Ngày 4/10 vừa qua, Phó tổng thống Mỹ Mike Pence có vài phát biểu rất quan trọng về mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc (1). Trong bài diễn văn khá dài (15 trang A4), ông Pence đề cập đến rất nhiều vấn đề lịch sử và những chiêu trò của Trung Quốc hiện nay nhằm tấn công vào lợi ích của Mỹ, và ông chỉ thẳng những kẻ đang cai trị Trung Quốc rằng Tổng thống Mỹ sẽ có biện pháp chống trả thích đáng. Bài diễn văn được xem như là một tuyên chiến cho cuộc Chiến tranh Lạnh mới (2).

                                 Phó tổng thống Mỹ Mike Pence, năm 2016. (Ảnh: Gage Skidmore/Flickr)

Bài diễn văn nhắm đến hai nhóm người: công dân Mỹ và giới cầm quyền ở Bắc Kinh. Ông Pence cho rằng công dân Mỹ cần được biết và có quyền biết những gì diễn ra trong mối quan hệ không êm xuôi giữa Mỹ và Trung Quốc. Ông nói thẳng rằng Tổng thống Donald Trump đã thay đổi thái độ đối với Trung Quốc, và đòi hỏi mối quan hệ phải dựa trên sự bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau (chứ không phải lợi dụng và lạm dụng Mỹ). Với giới cầm quyền chóp bu ở Bắc Kinh, ông nói thẳng thừng rằng Chính phủ Donald Trump không bao giờ lui bước trước những tấn công của Trung Quốc, và cảnh cáo những gì Trung Quốc đã và đang làm ở Mỹ đều nằm trong tầm ngắm của Mỹ.

Bài diễn văn được mở đầu bằng những lời… kể công. Ông điểm qua lịch sử mà có lẽ nhiều người trong chúng ta không biết rằng trước 1949, Mỹ và Trung Hoa là đồng minh, và từng chiến đấu với nhau để chống lại chủ nghĩa đế quốc. Sau đó, chính Mỹ giúp cho Trung Hoa vào Liên Hiệp Quốc. Trước đó, một số nhà truyền đạo Mỹ cũng từng đến Trung Hoa truyền bá đức tin, và họ đã lập ra một số đại học nổi tiếng sau này (tôi nghĩ chắc ông nhắc đến Đại học Hàng Châu). Nhưng sau 1949, năm mà cộng sản lên nắm quyền, và theo đuổi chính sách thù địch với Mỹ, thì hai nước đánh nhau đẫm máu trong chiến tranh Triều Tiên.

Tuy nhiên, Mỹ vẫn tiếp tục giúp Trung cộng sau 1972 (năm mà hai nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao). Mỹ mở cửa nền kinh tế cho Trung Quốc thâm nhập, mở cổng các đại học để sinh viên người Trung Quốc sang du học, và giúp Trung cộng phát triển công nghệ. Mỹ đã đào tạo rất nhiều chuyên gia kỹ thuật và lãnh đạo doanh nghiệp. Chính Mỹ đưa Trung Quốc vào WTO. Trong 17 năm qua, GDP của Trung Quốc tăng 9 lần, và trở thành nền kinh tế lớn thứ 2 (chỉ sau Mỹ). Qua nhiều năm “làm ăn” với Trung Quốc, cán cân thương mại lệch hẳn về Trung Quốc hơn 375 tỷ USD! Do đó, ông Trump đã từng nói rằng Mỹ chính là nước đã tái kiến thiết Trung Quốc suốt 25 năm qua.

ĐCSTQ đã làm gì để đáp nghĩa? Họ sử dụng đồng tiền mới có được để tấn công thẳng vào nước Mỹ. ĐCSTQ có hẳn một kế hoạch để ăn cắp công nghệ và bí quyết thương mại của Mỹ. Chính quyền Trung Quốc còn thiết lập hẳn một hệ thống đảng cộng sản ngay trên đất Mỹ. Hội sinh viên và học giả thân ĐCSTQ có hơn 150 chi nhánh trên khắp các đại học Mỹ, và nhóm này có vai trò giống như gián điệp cho ĐCSTQ. Họ thu thập thông tin, họ theo dõi sinh viên nào có hành vi được xem là chệch hướng đường lối của ĐCSTQ. ĐCSTQ còn có hẳn những đội quân tuyên truyền trên đất Mỹ nhắm làm khuynh đảo dư luận Mỹ chống phá Chính phủ Donald Trump.

Những nỗ lực giúp Trung Hoa trước đây và Trung Quốc sau này, Mỹ hy vọng sẽ đem lại tự do và dân chủ cho đất nước Trung Hoa và thiết lập mối quan hệ ngoại giao hữu hảo. Nhưng người Mỹ đã sai. Sai một cách nghiêm trọng. Ở trong nước, nhà cầm quyền là ĐCSTQ gia tăng đàn áp người dân và đàn áp tôn giáo. Trung cộng đã xây dựng một Bức tường Lớn để kiểm soát toàn bộ dân số, và biến xã hội thành một xã hội Orwell.

