NHÃ MY: Thi Ca & Thi Nhân

Khanh Tương & Chu Vương Miện Thực hiện

*

“ Khơi Xa “ là thi phẩm đầu tay của nhà thơ nữ Nhã My , đựợc Nhà Xuất Bản Văn Học ấn hành vào ngày 30 tháng 12 năm 2014 , phần mở đề giới thiệu tác phẩm là nhà thơ Nguyễn Khôi , vị thi nhân lão làng cuả thời hiện đại bây giờ , ông viết  :”

Về nghệ thuật  . Nhã My làm thơ thuộc diện “ ngừơi có tuổi “. Nghệ có nghề   , một thứ thơ bàng bạc , lãng đãng và một chút ly tao của  một thoáng “ trung niên thi sĩ “ Bùi Giáng của một lớp thi nhân đầy nữ tính , để cho tình mãi mãi không phai , sầu muộn mà không bi luỵ hồn thơ chân thật tình đời  , lỡ tình nhưng không hận tình ….tất cả chỉ còn “ hoài niệm “ những nét vàng phai thương nhớ .

Thơ Nhã My ngôn ngữ tinh luỵện cổ phong với những hình tượng đẹp , thể loại đi với ý thơ luôn mới để tạo ra tứ lạ “ mỗi bài một kiểu  , một giọng điệu khác nhau “ nên đọc không nhàm chán .

Góc thành Nam Hà Hà Nội  , 27 /08/ 2014 

Nguyễn Khôi

Nhà văn Hà Nội 

*

Thi sĩ Bùi Khánh Đản trong giai phẩm Văn Hoá Ngày Nay của cố văn hào Nhất Linh xuất bản ở miền Nam khoảng năm 1958 có làm 2 câu thơ Đừờng Tàu tuyệt vời tả về Hoa “ nhất là hoa lan “ 

-

Tụ kết tinh anh của gió sương

Muôn mầu muôn vẻ thoảng muôn hương

“ Bùi Khánh Đản “

Chỉ cần 2 câu thất ngôn mà diễn tả đầy đủ về các loài hoa không thừa và cũng không thiếu một chữ nào ? thơ của Nhã My có thể tạm chia ra làm hai loại “ thơ Tình và thơ Thiền “ , chuyện cũng không có gì là lạ , là con ngừơi thì đương nhiên là phải có tình , trước nhất là tình ngừơi , tình nam nữ ,  tình quê hương , tình nhân loại….

Chúng tôi tạm  lược qua thơ “ Khơi Xa “ và trích những đoạn thơ tiêu biểu :

-

Em lạc mấy mùa trăng cố xứ 

Hồn đi hoang lữ thứ xa đưa

Nhớ thương một mái nhà xưa

Bên hiên tiếng võng mẹ đưa trĩu lòng

Trời viễn xứ buồn trông quê cũ 

Để nỗi buồn ủ rũ chiều mưa

Đâu rồi một tiếng gá trưa

Gáy bên hàng dậu lưa thưa bồi hồi

“ trích Khơi Xa trang 32 “

-

Lời thề buổi ấy còn mang nặng 

Nhưng đủ buộc đời ta nhớ ta

Mừơi năm chẳng thể dài hơn nữa

Mà  ngắn bao nhiêu ước mộng đầu

Ta gói thời gian trong lớp bụi

Đã mầu rêu úa lạnh đời nhau 

“ trích Mừơi Năm  trang 37-38 “ 

-

Người đi một bóng bơ vơ

Ngừơi về nghẹn với câu thơ ngậm ngùi

Từng đêm đếm giọt buồn rơi

Từ xa độ ấy nửa trời ngóng trông

“ trích Nợ - trang 47 “

-

Đời chia đôi ngả tình không hẹn 

Một bến sông Tương nhớ não lòng 

Mưa qua định mệnh buồn day dứt

Ta phụ nhau rồi em biết không …? 

