Giới thiệu 2 tác phẩm thơ Đường Luật - tác giả "Vũ Quang Huy -Cao Bồi Già"

Giới thiệu Thơ Cao Bồi Già

Nếu quý vị học Trung Học ở Việt Nam, quí vị và tôi đã được dạy về thơ Đường Luật Thất Ngôn Bát Cú: Nào là thơ của Cao Bá Quát, Nguyễn Khuyến, Nguyễn Công Trứ, bà Huyện Thanh Quan, trẻ trung hơn lúc đó có nhà thơ nữ Hồ Xuân Hương.... Mới đầu tôi không thích các bài thơ quy luật gắt gao rất khó làm này, sau này già hơn mới biết quý. Đến bây giờ tôi vẫn còn thuộc lòng một ít bài, bạn còn thuộc và đọc được bài nào không? Chẳng hạn: “Đường mây rộng thênh thang cử bộ, nợ tang bồng trang trắng vỗ tay reo”, hay “Bước tới đèo ngang bóng xế tà …”

Đặc điểm của thơ văn ngày xưa là phải đối cho chỉnh. Ông Cao Bá Quát đã thoát nạn khi ứng khẩu đối ngay câu: "Nước trong leo lẻo, cá đớp cá" bằng câu: "Trời nắng chang chang, người trói người" và đã được vua tha tội.

Bà Đoàn thị Điểm thì nổi tiếng với câu "Da trắng vỗ bì bạch", câu này đến nay vẫn chưa có ai đối được thật chỉnh.

Gần đây, chúng tôi nhận được hai tác phẩm thơ Đường Luật của tác Giả Cao Bồi Già, và xin phép được giới thiệu hai cuốn sách quý này với các bạn.

Cao Bồi Già tên thật là Vũ Quang Huy, hiện đang sống ở Cali, là người bạn thơ rất thân thiết với chúng tôi, sinh hoạt trong nhóm Viết Cho Nhau. Nhóm gồm chừng 20 người cùng nhau chia sẻ vui buồn, các sáng tác mới. Không may, Huy bị bệnh tiểu đường rất nặng rồi mù 2 mắt khi còn khá trẻ. Huy có một cô em gái tên là Vũ Thủy làm thơ cũng rất hay nhưng cũng phải khiếm thị vì tiểu đường, nhưng hai anh em luôn vui vẻ, chiến đấu với hoàn cảnh, giúp người gặp khó khăn, và sáng tác nhiều. Họ khiếm thị nhưng viết email, trả lời Facebook rất rõ ràng, không có lỗi chính tả, trong khi chính tôi sáng mắt mà nhiều khi sai lỗi lung tung.

Cuốn số một tựa đề là Thơ Cao Bồi Già gồm hơn 150 bài thơ đường luật, đặc biệt là phần thơ trào phúng, và thơ xướng họa đối ẩm với các tác giả khác. Cuốn số hai tựa là “Nhân Sinh Bách Nghệ”, viết chung với tác giả có bút hiệu Bóng Tà Dương, gồm 360 bài thơ nói về các loại nghề nghiệp, cách sinh nhai, kiếm tiền trong cuộc sống.

Bóng Tà Dương tên thật là Bùi Nghiệp, anh Nghiệp vừa mới mất ngày 23 tháng 12, 2020 sau một cơn đột quỵ, hưởng thọ 70 tuổi. Anh ra đi trong lúc tập thơ Nhân Sinh Bách Nghệ đang được chuẩn bị xuất bản, tức là anh chưa được nhìn thấy đứa con tinh thần này.

Bóng Tà Dương Bùi Nghiệp vốn là bạn đồng niên và đã từng học ở chủng viện để trở thành linh mục, cùng lớp ở chủng viện Long Xuyên với các Đức Giám Mục Ngô Quang Kiệt và Đức cha Vũ Duy Thống. Tuy anh đã xuất về sống bậc gia đình nhưng vẫn còn liên lạc rất mật thiết với hai đức cha, nhất là khi Đức cha Thống đặc trách Ủy ban Văn hóa của Hội đồng Giám mục VN, thì anh Bùi Nghiệp đã hợp tác và hoạt động rất khắn khít với Đức cha Thống. Anh viết rất nhiều thơ đạo Công Giáo và thuộc loại thơ cổ ... Anh rất giỏi nhạc, họa và thi phú thì là bậc thầy, chính anh là sư phụ dạy Vũ Quang Huy viết Phú và Hát Nói.

