Ngày 26-8, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết việc nhà sáng lập Pavel Durov của Telegram bị bắt tại Pháp nằm trong khuôn khổ một cuộc điều tra tư pháp, và việc này không có bất kỳ động cơ chính trị nào.

Tuyên bố của ông Macron trên X cũng là xác nhận chính thức đầu tiên liên quan đến việc Pháp bắt giữ CEO Telegram. Hôm 24-8, ông Durov bị bắt tại sân bay Le Bourget ở ngoại ô Paris, ngay sau khi máy bay riêng bay từ Azerbaijan vừa hạ cánh.

Theo Hãng tin Reuters, việc thiếu một xác nhận chính thức về lý do ông Durov bị bắt đã dẫn đến nhiều suy đoán. Trong khi đó, Tổng thống Pháp nói ông đã đọc những thông tin sai lệch liên quan đến việc Pháp bắt giữ nhà sáng lập Telegram, nói thêm rằng Paris cam kết sâu sắc về quyền tự do ngôn luận.

"Việc bắt giữ lãnh đạo Telegram trên lãnh thổ Pháp diễn ra như một phần của một cuộc điều tra tư pháp. Đây không phải là một quyết định chính trị. Nó phụ thuộc vào quyết định của các thẩm phán", ông Macron viết trên X.

Một phát ngôn viên của cảnh sát Pháp nói riêng với Hãng tin Reuters rằng ông Durov đang bị các văn phòng quốc gia về tội phạm mạng và lừa đảo điều tra, liên quan đến việc không hợp tác về vấn đề tội phạm mạng và tài chính trên ứng dụng Telegram. Ông Durov vẫn đang bị giam giữ.

Nhà sáng lập Telegram Durov có song tịch Pháp và UAE. Được xem là "Mark Zuckerberg của Nga", tỉ phú 39 tuổi này được ước tính có tài sản trị giá 15,5 tỉ USD.

Hồi tháng 4, ông Durov nói một số chính phủ đang tìm cách gây sức ép với ông, nhưng Telegram vẫn nên duy trì là một nền tảng trung lập và không là một "nhân tố địa chính trị".

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines ngày 26/8 tố cáo hành động của Trung Quốc ở Biển Đông là “hoàn toàn phi pháp” sau vụ đụng độ ở vùng biển tranh chấp hôm 25/8 liên quan đến nhiệm vụ mà Manila cho biết là tiếp tế cho ngư dân.

“Chúng ta phải lường trước những hành vi như thế này từ Trung Quốc vì đây là một cuộc đấu tranh. Chúng ta phải sẵn sàng lường trước và làm quen với những hành động như thế này của Trung Quốc, những hành động hoàn toàn bất hợp pháp, như chúng ta đã nhiều lần nói”, Bộ trưởng Quốc phòng Gilberto Teodoro nói với các phóng viên.

Lực lượng đặc nhiệm Biển Đông của Manila tố cáo các tàu Trung Quốc đâm húc và xịt vòi rồng vào một tàu đánh cá của Philippines đang vận chuyển thực phẩm, nhiên liệu và thuốc men cho ngư dân Philippines. Vụ việc xảy ra gần bãi cạn Sa Bin.

Lực lượng cảnh sát biển Trung Quốc thì nói rằng tàu Philippines “đã phớt lờ những cảnh báo nghiêm túc liên tục và cố tình tiếp cận và đâm” vào tàu thực thi pháp luật của Trung Quốc, dẫn đến va chạm.

Khi được hỏi liệu vụ việc mới nhất này có kích hoạt các nghĩa vụ theo hiệp ước giữa Hoa Kỳ và Philippines hay không, ông Teodoro trả lời: “Đó là cầm đèn chạy trước ô tô. Hãy ngăn chặn một cuộc tấn công vũ trang. Đó là điều quan trọng hơn.”

Các quan chức Hoa Kỳ bao gồm cả Tổng thống Joe Biden đã tái khẳng định “cam kết sắt đá” của Washington trong việc hỗ trợ Philippines chống lại các cuộc tấn công vũ trang vào tàu thuyền và binh lính của Philippines ở Biển Đông.

“Mọi người đều quá tập trung vào cuộc tấn công vũ trang”, ông Teodoro nói. “Chúng ta hãy tự làm cho mình đủ mạnh để điều đó không xảy ra”.

