Stephen Yates, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ giai đoạn 2001-2005, khẳng định tên bà Thái Anh Văn được đưa rất sớm vào danh sách các lãnh đạo quốc tế mà chính quyền mới của Mỹ muốn «tiếp xúc». Donald Trump tiên liệu trước là Bắc Kinh sẽ nổi giận nhưng ông cương quyết đối đầu.

Ông Donald Trump có những bước đi khó lường

Trước đó, giới truyền thông Trung cộng từng cảnh báo tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ sai lầm nếu xem Trung cộng là một «miếng thịt muốn cắt thế nào cũng được» hay là «một quốc gia dễ bị khuynh đảo, bảo sao nghe vậy».

Tuy nhiên những động thái mới nhất của ông Trump về Đài Loan và Biển Đông khiến Trung cộng phát hiện trễ rằng Mỹ đã thay đổi chính sách trong quan hệ với Trung cộng và Đài Loan. Theo AFP, thoạt đầu Bắc Kinh cho rằng tân tổng thống Mỹ thiếu kinh nghiệm chính trị và ngoại giao nên có lời lẽ bốc đồng bất chấp nguyên tắc đối ngoại: Lên án đích danh Trung cộng cạnh tranh không sòng phẳng với các công ty Mỹ, tăng cường quân sự tại Biển Đông.

Nhưng theo giới quan sát, Trung cộng càng chịu đòn thì ông Donald Trump lại tung thêm những cú tấn công mới toàn đánh vào tử huyệt.

Ngày 2/12 vừa qua, sau khi điện đàm với lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn, ông Trump với hành động khó lường một lần nữa nhấn vào hai vấn đề nhạy cảm của Trung cộng: Hạ giá xuất khẩu và lấn chiếm Biển Đông.

Sự giật mình của Trung cộng được thể hiện trong ngày 6/12. Báo chí Trung cộng đổi giọng vừa kêu gọi cảnh giác vừa ngầm đe dọa. Thời báo Hoàn Cầu của phe diều hâu cáo buộc: «Những lời nhắn Twitter của Donald Trump che giấu ý đồ của ông ta là xem Trung cộng như một miếng thịt cừu… và ông ta muốn cướp tài nguyên của nước khác để làm giàu cho nước Mỹ».

Trong khi đó, tờ Nhân Dân Nhật báo đăng xã luận khuyến cáo đừng nghĩ là tổng thống Mỹ vừa đắc cử «thiếu kinh nghiệm» trong lĩnh vực ngoại giao và quân sự. Báo đảng Trung cộng cho rằng ông Trump «có lập trường riêng», chỉ có điều lập trường đó «không thích hợp với nền tảng quan hệ Mỹ -Trung».

Trung cộng nghi ngờ chủ nhân sắp tới tại Nhà Trắng sẽ cài đặt lại quan hệ với đảo Đài Loan ngang hàng với Trung cộng (điều mà nước này không bao giờ chấp nhận). Sau khi được Bắc Kinh chúc mừng thắng cử, ông Donald Trump đã không ngần ngại nhận lời điện đàm chia vui của Đài Loan, một động thái chưa từng có trong suốt mấy chục năm qua.

Theo Washington Post, các cố vấn của tổng thống Donald Trump xác nhận rằng cuộc điện đàm Donald Trump -Thái Anh Văn không phải do bất ngờ mà là có tính toán trước, kể cả quyết định công bố nội dung buổi điện đàm. Cú điện thoại của lãnh đạo Đài Loan là «kết quả của nhiều tháng chuẩn bị và thảo luận trong nội bộ ban cố vấn của tổng thống thứ 45 của Mỹ», tờ báo tiết lộ.

Stephen Yates, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia giai đoạn 2001-2005, khẳng định tên bà Thái Anh Văn được đưa rất sớm vào danh sách các lãnh đạo quốc tế mà chính quyền mới tại Mỹ dự kiến «tiếp xúc». Ông Donald Trump tiên liệu trước là Bắc Kinh sẽ nổi giận nhưng ông cương quyết đối đầu.

Hơn nưa, xung quanh ông Donald Trump còn có nhiều nhân vật thân với Đài Loan và muốn tăng cường hợp tác với Đài Bắc, trong đó có ông Reince Preibus. Chánh văn phòng Nhà Trắng tương lai đã nhiều lần gặp lãnh đạo Đài Loan, cho nên hai bên biết rõ họ phải làm gì, theo phân tích của chuyên gia an ninh quốc gia Mỹ Stephen Yates.

Hoàn Cầu  giận dữ lên án ông Trump là một «nhà lãnh đạo không biết giữ mồm giữ miệng» và đe dọa «Trung cộng sẽ trả đũa» nếu quyền lợi bị đụng chạm.

Hòa dàn đồng ca, Nhân Dân Nhật Báo cho rằng Trung cộng «phản ứng một cách ôn hòa» trước những «đòn thăm dò» của tổng thống Mỹ mới đắc cử, nhưng sẽ cứng rắn hơn sau khi ông Donald Trump nhậm chức. Theo AFP, Trung cộng phát hiện sự thay đổi một cách muộn màng và đành phải chấp nhận sự thay đổi chiến lược đột ngột của Mỹ như chuyện đã rồi.

Hãng tin Pháp đánh giá, Trung Quốc vẫn tự hào có binh pháp Tôn Tử. Song ông Trump «biết» Trung cộng, nhưng chính quyền Trung cộng lại «biết» ông Trump quá trễ.

Nguyễn Mộng Khôi chuyển