Ayers Rock là khối đá sa thạch màu đỏ lớn ở miền trung Australia, được UNESCO công nhận Di sản Thế giới. Ngày 16/8/1980, Michael Chamberlain và vợ Lindy, cùng ba con háo hức đem ba con tới đây cắm trại do xung quanh rất nhiều suối, hồ nước, hang đá.

Đêm xuống, các gia đình tụ tập quanh những bữa tiệc nướng ngoài trời. Những con chó hoang dingo lượn lờ xung quanh, lục lọi thùng rác và chờ người ném thức ăn cho.

Khoảng 20h, Lindy dắt hai con trai 6 và 4 tuổi và bế con gái 10 tuần tuổi Azaria vào trong lều cho chúng ngủ. Sau đó cô ra ngoài tiếp tục ăn tối. Vài phút sau, tiếng khóc thét của Azaria khiến cả nhóm hoảng loạn. Lindy vội quay lại lều và kêu lên: "Chúa ơi, Chúa ơi, dingo bắt con tôi rồi!". Azaria đã biến mất. Hai cậu bé con ngẩn ngơ cạnh chiếc nôi trống rỗng của em gái.

Cảnh sát đến, chiếu đèn khắp sàn lều, thấy nhiều vết máu trên thảm. Những du khách xung quanh lập tức chấm dứt cuộc vui, cầm đèn pin lao đi tìm kiếm. Hơn 300 con người mò mẫm trong màn đêm với hy vọng mong manh.

Cuộc tìm kiếm lần theo những đàn dingo quanh vùng không có kết quả. Michael đau khổ thở dài: "Có lẽ con bé chết rồi".

Cảnh sát nói dù chưa có vụ nào gây tử vong, nhưng ghi nhận nhiều vụ tấn công của chó dingo nhằm vào trẻ em. Một số sĩ quan phủ nhận khả năng một con chó có thể kéo một em bé nặng 5 kg đi hàng trăm mét.

Để chứng minh quan điểm của mình, họ kiếm bao cát nặng 5 kg, móc vào dây và thử giữ sợi giây trong miệng. Không ai giữ nổi được quá 30 giây. Trong khi Dingo là loài chó kích cỡ trung bình, trong điều kiện hoang dã, con đực nặng khoảng 15 kg, tức chỉ gấp ba lần khối lượng cô bé mất tích. Giả thiết cô bé bị chó bắt đi bắt đầu lung lay.

Một tuần sau khi Azaria mất tích, một du khách đến một khe nước ở chân Ayers Rock. Khi đang đi bộ dọc theo con đường có nhiều cây cối rậm rạp, du khách phát hiện quần áo rách nát nằm gần một tảng đá, một chiếc tã rách và một bộ áo liền quần, lập tức báo cảnh sát.

Các phòng thí nghiệm khắp Australia tiến hành các thí nghiệm để kiểm tra tính xác thực của lời kể của Lindy. Các mẫu máu, thực vật và tóc được tìm thấy trên quần áo của Azaria đã được kiểm tra. Những con dingo chết bị bắn ở vùng Ayers Rock được các bác sĩ thú y mổ xẻ để tìm kiếm xương người hoặc protein của con người. Những vết rách trên sợi quần áo của Azaria được nghiên cứu xem nó do răng của một con dingo hay do dụng cụ của con người gây ra?

Dựa trên những bức ảnh chụp bộ áo liền quần của Azaria bằng tia cực tím, một bác sĩ Đại học Y London (Anh) cáo buộc có một vết rạch quanh cổ bộ áo liền quần, và có dấu bàn tay của một người lớn.

Vì Michael là mục sư, công chúng nghi ngờ rằng vợ chồng họ đã giết con như một vật hiến tế tôn giáo. Quan sát các cuộc phỏng vấn trên truyền hình, khán giả quy kết, cư xử của vợ chồng này không giống người đau khổ vì mất con.

Ngày 19/9/1981, cảnh sát khám xét nhà của họ suốt bốn tiếng rưỡi đồng hồ, thu giữ hơn ba trăm món đồ từ quần áo đến dao kéo, cả ghế trước và sau chiếc ôtô để đi giám định và sau đó thông báo đã tìm thấy vết máu được lau chùi kỹ càng.

