(VNExpress) – Một cựu thứ trưởng bộ Công Thương bị phạt 6 năm tù vì gây thiệt hại cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam hơn 1.000 tỉ đồng. Phán quyết được Tòa án Hà Nội đưa ra hôm nay, 29/04/2025, sau 8 ngày xét xử. Cựu thứ trưởng Công Thương Hoàng Quốc Vượng bị tuyên 6 năm tù do phạm tội tạo điều kiện cho một số công ty điện Mặt trời được hưởng giá điện ưu đãi không đúng quy định, hậu quả là Tập đoàn Điện lực Việt Nam phải mua giá điện đắt hơn. 

(AFP) - Hồng Kông : 4 dân biểu đối lập được trả tự do sau hơn 4 năm giam giữ. Cảnh sát Hồng Kông hôm nay 29/04/2025 thông báo đây là 4 cựu dân biểu từng bị kết tội âm mưu lật đổ chính quyền, bị tuyên án tù giam trong phiên tòa xét xử 45 nhà hoạt động ủng hộ dân chủ.Claudia Mo, Kwok Ka-ki, Jeremy Tam và Gary Fan bị cáo buộc đã tổ chức một cuộc bầu cử sơ bộ không chính thức vào năm 2020, nhằm chọn ra các ứng cử viên cho cuộc bầu cử Hội đồng Lập pháp (Nghị Viện Hồng Kông). Họ đã bị giam giữ kể từ tháng 3 năm 2021.

(AFP) – Amnesty International chỉ trích chính quyền Trump. Trong bản báo cáo thường niên được công bố hôm nay 29/04/2025, tổ chức Ân xá Quốc tế nêu bật mối đe dọa ngày càng tăng đối với quyền con người, nêu ví dụ những cường quốc như Mỹ, Nga và Trung Quốc đang "phá hoại" những thành tựu của luật pháp quốc tế. Tổ chức này cũng chỉ trích những vi phạm nhân quyền tại các quốc gia như Sudan, Ukraina và Afghanistan, đồng thời lên án sự thờ ơ của thế giới đối với những tội ác, đặc biệt là cuộc chiến ở dải Gaza và cuộc khủng hoảng tại Sudan. Amnesty cũng cảnh báo về các cuộc tấn công vào quyền của phụ nữ và cộng đồng LGBT+… Đặc biệt Ân Xá Quốc Tế lên án các "cuộc tấn công trực diện" của Donald Trump vào luật pháp quốc tế kể từ khi ông trở lại Nhà Trắng. Bản báo cáo được công bố đúng vào thời điểm đánh dấu 100 ngày đầu tổng thống Donald Trump cầm quyền trong nhiệm kỳ thứ hai.

(AFP) – Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha bác bỏ khả năng mạng lưới điện bị tấn công mạng. Nhà chức trách hai nước hôm nay, 29/04/2025, khẳng định đó không phải là nguyên nhân gây ra sự cố mất điện diện rộng vào hôm qua 28/04, khiến Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha rơi vào hỗn loạn. Hôm nay, điện, internet, tàu hỏa và các cửa hàng đã hoạt động bình thường trở lại.

(AFP - Le Monde) – « Hiệp ước hữu nghị » với Ba Lan : Lần đầu tiên Pháp ký kết hiệp ước này với một quốc gia không có chung biên giới. Cho đến nay, Pháp đã ký ba hiệp ước hữu nghị với Đức (năm 2019), với Ý (2021) và với Tây Ban Nha (2023). Hiệp ước với Ba Lan dự kiến được ký vào ngày 07/05 tại Nancy, theo thông báo của tổng thống Emmanuel Macron trên Paris Match hôm qua 28/04. 

