Sức khỏe và đời sống
Các dấu hiệu tuổi già dự báo nguy cơ bệnh tim mạch
Nhưng theo các bác sĩ, cũng có những dấu hiệu khác khá quan trọng cho thấy nguy cơ mắc bệnh tim mạch sớm. Những dấu hiệu đó là gì?
Những dấu hiệu của tuổi già với bệnh tim mạch
Hói đầu, nếp nhăn ở tai, ban vàng hay u mỡ quanh mắt là những dấu hiệu rất phổ biến của tuổi già không tránh khỏi. Ngày nay, người ta có thể làm phẫu thuật thẩm mỹ để cải thiện vẻ bề ngoài này, nhưng đằng sau các dấu hiệu phổ biến đó lại ẩn chứa những nguy cơ của bệnh tim mạch, theo một nghiên cứu mới được công bố gần đây của các nhà khoa học Đan Mạch.
Bác sĩ Anne Tybjaerg-Hansen, người tham gia vào nghiên cứu này, thuộc bệnh viện trường đại học Copenhagen cho biết:
BS. Anne Tybjaerg-Hansen: Khi một bác sĩ kiểm tra sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ thường có thêm nhận xét là bệnh nhân trông có già đi hơn hay trẻ hơn so với tuổi của mình không. Điều này cho thấy nếu bạn có những dấu hiệu già hơn so với tuổi chứng tỏ sức khỏe của bạn kém. Nhưng trên thực tế điều này vẫn chưa được xem xét kỹ lưỡng. Giả thuyết của chúng tôi đưa ra là nếu đúng là trông già hơn tuổi có nghĩa là dấu hiệu sức khỏe kém thì các dấu hiệu già đi cũng có mối liện hệ với các bệnh tim mạch vì cơ bản thì bệnh tim mạch cũng thường xảy ra với người lớn tuổi.
Nghiên cứu được thực hiện trên khoảng 11,000 người gồm cả nam và nữ ở độ tuổi từ 40 trở lên, tại Đan Mạch trong suốt 35 năm. Kết quả của nghiên cứu được công bố rộng rãi trên các trang tạp chí y học uy tín trên thế giới vào cuối năm 2012. Nghiên cứu cho thấy những người với các dấu hiệu như hói đầu, chân tóc lùi ra sau chán, nếp nhăn ở dái tai, và có ban vàng (u mỡ) ở mí mắt, có 39% nguy cơ dễ bị các bệnh về tim, và 57% nguy cơ bị nhồi máu cơ tim.
Nghiên cứu cho thấy những người với các dấu hiệu như hói đầu, chân tóc lùi ra sau chán, nếp nhăn ở dái tai, và có ban vàng (u mỡ) ở mí mắt, có 39% nguy cơ dễ bị các bệnh về tim, và 57% nguy cơ bị nhồi máu cơ tim
Các dấu hiệu tuổi già được các bác sĩ nghiên cứu để tìm hiểu mối liên hệ với bệnh tim mạch bao gồm: tóc bạc, nếp nhăn, hói đầu, chân tóc lùi ra sau chán, nếp nhăn ở dái tai và ban vàng (u mỡ) ở mí mắt. Trong 6 dấu hiệu phổ biến của tuổi già này, 2 dấu hiệu đầu không cho thấy mối liên hệ với bệnh tim mạch.
Nhận xét về kết quả của nghiên cứu này, bác sĩ Nieca Goldberg, người phát ngôn của Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ, Giám đốc Trung tâm sức khỏe phụ nữ ở New York cho biết:
BS. Nieca Goldberg: Nghiên cứu này là một bổ xung cho rất nhiều những xét nghiệm và nghiên cứu về bệnh tim mạch đã được xác định. Những gì mà các nhà nghiên cứu tìm ra bao gồm hói đầu, bạc tóc hay da nhăn nheo và có thể cả vết nhăn ở dái tai là những bổ xung cho các xét nghiệm tiêu chuẩn để đánh giá nguy cơ bị tim mạch ở một người. Chúng ta cần phải cân nhắc đánh giá kết quả này bởi vì chúng ta biết là khi người ta già đi thì nguy cơ bị bệnh tim mạch cũng tăng.
