HÀNH TRÌNH CỦA QUAN ĐỒ   -    CAO MỴ NHÂN

Mấy lúc này ở sân chơi huynh đệ chi binh HNPĐ, có bóng dáng một ông đồ, xem ra tuổi tác mới ...trung niên quá độ, chưa cao niên lắm, mà tính tôi lại tò mò nhất hạng, nên cứ đoán già, đoán non, nghĩ ông đồ này trang lứa ông "Đồ Ngu" Chủ biên ...tôi thôi. 
Nên phải chịu khó đọc bài của đồ ta trên giai phẩm "Lá Cải" của nhà văn Nguyễn Trọng Hoàn, mới xác định được Đồ Thiệt, hay chỉ là "Đồ Giả", cha chả là khó chi lạ chứ.
Đọc văn thì cứ việc hiểu văn là được rồi, giờ còn muốn biết "văn là người", đúng như  danh ngôn của tổng hợp các thứ ông đồ xưa nay phán thế.
Ô, tôi phải xin lỗi tất cả quý ông đồ, ấy là phải trân trọng ghi: tổng hợp quý ông đồ,  hay: tổng hợp các giới ông đồ. ..,  chứ  ...các thứ ông đồ, là hỗn hào, xạo xịa, làm sao ngồi ...luận  về hai chữ "ông đồ" được. 
Để có một chút khái niệm về hình ảnh ông đồ, tôi xin được đan cử ra 2 câu tâm huyết của dân tộc ta: 
Chẳng tham ruộng cả, ao liền 
Tham vì cái bút, cái nghiên Anh đồ 
(Ca dao VN) 
Chữ "tham" đây, còn có thể hiểu nôm na là "ham". Các cô gái xuân, đến tuổi cập kê,  nghĩ về tương lai sẽ có lang quân tức người chồng như thế nào  
Họ đều muốn có chồng làm anh đồ. 
Những gia đình phú hộ xưa, giàu  tiền giàu của, có ruộng cả là ruộng lớn, có nghĩa là thóc gạo dư dả. Ao thì mấy cái liền bờ để thả cá, có nghĩa nhà giàu quá, nuôi cá đầy mấy ao luôn. Nhưng các cô nào có ham đâu, mà ham cái bút cái nghiên mực của Anh đồ, tức ham làm vợ "Anh đồ" đấy.
Vậy ham có chồng làm "Đồ", nghề đồ là nghề dạy học, làm thầy giáo, làm sư phụ, để có hàng loạt học trò, tôn thờ đồ, thầy, sư, trong đầu óc học trò phải luôn quan niệm điều  "nhất tự vi sư", thầy dạy hay trò học một chữ cũng do thầy, nhờ thầy, ơn thầy suốt đời.
Mới đầu ra dạy, quý thầy đồ còn thanh niên, trẻ trung nên được kêu anh đồ, thì hiền thê  thầy đồ được kêu là "cô đồ". 
Sau đó Anh đồ đã trưởng thành, lớn tuổi hơn, được gọi danh xưng Ông đồ, lập tức quý bà phu nhân Ông đồ tiến lên cấp: bà đồ. 
Vì thế nếu quý Ông đồ, giai đoạn này, được trân trọng hơn, dân ta hay dùng tiếng "Thày Đồ". 
Thày đồ có khi tự dạy ở quê nhà. Có khi bị bổ nhiệm đi thật xa, những nơi đèo heo hút gió, với cảnh buồn bã, quạnh hiu: 
Nhà dột một hai gian, một thày, một cô, một chó cái 
Học trò năm bảy đứa, nửa người, nửa ngợm, nửa đười ươi 
(Cao Bá Quát) 
Nhưng vẫn chưa bao giờ thấy thày cô chán nản, mà vẫn phơi phới tiến lên, vì việc duy trì chữ nghĩa để bảo tồn văn hoá ông cha ta truyền lại,  
Đúng ra là vì tinh thần nho học, vì tư tưởng làm thày đồ, thì lúc nào cũng giấy rách phải giữ lấy lề. 
Thêm cấp nữa, cao hơn mà có lẽ cũng là cấp chót của hành trình Thày đồ  ấy là quý  thày đã trọng tuổi, cao niên, bây giờ là lúc dân chúng tôn  kính vai vế "Cụ Đồ".  có điều  quý cụ bà vẫn được làng nước  thương mến nên vẫn trẻ trung trong vai "Bà đồ", tức không bị lão hoá thành  ...cụ bà đồ. 
Sơ qua vài nét  đan thanh của  lịch trình giai cấp nghề và cũng là nghiệp Đồ. Trở lại sân chơi dành cho lính  VNCH, tức điện báo HNPĐ, sau chưởng môn Đồ ..." Ngu", mà chẳng phải đồ ... không khôn, ông còn quá lịch duyệt, mẫn tiệp vô cùng là khác.
Khiến tôi liên tưởng đến chữ "Ngu" của nước ta xưa xửa xừa xưa, đã có triều đại tên nước là "Đại Ngu" cơ đấy ạ, thì hoá ra, muốn hiểu cặn kẽ phương danh Đồ Ngu của  Chủ biên ...tôi, hay quý danh "Đồ Giả" tân quan vừa xuất hiện, e chỉ có một mình nhà văn  Nguyễn Trọng Hoàn mới đủ vi tính, à quên uy tín xướng danh ai là thượng quan  Đồ Ngu, và ai là phó quan Đồ Giả mà thôi.  
Song le, Đồ gì cũng là Đồ Quý hiếm, đồ thiệt cả. Vậy mà tôi tạm đặt cho Nhị ca Lính Dù  tên Đồ Cổ, ông không chịu, ông bảo ở bên CSVN bây giờ, họ làm giàu bằng cách chơi đồ cổ, ông không thích tên ông dính líu với bọn vô sản, học làm sang kệch cỡm đó. 
Xin kính chúc quý quan đồ mạnh tiến trên hành trình văn nghiệp đấu tranh, để tiếp bước quân hành, cùng  huynh đệ chi binh, sớm quang phục quê hương yêu dấu.

CAO MỴ NHÂN (HNPD)