Vợ chồng Lindy giải thích cho một người bị thương đi nhờ về nhà, cách đó vài tháng. Sự việc có các con trai 6 và 4 tuổi chứng kiến.

Song các thám tử phủ nhận, cáo buộc Lindy đã đưa con gái từ khu cắm trại và sát hại cô trong chiếc xe bằng một dụng cụ sắc nhọn. Cảnh sát buộc Lindy tội giết người và Michael là đồng phạm, dù không có thi thể, không có động cơ và không có bất kỳ nhân chứng nào.

Ngày 13/9/1982, phòng xử án đông cứng người tham dự. Lindy hầu tòa với chiếc bụng bầu tháng thứ 7. Công tố viên cáo buộc người mẹ giết con vì động cơ tàn ác nào đó "không thể giải thích".

Nhiều du khách tham gia bữa tiệc ngoài trời tối đó với được gọi làm nhân chứng, cho hay Lindy bế con gái đang ngủ vào lều và quay ra sau chỉ 6-8 phút, khoảng thời gian rất ngắn để thực hiện vụ giết người và vứt xác, như công tố viên cáo buộc.

"Chúng tôi vẫn nghe con bé khóc khi Lindy quay lại lều kiểm tra sau đó", họ cho hay. Bị cáo được cách ly để xét hỏi và đưa ra lời khai hợp các nhân chứng.

"Các vị có thấy vợ chồng họ lau chùi xe như đang xóa dấu vết không?". Đáp lại câu hỏi của công tố viên, tất cả du khách phủ nhận. Họ giải thích, khu trại không quá đông, họ đều vây quanh vợ chồng Lindy sau vụ việc, nếu bị cáo có bất cứ hành động đáng ngờ, sẽ không qua mắt nổi ai cả.

Về vết máu trên xe, luật sư của Lindy cũng tìm được người đã đi nhờ xe họ với cái chân bị thương, để làm chứng trước tòa.

Nhân chứng duy nhất đưa ra những ý kiến bất lợi, cho biết bà đã nghe Lindy than thở sau vụ việc rằng: "Dù điều gì xảy ra, đó là ý muốn của Chúa". Bà kể, Lindy và Michael có một lúc cùng nhau đi bộ đâu đó 15-20 phút. Công tố viên vin vào đó buộc tội, đây là lúc họ đi chôn con.

Một chuyên gia động vật hoang dã nêu ý kiến tại tòa cuộc tấn công của chó Dingo sẽ gây chảy máu rất nhiều chứ không chỉ vài vết trên thảm hiện trường. Ông chỉ ra rằng đầu của một đứa trẻ không thể vừa với hàm của dingo.

Luật sư của Lindy sau đó đã khiến chuyên gia "há hốc miệng" với bức ảnh chụp một con dingo đang ngậm đầu của một con búp bê cỡ trẻ em, với những chiếc răng nanh dài đến tai. Chuyên gia nhìn chằm chằm vào bức ảnh và lí nhí thừa nhận "có thể tôi đã lầm".

Giáo sư pháp y từ Đại học Y London trình chiếu các slide về quần áo của Azaria được chụp trong phòng thí nghiệm bằng ánh sáng cực tím. Ông ta cho rằng có hình "ngón tay trỏ đẫm máu".

Luật sư của Lindy yêu cầu cả hai vợ chồng giơ 4 bàn tay của họ lên và cho biết, không có bất cứ ngón nào có 4 đốt, như trong ảnh chụp.

Hàng chục du khách từng đến Ayers Rock tình nguyện làm chứng tại tòa, dù không quen biết bị cáo. Họ kể lại những trải nghiệm hãi hùng, khi từng bị chó Dingo tấn công tại khu vực này, trong những lần cắm trại qua đêm.

Luật sư nhấn mạnh rằng bên công tố đã không đưa ra được lời giải thích hợp lý dù chỉ là mơ hồ về động cơ Lindy giết con ruột. "Các vị có hai năm ba tháng để nghĩ ra lý do. Và đã không thể", ông nói.

Công tố viên hỏi ngược lại luật sư "vậy ông làm thế nào mà buộc tội được đám chó hoang?". Ông ta dẫn, lều không có lông chó dingo hay dấu kéo lê, thực tế là không ai nhìn thấy bất cứ con chó nào lôi một đứa trẻ, và bộ quần áo nạn nhân khá nguyên vẹn, không phù hợp với hành vi giằng xé của loài chó hoang.

Công tố viên khiêu khích luật sư: "Buộc tội một con chó, chỉ khiến ông bị cười nhạo tại tòa". Vụ tố tụng nảy lửa trở thành sự kiện được công chúng quan tâm nhất năm đó trên mặt báo và sóng truyền hình Australia.

Ngày 29/10/1982, bồi thẩm đoàn vẫn phán quyết vợ chồng Lindy có tội. Lindy nhận án chung thân, trong khi chồng cô được án tù treo. Một tháng sau, Lindy sinh con trong tù. Hai lần kháng cáo năm 1983 và 1984 của cô đều thất bại.

Khi Lindy trải qua những ngày tù tội, các bằng chứng mới ngày càng phản bội lại lý luận của cơ quan công tố. Tai hại nhất là chi tiết vết máu trong xe, được họ tuyên bố là máu của nạn nhân, hóa ra, chỉ là một vết sơn.

Hơn 100.000 đơn kiến nghị đã được ký tên khắp Australia để kêu gọi trả tự do cho Lindy. Nhưng bằng chứng quyết định đến vào tháng 1/1986, khi cảnh sát điều tra một vụ thanh niên tự sát gần khu vực Ayers Rock và tình cờ tìm thấy chiếc áo khoác bị mất tích của Azaria gần miệng một hang chó Dingo. Trong khi ở giai đoạn điều tra, cảnh sát nói chắc nịch, họ đã thu giữ được chiếc áo.

Đầu tiên là vết sơn bị nhầm thành máu, giờ là chiếc áo, những gian dối của giới điều tra bị phanh phui dấy lên những hoài nghi lớn hơn các bằng chứng buộc tội. Ngày 7/2 cùng năm, Bộ trưởng Tư pháp ký lệnh thả Lindy, yêu cầu điều tra lại vụ án.

Tháng 5/1987, thẩm phán đưa ra báo cáo dài 379 trang chỉ trích các kỹ thuật điều tra của cảnh sát và các nhân chứng truy tố quan trọng khác trong phiên tòa.

Ngày 15/9/1988, tòa phúc thẩm nhất trí hủy bỏ mọi bản án đối với Lindy và chồng. Bốn năm sau, chính quyền bồi thường Lindy 1,3 triệu USD vì bỏ tù oan.

Tháng 2/2012, cuộc điều tra thứ tư về cái chết của bé Azaria được mở lại. Cảnh sát đã xem xét bằng chứng mới liên quan đến các cuộc tấn công của chó dingo vào con người, bao gồm ba vụ tấn công gây tử vong vào trẻ em, sau vụ án của Azaria. Qua 4 tháng, họ chính thức kết luận chó dingo là thủ phạm vụ bé Azaria.

Lindy hy vọng cái chết của con đã giúp thuyết phục người Australia rằng chó dingo là loài nguy hiểm. "Chúng ta sống ở một đất nước xinh đẹp, nhưng cần thừa nhận chó dingo rất nguy hiểm và chúng ta cần có biện pháp ngăn chặn những án mạng đau lòng khác".

Sau vụ án, các vườn quốc gia và khu vực nhiều chó dingo sinh sống chính quyền đặt nhiều biển báo cấm du khách cho động vật hoang dã ăn, một phần vì hành động này không tốt cho động vật và một phần vì nó có thể khuyến khích các hành vi hung hăng ngoài kiểm soát.

Ngay cả khi nguyên nhân cái chết trong giấy chứng tử của Azaria được thay đổi từ "không rõ" thành "bị chó dingo tấn công ", Lindy cay đắng biết rằng rất nhiều người vẫn cho rằng, cô là kẻ giết con.

Sau vụ án oan, nhiều tác phẩm điện ảnh đã ra đời, nổi tiếng nhất là Evil Angels, năm 1988. Bộ phim giúp minh tinh Meryl Streep, vào vai Lindy, được đề cử Oscar cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất.

