Tin nóng trong ngày
Tin Tức ngày 24 - 11 -2024:
************
TIN TỔNG HỢP
Đăng ngày:
(AFP) – Tổng thứ ký NATO Mark Rutte hội kiến tổng thống Mỹ tân cử Donald Trump. Cuộc gặp diễn ra hôm 22/11/2024 tại Palm Beach –Florida. Đôi bên đã thảo luận về những thách thức « liên quan đến an ninh toàn cầu » mà liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương phải đối mặt. Từ khi Donald Trump đắc cử, Mark Rutte liên tục báo động việc Trung Quốc, Bắc Triều Tiên và Iran, thắt chặt quan hệ với Matxcơva là một « mối đe dọa ». Cả ba quốc gia này cùng đang bị cáo buộc hỗ trợ Nga trong cuộc chiến ở Ukraina.
(AFP) – Giáo hoàng Phanxicô viếng thăm đảo Corse, miền nam nước Pháp. Không đến dự lễ khánh thành Nhà Thờ Đức Bà Paris mở cửa trở lại đón công chúng 5 năm sau vụ hỏa hoạn, nhưng lãnh đạo Tòa Thánh Vatican sẽ đến thăm thành phố Ajaccio vào ngày 15/12/2024. Trong vài giờ hiện diện tại hòn đảo được mệnh danh là Ile de Beauté, trong vùng Địa Trung Hải, giáo hoàng sẽ có hai bài phát biểu và chủ trì một buổi thành lễ trước khi trao đổi với tổng thống Pháp Emmanuel Macron.
(NHK) – Trung Quốc lại miễn thị thực du lịch chocông dân Nhật Bản. Bộ Ngoại Giao Trung Quốc, hôm qua 22/11/2024, thông báo miễn visa du lịch cho công dân từ 9 quốc gia, bao gồm xứ hoa anh đào. Quy định này áp dụng cho các chuyến đi kéo dài tối đa 30 ngày, từ ngày 30/11 cho đến cuối năm 2025. Trước đây, Trung Quốc từng miễn visa du lịch cho một số quốc gia đối với những chuyến đi kéo dài không quá 15 ngày, nhưng đã đình chỉ quy định này kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát vào tháng 03/2020.
(AFP) – Hàng chục cư dân Kursk được thả về Nga. Chính quyền Matxcơva, hôm qua 22/11/2024, thông báo những người này đã trở về nhà sau các cuộc đàm phán « vất vả » giữa Nga và Ukraina. Xin nhắc lại rằng quân đội Ukraina đã phát động một cuộc tấn công quy mô lớn vào khu vực Kursk của Nga vào tháng 8, và chiếm được một phần lãnh thổ có hàng nghìn dân cư sinh sống.
************
Trưởng chính sách đối ngoại EU nói lệnh bắt giữ của ICC mang tính ràng buộc
Chính phủ các nước Liên minh Châu Âu không thể lựa chọn có nên thực thi lệnh bắt giữ do Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ban hành đối với hai nhà lãnh đạo Israel và một chỉ huy của Hamas hay không, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU nói vào ngày thứ Bảy.
ICC ra trát bắt giữ vào ngày thứ Năm đối với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, cựu bộ trưởng quốc phòng Yoav Gallant, và thủ lĩnh Hamas Ibrahim Al-Masri về cáo buộc phạm tội ác chống nhân loại.
Tất cả các quốc gia thành viên EU đều là các bên kí kết hiệp ước thành lập ICC, được gọi là Quy ước Rome.
Một số quốc gia EU đã tuyên bố họ sẽ thực thi các cam kết của mình theo quy ước này nếu cần, nhưng Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã mời ông Netanyahu đến thăm đất nước của mình, bảo đảm rằng ông sẽ không đối mặt với bất cứ rủi ro nào nếu làm như vậy.
"Các quốc gia đã kí công ước Rome có nghĩa vụ thực thi phán quyết của tòa án. Đây không phải là tùy chọn," Josep Borrell, nhà ngoại giao hàng đầu của EU, nói trong chuyến thăm đảo Cyprus để tham dự hội thảo của các nhà hoạt động vì hòa bình của Israel và Palestine.
Ông nói những nghĩa vụ tương tự cũng mang tính ràng buộc đối với các quốc gia mong muốn gia nhập EU.
"Sẽ rất buồn cười khi những quốc gia mới tham gia lại có nghĩa vụ mà các thành viên hiện tại không chấp hành," ông nói với Reuters.
Mỹ đã bác bỏ phán quyết của ICC và Israel nói bước đi này của ICC là bài Do Thái.
"Mỗi khi ai đó không đồng tình với chính sách của một chính phủ Israel, họ bị cáo buộc là bài Do Thái," ông Borrell, người sẽ kết thúc nhiệm kì làm người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU vào tháng này, nói.
"Tôi có quyền chỉ trích các quyết định của chính phủ Israel, dù là ông Netanyahu hay bất kì ai khác, mà không bị cáo buộc là bài Do Thái. Điều này là không thể chấp nhận được. Vậy là đủ rồi."
Chiến dịch kéo dài 13 tháng của Israel ở Gaza đã giết chết khoảng 44.000 người Palestine và khiến gần như toàn bộ dân số của vùng đất này phải tản cư, đồng thời tạo ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo, các quan chức ở Gaza nói.
Israel bắt đầu chiến dịch sau cuộc tấn công do Hamas cầm đầu vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, khiến 1.200 người ở miền nam Israel thiệt mạng, với hơn 250 người khác bị bắt làm con tin, Israel nói.
Trong quyết định của mình, các thẩm phán ICC nói có căn cứ hợp lý để tin rằng ông Netanyahu và ông Gallant phải chịu trách nhiệm hình sự về các hành vi bao gồm giết người, bức hại và bỏ đói như một vũ khí chiến tranh trong một "cuộc tấn công có hệ thống và rộng khắp nhằm vào thường dân ở Gaza."
Lệnh bắt giữ đối với ông Masri dẫn ra các cáo buộc giết người hàng loạt trong vụ tấn công ngày 7 tháng 10 năm 2023. Israel nói họ đã tiêu diệt ông Masri.
***********
Donald Trump và “món nợ” với giới đại gia công nghệ Silicon Valley
Tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump vẫn không hết gây bất ngờ nếu nhìn vào số bài viết trên một số tuần báo Pháp từ ngày 20-27/11/2024, chỉ trừ tuần báo Le Nouvel Obs dành số đặc biệt kỉ niệm ngày thành lập với chủ đề “Sức mạnh của niềm vui”.
Dù “mối quan hệ nguy hiểm giữa Putin-Kim” là chủ đề chính của tuần báo Courrier international, nhưng hồ sơ lớn đề cập đến “Trump bổ nhiệm một đội ngũ để báo thù cho ông”. Le Point quan tâm đến “Những cuộc chiến mới của ngành tình báo chúng ta” nhưng cũng không quên “Elon Musk hay Taylor Swift, sự chia rẽ thực sự của người Mỹ”. Bên cạnh hồ sơ chính là Nhà thờ Đức Bà Paris sắp được mở cửa trở lại, l’Express có rất nhiều bài về tân chính phủ của ông Donald Trump hoặc mối quan hệ với giới đại gia công nghệ ở thung lũng Silicon thông qua Elon Musk.
Silicon Valley sẽ không bao giờ còn như trước
Mục “Những Thế giới mới” của tuần báo l’Express dành phân tích mối quan hệ mới được hình thành, có đi có lại, giữa giới đại gia công nghệ Mỹ và tân tổng thống Donald Trump trong bài viết “Silicon Valley sẽ không bao giờ như trước nữa”.
Năm 2016, Silicon Valley ngả sang “xanh dương” vì nghi ngờ năng lực của tỉ phú nổi tiếng nhưng vô danh trên chính trường. Họ lo cho tương lai đất nước và nền dân chủ. Bà Hillary Clinton, đối thủ của ông Trump, nhận được đến 99% ủng hộ tài chính ở Silicon Valley, theo nền tảng chuyên theo dõi quyên góp chính trị Crowpac. Năm 2024, cả thung lũng chuyển về “đỏ” vì tin vào lời hứa của ứng viên đảng Cộng Hòa để ngành công nghệ bùng nổ.