Bệnh tim mạch và những nguy cơ
Bệnh tim mạch là một trong các bệnh không lây nhiễm rất phổ biến trên thế giới hiện nay. Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy trung bình mỗi năm có khoảng 17 triệu người chết vì các bệnh tim mạch.
Ở Việt Nam, các thống kê của Bộ Y tế Việt Nam cho thấy số ca đột quỵ đã tăng gấp 3 lần so với khoảng 10 năm trước đây. Tỷ lệ nhồi máu cơ tim tăng gấp 6 lần so với thời những năm 1960.
Bệnh về tim mạch có nhiều loại khác nhau, bao gồm tăng huyết áp, bệnh động mạch vành, bệnh van tim, tai biến mạch máu não, thấp tim, suy tim, bệnh tim bẩm sinh, loạn nhịp tim, tắc nghẽn động mạch… Các ca nhồi máu cơ tim và đột quỵ thường xảy ra đột ngột và được xếp vào dạng cấp cứu khẩn, có tỷ lệ tử vong và để lại các di chứng cao như liệt hay nói ngọng hoặc không nói được.
Tổ chức Y tế Thế giới ước tính chế độ ăn góp phần vào khoảng 31% các ca bệnh tim mạch vành và 11% các ca đứt mạch máu não. Lười vận động cũng làm tăng nguy cơ bị tim mạch và đứt mạch máu não lên 50%.
Từ lâu các nhà khoa khọc đã thực hiện các nghiên cứu để tìm hiểu về các nguy cơ của bệnh tim mạch. Một trong các nguy cơ chủ yếu được nói tới nhiều nhất là do chế độ ăn uống và hoạt động của con người. Chế độ ăn có lượng chất béo không tan cao có thể làm tăng nguy cơ gây bệnh tim mạch và đứt mạch máu não. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính chế độ ăn góp phần vào khoảng 31% các ca bệnh tim mạch vành và 11% các ca đứt mạch máu não. Lười vận động cũng làm tăng nguy cơ bị tim mạch và đứt mạch máu não lên 50%.
Lão hóa được coi là một yếu tố dẫn đến nguy cơ cao hơn với bệnh tim mạch. Trong khi người ta không thể chống lại được quy luật tự nhiên là già hóa, người ta vẫn có thể kiểm soát được các yếu tố có thể dẫn đến các bệnh về tim mạch. Đó là duy trì mức cholesterol và triglycerine trong máu thấp. Thử máu là biện pháp phổ biến nhất hiện nay để kiểm soát mức cholesterol và triglycerine trong máu. Tuy nhiên, một trong các dấu hiệu tuổi già cũng có thể cho người ta biết trước được nguy cơ bị cholesterol cao đó là các u mỡ thường xuất hiện ở quanh mi mắt của những người lớn tuổi. Bác sĩ Nieca Goldberg giải thích:
Với các trường hợp chân tóc lùi ra sau, một dấu hiệu khác của tuổi già, các bác sĩ giải thích có thể có liên quan đến testosterone trong máu, một loại hóc môn. Thường lượng hóc môn này sẽ giảm khi tuổi già.
Đối với dấu hiệu nếp nhăn trên dái tai của người già, trước nghiên cứu của các nhà khoa học Đan Mạch, đã có nhiều nghiên cứu khác tại Mỹ và châu Âu cho thấy có mối liên hệ giữa những người bị bệnh tim mạch và có nếp nhăn ở dái tai. Dấu hiệu này có thể được bác sĩ coi là có nhiều khả năng cholesterol đang ứ lại trong mạch máu.
Cần làm gì với dấu hiệu tuổi già?
