Cõi Người Ta

Quan chức và văn hóa làng xã

Trên 2.000 năm phát triển và mở mang bờ cõi, An-nam từ một vùng đất cỏn con của xứ Giao Chỉ đã tiến hành hai cuộc Nam tiến và Tây tiến vĩ đại, để đến cuối thế kỷ XVII hình thành nên diện mạo cong cong hình chữ S từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau
Trên 2.000 năm phát triển và mở mang bờ cõi, An-nam từ một vùng đất cỏn con của xứ Giao Chỉ đã tiến hành hai cuộc Nam tiến và Tây tiến vĩ đại, để đến cuối thế kỷ XVII hình thành nên diện mạo cong cong hình chữ S từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau như ngày nay.

Trong công cuộc mở mang đó, thượng tầng An-nam đã áp dụng mô hình quản trị địa phương theo văn hóa làng xã dựa trên chủ thuyết của Khổng Khâu. Có nghĩa, tính họ tộc, tính cộng đồng và phong tục tập quán được duy trì tối đa dựa trên những chuẩn mực về giá trị gia đình và lễ nghĩa.

An-nam thường có câu: “Phép vua thua lệ làng”. Thượng tầng thường dung túng cho cái “lệ” đấy để tiện quản lý, vì họ nắm đàng chuôi quyền bổ nhiệm người đứng đầu. Chính vì thế, hoạt động chính trị - xã hội trong các làng xã là sự cạnh tranh gay gắt giữa các dòng họ để giữ các vị trí quyền lực.

Để tăng sức mạnh trong cuộc cạnh tranh và duy trì quyền lực này. Mối quan hệ họ hàng được sử dụng triệt để. Những kẻ có quyền lực sẽ xây dựng vây cánh của mình dựa trên mối quan hệ họ hàng. Con em cháu chắt trong họ được gây dựng để nắm những vị trí quan trọng và có tính kế thừa. Chính vì vậy An-nam có câu tục ngữ: “Một người làm quan, cả họ được nhờ”.

Người làm quan phải tuân theo luật lệ của dòng họ, phải kính trọng bề trên cho dù họ có là bần nông thối tai khai bẹn. Đổi lại, họ được dòng họ trọng vọng, là niềm tự hào của dòng họ, là cái phao để những người trong dòng họ bám vào nhờ vả, hay tự AQ với những “giấc mơ con” chưa bao giờ thành hiện thực. Câu tục ngữ: “Thấy người sang bắt quàng làm họ” cũng xuất phát từ mối quan hệ này.

Những dòng họ yếu hơn thì liên kết với nhau để âm mưu lật đổ dòng họ đang nắm giữ quyền lực. Và cuộc chiến quyền lực giữa các dòng họ âm ỉ, kéo dài, không bao giờ chấm dứt từ đời này qua đời khác, từ triều đại này qua triều đại khác.



Ngay cả thượng tầng trung ương tại các thị thành cũng bị ảnh hưởng sâu sắc tư duy quan lại theo văn hóa làng xã. Mỗi khi có binh biến hay thay đổi triều đại, con vua cháu chúa, con cái quan lại đại thần,… đều chạy trốn hoặc bị lưu đày về các vùng sâu, vùng xa hoặc đi khai phá vùng đất mới. Ở đó, họ bị ảnh hưởng sâu sắc bởi văn hóa làng xã, và sử dụng mối quan hệ dòng họ như một cách để duy trì và phát triển, thậm chí phục thù. Thế nên, đến khi họ vươn ra được thị thành, hoặc giành lại được gianh sơn, thì tư duy củng cố quyền lực theo văn hóa làng xã và mô hình nhà nước Khổng giáo đã hằn sâu trong đầu óc họ.

An-nam là một dân tộc không có tính kiên trì, hay bảo thủ, hay nghi ngờ và lá mặt lá trái. Vì vậy họ rất hay lừa người khác và rất sợ bị người khác lừa, bị người khác hạ bệ,… thậm chí sợ cả việc bị nói xấu sau lưng. Một sự suy diễn và sợ hãi một cách rất đàn bà của một dân tộc âm tính. Thế nên khi một người làm quan, họ sẽ xây dựng vây cánh để củng cố quyền lực, dĩ nhiên sự tin tưởng nhất là con em cháu chắt trong gia đình và dòng họ.

Quan lại An-nam luôn muốn quyền lực được cha truyền con nối. Vì thế họ luôn có tư duy dọn sẵn đường đời cho con cái, và cho cả cháu chắt có năng lực trong dòng họ. Câu tục ngữ: “Nhất con nhì cháu” là thế. Và họ bằng mọi cách xây dựng một tường thành vững chắc để con cháu họ có thể bước lên một cách dễ dàng với sự hậu thuẫn và ủng hộ tối đa của vây cánh họ tạo dựng.

Một đặc tính không thể xóa bỏ của dân An-nam là tư tưởng kỳ hào quan lại. Khi có điều kiện, tính kỳ hào của họ trỗi dậy như một sự khát khao, một sự thỏa mãn. Mục tiêu trong đời của dân An-nam là phải được làm quan. Đi học cũng để làm quan, kiếm tiền cũng để làm quan. Cung quan lộc như ám ảnh cả cuộc đời của họ.

