Cảnh sát dán các bảng cáo thị chống tham nhũng tại trung tâm Bắc Kinh ngày 27 tháng sáu 2007

Bình Luận Kinh Doanh

Kể từ khi liên minh Cali và Medellín ở Columbia tan rã vào những năm 1990, các liên minh ma túy Mexico hiện giờ đang thống trị thị trường bán buôn bất hợp pháp của Mỹ với hơn 80 tổ chức. Dù cho có 10,000 bản án liên quan đến các tội phạm ma túy,số quan chức cấp cao ngồi tù ở Trung Quốc còn nhiều hơn thế.

Mặc dù việc điều hành kinh doanh được quy định bởi luật pháp Trung Quốc, nhưng cơ cấu thưởng phạt hậu hĩnh dành cho một trong những doanh nghiệp nhà nước nào đó của Trung Quốc tương tự như việc buôn lậu ma túy.

Thành Phố Cảng Bị Rối Tung Trong Bê Bối

Ở các thành phố Trung Quốc, các doanh nghiệp nhà nước lớn nhất được xem như các công ty hạng nhất, và tại thành phố ven biển Thâm Quyến giáp ranh với Hồng Kông, có hơn 30 công ty như vậy. Năm 1995, chính quyền thành phố Thâm Quyến lựa chọn sáu công ty lớn nhất để nhận hỗ trợ đặc biệt từ chính quyền trung ương. Đến năm 2005, giám đốc điều hành của cả sáu công ty này đều vào tù.

Họ gồm có Trần Hồng Minh của tập đoàn Đặc Phát, bị kết án bảy năm tù; Trần Tiêu Hùng của tập đoàn vật liệu xây dựng Thâm Quyến, bị kết án ba năm tù; Phạm Hối Minh của tập đoàn Lai Nhân Đạt bị bắt sau chín năm trốn chạy; Đào Nghiệp Dân của tập đoàn Trại Cách bị kết án ba năm rưỡi; Lão Đức Vinh của tập đoàn năng lượng Thâm Quyến bị kết án tù chung thân; và Lưu Đỉnh Đốn của tập đoàn hải cảng Diêm Điền bị kết án 12 năm tù.

Bức tranh toàn cảnh của thành phố cũng khủng khiếp không kém. Từ năm 1995 đến 2005, hầu như 80% các quan chức điều hành của các doanh nghiệp nhà nước hạng nhất ở thành phố Thâm Quyến bị bắt cùng thời điểm.

Động Cơ Chính Trị

Nhiều vụ bắt giữ là do động cơ chính trị và các doanh nhân trở thành nạn nhân của các cuộc tranh giành quyền lực, thường là ở cấp thành phố hoặc cấp tỉnh. Giám đốc điều hành Lưu của tập đoàn hải cảng Diêm Điền bị kết án tù do nhận hối lộ tổng cộng là 100,000 USD trong bảy năm đương chức. Tuy nhiên, ông là một trong những người cống hiến lớn nhất cho sự phồn thịnh của thành phố ven biển này. Nếu ông mà là một quan chức chính phủ hoặc quan chức tư pháp địa phương, thì khoản hối lộ “khá nhỏ” này có thể được xem là chuyện vặt đối với Trung Quốc.

Nhưng cảng Diêm Điền của Thâm Quyến là một trong những hải cảng lớn nhất ở Trung Quốc, và mọi quan chức trong chính phủ đều phải lòng con bò vàng này. Do đó nhiều người có ảnh hưởng muốn đưa họ hàng của mình vào làm việc ở công ty. Nhìn lại thì căn cứ vào các trò chơi chính trị quyền lực ở Trung Quốc, không khó để hiểu rằng tại sao Lưu lại dễ bị nguy khốn hơn trùm nghiệp đoàn ma túy Mexico.

Mặt khác, nếu một giám đốc điều hành là con trai hoặc con gái của một gia đình quyền lực thì hầu như đảm bảo 100% rằng người này sẽ không thể bị động đến được.

Nhìn gương các điển hình ở Thâm Quyến, đâu đó ở Trung Quốc các quan chức điều hành khác sống trong lo lắng triền miên về sự an toàn của gia đình họ. Đa số họ gửi con cái ra nước ngoài ở tuổi còn rất sớm.