Mặc dù một số dấu hiệu của tuổi già có thể dự báo sớm nguy cơ bị bệnh tim mạch, nhưng không phải ai có những dấu hiệu tuổi già như trong nghiên cứu đều có nguy cơ bị bệnh tim mạch. Bác sĩ Anne Tybjaerg-Hansen cho biết:
Các dấu hiệu được các nhà nghiên cứu tìm hiểu là phần mỡ bao xung quanh mắt hay các u mỡ. Đó có thể là dấu hiệu của cholesterol cao trong máu. Nếu thực sự bạn có phần mỡ tập trung ở đuôi mắt thì bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra về nguy cơ bị tim mạch của mình
Bác sĩ Nieca Goldberg
BS. Anne Tybjaerg-Hansen: cơ bản điều chúng tôi tìm thấy là một số dấu hiệu tuổi già có liên quan đến các bệnh tim mạch độc lập với tuổi theo năm, điều này có nghĩa là tuổi thật không hẳn đã phản ánh đúng sức khỏe. Một số dấu hiệu này cũng độc lập với các nhân tố gây nguy cơ tim mạch thông thường ví dụ như mức cholesterol trong máu, và huyết áp cao. Điều này có nghĩa là có những dấu hiệu tuổi già đến là do các nguyên nhân khác.
Trong nghiên cứu mới của các nhà khoa học Đan Mạch, người ta không tìm thấy mối liên hệ giữa việc rụng tóc do tuổi già ở phụ nữ với bệnh tim mạch, trong khi ở đàn ông, những người bị chứng thưa tóc tuổi già có nhiều hơn 40% nguy cơ bị nhồi máu cơ tim. Theo bác sĩ Tybjaerg Hansen, chứng thưa tóc tuổi già có liên quan tới mức hocmon testosterone trong máu. Vì vậy, nghiên cứu mới cho rằng hocmon có mối liên hệ nhất định với nguy cơ bị bệnh tim mạch. Tuy nhiên, bác sĩ Tybjaerg Hansen cho biết không có số liệu chắc chắn cho thấy mối liên hệ này nên nó chỉ có tính suy đoán.
Trước kia cũng đã có một số các nghiên cứu khác tìm hiểu mối liên hệ giữa hói đầu và bệnh tim mạch, nhưng kết quả của các nghiên cứu thường trái ngược nhau.
Vậy kết quả của nghiên cứu mới này có ý nghĩa thế nào với những người sắp hoặc đã bước vào giai đoạn tuổi già? Bác sĩ Tybjaerg Hansen nói:
BS. Tybjaerg Hansen: Nó có nghĩa là nếu bạn có các dấu hiệu này thì có nghĩa là tuổi sinh học của bạn nhiều hơn tuổi thực theo thời gian. Nó có thể có nghĩa là bác sĩ sẽ phải áp dụng cách điều trị tích cực hơn. Hay nói theo cách khác, là bạn đang dịch dần lên trên mức thang nguy hiểm đối với mức cholesterol trong máu của bạn.
Bác sĩ Tybjaerg Hansen cho rằng với kết quả của nghiên cứu này, các bác sĩ sẽ có thể phải chú ý nhiều hơn trong việc chẩn đoán và điều trị đối với những người có cả 4 dấu hiệu tuổi già như trong nghiên cứu đề cập.
Theo bác sĩ Nieca Goldberg, mặc dù đây là một nghiên cứu tốt và kết quả của nghiên cứu đã bổ xung cho các nghiên cứu trước kia về các nguy cơ bệnh tim mạch, nhưng các bác sĩ vẫn cần phải theo cá tiêu chuẩn chẩn đoán thông thường là làm các xét nghiệm về cholesterol, triglycerine và huyết áp của người bệnh.
Tạp chí sức khỏe đời sống tuần này xin tạm dừng tại đây. Việt Hà cảm ơn quý vị đã quan tâm theo dõi. Xin quý vị chia sẻ các thông tin và câu hỏi về các vấn đề y tế, sức khỏe đến trang tạp chí sức khỏe đời sống tại email vietha@rfa.org hoặc www.facebook.com/vietharfa
Việt Hà thân mến tạm biệt và xin hẹn gặp lại quý vị trong chương trình thứ tư tuần tới.
http://www.rfa.org/vietnamese/programs/LifeAndHealth/aging-signs-02202013135053.html
Các dấu hiệu tuổi già dự báo nguy cơ bệnh tim mạch
Nhưng theo các bác sĩ, cũng có những dấu hiệu khác khá quan trọng cho thấy nguy cơ mắc bệnh tim mạch sớm. Những dấu hiệu đó là gì?
