Tây Ban Nha viện trợ gần 1 tỉ USD cho Ukraine

Theo Hãng tin Reuters, trong chuyến thăm Tây Ban Nha vào ngày 18-11, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nhận được cam kết viện trợ 817 triệu euro (946 triệu USD) từ Tây Ban Nha nhằm tăng cường khả năng phòng không của Kiev trong cuộc chiến với Nga.

Gói này bao gồm 300 triệu euro thiết bị quân sự, 100 triệu euro mua thiết bị Mỹ theo Danh sách Yêu cầu ưu tiên của Ukraine của NATO, cùng 200 triệu euro tín dụng cho các công ty đầu tư vào việc tái thiết Ukraine.

Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez cho biết gói viện trợ nhằm giúp Ukraine bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ dân thường và thúc đẩy quá trình tái thiết. Ông cũng nhấn mạnh sự ủng hộ với việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga ở châu Âu để tái thiết Ukraine.

Ông Zelensky công du Hy Lạp, Pháp và Tây Ban Nha trong bối cảnh Nga tăng cường tấn công Ukraine bằng drone và tên lửa trong những tuần gần đây.

Tại Tây Ban Nha, nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh tầm quan trọng của radar, công nghệ drone, hệ thống phòng không và đạn dược, song ông cũng cho biết Kiev sẽ cố gắng "kích hoạt lại" tiến trình ngoại giao để chấm dứt chiến sự với Nga.

Ukraine dùng tên lửa ATACMS tấn công mục tiêu quân sự ở Nga

Ngày 18-11, quân đội Ukraine tuyên bố đã tấn công các mục tiêu quân sự ở Nga bằng tên lửa ATACMS do Mỹ cung cấp, gọi đây là một "bước tiến đáng kể".

Ukraine trước đây chưa từng công khai sử dụng hệ thống ATACMS tấn công vào mục tiêu bên trong lãnh thổ Nga, mặc dù lệnh hạn chế đã được chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Joe Biden dỡ bỏ vào tháng 11-2024.

"Việc sử dụng năng lực tấn công tầm xa, bao gồm hệ thống ATACMS, sẽ tiếp tục", Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine cho biết trong một tuyên bố.

Trong khi đó, Thị trưởng Matxcơva Sergei Sobyanin cho biết lực lượng phòng không Nga đã bắn hạ 4 drone Ukraine đang hướng về thủ đô nước này vào ngày 18-11. Lực lượng khẩn cấp đang làm việc tại hiện trường drone bị bắn hạ.

Hai sân bay lớn nhất Matxcơva, gồm Sheremetyevo và Vnukovo, đã phải tạm dừng hoạt động, sau đó mở cửa trở lại, theo cơ quan quản lý hàng không Nga.

Tòa Mỹ ngăn Texas dùng bản đồ bầu cử có lợi cho Đảng Cộng hòa

Theo Hãng tin AFP, một tòa án liên bang Mỹ đã bác bỏ bản đồ bầu cử quốc hội do Đảng Cộng hòa tại Texas vẽ lại nhằm giúp đảng này có thêm 5 ghế tại Hạ viện.

Theo phán quyết, bản đồ này không thể được sử dụng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2026. Tòa cho rằng bản đồ được vẽ lại có hành vi phân chia bất hợp pháp khu vực bầu cử dựa trên sắc tộc. Texas buộc sẽ phải sử dụng bản đồ năm 2021.

Thống đốc Greg Abbott tuyên bố ông sẽ kháng cáo lên Tòa án Tối cao, nơi phe bảo thủ chiếm đa số.

Phán quyết này được xem là một động thái bất lợi với Tổng thống Mỹ Donald Trump trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2026.

Nó được đưa ra trong bối cảnh cả hai đảng tại Mỹ đang chạy đua vẽ lại bản đồ bầu cử để giành lại thế, trong đó Đảng Cộng hòa đang nỗ lực giữ vững thế đa số mong manh tại Hạ viện. Bang California do Đảng Dân chủ kiểm soát cũng đang vẽ lại bản đồ để tăng lợi thế, trong khi các bang Missouri, Bắc Carolina và Ohio do Đảng Cộng hòa kiểm soát cũng có động thái tương tự.

