Xe cán chó

Góc tối truyền thông - báo lá cải

Tuần báo nổi tiếng News of The World (NoW) của Tập đoàn truyền thông News Corp đã bị đóng cửa từ tháng 7-2011. Nhưng đến nay xìcăngđan nghe lén của tờ báo lá cải vẫn tiếp tục là đề tài nóng đối với giới truyền thông Anh.

Góc tối truyền thông - báo lá cải - Kỳ 1:

Tuần báo nổi tiếng News of The World (NoW) của Tập đoàn truyền thông News Corp đã bị đóng cửa từ tháng 7-2011. Nhưng đến nay xìcăngđan nghe lén của tờ báo lá cải vẫn tiếp tục là đề tài nóng đối với giới truyền thông Anh.

“Siêu cải” News of The World

TT - Là đại diện tiêu biểu của thế giới báo lá cải phương Tây, NoW câu độc giả chủ yếu bằng chiêu đăng tải những câu chuyện giật gân và moi móc mọi thông tin về các ca sĩ, người mẫu, diễn viên, cầu thủ... và những người nổi tiếng khác.

 

NoW đặc biệt ưa thích đăng tải các vụ xìcăngđan tình dục của những ngôi sao. Do đó nó được giới độc giả và truyền thông Anh đặt cho biệt danh không có gì đẹp đẽ: News of the screws (Thông tin tình dục) hay Screws of the world (Tình dục thế giới).

 

Ông trùm truyền thông Rupert Murdoch với số báo NoW cuối cùng - Ảnh: Reuters

Kiểu làm báo bất lương

 

 

 

Ðể moi tin, các phóng viên NoW không ngần ngại sử dụng những biện pháp nghiệp vụ không minh bạch. Nhờ đánh trúng tâm lý dễ dãi của độc giả, NoW luôn bán chạy như tôm tươi. Trước khi bị đóng cửa, đó là một trong những tờ báo tiếng Anh có lượng phát hành lớn nhất thế giới. Theo Cục Kiểm toán phát hành Anh (abc.org.uk), số phát hành trung bình của NoW trong năm 2011 lên đến hơn 2,6 triệu bản/tuần. Tuy nhiên, chính phong cách tác nghiệp phi đạo đức đó đã khiến NoW bị độc giả tẩy chay và phải đóng cửa.

 

 

 

 

Trước xìcăngđan nghe lén, NoW đã khét tiếng với trò đưa tin gây sốc. Ví dụ, hồi tháng 7-2000, sau cái chết của cô bé 8 tuổi Sarah Payne ở West Sussex, NoW mở chiến dịch công bố tên tuổi những người bị tình nghi là tội phạm ấu dâm. Hậu quả là hàng loạt vụ tấn công nhắm vào người bị tình nghi xảy ra. Theo BBC, thậm chí có trường hợp nhà một bác sĩ khoa nhi bị phá bởi những kẻ tấn công hiểu nhầm đó là paedophile (tội phạm ấu dâm). Một số lãnh đạo cảnh sát Anh khi đó đã chỉ trích NoW “quá vô trách nhiệm”.

 

 

 

 

Từ năm 2005-2007, cảnh sát Anh đã điều tra nghi vấn các phóng viên NoW nghe lén điện thoại để moi tin. Các nhân viên điều tra xác định tờ báo này đã nghe lén người nổi tiếng, chính trị gia, Hoàng gia Anh. Khi đó, phóng viên phụ trách thông tin Hoàng gia Anh Clive Goodman nhận tội nghe lén điện thoại và bị xử tù 4 tháng. Tổng biên tập Andy Coulson phải từ chức. Tuy nhiên NoW không từ bỏ thủ đoạn phi pháp đó. Sở Cảnh sát London (Scotland Yard) tiếp tục điều tra trong năm 2009, 2010 và phát hiện chính các phóng viên NoW vẫn vô tư nghe lén để moi tin.

 

 

 

 

Tháng 9-2010, báo New York Times dẫn lời cựu phóng viên NoW Sean Hoare khẳng định ông Andy Coulson “chủ động khuyến khích” các phóng viên nghe lén điện thoại bất hợp pháp. Một cựu phóng viên khác tiết lộ nghe lén là “chuyện thường ngày ở huyện” của tờ báo này. “Ai mà chả biết chuyện đó. Ðến con mèo trong tòa soạn cũng biết” - cựu phóng viên này khẳng định.

 

 

 

 

 Ðiều tra cho thấy NoW đã nghe lén tổng cộng 7.000 người. Theo báo Guardian, hồi tháng 1-2011 nhân viên điều tra tư nhân Glenn Mulcaire khai ban biên tập NoW đã thuê ông ta nghe lén các cuộc điện thoại của nhiều nạn nhân.