Trước khi anh ra đi đã để lại bài văn tế viết sẵn cho mình, rất cảm động

Anh đã mất tại Saigon và được gia đình đưa về an táng tại quê nhà Long Xuyên.

Xin được trích dẫn vài câu đầu trong bài Văn tế này:

Bào ảnh mấy vầng;

Phù vân một kiếp.

Đôi ngả âm dương;

Hai vừng nhật nguyệt.

Thuyền tồn vong cập bãi tha ma;

Xe sinh tử dừng bờ mộ huyệt.

Tang điền nhất đán viễn phương;

Thương hải ba sinh hồ điệp.

Xin mời quý vị ghé xem trang blog bị bỏ dở của anh:

http://bongtaduong.blogspot.com

 Đặc biệt tác giả Bùi Nghiệp sáng tác nhiều bài thơ Xuôi Ngược. Tức là bắt đầu bài một từ đầu đến cuối, xong đọc ngược lại từ cuối lên đầu, mà vẫn hay, vẫn ý nghĩa. Sẽ tốn rất nhiều thì giờ, tim óc để viết được các bài thơ Xuôi Ngược này, đây cũng là một trong những cái hay, cái đẹp của tiếng Việt, cần được bảo tồn, phát triển.

Thơ Thất Ngôn Bát Cú, nói chung ngày nay đang bị mai một, ít người cầm bút còn quan tâm, sáng tác. Về nội dung cuốn Nhân Sinh Bách Nghệ gói ghém từng ngành nghề đã và đang có trong cuộc sống thực tế, với cái nhìn tinh tế, có khi khôi hài, 360 bài thơ đã nói lên lời cảm ơn cuộc sống đã có những người giúp đỡ nhau đồng hành trên cõi đời mỗi người mỗi việc, từng công việc, thành phẩm như đĩa bánh cuốn, kẹo mạch nha, người phu thợ hồ, nhà văn, M.C giới thiệu chương trình, nha sĩ, mụ đỡ tức là y tá giúp phụ nữ sanh con. 360 loại ngành nghề rất đặc biệt, kể cả nghề rút hầm cầu, khoan cắt bê-tông, làng ăn mày, nghề trồng cà-phê, nghề thông ngôn tức là thông dịch viên từ tiếng nước này qua nước khác …. cũng được nhắc tới qua thể thơ đường luật cổ điển này.

Trong bài viết ngắn này chúng tôi không thể kê khai hết 360 chủ đề, chỉ xin giới thiệu nét chính và mời quý vị yêu thơ, yêu chữ nghĩa thánh hiền tự đón xem và khám phá. Chúng tôi đã chuyển 2 cuốn sách trên thành sách điện tử, có thể tìm đọc khi tìm từ khoá “Cao Bồi Già” trên Google. Sách Nhân sinh Bách Nghệ cũng được bán trên Amazon dưới dạng sách điện tử và cả sách in. Xin mời vào Amazon và search: book Nhân sinh bách nghệ là có thể mua online.

  http://thocaoboigia.blogspot.com/

Hai tác giả Bùi Nghiệp bút hiệu Bóng Tà Dương và Vũ Quang Huy bút hiệu Cao Bồi Già đã chung tay viết một tập thơ lạ: “Nhân Sinh Bách Nghệ”.

Hình thành một tập thơ trữ tình lãng mạn có lẽ không khó bằng diễn tả hàng trăm nghề nghiệp trong cuộc sống hôm nay.

Tập thơ “Nhân Sinh Bách Nghệ” của Bóng Tà Dương và Cao Bồi Già không khô khan khó nuốt, dù hai vị thi sĩ diễn tả bằng thơ Đường Luật, ngược lại đọc đến đâu là sảng khoái và thú vị với nhân sinh, với tấm lòng yêu người yêu đời đến đấy.

Bây giờ xin cùng đọc bài thơ tự họa để hiểu về tác giả Cao Bồi Già, cái bút hiệu xem ra rất ngông, nhưng ngược lại tác giả lại là người hết sức hiền lành, dễ mến, đạo đức, mến Chúa yêu người, lo cho gia đình, vợ con, quan tâm đến xã hội, muốn cuộc sống tất cả mọi người đều luôn được tốt đẹp hơn.

ĐÔI VẦN TỰ HỌA

Họ tên thường gọi Vũ Quang Huy

Vo chữ thành thơ xả nghĩ suy

Bắt chước Tú Xương khoa khẩu phách

Học đòi Nguyễn Khuyến xướng văn thi

Ngông ngao bạn quở “Cao Bồi” quá

Lẩm cẩm đời chê “Cụ Lão” chi

Ai ghét, ai thương mình đón nhận

Đã vào xin chớ vội quay đi !

CAO BỒI GIÀ

Cũng xin mở ngoặc tác giả có riêng một trang blog, mời quý vị vào đọc:

http://thocaoboigia.blogspot.com

Bây giờ chúng tôi xin trích đăng vài bài thơ tiêu biểu trong 360 bài thơ giới thiệu 360 nghề đang được biến diễn chung quanh ta, từ thượng lưu trí thức đến bình dân lao động. Đầu tiên xin xem tác giả diễn tả “nghề” làm thơ, tức là Thi Sĩ như thế nào:

THI SĨ

Gạn lắng câu từ lọc chất thơ

Con tằm kéo kén nhả làn tơ

Tinh hoa ngôn ngữ tươi vô kể

Cốt tủy văn chương đẹp bất ngờ

Tâm sự cùng mây lời trí tưởng

Thầm thì với gió tiếng lòng mơ

Ngân nga âm hưởng rung thần thánh

Trao tặng nhân gian chút sững sờ.

Bóng Tà Dương

TÀI XẾ

Đời vẫn gọi vui: Bớ bác tài

Đi đâu phải ới chứ nhờ ai

Vô lăng tay khiển không xiên lệch

Ga thắng chân điều chẳng nhịp sai

Hàng hóa chuyển đưa về phố thị

Khách du đón rước vượt đường dài

Tọa yên, mắt láo liên quan sát

Muôn dặm ngày đêm chạy miệt mài.

Cao Bồi Già

Sức khoẻ hết sức quan trọng, người chăm sóc sức khoẻ cho người khác chính là bác sĩ, một nghề nghiệp mà người Việt mình rất đề cao và mong con cháu được học thành nghề này:

BÁC SĨ

Bác sĩ độ nhân khỏi phải bình

Là nghề cao cả được tôn vinh

Sờ gan, nghe phổi tìm phương thuốc

Nghiệm máu, đo tim đoán bệnh tình

Chữa kẻ yếu đau mau lại sức

Cứu người nguy cấp gấp hồi sinh

Trẻ con thấy bác là la khóc

Lại khoái chơi trò… giả khám tim!

Cao Bồi Già

Vũ Quang Huy đã rất tinh tế, nói lên cái phức tạp, mâu thuẩn trong cuộc sống, các em thấy bác sĩ thì sợ, sợ bị chích đau, sợ bị mổ xẻ, nhưng trẻ em lại thích chơi trò giả làm bác sĩ, quả là sự mâu thuẩn luôn có trong cuộc sống. Ai cũng sợ đắng cay, nhưng lại thích ăn ớt, ăn rau đắng…

Đặc biệt là phần thơ Xướng Hoạ, tức là một tác giả bắt đầu, rồi người sau hoặc người sau nữa phải họa lại cho đúng vần điệu, thêm ý nghĩa cho bài xướng khởi đầu, xin mời quý vị cùng đọc hai bài, bài đầu do Tản Đà sáng tác:

NHỚ MỘNG

Giấc mộng mười năm đã tỉnh rồi,

Tỉnh rồi lại muốn mộng mà chơi.

Nghĩ đời lắm nỗi không bằng mộng,

Tiếc mộng bao nhiêu dễ ngán đời.

Những lúc canh gà ba cốc rượu,

Nào khi cánh điệp bốn phương trời?

