Kinh Đời
'Mạng xã hội là nguồn tin chính ở VN'
Sự thay đổi ngôi vị trong làng báo diễn ra như những đợt sóng trào, những tên tuổi và cách làm báo mới tinh đột nhiên chiếm lĩnh sự quan tâm của dư luận, hất cẳng những "ông trùm" lừng danh, và đến lượt mình
Hoàng Xuân
Nhà báo tự do, gửi cho BBC từ Sài Gòn
Bài viết thể hiện quan điềm riêng của tác giả Hoàng Xuân, hiện sống tại Sài Gòn.
(BBC)
Vài năm gần đây là một giai đoạn đáng quan sát trong lịch sử báo chí Việt Nam.
Sự thay đổi ngôi vị trong làng báo diễn ra như những đợt sóng trào,
những tên tuổi và cách làm báo mới tinh đột nhiên chiếm lĩnh sự quan tâm
của dư luận, hất cẳng những "ông trùm" lừng danh, và đến lượt mình, đôi
khi rất ngắn ngủi, chỉ trong vòng sáu tháng một năm, chúng lại chìm
xuống nhường cho các những cái tên khác.
Tên của tờ báo không còn phản ánh trung thực nội dung chúng đang truyền tải nữa.
Cách đây mười mấy năm, những cái tên lớn như Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Pháp
luật TP HCM, Lao Động, Công an TP HCM, Sài Gòn Tiếp thị, Thời báo Kinh
tế Sài Gòn, Phụ nữ TP HCM, Hoa học trò, gần như độc chiếm trong lĩnh vực
được nêu rõ trong cái tên của mình, và một gia đình bình thường sống ở
thành phố thường mua hết những tờ đó cho nhu cầu thông tin của từng
người, phù hợp với giới tính và lứa tuổi.
Báo chính thống thoái trào
Tiếc thay, khi đạt đến đỉnh cao phong độ cũng chính là lúc những tờ báo kể trên thoái trào.
Nguyên nhân thì nhiều và không ít trong số đó đã được làng báo theo dõi với tất cả sự hồi hộp và lo lắng, thậm chí là gay cấn.
Nhiều hạn chế thông tin được đưa ra so với thời kỳ trước đó, khiến các
tờ báo khó khăn trong cuộc chạy đua cung cấp thông tin nóng và thật cho
xã hội, nhưng đồng thời cũng khiến các tin tức hay ho càng được săn lùng
hơn bao giờ hết, đặc biệt là các tin chính trị.
Vậy là để tăng hiệu quả kinh tế và số phát hành, một số tờ báo rời khỏi
lãnh địa của mình để nhập vào cuộc đua săn lùng tin tức chính trị xã
hội.
Khi mạng xã hội ra đời thì cuộc thoái trào với tốc độ nhanh dần của báo
chí Việt Nam nói chung gần như không thể cưỡng lại được nữa.
Thay đổi này mang lại một ít thành công ban đầu nhưng sau đó người đọc
nhận thấy chính trị chỉ là một phần trong mối quan tâm của họ, và khi
các tờ báo yêu thích đều đăng những tin tức giống hệt nhau thì họ bắt
đầu giảm số đầu báo mua hàng tháng và tìm tin tức ưa thích từ các nguồn
khác.
Khi mạng xã hội ra đời thì cuộc thoái trào với tốc độ nhanh dần của báo
chí Việt Nam nói chung gần như không thể cưỡng lại được nữa.
Chừng 31 triệu người dùng Internet ở Việt Nam (chiếm 34, 1% dân số cả
nước, tính tới 31/3/2012, theo Trung tâm Internet Việt Nam) là thị
trường hết sức hấp dẫn cho những người đưa tin.
Theo số liệu của Hội nhà báo Việt Nam, hiện có trên 20.000 hội viên (số
nhà báo đã được cấp thẻ). Số người viết báo thực sự phải nhiều hơn khá
nhiều. Hầu như mỗi nhà báo Việt Nam đều có một tài khoản trên mạng xã
hội.