 

 

 

 

Không chỉ vi phạm pháp luật khi nghe lén điện thoại, các phóng viên NoW còn hành xử bất chấp đạo lý và tình người. Theo Guardian, cảnh sát phát hiện khi nữ sinh Milly Dowler mất tích hồi tháng 3-2002, Mulcaire và một số phóng viên NoW đã nghe lén các tin nhắn bằng giọng nói chứa trong điện thoại của cô bé. Thậm chí họ còn xóa một số tin nhắn. Luật sư của gia đình Dowler mô tả đó là hành vi “đáng ghê tởm”. Bởi hành động đó của NoW không chỉ cản trở cuộc điều tra của cảnh sát, mà còn khiến gia đình Dowler lầm tưởng cô bé vẫn còn sống. Sau đó, NoW đã phải bồi thường cho gia đình Dowler 2 triệu bảng Anh (3,1 triệu USD).

 

Công chúng Anh biểu tình đòi “phá vỡ đế chế truyền thông của Rupert Murdoch” - Ảnh: AP

Tự giết chết chính mình

 

 

 

Khi xìcăngđan nghe lén nổ ra, ông trùm truyền thông Rupert Murdoch, chủ Tập đoàn New Corp, bị chỉ trích là đã xây dựng một đế chế truyền thông thiếu nền tảng đạo đức cần thiết và thay thế báo chí bằng “tin đồn, sự giật gân và những tranh cãi được chế biến mà thành”.

 

 

 

 

Trên báo Huffington Post, giáo sư môn báo chí Karl Grossman thuộc ÐH New York cáo buộc ông Murdoch đã tạo ra “đế chế truyền thông bất lương, vô kỷ luật, tham nhũng” nhất trong lịch sử và vấy bẩn vai trò cũng như truyền thống của báo chí.

 

 

 

 

Có thể khẳng định NoW đã tự giết chết uy tín và sinh mạng của chính mình bằng phong cách làm báo “bất lương” đó. Từ trước xìcăngđan nghe lén, NoW từng nhiều lần phải bồi thường vì làm báo chạy theo tin đồn, cốt tạo ra câu chuyện giật gân, câu khách mà bất chấp đúng sai. Ví dụ, tháng 4-2006 NoW phải bồi thường tuyển thủ bóng đá Anh Wayne Rooney 100.000 bảng (157.000 USD) vì đăng tin khẳng định Rooney đã tát vợ sắp cưới Coleen.

 

 

 

 

Hai tháng sau, đến lượt tuyển thủ Ashley Cole nhận bồi thường số tiền tương tự do đưa tin sai lệch rằng anh này là người đồng tính, dù chỉ sau đó vài tuần anh làm đám cưới với ngôi sao nhạc pop Cheryl Tweedy. Và cái chết của NoW vào tháng 7-2011 xuất phát từ chính phản ứng dữ dội của độc giả, những người vẫn hằng tuần tìm mua tờ báo này để đọc những thông tin giật gân, lá cải.

 

 

 

 

Theo báo Telegraph, sau khi có tin NoW nghe lén điện thoại nạn nhân Dowler, gia đình các binh sĩ Anh tử nạn và nạn nhân khủng bố, công chúng Anh đã lên tiếng phản đối dữ dội và bắt đầu tẩy chay tờ báo này. Trên các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter, bạn đọc mô tả hành vi của NoW là “bệnh hoạn”, “đáng ghê tởm”, “khủng khiếp”... Các chiến dịch tẩy chay NoW bùng lên trên Twitter và Facebook. Khách hàng chuỗi siêu thị lớn ở Anh như Tesco yêu cầu hãng này phải lập tức ngừng bán NoW trên quầy báo của siêu thị.

 

 

 

 

“Nếu Tesco không loại bỏ cái thứ bẩn thỉu đó đi thì chúng tôi sẽ không mua hàng ở siêu thị nữa - một nhóm khách hàng viết trên trang Facebook - Nếu chần chừ thì chỉ vài tuần nữa Tesco sẽ thấy doanh thu sụt giảm”. Trong khi đó, độc giả của tờ báo The Times, “chị em” với NoW, cũng đe dọa sẽ tẩy chay luôn tờ báo này. Trước phản ứng kịch liệt đó, các công ty lớn ở Anh đồng loạt rút quảng cáo ra khỏi NoW. Mất quảng cáo nghĩa là hết đất sống. Ông trùm Murdoch đã buộc phải đóng cửa NoW.

 

 

 

 

Trên báo Daily Beast, chuyên gia Geoffrey Robertson bình luận cái chết của NoW không thể chấm dứt cuộc tranh cãi ở Anh về giới hạn đạo đức của báo lá cải. Bởi đâu phải chỉ có NoW là bất lương và bệnh hoạn. Các tờ báo khác của News Corp như The Sun cũng dính chàm và không ít tờ báo khác tại Anh cũng “cải” chẳng kém. Nhiều chuyên gia truyền thông phương Tây cho rằng sau NoW cần phải xem xét lại vấn đề đạo đức của giới truyền thông.