Quốc hội Mỹ thông qua biện pháp buộc công bố hồ sơ Epstein

Theo Hãng tin Reuters, Quốc hội Mỹ do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã bỏ phiếu gần như nhất trí thông qua biện pháp buộc Bộ Tư pháp công bố hồ sơ về "tỉ phú ấu dâm" Jeffrey Epstein, sau khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ rút lại sự phản đối với việc công bố này.

Biện pháp được Hạ viện thông qua với tỉ lệ 427 phiếu ủng hộ, 1 phiếu chống, sau đó được Thượng viện phê chuẩn nhanh chóng, mở đường chuyển lên để ông Trump ký ban hành.

Khoảng 20 phụ nữ tuyên bố từng bị Epstein lạm dụng đã xuất hiện tại Điện Capitol để kêu gọi công khai hồ sơ, nhiều người bật khóc và vỗ tay khi biện pháp được thông qua.

Sự chia rẽ trong nội bộ Đảng Cộng hòa về hồ sơ Epstein đã khiến quan hệ của ông Trump và các đồng minh thân cận rạn nứt. Ông Trump đã tỏ ra tức giận vì sự chú ý xoay quanh vụ việc này.

Phát biểu tại Nhà Trắng khi tiếp Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman hôm 18-11, ông Trump tuyên bố "không liên quan gì đến Jeffrey Epstein" và đã đuổi Epstein khỏi câu lạc bộ của mình nhiều năm trước "vì nghĩ ông ta là kẻ đồi bại".

Ông thậm chí gọi phóng viên đặt câu hỏi về vấn đề này là "người tồi tệ" và nói đài truyền hình của phóng viên này nên bị tước giấy phép.

Israel không kích Lebanon làm 13 người thiệt mạng

Bộ Y tế Lebanon ngày 18-11 cho biết cuộc không kích của Israel tại thành phố Sidon ở miền nam Lebanon đã khiến 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương.

Quân đội Israel tuyên bố đã tấn công vào các tay súng mà họ cho là đang hoạt động trong khu huấn luyện nằm trong trại tị nạn Palestine Ain al-Hilweh. Phong trào Hamas bị cáo buộc sử dụng nơi này để tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào Israel.

Hamas sau đó đã lên án vụ tấn công, cho rằng cáo buộc của Israel là dối trá. Theo Hamas, vụ tấn công nhắm vào sân thể thao ngoài trời được người dân trong trại sử dụng và không có cơ sở quân sự nào trong các trại tị nạn ở Lebanon.

Theo thăm dò của trung tâm Navigator công bố hôm 12/11/2025, 16 % những người được hỏi bày tỏ « thất vọng » vì chính sách kinh tế của tổng thống Trump, 16 % khác « hối hận » đã bỏ phiếu ủng hộ ông hồi tháng 11/2024 và nhìn chung thì 59 % « không hài lòng » về những quyết định kinh tế của chủ nhân Nhà Trắng.

« Quá ồn ào nhưng kết quả lại chẳng là bao nhiêu ». Garett Melson thuộc ngân hàng đầu tư Natixis IM của Pháp đã đánh giá như trên phần trang tài chính của báo Le Figaro. Sau nhiều màn đầy kịch tính làm khuấy động thị trường ở Mỹ và thế giới, các chỉ số kinh tế của bàn thân Hoa Kỳ đã « trở về với thời điểm đầu năm 2025 », cuối nhiệm kỳ Biden và khi tổng thống Donald Trump trở lại cầm quyền. Thị trường chứng khoán của Mỹ và các doanh nghiệp « có sức chịu đựng tốt hơn dự kiến ».