Trên đó, thoát khỏi sự hạn chế cùng những ràng buộc bất thành văn của
báo chí "chính thống", vô số tin tức được sản xuất ngay trong vòng vài
phút, hoặc thậm chí vài giây-đủ để chụp một ảnh và post nó lên mạng.
Các tin tức sốt dẻo này nhiều khi được thông báo song song với sự việc
đang diễn ra, với văn phong cá nhân đậm nét-vốn là điều mà báo chí
"chính thống" không thể đáp ứng.
Cuối ngày, sau khi hoàn thành phần tin tức theo nhiệm vụ cho tờ báo mình
đang làm việc, không ít nhà báo lại tiếp tục bình luận và đưa các tấm
ảnh của sự kiện lên trang cá nhân.
Sự tương tác nhanh chóng và dễ dàng trên mạng xã hội giúp chỉ trong vài
chục phút, hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người đọc tha hồ bình luận và
cung cấp thêm những thông tin họ có, khiến một status vài dòng chữ ban
đầu nhanh chóng lớn lên như một quả cầu tuyết.
Những điều báo Đảng không đưa
Vụ nhà sư 'Thích Ai Phôn' bùng nổ nhờ các mạng xã hội Việt Nam
Với sự trợ giúp của Internet, có những thông tin hết sức thú vị mà người
đọc rất khó-hoặc không thể tìm thấy trên hàng trăm cơ quan truyền thông
chính thống của Việt Nam.
Ví dụ bảng so sánh chi tiết giá vàng và tỷ giá USD/VNĐ qua từng năm được
post lên hồi đầu năm ngoái cho thấy sự lạm phát khủng khiếp.
Phát ngôn của các quan chức vào đầu nhiệm kỳ và giữa nhiệm kỳ được đặt
cạnh nhau cho thấy ông ta đã thực sự hành động như thế nào.
Những tấm ảnh phản ánh thực tế đối chọi, như công trình hoành tráng
tưởng niệm các bà mẹ Việt Nam anh hùng và cuộc sống nghèo khó của một bà
mẹ Việt Nam đang còn sống... cung cấp sự thật sau những thành tích được
thổi phồng.
Có những thông tin bắt đầu từ mạng xã hội, lan rộng dần và khi lên cao
trào thì bức bách ngay cả các tờ báo thận trọng nhất nhập cuộc, nếu
không muốn hàng ngày chứng kiến lượt view tụt thê thảm.
Gần đây nhất là câu chuyện của một nhà sư được "dân mạng" hài hước đặt
cho cái tên là Thích Ai Phôn, do vị này khoe ảnh cầm iphone 6 (so với
thu nhập trung bình của người Việt là khá cao) và điện thoại Vertu, thậm
chí cả trước một bàn ăn đầy ngập món ... sushi, cá sống.
Nhà sư này đã bị kỷ luật và đề nghị bãi miễn chức vụ tôn giáo sau khi dại dột post những tấm ảnh này lên trang cá nhân.
"Nhạy cảm" hơn là tin tức về cuộc biểu tình của sinh viên học sinh Hồng Kông vừa qua.
Mạng xã hội Việt Nam đưa tin và hình ảnh khác báo chính thống
Tin tức được người dùng mạng xã hội khắp thế giới cập nhật từng giờ.
Sự phân loại báo chí "chính thống" rất rõ nét trong thời gian xảy ra sự
việc này. Có báo lập tức vào cuộc, những báo này lập tức tăng số phát
hành, bài viết được chia sẻ nhanh chóng, dân mạng khen tấm tắc. Có báo
hầu như phớt lờ.
Có báo e dè nhìn đồng nghiệp, sau đó, khi bị làn sóng mạng xã hội đánh
tụt view thì mới thận trọng vào cuộc. Áp lực từ mạng xã hội-những người
đọc tự do và khao khát tin tức khách quan ngày càng mạnh và rõ nét.
Tuy nhiên, không ít người đọc vẫn mong mỏi được cung cấp thông tin từ
một cơ quan truyền thông cấp quốc gia: trong những ngày đó, nhận xét
được khá nhiều người chia sẻ là "Hôm nay VTV vẫn im thin thít!".
Với những ưu điểm không thể chối cãi, mạng xã hội đã trở thành tờ báo
chung lớn nhất và thú vị nhất cho người đọc lẫn người viết ở Việt Nam.
Các tờ báo lớn trên thế giới đã biến mạng xã hội thành mạng lưới cộng
tác viên vô tận, với khả năng tương tác cực lớn, còn ở Việt Nam thì
ngược lại
Có số lượng áp đảo nhà báo và người dùng Internet "thú nhận" thích đọc
và thường xuyên đọc tin tức trên mạng xã hội hơn báo chí chính thống.
Vô số trang mạng của nhóm được lập ra giúp các thành viên có không gian
thoải mái hơn rất nhiều để trao đổi, phân tích tin tức các loại-thường
là tin tức chính trị và kinh tế. Ở đó người tham gia có thể đọc được vô
số thông tin hay ho-mà chẳng tốn xu nào, ngoài cước phí Internet.
Thực ra xu hướng "nền báo chí do người đọc tạo ra" đã hình thành trên thế giới từ cách đây hơn 10 năm.
Khái niệm này do nhà báo Dan Gillmor, một cây bút bình luận chính trị,
nhà nghiên cứu tại Trung tâm nghiên cứu Internet và xã hội tại Đại học
Harvard đặt ra.
Các tờ báo lớn trên thế giới đã biến mạng xã hội thành mạng lưới cộng
tác viên vô tận, với khả năng tương tác cực lớn giúp tìm ra những tin
tức được quan tâm nhất, cũng như thêm chi tiết cho nó. Tuy nhiên vai trò
của tờ báo vẫn là áp đảo.
Ở Việt Nam thì ngược lại. Đó là hệ quả tất yếu giữa việc 700 cơ quan
truyền thông chính thống ngày càng lạnh ngắt, cứng đơ, nhàn nhạt một màu
với thực tế cuộc sống sôi động và biến chuyển không ngừng.
Hoàng Xuân
Nhà báo tự do, gửi cho BBC từ Sài Gòn
Bài viết thể hiện quan điềm riêng của tác giả Hoàng Xuân, hiện sống tại Sài Gòn.
(BBC)
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Có miệng như không" - by / Trần Văn Giang (ghi lại).
- 100 năm sau vẫn bồi hồi "Tôi đi học" - by Minh Tự / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Nỗi Khổ Của Người Hà Nội" - by Nguyễn Thị Thương / Trần Văn Giang (ghi lại)
'Mạng xã hội là nguồn tin chính ở VN'
Sự thay đổi ngôi vị trong làng báo diễn ra như những đợt sóng trào, những tên tuổi và cách làm báo mới tinh đột nhiên chiếm lĩnh sự quan tâm của dư luận, hất cẳng những "ông trùm" lừng danh, và đến lượt mình
Vài năm gần đây là một giai đoạn đáng quan sát trong lịch sử báo chí Việt Nam.
Sự thay đổi ngôi vị trong làng báo diễn ra như những đợt sóng trào,
những tên tuổi và cách làm báo mới tinh đột nhiên chiếm lĩnh sự quan tâm
của dư luận, hất cẳng những "ông trùm" lừng danh, và đến lượt mình, đôi
khi rất ngắn ngủi, chỉ trong vòng sáu tháng một năm, chúng lại chìm
xuống nhường cho các những cái tên khác.
Tên của tờ báo không còn phản ánh trung thực nội dung chúng đang truyền tải nữa.
Cách đây mười mấy năm, những cái tên lớn như Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Pháp
luật TP HCM, Lao Động, Công an TP HCM, Sài Gòn Tiếp thị, Thời báo Kinh
tế Sài Gòn, Phụ nữ TP HCM, Hoa học trò, gần như độc chiếm trong lĩnh vực
được nêu rõ trong cái tên của mình, và một gia đình bình thường sống ở
thành phố thường mua hết những tờ đó cho nhu cầu thông tin của từng
người, phù hợp với giới tính và lứa tuổi.
Báo chính thống thoái trào
Tiếc thay, khi đạt đến đỉnh cao phong độ cũng chính là lúc những tờ báo kể trên thoái trào.
Nguyên nhân thì nhiều và không ít trong số đó đã được làng báo theo dõi với tất cả sự hồi hộp và lo lắng, thậm chí là gay cấn.