 

SƠN HÀ

 

Trang nhất số báo cuối cùng của tờ báo lá cải News of The World. Nhưng chính bạn đọc đã “goodbye” nó mà không có lời “thank you” nào.

Đó hẳn là sư tổ của báo lá cải. Ông ta thực hiện loạt bài lên án tệ nạn mại dâm trẻ em với những chi tiết gây chấn động.

Nhưng chính ông ta đã “mua” một bé gái, đưa tới nhà thổ, hành hạ nạn nhân rồi... tường thuật nó.

“Kẻ bới móc” đầu tiên

TT - Nhắc đến báo lá cải, thế giới hiện đại biết đến trùm truyền thông Rupert Murdoch và tờ News Of The World nổi tiếng. Nhưng ngay từ thế kỷ 19, William Thomas Stead mới là người đặt nền móng cho loại hình báo chí giật gân hiện nay.

 

W.T.Stead được coi là cha đẻ báo lá cải - Ảnh tư liệu 

Cha đẻ của báo lá cải qua đời năm 62 tuổi trên chiếc tàu định mệnh Titanic cách nay 100 năm. William Thomas Stead sinh năm 1849 và lớn lên ở Embleton, Northumberland (đông bắc nước Anh).

Từ năm 1870, Stead bắt đầu viết bài cho tờ báo mới còn non trẻ The Northern Echo (Tiếng vọng miền bắc), tại Darlington. Ông tận dụng ưu thế của hệ thống đường xe lửa trong khu vực để mở rộng thị trường phát hành của tờ báo lên tầm cả nước. Bắt đầu từ năm 1871, dù chưa có nhiều kinh nghiệm, ông đã trở thành biên tập trẻ nhất của nước Anh khi mới 22 tuổi.

Ông viết thư cho bạn mình mô tả: “Vị trí biên tập viên của tờ báo là một cơ hội huy hoàng để tấn công quỷ ma trong xã hội”. Chuyển sang tờ Pall Mall Gazette từ năm 1880, ông phát triển mô hình “báo chí mới” (new journalism). Đó là sự sáng tạo trong cách viết tiêu đề, cách trình bày, sử dụng hình ảnh, bản đồ, phỏng vấn cá nhân. Tất cả những kỹ thuật tiên phong đó từ ông đều được dồn cộng lại, góp phần đem đến thành công cho báo chí lá cải thế giới của thế kỷ 20 và hiện nay.

Cào ra “ác quỷ của xã hội” bằng cách gây sốc

Phong cách tác nghiệp của Stead điển hình cho lối làm báo điều tra ““muckraker” (là người dùng bồ cào, cào bới một đống rác, tức chuyên nhúng mũi vào tất cả mọi chuyện của thiên hạ cho tới khi tìm ra được thứ để chỉ trích). Ông thậm chí còn chạy theo xu hướng sẵn sàng tạo ra tin tức.

Loạt bài The maiden tribute of modern Babylon (Vật hiến tế đồng trinh của Babylon thời hiện đại) là một “thành công sáng chói” trong sự nghiệp của Stead. Ông kết hợp với Tổ chức từ thiện Quân đội cứu tế và lãnh đạo tôn giáo cùng nhiều người khác để thực hiện loạt bài. Ông phân công hai phụ nữ giả làm gái mại dâm, thâm nhập các nhà chứa, thu thập tin tức và trốn thoát trước khi bị làm gái thật.

Ngoài ra, hai người khác là mẹ con vào vai chủ nhà chứa, tìm gái cho “động” của mình. Riêng Stead phải tiếp cận các nhân vật từng làm trong cơ quan điều tra của cảnh sát Anh, mặt rô, ma cô dẫn khách, gái mại dâm, nhân viên xã hội giúp giải cứu phụ nữ bị bắt làm mại dâm và cả giáo sĩ trong nhà tù. Nhưng cảm thấy những thông tin mình có chưa đủ, Stead nghĩ ra một phương án gây sốc. Ông quyết định tự mình mua một bé gái 13 tuổi để chứng minh rằng mình đã đúng.

Ông tìm ra “mối” từ một gái mại dâm đã bỏ nghề tên Rebecca Jarrett để kiếm cho một bé gái 13 tuổi rồi đưa em vào nhà thổ. Jarrett tìm được bé Eliza Armstrong có mẹ làm nghề quét ống khói, lại nghiện rượu và đang cần tiền.

Qua trao đổi, mẹ Eliza biết rõ con mình được đưa vào nhà thổ. Ông chồng bà lại không được biết vì Jarrett nghĩ chỉ cần bà mẹ đồng ý là đủ. Hai bên thỏa thuận miệng. Ngày 3-6-1885, thỏa thuận hoàn tất với giá 5 bảng Anh, Jarrett đưa Eliza tới bà đỡ và người phá thai tên Louise Mourez, kiểm tra chắc chắn bé còn trinh và mua một chai thuốc mê. Cô bé bị đưa tới nhà thổ, bị đánh ít thuốc mê và đợi người mua mình.

Người đó tất nhiên là Stead. Ông bước vào phòng Eliza và đợi cô bé tỉnh lại. Các diễn biến sau đó cho thấy Eliza đã hét lên và Stead nhanh chóng rời khỏi hiện trường (được cho là bằng chứng cho thấy ông đã “làm việc đó”). Eliza nhanh chóng được trao cho William Booth, người sáng lập Quân đội cứu tế, ông đưa cô tới Pháp và cô được một gia đình thuộc tổ chức này nuôi nấng, chăm sóc.

Trước khi bài báo đăng tải ngày 4-7-1885 trên tờ Pall Mall Gazette, Stead đã viết “cảnh báo thẳng thắn”: “Tất cả những ai quá khe khắt, làm bộ đoan trang, và cả những ai thích sống trong thiên đường tưởng tượng đầy ngây thơ trong sáng của kẻ ngốc, che mũ ni ích kỷ trước thực tại khủng khiếp đang tra tấn những người sống trong hỏa ngục ở London thì không nên đọc Pall Mall Gazette số ra ngày thứ hai và tiếp ba ngày sau đó nữa”.

Bạn đọc, tất nhiên bị ông mê hoặc và khiêu khích, đã nhào tới để mua ngay khi báo ra lò vào ngày 6-7.

 

Loạt bài “Vật hiến tế đồng trinh của Babylon thời hiện đại” của W.T.Stead sau đó được in thành sách - Ảnh: AMAZON

Mục tiêu biện minh cho hành động?

Bài kỳ một dài sáu trang báo. Stead mở cuộc tấn công bằng những tiêu đề bắt mắt hấp dẫn hơn cả trong sách báo khiêu dâm, kiểu như: “Sự xâm phạm tới những bé gái còn trinh”, “Lời thú tội của kẻ trông coi nhà thổ”, “Những cô gái đã bị mua và tàn phá ra sao”. Stead kể chuyện Eliza, nhưng đổi tên em thành “Lily” và bỏ qua thông tin người mua Lily chính là ông.

Theo báo Daily Mail, nhiều nhà báo đương đại khi đọc lại bài của Stead đã chỉ trích ông dùng những ngôn từ quá dâm ô, tục tĩu, câu khách lộ liễu.

Loạt bài phơi bày nạn buôn bán thân xác, nạn tham nhũng của lực lượng thực thi pháp luật, thái độ cố tình làm ngơ và tiếp tay của quan chức chính quyền cho những hành vi lạm dụng thân xác phụ nữ. Ông còn chỉ trích quốc hội không thông qua dự luật hình sự có sửa đổi (nâng tuổi phụ nữ được đồng thuận quan hệ tình dục từ 13 lên 16 tuổi và ngăn chặn tình trạng mại dâm ở trẻ em) như ông mong muốn.

Khỏi phải nói loạt bài nóng sốt đến mức nào. Hãng W. H. Smith & Sons độc quyền phát hành báo đã từ chối không phát hành vì nội dung “dâm dục thái quá”, nhưng những tình nguyện viên khác sẵn sàng hỗ trợ. Bạn đọc xếp hàng trước tòa soạn để tranh cướp, tờ báo in lần hai được bán với giá 1 shilling, tức gấp 20 lần so với giá bình thường. Cả nước Anh rơi vào tình trạng khủng hoảng trước những thông tin khủng khiếp đó. Bộ trưởng Nội vụ William Harcourt nài nỉ Stead dừng đăng tải loạt bài đó.

Cuối cùng, ngày 15-8 dự luật hình sự sửa đổi được thông qua. Tuy nhiên, theo Daily Mail, ngay khi đó nhiều người bạn của ông Stead đã chỉ trích ông vì viết báo mà hành hạ một đứa trẻ vô tội, khiến cô bé chết khiếp vì phải trải qua một quãng thời gian khủng khiếp, trong đó có cuộc kiểm tra trinh tiết rùng rợn. Họ đặt câu hỏi ông Stead thật sự muốn chống cái xấu hay chỉ muốn câu khách. Nếu vì mục đích nhân đạo, tại sao ông lại thực hiện một hành vi vi phạm pháp luật và trái ngược với đạo đức như vậy.

Trên tờ Daily Mail số ra ngày 25-5-2012, nhà báo Bel Mooney khi viết về ông Stead nhận định các bài viết của ông cho thấy bản thân ông “có sự yêu thích không lành mạnh đối với cái xã hội độc ác mà ông lên án”. Do mua cô bé, Stead phải hầu tòa vào ngày 2-9 vì tội cưỡng dâm, bắt cóc và bị kết án ba tháng tù giam.

HẠNH NGUYÊN

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Góc tối truyền thông - báo lá cải

Tuần báo nổi tiếng News of The World (NoW) của Tập đoàn truyền thông News Corp đã bị đóng cửa từ tháng 7-2011. Nhưng đến nay xìcăngđan nghe lén của tờ báo lá cải vẫn tiếp tục là đề tài nóng đối với giới truyền thông Anh.

Góc tối truyền thông - báo lá cải - Kỳ 1:

Tuần báo nổi tiếng News of The World (NoW) của Tập đoàn truyền thông News Corp đã bị đóng cửa từ tháng 7-2011. Nhưng đến nay xìcăngđan nghe lén của tờ báo lá cải vẫn tiếp tục là đề tài nóng đối với giới truyền thông Anh.

“Siêu cải” News of The World

TT - Là đại diện tiêu biểu của thế giới báo lá cải phương Tây, NoW câu độc giả chủ yếu bằng chiêu đăng tải những câu chuyện giật gân và moi móc mọi thông tin về các ca sĩ, người mẫu, diễn viên, cầu thủ... và những người nổi tiếng khác.

 

NoW đặc biệt ưa thích đăng tải các vụ xìcăngđan tình dục của những ngôi sao. Do đó nó được giới độc giả và truyền thông Anh đặt cho biệt danh không có gì đẹp đẽ: News of the screws (Thông tin tình dục) hay Screws of the world (Tình dục thế giới).

 

Ông trùm truyền thông Rupert Murdoch với số báo NoW cuối cùng - Ảnh: Reuters

Kiểu làm báo bất lương

 

 

 

Ðể moi tin, các phóng viên NoW không ngần ngại sử dụng những biện pháp nghiệp vụ không minh bạch. Nhờ đánh trúng tâm lý dễ dãi của độc giả, NoW luôn bán chạy như tôm tươi. Trước khi bị đóng cửa, đó là một trong những tờ báo tiếng Anh có lượng phát hành lớn nhất thế giới. Theo Cục Kiểm toán phát hành Anh (abc.org.uk), số phát hành trung bình của NoW trong năm 2011 lên đến hơn 2,6 triệu bản/tuần. Tuy nhiên, chính phong cách tác nghiệp phi đạo đức đó đã khiến NoW bị độc giả tẩy chay và phải đóng cửa.

 

 

 

 

Trước xìcăngđan nghe lén, NoW đã khét tiếng với trò đưa tin gây sốc. Ví dụ, hồi tháng 7-2000, sau cái chết của cô bé 8 tuổi Sarah Payne ở West Sussex, NoW mở chiến dịch công bố tên tuổi những người bị tình nghi là tội phạm ấu dâm. Hậu quả là hàng loạt vụ tấn công nhắm vào người bị tình nghi xảy ra. Theo BBC, thậm chí có trường hợp nhà một bác sĩ khoa nhi bị phá bởi những kẻ tấn công hiểu nhầm đó là paedophile (tội phạm ấu dâm). Một số lãnh đạo cảnh sát Anh khi đó đã chỉ trích NoW “quá vô trách nhiệm”.

 

 

 

 

Từ năm 2005-2007, cảnh sát Anh đã điều tra nghi vấn các phóng viên NoW nghe lén điện thoại để moi tin. Các nhân viên điều tra xác định tờ báo này đã nghe lén người nổi tiếng, chính trị gia, Hoàng gia Anh. Khi đó, phóng viên phụ trách thông tin Hoàng gia Anh Clive Goodman nhận tội nghe lén điện thoại và bị xử tù 4 tháng. Tổng biên tập Andy Coulson phải từ chức. Tuy nhiên NoW không từ bỏ thủ đoạn phi pháp đó. Sở Cảnh sát London (Scotland Yard) tiếp tục điều tra trong năm 2009, 2010 và phát hiện chính các phóng viên NoW vẫn vô tư nghe lén để moi tin.

 

 

 

 

Tháng 9-2010, báo New York Times dẫn lời cựu phóng viên NoW Sean Hoare khẳng định ông Andy Coulson “chủ động khuyến khích” các phóng viên nghe lén điện thoại bất hợp pháp. Một cựu phóng viên khác tiết lộ nghe lén là “chuyện thường ngày ở huyện” của tờ báo này. “Ai mà chả biết chuyện đó. Ðến con mèo trong tòa soạn cũng biết” - cựu phóng viên này khẳng định.

 

 

 

 

 Ðiều tra cho thấy NoW đã nghe lén tổng cộng 7.000 người. Theo báo Guardian, hồi tháng 1-2011 nhân viên điều tra tư nhân Glenn Mulcaire khai ban biên tập NoW đã thuê ông ta nghe lén các cuộc điện thoại của nhiều nạn nhân.

 

 

 

 

Không chỉ vi phạm pháp luật khi nghe lén điện thoại, các phóng viên NoW còn hành xử bất chấp đạo lý và tình người. Theo Guardian, cảnh sát phát hiện khi nữ sinh Milly Dowler mất tích hồi tháng 3-2002, Mulcaire và một số phóng viên NoW đã nghe lén các tin nhắn bằng giọng nói chứa trong điện thoại của cô bé. Thậm chí họ còn xóa một số tin nhắn. Luật sư của gia đình Dowler mô tả đó là hành vi “đáng ghê tởm”. Bởi hành động đó của NoW không chỉ cản trở cuộc điều tra của cảnh sát, mà còn khiến gia đình Dowler lầm tưởng cô bé vẫn còn sống. Sau đó, NoW đã phải bồi thường cho gia đình Dowler 2 triệu bảng Anh (3,1 triệu USD).

 

Công chúng Anh biểu tình đòi “phá vỡ đế chế truyền thông của Rupert Murdoch” - Ảnh: AP

Tự giết chết chính mình

 

 

 

Khi xìcăngđan nghe lén nổ ra, ông trùm truyền thông Rupert Murdoch, chủ Tập đoàn New Corp, bị chỉ trích là đã xây dựng một đế chế truyền thông thiếu nền tảng đạo đức cần thiết và thay thế báo chí bằng “tin đồn, sự giật gân và những tranh cãi được chế biến mà thành”.

 

 

 

 

Trên báo Huffington Post, giáo sư môn báo chí Karl Grossman thuộc ÐH New York cáo buộc ông Murdoch đã tạo ra “đế chế truyền thông bất lương, vô kỷ luật, tham nhũng” nhất trong lịch sử và vấy bẩn vai trò cũng như truyền thống của báo chí.

 

 

 

 

Có thể khẳng định NoW đã tự giết chết uy tín và sinh mạng của chính mình bằng phong cách làm báo “bất lương” đó. Từ trước xìcăngđan nghe lén, NoW từng nhiều lần phải bồi thường vì làm báo chạy theo tin đồn, cốt tạo ra câu chuyện giật gân, câu khách mà bất chấp đúng sai. Ví dụ, tháng 4-2006 NoW phải bồi thường tuyển thủ bóng đá Anh Wayne Rooney 100.000 bảng (157.000 USD) vì đăng tin khẳng định Rooney đã tát vợ sắp cưới Coleen.

 

 

 

 

Hai tháng sau, đến lượt tuyển thủ Ashley Cole nhận bồi thường số tiền tương tự do đưa tin sai lệch rằng anh này là người đồng tính, dù chỉ sau đó vài tuần anh làm đám cưới với ngôi sao nhạc pop Cheryl Tweedy. Và cái chết của NoW vào tháng 7-2011 xuất phát từ chính phản ứng dữ dội của độc giả, những người vẫn hằng tuần tìm mua tờ báo này để đọc những thông tin giật gân, lá cải.

 

 

 

 

Theo báo Telegraph, sau khi có tin NoW nghe lén điện thoại nạn nhân Dowler, gia đình các binh sĩ Anh tử nạn và nạn nhân khủng bố, công chúng Anh đã lên tiếng phản đối dữ dội và bắt đầu tẩy chay tờ báo này. Trên các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter, bạn đọc mô tả hành vi của NoW là “bệnh hoạn”, “đáng ghê tởm”, “khủng khiếp”... Các chiến dịch tẩy chay NoW bùng lên trên Twitter và Facebook. Khách hàng chuỗi siêu thị lớn ở Anh như Tesco yêu cầu hãng này phải lập tức ngừng bán NoW trên quầy báo của siêu thị.

 

 

 

 

“Nếu Tesco không loại bỏ cái thứ bẩn thỉu đó đi thì chúng tôi sẽ không mua hàng ở siêu thị nữa - một nhóm khách hàng viết trên trang Facebook - Nếu chần chừ thì chỉ vài tuần nữa Tesco sẽ thấy doanh thu sụt giảm”. Trong khi đó, độc giả của tờ báo The Times, “chị em” với NoW, cũng đe dọa sẽ tẩy chay luôn tờ báo này. Trước phản ứng kịch liệt đó, các công ty lớn ở Anh đồng loạt rút quảng cáo ra khỏi NoW. Mất quảng cáo nghĩa là hết đất sống. Ông trùm Murdoch đã buộc phải đóng cửa NoW.

 

 

 

 

Trên báo Daily Beast, chuyên gia Geoffrey Robertson bình luận cái chết của NoW không thể chấm dứt cuộc tranh cãi ở Anh về giới hạn đạo đức của báo lá cải. Bởi đâu phải chỉ có NoW là bất lương và bệnh hoạn. Các tờ báo khác của News Corp như The Sun cũng dính chàm và không ít tờ báo khác tại Anh cũng “cải” chẳng kém. Nhiều chuyên gia truyền thông phương Tây cho rằng sau NoW cần phải xem xét lại vấn đề đạo đức của giới truyền thông.

 

SƠN HÀ

 

Trang nhất số báo cuối cùng của tờ báo lá cải News of The World. Nhưng chính bạn đọc đã “goodbye” nó mà không có lời “thank you” nào.

Đó hẳn là sư tổ của báo lá cải. Ông ta thực hiện loạt bài lên án tệ nạn mại dâm trẻ em với những chi tiết gây chấn động.

Nhưng chính ông ta đã “mua” một bé gái, đưa tới nhà thổ, hành hạ nạn nhân rồi... tường thuật nó.

“Kẻ bới móc” đầu tiên

TT - Nhắc đến báo lá cải, thế giới hiện đại biết đến trùm truyền thông Rupert Murdoch và tờ News Of The World nổi tiếng. Nhưng ngay từ thế kỷ 19, William Thomas Stead mới là người đặt nền móng cho loại hình báo chí giật gân hiện nay.

 

W.T.Stead được coi là cha đẻ báo lá cải - Ảnh tư liệu 

Cha đẻ của báo lá cải qua đời năm 62 tuổi trên chiếc tàu định mệnh Titanic cách nay 100 năm. William Thomas Stead sinh năm 1849 và lớn lên ở Embleton, Northumberland (đông bắc nước Anh).

Từ năm 1870, Stead bắt đầu viết bài cho tờ báo mới còn non trẻ The Northern Echo (Tiếng vọng miền bắc), tại Darlington. Ông tận dụng ưu thế của hệ thống đường xe lửa trong khu vực để mở rộng thị trường phát hành của tờ báo lên tầm cả nước. Bắt đầu từ năm 1871, dù chưa có nhiều kinh nghiệm, ông đã trở thành biên tập trẻ nhất của nước Anh khi mới 22 tuổi.

Ông viết thư cho bạn mình mô tả: “Vị trí biên tập viên của tờ báo là một cơ hội huy hoàng để tấn công quỷ ma trong xã hội”. Chuyển sang tờ Pall Mall Gazette từ năm 1880, ông phát triển mô hình “báo chí mới” (new journalism). Đó là sự sáng tạo trong cách viết tiêu đề, cách trình bày, sử dụng hình ảnh, bản đồ, phỏng vấn cá nhân. Tất cả những kỹ thuật tiên phong đó từ ông đều được dồn cộng lại, góp phần đem đến thành công cho báo chí lá cải thế giới của thế kỷ 20 và hiện nay.

Cào ra “ác quỷ của xã hội” bằng cách gây sốc

Phong cách tác nghiệp của Stead điển hình cho lối làm báo điều tra ““muckraker” (là người dùng bồ cào, cào bới một đống rác, tức chuyên nhúng mũi vào tất cả mọi chuyện của thiên hạ cho tới khi tìm ra được thứ để chỉ trích). Ông thậm chí còn chạy theo xu hướng sẵn sàng tạo ra tin tức.

Loạt bài The maiden tribute of modern Babylon (Vật hiến tế đồng trinh của Babylon thời hiện đại) là một “thành công sáng chói” trong sự nghiệp của Stead. Ông kết hợp với Tổ chức từ thiện Quân đội cứu tế và lãnh đạo tôn giáo cùng nhiều người khác để thực hiện loạt bài. Ông phân công hai phụ nữ giả làm gái mại dâm, thâm nhập các nhà chứa, thu thập tin tức và trốn thoát trước khi bị làm gái thật.

Ngoài ra, hai người khác là mẹ con vào vai chủ nhà chứa, tìm gái cho “động” của mình. Riêng Stead phải tiếp cận các nhân vật từng làm trong cơ quan điều tra của cảnh sát Anh, mặt rô, ma cô dẫn khách, gái mại dâm, nhân viên xã hội giúp giải cứu phụ nữ bị bắt làm mại dâm và cả giáo sĩ trong nhà tù. Nhưng cảm thấy những thông tin mình có chưa đủ, Stead nghĩ ra một phương án gây sốc. Ông quyết định tự mình mua một bé gái 13 tuổi để chứng minh rằng mình đã đúng.

Ông tìm ra “mối” từ một gái mại dâm đã bỏ nghề tên Rebecca Jarrett để kiếm cho một bé gái 13 tuổi rồi đưa em vào nhà thổ. Jarrett tìm được bé Eliza Armstrong có mẹ làm nghề quét ống khói, lại nghiện rượu và đang cần tiền.

Qua trao đổi, mẹ Eliza biết rõ con mình được đưa vào nhà thổ. Ông chồng bà lại không được biết vì Jarrett nghĩ chỉ cần bà mẹ đồng ý là đủ. Hai bên thỏa thuận miệng. Ngày 3-6-1885, thỏa thuận hoàn tất với giá 5 bảng Anh, Jarrett đưa Eliza tới bà đỡ và người phá thai tên Louise Mourez, kiểm tra chắc chắn bé còn trinh và mua một chai thuốc mê. Cô bé bị đưa tới nhà thổ, bị đánh ít thuốc mê và đợi người mua mình.