Tòa đại sứ Trung Quốc tại Manila chưa hồi đáp yêu cầu bình luận.

Cuộc đụng độ hôm 25/8 đã làm lu mờ các nỗ lực xây dựng lại lòng tin và quản lý tốt hơn các tranh chấp ở Biển Đông sau nhiều tháng đối đầu.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông, bao gồm các khu vực mà Philippines, Đài Loan, Malaysia, Indonesia, Việt Nam và Brunei cũng có tuyên bố chủ quyền.

Một tòa án trọng tài quốc tế năm 2016 đã phán quyết rằng yêu sách của Trung Quốc không có cơ sở theo luật pháp quốc tế, một quyết định mà Bắc Kinh đã bác bỏ.

Hàng nghìn quân nhân từ Indonesia, Hoa Kỳ và 8 nước khác hôm 26/8 bắt đầu hai tuần tập trận tập trung vào năng lực chung ở Châu Á - Thái Bình Dương.

Khu vực này, đặc biệt là ở Biển Đông, đã chứng kiến căng thẳng gia tăng trong năm nay với các điểm nóng giữa các quốc gia ven biển tuyên bố chủ quyền đối với các đảo và tuyến đường thủy đang tranh chấp.

Cuộc tập trận thường niên — được gọi là Super Garuda Shield — bắt đầu tại Sidoarjo, Đông Java, Indonesia triển khai hơn 4.400 quân tham gia.

Quân đội Indonesia cho biết khoảng 1.800 quân nhân Hoa Kỳ và hàng trăm quân nhân từ các quốc gia khác cũng sẽ tham gia.

Cuộc tập trận này được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2007, đã phát triển thành một sự kiện chung, đa quốc gia, đẳng cấp thế giới hầu nâng cao năng lực chung.

Chương trình bao gồm các cuộc trao đổi chuyên gia học thuật, hội thảo phát triển chuyên môn, bài tập chỉ huy và kiểm soát, và huấn luyện thực địa kết thúc bằng một sự kiện bắn đạn thật.

Chương trình huấn luyện sẽ bao gồm các bài tập về nhân viên và mạng, hoạt động không vận, các cuộc không kích chung, bài tập đổ bộ và các hoạt động mô phỏng trên bộ.

Ông Charles Flynn, tướng chỉ huy Lục quân Hoa Kỳ tại Thái Bình Dương, cho biết trong một tuyên bố vào tuần trước rằng các cuộc tập trận sẽ thể hiện cam kết đối với một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương an toàn, ổn định và an ninh.

Cuộc tập trận kéo dài hai tuần, sẽ được tổ chức cho đến ngày 6 tháng 9 tại nhiều địa điểm trên khắp cả nước Indonesia, còn có sự tham gia của Úc, Nhật Bản, Anh, Singapore, Hàn Quốc, Canada, New Zealand và Pháp.

Brazil, Đức, Malaysia, Philippines, Thái Lan, Hà Lan, Đông Timor và Papua New Guinea đang tham gia cuộc tập trận với tư cách là quan sát viên.

Ngày 26/8, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ phụ trách kiểm soát vũ khí và an ninh quốc tế Bonnie Jenkins và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Hà Kim Ngọc chủ trì đối thoại chính trị-an ninh-quốc phòng Việt Nam-Hoa Kỳ lần thứ 13.

Trong cuộc đối thoại thường niên lần này ở Hà Nội, hai bên thảo luận về những tiến bộ trong mối quan hệ song phương khi Washington và Hà Nội chuẩn bị kỷ niệm năm đầu tiên của Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Hoa Kỳ-Việt Nam, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết trong thông cáo hôm 26/8.

Nghị trình cuộc đối thoại năm nay bao gồm các thảo luận về quan hệ song phương, hợp tác quốc phòng, an ninh và thực thi pháp luật, khắc phục hậu quả chiến tranh và hợp tác công nghệ mới nổi, theo thông cáo của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội.

Truyền thông Việt Nam tường thuật rằng bà Jenkins, trưởng đoàn Mỹ, đánh giá cao việc hai bên triển khai hiệu quả các thỏa thuận đã có về hợp tác quốc phòng-an ninh và nhất trí tiếp tục coi khắc phục hậu quả chiến tranh là ưu tiên cao trong quan hệ hai nước.