Những dấu hiệu của tuổi già với bệnh tim mạch
Hói đầu, nếp nhăn ở tai, ban vàng hay u mỡ quanh mắt là những dấu hiệu rất phổ biến của tuổi già không tránh khỏi. Ngày nay, người ta có thể làm phẫu thuật thẩm mỹ để cải thiện vẻ bề ngoài này, nhưng đằng sau các dấu hiệu phổ biến đó lại ẩn chứa những nguy cơ của bệnh tim mạch, theo một nghiên cứu mới được công bố gần đây của các nhà khoa học Đan Mạch.
Bác sĩ Anne Tybjaerg-Hansen, người tham gia vào nghiên cứu này, thuộc bệnh viện trường đại học Copenhagen cho biết:
BS. Anne Tybjaerg-Hansen: Khi một bác sĩ kiểm tra sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ thường có thêm nhận xét là bệnh nhân trông có già đi hơn hay trẻ hơn so với tuổi của mình không. Điều này cho thấy nếu bạn có những dấu hiệu già hơn so với tuổi chứng tỏ sức khỏe của bạn kém. Nhưng trên thực tế điều này vẫn chưa được xem xét kỹ lưỡng. Giả thuyết của chúng tôi đưa ra là nếu đúng là trông già hơn tuổi có nghĩa là dấu hiệu sức khỏe kém thì các dấu hiệu già đi cũng có mối liện hệ với các bệnh tim mạch vì cơ bản thì bệnh tim mạch cũng thường xảy ra với người lớn tuổi.
Nghiên cứu được thực hiện trên khoảng 11,000 người gồm cả nam và nữ ở độ tuổi từ 40 trở lên, tại Đan Mạch trong suốt 35 năm. Kết quả của nghiên cứu được công bố rộng rãi trên các trang tạp chí y học uy tín trên thế giới vào cuối năm 2012. Nghiên cứu cho thấy những người với các dấu hiệu như hói đầu, chân tóc lùi ra sau chán, nếp nhăn ở dái tai, và có ban vàng (u mỡ) ở mí mắt, có 39% nguy cơ dễ bị các bệnh về tim, và 57% nguy cơ bị nhồi máu cơ tim.
Nghiên cứu cho thấy những người với các dấu hiệu như hói đầu, chân tóc lùi ra sau chán, nếp nhăn ở dái tai, và có ban vàng (u mỡ) ở mí mắt, có 39% nguy cơ dễ bị các bệnh về tim, và 57% nguy cơ bị nhồi máu cơ tim
Các dấu hiệu tuổi già được các bác sĩ nghiên cứu để tìm hiểu mối liên hệ với bệnh tim mạch bao gồm: tóc bạc, nếp nhăn, hói đầu, chân tóc lùi ra sau chán, nếp nhăn ở dái tai và ban vàng (u mỡ) ở mí mắt. Trong 6 dấu hiệu phổ biến của tuổi già này, 2 dấu hiệu đầu không cho thấy mối liên hệ với bệnh tim mạch.
Nhận xét về kết quả của nghiên cứu này, bác sĩ Nieca Goldberg, người phát ngôn của Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ, Giám đốc Trung tâm sức khỏe phụ nữ ở New York cho biết:
BS. Nieca Goldberg: Nghiên cứu này là một bổ xung cho rất nhiều những xét nghiệm và nghiên cứu về bệnh tim mạch đã được xác định. Những gì mà các nhà nghiên cứu tìm ra bao gồm hói đầu, bạc tóc hay da nhăn nheo và có thể cả vết nhăn ở dái tai là những bổ xung cho các xét nghiệm tiêu chuẩn để đánh giá nguy cơ bị tim mạch ở một người. Chúng ta cần phải cân nhắc đánh giá kết quả này bởi vì chúng ta biết là khi người ta già đi thì nguy cơ bị bệnh tim mạch cũng tăng.
