Trung Quốc thường xuyên bị chỉ trích trong cuộc vận động bầu cử tổng thống Mỹ năm nay, nhưng Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tin rằng quan hệ song phương sẽ tiếp tục chuyển động theo chiều hướng tích cực, bất kể ai là người giành được phần thắng trong cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc. Thông tín viên Bill Ide của đài VOA tại Bắc Kinh gửi về bài tường thuật.

Tại cuộc họp báo hàng năm ở Bắc Kinh hôm 16/3, Thủ tướng Lý Khắc Cường mô tả cuộc vận động bầu cử ở Mỹ là “sinh động” và “thu hút sự chú ý của nhiều người”. Tuy nhiên, ông không đề cập gì nhiều tới những quan điểm cụ thể của các ứng viên tổng thống Mỹ.

"Tôi tin rằng rốt cuộc thì xu thế hiện nay của mối quan hệ Mỹ-Trung sẽ không thay đổi, cho dù ai là người giành phần thắng trong cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc".

Ông Lý Khắc Cường nói những sự bất đồng ý kiến giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là điều không thể chối cãi, và trong một số trường hợp, sự bất đồng đó khá gay gắt, nhưng nhiều người đã không lưu ý tới sự thật là năm vừa qua Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, với kim ngạch thương mại song phương của năm 2015 lên tới 560 tỉ đô la.

"Bản thân điều này chứng tỏ là những lợi ích chung giữa hai nước vượt trội những sự bất đồng".

Trung Quốc, Trung Quốc, Trung Quốc

Tuy nhiên, vấn đề không đơn giản như vậy. 

Trong cuộc vận động tranh cử ở Mỹ, ứng viên Donald Trump của phe Cộng hòa đã trở thành người công kích Trung Quốc mạnh mẽ nhất. Ông nói tới Trung Quốc rất nhiều lần trong các cuộc phỏng vấn và các bài diễn thuyết.

Tỷ phú bất động sản này không ngớt tố cáo Trung Quốc đánh cắp công ăn việc làm của Mỹ. Ông cũng cho rằng dựa vào kinh nghiệm của ông như một nhà thương thuyết tài ba, ông có thể tìm ra những cách thức để đánh bại Trung Quốc theo kiểu gậy ông đập lưng ông và giải quyết những vấn đề mà ông nói là những cách thức làm ăn không công bằng của Trung Quốc, như thao túng chỉ tệ chẳng hạn.

Ông Trump cũng cho rằng mặc dù nước Mỹ đã mở cửa thị trường cho hàng hóa Trung Quốc, Bắc Kinh đã không đáp lại điều đó. Ông nói rằng Trung Quốc đang dùng bức tường “Vạn lý trường thành của chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch” để ngăn chặn các công ty Mỹ và tạo ra một sân chơi có lợi một cách không công bằng cho các công ty Trung Quốc.

Kẻ quấy rối

Cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton cũng không ngớt gây ra những cuộc tranh luận với Bắc Kinh. Trong lúc vận động tranh cử, bà đã nhiều lần nêu lên những mối quan tâm về cách thức làm ăn của Trung Quốc trong lãnh vực thương mại quốc tế. Bà cảnh báo rằng vì nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, nên Bắc Kinh có thể sẽ có thêm những hành động phương hại tới thương mại toàn cầu.

Ứng cử viên của đảng Dân chủ Hillary Clinton trong cuộc vận động ở Charlotte, North Carolina, ngày 14/3/2016.

​​Bà Clinton đã tìm cách gây sức ép với Trung Quốc về vấn đề nữ quyền từ khi bà còn là đệ nhất phu nhân trong thập niên 1990.

Và trong một tin nhắn Twitter hồi năm ngoái, bà nói rằng Chủ tịch Tập Cận Bình là một người “không biết xấu hổ” khi ông diễn thuyết về các quyền của phụ nữ tại Liên Hiệp Quốc trong lúc những người tranh đấu cho quyền lợi của phụ nữ bị cầm tù ở Trung Quốc.

Phát biểu đó đã gây bất bình cho nhiều người sử dụng mạng internet ở Trung Quốc. Tờ Hoàn Cầu Thời Báo của đảng Cộng Sản Trung Quốc tố cáo bà là “một kẻ chuyên quấy rối” và nói thêm rằng bà đã trở thành “một kẻ to mồm như ông Donald Trump”.

Để đáp lại tố cáo đó, bà Clinton nói “nếu Trung Quốc tin rằng bảo vệ quyền của phụ nữ là ‘quấy rối’ thì họ sẽ thấy tôi còn quấy rối nhiều hơn nữa”.

Công việc nội bộ

Các giới chức Trung Quốc rất ít khi bình luận về những cuộc bầu cử ở Mỹ, bởi vì họ cảm thấy làm như vậy là can thiệp vào công việc nội bộ của Mỹ. Thay vào đó, họ thường tập trung vào những lãnh vực mà hai nước muốn hợp tác với nhau.

Thủ tướng Lý Khắc Cường cho báo chí biết rằng tuy có những sự bất đồng, nhưng Trung Quốc và Hoa Kỳ đã thiết lập 100 cơ chế giao lưu và đối thoại.

"Khi sự hợp tác giữa hai nước được nới rộng, con số của những sự bất đồng đương nhiên sẽ gia tăng, nhưng tỉ lệ bất đồng trong quan hệ tổng thể giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ chắc chắn sẽ  giảm đi".

Ông Lý Khắc Cường nói thêm rằng chỉ cần “đối xử thành thật với nhau”  là hai nước có thể xử lý một cách thỏa đáng những mối bất đồng.