không có gì cho thấy điện Kremlin từ bỏ các yêu sách chủ yếu để chấm dứt chiến tranh chống Ukraina. Chính quyền Putin không chỉ đòi Ukraina không được gia nhập NATO hay buộc Kiev phải nhân nhượng các vùng lãnh thổ đông nam, mà còn muốn giải giáp quân đội Ukraina, và thiết lập một chính quyền thân Matxcơva tại Ukraina. Việc Trump ủng hộ quan điểm của Nga về việc Ukraina không gia nhập NATO và không thể trở lại đường biên giới năm 2014 có đủ để Putin chấp nhận đàm phán về một nền hòa bình lâu dài ? Các nỗ lực hướng đến ngừng bắn, mà Mỹ thúc đẩy, liệu có mở ra cơ hội cho đàm phán hòa bình chấm dứt xung đột, hay sẽ chỉ dẫn đến tạm « đóng băng » xung đột, để rồi chiến tranh bùng nổ trở lại, như điều đã diễn ra sau các thỏa thuận Minsk 1 và Minsk 2 (2014 – 2015) ?
Tự chủ quốc phòng và an ninh: Châu Âu sẽ trả giá đắt nếu thiếu một « chiến lược chung vững chắc »
Bất luận việc tìm kiếm ngừng bắn và đàm phán Nga – Ukraina xoay chuyển ra sao, có một điều rõ ràng là châu Âu đang nỗ lực gấp bội trong việc thúc đẩy nền quốc phòng chung. Đây là điều chưa từng có kể từ sau Đệ nhị Thế chiến, khi an ninh của châu Âu trong 80 năm qua, về cơ bản do Mỹ đảm trách. Sự kiện đáng chú ý trong tuần qua là ngày 11/03/2025, tổng thống Pháp Emmanuel Macron tiếp tổng tham mưu trưởng quân đội của 30 nước thành viên Liên Âu cùng Liên minh Bắc Đại Tây Dương (NATO), bao gồm cả Anh và Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng không có Mỹ. Mục tiêu chính là nhằm xác định các bảo đảm an ninh cho Ukraina trong trường hợp hưu chiến, đồng thời xem xét một cơ cấu phòng thủ chung cho châu lục.
Tăng cường gấp bội tiềm lực quân sự là cần thiết cho quốc phòng an ninh, nhưng xét về toàn cục, một « kiến trúc an ninh » bền vững cho châu Âu đòi hỏi một chiến lược tổng thể tính đến sự cân bằng lực lượng giữa các khối nước đối địch. Một nền hòa bình « lâu dài và bền vững » Nga – Ukraina phải chăng không thể thiếu yếu tố này ?
Nhà ngoại giao Pháp kỳ cựu Pierre Vimont (*) khuyến cáo châu Âu không nên thụ động « chờ đợi » chính sách của Trump và « cần khẩn trương tham vấn Kiev để bắt đầu cùng suy nghĩ về một lối thoát khỏi chiến tranh phù hợp với lợi ích an ninh của châu Âu » (trích tham luận : « Ukraine : l'année de la paix incertaine / Ukraina : Năm của hòa bình đầy bất trắc », đăng tải trên tạp chí Politique étrangère, vol. 90, n° 1, Mùa xuân 2025, tr. 95). Thách thức với châu Âu là phải chuẩn bị chiến lược để đối phó với « thế cân bằng bấp bênh về địa-chính trị » với Nga trong nhiều năm tới, phải « học cách xây dựng thế trận an ninh vững chắc hơn dọc biên giới phía đông, quản lý chính sách trừng phạt có khả năng sẽ phải kéo dài và tiến hành các hành động ngoại giao đủ sức chống lại các nỗ lực của Nga nhằm làm suy yếu ảnh hưởng của châu Âu trên toàn cầu ». Đối phó được với trật tự an ninh bất ổn này sẽ cho phép châu Âu trở thành « một thực thể địa chính trị thực sự ».
Trước khi chiến tranh bùng nổ đầu năm 2022, các nước châu Âu đã từng ở thế bị động. Hơn 3 năm sau, liệu châu Âu có đủ năng lực vươn lên xác lập một chiến lược chung để hướng đến « một nền hòa bình công bằng và bền vững » cho Ukraina, cho châu Âu hay không ?« Thiếu đi một chiến lược chung vững chắc, Liên Hiệp Châu Âu ắt có nguy cơ sẽ phải trả giá đắt » một lần nữa, nhà ngoại giao Pierre Vimont cảnh báo.
Trump và « chiến tranh thuế »: Hứng khởi của giới đầu tư tắt ngấm, kinh tế Mỹ có nguy cơ suy thoái
Gần 2 tháng kể từ khi lên cầm quyền, chính sách đe dọa tăng thuế mạnh và ồ ạt, cùng lúc tiền hậu bất nhất, của tổng thống Mỹ nhắm vào nhiều nước, trong đó có nhiều quốc gia đồng minh, như Mêhicô, Canada, Liên Âu, từ nhiều tuần qua, bắt đầu để lại những hậu quả rõ nét đối với giới đầu tư. Cụ thể như ngày thứ ba, 11/03, tổng thống Trump quyết định tăng thuế đến 50% với các mặt hàng nhôm và thép của Canada, nhưng ngay lập tức quyết định hoãn lại, để rồi hôm sau lại thông báo tăng lên 25%.
Ông Trump khẳng định chủ trương tăng thuế hàng nhập khẩu đối với các nước xuất siêu vào Mỹ sẽ khuyến khích các doanh nghiệp nước ngoài lập cơ sở sản xuất ngay trên đất Mỹ. Trên thực tế, theo giới chuyên gia, với chính sách chống lại các nền tảng của thương mại quốc tế đương đại này, gậy ông sẽ đập lưng ông. Trả lời đài RFI, kinh tế gia Bruno Colmant, giáo sư Trường đại học Tự do Bruxelles (Bỉ), giải thích về các hậu quả của chính sách này. Giải thích được đưa ra trước khi ông Trump tung ra quyết định tăng thuế với các mặt hàng thép nhôm nói trên:
« Chúng ta đã quay trở lại điểm xuất phát ban đầu, bởi hôm nay chỉ số chứng khoán có uy tín S&P đã trở về ngang với thời điểm ông Trump đắc cử tổng thống, thậm chí còn thấp hơn. Điều này có nghĩa là niềm hứng khởi cao độ của giới đầu tư sau khi Trump đắc cử đã biến mất. Việc tăng thuế nhập khẩu có nghĩa là tất cả những gì mà người Mỹ nhập khẩu sẽ trở nên đắt hơn. Chúng ta biết rằng nước Mỹ nhập nhiều hơn xuất, điều đó có nghĩa là người tiêu dùng Mỹ sẽ phải trả nhiều tiền hơn. Mặt khác, các nước khác cũng bắt đầu phản ứng lại, như Canada và có thể sau đó là Mêhicô. Và trên thực tế, các nhà xuất khẩu Mỹ, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp sẽ phải gánh chịu hậu quả do các biện pháp trả đũa ».
Đầu tháng 3/2025, chỉ trong một vài ngày, tiền lời trên sàn chứng khoán mà các ngân hàng lớn của Mỹ JPMorgan Chase, Citigroup, Bank of America hay Goldman Sachs thu được kể từ khi ông Trump đắc cử tổng thống, ngày 05/11/2024, đã bốc hơi hoàn toàn. Theo kinh tế gia trưởng của JPMorgan, ông Bruce Kasman, trong cuộc trả lời phỏng vấn Reuters ngày 12/03/2025, nếu các chính sách tăng thuế được chính quyền Trump áp dụng như dự kiến từ ngày 01/04, với hệ quả là các trả đũa thương mại, thì xác suất kinh tế Mỹ lâm vào suy thoái « có thể lên đến 50% hoặc hơn ».
Trump và áp lực tài chính chưa từng có: Liên Hiệp Quốc cải tổ triệt để ở tuổi 80
Đối với tổ chức Liên Hiệp Quốc, vừa tròn 80 tuổi, ngày 12/03/2025 là một ngày đặc biệt. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres quyết định tung ra sáng kiến UN80 nhằm cải tổ triệt để định chế này. Vì sao Liên Hiệp Quốc cải tổ vào lúc này ? Thông tín viên Carrie Nooten từ New York giải thích :
« Việc Mỹ và Trung Quốc, hai quốc gia đóng góp nhiều nhất cho ngân sách của Liên Hiệp Quốc, trả tiền ngày càng chậm hơn trong năm, đang gây áp lực lên tổ chức này. Sự sụt giảm của ngân sách viện trợ nhân đạo và các đợt cắt giảm ngân sách gần đây hiện đang làm suy yếu toàn bộ thể chế khiến người đứng đầu Liên Hiệp Quốc buộc phải khởi xướng cuộc cải cách mới này.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc đã đặc biệt cẩn thận trong việc lựa chọn từ ngữ khi trình bày sáng kiến UN80 ngày hôm qua. Ông nói Liên Hiệp Quốc phải ‘‘thực hiện hiệu quả các mục tiêu của mình’’và chịu trách nhiệm trước ‘‘những người đóng thuế trên toàn thế giới’’, tài trợ cho tổ chức này. Tổng thư ký Antonio Guterres đã chọn các từ ngữ được Donald Trump và các cộng sự ưa thích.