Ngừơi ở đầu sông ngóng cuối sông 

Hẹn nhau mà có được tương phùng

Tóc xanh đã nhuốm mầu mây bạc 

Và ánh mắt sầu tiếc mông lung

“ trích Ta Phụ Nhau Rồi  cảm tác bài 

Đêm Trắng của Hoàng Yên Linh trang 118 “

Đọc đoạn thơ trên   , ngừơi viết chợt nhớ tới bài thơ “ Tình Sử 2 tác giả Vô Danh Thị “ trong Cổ Văn Quan Chỉ Trung Quốc có 4 câu như sau :

-

Quân tại Tương Giang đầu 

Thiếp tại Tương Giang bán 

Cùng nhậm thủy Tương Giang

Thiếp chàng cùng khố nạn 

Tạm dich :

Chàng ở đầu sông Tương 

Thiếp ở giữa sông Tương

Cùng uống nứơc sông Tương 

Cả  hai cùng lạc bạn 

“ Bản dịch của M.Loan Hoa Sử “

*

Ôi cái nghề và cái nghiệp , cái Nghề thì còn kiếm ra tiền để nuôi thân và gia đình , còn cái Nghiệp thì chỉ báo hại báo đời , chả đựợc cái tích sự gì ? y như thơ cụ Tú Xương :”

-

1 trà 1 rượu 1 đàn bà

3 cái lăng nhăng nó quấy ta

Chừa được thứ nào hay thứ ấy ?

có chăng chừa rựơu với chừa trà

“ thơ Trần Tế Xương “

Nói về cái Nghiệp , chúng tôi xin kể một câu truyện ngắn của nhà văn Phan Văn Tạo , vị này viết rất khá , nhưng không có duyên với chữ nghĩa , nên rất ít ngừơi quan tâm và đề cập tới sự nghiệp viết lách của ông , cốt truyện như sau đây đã được đăng trên tờ Bách Khoa không rõ năm nào tháng nào và số nào ? 

“ Có một vị trung niên không rõ là nhà giáo hay công chức , khi không dở chứng mần văn chương , ngoài giờ làm việc nhà nước , về nhà giải quyết ba cái linh tinh lang tang như tắm rửa cơm nước thì ngài vào phòng riêng  trứ tác “ viết văn “, bà vợ thì rất trân trọng cái nghề viết lách cao quí này của ông chồng , nên khi thấy ông ngồi xuống bàn viết thì bà lo quạt cho ông mát , pha trà cùng cà phê , để ông bồi dưỡng , mua thuốc lá cùng bật diêm để ông hút thuốc , 

Lâu lâu còn đấm lưng cho ông “ thư dãn nở “ , bà có bổn phận chép tay lại bài truyện ngắn của ông , rồi đưa ông đọc lại , xong ông gật đầu thì bà theo địa chỉ tờ nguyệt san giá trị nhất thời bấy giờ là tờ Bách Khoa , rồi gửi bài đi , cả nửa năm không thấy đăng gì cả ? bà sốt ruột viết một bức tâm thư gửi cho ông chủ bút là nhà giáo Lê Ngộ Châu nội dung như sau :

“ thưa Ông chủ bút nguyệt san Bách Khoa , tôi là vợ của nhà văn chưa lừng danh và cũng chưa từng được đăng báo nào cả , ngày ngày ông chồng tôi viết văn thì tôi lo quạt cho ông mát , đấm lưng bóp chân , nấu nước pha trà cùng cà phê để ông uống . mua thuốc lá cho ông hút , nhưng những bài của ông sáng tác gửi đi các báo , chưa có tờ nào đăng cho cả , có một điều thực lòng xin được trình bày cùng ông chủ bút , nếu có gì sai phạm mong ông thứ lỗi cho , xin hỏi một Trang Quảng Cáo của quí báo giá là bao nhiêu ? một truyện ngắn của chồng tôi khoảng 10 trang , tôi xin bỏ tiền ra chịu chi phí “ cứ coi như là đăng quảng cáo , cáo phó ma chay hiếu hỷ ……. Trân trọng kính chào ông chủ bút . “

Một tuần sau thì bà nhận được một thư hồi âm cùa toà báo:

“ Tôi là chủ bút Lê Ngộ Châu trân trọng phúc dáp thư của bà đề ngày …..chúng tôi rất cảm động cái chân tình của bà dành cho ông nhà , nhưng theo ý tòa soạn thì chính bà mới là nhà văn , nếu bà cho phép thì chúng tôi sẽ cho đăng bức thư của bà gửi cho chúng tôi , vì chính bà mới thực sự là nhà văn , còn ông thì chưa phải , nếu bà có bài đăng trên tạp chí của chúng tôi , chúng tôi sẽ gửi tiền nhuận bút đến bà .

Kính thư Lê Ngộ Châu “

*

Trở lại thơ thoát tục , thanh thoát bước đầu của thơ Thiền , xin điểm sơ qua những đoạn thơ này của Nhã My :”

-

Vách trời mờ mây phủ

Lối nhỏ uốn lên đường

Em về chiều thu vắng

Chim  vạc buồn kêu sương

Từng hàng cây trút lá

Vàng bay trong gió đưa

Cung đàn rơi huyền hoặc

Âm thầm vọng xa xưa

Lang thang chân em bước 

Thinh lặng bóng chiều mưa

“ trích Chiều Thu trang 16 “

-

Mai kia rồi cũng phù vân

Mây bay đầu núi tần ngần ngó theo

Gập ghềnh mấy nẻo cheo leo

Dốc đời lên xuống mộng treo lá vàng

Gio đưa một trận phũ phàng

Lá rơi hoa rụng sầu mang kiếp ngừơi

Thì thôi ôm lấy nụ cười

Chôn trong những lối cuộc đời mà vui

“ Trích Phù Du trang 45 -Tặng chị Hạt Cát “

-

Sách nằm hờ hững trên tay

Lật trang nhân thế tháng ngày phù du

Gối tranh cát bãi sa mù

Trắng mây một cõi phù du đi về

“ trích Sách trang 58 “

-

Biết còn gì nữa hôm nay

Đôi tay nào víu viễn hoài mông lung

Sóng đưa lớp lớp nghìn trùng

Hỏi ngừoi xa có tương phùng người xa

“ trích Hư Không trang 59 “

-

Cô liêu bãi vắng biển chiều

Xa xăm sóng vỗ đìu hiu cuối bờ

Hồn tôi hạt cát hoang sơ

Lời trăm năm đã bây giờ phôi phai

“ trích Đoản Khúc Cô Liêu – trang 73 “

-

Chiều xa ngừơi đã đi rồi

Lòng tôi con nước cuối đời vẫn trôi

Em giờ bờ vắng đơn côi

Tình trăm năm có đắp bồi đủ không ? 

“ trích Chiều Xa – trang 77 “

-

Bên trời viễn xứ loay hoay 

Mù xa cố lý trắng mây nghìn trùng

trông vời một cõi mông lung

biển xanh thuyền nhỏ chập chùng sóng đưa

nghe từ trong giấc mơ xưa

tiếng ru của mẹ giữa trưa giọng buồn

“ trích Cố Lý – trang 99 “

*

Những bài thơ phần sau thơ Tình , mượt mà thanh thoát và âm điệu cũng du dương trầm bổng tư tưởng cũng thoáng đạt , ở đây bài “  Thi Ca Thi Nhân “chúng tôi chỉ là M.C giới thiệu chung chung về tác giả thơ hoặc văn ,  ca sĩ  với nhạc sĩ , trước quần chúng để những nghệ nhân này biểu diễn “ hoặc trình bày “ sự thành công bao nhiêu , là tuỳ mỗi nghệ nhân  , quần chúng sẽ đánh giá thấp cao về chất lượng , chúng tôi không làm việc này , cho sự giới thiệu nhà thơ Nhã My được vô tư và công bằng .

Và để kết thúc bài viết này chúng tôi mượn lời Bạt của nhà thơ Kha Tiệm ly :”

“Tóm lại nếu gác ra ngoài dăm ba bài thơ chủ đề khác , thì Khơi Xa là một chuyện tình buồn .Nó mượn tay tác giả để thành những vần thơ ai oán não nùng ! …..Lời Bạt này chúng tôi chỉ viết theo sự nhận xét kém cỏi của mình . Có điều gì không mãn ý  , xin quý bạn đọc xem qua với lòng độ lượng “

Xếp tập thơ Khơi Xa của nhà thơ Nhã My lại , chúng tôi có nhận xét cá “ thịt “ nhân như sau :

“ phần vào đề thì nhà thơ lão làng Nguyễn Khôi và phần cuối tập thì nhà thơ cao ngạo Kha Tiệm Ly , hai cây bút đều thuộc vào loại “  một cây xanh rờn “ chỉ có thua Cọp .