Tổng sản phẩm nội địa của Hoa Kỳ cho năm 2025 dự trù tăng 1,6 % ; lạm phát dao động ở mức 3 %. Thị trường lao động được đánh giá là « vẫn ổn định », cho dù giám đốc cơ quan đặc trách thống kê lao động Mỹ đã bị cho thôi việc và do tình trạng Shutdown, báo cáo về tình trạng lao động tại Hoa Kỳ tháng 10/2025 đã không thể được công bố đúng hạn kỳ. Trong những tuần lễ gần đây tập đoàn Amazon loan báo kế hoạch sa thải 14.000 nhân viên, công ty vận tải UPS chuẩn bị cho 48.000 nhân viên nghỉ việc …

Nghiên cứu hàng tháng do Đại học Michigan thực hiện về tâm trạng người tiêu dùng trong tháng 10/2025 cho thấy chỉ số này đã sụt giảm đến 6 % so với hồi tháng trước và giảm đến 30 % so với cùng thời kỳ năm ngoái. Riêng tầng lớp giàu có nhất thì không bị ảnh hướng : đó là những người nắm giữ nhiều cổ phiếu chứng khoán. Chỉ số S&P500 tại Wall Street tăng liên tiếp trong 6 tháng qua, chủ yếu là nhờ các tên tuổi lớn trong lĩnh vực thông minh nhân tạo.

Trong phần phỏng vấn dành cho RFI Việt Ngữ, kinh tế gia Jean -François Boittin, đại diện Hiệp hội giới chủ doanh nghiệp Pháp MEDEF tại Washington đã nêu bật vấn đề này và phân tích kỹ hơn về « logic khó hiểu » trong chính sách kinh tế của tổng thống Donald Trump.

RFI : Kính chào Jean-François Boittin, câu hỏi đầu tiên : So với thời điểm bầu cử tổng thống Mỹ cách nay một năm, đời sống tại Washington nơi ông cư ngụ hiện tại ra sao ?

Jean-François Boittin : « Chi phí sinh hoạt tại Hoa Kỳ nói chung, chứ không chỉ riêng ở Washington, rõ ràng đã tăng lên mặc dù lạm phát đã có xu hướng giảm so với đỉnh điểm của hồi 2022. Khi đó lạm phát ở Mỹ bị đẩy lên tới 8%. Chỉ số giá cả tại Mỹ hiện tại là khoảng 2,5%, tức là vẫn còn cao hơn so với mục tiêu của Ngân hàng Trung ương Mỹ là 2%. Tuy nhiên thời gian gần đây chỉ số lạm có khuynh hướng nhích lên tới gần 3 % và quả thực đó chính là yếu tố quyết định dẫn tới thắng lợi của nhiều ứng cử viên đảng Dân Chủ trong các cuộc bầu cử địa phương cách nay hai tuần ở các bang Virginia, New Jersey và cả thành phố New York. Đời sống đắt đỏ là chủ đề mà các ứng viên đảng Dân Chủ đã đặc biệt quan tâm và là yếu tố giúp họ chinh phục cử tri ».

RFI : Hai điểm nổi bật trong chính sách của tổng thống Mỹ thứ 47 được nhắc đến nhiều, đó là chính sách thương mại, ông Trump dùng đòn thuế quan để giải quyết tình trạng nhập siêu mà đây còn là một công cụ ngoại giao, để giải quyết các xung đột trên thế giới ; và bên cạnh đó là chính sách thuế đối với doanh nghiệp và tư nhân. Nhưng dường như cả hai cùng khó thuyết phục được một phần lớn cử tri Hoa Kỳ ?

Jean-François Boittin : « Có hai đặc điểm hoàn toàn mâu thuẫn với đường lối kinh tế vốn được coi là kim chỉ nam trong chính sách của bên đảng Cộng Hòa. Thứ nhất là chính quyền Trump đã thông qua đạo luật One Big Beautiful Bill Act, triển hạn biện pháp giảm thuế cho doanh nghiệp và cá nhân. Hệ quả kèm theo là đẩy thâm hụt ngân sách cả chính quyền liên bang lên cao. Đạo luật này sẽ khiến thâm hụt ngân sách Mỹ tăng thêm từ 3.000 đến 3.500 tỷ đô la theo tính toán của các tổ chức trung lập. Yếu tố thứ hai, dĩ nhiên là thuế quan. Từ rất lâu Trump đã tự nhận là Tariff Man, chỉ tin vào công cụ này để giải quyết tất cả. Hôm 02/04/2025 ông đã công bố kế hoạch tăng thuế quan rất mạnh. Tuy nhiên, Donald Trump đã buộc phải giảm bớt tham vọng này vì thị trường tài chính đã lao dốc ngay sau đó. Sau nhiều tháng đàm phán, mức thuế quan trung bình hiện nay vẫn ở mức 17,5%, trong khi trước khi ông lên nắm quyền, mức trung bình chỉ là 2,5%. Đây là một gánh nặng đối với mỗi người tiêu dùng, tác động đến sinh hoạt hàng ngày của họ. Giá nhiều mặt hàng bị đẩy lên cao. Cuối cùng áp lực lớn đến nỗi, cuối tuần qua tổng thống Trump đã phải bãi bỏ thuế quan đánh vào một số mặt hàng thực phẩm phải nhập khẩu từ những nơi khác để phục vụ thị trường Mỹ. Rất khó để hiểu được cái logic của ông Trump ».

