Sinh ra và lớn lên tại Sàigòn, thủ đô của miền Nam tự do, tôi đã trải qua những thăng trầm theo thời gian. Cuộc di cư vĩ đại năm 1954, khi tôi còn nhỏ, chỉ cảm nhận qua những hình ảnh đồng bào vượt thoát, được tàu đưa vô Nam cập vào bến Thương Cảng. Họ được chở trên những chiếc xe vận tải qua Tân Định, nơi tôi ở, về vùng tạm định cư hướng Gò Vấp, Xóm Mới…hay qua cầu Bông ra Thủ Đức và đi xa hơn. Tôi vẫn còn nhớ Đồng Bạc xé đôi, nhớ Tết Trung Thu ở Dinh Độc Lập nhận Bánh và Lồng Đèn của Thủ Tướng mà sau này là Tổng Thống Ngô đình Diệm. Tôi lớn lên trên ngưỡng cửa trung học, bắt đầu biết về Cộng Sản, biết được ý nghĩa cuộc di cư tìm tự do của hằng triệu người sinh sống ở miền Bắc. Những buổi nói chuyện tại trường học của các hồi chính viên như Thượng tá Tám Hà…và một số cán bộ khác, cuốn phim “Chúng tôi muốn sống” đã cho thấy rõ thế nào là thiên đường như người cộng sản tuyên truyền, nhưng đó là sự thực, bước đầu tiên và từng bước kế tiếp khi gọi là cách mạng thành công hay nói đúng ra cộng sản đã nắm được toàn bộ chính quyền.
Đầy đủ mọi giấy tờ cần thiết cho ứng viên dưới 21 tuổi như giấy ưng thuận của Cha Mẹ với thị thực của ban hành chánh Quận, bản sao chứng chỉ tốt nghiệp Tú Tài phần hai, thẻ trưng binh v.v…., tôi vào cổng trại Biệt Khu Thủ Đô làm đơn xin nhập ngũ. Sau bao lần lên Tổng Y Viện Cộng Hoà khám sức khoẻ và lần hẹn cuối cùng đến nhận kết quả, kẻ vui, người buồn, tôi hân hoan trở về trại BKTĐ nộp giấy đầy đủ sức khoẻ, nhận giấy chứng thực được thâu nhận vào nhập học khóa 22 Trường Võ Bị Quốc GiaViệt Nam .
Khi được giấy thông báo ngày trình diện, tôi sống những ngày cuối của đời dân sự, thăm bạn bè, thăm thân nhân xa gần, dạo quanh phố xá, thăm thầy cô, giả từ trường củ, và chuẩn bị hành trang.

Trước ngày lên đường, anh cả tôi dặn dò
- Này em, mấy người bạn của anh nói rằng trường Đà lạt có hai tháng huấn nhục, em rán giử gìn sức khoẻ và cố gắng vượt qua.
Mẹ tôi bồng em gái 4 tuổi tiễn tôi lên đường và nhìn theo tôi đến khi chiếc xe cyclo máy quẹo về đường Yên Đổ. Trước cổng trại BKTĐ, tuy mới 5 giờ sáng, nhưng người tập trung đông đảo, cha mẹ, bạn bè, bạn gái, người yêu. Phút chia tay nhiều bịn rịn, quyến luyến. Tôi cô đơn, ngồi bên vệ đường, nhìn bầu trời đêm đang nhạt dần. Theo tiếng xướng âm, từng người một bước lên xe nhà binh, những cái bắt tay vội vã khi xe bắt đầu chuyển bánh. Đoàn xe nhà binh lao vút trên đường vắng về phi trường Tân Sơn Nhất. Một chiếc phi cơ vận tải lớn (C130) đưa chúng tôi xuống phi trường Liên Khương, Đà Lạt.
Ngồi ở phòng khách khá lâu, chúng tôi dán mắt theo những chiếc máy bay của hảng Hàng không Việt Nam đáp xuống và cất cánh bay đi. Có vài vị sĩ quan cao cấp đang nói về lễ mãn khóa 20 Đà Lạt mà họ vừa tham dự. Chúng tôi nhìn họ dửng dưng và ít ai quan tâm. Mỗi người đang suy tư về những gì chờ đợi phía trước.