Ông Daniel Forti, nhà phân tích thuộc tổ chức tư vấn International Crisis Group giải thích : ‘‘rất khó để đánh giá sáng kiến này,nếu không tính đến những gì đang diễn ra ở Washington, nhưng rõ ràng là Mỹ không phải là quốc gia duy nhất muốn Liên Hiệp Quốc tiến hành hoạt động này. Châu Âu, nói riêng, hiện tại đang chuyển hướng chi tiêu nhiều cho lĩnh vực quốc phòng và các nhu cầu nội bộ. Trong khi đó, các vị biết đấy, phần lớn thế giới đang thất vọng với các nước phương Bắc, vì không cung cấp đủ kinh phí cho phát triển, cho viện trợ và hỗ trợ nhân đạo. Chúng tôi thấy một số quốc gia mong muốn có một sáng kiến như vậy, có lẽ không đến mức phô trương như Mỹ, nhưng Hoa Kỳ không phải là bên duy nhất quan tâm.»
Hiện vẫn chưa có thời hạn cụ thể nào được ấn định cho việc hoàn tất cuộc kiểm toán UN80 đối với Liên Hiệp Quốc. »
« Trời có mắt »: Cựu tổng thống Philippines bị Tòa án quốc tế bắt giữ khẩn cấp
Trong lĩnh vực nhân quyền, ngày 11/03/2025 có thể sẽ được ghi nhận như một thời điểm lịch sử. Cựu tổng thống Philippines Rodrigo Duterte bị bắt ngay tại sân bay khi trở về từ Hồng Kông, và bị áp tải ngay trong đêm sang Tòa hình sự quốc tế ở Hà Lan, nơi ông Duterte phải ra hầu tòa vì cáo buộc phạm « tội ác chống nhân loại ». Trả lời RFI, chuyên gia Aymeric Alluin, thuộc tổ chức bảo vệ nhân quyền Amnesty International France, giải thích về ý nghĩa của sự kiện này :
« Đây là một sự kiện chưa từng có. Nếu xét riêng việc bắt giữ này thì có thể là chuyện bình thường, nhưng nếu đặt việc này trong bối cảnh hiện nay thì hoàn toàn không phải như vậy. Hiện tại chúng ta thấy là tư pháp quốc tế đang bị thách thức. Nhiều quốc gia thành viên sáng lập Tòa án Hình sự quốc tế đã không ngừng chỉ trích và phủ nhận định chế này.
Nhưng như chúng ta thấy, nếu các quốc gia có thiện chí thì tư pháp vận hành. Đây là một thông điệp tuyệt vời về việc tư pháp quốc tế vẫn đang hoạt động. Đây là một thông điệp tuyệt vời gửi đến các nạn nhân. Tòa án Hình sự Quốc tế sẽ tiếp tục truy tố các lãnh đạo cao cấp. Thông điệp được gửi đi ở đây là : đây là một trường hợp của Philippines, nhưng ngày mai có thể là nước Nga, liên quan đến chiến tranh tại Ukraina. Đây là một thông điệp cảnh báo quan trọng gửi đến tất cả các lãnh đạo cao cấp. Hãy giữ vững niềm tin ! Đặc biệt là niềm tin vào định chế tư pháp quốc tế ».
Ghi chú
(*) Pierre Vimont nguyên là tổng thư ký điều hành của cơ quan đối ngoại Liên Âu, người được tổng thống Pháp Macron bổ nhiệm làm đại diện đặc biệt trong các đối thoại vì « một kiến trúc an ninh châu Âu và xây dựng niềm tin với Nga » năm 2019.
**********
Bóng đá châu Âu : Champions League các ông lớn khẳng định uy thế - Tạp chí thể thao
UEFA Champions League 2024/2025 đã xác định 4 cặp đấu tứ kết sau loạt trận lượt về vòng 1/8 diễn ra trong tuần. Không có đội bóng nào nằm ngoài "Top 5" giải vô địch quốc gia hàng đầu châu Âu. Nhưng tên tuổi lớn của bóng đá Châu Âu tiếp tục khẳng định đẳng cấp bản lĩnh của mình. Vòng tứ kế sẽ trở nên khó đoán định, chỉ có khẳng định sẽ có những trận cầu hấp dẫn và căng thẳng.
Làng bóng Tây Ban Nha, Đức, Anh đều giữ được hai đại diện, còn lại dành cho các câu lạc bộ của Ý và Pháp. Theo thể thức mới, dựa trên phân nhánh từ trước được UEFA công bố từ hôm 21/2, các cặp đấu tứ kết cũng đã được xác định. Theo đó, PSG gặp Aston Villa, Barca gặp Dortmund, Bayern Munich đấu Inter Milan và Arsenal đối đầu Real Madrid.
Chuyên gia bóng đá Trần Văn Mui hôm nay cùng chúng ta cùng trở lại vòng 1/8 và nhận định về các cặp đấu tứ kết UEFA Champions League khởi tranh ngày 8, 9/4, lượt về được tổ chức sau đó 1 tuần.
************
Thương mại : Ấn Độ dự định thay thế hàng nhập khẩu Trung Quốc bằng sản phẩm Mỹ
Quyết định áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu của tổng thống Mỹ Donald Trump, chính thức có hiệu lực từ 02/04 tới, buộc Ấn Độ phải tìm biện pháp ứng phó. Để tránh một cuộc chiến thương mại với Washington, bộ Thương Mại và Công Nghiệp Ấn Độ, hôm qua 15/03/2025, đã kêu gọi các ngành công nghiệp xác định lại những lĩnh vực có thể thay thế hàng Trung Quốc bằng sản phẩm Hoa Kỳ.
Đăng ngày: Sửa đổi ngày:
Từ New Delhi, thông tín viên Léa Aujal cho biết cụ thể :
Quyết định này được đưa ra vài ngày sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ trích các mức thuế cao mà New Delhi áp dụng với các ngành ô tô và nông nghiệp. Thậm chí ông gọi Ấn Độ là “vua của thuế quan”.
Để tránh một cuộc chiến thương mại với Washington, chính phủ Ấn Độ hiện đang tìm cách cắt giảm thuế và mở cửa thị trường Ấn Độ nhiều hơn cho Hoa Kỳ, đặc biệt là trong các ngành dệt may, đá quý và điện tử, và điều này có thể gây bất lợi cho cường quốc khác là Trung Quốc.
Phát biểu trước các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, bộ trưởng Thương Mại Ấn Độ cho biết chính phủ đang nỗ lực bảo vệ lợi ích của các nhà xuất khẩu, đồng thời kêu gọi họ thoát ra khỏi “tư duy khép kín” và thể hiện “sự dũng cảm”.
Tuy nhiên, lập luận này không thực sự được mọi người hưởng ứng. Các nhà xuất khẩu thép và nhôm đã lên tiếng phản đối mức thuế 25% mà Donald Trump đánh vào các kim loại này.
********
Anh Quốc: "Liên minh tình nguyện" vẫn để ngỏ vấn đề điều lực lượng Châu Âu giữ gìn hòa bình cho Ukraina
Hội nghị trực tuyến Luân Đôn hôm 15/03 do thủ tướng Anh Keir Starmer chủ trì đã mở rộng phạm vi của "phương án châu Âu" ủng hộ Ukraina nhưng cả Mỹ và Nga đều vắng bóng và nhiều câu hỏi khó được đặt ra về tính khả thi của việc đưa quân châu Âu sang Ukraina gìn giữ hòa bình.
Đăng ngày: Sửa đổi ngày:
2 phút
Thông tín viên Nguyễn Giang tại Luân Đôn tường trình:
Kết thúc hội nghị trực tuyến ở Luân Đôn hôm qua, thứ Bảy (15/03), thủ tướng Anh, Keir Starmer cho biết vào thứ Năm tuần tới, các lãnh đạo quân sự từ các nước thuộc “Liên minh tình nguyện” ủng hộ Ukraine và làm suy yếu Nga sẽ họp để “lên kế hoạch hành động”.
Nhưng hành động đó là gì thì chưa ai rõ. Nhà báo Amanda Akass của SkyNews ghi nhận thủ tướng Anh đã né tránh câu hỏi “châu Âu sẽ vào cuộc thế nào khi mà Mỹ không rõ ràng”. Anh cam kết sẵn sàng đưa bộ binh vào gìn giữ hòa bình và cử không quân giám sát bầu trời Ukraina. Nhưng tổng thống Phần Lan Alexander Stubb thì nói thẳng với báo giới ở Luân Đôn là “còn quá sớm để đề cập tới việc đưa quân châu Âu vào Ukraina.”