- Đọc thêm : Elon Musk, kẻ buôn vua
Elon Musk, được coi là người liên danh “giấu mặt” sau khi ông Trump bị ám sát hụt, không tiếc tiền và sức cho ứng viên đảng Cộng Hòa. Rất nhiều đại gia công nghệ khác cũng hào phóng rút hầu bao : Doug Leone, đồng sáng lập Sequoia Capital hoặc Antonio Gracias, của Equity Partners, cũng như những đồng nghiệp cũ ở Paypal : Peter Thiel (Palantir Technologies), Keith Rabois (Khosla Ventures) và David Sacks (Craft Ventures). Họ là những nhà đầu tư theo đảng Cộng Hòa, phản đối tư tưởng wokism. Một số người bỏ bang California, bị coi là cấp tiến, như Elon Musk chuyển đến Texas, nhưng lần này, họ đã biết vận dụng ảnh hưởng ngầm của chiếc nôi ngành công nghệ Mỹ.
Tự do đầu tư không giới hạn vào AI và ADN, sinh học
Ông Donald Trump nhận được hộ ủng hộ tài chính, đổi lại ông hứa không đánh thuế đối với lãi gia tăng chưa thực hiện hoặc ra quy định về lĩnh vực công nghệ. Trong khi chính quyền Biden, trong suốt 4 năm, vẫn “gửi đi thông điệp rõ ràng rằng các doanh nghiệp công nghệ cũng phải tuân theo luật và quy định với những ngành khác”, theo giải thích của giáo sư David Karpf, Trường Truyền thông và Quan hệ công chúng, Đại học George Washington. Đối với các nhà đầu tư, như Marc Andreessen và Ben Horowitz đứng đầu quỹ a16z đã đầu tư vài tỉ đô la vào trí tuệ nhân tạo sáng tạo và tiền ảo, đó là “một trở ngại cho kiếm tiền”.
Với ông Trump, rất nhiều chủ doanh nghiệp nghĩ rằng Mỹ sẽ bắt đầu một thập niên sáng tạo không bị gò bó để không bị “chết”, cả về nghĩa đen lẫn kinh tế. Chuyên gia về kỹ thuật số Nikos Smyrnaios, giảng viên Đại học Toulouse III cho rằng “có khả năng các công ty khởi nghiệp Mỹ được chính quyền Trump cho phép đi xa hơn trong các nghiên cứu về sinh học hoặc ADN”.
Chí ít ông chủ các đại tập đoàn công nghệ hy vọng được nhanh chóng tự do phát triển AI, bởi bối cảnh công nghiệp đã thay đổi và phải cạnh tranh với Trung Quốc. Theo Daniel Ives, thuộc Wedbush Securities, “cổ phiếu công nghệ sẽ còn tăng thêm 20% vào năm 2025” và nhiệm kỳ của Trump là “thời kỳ vàng son cho AI”.
“Có đi có lại”
Thế nhưng, nhóm đại gia công nghệ không muốn bị thụ động, phải đi tuyển người vận động hành lang đối với một số văn kiện, như AI Act ở châu Âu, mà họ muốn tham gia vào chiến thắng của một dân biểu nào đó để chắc chắn rằng người này sẽ không cản đường lĩnh vực. Thậm chí, nắm luôn quyền, như trường hợp Elon Musk, giữ bộ Hiệu quả chính phủ.
Theo điều tra của tờ New Yorker, lĩnh vực tiền ảo đã đầu tư hơn 100 triệu đô la cho chiến dịch tranh cử của Donald Trump và vài chục dân biểu ủng hộ tiền ảo. Bà Marietje Schaake, tác giả cuốn The Tech Coup, nhận định : “Thắng lợi của ông Trump là chiến thắng của các tỉ phú ngành công nghệ và tài chính rủi ro, hiện đã rất mạnh. Với Vance (phó tổng thống) và Musk, họ có một ghế trực tiếp ở bàn họp”.
Các nhà đầu tư tiền ảo như trút bớt gánh nặng vì ông Trump hứa sa thải ngay khi ông nhậm chức hai nhà điều tra Kina Khan và Gary Gensler, hắc tinh của tiền ảo. Đây có lẽ là một cách ông Trump đền đáp sự ủng hộ của họ, cũng như sau này sẽ để họ lách các quy định.
Nhà xã hội học Olivier Alexandre nhắc lại trong 50 năm lịch sử, Silicon Valley vẫn thường theo đảng Cộng Hòa và sẽ không có gì bất thường với việc thung lũng sẽ trở lại Cộng Hòa.
Elon Musk, “bạn thân nhất làm sếp”
Thân thiết với gia đình tân tổng thống Mỹ còn có lợi cho cả nhóm những tên tuổi lớn của Silicon Valley thân với Musk. Họ có thể có ảnh hưởng lớn trong chính phủ đang hình thành của ông Trump. Để minh họa cho bài trích dịch “Elon Musk, bạn thân nhất làm sếp” của tờ The New York Times, tuần báo Courrier international đã chọn bức biếm họa ông Donald Trump đeo hai sừng, theo hình mũ của một người ủng hộ MAGA đã xông vào trụ sở Quốc Hội, phía trên bộ não của ông Trump là đầu của ông chủ Tesla và SpaceX cùng với chú thích : “2024 bão táp của Nhà Trắng”.
Ông Elon Musk muốn thành lập một “đội xung kích”, xuất thân từ lĩnh vực tư nhân để cải cách chính phủ và dự kiến làm thế nào đó để “những người làm cách mạng của chính phủ thu hẹp này, toàn tâm toàn ý với lý tưởng, có được một chỗ đứng trong chính quyền sắp tới của Trump”.
Trump tập hợp nội các báo thù
Elon Musk phụ trách bộ Hiệu quả Chính phủ trong “Nội các của Trump” được minh họa theo góc nhìn hài hước của Emanuel Del Rosso ở Ý gồm có Dark Vador, Joker, người ngoài hành tinh Alien… Tranh biếm họa này minh họa cho bài viết “Tại Mỹ : Trump tập hợp một đội ngũ báo thù” của Los Angeles Times, được Courrier international trích dịch.
Tờ báo ở bờ Tây nước Mỹ nhận thấy “để thành lập nội các tương lai, tân tổng thống Mỹ đã chọn những nhân vật khiêu khích, sẵn sàng biến thành người thực thi báo thù các thể chế cho ông Trump”. Tờ báo quan ngại vào lúc thông thường, không một lựa chọn nào trong số đó có thể được Thượng Viện thông qua nhưng sắp tới, Quốc Hội lưỡng viện đều trong tay đảng Cộng Hòa. Thường bị coi là “thiếu kinh nghiệm, xung đột lợi ích, thậm chí là vô trách nhiệm” nhưng họ “được tuyển để giữ lời hứa làm đảo lộn Washington của ông Trump”.
Cả một nội các gây sốc ở Washington, nhưng cử tri của ông Trump hoan hỉ. Nhật báo The New York Times đã phỏng vấn khoảng 20 cử tri của tổng thống thứ 47, họ ca ngợi “một tuyệt tác”, “một sự kết nối hoàn hảo”, “một dàn casting 5 sao”.
Putin - Kim : Mối quan hệ nguy hiểm
Tổng thống thứ 47 của Mỹ sẽ phải đối phó với “mối quan hệ nguy hiểm giữa Putin và Kim”, theo tựa chính của hồ sơ trang nhất của Courrier international. Việc triển khai 10.000 lính Bắc Triều Tiên giúp Nga chiến đấu với Ukraina đã thay đổi cục diện chiến tranh và có nguy cơ mở ra một mặt trận khác ở châu Á.
Theo tờ The Sunday Times ở Luân Đôn, “câu lạc bộ những kẻ bất hảo dự báo buổi xế tà Mỹ”. Có thể phần đóng góp của Kim Jong Un không phải là quá lớn nhưng ông đã đưa được mình vào tâm điểm chú ý trong cuộc chiến đã kéo dài 1.000 ngày. Đối với Matxcơva, các nước phương Tây không có quyền bình luận về việc lính Bắc Triều Tiên tham chiến vì đây là chuyện nội bộ của Nga.