Đoàn xe nhà binh vào cổng phi trường và dứng lại trước phòng khách, một Trung úy cùng vài SVSQ mang cầu vai alpha đỏ. Tất cả mặc Jaspé (sau này mới biết), miệng cười tươi, vị trung úy xin lỗi vì bận đang cử hành lễ mãn khóa 20 nên đến trể.

Đoàn xe đưa chúng tôi đi một vòng qua chợ Đà Lạt rồi thẳng về tạm trú tại Trường Đại Học Quân Sự. Những bữa ăn được phân phát gồm cơm, canh và thức ăn mặn cùng quả chuối tráng miệng, thỉnh thoảng vị trung úy tập hợp và nói chuyện cùng chúng tôi. Tôi quen thân anh Huỳnh Vinh Quang, người bạn học Trần hưng Đạo của Dì tôi từ dạo đó. Thời gian rỗi rãi, tôi và một số trốn ra Chi Lăng rồi theo xe đò đến thị xã Đà Lạt. Một vị sĩ quan thấy anh em ngoài phố, gọi về cho lệnh tập họp, một số chúng tôi về trễ bị ghi tên vắng mặt.
Ngày mà tôi không bao giờ quên đã đến, chúng tôi được chở đến trước cổng trường Võ Bị. Lần này rất đông SVSQ mặc trang phục, áo màu nâu đậm và màu vàng bốn túi, hướng dẫn vào Câu lạc bộ, họ khuyến khích ăn uống no nê trước khi bước vào quân đội. Mỗi người nhận phiếu đã có ghi sẵn tên họ, có dây để cột vào quần và túi xách.
Chúng tôi được lệnh tuần tự bước ra khỏi câu lạc bộ. Quang cảnh khác thường với sự xuất hiện của các SVSQ mặc kaki vàng, đội nón nhựa bóng lưỡng che bờ mắt. Chúng tôi sắp hàng theo thứ tự từng nhóm đã ghi trên phiếu theo mẫu tự A đến H. Không khí yên lặng và nặng nề. Người SVSQ mặc kaki bước mạnh bạo lên bục. Sau những nghi thức chào quân đội cùng toán SVSQ mặc kaki bên dưới, anh hùng hỗ, gằn to từng tiếng một mà tôi chỉ còn nhớ được mấy chữ sau cùng “Lễ hành xác nhập trường”

Nhạc dành cho buổi diễn binh bắt đầu trổi lên. Các SVSQ mặc kaki vàng đứng phía trước dắt chúng tôi theo hàng một bước qua cổng trường. Một thay đổi quá bất ngờ và chớp nhoáng khi bước qua cổng. Tiếng hét gào vang lên
- Các anh chạy theo tôi. Mau lên.
Lúc đầu chúng tôi chạy nhưng vẫn còn ôm hoặc đeo theo túi xách
- Anh này, quăng túi xuống cho tôi. Chạy theo tôi mau lên.
Âm Thanh gào thét vang dậy khắp nơi. Chúng tôi chạy theo lệnh không suy nghĩ.
- Anh này chạy tà tà phải không, theo tôi ra đây.
- Anh làm cho tôi 20 cái hít đất.
- Anh này, bò đến đây cho tôi, nhanh lên.
- Tà tà phải không anh, anh lăn tới chổ cán bộ kia cho tôi
…Trước mắt tôi, khắp mọi nơi, kẻ chạy, người bò, kẻ hít đất, người nhảy xổm, đủ mọi động tác trong tiếng hét hò của các SVSQ mặc kaki vàng hoà lẫn tiếng nhạc tạo nên một âm thanh mà tôi không bao giờ quên được.

- Anh này, chạy theo tôi.
- Anh móc chân lên đây cho tôi
Hai chân tôi móc lên bệ cửa cao, hai tay chống xuống đất đở thân hình. Người mệt lả, máu đang lưu thông mạnh, chợt dồn xuống đầu, tôi cảm thấy cảnh vật mờ dần và hình như người tôi đổ nhào.