Điều đạt được rõ nhất là liên minh 27 nước do Anh và Pháp dẫn đầu đã gửi ra thông điệp cho cả Mỹ và Nga về quyết tâm đứng cùng Ukraina. Hội nghị Luân Đôn là có thêm nhân vật quan trọng, nữ thủ tướng Ý, Giorgia Meloni tham gia cùng đại diện Thổ Nhĩ Kỳ, Úc và New Zealand. Trước đó, bà Meloni được cho là không mặn mà với Liên Hiệp Châu Âu vì Ukraina.
Về mặt ngôn từ, thủ tướng Anh phê phán thái độ của Tổng thống Vladimir Putin khi ông ta chỉ nói nửa vời, theo kiểu “Có...nhưng mà” (yes but) với đề xuất ngưng bắn 30 ngày mà Hoa Kỳ thỏa thuận được với Ukraina. Tuy vậy, trang BBC tiếng Nga viết thì chừng nào người Ukraine và Nga còn từ chối ngồi vào bàn đàm phán trực tiếp với nhau thì các bên thứ ba, như Anh và kể cả Mỹ, cứ việc hội đàm, thỏa thuận nhưng các vấn đề cơ bản nhất của cuộc chiến sẽ không được được giải quyết.
Điều đang dần hình thành là qua vụ việc ở Ukraina, về ngắn hạn Anh muốn gánh vác trách nhiệm ở châu Âu để cảm hóa, thuyết phục và giữ chân Mỹ, đồng thời gây sức ép lên Nga chấp nhận ngưng bắn, rồi hòa bình. Nhưng về lâu dài, không loại trừ khả năng Anh đang lập một liên minh an ninh thứ ba, đề phòng trường hợp Hoa Kỳ giảm các cam kết với châu Âu, kể cả sau khi vấn đề Ukraina được giải quyết bằng một cách nào đó.
***********
Mỹ : Chính quyền Trump đóng cửa các đài phát thanh quốc tế, hàng nghìn nhà báo, nhân viên bị sa thải
Sau khi cắt giảm một số cơ quan liên bang, tấn công vào cả giới nghiên cứu, giáo dục, môi trường, chính quyền của tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 15/03/2025 nhắm vào các phương tiện truyền thông vốn được xem là biểu tượng của nền dân chủ Mỹ ở nước ngoài. Giới bảo vệ tự do ngôn luận xem đây là món quà của Trump dành cho các chế độc tài là kẻ thù của nước Mỹ.
Đăng ngày:
Từ New York, thông tín viên Carrie Nooten cho biết thêm thông tin:
« Tất cả các đài phát thanh truyền tải các thông tin « tự do » ra nước ngoài đều không được chính quyền của tổng thống Donald Trump xem là hữu ích. Một lần nữa, chính quyền Trump lại sử dụng phương pháp thô bạo, đột ngột sa thải, đơn giản là chỉ qua một lá thư điện tử, 1.300 người vốn dĩ là nhân viên làm việc toàn thời gian cho Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (Voice of America - VOA).
Bản thân giám đốc đài phát thanh cũng bị yêu cầu phải ra đi. Các nhân viên còn lại vẫn làm theo hợp đồng cho đến tháng 6, trụ sở của đài ở Washington đã bị đóng cửa. Trên thực tế điều đó kéo theo sự sụp đổ của đài phát thanh này, vốn là tiếng nói của nước Mỹ trên toàn thế giới từ năm 1942, phát sóng tin tức bằng 49 ngôn ngữ và có 360 triệu người nghe mỗi tuần.
Kịch bản tương tự cũng đã xảy ra với Đài Châu Âu Tự do, hoạt động từ 75 năm qua, và Đài Á châu Tự do hoạt động từ 29 năm nay. Các ủy ban bảo vệ nhà báo rất bất ngờ về « món quà » mà Donald Trump trao tặng cho các chế độ độc tài ở Nga, Trung Quốc hoặc Iran - những người thù ghét các đài phát thanh này, bởi đó là những kênh báo chí truyền thông độc lập chống đối các chế độ độc tài.
Và cuối cùng, họ lo ngại về số phận của những nhân viên đang làm việc ở các nước độc tài. Những nhân viên này có nguy cơ bị trục xuất ngay sau khi hợp đồng lao động của họ bị thu hồi ».
Theo AFP, hàng ngàn nhà báo, nhân viên của các đài phát thanh quốc tế của Mỹ, như Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), Đài Châu Âu Tự do (RFE), Đài Á châu Tự do (RFA), đã bị cho thôi việc, bị cấm đến văn phòng, bị yêu cầu trả lại thiết bị, phương tiện làm việc, điện thoại phục vụ công việc và thậm chí cả thẻ nhà báo. Nhà Trắng lý giải đây là biện pháp để bảo đảm tiền thuế của người dân sẽ không được dùng để chi trả cho các hoạt động « tuyên truyền cực đoan ».
*********
Máu Gạc Ma và ly trà sữa Trung Hoa
Lê Đức Dục
16-3-2025
Ngày 14-3-2025, cộng đồng mạng Việt Nam đã phát hiện ứng dụng của thương hiệu trà sữa Chagee hiển thị hình ảnh bản đồ chứa “đường lưỡi bò” phi pháp, vi phạm chủ quyền biển đảo của Việt Nam.
Sự việc này nhanh chóng gây ra làn sóng phẫn nộ, với hàng ngàn lượt thả biểu tượng phẫn nộ và bình luận chỉ trích trên fan page chính thức của Chagee Việt Nam.
Mình theo dõi vụ này trên rất nhiều báo nhưng không thấy ai nhớ ra điều này, vì với người Tàu không có gì họ làm là tình cờ!
Đổi lấy một ly trà sữa Chagee, người Việt sẽ phải cài cái app có đường lưỡi bò thì ai cũng thấy. Nhưng chọn ngày chúng xâm lược Gạc Ma 14-3 để giở trò thì nhiều người quên. Quên thì để mình nhắc cho các bạn những vụ tương tự lâu nay:
Ngày 19-1-2004 nhân vụ 30 năm mất Hoàng Sa, bọn Tàu qua làm lễ hội băng đăng và khai mạc đúng ngày 19-1-2004 ở Công viên 29-3 của Đà Nẵng với 30 cụm hoa đăng tượng trưng cho 30 năm chiếm được Hoàng Sa của chúng. Ăn mừng cướp Hoàng Sa trước mũi dân Việt ngay tại Đà Nẵng. Sau dịp đó bọn nó vẫn còn bày nhiều trò nhưng kín võ hơn.
Gần đây nhất, năm 2018, vào dịp 19-1, Tàu cũng chơi mưu thâm, đưa đoàn nghệ thuật Nội Mông vào ca hát tại Nhà hát lớn Hà Nội đúng đêm 19-1-2018. Nhưng âm mưu lần đó bị bại lộ do 500 anh em trên Facebook quá nêu cao cảnh giác nên đành xử lý là chương trình kỷ niệm cướp Hoàng Sa hoãn diễn do nguồn điện có vấn đề. Móa!
Ngỡ vậy là chúng né trò khỉ này. Vậy mà ngày 19-1-2022, hàng chục tờ báo Việt Nam, kể cả những tờ báo lớn, cảnh giác cao vẫn bị nó bẫy khi chạy vedette quảng cáo khai trương và ca ngợi chiếc xe Hồng Kỳ được tổ chức đúng sáng 19-1.
Dường như cách kỷ niệm ngày xâm lược Hoàng Sa 19-1 bị cảnh giác quá, nên nay chúng chuyển qua ngày cướp Gạc Ma 14-3, mà vụ bố thí ly trà sữa Chagee hôm 14-3 là cách mà họ cười vào mũi người dùng mất cảnh giác.
Hôm qua một ông anh đăng cái ảnh nhà hàng Brodard huyền thoại của Sài Gòn đã được Chagee thuê với lời than thở: Buồn!
Một di sản tinh thần đô thị Sài Gòn bị Tàu thuê làm nhà hàng buồn một thì cách nó chọn đúng ngày xâm lược Gạc Ma rồi bảo dân Việt cài app đường lưỡi bò (cái đường khốn nạn mà để chống lại nó, máu của bao nhiêu người Việt đã đổ từ năm 1974, năm 1988 và cả sau này, cả bây giờ…) để đổi lấy ly trà sữa, sẽ buồn đến đâu hả huynh?