Tại sao Kim Jong Un lại gửi quân đến Nga ? Một trong những khả năng được báo Hàn Quốc Kyughyang Shinmun giải thích là Bình Nhưỡng muốn tăng cường liên minh với Nga theo kiểu liên minh giữa Hàn Quốc và Hoa Kỳ. Trong khi đó, Trung Quốc cũng dè chừng việc Nga và Bắc Triều Tiên xích lại gần nhau. Dù vậy, theo nhà nghiên cứu Miles Yu, giám đốc Trung tâm về Trung Quốc thuộc Viện Hudson, được Wall Street Journal trích dẫn, “Bắc Kinh sẽ không bao giờ từ bỏ việc hỗ trợ lén lút - hoặc chí ít là gián tiếp - cho Nga và Bắc Triều Tiên”. Trước khả năng rút lui của Mỹ sau khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống, Ukraina đang tìm những đồng minh mới ở châu Á.
Ukraina - Nga : Chiến tranh lạnh ở châu Phi
Giao tranh khốc liệt trên chiến trường, Ukraina và Nga cũng đối đầu ở vùng Sahel, châu Phi, được l’Express ví “như một cuộc chiến tranh lạnh” trong phóng sự điều tra về “Những hoạt động bí mật của Kiev và Matxcơva”.
Nga đã hoạt động từ khá lâu ở châu Phi với hai mục tiêu chính : gia tăng ảnh hưởng chính trị bằng cách gạt các nước phương Tây và biến các nước châu Phi thành khách hàng của Matxcơva ; tài trợ cho chiến tranh ở Ukraina nhờ vào việc khai thác bất hợp pháp vàng và kim cương ở khắp vùng Sahel.
Khi Nga phát động cuộc xâm lược Ukraina, 16 nước châu Phi vắng mặt, 8 nước không bỏ phiếu và một nước bỏ phiếu chống trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên của Liên Hiệp Quốc lên án cuộc xâm lược của Nga. Đây là gáo nước lạnh khiến chính Ukraina thức tỉnh vì từ khi độc lập, châu Phi không nằm trong chương trình nghị sự ngoại giao của chính quyền Kiev. Để cứu vãn tình thế, Ukraina không ngừng nỗ lực, ví dụ thông qua chương trình cung cấp “Lúa mì cho châu Phi” do Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian để vận chuyển qua Hắc Hải.
Từ đầu năm 2024, Kiev muốn làm đảo lộn đà tiến của Nga ở trong vùng bằng các hoạt động chống Wagner và công ty tiếp nối Africa Corps. Theo giáo sư Sean McFate, nguyên sĩ quan quân đội Mỹ, “chiến lược bí mật của Ukraina để “diệt” những lợi ích của Nga ở châu Phi không chỉ dựa trên việc sử dụng chính nguồn lực của mình, mà còn dựa vào những công ty quân sự tư nhân (SMP) và lính đánh thuê ủng hộ phương Tây ở châu Phi, là những người có thể giúp họ hoặc bằng hành động trực tiếp, hoặc ít ra là tư vấn về mặt tình báo”.
Về mặt ngoại giao, chỉ từ đầu năm 2024, Ukraina mở 7 đại sứ quán và hướng đến mục tiêu có 20 cơ quan đại diện ở châu Phi cho đến cuối năm để mở rộng ảnh hưởng. Tuy nhiên, theo kết luận của bài phóng sự, với những mối quan hệ được xây dựng từ lâu, những nguồn kinh doanh mờ ám và những chiến dịch bôi nhọ các nước phương Tây, cỗ máy chiến tranh của tổng thống Nga Putin vẫn có thể vận hành lâu dài.
Có nên sợ trí tuệ nhân tạo - AI ?
Trí tuệ nhân tạo (AI) đã xuất hiện trong nhiều hoạt động và đời sống. Nhưng có nên sợ trí tuệ nhân tạo không ? Tuần báo Le Nouvel Obs đặt câu hỏi này với nhà sử học Israel Yuval Noah, tác giả tác phẩm nổi tiếng Sapiens và Aurélie Jean, nhà nghiên cứu về AI, để giới thiệu hai cách nhìn khác nhau.
Nhà sử học Yuval Noah tỏ ra bi quan khi miêu tả AI như một loại vũ khí hủy diệt hàng loạt mới vì AI là công nghệ đầu tiên không phải là một công cụ mà là hàng triệu tác nhân, có thể tự đưa ra quyết định, tự học và phát triển. AI có thể chế tạo thuốc nhưng các loại vũ khí được trang bị AI cũng có thể tự quyết định tấn công vào đâu, giết ai, tự lập chiến lược… Trí tuệ nhân tạo mới chỉ ở giai đoạn khởi đầu nhưng đã ở mức độc lập khá cao, có thể có những hệ quả nguy hiểm. Và sẽ ra sao trong 10, 50 năm nữa ? Vì những người lập trình AI cũng không thể đoán trước AI sẽ làm gì.
Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Pháp, đằng sau mỗi thuật toán đều có ít nhất một người quyết định công nghệ này được thiết kế, phát triển, thử nghiệm, duyệt và sử dụng như thế nào. Về mặt quân sự, đúng là phải chú trọng đến cách sử dụng AI.
Nhà thờ Đức Bà Paris chuẩn bị mở cửa trở lại
Ngày 07 và 08/12/2024, Nhà thờ Đức Bà Paris - Notre-Dame de Paris mở cửa trở lại đón công chúng sau hơn 5 năm trùng tù vì hỏa hoạn. Tuy nhiên, đằng sau sự kiện này có bốn cuộc chiến được l’Express nêu trong mục Hồ sơ trang nhất.
Thứ nhất là cuộc chiến mới giữa Giáo hội và Nhà nước liên quan đến việc vào ngày khánh thành, tổng thống Pháp sẽ phát biểu ở bên trong hay bên ngoài nhà thờ vì tại Pháp, Nhà nước và Giáo hội tách biệt nhau. Thứ hai liên quan đến giáo hoàng, tổng giám mục và tổng thống. Giáo hoàng Phanxicô nói trước một số nhà báo hôm 13/09 là sẽ không đến Paris. Và giáo phận Paris liên tục tìm cách giải thích lịch trình dày đặc của giáp hoàng nhưng giáo hoàng lại có kế hoạch đến Ajaccio, đảo Corse của Pháp vào giữa tháng 12.
Thứ ba là cuộc chiến về kinh phí trùng tu. Nhà nước Pháp sở hữu nhà thờ Đức Bà Paris, trong khi chính phủ vẫn chưa tìm ra được ngân sách cho năm 2025. Cuối cùng là các mạnh thường quân không muốn bị kêu gọi quyên góp thêm vì “sở thích” của tổng thống khi ông muốn thay một số cửa kính thời Viollet-le-Duc bằng kính đương đại.
Gác qua những bất đồng nội bộ, chưa bao giờ một công trình lại được quan tâm đến như vậy ở Pháp. Ngay sau khi bị cháy, đã có 840 triệu euro được quyên góp để trùng tu. Khoảng 2.000 tình nguyện viên và 250 doanh nghiệp được huy động suốt 5 năm. Dự kiến hàng năm Nhà thờ Đức Bà Paris đón khoảng 15 triệu khách tham quan.
***********
Nhà đầu tư Scott Bessent được ông Trump chọn làm bộ trưởng tài chính
Tổng thống đắc cử Donald Trump ngày thứ Sáu cho biết ông sẽ đề cử nhà đầu tư nổi tiếng Scott Bessent làm bộ trưởng tài chính của Mỹ, một vị trí nội các có ảnh hưởng rộng lớn đến các vấn đề kinh tế, quản lý và quốc tế.
Phố Wall đã theo dõi chặt chẽ người mà ông Trump sẽ chọn, đặc biệt là với kế hoạch của ông định hình lại thương mại toàn cầu thông qua thuế quan và gia hạn và có thể mở rộng hàng loạt biện pháp cắt giảm thuế được ban hành trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Ông Bessent, 62 tuổi, cả sự nghiệp làm việc trong lĩnh vực tài chính, là người ủng hộ cải cách thuế và bãi bỏ quy định. Một số nhà chiến lược nhận định ông là người am hiểu thị trường và việc bổ nhiệm ông có thể làm giảm khả năng áp đặt thuế quan nặng nề.
Lựa chọn này được đưa ra sau nhiều ngày ông Trump cân nhắc một danh sách các ứng viên. Các nguồn tin cho biết ông Bessent đã ở nhiều ngày tại nhà riêng của ông Trump ở Mar-a-Lago ở Florida để đưa ra lời khuyên về kinh tế, và sự gần gũi với tổng thống đắc cử có thể đã giúp ông được lựa chọn.