Luồng khí mát (dưởng khí) vào mũi làm tôi mở mắt, trong phòng vài bạn cùng chung hoàn cảnh. Người SVSQ cán bộ nhìn tôi
- Anh này giả đò xỉu phải không, đứng dậy nhanh lên theo tôi.
Tôi làm theo lệnh như cái máy, người SVSQ cán bộ dẫn tôi đứng xếp hàng và vào phòng hớt tóc. Tóc hớt đã cao nhưng bây giờ vẫn bị đẩy như đầu trọc. Tôi được dẫn chạy về Đại Đội D gặp các bạn trên lầu 3 và ngay sau đó có lệnh tập họp, chạy xuống tập họp, đội hình vừa ngay ngắn thì đã tan hàng vì quá thời gian, chạy trờ lên, rồi chạy xuống, cứ thế tiếp tục đến khi người SVSQ cán bộ trên bục gổ chấn chỉnh và chấp nhận sự tập họp đúng thời gian.

Chúng tôi được các SVSQ cán bộ của Đại Đội dẫn chạy xa hàng mấy cây số để lãnh quân trang, và khoát ngay lên người bộ chiến y, vác túi đựng lỉnh kỉnh quân dụng, chúng tôi chạy bộ trở về doanh trại. Chúng tôi dở khóc, vì lần chạy trở về với đôi giày trận mới nặng nề, và da bắt đầu sưng bỏng.
Về tới doanh trại, các Cán Bộ Tân Khóa Sinh hướng dẫn chúng tôi cách sắp xếp quân phục vào tủ, áo quần phải xếp vuông góc, đôi giày trận còn lại phải đánh bóng và để dưới chân giường. Từ dưới sân cờ, lệnh vang lên trong màn đêm,
- Các Tân khóa Sinh chuẩn bị tập họp
Chúng tôi ùa ra hành lang, người đầu tiên sẵn sàng nơi cầu thang.
- Tập họp
Thế là các dãy nhà rung động, tất cả 8 đại đội từ trên tầng ba đua nhau chạy xuống. Bốn đại đội gần trung tâm, chạy đoạn đường ngắn, chúng tôi và ba đại đội ở vòng ngoài phải rán chạy cho nhanh vì khoảng cách xa. Một số phía sau bị chận lại, hít đất, nhảy xổm, hoặc bò đền nơi tập họp. Sau một phút chấn chỉnh, chúng tôi được lệnh tan hàng và chạy về tập họp trước phạn xá. Những người bị chận lại đằng sau, hít đất nhảy xổm. Sau vài lần tan hàng, chạy xuôi, chạy ngược, người cán bộ trực dõng dạc
- Các anh có thiện chí, vì thế trao quyền các đại đội cho TKS vào phạn xá.
Chúng tôi được hướng dẫn cách kéo ghế nhưng không gây tiếng động, cách ngồi thẳng lưng, gặp cằm ba ngấn, cách nâng chén cơm thẳng lên, vuông góc đưa vào miệng, và đủa tối đa 3 lần, đưa chén ra và hạ xuống vuông góc. Không được nói khi thức ăn còn nơi miệng. Tất cả những vi phạm đều bị xử phạt hít đất, nhảy xổm ngay tại chổ. Trong lúc dùng cơm, chúng tôi được nghe ca sĩ Hoàng Oanh hát những bản nhạc làm một số anh nhớ người yêu, nhớ chuỗi ngày hoa mộng nơi sân trường.