“Hoa Kỳ cam kết tiếp tục dành nguồn lực hợp tác và hỗ trợ Việt Nam khắc phục hậu quả chiến tranh, tẩy độc dioxin, rà phá bom mìn, hỗ trợ nạn nhân da cam và tìm kiếm, quy tập, định danh hài cốt liệt sỹ Việt Nam”, trang Đảng Cộng sản dẫn lời bà Jenkins cho hay.

Trong khi đó Thứ trưởng Ngọc đề nghị hai bên tăng cường phối hợp, đưa khuôn khổ Đối tác Chiến lược Toàn diện ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và ổn định; tăng cường tiếp xúc cấp cao để duy trì tính ổn định và đà phát triển tích cực của quan hệ song phương, phát huy hiệu quả các cơ chế đối thoại, trong đó có đối thoại chính trị-an ninh-quốc phòng.

Ngoài các cuộc gặp gỡ với giới chức chính phủ Việt Nam, Thứ trưởng Jenkins cũng sẽ tham gia thảo luận bàn tròn với các tổ chức phi chính phủ về triển khai công tác rà phá bom mìn chưa nổ và thảo luận với sinh viên về vai trò của phụ nữ trong an ninh quốc tế, thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết thêm.

Trong một thông cáo hôm 23/8, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết bà Uzra Zeya, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách về an ninh dân sự, dân chủ và nhân quyền, sẽ tới Kuala Lumpur, Malaysia và Hà Nội, Việt Nam, từ ngày 25 đến 31/8, để thảo luận và tìm hiểu về nhân quyền, hợp tác nhân đạo và vấn đề an ninh dân sự lấy con người làm trung tâm.

Tại Hà Nội, Thứ trưởng Zeya sẽ nêu bật sức mạnh và sự năng động của mối quan hệ Hoa Kỳ-Việt Nam nhằm đạt được các mục tiêu chung là hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới, theo thông cáo vừa nêu.

Trong những cuộc gặp với các quan chức cấp cao của Việt Nam, Thứ trưởng Zeya sẽ nhấn mạnh cam kết của Hoa Kỳ đối với Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Hoa Kỳ-Việt Nam, bao gồm “việc thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền, bao gồm quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng, hỗ trợ cho các nhóm bị thiệt thòi và dễ bị tổn thương, và phối hợp để giải quyết các thách thức toàn cầu, bao gồm buôn bán người và các tội phạm xuyên quốc gia khác”, thông cáo viết.

Bà Allison Peters, Phó Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao động (DRL) sẽ tháp tùng bà Zeya trong chuyến công du này.

Quốc hội Việt Nam hôm thứ Hai (26/8) bỏ phiếu bổ nhiệm ba phó thủ tướng, một bộ trưởng môi trường và một bộ trưởng tư pháp mới cho nhiệm kỳ 2021-2026 trong phiên họp bất thường chỉ trong một ngày tại Hà Nội để giải quyết các vấn đề về nhân sự. Đây được xem là một đợt cải tổ lớn khác đối với các vị trí lãnh đạo cấp cao trong chính phủ của quốc gia do đảng Cộng sản lãnh đạo, trong khi vị trí chủ tịch nước (hiện do Tổng bí thư Tô Lâm kiêm nhiệm) sẽ được bầu vào tháng 10, lần thứ ba trong vòng chưa đầy hai năm chức vụ này bị thay thế nhân sự, Reuters, Bloomberg và truyền thông trong nước đưa tin.

Các phó thủ tướng mới được quốc hội phê chuẩn hôm 26/8 là Bộ trưởng ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Bộ trưởng tài chính Hồ Đức Phớc và Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình. Ông Bùi Thanh Sơn và Hồ Đức Phớc tạm thời tiếp tục đảm nhiệm vị trí bộ trưởng ngoại giao và bộ trưởng tài chính.

Với 3 tân phó thủ tướng vừa được bổ nhiệm, hiện chính phủ Việt Nam có 6 lãnh đạo, bao gồm Thủ tướng Phạm Minh Chính và 5 phó thủ tướng là Trần Hồng Hà, Lê Thành Long, Nguyễn Hòa Bình, Bùi Thanh Sơn và Hồ Đức Phớc.