* * *
Khi mô hình nhà nước phong kiến bị sụp đổ, qua một thời gian thăng trầm. An-nam đã và đang xây dựng mô hình nhà nước XHCN. Tuy nhiên, phần lớn những con người nằm trong hệ thống quản lý của nhà nước này vẫn mang nặng trong đầu tư duy làng xã và tư tưởng của một nhà nước Khổng giáo. Nhất là những thành phần được làm quan do chủ nghĩa lý lịch.

Thế nên một bộ phận không nhỏ những người làm quan, cho dù nắm giữ vị trí cao, nhưng tư duy lại là quan làng, quan xã của chế độ phong kiến lạc hậu và thối nát. Và họ áp dụng triệt để cách làm quan một cách rất làng xã. Nghĩa là phải lấy họ hàng làm gốc, làm vây cánh. Phải gây dựng cho anh em, con cháu trong dòng họ.



Bên cạnh đó, khi đã đặt chân vào quan trường, trong đầu họ luôn luôn mặc định họ lúc nào cũng là quan, kể cả khi không còn quyền lực vẫn khệnh khạng như quan. Và họ luôn bị ám ảnh quyền lực đến mức luôn nghĩ mưu tính kế để leo cao, leo sâu trong quan trường. Nếu không được thì cũng phải giữ chặt, giữ lâu dài ghế quan mà họ đang có. Và việc xây dựng vây cánh, đưa con cái người thân vào để củng cố quyền lực là cách thức được lựa chọn và tận dụng triệt để.

Xét một cách toàn diện về bản chất thì thấy, quan trường ngày nay chả khác gì ngày xưa, cũng chỉ là bình mới rượu cũ mà thôi. Đấy chính là lý do tại sao hiện nay, khi phần lớn đại đồng thế giới tiến tới một xã hội văn minh hiện đại, thì An-nam vẫn loay hoay trong cái ao làng như thời cuối thế kỷ XIX.

Và đấy cũng là lý do tại sao cần lao An-nam vẫn chưa thể ngẩng mặt lên theo đúng nghĩa với mỹ từ “công dân hiện đại” được. Cũng như chủ nghĩa COCC vẫn là lá bài quan trọng trong chiến lược duy trì quyền lực của hệ thống chính trị An-nam hiện tại.

© 2014 Baron Trịnh
Nguồn hình ảnh: Sưu tầm trên internet.
Địa chỉ FacebookTwitter của Baron Trịnh.

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Quan chức và văn hóa làng xã

Trên 2.000 năm phát triển và mở mang bờ cõi, An-nam từ một vùng đất cỏn con của xứ Giao Chỉ đã tiến hành hai cuộc Nam tiến và Tây tiến vĩ đại, để đến cuối thế kỷ XVII hình thành nên diện mạo cong cong hình chữ S từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau
Trên 2.000 năm phát triển và mở mang bờ cõi, An-nam từ một vùng đất cỏn con của xứ Giao Chỉ đã tiến hành hai cuộc Nam tiến và Tây tiến vĩ đại, để đến cuối thế kỷ XVII hình thành nên diện mạo cong cong hình chữ S từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau như ngày nay.

Trong công cuộc mở mang đó, thượng tầng An-nam đã áp dụng mô hình quản trị địa phương theo văn hóa làng xã dựa trên chủ thuyết của Khổng Khâu. Có nghĩa, tính họ tộc, tính cộng đồng và phong tục tập quán được duy trì tối đa dựa trên những chuẩn mực về giá trị gia đình và lễ nghĩa.

An-nam thường có câu: “Phép vua thua lệ làng”. Thượng tầng thường dung túng cho cái “lệ” đấy để tiện quản lý, vì họ nắm đàng chuôi quyền bổ nhiệm người đứng đầu. Chính vì thế, hoạt động chính trị - xã hội trong các làng xã là sự cạnh tranh gay gắt giữa các dòng họ để giữ các vị trí quyền lực.

Để tăng sức mạnh trong cuộc cạnh tranh và duy trì quyền lực này. Mối quan hệ họ hàng được sử dụng triệt để. Những kẻ có quyền lực sẽ xây dựng vây cánh của mình dựa trên mối quan hệ họ hàng. Con em cháu chắt trong họ được gây dựng để nắm những vị trí quan trọng và có tính kế thừa. Chính vì vậy An-nam có câu tục ngữ: “Một người làm quan, cả họ được nhờ”.

Người làm quan phải tuân theo luật lệ của dòng họ, phải kính trọng bề trên cho dù họ có là bần nông thối tai khai bẹn. Đổi lại, họ được dòng họ trọng vọng, là niềm tự hào của dòng họ, là cái phao để những người trong dòng họ bám vào nhờ vả, hay tự AQ với những “giấc mơ con” chưa bao giờ thành hiện thực. Câu tục ngữ: “Thấy người sang bắt quàng làm họ” cũng xuất phát từ mối quan hệ này.