Trở về phòng vừa cởi đôi giày trận thì chúng tôi nghe kèn đi ngủ, các cán bộ ra lệnh tắt đèn và lên giường ngủ ngay lập tức., Không kịp giăng mùng, tôi kéo mền trùm kín cả người. Tiếng đọc kinh cầu nguyện và sự thổn thức của Đặng minh Học, người bạn cùng phòng làm tôi xót xa. Tiếng chân nhè nhẹ bước vào phòng. Tôi cảm giác có ai giăng mùng cho mình và nhét vào bên dưới nệm. Cơn mệt đưa tôi ngay vào giấc ngủ
Kèn báo thức phá tan màn đêm, đánh thức giấc ngủ đầu tiên trong quân ngũ, lệnh chuẩn bị tập họp trong 5 phút nữa. Âm thanh kéo và đẩy giường sắt, xếp vội mùng mền, phải vuốt cho vuông góc, mặc quần trận, áo thun trắng, chịu cái lạnh co ro vào tháng Chạp của Đà Lạt. Cơ thể rã rời, khổ nhất là mang vào đôi giày trận. Bàn chân bỏng nước, giày da mới còn cứng chưa mềm mại. Ngoài hành lang, một số anh em đi cà nhắc vì đôi giày trận quái ác.
- Tập họp
Cả 8 dãy nhà rung rinh khi đoàn người đua nhau chạy xuống sân cờ Liên Đoàn. SVSQ Cán Bộ trực lên bục phạt hít đất, nhảy xổm vì thời gian tập trung quá dài
- Các anh co ro như con gà mắc mưa
- Các anh yếu đuối.. Làm 20 cái nhảy xổm.
- Anh nào tên Đăng đâu. Ra đây đếm số cho tôi
- Các anh vẫn tà tà. Làm thêm 20 cái hít đất.
Sau đó chúng tôi chạy thể dục vòng alpha, con đường phía sau doanh trại, chân đau, người mệt mỏi, thật là một cố gắng phi thường cho các bạn trở về sân cờ, một số rơi rớt lại.
Trờ về phòng, chúng tôi chỉ có mươi phút nhìn lại giường cũng như sửa lại như các vật dụng, quân phục trong tủ, sắp xếp cho vuông góc rồi vội vã chạy xuống tập họp.
Những hình phạt tiếp diễn, tan hàng, chạy tới cột cờ Liên Đoàn, chạy trở về tập họp. Những danh từ cứ được lập đi lập lại
- Các anh vẫn tà tà. Cho 30 giây, các anh tập họp 5 phút.
Dùng điểm tâm là ồ bánh mì hoặc xôi muối đậu, ly cà phê sữa, ngồi vuông góc, cằm gập ba ngấn và nghe nhạc thời chinh chiến.
Ngày đầu đến hội trường làm mọi thủ tục, xem phim giới thiệu về TVBQGVN, chương trình thụ huấn và thời gian chia ra mùa Văn Hóa và Mùa Quân Sự…..
Khi được lãnh súng và đạn, cả khóa giơ súng trên đầu chạy quanh sân cờ Liên Đoàn. Và từ đó luôn luôn có sự tham gia của Súng là Vợ, Đạn là Con trong những hình phạt.
Chúng tôi bắt đầu ra bải tập, điều chỉnh và tác xạ súng Garant M1, rồi địa hình, chiến thuật. Các huấn kuyện viên là các SVSQ khóa đàn anh, cũng hít đất, nhảy xổm xen trong lóp học, hoặc đôi khi được thưởng những đêm dã chiến.

Cuộc sống quen dần, 5 giờ sáng thức giậy chạy thể dục, tập họp, thi hành lệnh phạt, điểm tâm, chạy đến lớp học, thi hành lệnh phạt, cơm trưa, chạy vòng sân cờ sau khi rời phạn xá. Về phòng rửa mặt, lau chùi giày rồi tâp họp theo đại đội chạy khỏi cổng Nam Quan, di chuyển theo đội hình chiến thuật ra bải tập. Chiều tập họp theo chiếc lá rơi, nhưng có bao giờ thực hiện được, thi hành lệnh phạt, cơm tối, về đại đội thi hành lệnh phạt chấn chỉnh và kèn ngủ lúc 11 giờ đêm. tiếp.