Cũng tại phiên họp ngày 26/8, Quốc hội Việt Nam cũng phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ, miễn nhiệm chức vụ phó thủ tướng nhiệm kỳ 2021-2026 đối với hai ông Trần Lưu Quang và Lê Minh Khái, và miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng Tư pháp đối với ông Lê Thành Long và Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường đối với ông Đặng Quốc Khánh, theo Nhân Dân. Thay cho hai vị trí này, Quốc hội bổ nhiệm ông Nguyễn Hải Ninh làm Bộ trưởng Tư pháp và ông Đỗ Đức Duy làm Bộ trưởng Môi trường. Cả hai đều từng làm bí thư tỉnh ủy.

Trước đó, Quốc hội đã chấp thuận đơn từ chức của ông Lê Minh Khái, phó thủ tướng phụ trách về kinh tế và là người đã thúc giục Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen cấp quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam vào tháng 6. Tuy nhiên vào đầu tháng này, chính quyền Biden đã từ chối công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Theo thông tin trên trang web của chính phủ Việt Nam, ông Khái và Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cùng một loạt lãnh đạo khác đã bị kỷ luật vì những vi phạm liên quan đến cuộc điều tra về dự án khu phức hợp nghỉ dưỡng - dân cư Đại Ninh tại tỉnh Lâm Đồng. Ông Mai Tiến Dũng, cựu Chánh Văn phòng Chính phủ, cũng đã bị bắt giữ vào tháng 5 liên quan đến cuộc điều tra này.

Còn ông Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang được Quốc hội bãi nhiệm phó thủ tướng vì đã được điều động làm Trưởng ban Kinh tế Trung ương từ ngày 16/8.

Trong hơn một năm qua, Việt Nam đã chứng kiến những biến động chính trị thượng tầng khi có đến hai chủ tịch nước và một chủ tịch quốc hội phải từ chức vì cáo buộc vi phạm các quy định về chống tham nhũng, hàng trăm nhân vật cấp cao khác đã từ chức, bao gồm cả các thành viên của Bộ Chính trị, giữa bối cảnh chiến dịch chống tham nhũng toàn diện, thường được gọi là chiến dịch “đốt lò” - do ông Nguyễn Phú Trọng khởi xướng, và những người chỉ trích cho rằng nó đã được các phe phái trong đảng sử dụng để loại bỏ các đối thủ, theo Bloomberg.

Chủ tịch nước Tô Lâm, người vừa nhậm chức tổng bí thư vào ngày 3/8 sau khi cố tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng qua đời, tuyên bố ông sẽ kiên quyết tiếp tục đẩy mạnh xóa bỏ tham nhũng trong khi nỗ lực giảm bớt các nút thắt quan liêu để hỗ trợ nền kinh tế.

Theo Reuters, tình trạng bất ổn do những thay đổi liên tục ở thượng tầng chính trị Việt Nam đã làm giảm sút tâm lý của các nhà đầu tư nước ngoài tại trung tâm công nghiệp hướng đến xuất khẩu, nơi có các nhà máy của một số công ty đa quốc gia lớn và phụ thuộc rất nhiều vào nguồn tài trợ từ nước ngoài.

Hãng thông tấn Anh trích dẫn dữ liệu cho biết người nước ngoài chủ yếu bán chứng khoán Việt Nam trong nhiều tuần biến động chính trị, và đầu tư trực tiếp của phương Tây đã tụt lại so với Trung Quốc trong những tháng gần đây.

Ngoài ra, cuộc chiến chống tham nhũng cũng làm chậm lại các cải cách và dự án, vì các quan chức trì hoãn các quyết định vì lo sợ hậu quả của chiến dịch. Sự tê liệt về mặt hành chính khiến Việt Nam mất đi khoản viện trợ nước ngoài ít nhất 2,5 tỷ đô la trong giai đoạn 2022-2024, vẫn theo Reuters.

Hôm 26/8, Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường vào cuối phiên họp bất thường cho biết quốc hội sẽ bầu một chủ tịch nước mới vào tháng 10 trong phiên họp thường kỳ, chấm dứt nhiều tuần đồn đoán về thời điểm và liệu ông Lâm có từ bỏ chức chủ tịch nước hay không.