(AFP) – Hơn 140 người bị truy tố vì hỗ trợ dân nhập cư không giấy tờ vào châu Âu, theo tố cáo của Picum, một tổ chức bảo vệ dân nhập cư. Theo báo cáo của Picum công bố hôm nay, 29/04/2025, vì đã cứu giúp người di cư trên biển mà hơn 80 người bị truy tố trong năm 2024. Khoảng 20 người khác bị truy tố do cung cấp nước uống, thực phẩm hay quần áo. Picum báo động số người bị truy tố gia tăng bốn năm liên tiếp, nêu rõ trường hợp của 5 người có nguy cơ bị phạt tù do cung cấp hỗ trợ nhân đạo cho dân nhập cư tại biên giới Ba Lan – Belarus, hay 7 nhà tranh đấu người Basque bị truy tố vì giúp 36 người di cư vượt biên giới Tây Ban Nha – Pháp. 

(AFP) – Pháp để xuất châu Âu đánh thuế đối với tất cả « kiện hàng nhỏ » (chủ yếu từ Trung Quốc) kể từ năm tới. Hiện tại, các kiện hàng có giá trị dưới 150 euro nhập vào châu Âu được miễn thuế. Có đến 91% trong tổng số khoảng 4,6 tỉ euro hàng hóa vào châu Âu năm 2024, dưới hình thức kiện hàng trị giá dưới 150 euro, là từ Trung Quốc. Theo bộ trưởng bộ Ngân sách công của Pháp, Amélie de Montchalin, hôm nay, 29/04/2024, để chuẩn bị cho cuộc cải cách lớn về thuế quan của Liên Âu vào năm 2028, Paris ủng hộ việc nhanh chóng thiết lập một cơ chế áp thuế đối với tất cả các kiện hàng nhỏ trong vòng hai năm 2026 - 2028. Tiền thu được sẽ được dùng để chi trả cho các hoạt động kiểm soát. Năm 2028, châu Âu dự kiến bỏ chế độ miễn thuế với loại hàng này.  

(AFP) – Khuyến cáo của giới chuyên gia Pháp: Cần cấm trẻ dưới 6 tuổi sử dụng màn hình thay vì dưới 3 tuổi. Năm tổ chức chuyên về trẻ em ra một tuyên bố chung hôm nay, 29/04/2025, khẳng định hoạt động trên màn hình (bao gồm tivi, máy tính bảng, điện thoại di động…) trước 6 tuổi « làm tổn hại nặng nề đến sức khỏe và trí tuệ của trẻ nhỏ ». Khuyến cáo hiện nay tại Pháp chỉ dừng ở mức dưới 3 tuổi. Năm tổ chức chuyên gia nói trên nhấn mạnh là mức cấm hiện nay là « hoàn toàn không đủ », « cần được cập nhật với các kiến thức mới ». Năm tổ chức chuyên gia nói trên bao gồm Hiệp hội bác sĩ nhi khoa Pháp, Hiệp hội Y tế công, Hiệp hội tâm thần học trẻ em và thiếu nhi, Hiệp hội nhãn khoa và Hiệp hội Y tế và Môi trường Pháp ngữ.

(AFP) - Hôm nay, 29/04/2025 là đúng 80 năm phụ nữ Pháp lần đầu đi bầu. Đó là một cuộc bầu cử cấp địa phương.Sử gia Françoise Thébaud, chuyên gia về phong trào nữ quyền cho biết quyền bầu cử của phụ nữ Pháp là kết quả một cuộc đấu tranh lâu dài và được ban hành qua sắc lệnh ngày 21/04/1944 của chính phủ lâm thời của de Gaulle.Đây được xem là một cuộc cách mạng sâu rộng về nữ quyền, bởi khi đó bộ luật dân sự của Pháp vẫn hạn chế quyền tự chủ của phụ nữ. Đến năm 1965, một đạo luật cho phép phụ nữ đã có chồng được đi làm việc và mở tài khoản ngân hàng mà không cần có sự cho phép của người chồng. 

(AFP) - Liên hoan phim quốc tế Cannes thông báo thành phần ban giám khảo. Theo thông báo hôm 28/04/2025 của chủ tịch LHP Cannes 2025, Juliette Binoche (diễn viên của Pháp), diễn viên Halle Berry của Mỹ, nhà văn Pháp gốc Maroc Leila Slimani, và nhà điện ảnh Hàn Quốc Hong Sangsoo, là 3 trong số 9 thành viên ban giám khảo liên hoan năm nay. Ban giám khảo gồm 5 nữ và 4 nam. Những người còn lại đến từ Ý, Mỹ, Ấn Độ, Mêhicô, Congo. Liên hoan Cannes năm nay diễn ra từ ngày 13 đến ngày 24/05.