RFI : Cũng dưới chính quyền Donald Trump Hoa Kỳ vừa trải qua giai đoạn nhiều cơ quan chính phủ liên bang phải đóng cửa vì không có ngân sách hoạt động. Shutdown ảnh hưởng thế nào đến tăng trưởng của Mỹ ?  

Jean-François Boittin : « Việc chính phủ liên bang phải đóng cửa vì không có ngân sách hoạt động, thực chất là do bên đảng Dân Chủ gây ra. Họ muốn lợi dụng thời điểm này để thúc đẩy Quốc Hội thông qua một đạo luật về trợ cấp y tế, thường được biết đến dưới tên gọi là ObamaCare. Họ dùng đòn này để gây sức ép. Vì các khoản chi tiêu của chính phủ liên bang phải được Quốc Hội phê duyệt, phe Dân Chủ, thiểu số tại cả Thượng và Hạ Viện, đã chặn quá trình này và tuyên bố họ chỉ bỏ phiếu gia hạn các khoản chi tiêu của chính quyền liên bang nếu Hạ Viện đồng ý tài trợ trở lại các chương trình trợ cấp y tế. (…)

Điều rất kỳ lạ là mặc dù rõ ràng đảng Dân Chủ là bên chặn quá trình và cố gắng lợi dụng hoàn cảnh để thông qua việc gia hạn trợ cấp y tế, nhưng dư luận, qua các cuộc thăm dò, lại đổ lỗi cho đảng Cộng Hòa đã gây ra tình trạng shutdown.

Về câu hỏi shutdown trong thời gian dài kỷ lục, 43 ngày có tác động đến kinh tế Mỹ hay không, thì câu trả lời là có : đầu tiên hết là một số công chức của chính phủ liên bang đã không được trả lương đúng hạn. Do mức tiết kiệm của người Mỹ nói chung rất thấp, họ nhanh chóng rơi vào khó khăn. Ngoài ra, rất nhiều chương trình hỗ trợ lương thực, liên quan đến 1 người Mỹ trên 8, (đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên) đã phải ngừng hoạt động, hoặc hoạt động một cách nhỏ giọt tại nhiều bang. Điều này cũng đã gây ra thêm nhiều khó khăn nữa cho dân Mỹ thời gian vừa qua. Nhìn rộng ra hơn, tác động không quá lớn từ viện chính phủ không có ngân sách hoạt động đối với GDP của Hoa Kỳ cho cả năm. Nhưng đúng là tăng trưởng của 3 tháng cuối năm nay bị thiệt hại. Dù vậy kinh nghiệm quá khứ cho thấy, sự chậm trễ trong quý 4 sẽ chóng được xóa nhòa ngay từ đầu năm sau thôi ».

RFI : Với tư cách đại diện của Hiệp hội các chủ doanh nghiệp Pháp, theo ông, với môi trường bất ổn như vậy, trước những hứa hẹn đầu tư hàng ngàn tỷ đô la vào Mỹ mà ông cho rằng chưa chắc là các bên liên quan sẽ giữ lời… Liệu rằng đây có phải là thời điểm thuận lợi để các công ty nước ngoài mạnh dạn đầu tư vào Mỹ hay không ?