Bệnh tim mạch và những nguy cơ
Bệnh tim mạch là một trong các bệnh không lây nhiễm rất phổ biến trên thế giới hiện nay. Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy trung bình mỗi năm có khoảng 17 triệu người chết vì các bệnh tim mạch.
Ở Việt Nam, các thống kê của Bộ Y tế Việt Nam cho thấy số ca đột quỵ đã tăng gấp 3 lần so với khoảng 10 năm trước đây. Tỷ lệ nhồi máu cơ tim tăng gấp 6 lần so với thời những năm 1960.
Bệnh về tim mạch có nhiều loại khác nhau, bao gồm tăng huyết áp, bệnh động mạch vành, bệnh van tim, tai biến mạch máu não, thấp tim, suy tim, bệnh tim bẩm sinh, loạn nhịp tim, tắc nghẽn động mạch… Các ca nhồi máu cơ tim và đột quỵ thường xảy ra đột ngột và được xếp vào dạng cấp cứu khẩn, có tỷ lệ tử vong và để lại các di chứng cao như liệt hay nói ngọng hoặc không nói được.
Tổ chức Y tế Thế giới ước tính chế độ ăn góp phần vào khoảng 31% các ca bệnh tim mạch vành và 11% các ca đứt mạch máu não. Lười vận động cũng làm tăng nguy cơ bị tim mạch và đứt mạch máu não lên 50%.
Từ lâu các nhà khoa khọc đã thực hiện các nghiên cứu để tìm hiểu về các nguy cơ của bệnh tim mạch. Một trong các nguy cơ chủ yếu được nói tới nhiều nhất là do chế độ ăn uống và hoạt động của con người. Chế độ ăn có lượng chất béo không tan cao có thể làm tăng nguy cơ gây bệnh tim mạch và đứt mạch máu não. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính chế độ ăn góp phần vào khoảng 31% các ca bệnh tim mạch vành và 11% các ca đứt mạch máu não. Lười vận động cũng làm tăng nguy cơ bị tim mạch và đứt mạch máu não lên 50%.
Lão hóa được coi là một yếu tố dẫn đến nguy cơ cao hơn với bệnh tim mạch. Trong khi người ta không thể chống lại được quy luật tự nhiên là già hóa, người ta vẫn có thể kiểm soát được các yếu tố có thể dẫn đến các bệnh về tim mạch. Đó là duy trì mức cholesterol và triglycerine trong máu thấp. Thử máu là biện pháp phổ biến nhất hiện nay để kiểm soát mức cholesterol và triglycerine trong máu. Tuy nhiên, một trong các dấu hiệu tuổi già cũng có thể cho người ta biết trước được nguy cơ bị cholesterol cao đó là các u mỡ thường xuất hiện ở quanh mi mắt của những người lớn tuổi. Bác sĩ Nieca Goldberg giải thích:
Với các trường hợp chân tóc lùi ra sau, một dấu hiệu khác của tuổi già, các bác sĩ giải thích có thể có liên quan đến testosterone trong máu, một loại hóc môn. Thường lượng hóc môn này sẽ giảm khi tuổi già.
Đối với dấu hiệu nếp nhăn trên dái tai của người già, trước nghiên cứu của các nhà khoa học Đan Mạch, đã có nhiều nghiên cứu khác tại Mỹ và châu Âu cho thấy có mối liên hệ giữa những người bị bệnh tim mạch và có nếp nhăn ở dái tai. Dấu hiệu này có thể được bác sĩ coi là có nhiều khả năng cholesterol đang ứ lại trong mạch máu.
Cần làm gì với dấu hiệu tuổi già?