Ôi cái văn nghệ văn gừng , là làm dâu trăm họ , ở cái cõi đời ô trọc này dễ gì kiếm được người tri âm “ tri dương “ tri kỷ , tài danh như vua cổ Thất Huyền Cầm Bá Nha mà cũng chỉ có  một ngừơi bạn tri âm là Chung Tư Kỳ , đến khi Chung Tử Kỳ qua đời thì Bá Nha đàn lần chót trước mộ Tử Kỳ  rôi đập cây  cổ cầm trên đá  không bao giờ đàn nữa ? 

Cuộc đời nước chảy huê trôi , vốn bạc bẽo , xe trước xe sau đều đi vào con đường cụt , vừa phù du vừa phù vân , nhưng  đã là dòng sông thì phải chẩy thế thôi ?

KHANH TƯƠNG & CHU VƯƠNG MIỆN

PHỤ LỤC: THƠ NHÃ MY

buồn, ngơ ngác thả theo chùm mây lạc
phố lên đèn những đóm đỏ , đóm vàng
tay run rẩy chạm từng vùng ký ức
thơ vụng về theo con chữ lang thang

mây thì trắng và hồn đau cũng trắng
gió trùng phương có ngừng lại nơi này ?
em huyền dịu ẩn chìm bờ mộng mị
ta vói tìm đau đáu mấy màu trăng

buồn, lặng lẽ dối mình như chẳng biết
em vô tình như con nước êm trôi
chiều tản mạn bến  bờ xưa heo hút
nước  vẫn  trôi biền biệt  nhánh sông đời

ta cứ  hỏi biết em về phương ấy
lối mù xa còn đọng chút ân tình ?
hay cứ để dư âm lời thương nhớ
vọng tiếng buồn  ta nghiêng ngả  hư hao

HÔN PHỐI

Cuối cùng rồi cánh bướm cũng cắn xuống ngực hoa
Gió cuốn mênh mang sương mềm mỏng ướt
Trăng mơ màng soi nửa trời hẹn ước
Hoa bàng hoàng
Lời tình yêu mật ngọt
Trời đất chơi vơi
Ngày cõng bình minh sao trở về quá vội


NHAN SẮC

Đã chắc gì lụa mỏng hơn da em
Màu nguyệt bạch của trăng non vừa mới chiếu
Đã chắc gì hương cỏ hoa thơm hơn mái tóc mềm
Đã chắc gì những sắc màu hội họa
Khi người họa sĩ tài hoa dùng để vẽ nên bức tranh tố nữ
Thì màu xanh không bằng mắt em
Màu hồng không sánh được đôi má thẹn thùng ửng thắm
Màu đỏ không mộng bằng màu của đôi môi
Em hiển hiện
 Trong tình yêu của anh
Là dung nhan hoàn mỹ nhứt



HẠNH PHÚC

Em xỏa tóc
Đùa mùa xuân gió nhẹ
Anh đêm về
Khẻ động giấc mơ hoang
Ai miên man trong tiếng nhạc thơ
Vòng tay ấm
Cho đông về bớt lạnh
Nghe rất khẽ
Ôi mùa yêu đang chậm
Ôi làn hương ngây ngất thoáng qua
Hương tình yêu vừa nở nụ hoa
Tình không đợi
Nghĩa là tình rất mới
Anh không chờ giữa cuộc đời đau
Em không ngờ tình đến với nhau
Như hạnh phúc bên bờ khát vọng
Em xa lạ 
Và anh xa lạ
Hai cuộc đời chia mấy chờ mong
Hai cuộc đời hai nhánh của dòng sông
Bờ hạnh phúc nay nối về một bến.

TÌNH QUÊN (2)

Nghe loáng thoáng lời ru của gió
Chiều dịu dàng sau những cơn mưa
Tháng năm cũng lam nham mùa gặt dở
Ta tìm gì sau những cơn mơ

Đời lang bạt mấy vòng đua định mệnh
Tới rồi lui như những trò đùa
Bao ngày tháng trượt dài trên vội vả
Ta còn gì sau những cuộc vui


Đốt lửa lên tình chưa chịu cháy
Nhịp đập xa xưa trong trái tim buồn
Ta còn lại gì khi thời gian đã khép
Lời thề đong đưa trong cuộc tình quên...