Jean-François Boittin : « Chính quyền, mà thực tế là chính tổng thống Trump liên tục gây áp lực để thu hút đầu tư vào Hoa Kỳ với mục tiêu xây dựng lại nền công nghiệp Mỹ giống thời kỳ vàng son của những năm 1950–1960. Không ai tin mục tiêu này sẽ đạt được. Mỗi lần đàm phán với một quốc gia, Donald Trump luôn đòi đối tác phải cam kết đầu tư để phát triển nền công nghiệp của Hoa Kỳ. Thí dụ mới nhất là với Thụy Sĩ. Trước đây nước này bị với mức thuế hải quan là 39 % nhưng vừa đàm phán, hàng Thụy Sĩ nhập vào Mỹ chỉ bị đánh thuế 15%. Đổi lại các tập đoàn Thụy Sĩ cam kết đầu tư 200 tỷ đô la vào Hoa Kỳ trong 3 năm tới. Như nhiều quốc gia khác từng đám phán với Washington, sẽ không ai thực hiện cam kết này.

Về câu hỏi của chị có nhiều yếu tố như sau : Dĩ nhiên, ai cũng muốn đầu tư vào Hoa Kỳ, một quốc gia giàu có. Nhưng các quy định, luật lệ, đặc biệt là thuế quan thay đổi từ ngày này sang ngày khác tùy theo tâm trạng của Donald Trump… Chính điều đó tạo ra một môi trường bất ổn. Giới đầu tư nói chung rất sợ sự bất ổn, vì họ đầu tư cho dài hạn nên muốn và cần biết rõ môi trường mà họ sẽ hoạt động trong đó. Ngoài ra, tùy vào những lĩnh vực chúng ta muốn đầu tư. Đây có thể là thời điểm tốt để dấn thân vào thị trường Mỹ. Rõ ràng là vậy, vì nền kinh tế hiện nay là một nền kinh tế theo mô hình chữ K : Nghĩa là một phần dân số, 10% người giàu nhất, chi tiêu rất nhiều vì giá trị cổ phiếu họ nắm giữ đã tăng mạnh. Trái lại, phần còn lại của dân số, đặc biệt là càng xuống các nhóm thu nhập thấp, thì tình hình càng khó khăn từ khi ông Trump trở lại cầm quyền. Vì vậy nếu chúng ta nhắm tới tầng lớp 10 % dầu có nhất, thậm chí là 1 % những tài sản đồ sộ nhất ở Mỹ, thì hãy nên đầu tư vào Hoa Kỳ ».  

RFI : Chân thành cảm ơn Jean-François Boittin, đại diện MEDEF các doanh nhân Pháp tại thủ đô Washington.

Mỹ tấn công tàu nghi chở ma túy ở Thái Bình Dương. Video: CNN/Bộ Quốc phòng Mỹ

Theo Al Jazeera, phát biểu trước các phóng viên tại phòng Bầu Dục ngày 17/11, người đứng đầu nước Mỹ nói: "Liệu tôi có mở các cuộc tấn công ở Mexico để ngăn chặn ma túy không? Tôi có. Tôi đã nói chuyện với Mexico. Họ biết lập trường của tôi. Chúng ta đang mất hàng trăm nghìn người vì các loại ma túy như cocaine, heroine, methamphetamine. Vì vậy, giờ đây, chúng ta đã chặn các tuyến đường thủy. Chúng ta biết mọi tuyến đường, mọi địa chỉ của từng tên trùm ma túy". 

Ông Trump cũng ám chỉ rằng Mỹ đã có một danh sách rút gọn các mục tiêu. Song, ông không nói rõ các cuộc tấn công như vậy sẽ diễn ra khi nào và như thế nào. 

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum trước đây tuyên bố phản đối bất kỳ cuộc tấn công nào như vậy trên lãnh thổ nước này.

Kể từ tháng 9, Mỹ đã tiến hành ít nhất 20 cuộc không kích vào các tàu thuyền mà nước này cho là đang vận chuyển ma túy ở vùng Caribe và Thái Bình Dương. 

Phát biểu của ông Trump được đưa ra hai tuần sau khi hãng tin NBC dẫn lời hai quan chức chính phủ Mỹ nói, Nhà Trắng đang chuẩn bị cho giai đoạn đầu của một chiến dịch trên bộ ở Mexico. Chiến dịch này sẽ nhắm vào các phòng thí nghiệm ma túy và các thành viên băng đảng ở Mexico. 