************
Bàn ra tán vào (0)
Tin Tức ngày 17 tháng 03 -2025:
*************
TIN TỔNG HỢP
Đăng ngày: Sửa đổi ngày:
(AFP) - Lãnh đạo Ngoại Giao Nga - Mỹ điện đàm vài giờ sau khi các đồng minh của Kiev thống nhất « gây áp lực tập thể » với Nga. Cuộc điệm đàm của ngoại trưởng Nga Sergueï Lavrov và đồng nhiệm Mỹ Marco Rubio diễn ra vào hôm 15/03/2025, nhằm thảo luận về « các bước tiếp theo » sau cuộc họp của phái đoàn ngoại giao cap cấp của hai nước tại Ả Rập Xê Út. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mỹ, Tammy Bruce, cho biết đôi bên nhất trí tiếp tục hợp tác để tái lập đối thoại song phương, nhưng không nêu cụ thể ngày đàm phán tới đây của hai phái đoàn tại Ả Rập Xê Út.
(RFI) - Hàn Quốc : Người biểu tình tuyệt thực phản đối việc trả tự do cho tổng thống Yoon Suk Yeol. Thông tín viên RFI Camille Ruiz hôm 15/03/2025 cho biết khoảng 20 người đã cắm lều trại cả ngày và đêm trước điện Gyeongbokgung suốt cả tuần qua, từ khi ông Yoon Suk Yeol được ra khỏi nhà tù. Cũng vào hôm qua, hàng ngàn người thuộc cả hai phe, phe ủng hộ và phe chống tổng thống Yoon, đều xuống đường tuần hành, ít ngày trước khi Tòa Bảo Hiến ra phán quyết chính thức về việc truất phế tổng thống.
(AFP) - Hungary : Thủ tướng Viktor Orban tuyên bố sẽ loại trừ các đối thủ chính trị, thẩm phán, truyền thông và các các tổ chức phi chính phủ. Trong tuyên bố hôm 15/03/2025, thủ tướng Hungary xem đó là « sâu mọt » nhận tiền tài trợ từ các nguồn « tham nhũng » của nước ngoài. Viktor Orban khẳng định muốn « phá hủy cỗ máy tài chính, nhờ vào những đồng đô la tham nhũng, đã mua chuộc các chính trị gia, thẩm phán, nhà báo và các tổ chức dân sự giả mạo ». Ông Orban nhấn mạnh sẽ « giải tán đội quân trong bóng tối » này. Sau khi chính phủ Mỹ cắt giảm nhiều viện trợ nhân đạo cho nước ngoài, ông Orban hồi tháng 02 đã tuyên bố ý định « xóa sổ » các mạng lưới quốc tế đang hoạt động tại Hungary.
(RFI) - Serbia : Biển người biểu tình chống chính phủ tại thủ đô Beograd. Ngày 15/03/2025, tại thủ đô Beograd, hơn 100.000 người đã xuống đường tham gia một cuộc biểu tình tiếp theo phong trào chống chính phủ tham nhũng đòi thay đổi chế độ do sinh viên Serbia khởi xướng từ nhiều tháng nay. Trước áp lực của đường phố tổng thống Serbia, Aleksandar Vucic đã lên truyền hình xoa dịu dân chúng. Ông đã từ bỏ giọng điệu cứng rắn của mình. Không còn những cáo buộc về các đặc vụ nước ngoài hay các cuộc đảo chính tưởng tượng nhằm gieo rắc nỗi sợ hãi cho dân chúng. Ông Vucic đã thừa nhận các cuộc biểu tình diễn ra ôn hòa và các sự cố chỉ xảy ra ở mức hạn chế. Tổng thống Vucic thừa nhận mong muốn thay đổi của người dân
(RFI) – Ý : Biểu tình ủng hộ Liên Âu ở Roma. Hành chục nghìn người, hôm qua 15/03/2025, đã tập hợp tại quảng trường Popolo để ủng hộ Liên Hiệp châu Âu và thể hiện sự đoàn kết trong bối cảnh tranh cãi về tái vũ trang châu Âu. Những người tham gia biểu tình có những quan điểm khác nhau, nhưng đều bày tỏ lập trường ủng hộ châu Âu, trong đó có nhà báo Michele Serra, người tổ chức cuộc biểu tình, nhấn mạnh đến tầm quan trọng của nền dân chủ.
(AFP) - Canada xem xét lại việc mua chiến đấu cơ F-35 của Mỹ. Thông báo của Ottawa được đưa ra hôm 15/03/2025, trong bối cảnh căng thẳng với chính quyền Donald Trump gia tăng. Bộ Quốc Phòng Canada cho biết tân thủ tướng Mark Carney, mới nhậm chức hôm 14/03, muốn xem xét các định hợp đồng mua F-35 có phải là thương vụ tốt nhất đối với Canada hay không và liệu có lựa chọn nào khác tốt hơn để đáp ứng nhu cầu của Ottawa. Năm 2023, chính phủ Canada đã ký hợp đồng với tập đoàn quốc phòng Lockheed Martin của Mỹ mua 88 máy bay F-35 và đã thanh toán 16 máy bay chiến đấu cơ, dự kiến được giao vào đầu năm 2026.
(AFP) - Pháp : Tư pháp cho phép Pavel Durov, nhà sáng lập Telegram, sang Dubai. Pavel Durov đã bay sang Dubai hôm 15/03/2025 và được Paris cho phép lưu lại Dubai, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất vài tuần. Đây là nơi đặt trụ sở của Telegram. Các luật sư của Durov và một phát ngôn viên của Telegram đều từ chối đề nghị bình luận thông tin. Vị tỉ phú 40 tuổi, mang nhiều quốc tịch, trong đó có Nga, Pháp và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất bị cảnh sát Pháp bắt hồi tháng 08/2024 với cáo buộc về hàng loạt tội danh liên quan đến tội phạm có tổ chức. Sau đó, Durov được tại ngoại với số tiền bảo lãnh 5 triệu euro, nhưng chịu sự giám sát chặt chẽ của tư pháp Pháp, phải đến đồn cảnh sát 2 lần/tuần, cũng như bị cấm rời khỏi lãnh thổ Pháp.
(AFP) – Houthi dọa trả đũa Mỹ. Phiến quân Yemen thân Iran, hôm nay 16/03/2025, đã tuyên bố như trên sau khi Hoa Kỳ oanh kích vào nhiều căn cứ của lực lượng Hồi Giáo ở Yemen, bao gồm thủ đô Sanaa, khiến ít nhất 31 người chết. Trước đó một hôm, tổng thống Mỹ Donald Trump đã cam kết sẽ bắt "những kẻ khủng bố Houthi" phải nếm mùi "địa ngục". Về phần mình, Iran đã lên án các cuộc tấn công "tàn bạo" của Mỹ và cảnh báo sẽ đáp trả mọi cuộc tấn công của Washington.
(Euronews) – Mỹ : Chính quyền Trump cân nhắc cấm hoặc hạn chế nhập cảnh đối với công dân hơn 40 quốc gia. Báo The New York Times của Mỹ, hôm qua 15/03/2025, đưa tin chính quyền Trump đang xem xét áp dụng những biện pháp mới đối với những người muốn nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Chính quyền Mỹ dự kiến phân loại thành ba nhóm đối tượng : Danh sách đỏ (11 quốc gia) : cấm nhập cảnh hoàn toàn vào Hoa Kỳ (Afghanistan, Iran, Bắc Triều Tiên…). Danh sách màu cam (10 quốc gia) : hạn chế nhập cảnh, nhưng không phải là cấm hoàn toàn (Nga, Pakistan, Venezuela…). Danh sách vàng (22 quốc gia) : những nước có 60 ngày để bù đắp những thiếu sót, nếu không sẽ bị chuyển sang một trong hai nhóm trên. Dự án này có thể sẽ thay đổi trước khi được Nhà Trắng phê duyệt.
(AFP) – Bách Độ cho ra mắt hai mô hình trí tuệ nhân tạo mới. Đại tập đoàn về công nghệ của Trung Quốc, hôm nay 16/03/2025, đã trình làng hai mô hình trí tuệ nhân tạo mới tích hợp vào robot trò chuyện Ernie Bot để cạnh tranh với trí tuệ nhân tạo của startup DeepSeek, cũng của Hoa Lục. Các mô hình X1 và Ernie 4.5 được thiết kế để cung cấp hiệu suất vượt trội trong khi có chi phí thấp hơn so với công nghệ của DeepSeek.
(AFP) - Lốc xoáy và bão Mỹ : Ít nhất 33 người chết, nhiều người bị thương. Lốc xoáy và bão hôm 15/03/2025 càn quét ở miền trung và nam đất nước.Nhà chức trách hôm nay 16/03/2025 thông báo là ít nhất 250.000 hộ gia đình ở miền trung cho đến sáng nay vẫn mất điện. Cơ quan Khí tượng Quốc gia sáng hôm nay 16/03 cảnh báo là sẽ có những cơn giông dữ dội, gió lốc, mưa đá và lốc xoáy ở phía đông nam. Năm 2024, lốc xoáy đã gây nhiều tai nạn và khiến 54 người thiệt mạng trên toàn nước Mỹ, theo số liệu của Đài quan sát Đại dương và Khí quyển quốc gia (NOAA).
(AFP) - Ít nhất 60 người chết và hơn 100 người bị thương trong một vụ cháy ở vũ trường ở Bắc Macédonia. Tai nạn xảy ra trong đêm 15 rạng sáng 16/03/2025. Hộp đêm "Pulse" tại Kocani, cách thủ đô Skopje khoảng 100 km, đêm qua có buổi biểu diễn của DNK, một nhóm nhạc hip-hop rất nổi tiếng tại Bắc Macédonia. Bộ trưởng Nội Vụ Pance Toskovski cho biết theo thông tin ban đầu, vụ hỏa hoạn xảy ra do các tia lửa điện từ thiết bị bắn pháo hoa trong buổi diễn.
**********
Ukraina – Nga: Chiến tranh tiếp tục, ‘‘xung đột đóng băng’’ hay đàm phán hòa bình ?
Sự kiện thời sự đặc biệt đáng chú ý trong tuần qua là đàm phán Ukraina – Mỹ tìm giải pháp chấm dứt chiến tranh Nga – Ukraina. Washington và Kiev ra tuyên bố chung, đề xuất 30 ngày ngừng bắn. « Bóng » giờ ở bên sân Nga: Putin tuyên bố « ủng hộ » ngưng bắn, nhưng đặt thêm nhiều điều kiện… Lập trường của Mỹ và Nga thực hư ra sao? Chiến tranh tiếp diễn, « xung đột đóng băng » hay Nga – Ukraina sẽ bắt đầu đàm phán tìm kiếm giải pháp hòa bình?
Trump tiếp tục chính sách đơn phương áp mạnh thuế với hàng nhập khẩu từ các quốc gia đồng minh, chứng khoán trên thị trường tài chính Mỹ Wall Street sụt giảm mạnh. Nguy cơ kinh tế Mỹ suy thoái lơ lửng khiến giới đầu tư lo ngại : ngày 14/03/2025, giá vàng lần đầu tiên trong lịch sử vượt ngưỡng 3.000 đô la/một ounce (tương đương 31 gram).
Đứng trước áp lực ngân sách bị cắt giảm nghiêm trọng, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc khởi động sáng kiến « UN80 Initiative » cùng « UN 2.0 », với mục tiêu cải tổ triệt để định chế quốc tế 80 năm tuổi đời này. Cựu tổng thống Philippines Rodrio Duterte - bị cáo buộc về cái chết của hàng chục nghìn người vô tội - bị áp giải sang Tòa án Hình sự Quốc tế (La Haye, Hà Lan) ngay sau khi bị bắt. Trên đây là các chủ đề chính của Tạp chí Thế giới Đó đây tuần này.
Từ cuộc điện đàm « phản bội » (ngày 12/02) đến đề xuất ngừng bắn « ngoạn mục » (ngày 11/03)
Trong tuần qua, đối với không ít người, cơ hội chấm dứt cuộc chiến Nga xâm lược Ukraina, bước sang năm thứ 4, dường như hé mở sau đàm phán tại Ả Rập Xê Út lần đầu tiên, ngày 11/03/2025, giữa hai phái đoàn cấp cao Mỹ và Ukraina. Sau cuộc họp, Washington và Kiev ra tuyên bố chung, đề nghị hai bên đình chiến « 30 ngày », mà không kèm theo các điều kiện tiên quyết. Cuộc họp nói trên được nhiều nhà quan sát nhìn nhận như một bước chuyển ngoạn mục, khiến Ukraina được coi là từ chỗ bên bị gạt sang lề, lo ngại bị đàm phán trên lưng, đột ngột trở lại vị trí trung tâm của bàn cờ, mở ra cơ hội cho đàm phán tìm giải pháp hòa bình.
Trên phương diện truyền thông, cả phía Mỹ và phía Nga đều thể hiện rất nỗ lực. Tổng thống Mỹ Donald Trump thậm chí khẳng định có một hy vọng rất lớn để chấm dứt xung đột. Thông tín viên Loubna Anaki tường trình từ New York :
« ‘‘Có một hy vọng rất lớn là cuộc chiến tranh kinh hoàng, đẫm máu này rút cục sẽ chấm dứt’’, ông Donald Trump viết trên mạng xã hội Truth Social của mình như vậy. Tổng thống Mỹ đã hoan nghênh các trao đổi giữa đặc sứ Steve Witkoff với các quan chức Nga. Ông Trump cũng kêu gọi tổng thống Nga Putin, ‘‘tha mạng cho hàng nghìn binh sĩ đang bị quân đội Nga vây hãm’’, ngụ ý nhắc đến các thông tin của Nga nói về các lực lượng Ukraina bị bao vây tại tỉnh Kursk. Một thông tin mà chính quyền Kiev đã nhiều lần bác bỏ.
Hôm qua, các quan chức Nga đã chuyển cho đặc sứ Mỹ các điều kiện của Matxcơva liên quan đến một thỏa thuận ngừng bắn, và cho biết rõ là tổng thống Putin đang đợi cuộc gọi của tổng thống Trump. Sáng nay, Nhà Trắng thông báo hiện tại không có cuộc điện đàm dự kiến giữa lãnh đạo hai nước, nhưng ‘‘tình hình có thể thay đổi vào bất cứ lúc nào’’.
Cùng lúc đó, lãnh đạo ngoại giao Mỹ đã tỏ ra lạc quan một cách thận trọng về khả năng xung đột chấm dứt nhanh chóng. Ông Marco Rubio giải thích là còn nhiều điều cần thảo luận. Ngoại trưởng Rubio tuyên bố : ‘‘chúng tôi chưa bao giờ nói rằng việc này là dễ dàng, nhưng tình hình hiện nay khả quan hơn so với cách nay một tuần’’. »
Chính sách của Donald Trump về chiến tranh Ukraina từ hơn hai tháng qua chuyển biến khó lường. Từ chỗ khẳng định chấm dứt chiến tranh « trong vòng 24 giờ » đến gia hạn thành 100 ngày. Từ cuộc điện đàm bất ngờ với tổng thống Nga bị nhiều người coi là hành động « phản bội » đồng minh, đứng hẳn về phía Nga ngay trước khi bước vào đàm phán, đến cuộc đàm phán bất ngờ với Ukraina và đề xuất ngừng bắn 30 ngày…
Mỹ gỡ bí cho Nga : « Vở kịch » của Trump và Putin ?
Về phản hồi nước đôi của Nga sau đề xuất ngừng bắn 30 giờ, chính quyền Ukraina tỏ ra nghi ngờ cao độ. Chính quyền nhiều nước phương Tây, trong có Pháp và Đức, đã chỉ trích các phản hồi của điện Kremlin, bị cáo cuộc là chỉ để « câu giờ ».
Tuy nhiên hoài nghi không chỉ hướng về phía Matxcơva. Các nỗ lực hướng đến một thỏa thuận ngừng bắn, đàm phán hòa bình, do chính quyền Trump khởi xướng, cho dù được coi là hé mở cơ hội cho hòa bình, cũng đang được nhìn nhận rất dè dặt từ Ukraina. Trái ngược với quan điểm lạc quan, cựu sĩ quan Pháp Guillaume Ancel, chuyên gia quân sự, trả lời đài RFI, tỏ ra cảnh giác cao độ. Ông nhận định đây chỉ là một « vở kịch » của chủ nhân điện Kremlin và chủ nhân Nhà Trắng:
« Trump và Putin đang diễn cho chúng ta xem một vở kịch mà họ đã soạn sẵn. Chúng ta nhớ là ngày 12/02 vừa qua, tổng thống Mỹ Donald Trump nói sẽ khởi động ngay lập tức đàm phán về Ukraina. Cần hiểu rằng, trong quan điểm của Trump, các đàm phán trên thực tế đã kết thúc. Trump đã thỏa hiệp với Putin rồi. Và tất cả những gì chúng ta đang chứng kiến chỉ là diễn kịch. Có nghĩa là giờ đây, sau khi đã bắt buộc người Ukraina phải chấp nhận ngừng bắn, mà thực sự phải nói rằng điều này là hết sức bất lợi cho họ, Trump đã hoàn toàn không đòi hỏi gì từ phía Nga. Bây giờ ông ta giả bộ đang đàm phán với Nga trong lúc chính nhờ Trump mà Putin đã giành được một chiến thắng trong bối cảnh phía Nga đang hoàn toàn bị sa lầy trong cuộc chiến tranh này. Như vậy có nghĩa là sẽ có một thỏa thuận ngừng bắn, buộc Kiev phải từ bỏ 20% lãnh thổ Ukraina cho Nga, cấm Ukraina tham gia vào liên minh phòng thủ NATO. Và theo thỏa thuận này, tổng thống Zelensky cũng sẽ bị loại trừ. »
Cho đến nay, không có gì cho thấy điện Kremlin từ bỏ các yêu sách chủ yếu để chấm dứt chiến tranh chống Ukraina. Chính quyền Putin không chỉ đòi Ukraina không được gia nhập NATO hay buộc Kiev phải nhân nhượng các vùng lãnh thổ đông nam, mà còn muốn giải giáp quân đội Ukraina, và thiết lập một chính quyền thân Matxcơva tại Ukraina. Việc Trump ủng hộ quan điểm của Nga về việc Ukraina không gia nhập NATO và không thể trở lại đường biên giới năm 2014 có đủ để Putin chấp nhận đàm phán về một nền hòa bình lâu dài ? Các nỗ lực hướng đến ngừng bắn, mà Mỹ thúc đẩy, liệu có mở ra cơ hội cho đàm phán hòa bình chấm dứt xung đột, hay sẽ chỉ dẫn đến tạm « đóng băng » xung đột, để rồi chiến tranh bùng nổ trở lại, như điều đã diễn ra sau các thỏa thuận Minsk 1 và Minsk 2 (2014 – 2015) ?
Tự chủ quốc phòng và an ninh: Châu Âu sẽ trả giá đắt nếu thiếu một « chiến lược chung vững chắc »
Bất luận việc tìm kiếm ngừng bắn và đàm phán Nga – Ukraina xoay chuyển ra sao, có một điều rõ ràng là châu Âu đang nỗ lực gấp bội trong việc thúc đẩy nền quốc phòng chung. Đây là điều chưa từng có kể từ sau Đệ nhị Thế chiến, khi an ninh của châu Âu trong 80 năm qua, về cơ bản do Mỹ đảm trách. Sự kiện đáng chú ý trong tuần qua là ngày 11/03/2025, tổng thống Pháp Emmanuel Macron tiếp tổng tham mưu trưởng quân đội của 30 nước thành viên Liên Âu cùng Liên minh Bắc Đại Tây Dương (NATO), bao gồm cả Anh và Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng không có Mỹ. Mục tiêu chính là nhằm xác định các bảo đảm an ninh cho Ukraina trong trường hợp hưu chiến, đồng thời xem xét một cơ cấu phòng thủ chung cho châu lục.
Tăng cường gấp bội tiềm lực quân sự là cần thiết cho quốc phòng an ninh, nhưng xét về toàn cục, một « kiến trúc an ninh » bền vững cho châu Âu đòi hỏi một chiến lược tổng thể tính đến sự cân bằng lực lượng giữa các khối nước đối địch. Một nền hòa bình « lâu dài và bền vững » Nga – Ukraina phải chăng không thể thiếu yếu tố này ?
Nhà ngoại giao Pháp kỳ cựu Pierre Vimont (*) khuyến cáo châu Âu không nên thụ động « chờ đợi » chính sách của Trump và « cần khẩn trương tham vấn Kiev để bắt đầu cùng suy nghĩ về một lối thoát khỏi chiến tranh phù hợp với lợi ích an ninh của châu Âu » (trích tham luận : « Ukraine : l'année de la paix incertaine / Ukraina : Năm của hòa bình đầy bất trắc », đăng tải trên tạp chí Politique étrangère, vol. 90, n° 1, Mùa xuân 2025, tr. 95). Thách thức với châu Âu là phải chuẩn bị chiến lược để đối phó với « thế cân bằng bấp bênh về địa-chính trị » với Nga trong nhiều năm tới, phải « học cách xây dựng thế trận an ninh vững chắc hơn dọc biên giới phía đông, quản lý chính sách trừng phạt có khả năng sẽ phải kéo dài và tiến hành các hành động ngoại giao đủ sức chống lại các nỗ lực của Nga nhằm làm suy yếu ảnh hưởng của châu Âu trên toàn cầu ». Đối phó được với trật tự an ninh bất ổn này sẽ cho phép châu Âu trở thành « một thực thể địa chính trị thực sự ».
Trước khi chiến tranh bùng nổ đầu năm 2022, các nước châu Âu đã từng ở thế bị động. Hơn 3 năm sau, liệu châu Âu có đủ năng lực vươn lên xác lập một chiến lược chung để hướng đến « một nền hòa bình công bằng và bền vững » cho Ukraina, cho châu Âu hay không ?« Thiếu đi một chiến lược chung vững chắc, Liên Hiệp Châu Âu ắt có nguy cơ sẽ phải trả giá đắt » một lần nữa, nhà ngoại giao Pierre Vimont cảnh báo.
Trump và « chiến tranh thuế »: Hứng khởi của giới đầu tư tắt ngấm, kinh tế Mỹ có nguy cơ suy thoái
Gần 2 tháng kể từ khi lên cầm quyền, chính sách đe dọa tăng thuế mạnh và ồ ạt, cùng lúc tiền hậu bất nhất, của tổng thống Mỹ nhắm vào nhiều nước, trong đó có nhiều quốc gia đồng minh, như Mêhicô, Canada, Liên Âu, từ nhiều tuần qua, bắt đầu để lại những hậu quả rõ nét đối với giới đầu tư. Cụ thể như ngày thứ ba, 11/03, tổng thống Trump quyết định tăng thuế đến 50% với các mặt hàng nhôm và thép của Canada, nhưng ngay lập tức quyết định hoãn lại, để rồi hôm sau lại thông báo tăng lên 25%.
Ông Trump khẳng định chủ trương tăng thuế hàng nhập khẩu đối với các nước xuất siêu vào Mỹ sẽ khuyến khích các doanh nghiệp nước ngoài lập cơ sở sản xuất ngay trên đất Mỹ. Trên thực tế, theo giới chuyên gia, với chính sách chống lại các nền tảng của thương mại quốc tế đương đại này, gậy ông sẽ đập lưng ông. Trả lời đài RFI, kinh tế gia Bruno Colmant, giáo sư Trường đại học Tự do Bruxelles (Bỉ), giải thích về các hậu quả của chính sách này. Giải thích được đưa ra trước khi ông Trump tung ra quyết định tăng thuế với các mặt hàng thép nhôm nói trên:
« Chúng ta đã quay trở lại điểm xuất phát ban đầu, bởi hôm nay chỉ số chứng khoán có uy tín S&P đã trở về ngang với thời điểm ông Trump đắc cử tổng thống, thậm chí còn thấp hơn. Điều này có nghĩa là niềm hứng khởi cao độ của giới đầu tư sau khi Trump đắc cử đã biến mất. Việc tăng thuế nhập khẩu có nghĩa là tất cả những gì mà người Mỹ nhập khẩu sẽ trở nên đắt hơn. Chúng ta biết rằng nước Mỹ nhập nhiều hơn xuất, điều đó có nghĩa là người tiêu dùng Mỹ sẽ phải trả nhiều tiền hơn. Mặt khác, các nước khác cũng bắt đầu phản ứng lại, như Canada và có thể sau đó là Mêhicô. Và trên thực tế, các nhà xuất khẩu Mỹ, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp sẽ phải gánh chịu hậu quả do các biện pháp trả đũa ».
Đầu tháng 3/2025, chỉ trong một vài ngày, tiền lời trên sàn chứng khoán mà các ngân hàng lớn của Mỹ JPMorgan Chase, Citigroup, Bank of America hay Goldman Sachs thu được kể từ khi ông Trump đắc cử tổng thống, ngày 05/11/2024, đã bốc hơi hoàn toàn. Theo kinh tế gia trưởng của JPMorgan, ông Bruce Kasman, trong cuộc trả lời phỏng vấn Reuters ngày 12/03/2025, nếu các chính sách tăng thuế được chính quyền Trump áp dụng như dự kiến từ ngày 01/04, với hệ quả là các trả đũa thương mại, thì xác suất kinh tế Mỹ lâm vào suy thoái « có thể lên đến 50% hoặc hơn ».
Trump và áp lực tài chính chưa từng có: Liên Hiệp Quốc cải tổ triệt để ở tuổi 80
Đối với tổ chức Liên Hiệp Quốc, vừa tròn 80 tuổi, ngày 12/03/2025 là một ngày đặc biệt. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres quyết định tung ra sáng kiến UN80 nhằm cải tổ triệt để định chế này. Vì sao Liên Hiệp Quốc cải tổ vào lúc này ? Thông tín viên Carrie Nooten từ New York giải thích :
« Việc Mỹ và Trung Quốc, hai quốc gia đóng góp nhiều nhất cho ngân sách của Liên Hiệp Quốc, trả tiền ngày càng chậm hơn trong năm, đang gây áp lực lên tổ chức này. Sự sụt giảm của ngân sách viện trợ nhân đạo và các đợt cắt giảm ngân sách gần đây hiện đang làm suy yếu toàn bộ thể chế khiến người đứng đầu Liên Hiệp Quốc buộc phải khởi xướng cuộc cải cách mới này.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc đã đặc biệt cẩn thận trong việc lựa chọn từ ngữ khi trình bày sáng kiến UN80 ngày hôm qua. Ông nói Liên Hiệp Quốc phải ‘‘thực hiện hiệu quả các mục tiêu của mình’’và chịu trách nhiệm trước ‘‘những người đóng thuế trên toàn thế giới’’, tài trợ cho tổ chức này. Tổng thư ký Antonio Guterres đã chọn các từ ngữ được Donald Trump và các cộng sự ưa thích.
Ông Daniel Forti, nhà phân tích thuộc tổ chức tư vấn International Crisis Group giải thích : ‘‘rất khó để đánh giá sáng kiến này,nếu không tính đến những gì đang diễn ra ở Washington, nhưng rõ ràng là Mỹ không phải là quốc gia duy nhất muốn Liên Hiệp Quốc tiến hành hoạt động này. Châu Âu, nói riêng, hiện tại đang chuyển hướng chi tiêu nhiều cho lĩnh vực quốc phòng và các nhu cầu nội bộ. Trong khi đó, các vị biết đấy, phần lớn thế giới đang thất vọng với các nước phương Bắc, vì không cung cấp đủ kinh phí cho phát triển, cho viện trợ và hỗ trợ nhân đạo. Chúng tôi thấy một số quốc gia mong muốn có một sáng kiến như vậy, có lẽ không đến mức phô trương như Mỹ, nhưng Hoa Kỳ không phải là bên duy nhất quan tâm.»
Hiện vẫn chưa có thời hạn cụ thể nào được ấn định cho việc hoàn tất cuộc kiểm toán UN80 đối với Liên Hiệp Quốc. »
« Trời có mắt »: Cựu tổng thống Philippines bị Tòa án quốc tế bắt giữ khẩn cấp
Trong lĩnh vực nhân quyền, ngày 11/03/2025 có thể sẽ được ghi nhận như một thời điểm lịch sử. Cựu tổng thống Philippines Rodrigo Duterte bị bắt ngay tại sân bay khi trở về từ Hồng Kông, và bị áp tải ngay trong đêm sang Tòa hình sự quốc tế ở Hà Lan, nơi ông Duterte phải ra hầu tòa vì cáo buộc phạm « tội ác chống nhân loại ». Trả lời RFI, chuyên gia Aymeric Alluin, thuộc tổ chức bảo vệ nhân quyền Amnesty International France, giải thích về ý nghĩa của sự kiện này :
« Đây là một sự kiện chưa từng có. Nếu xét riêng việc bắt giữ này thì có thể là chuyện bình thường, nhưng nếu đặt việc này trong bối cảnh hiện nay thì hoàn toàn không phải như vậy. Hiện tại chúng ta thấy là tư pháp quốc tế đang bị thách thức. Nhiều quốc gia thành viên sáng lập Tòa án Hình sự quốc tế đã không ngừng chỉ trích và phủ nhận định chế này.
Nhưng như chúng ta thấy, nếu các quốc gia có thiện chí thì tư pháp vận hành. Đây là một thông điệp tuyệt vời về việc tư pháp quốc tế vẫn đang hoạt động. Đây là một thông điệp tuyệt vời gửi đến các nạn nhân. Tòa án Hình sự Quốc tế sẽ tiếp tục truy tố các lãnh đạo cao cấp. Thông điệp được gửi đi ở đây là : đây là một trường hợp của Philippines, nhưng ngày mai có thể là nước Nga, liên quan đến chiến tranh tại Ukraina. Đây là một thông điệp cảnh báo quan trọng gửi đến tất cả các lãnh đạo cao cấp. Hãy giữ vững niềm tin ! Đặc biệt là niềm tin vào định chế tư pháp quốc tế ».
Ghi chú
(*) Pierre Vimont nguyên là tổng thư ký điều hành của cơ quan đối ngoại Liên Âu, người được tổng thống Pháp Macron bổ nhiệm làm đại diện đặc biệt trong các đối thoại vì « một kiến trúc an ninh châu Âu và xây dựng niềm tin với Nga » năm 2019.
**********
Bóng đá châu Âu : Champions League các ông lớn khẳng định uy thế - Tạp chí thể thao
UEFA Champions League 2024/2025 đã xác định 4 cặp đấu tứ kết sau loạt trận lượt về vòng 1/8 diễn ra trong tuần. Không có đội bóng nào nằm ngoài "Top 5" giải vô địch quốc gia hàng đầu châu Âu. Nhưng tên tuổi lớn của bóng đá Châu Âu tiếp tục khẳng định đẳng cấp bản lĩnh của mình. Vòng tứ kế sẽ trở nên khó đoán định, chỉ có khẳng định sẽ có những trận cầu hấp dẫn và căng thẳng.
Làng bóng Tây Ban Nha, Đức, Anh đều giữ được hai đại diện, còn lại dành cho các câu lạc bộ của Ý và Pháp. Theo thể thức mới, dựa trên phân nhánh từ trước được UEFA công bố từ hôm 21/2, các cặp đấu tứ kết cũng đã được xác định. Theo đó, PSG gặp Aston Villa, Barca gặp Dortmund, Bayern Munich đấu Inter Milan và Arsenal đối đầu Real Madrid.
Chuyên gia bóng đá Trần Văn Mui hôm nay cùng chúng ta cùng trở lại vòng 1/8 và nhận định về các cặp đấu tứ kết UEFA Champions League khởi tranh ngày 8, 9/4, lượt về được tổ chức sau đó 1 tuần.
************
Thương mại : Ấn Độ dự định thay thế hàng nhập khẩu Trung Quốc bằng sản phẩm Mỹ
Quyết định áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu của tổng thống Mỹ Donald Trump, chính thức có hiệu lực từ 02/04 tới, buộc Ấn Độ phải tìm biện pháp ứng phó. Để tránh một cuộc chiến thương mại với Washington, bộ Thương Mại và Công Nghiệp Ấn Độ, hôm qua 15/03/2025, đã kêu gọi các ngành công nghiệp xác định lại những lĩnh vực có thể thay thế hàng Trung Quốc bằng sản phẩm Hoa Kỳ.
Đăng ngày: Sửa đổi ngày:
Từ New Delhi, thông tín viên Léa Aujal cho biết cụ thể :
Quyết định này được đưa ra vài ngày sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ trích các mức thuế cao mà New Delhi áp dụng với các ngành ô tô và nông nghiệp. Thậm chí ông gọi Ấn Độ là “vua của thuế quan”.
Để tránh một cuộc chiến thương mại với Washington, chính phủ Ấn Độ hiện đang tìm cách cắt giảm thuế và mở cửa thị trường Ấn Độ nhiều hơn cho Hoa Kỳ, đặc biệt là trong các ngành dệt may, đá quý và điện tử, và điều này có thể gây bất lợi cho cường quốc khác là Trung Quốc.
Phát biểu trước các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, bộ trưởng Thương Mại Ấn Độ cho biết chính phủ đang nỗ lực bảo vệ lợi ích của các nhà xuất khẩu, đồng thời kêu gọi họ thoát ra khỏi “tư duy khép kín” và thể hiện “sự dũng cảm”.
Tuy nhiên, lập luận này không thực sự được mọi người hưởng ứng. Các nhà xuất khẩu thép và nhôm đã lên tiếng phản đối mức thuế 25% mà Donald Trump đánh vào các kim loại này.
********
Anh Quốc: "Liên minh tình nguyện" vẫn để ngỏ vấn đề điều lực lượng Châu Âu giữ gìn hòa bình cho Ukraina
Hội nghị trực tuyến Luân Đôn hôm 15/03 do thủ tướng Anh Keir Starmer chủ trì đã mở rộng phạm vi của "phương án châu Âu" ủng hộ Ukraina nhưng cả Mỹ và Nga đều vắng bóng và nhiều câu hỏi khó được đặt ra về tính khả thi của việc đưa quân châu Âu sang Ukraina gìn giữ hòa bình.
Đăng ngày: Sửa đổi ngày:
2 phút
Thông tín viên Nguyễn Giang tại Luân Đôn tường trình:
Kết thúc hội nghị trực tuyến ở Luân Đôn hôm qua, thứ Bảy (15/03), thủ tướng Anh, Keir Starmer cho biết vào thứ Năm tuần tới, các lãnh đạo quân sự từ các nước thuộc “Liên minh tình nguyện” ủng hộ Ukraine và làm suy yếu Nga sẽ họp để “lên kế hoạch hành động”.
