Lao Động

Hà Phan (tổng hợp)

1-7-2016

Ngày phán quyết đã gọi tên thủ phạm Formosa với lý do chập điện không xử lý nước thải và cứ thế tuôn ra biển giết chết cá tôm. 500 triệu đô là cái giá phải trả cho chuyện đã qua, còn tương lai? Chuyện nan giải nhất đã có lời giải nhưng vì sao chỉ có 13km đường ở Hà Nội lại đội vốn 3.100 tỷ và cầu trăm tỷ chưa giao đã gãy thì tạm ngửa cổ hỏi Trời…

1. Cá chết do Formosa chập điện

Cuối cùng thì không phải tảo đỏ hay thủy triều hồng gì đâu, nguyên nhân cá chết hoàn toàn do Formosa cả thôi. Chiều qua, Chính phủ đã họp báo công bố thủ phạm và Chủ tịch Cty này gập đầu xin lỗi. Formosa không chỉ mất 500 triệu đô bồi thường mà còn phải hoàn thiện công nghệ để xử lý triệt để ô nhiễm. Cái lớn nhất là chữ tín (nếu có) với thương hiệu thì bay từ bữa nào rồi.

Tập đoàn vài chục tỉ đô thì nửa tỉ vẫn xót lắm nhưng cái giá chúng ta phải trả không đong đếm được đâu. Bảo Formosa mất mát chẳng nhỏ nhưng xứ này thiệt hại có phần hơn đấy. Nước mắt ngư dân, đau lòng biển chết và hệ lụy trải dài… tiền nào mua lại? Giờ này ai dám chắc đến khi nào biển Bắc Trung bộ lại trong xanh, cá tôm lại đầy như xưa? Hôm qua nghe độc tố phenol rồi xyanua làm cá không sống lại giật bắn mình nhớ lại thím nào bảo ăn 1,5 tấn cá/ngày nhiễm chất ấy mới có vấn đề!

Hơi lâu và vất vả nhưng theo Bộ trưởng TNMT Trần Hồng Hà thì: “Hơn 50% mẫu cá chết thu được có chứa phenol, xyanua. Thứ hai, trong vùng chỉ có nhà máy luyện cốc của Formosa Hà Tĩnh thải ra phenol, xyanua. Formosa Hà Tĩnh không thể chối cãi vì chúng tôi đã đưa ra 53 hành vi mà họ vi phạm, từ các sai sót trong thiết kế, thi công, xây dựng cho đến vận hành. Mấu chốt chính là phát hiện từ ngày 1/4 đến ngày 5/4, lượng điện tiêu thụ giảm bất thường, chỉ bằng 15% so với ngày trung bình. Điều đó khiến chúng tôi tập trung vào nghi ngờ có vấn đề trong quá trình vận hành chạy thử của Formosa Hà Tĩnh. Sau nhiều ngày thu thập bằng chứng, đấu tranh cuối cùng Formosa phải thừa nhận có sự cố chập điện liên quan đến việc vận hành của quá trình kích hoạt vi sinh ở khu xử lý nước thải. Đây là khâu quyết định việc có xử lý được phenol hay không. Hệ thống này tê liệt dẫn đến nước thải bị đổ ra biển mà chưa qua xử lý”. Đọc tâm sự của ông mới nghẹn với Formosa. Đừng bảo họ không biết sự cố dù chiều qua vẫn đổ lỗi cho nhà thầu phụ. Hết đường mới bớt cãi và cúi đầu.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà phát biểu trước khi ban lãnh đạo Formosa xin lỗi. (Ảnh: Võ Thành/VNExpress)

Còn ai nữa để Formosa xả thải thẳng ra biển? Không chỉ yêu cầu từ Chính phủ mà dân chúng đều mong mỏi ai làm nấy chịu, ăn đều chia đủ. Thảm họa này chẳng ít thì nhiều bộ phận rất lớn lãnh hậu quả bởi bộ phận không nhỏ tắc trách, vô tâm. Qua rồi thời bất chấp tất cả nhân danh quy trình vì cái này cái kia các ông anh à! Không rút dây kinh nghiệm mãi được đâu. Xem tại đây và tại đây

2. Cấm đi xe máy chứ không cấm mua!

Hôm qua sốt ruột với anh Formosa lắm nhưng cũng suýt té ghế với chủ trương Hà Nội cấm xe máy chứ không cấm mua sở hữu. Phải nói ngay là giơ cả hai tay ủng hộ cấm tiệt xe máy dù tôi cũng hai bánh mà thôi.