Trong những tháng gần đây, Mỹ thường xuyên cáo buộc Mexico không ngăn chặn các mạng lưới buôn bán ma túy. Washington cũng áp đặt lệnh trừng phạt toàn diện với các ngân hàng, công ty, cá nhân bị cáo buộc liên quan tới ma túy ở Mexico. 

Giới phân tích nhận định, các cuộc tấn công tiềm tàng bên trong Mexico sẽ mở rộng điều mà chính quyền của Tổng thống Trump gọi là chiến dịch chống buôn bán ma túy ở Trung và Nam Mỹ. 

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết, nước này đã thực hiện một cuộc tấn công chí mạng vào một tàu chở ma túy bất hợp pháp khởi hành từ Venezuela ở phía nam vùng Carribe.

 Những kẻ buôn lậu đã châm lửa đốt 30 tấn ma túy - với giá chợ đen khoảng 53 triệu USD - và nhảy xuống biển khi bị cảnh sát rượt đuổi trên Địa Trung Hải.

Báo Guardian dẫn lời ông Jacek Dobrzynski nói thêm: "Sự thật là mọi thứ đều cho thấy như vậy... Chúng tôi có thể tự tin gọi đây là một vụ tấn công khủng bố do các cơ quan đặc nhiệm tới từ phương Đông thực hiện". Quan chức này sau đó nhấn mạnh rằng cuộc điều tra về 2 vụ việc cần được giữ bí mật ở giai đoạn này để đảm bảo tính hiệu quả. 

Trước đó, tờ Kyiv Independent dẫn lời Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết, một tuyến đường sắt nối giữa Warsaw và Lublin đã bị nổ tung trong một vụ phá hoại chưa từng có. Ông Tusk nói, tuyến đường sắt này vô cùng quan trọng đối với việc vận chuyển hàng hóa viện trợ cho Ukraine. "Chúng tôi sẽ bắt giữ những kẻ gây án, bất kể chúng là ai". 

Trong những năm gần đây, Ba Lan đã báo động về số vụ phá hoại và các hoạt động gián điệp ngày càng tăng nhằm vào nước này. Ba Lan cho rằng nhiều vụ việc liên quan tới tình báo Nga và Belarus. 

Cảnh sát Ba Lan cho hay, ngày 16/11, một lái tàu đã báo cáo về tình trạng hư hại trên đường sắt sau khi một vụ nổ xảy ra gần làng Mika, cách biên giới Ba Lan và Ukraine 130km. 

Thủ tướng Ba Lan cho rằng vụ nổ nhằm làm nổ tung một đoàn tàu. Nhà chức trách Ba Lan đã mở một cuộc điều tra về vụ việc và kiểm tra một đoạn đường sắt bị hư hại khác.

Ba Lan và Ukraine có chung đường biên giới dài 535km và Warsaw đóng vai trò trung tâm chủ chốt trong việc chuyển hỗ trợ quân sự của đồng minh cho Kiev. 

Theo hãng tin Nhật NHK, tuyên bố trên của Nhật Bản nhằm đáp lại phát biểu hôm 17/11 của phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc, theo đó, thủ tướng Trung Quốc Lý Cường không có ý định gặp thủ tướng Nhật tại hội nghị G20.

Vẫn theo hãng tin Nhật NHK, Kanai Masaaki, đặc phái viên của chính phủ Nhật Bản, vụ trưởng vụ châu Á và châu Đại Dương, bộ Ngoại Giao Nhật Bản, hôm nay 18/11 đã gặp vụ trưởng vụ châu Á Lưu Kim Tùng (Liu Jinsong) và các quan chức khác của bộ Ngoại Giao Trung Quốc, tại Bắc Kinh. Ông Kanai đã không trả lời câu hỏi của phóng viên khi rời khỏi cuộc họp, còn ông Lưu Kim Tùng nói rằng dĩ nhiên ông không hài lòng và bầu không khí đang rất căng thẳng.