Những dòng họ yếu hơn thì liên kết với nhau để âm mưu lật đổ dòng họ đang nắm giữ quyền lực. Và cuộc chiến quyền lực giữa các dòng họ âm ỉ, kéo dài, không bao giờ chấm dứt từ đời này qua đời khác, từ triều đại này qua triều đại khác.



Ngay cả thượng tầng trung ương tại các thị thành cũng bị ảnh hưởng sâu sắc tư duy quan lại theo văn hóa làng xã. Mỗi khi có binh biến hay thay đổi triều đại, con vua cháu chúa, con cái quan lại đại thần,… đều chạy trốn hoặc bị lưu đày về các vùng sâu, vùng xa hoặc đi khai phá vùng đất mới. Ở đó, họ bị ảnh hưởng sâu sắc bởi văn hóa làng xã, và sử dụng mối quan hệ dòng họ như một cách để duy trì và phát triển, thậm chí phục thù. Thế nên, đến khi họ vươn ra được thị thành, hoặc giành lại được gianh sơn, thì tư duy củng cố quyền lực theo văn hóa làng xã và mô hình nhà nước Khổng giáo đã hằn sâu trong đầu óc họ.

An-nam là một dân tộc không có tính kiên trì, hay bảo thủ, hay nghi ngờ và lá mặt lá trái. Vì vậy họ rất hay lừa người khác và rất sợ bị người khác lừa, bị người khác hạ bệ,… thậm chí sợ cả việc bị nói xấu sau lưng. Một sự suy diễn và sợ hãi một cách rất đàn bà của một dân tộc âm tính. Thế nên khi một người làm quan, họ sẽ xây dựng vây cánh để củng cố quyền lực, dĩ nhiên sự tin tưởng nhất là con em cháu chắt trong gia đình và dòng họ.

Quan lại An-nam luôn muốn quyền lực được cha truyền con nối. Vì thế họ luôn có tư duy dọn sẵn đường đời cho con cái, và cho cả cháu chắt có năng lực trong dòng họ. Câu tục ngữ: “Nhất con nhì cháu” là thế. Và họ bằng mọi cách xây dựng một tường thành vững chắc để con cháu họ có thể bước lên một cách dễ dàng với sự hậu thuẫn và ủng hộ tối đa của vây cánh họ tạo dựng.

Một đặc tính không thể xóa bỏ của dân An-nam là tư tưởng kỳ hào quan lại. Khi có điều kiện, tính kỳ hào của họ trỗi dậy như một sự khát khao, một sự thỏa mãn. Mục tiêu trong đời của dân An-nam là phải được làm quan. Đi học cũng để làm quan, kiếm tiền cũng để làm quan. Cung quan lộc như ám ảnh cả cuộc đời của họ.

* * *
Khi mô hình nhà nước phong kiến bị sụp đổ, qua một thời gian thăng trầm. An-nam đã và đang xây dựng mô hình nhà nước XHCN. Tuy nhiên, phần lớn những con người nằm trong hệ thống quản lý của nhà nước này vẫn mang nặng trong đầu tư duy làng xã và tư tưởng của một nhà nước Khổng giáo. Nhất là những thành phần được làm quan do chủ nghĩa lý lịch.

Thế nên một bộ phận không nhỏ những người làm quan, cho dù nắm giữ vị trí cao, nhưng tư duy lại là quan làng, quan xã của chế độ phong kiến lạc hậu và thối nát. Và họ áp dụng triệt để cách làm quan một cách rất làng xã. Nghĩa là phải lấy họ hàng làm gốc, làm vây cánh. Phải gây dựng cho anh em, con cháu trong dòng họ.



Bên cạnh đó, khi đã đặt chân vào quan trường, trong đầu họ luôn luôn mặc định họ lúc nào cũng là quan, kể cả khi không còn quyền lực vẫn khệnh khạng như quan. Và họ luôn bị ám ảnh quyền lực đến mức luôn nghĩ mưu tính kế để leo cao, leo sâu trong quan trường. Nếu không được thì cũng phải giữ chặt, giữ lâu dài ghế quan mà họ đang có. Và việc xây dựng vây cánh, đưa con cái người thân vào để củng cố quyền lực là cách thức được lựa chọn và tận dụng triệt để.

Xét một cách toàn diện về bản chất thì thấy, quan trường ngày nay chả khác gì ngày xưa, cũng chỉ là bình mới rượu cũ mà thôi. Đấy chính là lý do tại sao hiện nay, khi phần lớn đại đồng thế giới tiến tới một xã hội văn minh hiện đại, thì An-nam vẫn loay hoay trong cái ao làng như thời cuối thế kỷ XIX.

Và đấy cũng là lý do tại sao cần lao An-nam vẫn chưa thể ngẩng mặt lên theo đúng nghĩa với mỹ từ “công dân hiện đại” được. Cũng như chủ nghĩa COCC vẫn là lá bài quan trọng trong chiến lược duy trì quyền lực của hệ thống chính trị An-nam hiện tại.

© 2014 Baron Trịnh
Nguồn hình ảnh: Sưu tầm trên internet.
Địa chỉ FacebookTwitter của Baron Trịnh.

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm