Năm
1949, Vĩnh Giu, một trong 19 hoàng tử của vua Thành Thái bị chính quyền
bảo hộ đưa xuống Cần Thơ để tham gia đội cầu đường thuộc Ty Giao thông
Công chánh. Năm 1951, ông kết hôn với bà Lý Ngọc Hóa, người quê gốc Cần
Thơ và sinh được 7 người con.
Để có tiền nuôi con, ngoài giờ làm việc, hằng đêm ông Vĩnh Giu còn đi làm nhạc công cho các quán bar trong thành phố.
Chính quyền bảo hộ vẫn luôn tìm cách
gây khó khăn nên các con ông không ai được học hành đến nơi đến chốn.
Năm 1975, ông Vĩnh Giu thôi làm làm ở Ty Giao thông Công chánh, đưa gia
đình về sống nương nhờ nhà mẹ vợ trong một con hẻm trên đường Phan Đình
Phùng.
Tại đây, ông Vĩnh Giu làm nghề sửa xe
đạp để mưu sinh. Một nhánh hoàng tộc cay cực từ thuở đó. Ông Vĩnh Giu
chết trong nghèo khổ.
Những người con ông chật vật với cuộc
sống mưu sinh. Một trong số đó là Nguyễn Phước Bảo Tài, người gọi vua
Thành Thái bằng ông nội.
Hoàng tộc chạy xe ôm
Gặp lại khi đưa đứa con duy nhất, cháu
gái Nguyễn Phước Thanh Tuyền đi Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM để trị
bệnh bại não bẩm sinh, ông Bảo Tài nhìn càng thêm tiều tụy. Cuộc sống
khổ cực lam lũ khiến ông già cỗi, hắt hiu.
Ông cho biết: Thanh Tuyền thiếu khả
năng tự tư duy và đi lại, thỉnh thoảng bé lại bị co giật, té ngửa. Lúc
chào đời, bé chỉ cân nặng 0,9 kg. Bác sĩ khuyên phải chăm sóc bằng chế
độ dinh dưỡng đặc biệt mới hy vọng bé phát triển bình thường nhưng vợ
chồng ông làm đầu tắt mặt tối mà chỉ đủ mua cho con được 4 hộp sữa giấy
loại rẻ tiền.
Có lần nghe người mách về một loại sữa
bột bổ não gì đó, Bảo Tài cũng muốn cho con dùng thử nhưng khi đến
tiệm, ông đành tiu nghỉu ra về vì không đủ tiền mua.
“Bác sĩ nói cháu nó bị bại não. Hồi
mang bầu, mẹ nó bị sốt cao chắc làm ảnh hưởng. Chi phí khoảng 15 triệu
đồng. Bác sĩ khuyên nên cho cháu nhập viện nhưng vợ chồng tui chưa có
tiền. Đành mang cháu về quê đã”- ông buồn rầu.
Ông Bảo Tài và vợ chạy xe ôm và phụ bán cơm bụi ở chợ
Ông Bảo Tài cho biết thêm, hiện vợ chồng
ông đang sống ở Cái Răng, Cần Thơ. Hàng ngày ông chạy xe ôm, bà phụ bán
cơm bụi. Hai vợ chồng chung lưng đấu cật cũng chỉ kiếm được chừng hơn
trăm nghìn, vừa đủ sống tằn tiện. Đứa con bệnh tật từ lúc chào đời khiến
cảnh nghèo càng thêm lay lắt.
Hoàng thân Bảo Tài sinh năm 1964, đến
năm 2004 mới lấy vợ và sinh được bé gái Nguyễn Phước Thanh Tuyền. Vợ ông
là bà Nguyễn Thị Bích Thủy, cũng con nhà nghèo miền sông nước. Ông cùng
vợ sống trong ngôi nhà có đến 3 đời họ Nguyễn Phước cùng chung sống
trong một con hẻm nhỏ trên đường Phan Đình Phùng, quận Ninh Kiều, Cần
Thơ.
Chật chội khổ cực trăm bề, gia đình
nhỏ dắt díu nhau về quê vợ ở xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền cách đó tầm
hai chục cây số mượn đất cất nhà ở tạm.
Những ngày đầu, vốn liếng không có, cục
đất chọi chim cũng không. Năm 2005, những người đi cùng đoàn nguyên Thủ
tướng Võ Văn Kiệt thăm Hoàng tử Vĩnh Giu, thấy ông nghèo khổ nên tặng
cho một chiếc xe máy cũ. Ông dùng làm phương tiện mưu sinh từ đó đến
nay. Vợ ông lúc đầu phải bán vé số ở chợ. Được bao nhiêu tiền dành cả
cho việc thuốc thang chạy chữa cho đứa con tật nguyền.
Tháng 2.2014, dì vợ của Bảo Tài thương
tình cho vợ chồng ông miếng đát 32 m2. Một doanh nghiệp ở Cần Thơ đầu
tư 42 triệu đồng cất căn nhà cấp bốn tặng hai vợ chồng.