"Scott được nhiều người nể trọng là một trong những nhà đầu tư quốc tế và chiến lược gia địa chính trị và kinh tế hàng đầu thế giới," ông Trump nói khi ông công bố đề cử trong một phát biểu được đăng trên mạng xã hội Truth Social.
Ông Bessent đã dành cả sự nghiệp của mình trong lĩnh vực tài chính, làm việc cho tỷ phú đầu tư vĩ mô George Soros và nhà bán khống cổ phiếu nổi tiếng Jim Chanos, cũng như điều hành quỹ phòng hộ (hedge fund) của riêng mình.
Với tư cách là bộ trưởng tài chính, ông Bessent về cơ bản sẽ là quan chức kinh tế cao cấp nhất của Mỹ, chịu trách nhiệm quản lý bộ máy vận hành nền kinh tế lớn nhất thế giới, từ việc thu thuế và thanh toán các hóa đơn của quốc gia cho đến quản lý thị trường công trái của Bộ Tài chính trị giá 28,6 ngàn tỷ đôla và giám sát quy định tài chính, bao gồm xử lý và ngăn ngừa khủng hoảng thị trường.
Ông cũng sẽ điều hành chính sách chế tài tài chính của Mỹ, có ảnh hưởng đến Quỹ Tiền tệ Quốc tế do Mỹ lãnh đạo, Ngân hàng Thế giới và các tổ chức tài chính quốc tế khác, đồng thời quản lý việc rà soát an ninh quốc gia đối với các khoản đầu tư nước ngoài tại Mỹ.
Ông Bessent sẽ đối mặt với những thách thức, bao gồm quản lý một cách an toàn các khoản thâm hụt liên bang được dự báo sẽ tăng gần 8 ngàn tỉ đôla trong một thập niên do kế hoạch của ông Trump gia hạn các đợt cắt giảm thuế sắp hết hạn vào năm sau và thêm các khoản cắt giảm mới hào phóng, bao gồm chấm dứt thuế đối với thu nhập An sinh Xã hội.
**********
Phó tổng thống Philippines nói sẽ cho người ám sát tổng thống nếu bà bị giết
Các cơ quan an ninh Philippines đã tăng cường các thủ tục an ninh vào ngày thứ Bảy sau khi Phó Tổng thống Sara Duterte cho biết bà sẽ cho người ám sát Tổng thống Ferdinand Marcos Jr nếu chính bà bị giết.
Trong một dấu hiệu đầy kịch tính cho thấy sự rạn nứt ngày càng lớn giữa hai gia đình chính trị quyền lực nhất ở quốc gia Đông Nam Á này, bà Duterte nói trong một cuộc họp báo vào sáng sớm rằng bà đã nói chuyện với một sát thủ và chỉ thị hạ sát ông Marcos, vợ ông và chủ tịch Hạ viện Philippines nếu bà bị giết.
"Tôi đã nói chuyện với một người. Tôi nói, nếu tôi bị giết, hãy giết BBM (Marcos), (đệ nhất phu nhân) Liza Araneta và (Chủ tịch Hạ viện) Martin Romualdez. Không đùa đâu," bà Duterte nói trong cuộc họp báo đầy lời lẽ tục tĩu. "Tôi nói, đừng dừng lại cho đến khi giết chết họ, và sau đó ông ta nhận lời."
Bà lúc đó đang trả lời một người bình luận trên mạng kêu gọi bà giữ an toàn, nói rằng bà đang ở trong lãnh địa của kẻ thù khi bà ở trong hạ viện của Quốc hội suốt đêm cùng với chánh văn phòng của mình. Bà Duterte không nêu ra bất cứ mối đe dọa nào đối với bản thân bà.
Bộ Chỉ huy An ninh Tổng thống cho biết họ đã tăng cường và củng cố các thủ tục an ninh. "Chúng tôi cũng đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chấp pháp để phát hiện, ngăn chặn và bảo vệ chống lại bất kì và tất cả các mối đe dọa đối với tổng thống và gia đình tổng thống," bộ chỉ huy nói trong một phát biểu.
Cảnh sát trưởng Rommel Francisco Marbil cho biết ông đã ra lệnh điều tra ngay lập tức, đồng thời nói thêm rằng "bất cứ mối đe dọa trực tiếp hoặc gián tiếp nào đối với tính mạng của ông ấy đều phải được ứng phó ở mức độ khẩn cấp cao nhất."
Văn phòng Truyền thông Tổng thống nói bất cứ mối đe dọa nào đối với tính mạng của Tổng thống phải luôn được coi là nghiêm túc.
Văn phòng của bà Duterte không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về các phát biểu của bà.
Jean Encinas-Franco, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Philippines, nhận định những phát biểu mạnh mẽ của bà có lẽ sẽ không làm giảm sự ủng hộ chính trị dành cho bà. "Những lời lẽ kiểu này thậm chí sẽ đưa bà ấy đến gần hơn điều mà những người ủng hộ cha bà ấy thích ở ông ấy."
Bà Duterte là con gái của tổng thống tiền nhiệm của ông Marcos. Bà đã từ chức khỏi nội các của ông Marcos vào tháng 6 dù vẫn giữ chức phó tổng thống, báo hiệu sự sụp đổ của một liên minh chính trị đáng gờm đã giúp bà và ông Marcos giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào năm 2022 với cách biệt lớn.
Chủ tịch hạ viện Romualdez, một người anh em họ của ông Marcos, đã cắt giảm gần hai phần ba ngân sách của văn phòng phó tổng thống.
Phát biểu bùng nổ của bà Duterte là dấu hiệu mới nhất trong một loạt các dấu hiệu gây sửng sốt về sự bất hòa ở cấp cao nhất của nền chính trị Philippines. Vào tháng 10, bà cáo buộc ông Marcos bất tài và nói rằng bà đã tưởng tượng đến việc chặt đầu tổng thống.
Hai gia đình bất đồng quan điểm về chính sách đối ngoại và cuộc chiến chống ma túy đẫm máu của cựu Tổng thống Rodrigo Duterte, cùng nhiều vấn đề khác.
Tại Philippines, phó tổng thống được bầu chọn riêng rẽ với tổng thống và không có nhiệm vụ chính thức. Nhiều phó tổng thống đã theo đuổi các hoạt động phát triển xã hội, trong khi một số được bổ nhiệm vào các vị trí trong nội các.
Quốc gia này đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kì vào tháng 5, được coi là phép thử ông Marcos được lòng dân đến đâu và là cơ hội để ông củng cố quyền lực và chuẩn bị người kế nhiệm trước khi nhiệm kì sáu năm duy nhất của ông kết thúc vào năm 2028.
Bạo lực chính trị trong quá khứ ở Philippines bao gồm vụ ám sát ông Benigno Aquino, một thượng nghị sĩ kiên quyết phản đối nền cai trị của tổng thống Marcos cha, khi ông bước ra khỏi máy bay lúc trở về nhà sau thời gian lưu vong chính trị vào năm 1983.
**********
Tổng thư ký NATO Mark Rutte đến Florida hội đàm với ông Trump
Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã gặp gỡ Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump tại Palm Beach ở bang Florida vào ngày thứ Sáu, một phát ngôn viên của liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương cho biết vào ngày thứ Bảy.
"Họ đã thảo luận về nhiều vấn đề an ninh toàn cầu mà Liên minh đang đối mặt," người phát ngôn Farah Dakhlallah nói trong một phát biểu ngắn.
Trên website của mình, NATO cho biết ông Rutte và đội ngũ của ông cũng đã gặp Dân biểu Mike Waltz, người được ông Trump chọn làm cố vấn an ninh quốc gia khi ông quay trở lại Nhà Trắng, và các thành viên khác trong đội ngũ an ninh quốc gia của tổng thống đắc cử.
Ngày thứ Sáu, NATO không trả lời yêu cầu bình luận về các báo cáo của truyền thông Hà Lan cho biết ông Rutte - cựu thủ tướng Hà Lan - đã bay đến Florida trên một chiếc máy bay của chính phủ Hà Lan để gặp ông Trump.
Ông Rutte, nhậm chức tổng thư kí NATO vào tháng trước, được nhiều người coi là một trong những nhà lãnh đạo Châu Âu giỏi nhất trong việc xây dựng mối quan hệ làm việc tốt với ông Trump trong nhiệm kì tổng thống Mỹ đầu tiên của ông từ năm 2017 đến 2021.
***********
Bàn ra tán vào (0)
Tin Tức ngày 24 - 11 -2024:
************
TIN TỔNG HỢP
Đăng ngày:
(AFP) – Tổng thứ ký NATO Mark Rutte hội kiến tổng thống Mỹ tân cử Donald Trump. Cuộc gặp diễn ra hôm 22/11/2024 tại Palm Beach –Florida. Đôi bên đã thảo luận về những thách thức « liên quan đến an ninh toàn cầu » mà liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương phải đối mặt. Từ khi Donald Trump đắc cử, Mark Rutte liên tục báo động việc Trung Quốc, Bắc Triều Tiên và Iran, thắt chặt quan hệ với Matxcơva là một « mối đe dọa ». Cả ba quốc gia này cùng đang bị cáo buộc hỗ trợ Nga trong cuộc chiến ở Ukraina.
(AFP) – Giáo hoàng Phanxicô viếng thăm đảo Corse, miền nam nước Pháp. Không đến dự lễ khánh thành Nhà Thờ Đức Bà Paris mở cửa trở lại đón công chúng 5 năm sau vụ hỏa hoạn, nhưng lãnh đạo Tòa Thánh Vatican sẽ đến thăm thành phố Ajaccio vào ngày 15/12/2024. Trong vài giờ hiện diện tại hòn đảo được mệnh danh là Ile de Beauté, trong vùng Địa Trung Hải, giáo hoàng sẽ có hai bài phát biểu và chủ trì một buổi thành lễ trước khi trao đổi với tổng thống Pháp Emmanuel Macron.
(NHK) – Trung Quốc lại miễn thị thực du lịch chocông dân Nhật Bản. Bộ Ngoại Giao Trung Quốc, hôm qua 22/11/2024, thông báo miễn visa du lịch cho công dân từ 9 quốc gia, bao gồm xứ hoa anh đào. Quy định này áp dụng cho các chuyến đi kéo dài tối đa 30 ngày, từ ngày 30/11 cho đến cuối năm 2025. Trước đây, Trung Quốc từng miễn visa du lịch cho một số quốc gia đối với những chuyến đi kéo dài không quá 15 ngày, nhưng đã đình chỉ quy định này kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát vào tháng 03/2020.
(AFP) – Hàng chục cư dân Kursk được thả về Nga. Chính quyền Matxcơva, hôm qua 22/11/2024, thông báo những người này đã trở về nhà sau các cuộc đàm phán « vất vả » giữa Nga và Ukraina. Xin nhắc lại rằng quân đội Ukraina đã phát động một cuộc tấn công quy mô lớn vào khu vực Kursk của Nga vào tháng 8, và chiếm được một phần lãnh thổ có hàng nghìn dân cư sinh sống.
************
Trưởng chính sách đối ngoại EU nói lệnh bắt giữ của ICC mang tính ràng buộc
Chính phủ các nước Liên minh Châu Âu không thể lựa chọn có nên thực thi lệnh bắt giữ do Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ban hành đối với hai nhà lãnh đạo Israel và một chỉ huy của Hamas hay không, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU nói vào ngày thứ Bảy.
ICC ra trát bắt giữ vào ngày thứ Năm đối với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, cựu bộ trưởng quốc phòng Yoav Gallant, và thủ lĩnh Hamas Ibrahim Al-Masri về cáo buộc phạm tội ác chống nhân loại.
Tất cả các quốc gia thành viên EU đều là các bên kí kết hiệp ước thành lập ICC, được gọi là Quy ước Rome.
Một số quốc gia EU đã tuyên bố họ sẽ thực thi các cam kết của mình theo quy ước này nếu cần, nhưng Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã mời ông Netanyahu đến thăm đất nước của mình, bảo đảm rằng ông sẽ không đối mặt với bất cứ rủi ro nào nếu làm như vậy.
"Các quốc gia đã kí công ước Rome có nghĩa vụ thực thi phán quyết của tòa án. Đây không phải là tùy chọn," Josep Borrell, nhà ngoại giao hàng đầu của EU, nói trong chuyến thăm đảo Cyprus để tham dự hội thảo của các nhà hoạt động vì hòa bình của Israel và Palestine.
Ông nói những nghĩa vụ tương tự cũng mang tính ràng buộc đối với các quốc gia mong muốn gia nhập EU.
"Sẽ rất buồn cười khi những quốc gia mới tham gia lại có nghĩa vụ mà các thành viên hiện tại không chấp hành," ông nói với Reuters.
Mỹ đã bác bỏ phán quyết của ICC và Israel nói bước đi này của ICC là bài Do Thái.
"Mỗi khi ai đó không đồng tình với chính sách của một chính phủ Israel, họ bị cáo buộc là bài Do Thái," ông Borrell, người sẽ kết thúc nhiệm kì làm người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU vào tháng này, nói.
"Tôi có quyền chỉ trích các quyết định của chính phủ Israel, dù là ông Netanyahu hay bất kì ai khác, mà không bị cáo buộc là bài Do Thái. Điều này là không thể chấp nhận được. Vậy là đủ rồi."
Chiến dịch kéo dài 13 tháng của Israel ở Gaza đã giết chết khoảng 44.000 người Palestine và khiến gần như toàn bộ dân số của vùng đất này phải tản cư, đồng thời tạo ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo, các quan chức ở Gaza nói.
Israel bắt đầu chiến dịch sau cuộc tấn công do Hamas cầm đầu vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, khiến 1.200 người ở miền nam Israel thiệt mạng, với hơn 250 người khác bị bắt làm con tin, Israel nói.
Trong quyết định của mình, các thẩm phán ICC nói có căn cứ hợp lý để tin rằng ông Netanyahu và ông Gallant phải chịu trách nhiệm hình sự về các hành vi bao gồm giết người, bức hại và bỏ đói như một vũ khí chiến tranh trong một "cuộc tấn công có hệ thống và rộng khắp nhằm vào thường dân ở Gaza."
Lệnh bắt giữ đối với ông Masri dẫn ra các cáo buộc giết người hàng loạt trong vụ tấn công ngày 7 tháng 10 năm 2023. Israel nói họ đã tiêu diệt ông Masri.
***********
Donald Trump và “món nợ” với giới đại gia công nghệ Silicon Valley
Tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump vẫn không hết gây bất ngờ nếu nhìn vào số bài viết trên một số tuần báo Pháp từ ngày 20-27/11/2024, chỉ trừ tuần báo Le Nouvel Obs dành số đặc biệt kỉ niệm ngày thành lập với chủ đề “Sức mạnh của niềm vui”.
Dù “mối quan hệ nguy hiểm giữa Putin-Kim” là chủ đề chính của tuần báo Courrier international, nhưng hồ sơ lớn đề cập đến “Trump bổ nhiệm một đội ngũ để báo thù cho ông”. Le Point quan tâm đến “Những cuộc chiến mới của ngành tình báo chúng ta” nhưng cũng không quên “Elon Musk hay Taylor Swift, sự chia rẽ thực sự của người Mỹ”. Bên cạnh hồ sơ chính là Nhà thờ Đức Bà Paris sắp được mở cửa trở lại, l’Express có rất nhiều bài về tân chính phủ của ông Donald Trump hoặc mối quan hệ với giới đại gia công nghệ ở thung lũng Silicon thông qua Elon Musk.
Silicon Valley sẽ không bao giờ còn như trước
Mục “Những Thế giới mới” của tuần báo l’Express dành phân tích mối quan hệ mới được hình thành, có đi có lại, giữa giới đại gia công nghệ Mỹ và tân tổng thống Donald Trump trong bài viết “Silicon Valley sẽ không bao giờ như trước nữa”.
Năm 2016, Silicon Valley ngả sang “xanh dương” vì nghi ngờ năng lực của tỉ phú nổi tiếng nhưng vô danh trên chính trường. Họ lo cho tương lai đất nước và nền dân chủ. Bà Hillary Clinton, đối thủ của ông Trump, nhận được đến 99% ủng hộ tài chính ở Silicon Valley, theo nền tảng chuyên theo dõi quyên góp chính trị Crowpac. Năm 2024, cả thung lũng chuyển về “đỏ” vì tin vào lời hứa của ứng viên đảng Cộng Hòa để ngành công nghệ bùng nổ.
- Đọc thêm : Elon Musk, kẻ buôn vua
Elon Musk, được coi là người liên danh “giấu mặt” sau khi ông Trump bị ám sát hụt, không tiếc tiền và sức cho ứng viên đảng Cộng Hòa. Rất nhiều đại gia công nghệ khác cũng hào phóng rút hầu bao : Doug Leone, đồng sáng lập Sequoia Capital hoặc Antonio Gracias, của Equity Partners, cũng như những đồng nghiệp cũ ở Paypal : Peter Thiel (Palantir Technologies), Keith Rabois (Khosla Ventures) và David Sacks (Craft Ventures). Họ là những nhà đầu tư theo đảng Cộng Hòa, phản đối tư tưởng wokism. Một số người bỏ bang California, bị coi là cấp tiến, như Elon Musk chuyển đến Texas, nhưng lần này, họ đã biết vận dụng ảnh hưởng ngầm của chiếc nôi ngành công nghệ Mỹ.
Tự do đầu tư không giới hạn vào AI và ADN, sinh học
Ông Donald Trump nhận được hộ ủng hộ tài chính, đổi lại ông hứa không đánh thuế đối với lãi gia tăng chưa thực hiện hoặc ra quy định về lĩnh vực công nghệ. Trong khi chính quyền Biden, trong suốt 4 năm, vẫn “gửi đi thông điệp rõ ràng rằng các doanh nghiệp công nghệ cũng phải tuân theo luật và quy định với những ngành khác”, theo giải thích của giáo sư David Karpf, Trường Truyền thông và Quan hệ công chúng, Đại học George Washington. Đối với các nhà đầu tư, như Marc Andreessen và Ben Horowitz đứng đầu quỹ a16z đã đầu tư vài tỉ đô la vào trí tuệ nhân tạo sáng tạo và tiền ảo, đó là “một trở ngại cho kiếm tiền”.
Với ông Trump, rất nhiều chủ doanh nghiệp nghĩ rằng Mỹ sẽ bắt đầu một thập niên sáng tạo không bị gò bó để không bị “chết”, cả về nghĩa đen lẫn kinh tế. Chuyên gia về kỹ thuật số Nikos Smyrnaios, giảng viên Đại học Toulouse III cho rằng “có khả năng các công ty khởi nghiệp Mỹ được chính quyền Trump cho phép đi xa hơn trong các nghiên cứu về sinh học hoặc ADN”.
Chí ít ông chủ các đại tập đoàn công nghệ hy vọng được nhanh chóng tự do phát triển AI, bởi bối cảnh công nghiệp đã thay đổi và phải cạnh tranh với Trung Quốc. Theo Daniel Ives, thuộc Wedbush Securities, “cổ phiếu công nghệ sẽ còn tăng thêm 20% vào năm 2025” và nhiệm kỳ của Trump là “thời kỳ vàng son cho AI”.
“Có đi có lại”
Thế nhưng, nhóm đại gia công nghệ không muốn bị thụ động, phải đi tuyển người vận động hành lang đối với một số văn kiện, như AI Act ở châu Âu, mà họ muốn tham gia vào chiến thắng của một dân biểu nào đó để chắc chắn rằng người này sẽ không cản đường lĩnh vực. Thậm chí, nắm luôn quyền, như trường hợp Elon Musk, giữ bộ Hiệu quả chính phủ.
Theo điều tra của tờ New Yorker, lĩnh vực tiền ảo đã đầu tư hơn 100 triệu đô la cho chiến dịch tranh cử của Donald Trump và vài chục dân biểu ủng hộ tiền ảo. Bà Marietje Schaake, tác giả cuốn The Tech Coup, nhận định : “Thắng lợi của ông Trump là chiến thắng của các tỉ phú ngành công nghệ và tài chính rủi ro, hiện đã rất mạnh. Với Vance (phó tổng thống) và Musk, họ có một ghế trực tiếp ở bàn họp”.
Các nhà đầu tư tiền ảo như trút bớt gánh nặng vì ông Trump hứa sa thải ngay khi ông nhậm chức hai nhà điều tra Kina Khan và Gary Gensler, hắc tinh của tiền ảo. Đây có lẽ là một cách ông Trump đền đáp sự ủng hộ của họ, cũng như sau này sẽ để họ lách các quy định.
Nhà xã hội học Olivier Alexandre nhắc lại trong 50 năm lịch sử, Silicon Valley vẫn thường theo đảng Cộng Hòa và sẽ không có gì bất thường với việc thung lũng sẽ trở lại Cộng Hòa.
Elon Musk, “bạn thân nhất làm sếp”
Thân thiết với gia đình tân tổng thống Mỹ còn có lợi cho cả nhóm những tên tuổi lớn của Silicon Valley thân với Musk. Họ có thể có ảnh hưởng lớn trong chính phủ đang hình thành của ông Trump. Để minh họa cho bài trích dịch “Elon Musk, bạn thân nhất làm sếp” của tờ The New York Times, tuần báo Courrier international đã chọn bức biếm họa ông Donald Trump đeo hai sừng, theo hình mũ của một người ủng hộ MAGA đã xông vào trụ sở Quốc Hội, phía trên bộ não của ông Trump là đầu của ông chủ Tesla và SpaceX cùng với chú thích : “2024 bão táp của Nhà Trắng”.
Ông Elon Musk muốn thành lập một “đội xung kích”, xuất thân từ lĩnh vực tư nhân để cải cách chính phủ và dự kiến làm thế nào đó để “những người làm cách mạng của chính phủ thu hẹp này, toàn tâm toàn ý với lý tưởng, có được một chỗ đứng trong chính quyền sắp tới của Trump”.
Trump tập hợp nội các báo thù
Elon Musk phụ trách bộ Hiệu quả Chính phủ trong “Nội các của Trump” được minh họa theo góc nhìn hài hước của Emanuel Del Rosso ở Ý gồm có Dark Vador, Joker, người ngoài hành tinh Alien… Tranh biếm họa này minh họa cho bài viết “Tại Mỹ : Trump tập hợp một đội ngũ báo thù” của Los Angeles Times, được Courrier international trích dịch.
Tờ báo ở bờ Tây nước Mỹ nhận thấy “để thành lập nội các tương lai, tân tổng thống Mỹ đã chọn những nhân vật khiêu khích, sẵn sàng biến thành người thực thi báo thù các thể chế cho ông Trump”. Tờ báo quan ngại vào lúc thông thường, không một lựa chọn nào trong số đó có thể được Thượng Viện thông qua nhưng sắp tới, Quốc Hội lưỡng viện đều trong tay đảng Cộng Hòa. Thường bị coi là “thiếu kinh nghiệm, xung đột lợi ích, thậm chí là vô trách nhiệm” nhưng họ “được tuyển để giữ lời hứa làm đảo lộn Washington của ông Trump”.
Cả một nội các gây sốc ở Washington, nhưng cử tri của ông Trump hoan hỉ. Nhật báo The New York Times đã phỏng vấn khoảng 20 cử tri của tổng thống thứ 47, họ ca ngợi “một tuyệt tác”, “một sự kết nối hoàn hảo”, “một dàn casting 5 sao”.
Putin - Kim : Mối quan hệ nguy hiểm
Tổng thống thứ 47 của Mỹ sẽ phải đối phó với “mối quan hệ nguy hiểm giữa Putin và Kim”, theo tựa chính của hồ sơ trang nhất của Courrier international. Việc triển khai 10.000 lính Bắc Triều Tiên giúp Nga chiến đấu với Ukraina đã thay đổi cục diện chiến tranh và có nguy cơ mở ra một mặt trận khác ở châu Á.
Theo tờ The Sunday Times ở Luân Đôn, “câu lạc bộ những kẻ bất hảo dự báo buổi xế tà Mỹ”. Có thể phần đóng góp của Kim Jong Un không phải là quá lớn nhưng ông đã đưa được mình vào tâm điểm chú ý trong cuộc chiến đã kéo dài 1.000 ngày. Đối với Matxcơva, các nước phương Tây không có quyền bình luận về việc lính Bắc Triều Tiên tham chiến vì đây là chuyện nội bộ của Nga.