Quan hệ giữa hai nước vẫn chưa lắng dịu trở lại sau khi thủ tướng Nhật Sanae Takaichi phát biểu trước Quốc Hội hôm 07/11 rằng nếu Bắc Kinh thôn tính Đài Loan bằng sức mạnh quân sự, đây có thể được xem là một yếu tố đe dọa đến « sự tồn vong » của Nhật Bản, nên Tokyo có thể sẽ tính đến một giải pháp quân sự để phòng vệ. Hôm nay, đại sứ Nhật tại Bắc Kinh kêu gọi người dân Nhật Bản đang ở Trung Quốc nên thận trọng, tránh đến những nơi đông đúc.

Một trong những dấu hiệu khác cho thấy bầu không khí căng thẳng, đó là báo China Film News, dưới quyền kiểm soát của Cục Điện Ảnh Trung Quốc, tối qua 17/11 cho biết hai bộ phim của Nhật dự kiến ra mắt tại Trung Quốc đã bị hoãn trình chiếu. Theo kế hoạch ban đầu, hai bộ phim này lần lượt sẽ được ra rạp ngày 22/11 và 06/12.

Còn tại Nhật, theo AFP, những phát biểu làm dấy lên căng thẳng với Trung Quốc và tác động tiêu cực tới thị trường chứng khoán Tokyo, nhưng các cuộc thăm dò được công bố hôm qua 17/11 cho thấy thủ tướng Takaichi vẫn rất được lòng dân : 69% số người được hỏi ủng hộ bà, chỉ có 17% phản đối.

Báo Telegraph dẫn lời cựu đô đốc Alan West, người giữ chức Tư lệnh hạm đội Northwood thời điểm đó, cho biết trong những phút hỗn loạn sau vụ khủng bố 11/9, trụ sở hải quân Northwood ở Hertfordshire đã nhận được những cuộc gọi hoảng loạn, cảnh báo Mỹ đã sẵn sàng sử dụng vũ khí hạt nhân. 

Tổng thống Nga Vladimir Putin lo ngại sẽ có một cuộc tấn công nhằm vào Moscow, đồng thời yêu cầu Washington trả lời về việc huy động lực lượng hạt nhân giữa lúc liên lạc bị gián đoạn trong một thời gian ngắn sau khi vụ tấn công khủng bố xảy ra. 

Cựu đô đốc West kể: "Tôi nhớ mình đã nhận được một cuộc gọi từ nhóm điều khiển hỏa lực hạt nhân với nội dung Mỹ đang bắt đầu chuyển sang trạng thái sẵn sàng phóng vũ khí hạt nhân từ cả 3 hệ thống tên lửa chiến lược trên không, tên lửa đạn đạo liên lục địa và tên lửa ngầm. Họ hỏi tôi muốn làm gì và tôi trả lời rằng đừng làm gì cả". 

Tình hình đã lắng xuống sau khi Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ thời điểm đó là bà Condoleezza Rice liên lạc với Moscow. Theo ông West, sự kiện ngày 11/9 đã phơi bày sự cố trong giao thức liên lạc của Mỹ và có thể dẫn tới một cuộc xung đột hạt nhân. Vào thời điểm đó, các máy bay ném bom của Mỹ tại 3 căn cứ không quân được trang bị hàng chục vũ khí hạt nhân, trong khi thiết bị và quy trình liên lạc không đầy đủ khiến các quan chức cấp cao của Washington không thể liên lạc với nhau hoặc với bất kỳ ai khác sau khi vụ tấn công diễn ra. 

Nhà Trắng cũng không thể liên lạc với Điện Kremlin và Tổng thống Mỹ Bush lúc đó đã được đưa lên chuyên cơ Không lực Một để tới nơi an toàn. Ông West cảnh báo, nếu một sự cố tương tự xảy ra hôm nay, nó có thể dẫn tới một cuộc chiến hạt nhân giữa Nga và Mỹ. Ước tính cả Nga và Mỹ đều sở hữu hơn 5.000 tên lửa hạt nhân.

Trong sự kiện ngày 11/9/2001, bốn chiếc máy bay bị không tặc đã lao vào tòa tháp đôi ở New York, Lầu Năm Góc ở Washington làm gần 3.000 người thiệt mạng. 

