Quá trình thu hồi đất cho dự án phát triển ở đây cũng như trong nhiều dự án tương tự khác đều bao gồm các bên liên quan: cấp đất (UBND Hải Phòng), doanh nghiệp thụ hưởng (Công ty Hoa Thành), nông dân (người có đất bị thu hồi) và chính quyền cấp huyện, xã ở Tiên Lãng có nhiệm vụ hỗ trợ thực hiện dự án. Chỉ cần một trong những bên liên quan ấy vi phạm pháp luật (ở đây là Luật Đất đai và các quy định về thu hồi, giải tỏa) là có chuyện.

Ảnh minh hoạ: Một khu đầm nuôi tôm ở Tiên Lãng. Nguồn: Internet

Chính quyền Tiên Lãng thu hồi trái pháp luật đất của ông Đoàn Văn Vươn là nguyên nhân khởi thủy vụ án hình sự gây chấn động dư luận trong năm qua. Vụ côn đồ đánh dân Văn Giang đã được đưa ra xét xử sơ thẩm, một vài tên đã bị phạt tù, cả hai phía đều kháng án nhưng tòa phúc thẩm Hưng Yên đã y án. Bên bị kêu án nặng, bên nguyên cho rằng tòa bỏ sót người sót tội, còn dư luận thì không thỏa mãn vì chưa làm rõ được những kẻ đứng phía sau vụ này. Côn đồ đánh nông dân có liên quan đến giải tỏa mặt bằng còn xảy ra ở một vài nơi khác. Tuy chưa nơi nào được tòa xác nhận là chủ dự án thuê, nhưng dư luận vẫn không thể không nghi ngờ xu hướng “dùng đầu gấu giải tỏa mặt bằng” rất nguy hại cho xã hội.

Vụ côn đồ đánh nông dân Đại Thắng làm sáu người bị thương đang được công an Hải Phòng vào cuộc điều tra và phải làm rõ trước ngày 5/5 theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ. Nhưng chúng ta đã có thể thấy được nguyên nhân sâu xa của nó. Việc thu hồi 88.000m2 đất cho một công ty cổ phần xây dựng nhà máy làm giấy xuất khẩu mà chỉ đền bù cho nông dân 20.000đ mỗi mét vuông, tương đương giá một bát phở bình dân là “một dự án có nhiều ẩn khuất”. Đất đã được giao khi chưa “sạch”, nghĩa là đền bù chưa xong. Trong quá trình đền bù giải tỏa mặt bằng, người ta đã phát hiện chủ đầu tư có nhiều thiếu sót, thậm chí sử dụng những thủ đoạn bất minh như phương án bồi thường được phê duyệt chỉ sáu ngày sau khi được cấp giấy phép, như xuất hiện ngay sau đó những tờ truyền đơn, gọi đích danh những người chưa chịu nhận tiền bồi thường để đe dọa tính mạng họ. Đỉnh điểm của trò “ném đá giấu tay” là vụ đốt nhà hai người kiên quyết nhất không nhận tiền đền bù (theo báo An Ninh Thủ Đô ngày 23/4).

Mặc dù chính quyền thành phố đã ra lệnh tạm dừng khởi công dự án vì chưa đền bù ổn thỏa nhưng chủ đầu tư vẫn phớt lờ, và ngay sau đó đã xảy ra vụ côn đồ hành hung nông dân để lấy đất. Tuy chưa biết phía sau số 50 tên côn đồ lạ mặt đến đánh hôi này là ai, nhưng những “đứa con hung hãn vô thừa nhận” ấy chắc chắn không thể tự ý hay rỗi hơi thuê taxi từ thành phố Hải Phòng đến xã Đại Thắng làm chuyện phạm pháp nghiêm trọng này. Điều khó hiểu nữa là, làm sao một “đàn gấu”, hung hãn như đi cướp vậy mà qua được mắt công an thành phố Hải Phòng cũng như huyện Tiên Lãng?

Thu hồi đất để “phát triển kinh tế xã hội” là một khái niệm dễ bị lợi dụng để cướp đất của nông dân với giá rẻ mạt và trong thực tế đã xảy ra quá nhiều sự lợi dụng ấy. “Dùng côn đồ giải tỏa mặt bằng” tuy xảy ra chưa nhiều và phần lớn là kẻ ném đá đã giấu được tay nhờ đổ tiền mua sự thờ ơ, vô cảm của không ít người có trách nhiệm. Hy vọng việc Quốc hội đang bàn thảo sửa đổi Luật Đất đai sẽ triệt tiêu được nguyên nhân gốc, nhưng tìm ra “bàn tay ném đá” không khó nếu vô tư, và đó là việc cần làm ngay để chặn đứng xu hướng “thượng tôn luật rừng” quá nguy hại cho an toàn đời sống và kỷ cương, phép nước.

Nguyễn Quang Thân

http://phunuonline.com.vn/xa-hoi/doi-song/nem-da-giau-tay/a91755.html