Tìm đâu cho thấy người trong mộng,

Mộng cũ mê đường biết hỏi ai ?

TẢN ĐÀ

Sau đó, Vũ Quang Huy đã xin phép được hầu hoạ:

TIẾC MỘNG

Biết mộng là mơ, rõ lắm rồi

Mà lòng vẫn tiếc muốn mơ chơi

Vì khi mộng mị là quên lụy

Quả lúc chiêm bao cũng sướng đời

Tối nọ đã từng nghe tiếng Bụt

Đêm nay cố thử hỏi oai Trời

Mong đừng đứt mộng…mà lai tỉnh

Lại thức nhay dầm những khổ ai !

Cao Bồi Già

Ngoài thơ Đường, Cao Bồi Già cũng làm một số bài thơ theo thể ngũ ngôn, tức là thơ năm chữ, hoặc thơ lục bát hay thơ mới không gò bó theo quy luật, chẳng hạn bài:

TRỜI CHO, ĐỜI LÀM

Trời sinh đôi hốc mắt

Để chứa cả biển sầu

Khi ràn rụa nước mắt

Biển cạn hay thêm sâu ?

Trời cho đôi vai nhỏ

Để gánh khối nợ đời

Nợ đời đầy tân khổ

So vai, có chia đôi ?

Trời sinh đôi chân ngắn

Sải hết chặng trần gian

Gian nan ngàn con chắn

Chọn đường, tội đôi chân ?

Trời cho con tim đỏ

Đập nuôi nhịp đớn đau

Đời đâm cho máu đổ

Nên nhồi chậm hay mau ?

CAO BỒI GIÀ

Nói chung, thơ Cao Bồi Già đầy tình nhân ái, sự quan tâm đến từng góc cạnh trong cuộc sống. Thí dụ trong bài diễn tả người thợ hàn, tác giả đã mở đầu bằng câu “Đom đóm to chi sáng lập loè”, vâng, ánh sáng tỏa ra khi hàn chẳng khác gì ánh sáng của loài đom đóm ở quê.

Trong bài tả về nghề Kế Toán, Cao Bồi Già đã viết:

“Giải trình báo cáo cùng khai thuế,

khuất tất mưu mô quyết chẳng màng”

Với cái tâm hiền lành, trung thực, Cao Bồi Già đã diễn tả và kêu gọi người khai thuế đừng gian lận, đừng mưu mô xảo trá. Nếu trong cuộc sống, nghề nào cũng được làm hết cách, hết lòng phục vụ xã hội, không gian dối như trộn hoá chất độc hại vào thức ăn, làm sản phẩm giả thì cuộc sống sẽ đẹp hơn biết bao.

Trong bài thơ nói về người làm nghề bơm xăng, Cao Bồi Già miêu tả rồi kết luận:

Lắm lúc đông xe, xoay túi bụi

Nhiều khi vắng khách, đứng mơ màng

Tận gan nỗi khổ nào ai biết

Thèm thuốc đành kiên kẻo mất làm!

Quả vậy, nghề bơm xăng cho xe này lương không cao, mà phải tránh lửa gây hỏa hoạn nên không được hút thuốc, thế mới biết nghề nào cũng quý, cũng có cái khổ của nó.

Trong cuốn thơ Cao Bồi Già, tác giả đã có những buổi sáng uống cà-phê một mình:

Buổi sáng cà phê uống một mình

Gà lười chẳng gáy đón bình minh

….

Khói thơm ngát vị cà-phê nóng

một nụ cười vui, tớ tặng mình

Ừ nhỉ, nếu cuộc sống nghiệt ngả nhiều thử thách, thiếu tiếng gà gáy, tiếng chim hót, thì hãy vui với những gì mình có được, bằng cách chính mình tặng cho mình một nụ cười để bắt đầu một ngày mới, để có năng lực mà phấn đấu, mà làm việc.

Riêng về thể thơ trào phúng, xin mời cùng cười với Cao Bồi Già trong bài “Đừng Dại Ngu”

Hút thuốc phun ra khói chả còn

Cánh mình ngu dại lại khen ngon

Nâng bia, cụng rượu phì phèo suốt

Kết bạn, vui bè, hít nhả tuôn

Lao phổi lăn ra làm khổ vợ

Ung thư chết dở, chuốc phiền con

Thôi nay từ nhé … không  thì muộn

Bia bọt đủ rồi, kẻo chết non!

