Tản mạn với Mr. Hoa Dam về HQ Trung tá Nguyễn Duy Long

Hiền đệ Hòa Đàm thân,

Thật ra câu hỏi của Hòa về HQ Trung tá Nguyễn Duy Long dưới đây cũng nên được trả lời chung để các Huynh Đệ chúng ta cùng xem và biết thêm một số dữ kiện lịch sử trong những ngày cuối cùng của Hạm đội HQVNCH rời Việt Nam tháng tư năm 1975:

Thật đúng vậy, Trung tá Long là bạn cùng khóa với tôi, xuất thân từ Khóa 16 Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam trong chương trình đầu tiên 4 năm đào tạo Sĩ quan Hải Lục Không quân hiện dịch. Sau khi mãn khóa cuối năm 1962, chúng tôi được thực tập hải nghiệp 6 tháng trên hầu hết các loại chiến hạm của HQVNCH trước khi trở về Nha Trang để tiếp tục theo học khóa 13 SQHQ. Tốt nghiệp Trường SQHQ Nha Trang năm 1964 sau 18 tháng thụ huấn và được mang cấp bậc HQ Trung úy hiện dịch, nhưng thâm niên quân vụ ngang hàng với Khóa 10/SQHQ/NT. Đó là lý do HQ Thiếu tá Nguyễn Duy Long được làm Hạm trưởng HQ 801 trước HQ Thiếu tá Nguyễn Phú Bá (Khóa 11) khi Dương Vận Hạm USS Garrett County (LST 786) của US Navy được bàn giao cho HQVNCH ngày 23 tháng 4 năm 1971. Chiến hạm này được đổi tên là Yểm trợ hạm HQ 801.

Khi Thiếu tá Long thăng cấp Trung tá và được chỉ định làm Chánh văn phòng cho Đề Đốc Lâm Nguơn Tánh thì ông đã bàn giao chức vụ Hạm trưởng HQ 801 cho HQ Thiếu tá Nguyễn Phú Bá. Tưởng cũng cần nói thêm, Thiếu tá Bá là một sĩ quan Hải Quân xuất sắc với nhiều kinh nghiệm trong quân ngũ cũng như ngoài hàng hải thương thuyền. Ông đã chỉ huy 7 chiến hạm (HQ 607, HQ 470, HQ 473, HQ 406, HQ 14, HQ 09 và HQ 801) và 3 thương thuyền (Tiền Phong, Đại Hải và Thống Nhất). Đêm 29 tháng tư năm 1975, khi Hạm đội rời sông Lòng tào, Thiếu tá Bá đã không quản ngại tình thế cực kỳ nguy hiểm, đã cùng HQ Đại tá Bùi Cửu Viên nhất quyết quay trở lại để trợ giúp HQ 1 bị mắc cạn vì một máy bất khiển dụng và tay lái điện bị sụp bất thần khi chiến hạm này vừa đến khúc cong Coude de l’Est (hải lý 20). Trên Soái hạm HQ 1 có HQ Trung tá Nguyễn Duy Long chỉ huy chiến hạm, Đề Đốc Lâm Nguơn Tánh và Phó Đề Đốc Nguyễn Thanh Châu. Đây là một sự thể hiện tình huynh đệ hải quân hiếm thấy nói chung của Thiếu tá Bá và Đại tá Viên và cũng là tình bạn cao qúy nói riêng mà HQ Thiếu tá Nguyễn Phú Bá đã dành cho HQ Trung tá Nguyễn Duy Long.

Ngày 30 tháng tư, Thiếu tá Bá vì lý do gia đình đã trở lại Sài Gòn. HQ Đại tá Bùi Cửu Viên đã trở thành vị "Hạm trưởng bất đắc dĩ" của Yểm trợ hạm HQ 801 và HQ Trung tá Nguyễn Duy Long đã trở thành vị "Hạm trưởng bất đắc dĩ" của Soái hạm Khu trục hạm HQ 1. Hai ông hành xử đúng cương vị của những Hạm trưởng chuyên nghiệp khi đã cùng Hạm đội HQVNCH chỉ huy chiến hạm rời Việt Nam trong ngày đau thương nhất của lịch sử, 30 tháng tư một cách an tòan, mang theo trên 30,000 quân dân đến bến bờ tự do tại Phi Luật Tân .

HQ Đại tá Bùi Cửu Viên hiện định cư tại Gaithersburg, tiểu bang Maryland, tình trạng sức khỏe của ông và phu nhân vẫn còn phong độ. HQ Trung tá Nguyễn Duy Long, tình trạng cũng tương đối ổn định, ông sống rất hạnh phúc với hiền thê tại Tampa, Tiểu bang Florida.

Best Regards,

Nguyễn Đức Thu (Hoa Thịnh Đốn)