ĐCSTQ dùng đồng tiền mới có để gây áp lực đến các nước từng là đồng minh của Mỹ và các nước nghèo ở châu Phi và châu Á. Ông Pence chỉ ra rằng ĐCSTQ tài trợ hàng trăm tỷ USD cho các nước nghèo (kể cả Việt Nam) để trên danh nghĩa là xây dựng cơ sở hạ tầng, nhưng ý đồ là biến các nước này thành những con nợ. Khi đã thành những con nợ, ĐCSTQ bắt đầu “xỏ mũi” họ theo những đường lối của họ nhằm chế ngự Mỹ. Ông gọi đường lối này là “debt diplomacy” hay “ngoại giao bẫy nợ“.

Tóm lại, ông Mike Pence đã làm một “catalogue” hàng loạt hành động gian trá của ĐCSTQ đối với Mỹ. Ông đã cho người Mỹ thấy rằng Chính phủ Mỹ đã theo dõi sát và kỹ những hoạt động của ĐCSTQ trên nước Mỹ. Ông cũng nói với những kẻ cầm quyền Bắc Kinh rằng những gì họ theo đuổi không thể qua mặt Mỹ. Thật ra, những chiêu trò của ĐCSTQ mà ông Pence liệt kê đã được Gs Clive Hamilton làm cho Úc trong cuốn sách “Silent Invasion” mà tôi có dịp điểm trước đây (3).

Trước những hành động gây hấn của ĐCSTQ, Mỹ làm gì? Ông Pence cho biết Chính phủ Trump đã có những biện pháp quyết liệt về quân sự và kinh tế. Ông cho biết Mỹ đang hiện đại hoá kho vũ khí hạt nhân, sản xuất thêm những chiến đấu cơ tối tân, xây dựng một thế hệ hàng không mẫu hạm mới, và lập lực lượng bảo vệ không gian Hoa Kỳ. Như chúng ta đã thấy, Chính phủ Trump mới phát động một cuộc chiến thương mại bằng cách áp đặt 250 tỷ USD lên hàng hoá Trung Quốc. Mỹ cũng siết chặt các qui định để ngăn chặn việc Trung Quốc ăn cắp công nghệ và tài sản tri thức.

Ông gửi đến ĐCSTQ và Tập Cận Bình một thông điệp rõ ràng rằng: “This President will not back down. The American people will not be swayed“. Điều thú vị là ông Pence nhắc đến câu nói nổi tiếng của Lỗ Tấn than phiền về bản tính của người Trung Hoa “xem người nước ngoài hoặc như là thú vật, hoặc là tôn xưng họ như thần thánh”, chứ chưa bao giờ xem họ là bình đẳng“. Ông gửi một thông điệp đến ĐCSTQ là nên đối xử bình đẳng với mọi quốc gia.

***

Hiếm thấy một bài diễn văn nào có nội dung rất “confrontational” và ngôn ngữ rất trực diện như bài diễn văn của ông Mike Pence. Đọc xong bài diễn văn, người đọc không thể nào lầm lẫn được, vì những chữ được dùng rất đơn giản và rất rõ ràng, và nội dung thì không thể hiểu khác được. Đọc xong bài diễn văn, chúng ta thấy Mỹ phải đương đầu với một chế độ mà thói quen nói láo và sự tráo trở đã trở thành một bệnh lý mãn tính.

Toát lên trong bài diễn văn là một nước Mỹ thật thà và một ĐCSTQ xảo trá. Đúng như Gorbachev từng nói rằng họ chỉ tuyên truyền và dối trá, không thể tin được những gì họ nói và hứa. Nước Mỹ thật thà từng giúp cho kẻ dối trá đó thoát nghèo. Và, ĐCSTQ trả nghĩa bằng những tấn công vào lợi ích của nước Mỹ. Trung Quốc dưới sự cầm quyền của ĐCSTQ qua phác hoạ của Mike Pence là một nước gian manh: bề ngoài thì ngọt ngào, nhưng sau lưng thì lưu manh và vô ơn; bề ngoài thì cười nói nho nhã, nhưng đằng sau thì xem Mỹ như kẻ thù. Nhưng bài diễn văn này cũng nói cho thế giới biết rằng Mỹ không còn “ngây thơ” với một đối thủ gian xảo Trung Quốc nữa. Nhưng e rằng sự thức tỉnh của Mỹ đã quá trễ, vì 45 năm qua, Mỹ đã trực tiếp hay gián tiếp hà hơi tiếp sức tạo nên một con quái vật mà nay nó sẵn sàng đốp trả lại Mỹ.

Chú thích:

1. https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/remarks-vice-president-pence-administrations-policy-toward-china/
2. https://www.nytimes.com/…/…/pence-china-speech-cold-war.html
3. https://www.nguyenvantuan.info/single-post/2018/08/26/Diem-sach-silent-invasion

Theo Facebook GS Nguyễn Văn Tuấn

VVB chuyen