Nhiều hạn chế thông tin được đưa ra so với thời kỳ trước đó, khiến các
tờ báo khó khăn trong cuộc chạy đua cung cấp thông tin nóng và thật cho
xã hội, nhưng đồng thời cũng khiến các tin tức hay ho càng được săn lùng
hơn bao giờ hết, đặc biệt là các tin chính trị.
Vậy là để tăng hiệu quả kinh tế và số phát hành, một số tờ báo rời khỏi
lãnh địa của mình để nhập vào cuộc đua săn lùng tin tức chính trị xã
hội.
Khi mạng xã hội ra đời thì cuộc thoái trào với tốc độ nhanh dần của báo
chí Việt Nam nói chung gần như không thể cưỡng lại được nữa.
Thay đổi này mang lại một ít thành công ban đầu nhưng sau đó người đọc
nhận thấy chính trị chỉ là một phần trong mối quan tâm của họ, và khi
các tờ báo yêu thích đều đăng những tin tức giống hệt nhau thì họ bắt
đầu giảm số đầu báo mua hàng tháng và tìm tin tức ưa thích từ các nguồn
khác.
Khi mạng xã hội ra đời thì cuộc thoái trào với tốc độ nhanh dần của báo
chí Việt Nam nói chung gần như không thể cưỡng lại được nữa.
Chừng 31 triệu người dùng Internet ở Việt Nam (chiếm 34, 1% dân số cả
nước, tính tới 31/3/2012, theo Trung tâm Internet Việt Nam) là thị
trường hết sức hấp dẫn cho những người đưa tin.
Theo số liệu của Hội nhà báo Việt Nam, hiện có trên 20.000 hội viên (số
nhà báo đã được cấp thẻ). Số người viết báo thực sự phải nhiều hơn khá
nhiều. Hầu như mỗi nhà báo Việt Nam đều có một tài khoản trên mạng xã
hội.
Trên đó, thoát khỏi sự hạn chế cùng những ràng buộc bất thành văn của
báo chí "chính thống", vô số tin tức được sản xuất ngay trong vòng vài
phút, hoặc thậm chí vài giây-đủ để chụp một ảnh và post nó lên mạng.
Các tin tức sốt dẻo này nhiều khi được thông báo song song với sự việc
đang diễn ra, với văn phong cá nhân đậm nét-vốn là điều mà báo chí
"chính thống" không thể đáp ứng.
Cuối ngày, sau khi hoàn thành phần tin tức theo nhiệm vụ cho tờ báo mình
đang làm việc, không ít nhà báo lại tiếp tục bình luận và đưa các tấm
ảnh của sự kiện lên trang cá nhân.
Sự tương tác nhanh chóng và dễ dàng trên mạng xã hội giúp chỉ trong vài
chục phút, hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người đọc tha hồ bình luận và
cung cấp thêm những thông tin họ có, khiến một status vài dòng chữ ban
đầu nhanh chóng lớn lên như một quả cầu tuyết.
Những điều báo Đảng không đưa
Vụ nhà sư 'Thích Ai Phôn' bùng nổ nhờ các mạng xã hội Việt Nam
Với sự trợ giúp của Internet, có những thông tin hết sức thú vị mà người
đọc rất khó-hoặc không thể tìm thấy trên hàng trăm cơ quan truyền thông
chính thống của Việt Nam.
Ví dụ bảng so sánh chi tiết giá vàng và tỷ giá USD/VNĐ qua từng năm được
post lên hồi đầu năm ngoái cho thấy sự lạm phát khủng khiếp.
Phát ngôn của các quan chức vào đầu nhiệm kỳ và giữa nhiệm kỳ được đặt
cạnh nhau cho thấy ông ta đã thực sự hành động như thế nào.
Những tấm ảnh phản ánh thực tế đối chọi, như công trình hoành tráng
tưởng niệm các bà mẹ Việt Nam anh hùng và cuộc sống nghèo khó của một bà
mẹ Việt Nam đang còn sống... cung cấp sự thật sau những thành tích được
thổi phồng.
Có những thông tin bắt đầu từ mạng xã hội, lan rộng dần và khi lên cao
trào thì bức bách ngay cả các tờ báo thận trọng nhất nhập cuộc, nếu
không muốn hàng ngày chứng kiến lượt view tụt thê thảm.
Gần đây nhất là câu chuyện của một nhà sư được "dân mạng" hài hước đặt
cho cái tên là Thích Ai Phôn, do vị này khoe ảnh cầm iphone 6 (so với
thu nhập trung bình của người Việt là khá cao) và điện thoại Vertu, thậm
chí cả trước một bàn ăn đầy ngập món ... sushi, cá sống.
Nhà sư này đã bị kỷ luật và đề nghị bãi miễn chức vụ tôn giáo sau khi dại dột post những tấm ảnh này lên trang cá nhân.
"Nhạy cảm" hơn là tin tức về cuộc biểu tình của sinh viên học sinh Hồng Kông vừa qua.
Mạng xã hội Việt Nam đưa tin và hình ảnh khác báo chính thống
Tin tức được người dùng mạng xã hội khắp thế giới cập nhật từng giờ.
Sự phân loại báo chí "chính thống" rất rõ nét trong thời gian xảy ra sự
việc này. Có báo lập tức vào cuộc, những báo này lập tức tăng số phát
hành, bài viết được chia sẻ nhanh chóng, dân mạng khen tấm tắc. Có báo
hầu như phớt lờ.
Có báo e dè nhìn đồng nghiệp, sau đó, khi bị làn sóng mạng xã hội đánh
tụt view thì mới thận trọng vào cuộc. Áp lực từ mạng xã hội-những người
đọc tự do và khao khát tin tức khách quan ngày càng mạnh và rõ nét.
Tuy nhiên, không ít người đọc vẫn mong mỏi được cung cấp thông tin từ
một cơ quan truyền thông cấp quốc gia: trong những ngày đó, nhận xét
được khá nhiều người chia sẻ là "Hôm nay VTV vẫn im thin thít!".
Với những ưu điểm không thể chối cãi, mạng xã hội đã trở thành tờ báo
chung lớn nhất và thú vị nhất cho người đọc lẫn người viết ở Việt Nam.
Các tờ báo lớn trên thế giới đã biến mạng xã hội thành mạng lưới cộng
tác viên vô tận, với khả năng tương tác cực lớn, còn ở Việt Nam thì
ngược lại
Có số lượng áp đảo nhà báo và người dùng Internet "thú nhận" thích đọc
và thường xuyên đọc tin tức trên mạng xã hội hơn báo chí chính thống.
Vô số trang mạng của nhóm được lập ra giúp các thành viên có không gian
thoải mái hơn rất nhiều để trao đổi, phân tích tin tức các loại-thường
là tin tức chính trị và kinh tế. Ở đó người tham gia có thể đọc được vô
số thông tin hay ho-mà chẳng tốn xu nào, ngoài cước phí Internet.
Thực ra xu hướng "nền báo chí do người đọc tạo ra" đã hình thành trên thế giới từ cách đây hơn 10 năm.
Khái niệm này do nhà báo Dan Gillmor, một cây bút bình luận chính trị,
nhà nghiên cứu tại Trung tâm nghiên cứu Internet và xã hội tại Đại học
Harvard đặt ra.
Các tờ báo lớn trên thế giới đã biến mạng xã hội thành mạng lưới cộng
tác viên vô tận, với khả năng tương tác cực lớn giúp tìm ra những tin
tức được quan tâm nhất, cũng như thêm chi tiết cho nó. Tuy nhiên vai trò
của tờ báo vẫn là áp đảo.
Ở Việt Nam thì ngược lại. Đó là hệ quả tất yếu giữa việc 700 cơ quan
truyền thông chính thống ngày càng lạnh ngắt, cứng đơ, nhàn nhạt một màu
với thực tế cuộc sống sôi động và biến chuyển không ngừng.
Hoàng Xuân
Nhà báo tự do, gửi cho BBC từ Sài Gòn
Bài viết thể hiện quan điềm riêng của tác giả Hoàng Xuân, hiện sống tại Sài Gòn.
(BBC)