Gia đình nhỏ thoát cảnh chòi lá nhưng
niềm vui chưa lâu thì bệnh tình cháu bé trở nặng. Vợ chồng ông quần quật
cả ngày nhưng vẫn không thể nào thoát khỏi cảnh đời éo le...
Nỗi niềm hoàng thân
Hồi còn ở nhà Căn nhà tranh vách lá
rộng chừng 20 m2, nằm khuất trong một xóm nghèo heo hút, gia sản ông Bảo
Tài không có gì đáng giá, ngoài một số kỷ vật của gia chủ. Trong đó, có
cả cặp nạng gỗ mà ông đã từng sử dụng khi ông bị tai nạn nghề nghiệp
gãy chân.
Kệ thờ được chắp vá từ nhiều mảnh gỗ
vụn đặt trang trọng hai bức ảnh vua Thành Thái lúc còn trên ngôi và khi
bị đày ở đảo Réunion bên cạnh ảnh hoàng phi Chí Lạc, phía dưới là ảnh
ông Nguyễn Phước Vĩnh Giu - một trong 9 người con của vua Thành Thái và
hoàng phi Chí Lạc.
Đến khi chuyển sang căn nhà cấp bốn,
tài sản vật dụng cũng không mấy thay đổi. Tôi thấy ông vui khi bàn thờ
gia tộc được sáng sủa, sạch sẽ hơn.
Ông kể: "Hồi trước đại gia đình có đến
gần 20 người nhưng chỉ anh hai Bảo Bồi là có việc làm ổn định, những
người con trai còn lại đều chạy xe ôm hoặc làm thuê. Không có tiền mua
xe, nhiều người phải thuê để chạy. Năm 2007, cha tôi mất, 2 năm sau thì
anh Bảo Bồi cũng theo ông”.
Đến nay, những người trong gia đình
Nguyễn Phước ở Cần Thơ đã dần vượt qua được khó khăn nhờ con cháu họ lớn
lên có việc làm ổn định. Riêng ông Bảo Tài, nghèo đói cực khổ bám nhẵng
lấy ông như một lời nguyền.
Cháu bé Nguyễn Phước Thanh Tuyền bị bại não bẩm sinh chưa có tiền chữa trị
Cực khổ như thế, ông chưa bao giờ kêu ca với ai về cảnh đời. Ông Bảo Tài chưa bao giờ
“Trong thâm tâm, tôi luôn tự hào về các
bậc tiền nhân của mình và tự nhủ với lòng phải sống sao cho xứng đáng
với họ. Cha cũng như ông nội tôi và bác là vua Duy Tân đều là những
người bất khuất trước kẻ thù xâm lược và không màng danh lợi"- ông Bảo
Tài nói. “Chính niềm tự hào ấy là sức mạnh giúp tôi nổ lực trong cuộc
sống dù có nghèo khổ và bất hạnh đến đâu chăng nữa”.
nhắc chuyện thân thế hoàng tộc của mình. Những nơi vợ chồng ông đến,
người ta chỉ thấy một đôi vợ chồng lam lũ nhưng hiền lành cam chịu.
“Có lần ông khách xe ôm đọc báo thấy
mình nói ông mà có dính dáng tới vua chúa à? Cháu vua sao khổ dữ vậy?.
Mình chỉ cười qua chuyện thôi"- ông nói- "Quan trọng mình là ai chứ
không phải xuất thân như thế nào. Bây giờ chỉ mong chạy được nhiều cuốc
xe ôm, có thêm tiền chạy chữa cho con thôi chú à”.
Bà Nguyễn Bích Thủy, vợ ông Bảo Tài
kể: Bận đi làm nên hai vợ chồng phải gửi cháu cả ngày cho người dì giữ
hộ. Cháu vẫn nhận thức được nhưng chậm, đôi khi muốn nói vài từ đơn giản
cũng phải suy nghĩ hồi lâu mới cất tiếng được. Do không thể chơi đùa
nên cháu chỉ thích ngồi xem tivi.
Có lần cháu phát bệnh mà trong nhà
không có tiền, nhìn đi nhìn lại chỉ còn chiếc tivi, ông đành mang đi cầm
lấy 200.000 đồng để mua thuốc. Chủ tiệm cầm đồ thấy ông khổ quá mới
đồng ý cầm chứ chiếc tivi ấy có bán cũng chẳng được giá như vậy...
“Tui lấy chồng vì thương ổng chứ cũng
đâu nghĩ tới chuyện con cháu vua chúa gì. Vợ chồng tui cực khổ cả đời
rồi, giờ chỉ mong sao trời thương cho con chúng tôi mạnh khỏe. Vợ chồng
tui bây giờ chỉ có nó là tài sản lớn nhất thôi”- bà nghẹn ngào.
Kiến Giang
Chú thích ảnh: Ông Nguyễn Phước Bảo Tài bên bàn thờ vua Thành Thái và cha, hoàng tử Vĩnh Giu
Song Phương chuyển
