Bà Hillary Clinton phát biểu tại Đại hội toàn quốc của Đảng Dân chủ ở Philadelphia qua video trực tiếp từ New York, 26/7/2016.

Bà Hillary Clinton đã làm nên lịch sử, sau khi đã vượt thắng những trở ngại trong cuộc sống riêng tư và trong sự nghiệp chính trị để trở thành người phụ nữ đầu tiên được một chính đảng lớn đề cử làm ứng cử viên tổng thống của đảng này. Nếu đắc cử trong cuộc bầu cử tháng 11 tới đây, bà sẽ hoàn tất cuộc hành trình, bắt đầu từ một “Đệ nhất Phu nhân”, thành Thượng nghị sĩ đại diện bang New York, để rồi sau đó trở thành Bộ trưởng Ngoại giao của Hoa Kỳ và cuối cùng là “Bà Tổng thống.” Các cuộc thăm dò công luận cho thấy bà Clinton là một người vừa được yêu vừa bị ghét bỏ. Bà là một trong những người nổi tiếng nhất thế giới, tuy vậy một số người quen biết cá nhân bà nói bà vô cùng thận trọng, không muốn tiết lộ cá tính của mình quá mức ở nơi công chúng. Thông tín viên của VOA tại Tòa Bạch Ốc đi tìm chân dung một phụ nữ mà cả giới ủng hộ, lẫn những người chỉ trích, đều đồng ý là một người có ý chí phấn đấu đáng nể phục.

Bà Hillary Clinton đã tiến rất gần tới chỗ được Đảng Dân chủ đề cử làm ứng cử viên tổng thống của đảng vào năm 2008, để sau cùng, bị đánh bại bởi một Thượng nghị sĩ chỉ mới phục vụ nhiệm kỳ đầu tiên, ông Barack Obama.

Khi đọc bài diễn văn thừa nhận thất cử, bà đơn cử cuộc phấn đấu suốt đời của mình để vượt qua những rào cản đối với phụ nữ, đôi khi được miêu tả trong tiếng Anh là “trần nhà bằng kiếng”, và nhắc đến 18 triệu phiếu mà bà đã đoạt được trong các cuộc bầu cử sơ bộ.

Bà Clinton phát biểu:

“Mặc dù chúng ta chưa thể đập tan được tấm kiếng cao nhất, khó phá vỡ nhất trong lần này, nhờ quý vị, chúng ta đã đập vào nó, gây ra 18 triệu vết rạn nứt… và ánh sáng vẫn rọi chiếu, sáng hơn bao giờ hết, làm chúng ta tràn đầy hy vọng và tự tin trong sự hiểu biết rằng con đường dẫn tới thành công lần sau sẽ dễ dàng hơn.”

Tám năm sau, bà Clinton đoạt được sự đề cử và hy vọng sẽ đập tan được trần nhà bằng kiếng cuối cùng để trở thành Tổng thống Mỹ.

Theo trang mạng của Hillary Clinton, Hillary là một cô bé hạnh phúc xuất thân từ một gia đình trung lưu ở một khu ngoại ô Chicago, con gái của một thành viên kiên cường của Đảng Cộng hoà. Bà nói bà tham gia chính trường là vì ảnh hưởng của người mẹ, một người theo Đảng Dân chủ. Bà Dorothy Rodham có một thời ấu thơ khác hẳn.

Vẫn theo trang mạng Hillary Clinton, bà nói về mẹ bà như sau:

“Bà bị cha mẹ bỏ rơi khi vừa lên 8, bà bị đưa từ Chicago sang Los Angeles để sống chung với ông bà trong khi ông bà tôi không muốn phải vác thêm một gánh nặng. Nhưng nhiều người khác đã tỏ ra tốt bụng, và cho bà một cơ hội. Như một nhà giáo biết mẹ tôi không có tiền mua thức ăn và bắt đầu mang thêm thức ăn cho bà từ nhà, rồi nói nhỏ bên tai mẹ tôi ‘Này Dorothy, tôi mang theo nhiều thức ăn quá!’”

Thông tin trích ra từ hồ sơ của Trường Cao đẳng Wellesley thì Hillary vào lúc ban đầu thời còn trong tuổi teen là một người theo Đảng Cộng hoà. Bà theo học tại trường nữ Wellesley và hoạt động chính trị nhiều hơn, và là sinh viên được đề cử đọc bài diễn văn trong ngày lễ tốt nghiệp vào năm 1969.

Sau đó bà theo ngành Luật ở trường đại học Yale, nơi bà trở thành một người cấp tiến theo Đảng Dân chủ, và gặp người chồng tương lai, Bill Clinton, trong thư viện. Hillary và Bill lập gia đình vào năm 1975, và bà theo ông về tiểu bang nhà của ông là Arkansas, nơi ông được bầu vào chức Thống đốc năm 1978.