Hải Thư (Theo Murderpedia, NYT, The Age, ABC)

Vợ chồng Mark và Mary Beth Harshbarger kết hôn năm 2001, sống cùng hai con nhỏ ở vùng nông thôn phía đông Pennsylvania, Mỹ. Cả hai đều thích hoạt động ngoài trời, là thành viên của một câu lạc bộ bắn súng vào các mục tiêu cách xa hàng trăm mét và có một bộ sưu tập súng trường.

Tháng 9/2006, gia đình nhỏ cùng em trai của Mark tên Barry tới Newfoundland, Canada để đi săn. Họ tận hưởng cuộc vui khi Mark bắn trúng một con gấu đen và cả nhóm săn được vài con tuần lộc. Bi kịch xảy ra vào ngày thứ sáu của chuyến đi, hôm 14/9/2006.

Barry đi săn một mình ở nơi khác ngay trước chập tối. Mark và hướng dẫn viên tên Lambert Greene vào khu rừng gần đó để xua các con thú trong khi Mary chờ đợi với khẩu súng trường trên sàn xe bán tải. Hai đứa trẻ được giữ an toàn trong buồng lái.

Xong việc, Mark quay trở lại xe, Lambert dừng lại đi vệ sinh trong rừng. Bỗng Lambert nghe thấy tiếng súng nổ, sau đó là tiếng hét lớn. Anh đoán họ đã bắn một con nai sừng tấm hoặc một con gấu. Tuy nhiên, khi tiến lại gần hơn, Lambert thấy Mark nằm úp mặt xuống đất, người bê bết máu. Lambert bị sốc khi nhận ra Mark đã chết vì viên đạn trúng ngực.

Hướng dẫn viên đứng dậy nhìn về phía xe tải. Lúc đó, Mary đang đứng bên cạnh xe. Anh hét lên: "Cô đã bắn súng phải không?". Nhận được câu trả lời khẳng định, anh hỏi tiếp: "Cô đã bắn vào cái gì?". "Tôi bắn một con gấu. Đã trúng nó chưa?", Mary hỏi lại. Lambert nói: "Không. Cô bắn trúng Mark rồi".

Mary trở nên cuồng loạn, gào khóc nức nở. Lambert kéo cô vào xe tải và đi đón Barry, để thi thể Mark nằm đó.

Mary sau đó nói nhìn thấy chuyển động và nghĩ đã phát hiện một con gấu trong ống ngắm, nổ súng từ khoảng cách 60 m. Mary khẳng định với Cảnh sát Kỵ binh Hoàng gia Canada (RCMP) rằng nghĩ mình đang bắn một con gấu đen chứ không phải chồng. "Tôi nhìn thấy chuyển động bằng mắt thường, kính ngắm của tôi phóng to nó và tôi nhìn thấy đó là một con gấu. Tôi nghĩ do trời quá tối", Mary nói trong cuộc thẩm vấn vài giờ sau vụ việc.

Lời khai của Mary không thuyết phục được gia đình Mark. Họ cho rằng việc Mark bị bắn chỉ cách 60 m trong khu vực trống là không hợp lý và không giống một tai nạn.

Anh trai của Mark, Dean, từng sống với cặp đôi một thời gian ngắn, mô tả Mary là người thích kiểm soát và bạo lực thể xác, đôi khi tát chồng chảy máu môi, dọa giết.

Các thành viên khác tố Mary lôi kéo Mark xa rời gia đình. Theo họ, Mary được chẩn đoán mắc chứng rối loạn lưỡng cực, thường nổi cơn tam bành và thích tiêu xài hoang phí. Khoảng một năm trước khi Mark qua đời, tình hình trở nên tồi tệ đến mức cô phải vào một cơ sở tâm thần theo gợi ý của Mark. Gia đình tin rằng Mary chưa bao giờ tha thứ cho chồng vì điều này.

Bên cạnh đó, chỉ 5 tháng trước bi kịch, hai vợ chồng tăng tiền bảo hiểm nhân thọ của Mark thêm 500.000 USD.

