(PL&XH) - Đến thăm bảo tàng tỉnh Hà Giang, tận mắt nhìn thấy và tìm hiểu ngọn ngành những di vật được trưng bày tại đây, chúng tôi không khỏi kinh ngạc trước những bí mật được ẩn chứa đằng sau.

 

Lọ mỡ người trong Bảo tàng tỉnh Hà Giang.

Sự thật tội ác tày trời xuyên lịch sử

Trong suốt chặng đường đi tìm sự thật sau di vật “lọ mỡ người” truyền kì, không thể nào đếm hết những nấm mồ còn chưa rõ danh tính của những chiến sĩ ta khi xưa, họ đã nằm xuống khi tuổi đời còn xanh để bảo vệ độc lập chủ quyền của đất nước. Là những lão thành cách mạng giờ đây mang bao thương tật trên người, họ kể về những năm tháng chiến tranh gian khổ khó quên. Những mái đầu bạc rung lên xúc động, nghẹn ngào, những nếp nhăn liên tục xô vào nhau ép nước mắt tràn trên nếp da đồi mồi.

Một trong những người chiến sỹ cách mạng năm xưa từng tham gia chiến đấu tiễu phỉ ấy là bác Kim Chung. Bác đón chúng tôi bằng nụ cười sảng khoái và vóc dáng vững vàng cao lớn, một hình tượng của chiến sỹ oai hùng. Ngồi nói chuyện với chúng tôi trong căn nhà cấp bốn đã ngả màu thời gian, những tấm gỗ ép chân tường đã mọt ruổng, mục nát, đôi bàn tay không ngừng lật giở từng trang ghi chép, bác nói: “Đây là những ghi chép xương máu của tôi về những năm tháng khó quên ấy. Tất cả đều là từ trí nhớ của tôi”. Bằng những cung bậc cảm xúc khác nhau không thứ tự lần lượt, bác dẫn chúng tôi quay lại với từng câu chuyện xúc động của cuộc đấu tranh năm xưa, dường như một thước phim quay chậm.

Đất nước được giải phóng năm 1945, cùng đó Hà Giang cũng được giải phóng. Nhưng trên thực tế, chính quyền cách mạng khi đó mới chỉ nắm giữ được thị xã Hà Giang và các huyện vùng xuôi như Bắc Quang, Quang Bình và Vị Xuyên. Còn một số huyện vùng cao như Đồng Văn, Mèo Vạc, Hoàng Su Phì, Xín Mần vẫn trong tay các thổ ty và một bộ phận các thế lực kinh tế của tộc người thiểu số. So với 6 tỉnh vùng biên giới phía Bắc của ta (Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Hà Giang, Tuyên Quang)- Hà Giang lúc đó là địa bàn phức tạp nhất.

Theo tài liệu biên soạn của Thạc sĩ Vũ Văn Hợp, Giám đốc  Bảo tàng tỉnh Hà Giang và ông Hoàng Ngọc Lâm nay đã ngoài 80 tuổi, Bí thư huyện ủy Hoàng Su Phì lâm thời (trước năm 1965 Hoàng Su Phì với Huyện Xín Mần là một) cho biết: Chiến dịch tiễu phỉ “Đông tây tập đoàn” là chiến dịch truy quét tàn quân gồm những phần tử chống đối cách mạng nổi dậy, câu kết với bọn phản động bên ngoài là thực dân Pháp và Mỹ - một chiến dịch lớn của Đảng ta. Cao điểm của chiến dịch được bắt đầu từ những năm 1950 khi quân Pháp thua trận trong chiến dịch biên giới. Cay cú và ngoan cố, thực dân Pháp được sự hỗ trợ của Mỹ đã chuyển hướng từ xâm lăng sang chính sách dùng “người Việt trị người Việt”. Cuộc chiến tiễu phỉ tại vùng này trở nên vô cùng quyết liệt. Hoàng Su Phì trở thành mặt trận chính của Liên khu 10 lúc đó và là chiến trường chính của toàn quốc.

Cuộc chiến tiễu phỉ gặp nhiều khó khăn bởi chính sách dùng người Việt trị người Việt của Pháp. Nếu quân ta đánh trực diện và thẳng tay tức là đánh vào dân. Chúng đã tổ chức những cuộc càn quét, cướp bóc và giết người, bằng nhiều hình thức dã man, mất nhân tính nhằm uy hiếp đồng bào ta. Gần 3 tháng, từ tháng 7 đến tháng 9-1951, chúng đã tổ chức gần 500 vụ cướp của, giết người ở Tụ Nhân, Tân Tiến, Bản Máy, Pố Lồ, Bản Díu... gây nhiều tai họa cho đồng bào. Nổi bật nhất trong những tội ác rúng động lịch sử của vùng cao nguyên đá là “cột đá bí ẩn”, lọ mỡ người và những con dao Mèo… nhuốm đầy máu ghi dấu tội ác tày trời xuyên lịch sử.

Dù chiến tranh đã qua đi rất lâu, hòa bình về trên mọi miền Tổ quốc nhưng nỗi đau mà đồng bào nơi đây phải gánh chịu vẫn từng ngày khôn dứt...

 
   Triều Xuân- Minh Quang

( Song Phương chuyển )