Dự báo này được đưa ra dựa trên giả thuyết về kịch bản xấu nhất, trong trường hợp phát thải khí nhà kính liên tục tăng trong suốt thế kỷ 21. Dữ liệu được lấy từ 1.692 thành phố đông dân nhất thế giới trong giai đoạn 1950-2015.
Nghiên cứu trên tạp chí Nature Climate Change cho hay: gần 1/4 số thành phố đông dân nhất có thể tăng nhiệt thêm 7°C. Tại một số đô thị khác, nhiệt độ sẽ tăng thêm 5°C bởi sự nóng lên toàn cầu. Đối với khoảng 5% số thành phố được nghiên cứu, sự gia tăng nhiệt độ có thể là 8°C hoặc thậm chí là lớn hơn.
Nguyên nhân chính là do hiệu ứng "đảo nhiệt đô thị" (UHI). Đây là hiện tượng xảy ra khi thay thế các công viên, đập chứa và ao hồ - vốn có khả năng làm mát - bằng những công trình bê tông và nhựa đường, khiến nhiệt độ của khu vực đô thị ấm hơn so với xung quanh.
Đồng tác giả nghiên cứu là ông Francisco Estrada thuộc Viện Nghiên cứu Môi trường Hà Lan. Ông và cộng sự đã ước tính sự nóng lên ở các thành phố trong tương lai, dựa trên dự báo về tình trạng nóng lên toàn cầu, kết hợp với UHI và nhiều nguy cơ tiềm tàng khác.
Việc nhiệt độ tăng cao đột ngột sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của người dân, làm sụt giảm nhân lực và gây sức ép lên các nguồn tài nguyên đang dần bị cạn kiệt như nước.
Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh: những thành phố có dân số trung bình sẽ bị giảm 1,4-1,7% Tổng sản phẩm nội địa (GDP) mỗi năm kể từ năm 2050 và sau đó là 2,3-5,6% GDP vào năm 2100.
"Đối với những trường hợp nghiêm trọng nhất, thiệt hại có thể lên tới 10,9% GDP vào năm 2100" - các tác giả cho hay, đồng thời cho biết thêm rằng UHI là nguyên nhân "đáng kể" dẫn tới việc tăng nhiệt và thiệt hại kinh tế.
Điều này cũng có nghĩa là chính những giải pháp ở địa phương nhằm làm giảm UHI - như trồng nhiều cây cối, làm mát mái nhà và các vỉa hè - có thể tạo khác biệt lớn trong việc hạn chế sự nóng lên và giảm thiểu thiệt hại.
Nhóm nghiên cứu nói rằng các thành phố chỉ chiếm khoảng 1% diện tích bề mặt Trái đất, nhưng sản xuất 80% tổng sản phẩm thế giới và chiếm tới 78% lượng năng lượng tiêu thụ trên toàn cầu, sản sinh ra hơn 60% lượng khí thải CO2 của cả hành tinh.
Hồng Anh