(AFP) - Amazon phóng các vệ tinh đầu tiên trong chùm vệ tinh internet Kuiper. 27 vệ tinh của Amazon được phóng lên quỹ đạo bằng tên lửa AtlasV của tập đoàn ULA vào tối 28/04/2025, từ mũi Canaveral, bang Florida của Mỹ, nhằm phục vụ dịch vụ kết nối internet đường truyền tốc độ cao từ không gian, cạnh tranh với tập đoàn Starlink của tỷ phú Elon Musk. Chùm vệ tinh internet Kuiper của Amazon dự tính sẽ gồm tổng cộng 3.200 vệ tinh. Hiện đang bị chậm hơn đối thủ Starlink, Amazon đã đầu tư hơn 10 tỷ đô la vào dự án này. Các vệ tinh được dự kiến đi vào hoạt động ngay trong năm nay.

(Reuters) – DeepSeek hoạt động trở lại tại Hàn Quốc. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo DeepSeek của Trung Quốc hôm qua, 28/04/2025, đã hoạt động trở lại tại Hàn Quốc sau hai tháng bị cấm. Trước đó, vào tháng 2, chính quyền Seoul đã chặn DeepSeek do phát hiện ứng dụng trí tuệ nhân tạo này chuyển dữ liệu và nội dung truy vấn sang Trung Quốc mà không có sự cho phép của người dùng. Sau sự việc, DeepSeek đã cập nhật chính sách về quyền riêng tư, cam kết tuân thủ Luật Bảo vệ Thông tin Cá nhân của Hàn Quốc.

(AFP) – Nhóm BRICS họp tại Brazil để thể hiện sự đoàn kết trước chính sách thuế quan của tổng thống Mỹ Donald Trump. Cuộc họp diễn ra hôm qua, 28/04/2025, trong bối cảnh Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu do ảnh hưởng từ chính sách thuế quan mới của Mỹ. Các ngoại trưởng từ 10 nước thành viên, gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi và 5 nước mới, đang thảo luận về việc bảo vệ hệ thống thương mại đa phương và giảm phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ. BRICS dự kiến sẽ tăng giao dịch bằng tiền tệ của các nước thành viên, nhưng cho rằng còn quá sớm để nghĩ đến chuyện tạo ra một đồng tiền chung.

Cuộc chiến thuế quan do tổng thống Trump khởi động và những đòn đáp trả của Bắc Kinh đều khiến các địa phương xuất khẩu của Trung Quốc chịu đau đớn, theo nhận định ngày 27/04 của thông tín viên báo Le Monde tại Bắc Kinh. Người tiêu dùng Mỹ tạm thời chưa cảm nhận được hệ quả vì các container mất gần một tháng để cập bờ Tây Hoa Kỳ, thậm chí là hai tháng nếu đến bờ Đông. Tuy nhiên, Gene Seroka, giám đốc cảng Los Angeles « dự báo từ giờ đến hai tháng nữa, số lượng container giảm 35% vì tất cả hàng xuất khẩu từ Trung Quốc cho các nhà phân phối lớn hoặc các nhà sản xuất lớn đã dừng lại ».

Mỹ « hạ nhiệt » nhưng Trung Quốc chưa chấp nhận kiểu « ban ơn »

Hai bên đều cố gắng giảm thiểu tác động của cuộc chiến thương mại. Dấu hiệu « yếu đuối » đầu tiên xuất phát từ phía Mỹ, theo nhật báo Le Monde. Ngày 12/04, tổng thống Trump loại điện thoại thông minh, máy tính và nhiều mặt hàng thiết bị điện tử, chủ yếu nhập từ Trung Quốc, ra khỏi danh sách thuế 145%. Ông khẳng định trong bài phỏng vấn đăng trên tạp chí Time là sẽ đạt được thỏa thuận với Bắc Kinh « trong ba hoặc bốn tuần nữa ». Bộ trưởng Tài Chính Scott Bessent cũng tỏ vẻ lạc quan tương tự khi cho rằng mức thuế lên đến 145% đối với Trung Quốc sẽ được giảm « đáng kể » và hai nước có thể đạt được một thỏa thuận.