Hoặc tác giả Vũ Quang Huy tức là Cao Bồi Già đã tự bảo mình đừng nói dối qua bài: PHÉT

Ngôn phét thời nay đã quá quen

Tô hồng, sơn đỏ dẫu đèn đen

Đồ ươn, mặc lẽ rao hàng tốt

Tâm độc, điềm nhiên giả giọng thiền

Lẹo lưỡi không từ âu muốn lợi

Xảo lời chẳng lợi cũng do hèn

Xét mình cũng lúc vui …văng miểng

Thôi chết, lây rồi … tỉnh lại xem !

Vâng, có khi vui miệng chúng ta đã “nổ” mà làm “văng miểng”, hãy cẩn thận trong lời ăn tiếng nói, hoặc Cao Bồi Già cũng từng tự bảo: CHỚ ĐỤNG TIẾT CANH

Này chớ dây vào món tiết canh

Kẻo không heo bệnh níu hồn anh …

Tiết canh là món ăn đặc biệt, nhưng heo lợn ngày nay nuôi bằng hóa chất, liệu có tốt để ăn sống không?

Trở về cuộc sống bình thường, chắc ai cũng từng thưởng thức dĩa bánh cuốn, xin mời ăn món này qua 8 câu, mỗi câu 7 chữ: BÁNH CUỐN

Tấm bánh dẻo mềm, tráng mỏng tang

Hương thơm bột gạo thoảng mơ màng

Mỡ hành, bánh nóng tròn thân áo

Mộc nhĩ, thịt băm đủ vị nhân

Chả lụa đâm tiêu cay hắc vị

Bánh tôm sên đậu nóng dòn tan

Mắm hương cà cuống kèm rau, giá

Gói trọn lòng em, thỏa bụng chàng

Nhiều lắm, nếu đọc, nếu suy tư, mình sẽ thấy vô cùng thấm thía cái tâm tình, sự trăn trở của tác giả trong cuộc sống gói ghém trong những vần thơ ý nghĩa. Dù phải giữ luật đối nghiêm chỉnh, dù phải theo đúng luật bằng trắc, phải ngắn gọn, nhưng Cao Bồi Già đã thành công vượt bậc trong thơ và là một tác giả quý hiếm trong cuộc sống ngày nay. Hai tác phẩm “Thơ Cao Bồi Già” và “Nhân Sinh Bách Nghệ” như một bông hoa hiếm quý vươn nở trong cuộc sống xô bồ hiện tại.

Cầu chúc Cao Bồi Già sẽ mãi thành công và có sức khỏe để tiếp tục cống hiến cho đời thêm những bông hoa hiếm quý này. Được biết Cao Bồi Già cũng có nhiều bài Hát Nói, nhiều bài Phú rất đặc biệt. Hy vọng chúng tôi sẽ có thể học hỏi, giới thiệu trong những lần khác. Nói về sức khoẻ thì được biết Cao Bồi Già tuổi trên 50, nhưng đã từng “chết đi sống lại” qua nhiều căn bệnh hiểm nghèo, từng nằm bệnh viện không biết bao nhiêu lần. Mong anh khỏe, vui, và tiếp tục sáng tác, làm đẹp vườn hoa nghệ thuật.

Nhân dịp này chúng tôi cũng xin thắp nén hương lòng, tri ân và tỏ lòng ngưỡng mộ với tác giả Bùi Nghiệp, bút hiệu Bóng Tà Dương nay đã khuất bóng tà dương, nhưng để lại cho đời những tác phẩm ý nghĩa, quý hiếm.

Hai tác phẩm này đã được chuyển qua dạng e-book, bạn có thể tìm từ khóa “Cao Bồi Già” để đọc thêm, chúng tôi trân trọng giới thiệu. Cầu xin cơn đại dịch này chóng qua, mọi sinh hoạt trở nên bình thường và văn chương, chữ nghĩa Việt Nam luôn được trong sáng, ý nghĩa, phát triển theo chiều hướng tốt.