Con Ngỗng Vàng

Nhưng tại sao các quan chức điều hành lại dễ bị bắt như vậy, thậm chí còn dễ hơn cả thành viên các nghiệp đoàn ma túy trong một cuộc chiến tổng lực với các chính phủ khác? Câu trả lời nằm trong hệ thống tham nhũng đặc thù của Trung Quốc.

Ba thập kỷ sau khi Trung Quốc mở cửa với thế giới bên ngoài, việc trở thành một quan chức điều hành tại một doanh nghiệp nhà nước tương đối lớn không bao giờ là dễ dàng, nhưng cũng rất béo bở. Bởi vì vị trí này được các quan chức chính phủ cấp cao hơn chỉ định từ bên trên nên tham nhũng hầu như là tình trạng chung. Vì thế một ứng cử viên tiềm năng phải không ngừng chuẩn bị các món quà có giá trị cho các quan chức có quyền bổ nhiệm. Nhưng đối với một người họ hàng gần gũi của một quan chức chính phủ cao cấp đương nhiệm thì con đường này là không cần thiết.

Nhưng nó không dừng ở đó. Khi một doanh nhân giữ vị trí giám đốc điều hành thì cần nhiều tiền hơn để hối lộ các quan chức để doanh nghiệp có thể hoạt động bình thường mà không bị quấy rối quá mức. Thêm vào đó, các ứng viên khác sẽ luôn muốn thay thế người đương nhiệm và sẽ không ngại dùng những thủ đoạn xảo trá.

Người Mỹ đã quen thuộc với vụ bê bối xoay quanh công ty Tyco International, vào thời điểm Dennis Kozlowski là giám đốc điều hành. Ở Trung Quốc, loại tình huống này xảy ra thường xuyên hơn, ngoại trừ trong nhiều trường hợp các quan chức chính phủ và thẩm phán được hối lộ để bỏ qua loại hành vi này. Bởi vì tiền phải đến từ một nơi nào đó, nên các quan chức điều hành phải kiếm tiền để hối lộ, điều đó khiến ông ta trở thành đối tượng của các cáo buộc tham nhũng. Cùng lúc đó, ông ta là con ngỗng vàng của những kẻ nhận hối lộ.

Tiếp Tục Chạy Đua

Khi một quan chức điều hành nắm vị trí, ông ta phải đảm bảo rằng cấp trên hơn sẽ không phát hiện được các hoạt động tham nhũng và nhận hối lộ của mình. Cùng lúc đó ông ta cần làm giàu cho bản thân một cách nhanh chóng để có thể cho con cái mình một cuộc sống tương lai sáng lạn và học hành ở nước ngoài. Nếu ông ta may mắn, ông ta có thể thoát thân đúng thời điểm với một ngôi nhà đẹp ở Vancouver, Bristish Columbia.

Vì vậy, việc trở thành một quan chức điều hành cấp cao có tuổi thọ ngắn. Quan chức điều hành có thể hối lộ các quan chức chính phủ cao hơn để mua bảo hiểm. Nếu có chuyện gì xảy ra thì quan chức cao hơn kia sẽ bảo vệ ông ta.

Tuy nhiên, chính sách bảo hiểm này rất tốt kém. Cứ mỗi năm năm, các quan chức chính phủ mới được bổ nhiệm. Giới lãnh đạo mới thường thích tiến cử thuộc hạ của mình và cách dễ nhất để tống khứ kẻ đương nhiệm là cáo buộc ông ta tham nhũng.

Vậy thì tại sao lại mạo hiểm mạng sống của mình để theo đuổi một vị trí ở ban quản lý cấp cao? Lý do chính là tiền, thứ dễ dàng cám dỗ một bộ phận lớn người dân Trung Quốc sống trong nghèo khó. Đó là một canh bạc mà họ sẵn sàng mạo hiểm.

Không may thay, nhiều giám đốc điều hành hiểu ra quá muộn rằng các quan chức chính phủ thường đối xử với những vị trí này như một con ngỗng vàng, thứ có thể bị thay thế bất cứ lúc nào.

http://vietdaikynguyen.com/v3/china/trung-cong/quan-chuc-trung-quoc-ngoi-tu-nhieu-hon-cac-trum-ma-tuy-mexico/