Nhưng Bắc Kinh không dễ dàng chấp nhận kiểu « ban ơn » như vậy mà ngược lại, « lên gân » với Washington khi đặt điều kiện đối thoại là « Mỹ phải sửa chữa những sai lầm, ngừng đe dọa và gây áp lực với các nước khác, đồng thời hủy bỏ toàn bộ những biện pháp thuế quan đơn phương đối với Trung Quốc ». Nhưng đằng sau những phát biểu cứng rắn, Bắc Kinh cũng bắt đầu loại một số sản phẩm thiết yếu khỏi mức thuế 125% nhắm vào hàng Mỹ.

Ví dụ ngày 24/04, Trung Quốc quyết định không đánh thuế động cơ máy bay, càng hạ cánh, vỏ động cơ máy bay nhập từ Hoa Kỳ. Nếu không mua linh kiện máy bay từ Mỹ, ngành hàng không Trung Quốc sẽ bị tác động nặng nề vì vẫn phải bảo trì phi đội Boeing. Cho dù máy bay nội địa C919 đã hoạt động, nhưng cũng cần rất nhiều linh kiện nhập từ phương Tây, trong đó có động cơ LEAP của liên doanh Pháp-Mỹ. Theo hãng thông tấn Bloomberg, Trung Quốc cũng dự kiến loại nhiều sản phẩm khác khỏi mức thuế 125%, như thiết bị y tế, khí ethan được sử dụng trong sản xuất nhựa. Còn theo tạp chí kinh tế Tài Kinh (Caijing), Trung Quốc nới lỏng thuế quan trả đũa đối với 8 loại chíp bán dẫn. Các doanh nghiệp đã trả thuế sẽ được hoàn lại.

Trung Quốc « làm chủ tình hình » với Mỹ

Những biện pháp giảm nhẹ này cần được hiểu theo cả hai nghĩa, hoặc đây là một cử chỉ hòa dịu cho thấy sự uyển chuyển đằng sau giọng điệu hung hăng hoặc là một sự điều chỉnh cần thiết để chắc chắn rằng Trung Quốc có thể làm chủ tình hình. Nhưng để giữ được thế cân bằng với Mỹ trong nhiệm kỳ 2 của tổng thống Trump, Bắc Kinh đã rút ra bài học và chuẩn bị tốt hơn so với năm 2017.

Trung Quốc liên tục khởi xướng nhiều ý tưởng mang tầm quốc tế, tìm kiếm đối tác và để thể hiện là một miền đất ổn định trước một chính quyền Mỹ « bất ổn », không ngừng « ỷ thế mạnh để áp đặt ». Trong vòng một tháng, Bắc Kinh nói chuyện với nhiều đối tác tiềm năng, vẫn dè chừng Trung Quốc, như Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Liên Hiệp Châu Âu, thuyết phục các nước trong nhóm BRICS. Chủ tịch Tập Cận Bình vận động « một mặt trận chung » chống chính sách của tổng thống Trump tại Việt Nam, Cam Bốt và Malaysia - ba nước Đông Nam Á cũng chịu mức thuế đối ứng cao từ Mỹ.

Trên nhật báo Les Echos ngày 28/04, giáo sư địa-chính trị Philippe Le Corre của trường ESSEC cho rằng nhìn từ Mỹ, để có thể khởi động đàm phán với Trung Quốc thì trước mắt cần phải giảm thuế, sau hàng loạt phát biểu hăm dọa hùng hồn trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ của tổng thống Trump. Nhưng liệu chính quyền Trung Quốc có sẵn sàng không ? Dĩ nhiên Bắc Kinh sẽ mừng thầm nếu giảm được mức thuế « cao ngất ngưởng » 145%, nhưng đồng thời chính quyền Trung Quốc sẽ bình tĩnh, tiếp tục phân tích tình hình, và sẽ không thể hiện bất kỳ dấu hiệu yếu đuối nào.