Con gái của ông bà, Chelsea ra đời tại Arkansas. Đây cũng là nơi mà nhà báo Ron Fournier lần đầu tiên tường trình về vợ chồng Clinton. Ông được tự do tiếp xúc với cả hai ở Little Rock, và sau đó tại Tòa Bạch Ốc. Nhà báo Fournier nói với VOA rằng ông tin là bà Hillary còn thông minh hơn, và có tài hài hước hơn cả Bill Clinton. Ông nói:

“Bill rất giỏi khi thuật lại một chuyện cười, hay kể một chuyện hài, nhưng chính Hillary mới thực sự là người làm người khác cười trong lúc đó. Bà có một óc hài hước tự chế giễu mình, và có những tràng cười làm người khác phát điên. Cá nhân tôi thích bởi vì nó rất là thành thực, không kiểu cách. Khi chứng kiến tận mắt, người nghe không thể không cười theo. ”

Cựu phát ngôn viên của Tòa Bạch Ốc dưới thời Tổng thống Bill Clinton nói với VOA rằng bà Hillary Clinton rất thông minh, có thể hiểu thấu một vấn đề và đề ra một giải pháp hay hơn Bill Clinton hay Tổng thống Barack Obama, tuy nhiên bà không có một đức tính mà hai ông có.

Ông Bob Weiner giải thích:

“Bà biết rằng bà không có hấp lực, bà không thu hút được người khác, nhưng bà có bộ óc thông minh và khả năng cai trị rất lớn.”

Ông Bill Clinton được bầu làm tổng thống vào năm 1992, lúc đó ông đùa rằng bầu cho ông “là được hai tổng thống với giá trả cho 1 tổng thống”. Đi ngược lại truyền thống, Hillary Clinton vẫn hoạt động chính trị trong cương vị Đệ nhất Phu nhân, bà phấn đấu mạnh mẽ, nhưng thất bại, không thành công với nỗ lực thay đổi chính sách chăm sóc sức khoẻ cho tất cả mọi người.

Trong Tòa Bạch Ốc, các câu chuyện kéo dài về những vụ ngoại tình của Bill Clinton rốt cuộc đổ vỡ với vụ tai tiếng về tình dục với cô Monica Lewinsky, dẫn tới chỗ ông bị Hạ viện Mỹ tìm cách truất phế ông.

Thời gian nhiều tháng bị bẽ mặt trước công chúng đã tác động tới cá nhân bà Hillary Clinton, theo nhà báo Ron Fournier:

“Bà ấy đã thay đổi bởi vì nhiều điều đã xảy ra cho bà. Bà đã chồng chất nhiều vết sẹo vì những thương tổn do những vụ tấn công xảy đến trong cuộc sống của bà. Một số các cuộc tấn công ấy hoàn toàn bất công.”

Những tháng tiếp theo sau vụ tai tiếng là một thời gian thương đau đối với Hillary, theo phụ tá Weiner trong câu chuyện với VOA, nhưng hôn nhân của ông bà Clinton vẫn trải qua được giai đoạn khó khăn này.

“Hai ông bà tìm cách giải quyết những sự thất bại trong cuộc hôn nhân trong vòng riêng tư, nhưng cuối cùng họ đã giải quyết được những vấn đề đó. Tôi đã từng có mặt tại đó, tôi đã thấy họ, và họ yêu thương nhau.”

Bây giờ bà Hillary đang phấn đấu để quay trở lại, và vạch ra sự nghiệp chính trị riêng của mình. Bà thắng cử ở New York để vào Thượng viện Mỹ vào năm 2000, và được bầu lại vào năm 2006. Năm 2008, Tổng thống Obama bổ nhiệm bà nắm chức Bộ trưởng Ngoại giao.

Bà đã từng đến thăm 112 quốc gia, và dùng chức vụ của mình để nêu bật các quyền phụ nữ, và sức mạnh của ngoại giao, còn gọi là “quyền lực mềm”.

Trong bài diễn văn đọc tại Đại hội Đảng toàn quốc Đảng Dân chủ tuần này, Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama ca ngợi cá tính và quá trình hoạt động của bà Clinton như sau:

“Quý vị biết đấy, có rất nhiều thời điểm khi mà Hillary có thể quyết định là công việc này quá khó, cái giá phải trả để phục vụ công chúng quá cao, rằng bà đã mệt mỏi vì bị chê trách đủ kiểu về ngoại hình của mình, về cách bà nói, và ngay cả cách bà cười. Nhưng điều cốt lõi là đây. Điều mà tôi ngưỡng mộ nhất nơi Hillary là bà không bao giờ khuất phục trước áp lục. Bà không bao giờ tìm một lối thoát dễ dàng. Hillary không bao giờ buông tay bỏ dở bất cứ việc gì trong cuộc đời mình.”

Giờ đây, bà Hillary Clinton lại đang phấn đấu trong cuộc chiến chính trị quan trọng nhất đời bà, cạnh tranh với doanh nhân nổi tiếng Donald Trump, một nhân vật, cũng như bà Clinton, nổi danh thế giới, nhưng gây chia rẽ cùng cực.

Các cuộc thăm dò cho thấy hai nhân vật này đang trong một cuộc đua rất sát sao. Câu chuyện về cuộc đời của Hillary Clinton cho thấy bà sẽ chiến đấu hết sức mình cho tới tận ngày bầu cử 8 tháng 11 năm nay.

VOA