Lời kể từ gia đình Mark hoàn toàn trái ngược với những gì Mary mô tả. "Chúng tôi có một cuộc sống hoàn hảo, một cuộc hôn nhân hoàn hảo, một gia đình hoàn hảo", cô nói với các điều tra viên về quan hệ giữa hai vợ chồng. "Tôi rất yêu anh ấy. Anh ấy là tất cả với tôi. Tôi nóng lòng đợi anh ấy đi làm về. Đó là lý do tôi sống".

Mary được cảnh sát Canada cho phép trở về nhà ở Pennsylvania. Barry cố gắng an ủi chị dâu đang đau buồn và bắt đầu xuất hiện thường xuyên hơn để giúp chăm sóc bọn trẻ. Cuối cùng, anh ta bỏ vợ, chuyển đến sống với Mary khi cả hai nảy sinh tình cảm. Vì điều này, Mary bị đồn đoán hại chết chồng vì tư tình với em chồng.

Barry tin rằng cái chết của anh trai là tai nạn, nhưng những người còn lại trong gia đình không hoàn toàn tin tưởng. Dean đề nghị Cảnh sát Bang Pennsylvania hỗ trợ điều tra. Cảnh sát thu thập thông tin gửi cho RCMP, bao gồm bằng chứng về vụ bắt giữ Mary vì tội hành hung năm 1992.

Tháng 4/2008, hai năm sau vụ nổ súng, chính quyền Canada đệ đơn tố cáo Mary về tội vô ý làm chết người. Các công tố viên không cáo buộc Mary cố ý bắn Mark, nhưng lập luận rằng cô phải chịu trách nhiệm hình sự vì đã bóp cò khi trời quá tối, không đủ điều kiện để bắn.

Mary chống lại lệnh dẫn độ trong hai năm, nhưng cuối cùng vẫn bị đưa đến Canada vào tháng 5/2010. Nếu bị kết án, Mary phải đối mặt với mức án tối thiểu là 4 năm tù.

Trong phiên tòa xét xử, luật sư bào chữa lập luận rằng vào đêm xảy ra vụ việc, Mark đã "vô tình thể hiện những đặc điểm của một con gấu" bằng cách mặc quần áo tối màu, không mặc áo bảo hộ màu cam của thợ săn và đi ra khỏi một vùng cỏ cao.

Cảnh sát tiến hành hai lần tái hiện hiện trường, nói rằng thứ họ nhìn thấy qua ống ngắm súng trường của Mary là một "khối đen lớn" và cho rằng "có thể" cô thật sự nghĩ mình đang nhắm vào một con gấu.

Bên công tố lập luận rằng Mary biết chồng đang ở trong khu rừng đó và có thể đi ra bất cứ lúc nào trong bộ quần áo tối màu. Một sĩ quan RCMP làm chứng rằng không thể hiểu tại sao Mary lại quyết định nổ súng trong điều kiện trời tối. Nhân viên tại khu săn bắn cho biết thợ săn được dạy rằng không được nổ súng trừ khi hoàn toàn chắc chắn về mục tiêu của mình và không nên xác định đối tượng bằng kính ngắm súng trường.

Kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy Mark rất có thể đã nghiêng về phía trước hoặc khom người khi bị trúng đạn. Vấn đề về tư thế của nạn nhân có ý nghĩa quan trọng đối với phiên tòa vì Mary luôn khẳng định cô nghĩ chồng là một con gấu đen.

Cuối cùng, thẩm phán tuyên Mary trắng án, cho rằng lời giải thích về con gấu đen là hợp lý. "Mọi người không thể lúc nào cũng hành động hoàn hảo, ngay cả khi mọi người hành động hợp lý, tai nạn không may vẫn có thể xảy ra", thẩm phán nói.

Mary được tự do trở về nhà vào tháng 11/2011. Nhưng trong khi cô bị giam giữ ở Canada, Barry đã chạy theo một phụ nữ khác.

Gia đình Mark vẫn tin rằng họ không nhận được công lý.

Vụ nổ súng được tái hiện trong các phim tài liệu như The Fifth Estate: Til Death Do Us Part (2011), Dateline: Unforgettable - Out of the Darkness (2022).

Tuệ Anh (Theo Oxygen, CBC News, The Telegram)