Các bác cứ tìm xe gì hơn xe máy cho anh Nguyễn Văn Dân, họ dựng tượng chứ cần gì phải rào trước đón sau, thò ra thụt vào như lâu nay. Nhưng chưa thấy cái gì khả dĩ hơn thì chỉ cho mua xe máy về ngắm thôi chắc cả Thị lẫn Văn không gật đầu đâu. Kiểu ấy khác nào cưới vợ về nhìn nhau cười.

Nguyên văn thế này: “Thành phố sẽ hạn chế và tiến tới cấm xe máy ở một số tuyến phố nội đô, nhưng không hạn chế quyền sở hữu, mua sắm. Người dân vẫn có thể mua xe và lưu thông bình thường tại các tuyến phố không cấm”. Nhà đây xe đó chẳng lẽ dắt xe đi về? Đã cấm mình chuẩn bị kĩ càng rồi triệt để luôn các bác ạ! Mỗi năm một ý thế này dân chúng ngơ ngác lắm.

Trước mắt các vị cứ tươm tất cái đường sắt uốn lượn như rồng với tìm chỗ cho xe buýt nhanh 10 năm chưa xong ấy. Được thế thôi Thủ đô cũng đỡ ùn ứ, tắc nghẽn lắm rồi không cần chờ 10 năm nữa trảm đám xe máy đâu. Xem tại đây

3. Cầu chưa giao đã sập

Cầu chưa bàn giao đã gãy lòi vật liệu “lạ” (thanhnien.vn)

Cầu chưa bàn giao đã gãy lòi vật liệu “lạ” (thanhnien.vn)

Khi không đúng quy trình hay chẳng nhận do chủ quan thì lỗi tại ai? Ngọc Hoàng đấy các Táo à? Nhớ câu chuyện tôi viết mà cuối năm chầu Ngài bẩm báo. Cầu máng bêtông dẫn nước từ hồ thủy lợi về các vùng hạ lưu ở Bình Thuận được đầu tư hơn 100 tỷ đồng khi chưa bàn giao đã gãy sập. Gãy cầu không chỉ ra bê tông, sắt thép mà người ta còn thấy vật liệu “lạ” nữa cơ đấy!

Lý giải nguyên nhân cầu chưa bàn giao đã sập, ông Nguyễn Hữu Phước, Phó giám đốc Sở NNPTNT Bình Thuận, cho biết: “Công trình chưa được bàn giao, bị sập do mưa lũ. Chúng tôi sẽ cho kiểm tra lại quy trình từ thiết kế, thi công, giám sát để có hướng xử lý”.

Tại Ngọc Hoàng thì không phạm thượng được nhưng cầu xin ông mưa lũ bớt bớt nơi có công trình dễ hỏng do nước ông nhé! Dưới trần, họ thiết kế thi công sợ mưa ngại nắng mong manh dễ vỡ lắm. Có gì ông để bàn giao, nghiệm thu mà tốt nhất là quyết toán xong hãy trút nước. Ông cũng đừng áy náy quá, nếu không vì mưa lũ chắc sẽ có một lý do nào chứ không tự nhiên mà gãy đẹp như thế đâu. Xem tại đây và tại đây

4. 13km đường đội vốn 3.100 tỷ

3.100 tỷ đồng có nhiều không? Quá lớn đối với hàng chục tỉnh, thành, ngành đang chờ rót từng chục tỷ một. Quá khổng lồ đối với hàng triệu người chỉ cần thêm vài trăm ngàn/tháng cuộc sống đã đổi màu. Nhưng lại chẳng là gì so với dự án mở rộng quốc lộ 5 (Hà Nội) chỉ hơn 13km đã đội vốn 3.100 tỷ.

Thanh tra Chính phủ vừa kết luận: “Dự án đường 5 kéo dài đã bộc lộ nhiều sai phạm, tiến độ dự án kéo dài chậm 6 năm, theo đó đã tăng tổng mức đầu tư từ 3.532 tỉ đồng lên 6.661,757 tỉ đồng gây lãng phí ngân sách nhà nước, hiệu quả đầu tư thấp”.

Ai sẽ chịu trách nhiệm? Tập thể. Ai sẽ gánh 3.100 tỷ ấy? Chúng ta. Tập thể và chúng ta trong những trường hợp tương tự thường rất trừu tượng và đôi khi vô hình nên nghe qua lầm bầm rồi kệ. Tiết kiêm ngân sách, hiệu quả cao, không lãng phí mới khó tin chứ 3.100 tỷ nữa ư? Thường thôi, nợ rồi nợ nữa cũng là nợ, đời này chưa đời sau, sau nữa è cổ… Xem tại đây