“Chúng ta mất hai năm để học nói, nhưng phải mất ít nhất sáu mươi năm để học cách im lặng.”

- Ernest Hemingway

Người trí thức sẽ biết im lặng đúng lúc để có một đời sống bình yên và tốt đẹp.  Người trí thức không nhất thiết phải là người thành công, nhưng nhất thiết phải biết cẩn trọng trong lời nói. Biết cách ăn nói và sống chân thành thì mọi bước sẽ trở nên thuận lợi, an lành.

Sau đây là 5 điều mà người hiểu biết (tri thức) sẽ tránh không nói trong việc xử thế:
1. Lời kiêu ngạo

Trình độ của một người có thể được nhìn thấy từ cách họ nói chuyện. Những người có văn hóa cao thường giữ một tư thế thấp hơn khi nói chuyện với người khác. Họ luôn ăn nói nhỏ nhẹ, khiêm tốn và lịch sự, không để lại cảm giác mình hơn người khác

Tuy nhiên, những người không có trình độ cao thường nói với thái độ bề trên, không coi trọng người khác và không lịch sự hay thân thiện. Người như vậy tự nhiên sẽ không được người khác nể trọng.

Người trí thức sẽ không bao giờ nói lời kiêu ngạo và thô lỗ với giọng điệu tự cao. Họ không cần phải dùng sự khoác lác để tô đẹp cho bản thân của mình. Bởi họ biết, núi này cao sẽ còn có núi cao hơn

Nước càng sâu càng yên tĩnh, người càng trí tuệ thì càng khiêm tốn. Đặc biệt là trong đối nhân xử thế, bạn càng nên khiêm nhường và biết tôn trọng người khác.

2. Phàn nàn

Lỗ Tấn từng nói: “Thường thì mọi người bắt đầu phàn nàn; Sau đó mọi thứ sẽ xấu đi theo chiều hướng phàn nàn của anh ta mà thôi.

Thói quen phàn nàn sẽ là nguyên nhân khiến chúng ta sống không hạnh phúc và có những mối quan hệ tồi tệ. Lý do rất đơn giản, bởi vì năng lượng, tốt hay xấu, lan ra rất nhanh. Ở bên những người tích cực sẽ khiến chúng ta trở nên vui vẻ và lạc quan, trong khi kết giao với những người luôn bủa vây bởi những chuyện tiêu cực sẽ thường ảnh hưởng đến cảm xúc của chúng ta.

Người hiểu biết sẽ không bao giờ nói lời phàn nàn chứa đầy tính tiêu cực. Khi họ gặp chuyện không ổn, họ sẽ ngồi một mình và từ từ giải quyết nó. Họ sẽ nói chuyện, tâm sự với những người bạn rất tốt của mình, chứ không phàn nàn ở mọi nơi mọi lúc.

3. Những khuyết điểm của bản thân

Trong cuộc sống, có người luôn đề cao bản thân nhưng cũng có những người lại tự hạ thấp bản thân mình. Một người luôn nói về những khuyết điểm của mình không phải là người khiêm tốn mà là người tự ti, tiêu cực. Họ luôn cho rằng người khác sẽ nghĩ bạn thật tệ khi bạn có nhiều khuyết điểm.

Trên thực tế, cho dù bạn tốt hay xấu, người khác sẽ không quá quan tâm đến bạn. Có một thí nghiệm chứng minh điều này. Một người tham gia thí nghiệm phải mặc quần áo mà cô không thích lắm và thấy quần áo này xấu. Người này đã có một tinh thần ngày càng suy sụp, thậm chí không dám ngẩng đầu lên vì tự ti. Theo kết quả khảo sát, trên thực tế, rất ít người qua đường chú ý đến trang phục của cô và phần lớn mọi người đều không có ấn tượng với những gì cô ấy mặc. Nếu bạn không nói cho người khác biết quần áo bạn mặc như thế nào, đẹp hay có thoải mái hay không, thì chẳng ai thực sự quan tâm cả.

Trong cuộc sống có rất nhiều chuyện như vậy, bạn không nói ra thì người khác cũng sẽ không quan tâm. Một khi bạn đã nói ra thì chẳng những vấn đề chủ quan của bản thân không được giải quyết mà còn khiến người khác chú ý đến khuyết điểm của bạn.
4. Điều làm tổn thương người khác

Người xưa có câu: “Lương ngôn nhất cú tam đông noãn, ác ngữ thương nhân lục nguyệt hàn.” Tức là “Thiện ý một câu làm ấm ba mùa đông, lời độc có thể làm lạnh người sáu tháng ròng.”
Trong nhiều trường hợp, tai hại của lời nói ác ý thậm chí còn gây đau đớn và khó chữa lành hơn rất nhiều so với nỗi đau thể xác gây ra. Vì vậy, chúng ta nên thận trọng trong lời nói và việc làm của mình, không nên đánh giá người khác một cách bừa bãi, không nói điều xấu và làm tổn thương đến người khác.
Nhiều người không mạnh mẽ như chúng ta nghĩ. Một câu nói tiêu cực cũng có thể khiến họ bị tổn thương. Vậy nên, hãy nói những điều tốt đẹp nhiều nhất có thể và đừng nói những câu mỉa mai, giễu cợt, những lời nói có thể làm tổn thương người khác.

5. Những lời nóng giận theo cảm xúc

Có một tiêu chỉ quan trọng hơn để đánh giá trí tuệ cảm xúc của một người có cao hay không, đó là khả năng kiểm soát cảm xúc của người đó đến mức nào. Như việc họ có đủ chín chắn trong cách cư xử với người khác hay không, họ hiểu và quan tâm đến cảm xúc của người khác như thế nào.
Nếu là người bồng bột, không kiềm chế được cảm xúc thì khi nóng giận, sẽ làm những việc cực đoan, có những lời lẽ không phù hợp sẽ khiến người xung quanh cảm thấy khó chịu. Điều này sẽ gây ra kết quả không tốt.
Chúng ta có thể nhìn lại những người được coi là có trí tuệ cảm xúc cao, ngoài tính tốt bụng, họ thường có một đặc điểm rất quan trọng, đó là họ có khả năng kiểm soát cảm xúc rất tốt và sẽ không bốc đồng
Ngay cả khi họ tức giận và thất vọng, họ có thể kiểm soát cảm xúc của mình và không bị cảm xúc dẫn dắt. Người hiểu biết sẽ không bao giờ nói những câu nặng nề khi bị sự nóng giận lấn át, thay vào đó họ rất điềm tĩnh trong giao tiếp. Điều này khiến họ nhận được sự yêu quý, nể phục của những người xung quanh.

Người xưa có câu: “Bệnh vào từ miệng, tai họa từ miệng mà ra.” Chúng ta phải học cách lắng nghe nhiều hơn, suy nghĩ nhiều hơn và không nói những lời làm tổn thương người khác.

Im lặng là vàng.

Trần Văn Giang (ghi lại)