Oscar năm nay lẽ ra có nguy cơ trở thành mùa Oscar thảm họa và tẻ nhạt trong lịch sử Oscar, nhất là so sánh với các mùa gần đây, mà mùa 2016 vốn đầy cảm hứng và ngoạn mục - cả về danh sách đề cử lẫn kết quả cao nhất.

Thế rồi, cú "lật bàn" vô tiền khoáng hậu đã ghi thẳng tên Oscar 2017 vào lịch sử, với đủ thứ búa rìu, đá viên đá tảng, lẫn những lời khen (thầm) và sự hài lòng khó giấu giếm hòa cùng niềm phấn khích của những khán giả thích cảm giác mạnh, và đặc biệt là yêu chuộng tính công bằng - kể cả trong việc cảm thụ nghệ thuật, vốn dĩ không có giới luật cho hai chữ "công bằng".

Đề cử Oscar 2017: 10 điểm đáng chú ý

Moonlight: Phim kinh phí thấp càn quét các giải thưởng Hollywood

Đầu tiên, tôi khẳng định mình không ghét bộ phim La La Land. Đây là một câu chuyện "có cái để xem", và một số đoạn trong phim cũng đầy cảm xúc. La La Land có giá trị của nó, cho đến khi nó bị trở thành một trò lố bịch, dù những người làm ra nó chưa chắc muốn vậy, khi ôm ẵm quá nhiều đề cử tiền Oscar, và lãnh về hàng núi, hàng núi giải thưởng uy tín. 14 đề cử Oscar thực sự là "làm lố". Kể cả giải Đạo diễn, theo tôi, cũng khá gây tranh cãi.

Oscar 2017 một lần nữa cho thấy, yếu tố quan trọng trong một bộ phim là kịch bản. Năm ngoái, The Revenant vinh danh vị đạo diễn, nhưng phim thắng Phim hay nhất là phim thắng giải kịch bản.

Năm nay, Moonlight và Manchester by the sea cùng có giải kịch bản xuất sắc lần lượt cho kịch bản chuyển thể và kịch bản gốc, nhưng có lẽ câu chuyện mà Moonlight chọn kể đã phù hợp hơn với thời cuộc (?), và bộ phim được vinh danh là điều xứng đáng.

Một bạn trẻ yêu La La Land cuồng nhiệt đã chia sẻ, rằng bạn là fan của bộ phim này, nhưng bạn đồng tình khi Moonlight được xướng tên, vì đơn giản là "Phim kia hay hơn!".

Phim xuất sắc Oscar 2017: Moonlight

Ít nhất trong ba mùa Oscar liên tiếp, Viện Hàn Lâm không chọn sai "bộ phim hay nhất trong số những phim được đề cử". Tôi từng suýt khóc khi phim Boyhood ra về không có giải Đạo diễn và Phim hay nhất. Nhưng Birdman lại là một bộ phim "kinh khủng" hơn so với việc Boyhood được quay suốt 12 năm.

Còn Spotlight, giải Oscar phim hay nhất 2016, dĩ nhiên sao có thể "vuột mất" tượng vàng nhỉ? Nó quá xứng đáng, về tất cả! Năm ngoái, bộ phim đã thắng, đầy chinh phục, so với đối thủ trực tiếp là The Revenant vốn dĩ như một "epic" nhưng cách kể chuyện khá "màu mè" làm giảm đi sức rung động chân thật và tự nhiên.

Quay trở lại với Moonlight và La La Land. Cũng như năm 2015 ấy, tôi tin rằng Moonlight cần thắng, để "của tin còn một chút này", giữ cho Oscar một tinh thần Mỹ (xin lỗi, có thể hơi quá, nhưng tôi đang nghĩ chính xác như thế). Đó là cái tinh thần thiên về lý trí hơn cảm xúc, kể cả trong một "cuộc chơi" có vẻ thiên về cảm xúc, cảm nhận nhiều hơn lý trí (một chút xíu), là một sự cân nhắc và tính toán đầy đủ chứ không có (nhiều) chỗ cho sự bốc đồng và điên rồ.

Xuyên suốt lễ trao giải là những câu nói đùa của Jimmy Kimmel về nước Mỹ hiện tại, và nhiều câu chuyện khác, như việc đoàn phim The Salesman của Iran không đến dự (vì lý do gì thì mọi người biết rồi). Trên cái nền tổng thể đầy mai mỉa sâu cay như thế, việc trao nhầm "vương miện" cho "nữ hoàng" là điều... hợp lý đến mức sau khi nó xảy ra, nhìn lại mới càng cảm thấy nó nhất quán đến vậy.

Vậy thì, liệu có quá tàn nhẫn với đoàn phim La La Land? Chắc là không! Tôi tin rằng ở Hollywood, bạn chẳng nên quá tin vào cái gì cả. Mọi chuyện đều có thể chỉ là một cuốn phim bi, hay phim hài. Mà dẫu cho đó là một cú hụt hẫng lớn với đoàn phim lẫn người hâm mộ, thì ít ra, tượng vàng đã trong tay họ (vài giây), và tên La La Land đã được xướng lần thứ bảy.

Bây giờ thì Oscar 2017 đã khép lại, nhưng dư chấn của nó chắc còn ngân nga thêm đôi chút.

Năm 2018, không biết người ta sẽ nghĩ ra điều gì mới mẻ hơn?