Tại sao Kim Jong Un lại gửi quân đến Nga ? Một trong những khả năng được báo Hàn Quốc Kyughyang Shinmun giải thích là Bình Nhưỡng muốn tăng cường liên minh với Nga theo kiểu liên minh giữa Hàn Quốc và Hoa Kỳ. Trong khi đó, Trung Quốc cũng dè chừng việc Nga và Bắc Triều Tiên xích lại gần nhau. Dù vậy, theo nhà nghiên cứu Miles Yu, giám đốc Trung tâm về Trung Quốc thuộc Viện Hudson, được Wall Street Journal trích dẫn, “Bắc Kinh sẽ không bao giờ từ bỏ việc hỗ trợ lén lút - hoặc chí ít là gián tiếp - cho Nga và Bắc Triều Tiên”. Trước khả năng rút lui của Mỹ sau khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống, Ukraina đang tìm những đồng minh mới ở châu Á.
Ukraina - Nga : Chiến tranh lạnh ở châu Phi
Giao tranh khốc liệt trên chiến trường, Ukraina và Nga cũng đối đầu ở vùng Sahel, châu Phi, được l’Express ví “như một cuộc chiến tranh lạnh” trong phóng sự điều tra về “Những hoạt động bí mật của Kiev và Matxcơva”.
Nga đã hoạt động từ khá lâu ở châu Phi với hai mục tiêu chính : gia tăng ảnh hưởng chính trị bằng cách gạt các nước phương Tây và biến các nước châu Phi thành khách hàng của Matxcơva ; tài trợ cho chiến tranh ở Ukraina nhờ vào việc khai thác bất hợp pháp vàng và kim cương ở khắp vùng Sahel.
Khi Nga phát động cuộc xâm lược Ukraina, 16 nước châu Phi vắng mặt, 8 nước không bỏ phiếu và một nước bỏ phiếu chống trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên của Liên Hiệp Quốc lên án cuộc xâm lược của Nga. Đây là gáo nước lạnh khiến chính Ukraina thức tỉnh vì từ khi độc lập, châu Phi không nằm trong chương trình nghị sự ngoại giao của chính quyền Kiev. Để cứu vãn tình thế, Ukraina không ngừng nỗ lực, ví dụ thông qua chương trình cung cấp “Lúa mì cho châu Phi” do Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian để vận chuyển qua Hắc Hải.
Từ đầu năm 2024, Kiev muốn làm đảo lộn đà tiến của Nga ở trong vùng bằng các hoạt động chống Wagner và công ty tiếp nối Africa Corps. Theo giáo sư Sean McFate, nguyên sĩ quan quân đội Mỹ, “chiến lược bí mật của Ukraina để “diệt” những lợi ích của Nga ở châu Phi không chỉ dựa trên việc sử dụng chính nguồn lực của mình, mà còn dựa vào những công ty quân sự tư nhân (SMP) và lính đánh thuê ủng hộ phương Tây ở châu Phi, là những người có thể giúp họ hoặc bằng hành động trực tiếp, hoặc ít ra là tư vấn về mặt tình báo”.
Về mặt ngoại giao, chỉ từ đầu năm 2024, Ukraina mở 7 đại sứ quán và hướng đến mục tiêu có 20 cơ quan đại diện ở châu Phi cho đến cuối năm để mở rộng ảnh hưởng. Tuy nhiên, theo kết luận của bài phóng sự, với những mối quan hệ được xây dựng từ lâu, những nguồn kinh doanh mờ ám và những chiến dịch bôi nhọ các nước phương Tây, cỗ máy chiến tranh của tổng thống Nga Putin vẫn có thể vận hành lâu dài.
Có nên sợ trí tuệ nhân tạo - AI ?
Trí tuệ nhân tạo (AI) đã xuất hiện trong nhiều hoạt động và đời sống. Nhưng có nên sợ trí tuệ nhân tạo không ? Tuần báo Le Nouvel Obs đặt câu hỏi này với nhà sử học Israel Yuval Noah, tác giả tác phẩm nổi tiếng Sapiens và Aurélie Jean, nhà nghiên cứu về AI, để giới thiệu hai cách nhìn khác nhau.
Nhà sử học Yuval Noah tỏ ra bi quan khi miêu tả AI như một loại vũ khí hủy diệt hàng loạt mới vì AI là công nghệ đầu tiên không phải là một công cụ mà là hàng triệu tác nhân, có thể tự đưa ra quyết định, tự học và phát triển. AI có thể chế tạo thuốc nhưng các loại vũ khí được trang bị AI cũng có thể tự quyết định tấn công vào đâu, giết ai, tự lập chiến lược… Trí tuệ nhân tạo mới chỉ ở giai đoạn khởi đầu nhưng đã ở mức độc lập khá cao, có thể có những hệ quả nguy hiểm. Và sẽ ra sao trong 10, 50 năm nữa ? Vì những người lập trình AI cũng không thể đoán trước AI sẽ làm gì.
Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Pháp, đằng sau mỗi thuật toán đều có ít nhất một người quyết định công nghệ này được thiết kế, phát triển, thử nghiệm, duyệt và sử dụng như thế nào. Về mặt quân sự, đúng là phải chú trọng đến cách sử dụng AI.
Nhà thờ Đức Bà Paris chuẩn bị mở cửa trở lại
Ngày 07 và 08/12/2024, Nhà thờ Đức Bà Paris - Notre-Dame de Paris mở cửa trở lại đón công chúng sau hơn 5 năm trùng tù vì hỏa hoạn. Tuy nhiên, đằng sau sự kiện này có bốn cuộc chiến được l’Express nêu trong mục Hồ sơ trang nhất.
Thứ nhất là cuộc chiến mới giữa Giáo hội và Nhà nước liên quan đến việc vào ngày khánh thành, tổng thống Pháp sẽ phát biểu ở bên trong hay bên ngoài nhà thờ vì tại Pháp, Nhà nước và Giáo hội tách biệt nhau. Thứ hai liên quan đến giáo hoàng, tổng giám mục và tổng thống. Giáo hoàng Phanxicô nói trước một số nhà báo hôm 13/09 là sẽ không đến Paris. Và giáo phận Paris liên tục tìm cách giải thích lịch trình dày đặc của giáp hoàng nhưng giáo hoàng lại có kế hoạch đến Ajaccio, đảo Corse của Pháp vào giữa tháng 12.
Thứ ba là cuộc chiến về kinh phí trùng tu. Nhà nước Pháp sở hữu nhà thờ Đức Bà Paris, trong khi chính phủ vẫn chưa tìm ra được ngân sách cho năm 2025. Cuối cùng là các mạnh thường quân không muốn bị kêu gọi quyên góp thêm vì “sở thích” của tổng thống khi ông muốn thay một số cửa kính thời Viollet-le-Duc bằng kính đương đại.
Gác qua những bất đồng nội bộ, chưa bao giờ một công trình lại được quan tâm đến như vậy ở Pháp. Ngay sau khi bị cháy, đã có 840 triệu euro được quyên góp để trùng tu. Khoảng 2.000 tình nguyện viên và 250 doanh nghiệp được huy động suốt 5 năm. Dự kiến hàng năm Nhà thờ Đức Bà Paris đón khoảng 15 triệu khách tham quan.
***********
Nhà đầu tư Scott Bessent được ông Trump chọn làm bộ trưởng tài chính
Tổng thống đắc cử Donald Trump ngày thứ Sáu cho biết ông sẽ đề cử nhà đầu tư nổi tiếng Scott Bessent làm bộ trưởng tài chính của Mỹ, một vị trí nội các có ảnh hưởng rộng lớn đến các vấn đề kinh tế, quản lý và quốc tế.
Phố Wall đã theo dõi chặt chẽ người mà ông Trump sẽ chọn, đặc biệt là với kế hoạch của ông định hình lại thương mại toàn cầu thông qua thuế quan và gia hạn và có thể mở rộng hàng loạt biện pháp cắt giảm thuế được ban hành trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Ông Bessent, 62 tuổi, cả sự nghiệp làm việc trong lĩnh vực tài chính, là người ủng hộ cải cách thuế và bãi bỏ quy định. Một số nhà chiến lược nhận định ông là người am hiểu thị trường và việc bổ nhiệm ông có thể làm giảm khả năng áp đặt thuế quan nặng nề.
Lựa chọn này được đưa ra sau nhiều ngày ông Trump cân nhắc một danh sách các ứng viên. Các nguồn tin cho biết ông Bessent đã ở nhiều ngày tại nhà riêng của ông Trump ở Mar-a-Lago ở Florida để đưa ra lời khuyên về kinh tế, và sự gần gũi với tổng thống đắc cử có thể đã giúp ông được lựa chọn.