Mặc dù một số dấu hiệu của tuổi già có thể dự báo sớm nguy cơ bị bệnh tim mạch, nhưng không phải ai có những dấu hiệu tuổi già như trong nghiên cứu đều có nguy cơ bị bệnh tim mạch. Bác sĩ Anne Tybjaerg-Hansen cho biết:
Các dấu hiệu được các nhà nghiên cứu tìm hiểu là phần mỡ bao xung quanh mắt hay các u mỡ. Đó có thể là dấu hiệu của cholesterol cao trong máu. Nếu thực sự bạn có phần mỡ tập trung ở đuôi mắt thì bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra về nguy cơ bị tim mạch của mình
Bác sĩ Nieca Goldberg
BS. Anne Tybjaerg-Hansen: cơ bản điều chúng tôi tìm thấy là một số dấu hiệu tuổi già có liên quan đến các bệnh tim mạch độc lập với tuổi theo năm, điều này có nghĩa là tuổi thật không hẳn đã phản ánh đúng sức khỏe. Một số dấu hiệu này cũng độc lập với các nhân tố gây nguy cơ tim mạch thông thường ví dụ như mức cholesterol trong máu, và huyết áp cao. Điều này có nghĩa là có những dấu hiệu tuổi già đến là do các nguyên nhân khác.
Trong nghiên cứu mới của các nhà khoa học Đan Mạch, người ta không tìm thấy mối liên hệ giữa việc rụng tóc do tuổi già ở phụ nữ với bệnh tim mạch, trong khi ở đàn ông, những người bị chứng thưa tóc tuổi già có nhiều hơn 40% nguy cơ bị nhồi máu cơ tim. Theo bác sĩ Tybjaerg Hansen, chứng thưa tóc tuổi già có liên quan tới mức hocmon testosterone trong máu. Vì vậy, nghiên cứu mới cho rằng hocmon có mối liên hệ nhất định với nguy cơ bị bệnh tim mạch. Tuy nhiên, bác sĩ Tybjaerg Hansen cho biết không có số liệu chắc chắn cho thấy mối liên hệ này nên nó chỉ có tính suy đoán.
Trước kia cũng đã có một số các nghiên cứu khác tìm hiểu mối liên hệ giữa hói đầu và bệnh tim mạch, nhưng kết quả của các nghiên cứu thường trái ngược nhau.
Vậy kết quả của nghiên cứu mới này có ý nghĩa thế nào với những người sắp hoặc đã bước vào giai đoạn tuổi già? Bác sĩ Tybjaerg Hansen nói:
BS. Tybjaerg Hansen: Nó có nghĩa là nếu bạn có các dấu hiệu này thì có nghĩa là tuổi sinh học của bạn nhiều hơn tuổi thực theo thời gian. Nó có thể có nghĩa là bác sĩ sẽ phải áp dụng cách điều trị tích cực hơn. Hay nói theo cách khác, là bạn đang dịch dần lên trên mức thang nguy hiểm đối với mức cholesterol trong máu của bạn.
Bác sĩ Tybjaerg Hansen cho rằng với kết quả của nghiên cứu này, các bác sĩ sẽ có thể phải chú ý nhiều hơn trong việc chẩn đoán và điều trị đối với những người có cả 4 dấu hiệu tuổi già như trong nghiên cứu đề cập.
Theo bác sĩ Nieca Goldberg, mặc dù đây là một nghiên cứu tốt và kết quả của nghiên cứu đã bổ xung cho các nghiên cứu trước kia về các nguy cơ bệnh tim mạch, nhưng các bác sĩ vẫn cần phải theo cá tiêu chuẩn chẩn đoán thông thường là làm các xét nghiệm về cholesterol, triglycerine và huyết áp của người bệnh.
Tạp chí sức khỏe đời sống tuần này xin tạm dừng tại đây. Việt Hà cảm ơn quý vị đã quan tâm theo dõi. Xin quý vị chia sẻ các thông tin và câu hỏi về các vấn đề y tế, sức khỏe đến trang tạp chí sức khỏe đời sống tại email vietha@rfa.org hoặc www.facebook.com/vietharfa
Việt Hà thân mến tạm biệt và xin hẹn gặp lại quý vị trong chương trình thứ tư tuần tới.
http://www.rfa.org/vietnamese/programs/LifeAndHealth/aging-signs-02202013135053.html