Nhưng hành động đó là gì thì chưa ai rõ. Nhà báo Amanda Akass của SkyNews ghi nhận thủ tướng Anh đã né tránh câu hỏi “châu Âu sẽ vào cuộc thế nào khi mà Mỹ không rõ ràng”. Anh cam kết sẵn sàng đưa bộ binh vào gìn giữ hòa bình và cử không quân giám sát bầu trời Ukraina. Nhưng tổng thống Phần Lan Alexander Stubb thì nói thẳng với báo giới ở Luân Đôn là “còn quá sớm để đề cập tới việc đưa quân châu Âu vào Ukraina.”
Điều đạt được rõ nhất là liên minh 27 nước do Anh và Pháp dẫn đầu đã gửi ra thông điệp cho cả Mỹ và Nga về quyết tâm đứng cùng Ukraina. Hội nghị Luân Đôn là có thêm nhân vật quan trọng, nữ thủ tướng Ý, Giorgia Meloni tham gia cùng đại diện Thổ Nhĩ Kỳ, Úc và New Zealand. Trước đó, bà Meloni được cho là không mặn mà với Liên Hiệp Châu Âu vì Ukraina.
Về mặt ngôn từ, thủ tướng Anh phê phán thái độ của Tổng thống Vladimir Putin khi ông ta chỉ nói nửa vời, theo kiểu “Có...nhưng mà” (yes but) với đề xuất ngưng bắn 30 ngày mà Hoa Kỳ thỏa thuận được với Ukraina. Tuy vậy, trang BBC tiếng Nga viết thì chừng nào người Ukraine và Nga còn từ chối ngồi vào bàn đàm phán trực tiếp với nhau thì các bên thứ ba, như Anh và kể cả Mỹ, cứ việc hội đàm, thỏa thuận nhưng các vấn đề cơ bản nhất của cuộc chiến sẽ không được được giải quyết.
Điều đang dần hình thành là qua vụ việc ở Ukraina, về ngắn hạn Anh muốn gánh vác trách nhiệm ở châu Âu để cảm hóa, thuyết phục và giữ chân Mỹ, đồng thời gây sức ép lên Nga chấp nhận ngưng bắn, rồi hòa bình. Nhưng về lâu dài, không loại trừ khả năng Anh đang lập một liên minh an ninh thứ ba, đề phòng trường hợp Hoa Kỳ giảm các cam kết với châu Âu, kể cả sau khi vấn đề Ukraina được giải quyết bằng một cách nào đó.
***********
Mỹ : Chính quyền Trump đóng cửa các đài phát thanh quốc tế, hàng nghìn nhà báo, nhân viên bị sa thải
Sau khi cắt giảm một số cơ quan liên bang, tấn công vào cả giới nghiên cứu, giáo dục, môi trường, chính quyền của tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 15/03/2025 nhắm vào các phương tiện truyền thông vốn được xem là biểu tượng của nền dân chủ Mỹ ở nước ngoài. Giới bảo vệ tự do ngôn luận xem đây là món quà của Trump dành cho các chế độc tài là kẻ thù của nước Mỹ.
Đăng ngày:
Từ New York, thông tín viên Carrie Nooten cho biết thêm thông tin:
« Tất cả các đài phát thanh truyền tải các thông tin « tự do » ra nước ngoài đều không được chính quyền của tổng thống Donald Trump xem là hữu ích. Một lần nữa, chính quyền Trump lại sử dụng phương pháp thô bạo, đột ngột sa thải, đơn giản là chỉ qua một lá thư điện tử, 1.300 người vốn dĩ là nhân viên làm việc toàn thời gian cho Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (Voice of America - VOA).
Bản thân giám đốc đài phát thanh cũng bị yêu cầu phải ra đi. Các nhân viên còn lại vẫn làm theo hợp đồng cho đến tháng 6, trụ sở của đài ở Washington đã bị đóng cửa. Trên thực tế điều đó kéo theo sự sụp đổ của đài phát thanh này, vốn là tiếng nói của nước Mỹ trên toàn thế giới từ năm 1942, phát sóng tin tức bằng 49 ngôn ngữ và có 360 triệu người nghe mỗi tuần.
Kịch bản tương tự cũng đã xảy ra với Đài Châu Âu Tự do, hoạt động từ 75 năm qua, và Đài Á châu Tự do hoạt động từ 29 năm nay. Các ủy ban bảo vệ nhà báo rất bất ngờ về « món quà » mà Donald Trump trao tặng cho các chế độ độc tài ở Nga, Trung Quốc hoặc Iran - những người thù ghét các đài phát thanh này, bởi đó là những kênh báo chí truyền thông độc lập chống đối các chế độ độc tài.
Và cuối cùng, họ lo ngại về số phận của những nhân viên đang làm việc ở các nước độc tài. Những nhân viên này có nguy cơ bị trục xuất ngay sau khi hợp đồng lao động của họ bị thu hồi ».
Theo AFP, hàng ngàn nhà báo, nhân viên của các đài phát thanh quốc tế của Mỹ, như Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), Đài Châu Âu Tự do (RFE), Đài Á châu Tự do (RFA), đã bị cho thôi việc, bị cấm đến văn phòng, bị yêu cầu trả lại thiết bị, phương tiện làm việc, điện thoại phục vụ công việc và thậm chí cả thẻ nhà báo. Nhà Trắng lý giải đây là biện pháp để bảo đảm tiền thuế của người dân sẽ không được dùng để chi trả cho các hoạt động « tuyên truyền cực đoan ».
*********
Máu Gạc Ma và ly trà sữa Trung Hoa
Lê Đức Dục
16-3-2025
Ngày 14-3-2025, cộng đồng mạng Việt Nam đã phát hiện ứng dụng của thương hiệu trà sữa Chagee hiển thị hình ảnh bản đồ chứa “đường lưỡi bò” phi pháp, vi phạm chủ quyền biển đảo của Việt Nam.
Sự việc này nhanh chóng gây ra làn sóng phẫn nộ, với hàng ngàn lượt thả biểu tượng phẫn nộ và bình luận chỉ trích trên fan page chính thức của Chagee Việt Nam.
Mình theo dõi vụ này trên rất nhiều báo nhưng không thấy ai nhớ ra điều này, vì với người Tàu không có gì họ làm là tình cờ!
Đổi lấy một ly trà sữa Chagee, người Việt sẽ phải cài cái app có đường lưỡi bò thì ai cũng thấy. Nhưng chọn ngày chúng xâm lược Gạc Ma 14-3 để giở trò thì nhiều người quên. Quên thì để mình nhắc cho các bạn những vụ tương tự lâu nay:
Ngày 19-1-2004 nhân vụ 30 năm mất Hoàng Sa, bọn Tàu qua làm lễ hội băng đăng và khai mạc đúng ngày 19-1-2004 ở Công viên 29-3 của Đà Nẵng với 30 cụm hoa đăng tượng trưng cho 30 năm chiếm được Hoàng Sa của chúng. Ăn mừng cướp Hoàng Sa trước mũi dân Việt ngay tại Đà Nẵng. Sau dịp đó bọn nó vẫn còn bày nhiều trò nhưng kín võ hơn.
Gần đây nhất, năm 2018, vào dịp 19-1, Tàu cũng chơi mưu thâm, đưa đoàn nghệ thuật Nội Mông vào ca hát tại Nhà hát lớn Hà Nội đúng đêm 19-1-2018. Nhưng âm mưu lần đó bị bại lộ do 500 anh em trên Facebook quá nêu cao cảnh giác nên đành xử lý là chương trình kỷ niệm cướp Hoàng Sa hoãn diễn do nguồn điện có vấn đề. Móa!
Ngỡ vậy là chúng né trò khỉ này. Vậy mà ngày 19-1-2022, hàng chục tờ báo Việt Nam, kể cả những tờ báo lớn, cảnh giác cao vẫn bị nó bẫy khi chạy vedette quảng cáo khai trương và ca ngợi chiếc xe Hồng Kỳ được tổ chức đúng sáng 19-1.
Dường như cách kỷ niệm ngày xâm lược Hoàng Sa 19-1 bị cảnh giác quá, nên nay chúng chuyển qua ngày cướp Gạc Ma 14-3, mà vụ bố thí ly trà sữa Chagee hôm 14-3 là cách mà họ cười vào mũi người dùng mất cảnh giác.
Hôm qua một ông anh đăng cái ảnh nhà hàng Brodard huyền thoại của Sài Gòn đã được Chagee thuê với lời than thở: Buồn!
Một di sản tinh thần đô thị Sài Gòn bị Tàu thuê làm nhà hàng buồn một thì cách nó chọn đúng ngày xâm lược Gạc Ma rồi bảo dân Việt cài app đường lưỡi bò (cái đường khốn nạn mà để chống lại nó, máu của bao nhiêu người Việt đã đổ từ năm 1974, năm 1988 và cả sau này, cả bây giờ…) để đổi lấy ly trà sữa, sẽ buồn đến đâu hả huynh?
************