"Scott được nhiều người nể trọng là một trong những nhà đầu tư quốc tế và chiến lược gia địa chính trị và kinh tế hàng đầu thế giới," ông Trump nói khi ông công bố đề cử trong một phát biểu được đăng trên mạng xã hội Truth Social.
Ông Bessent đã dành cả sự nghiệp của mình trong lĩnh vực tài chính, làm việc cho tỷ phú đầu tư vĩ mô George Soros và nhà bán khống cổ phiếu nổi tiếng Jim Chanos, cũng như điều hành quỹ phòng hộ (hedge fund) của riêng mình.
Với tư cách là bộ trưởng tài chính, ông Bessent về cơ bản sẽ là quan chức kinh tế cao cấp nhất của Mỹ, chịu trách nhiệm quản lý bộ máy vận hành nền kinh tế lớn nhất thế giới, từ việc thu thuế và thanh toán các hóa đơn của quốc gia cho đến quản lý thị trường công trái của Bộ Tài chính trị giá 28,6 ngàn tỷ đôla và giám sát quy định tài chính, bao gồm xử lý và ngăn ngừa khủng hoảng thị trường.
Ông cũng sẽ điều hành chính sách chế tài tài chính của Mỹ, có ảnh hưởng đến Quỹ Tiền tệ Quốc tế do Mỹ lãnh đạo, Ngân hàng Thế giới và các tổ chức tài chính quốc tế khác, đồng thời quản lý việc rà soát an ninh quốc gia đối với các khoản đầu tư nước ngoài tại Mỹ.
Ông Bessent sẽ đối mặt với những thách thức, bao gồm quản lý một cách an toàn các khoản thâm hụt liên bang được dự báo sẽ tăng gần 8 ngàn tỉ đôla trong một thập niên do kế hoạch của ông Trump gia hạn các đợt cắt giảm thuế sắp hết hạn vào năm sau và thêm các khoản cắt giảm mới hào phóng, bao gồm chấm dứt thuế đối với thu nhập An sinh Xã hội.
**********
Phó tổng thống Philippines nói sẽ cho người ám sát tổng thống nếu bà bị giết
Các cơ quan an ninh Philippines đã tăng cường các thủ tục an ninh vào ngày thứ Bảy sau khi Phó Tổng thống Sara Duterte cho biết bà sẽ cho người ám sát Tổng thống Ferdinand Marcos Jr nếu chính bà bị giết.
Trong một dấu hiệu đầy kịch tính cho thấy sự rạn nứt ngày càng lớn giữa hai gia đình chính trị quyền lực nhất ở quốc gia Đông Nam Á này, bà Duterte nói trong một cuộc họp báo vào sáng sớm rằng bà đã nói chuyện với một sát thủ và chỉ thị hạ sát ông Marcos, vợ ông và chủ tịch Hạ viện Philippines nếu bà bị giết.
"Tôi đã nói chuyện với một người. Tôi nói, nếu tôi bị giết, hãy giết BBM (Marcos), (đệ nhất phu nhân) Liza Araneta và (Chủ tịch Hạ viện) Martin Romualdez. Không đùa đâu," bà Duterte nói trong cuộc họp báo đầy lời lẽ tục tĩu. "Tôi nói, đừng dừng lại cho đến khi giết chết họ, và sau đó ông ta nhận lời."
Bà lúc đó đang trả lời một người bình luận trên mạng kêu gọi bà giữ an toàn, nói rằng bà đang ở trong lãnh địa của kẻ thù khi bà ở trong hạ viện của Quốc hội suốt đêm cùng với chánh văn phòng của mình. Bà Duterte không nêu ra bất cứ mối đe dọa nào đối với bản thân bà.
Bộ Chỉ huy An ninh Tổng thống cho biết họ đã tăng cường và củng cố các thủ tục an ninh. "Chúng tôi cũng đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chấp pháp để phát hiện, ngăn chặn và bảo vệ chống lại bất kì và tất cả các mối đe dọa đối với tổng thống và gia đình tổng thống," bộ chỉ huy nói trong một phát biểu.
Cảnh sát trưởng Rommel Francisco Marbil cho biết ông đã ra lệnh điều tra ngay lập tức, đồng thời nói thêm rằng "bất cứ mối đe dọa trực tiếp hoặc gián tiếp nào đối với tính mạng của ông ấy đều phải được ứng phó ở mức độ khẩn cấp cao nhất."
Văn phòng Truyền thông Tổng thống nói bất cứ mối đe dọa nào đối với tính mạng của Tổng thống phải luôn được coi là nghiêm túc.
Văn phòng của bà Duterte không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về các phát biểu của bà.
Jean Encinas-Franco, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Philippines, nhận định những phát biểu mạnh mẽ của bà có lẽ sẽ không làm giảm sự ủng hộ chính trị dành cho bà. "Những lời lẽ kiểu này thậm chí sẽ đưa bà ấy đến gần hơn điều mà những người ủng hộ cha bà ấy thích ở ông ấy."
Bà Duterte là con gái của tổng thống tiền nhiệm của ông Marcos. Bà đã từ chức khỏi nội các của ông Marcos vào tháng 6 dù vẫn giữ chức phó tổng thống, báo hiệu sự sụp đổ của một liên minh chính trị đáng gờm đã giúp bà và ông Marcos giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào năm 2022 với cách biệt lớn.
Chủ tịch hạ viện Romualdez, một người anh em họ của ông Marcos, đã cắt giảm gần hai phần ba ngân sách của văn phòng phó tổng thống.
Phát biểu bùng nổ của bà Duterte là dấu hiệu mới nhất trong một loạt các dấu hiệu gây sửng sốt về sự bất hòa ở cấp cao nhất của nền chính trị Philippines. Vào tháng 10, bà cáo buộc ông Marcos bất tài và nói rằng bà đã tưởng tượng đến việc chặt đầu tổng thống.
Hai gia đình bất đồng quan điểm về chính sách đối ngoại và cuộc chiến chống ma túy đẫm máu của cựu Tổng thống Rodrigo Duterte, cùng nhiều vấn đề khác.
Tại Philippines, phó tổng thống được bầu chọn riêng rẽ với tổng thống và không có nhiệm vụ chính thức. Nhiều phó tổng thống đã theo đuổi các hoạt động phát triển xã hội, trong khi một số được bổ nhiệm vào các vị trí trong nội các.
Quốc gia này đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kì vào tháng 5, được coi là phép thử ông Marcos được lòng dân đến đâu và là cơ hội để ông củng cố quyền lực và chuẩn bị người kế nhiệm trước khi nhiệm kì sáu năm duy nhất của ông kết thúc vào năm 2028.
Bạo lực chính trị trong quá khứ ở Philippines bao gồm vụ ám sát ông Benigno Aquino, một thượng nghị sĩ kiên quyết phản đối nền cai trị của tổng thống Marcos cha, khi ông bước ra khỏi máy bay lúc trở về nhà sau thời gian lưu vong chính trị vào năm 1983.
**********
Tổng thư ký NATO Mark Rutte đến Florida hội đàm với ông Trump
Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã gặp gỡ Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump tại Palm Beach ở bang Florida vào ngày thứ Sáu, một phát ngôn viên của liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương cho biết vào ngày thứ Bảy.
"Họ đã thảo luận về nhiều vấn đề an ninh toàn cầu mà Liên minh đang đối mặt," người phát ngôn Farah Dakhlallah nói trong một phát biểu ngắn.
Trên website của mình, NATO cho biết ông Rutte và đội ngũ của ông cũng đã gặp Dân biểu Mike Waltz, người được ông Trump chọn làm cố vấn an ninh quốc gia khi ông quay trở lại Nhà Trắng, và các thành viên khác trong đội ngũ an ninh quốc gia của tổng thống đắc cử.
Ngày thứ Sáu, NATO không trả lời yêu cầu bình luận về các báo cáo của truyền thông Hà Lan cho biết ông Rutte - cựu thủ tướng Hà Lan - đã bay đến Florida trên một chiếc máy bay của chính phủ Hà Lan để gặp ông Trump.
Ông Rutte, nhậm chức tổng thư kí NATO vào tháng trước, được nhiều người coi là một trong những nhà lãnh đạo Châu Âu giỏi nhất trong việc xây dựng mối quan hệ làm việc tốt với ông Trump trong nhiệm kì tổng thống Mỹ đầu tiên của ông từ năm 2017 đến 2021.
***********