Báo Telegraph đưa tin, phán quyết đưa ra ngày 17/11 đã đặt dấu chấm hết cho một vụ án thu hút nhiều sự chú ý về an toàn buồng lái và hỗ trợ sức khỏe tâm thần nhiều hơn cho các phi công. 

Trong vụ việc xảy ra từ năm 2023, phi công Joseph Emerson đã cố gắng kích hoạt hệ thống chữa cháy và tắt động cơ của một máy bay chở khách trong khi đang ngồi trong buồng lái ngoài giờ làm việc. Phi công này đã bị phi hành đoàn khống chế và máy bay được chuyển hướng tới Portland, bang Oregon, rồi hạ cánh an toàn với hơn 80 người trên khoang. 

Sau khi vụ việc xảy ra, Emerson khai với cảnh sát rằng, anh đang đau buồn vì cái chết của một người bạn thân nên đã sử dụng nấm gây ảo giác 2 ngày trước đó và không ngủ suốt 40 giờ liên tục. Phi công này khẳng định mình đang mơ và đã cố gắng tự đánh thức bản thân bằng cách tắt động cơ trên chuyến bay khởi hành từ Everett, Washington tới San Francisco vào ngày 22/10/2023. 

Tại phiên xét xử, thẩm phán Amy Baggio tuyên bố, Emerson không phải chịu án tù nhưng bị giám sát trong 3 năm. Các công tố viên liên bang trước đó đã đề nghị mức án 1 năm tù giam với Emerson, trong khi luật sư biện hộ đề nghị mức án treo. 

Bà Baggio nhấn mạnh: "Các phi công không hoàn hảo. Họ cũng là con người và ai cũng có lúc cần được giúp đỡ". Sau khi phán quyết được công bố, Emerson đã ôm luật sư và chia sẻ niềm vui với vợ. 

Phi công của hãng Qantas Airways đã tắt một trong hai động cơ khi chuẩn bị tới thành phố Perth của Australia vào tối ngày 25/3. May mắn, máy bay đã hạ cánh an toàn.

Theo báo Bangkok Post, Tòa án tối cao Thái Lan ngày 17/11 đã ra phán quyết buộc cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra phải tuân thủ yêu cầu của Cục thuế Thái Lan, qua đó nộp lại tiền thuế từ việc bán công ty Shin Corp vào năm 2006.

Dù phía Tòa án Tối cao không nêu rõ số tiền ông Thaksin phải nộp, nhưng truyền thông Thái Lan tiết lộ con số này là 17,6 tỷ baht (khoảng 540 triệu USD). Số tiền này bao gồm thuế thu nhập cá nhân cùng các khoản phạt và phí phát sinh từ thương vụ năm 2006.

"Vào năm 2023, ông Thaksin từng thắng kiện tại Tòa Thuế trung ương và Tòa Phúc thẩm đặc biệt về tranh cãi tiền thuế. Tuy vậy, phán quyết mới đã đảo ngược hoàn toàn tình hình, thậm chí mở đường cho các biện pháp tịch thu tài sản nếu cần thiết", Bangkok Post cho biết.

Vào năm 2006, ông Thaksin đã gây ra nhiều tranh cãi khi tận dụng kẽ hở pháp lý để bán cổ phần của công ty Shin Corp mà không phải nộp thuế. Thương vụ này đã đem lại cho gia đình Shinawatra khoản lợi nhuận lên tới 1,9 tỷ USD. Đáng chú ý, thương vụ diễn ra chỉ 3 ngày sau khi luật viễn thông mới ở Thái Lan có hiệu lực, vào thời điểm ông Thaksin vẫn giữ chức thủ tướng.

Vụ việc này đã tạo ra một làn sóng phẫn nộ và là một trong những nguyên nhân dẫn tới cuộc đảo chính cuối năm 2006, buộc ông Thaksin phải sống lưu vong ở nước ngoài trong hơn 10 năm. Tới năm 2017, cơ quan thuế đã yêu cầu ông Thaksin phải giao nộp 500 triệu USD, khiến vụ việc trở thành một cuộc chiến pháp lý kéo dài.

Ông Thaksin, 76 tuổi đang thụ án một năm tù giam tại nhà tù Klong Prem ở thủ đô Bangkok vì các tội danh tham nhũng trong thời gian tại nhiệm.