Buổi tập họp chiều thứ Bảy, bàn giao SVSQ Cán Bộ Tiểu Đoàn Trưởng TKS Tiểu đoàn I cho SVSQ Cán Bộ Tiểu Đoàn Trưởng TKS Tiểu đoàn II, chúng tôi được thưởng thức 8 món ăn chơi. Tập họp với quân phục số 1 tức là chỉ có quần lót và áo thun trên người, với quân phục này, chúng tôi cảm thấy nhẹ nhỏm, mọi thao tác nhanh nhẹn. rồi quân phục tác chiến số 3 với súng đạn, mủ sắt, tác chiến số 2 với quần áo trận. Lên xuống tầng lầu để thay đổi trang phục. Những hình phạt hít đất, nhảy xổm tiếp nối đi ếch, bò hoả lực từ cột cờ đến phạn xá. Tấn công Vũ đình trường. Tập họp trước cổng Nam Quan. Tấn công đồi Bắc cao độ 1578. Hít đất, nhảy xổm và đứng một chân trên đỉnh nhìn về thị xã Đà Lạt đang lên đèn
Cường độ hình phạt càng tăng, thì thực phẩm càng được TKS tiêu thụ thêm. Những lần ra bãi tập, SVSQ Cán Bộ trách nhiệm thường cho phép TKS mua kẹo bánh, đặc biệt là những lon sữa bò. Người bán hàng là vợ con của quân nhân thuộc tiểu đoàn yểm trợ. Thời gian lên giường ngủ là lúc thoải mái tu hộp sữa. Có người ngủ quên và sữa tiếp tục chảy xuống sàn nhà.
Biệt đoàn 52 anh em từ Quân khu I và các bạn ờ các tỉnh nhỏ vào nhập trường trể, được mệnh danh là B.52 được phụ trội dã chiến đêm trên sân cờ Liên Đoàn. Tôi nhìn Lê mậu Thăng, người bạn mới, cùng phòng, thương cảm và chia sẽ những nhọc nhằn với anh.
Bốn tuần trôi qua, chúng tôi càng dầy dạn phong sương, nắng mưa thao trường, tình đồng khóa càng phát triển..Buổi lễ bàn giao SVSQ Cán Bộ TKS đợt I cho đợt II không làm cho chúng tôi lo ngại, tất cả đều do sự cố gắng và tập luyện, từ người dân chính, hầu hết dành cả thời giờ cho học đường, ít hoạt động thể dục, nên những ngày đầu nhập trường trở thành những ngày khủng khiếp, đôi khi vỡ mộng nếu không sẵn sang chấp nhận và nương theo cái thực tại.
Cứ mỗi chiều thứ Bảy hoa mộng, chúng tôi lại hưởng 8 món ăn chơi căn bản, số lượng hình phạt tăng dần, thời gian thi hành ít lại, đều đó chứng tỏ thể lực của chúng tôi tăng tiến. Trình độ hiểu biết về cá nhân chiến đấu thông suốt. Tìm phương hướng, xác định điểm đứng, vượt sông ứng chế, thoát hiểm mưu sinh, mìn bẩy, tác xạ vũ khí, thám sát, ẩn núp, quan sát và di chuyển ban đêm….Ngày mong đợi của chúng tôi đã đến, kết thúc 8 tuần lễ huấn nhục TKS, chúng tôi chinh phục đỉnh Lâm Viên, một truyền thống cũng là một hãnh diện chứng tỏ chúng tôi hoàn toàn là một người quân nhân đúng nghĩa. Những hình phạt là tác dụng rèn luyện cơ thể mà cuộc chinh phục đỉnh núi cao trên cao nguyên Langbian chứng tỏ chúng tôi có đầy đủ thể lực để bước sang giai đoạn kế

Buổi lễ trao găng, mũ trong phòng và lễ gắn Alpha tại Vũ đình Trường đã chấm dứt 8 tuần Tân Khóa Sinh, 56 ngày huấn nhục, vui buồn có nhau, đó là mấu chốt vô hình như lần lần ăn sâu vào tâm hồn chúng tôi, những người xa lạ từ mọi miền của đất nước, nhưng nay chúng tôi kết hợp và kể từ đêm hôm nay chúng tôi hãnh diện là SINH VIÊN SĨ QUAN KHÓA 22 TRƯỜNG VÕ BỊ QUỐC GIA VIỆT NAM.
Giang văn Nhân
Trích hồi ký “Người lính Tổng trừ bị”