Người đó tất nhiên là Stead. Ông bước vào phòng Eliza và đợi cô bé tỉnh lại. Các diễn biến sau đó cho thấy Eliza đã hét lên và Stead nhanh chóng rời khỏi hiện trường (được cho là bằng chứng cho thấy ông đã “làm việc đó”). Eliza nhanh chóng được trao cho William Booth, người sáng lập Quân đội cứu tế, ông đưa cô tới Pháp và cô được một gia đình thuộc tổ chức này nuôi nấng, chăm sóc.

Trước khi bài báo đăng tải ngày 4-7-1885 trên tờ Pall Mall Gazette, Stead đã viết “cảnh báo thẳng thắn”: “Tất cả những ai quá khe khắt, làm bộ đoan trang, và cả những ai thích sống trong thiên đường tưởng tượng đầy ngây thơ trong sáng của kẻ ngốc, che mũ ni ích kỷ trước thực tại khủng khiếp đang tra tấn những người sống trong hỏa ngục ở London thì không nên đọc Pall Mall Gazette số ra ngày thứ hai và tiếp ba ngày sau đó nữa”.

Bạn đọc, tất nhiên bị ông mê hoặc và khiêu khích, đã nhào tới để mua ngay khi báo ra lò vào ngày 6-7.

 

Loạt bài “Vật hiến tế đồng trinh của Babylon thời hiện đại” của W.T.Stead sau đó được in thành sách - Ảnh: AMAZON

Mục tiêu biện minh cho hành động?

Bài kỳ một dài sáu trang báo. Stead mở cuộc tấn công bằng những tiêu đề bắt mắt hấp dẫn hơn cả trong sách báo khiêu dâm, kiểu như: “Sự xâm phạm tới những bé gái còn trinh”, “Lời thú tội của kẻ trông coi nhà thổ”, “Những cô gái đã bị mua và tàn phá ra sao”. Stead kể chuyện Eliza, nhưng đổi tên em thành “Lily” và bỏ qua thông tin người mua Lily chính là ông.

Theo báo Daily Mail, nhiều nhà báo đương đại khi đọc lại bài của Stead đã chỉ trích ông dùng những ngôn từ quá dâm ô, tục tĩu, câu khách lộ liễu.

Loạt bài phơi bày nạn buôn bán thân xác, nạn tham nhũng của lực lượng thực thi pháp luật, thái độ cố tình làm ngơ và tiếp tay của quan chức chính quyền cho những hành vi lạm dụng thân xác phụ nữ. Ông còn chỉ trích quốc hội không thông qua dự luật hình sự có sửa đổi (nâng tuổi phụ nữ được đồng thuận quan hệ tình dục từ 13 lên 16 tuổi và ngăn chặn tình trạng mại dâm ở trẻ em) như ông mong muốn.

Khỏi phải nói loạt bài nóng sốt đến mức nào. Hãng W. H. Smith & Sons độc quyền phát hành báo đã từ chối không phát hành vì nội dung “dâm dục thái quá”, nhưng những tình nguyện viên khác sẵn sàng hỗ trợ. Bạn đọc xếp hàng trước tòa soạn để tranh cướp, tờ báo in lần hai được bán với giá 1 shilling, tức gấp 20 lần so với giá bình thường. Cả nước Anh rơi vào tình trạng khủng hoảng trước những thông tin khủng khiếp đó. Bộ trưởng Nội vụ William Harcourt nài nỉ Stead dừng đăng tải loạt bài đó.

Cuối cùng, ngày 15-8 dự luật hình sự sửa đổi được thông qua. Tuy nhiên, theo Daily Mail, ngay khi đó nhiều người bạn của ông Stead đã chỉ trích ông vì viết báo mà hành hạ một đứa trẻ vô tội, khiến cô bé chết khiếp vì phải trải qua một quãng thời gian khủng khiếp, trong đó có cuộc kiểm tra trinh tiết rùng rợn. Họ đặt câu hỏi ông Stead thật sự muốn chống cái xấu hay chỉ muốn câu khách. Nếu vì mục đích nhân đạo, tại sao ông lại thực hiện một hành vi vi phạm pháp luật và trái ngược với đạo đức như vậy.

Trên tờ Daily Mail số ra ngày 25-5-2012, nhà báo Bel Mooney khi viết về ông Stead nhận định các bài viết của ông cho thấy bản thân ông “có sự yêu thích không lành mạnh đối với cái xã hội độc ác mà ông lên án”. Do mua cô bé, Stead phải hầu tòa vào ngày 2-9 vì tội cưỡng dâm, bắt cóc và bị kết án ba tháng tù giam.

HẠNH NGUYÊN

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm