Có đúng hay không việc 97% các nhà khoa học khí hậu đồng ý rằng biến đổi khí hậu là sự thật? Con số 97% đó đến từ đâu? Và nếu con số này đúng, họ có đều đồng ý về mức độ nghiêm trọng và giải pháp cho biến đổi khí hậu hay không? Tác giả Alex Epstein, một tác giả hàng đầu trên bảng xếp hạng của tờ New York Times, nhà sáng lập của Trung Tâm Phát Triển Công Nnghiệp (Center for Industrial Progress), phơi bầy những nguồn gốc của con số 97% và giải thích làm sao để suy nghĩ rõ ràng hơn về vấn đề biến đổi khí hậu.

“97 phần trăm các nhà khoa học khí hậu đồng ý rằng biến đổi khí hậu là sự thật.” Bạn đã nghe lời tuyên bố đó bao nhiêu lần rồi? Có thể là hàng trăm lần. Nó trông như một lập luận rất thuyết phục và khoa học để chống lại Nhiên Liệu Hóa Thạch, nhưng sự thật nó là một trong những lập luận phi logic, phản khoa học mà bạn có thể nói. Để thấy vì sao, hãy sử dụng lập luận đó cho một sản phẩm gây tranh cãi khác, vaccine.

Một người phản đối vaccine tiếp cận bạn và nói rằng, “97 phần trăm bác sĩ nói rằng những hiệu ứng của vaccine là thật.” Bạn sẽ nói gì để đáp lại? Có lẽ bạn sẽ nói, “Đúng, nhưng lợi ích của nó nhiều hơn những hiệu ứng.” Bằng cách nói rằng “97 phần trăm bác sĩ đồng ý rằng vaccine có hiệu ứng phụ là sự thật” mà không đề cập đến bất cứ lợi ích nào của vaccine, những nhà hoạt động chống vaccine đang tìm cách thuyết phục bạn nhìn vào những mối nguy hiểm tiềm ẩn của vaccine ở ngoài ngữ cảnh.

Khi những người phản đối Nhiên Liệu Hóa Thạch nói “97 phần trăm các nhà khoa học đồng ý rằng biến đổi khí hậu là có thật,” họ cũng đang làm điều tương tự. Đúng, sử dụng Nhiên Liệu Hóa Thạch làm năng lượng có hiệu ứng – nó làm tăng số lượng Co2 vào trong không khí. Vậy thì còn lợi ích thì sao? Trong trường hợp của Nhiên Liệu Hóa Thạch thì lợi ích rất to lớn: loại năng lượng rẻ tiền, phong phú và đáng tin cậy mà biến cuộc sống hiện đại thành hiện thực, trên một quy mô mà không có một nguồn năng lượng nào có thể so sánh lại.

Vậy thì, hiệu ứng của nó nghiêm trọng đến mức nào? Điều này dẫn đến một vấn đề khác với lời tuyên bố “97% các nhà khoa học khí hậu đồng ý rằng biến đổi khí hậu là sự thật.” Nó không nói cho chúng ta biết bất cứ điều gì về ý nghĩa hoặc mức độ của “biến đổi khí hậu” – có dù mức độ nghiêm trọng là nhẹ, sự ấm lên có thể kiểm soát được hoặc không thể kiểm soát được, hoặc sự nóng lên cực kỳ thê thảm. Đây là một ví dụ của ngụy biện mập mờ – sử dụng thuật ngữ tương tự trong những cách khác biệt và trái nghịch.

Nếu một ai đó đã nói “97% bác sĩ đồng ý rằng vaccine có hiệu ứng là sự thật” vậy “những hiệu ứng của vaccine” mà các bác sĩ đang đồng ý chính xác là gì? Nghĩa là một số em bé nhất định sẽ bị sốt phát ban? Hoặc phần lớn theo phần trăm sẽ bị tự kỷ? Chính xác là điểm chính, đúng không? Nhưng những người phản đối Nhiên Liệu Hóa Thạch không muốn bạn biết mức độ nghiêm trọng chính xác của biến đổi khí hậu.

Bởi vì nếu bạn đã biết thì bạn sẽ không cảm thấy sợ hãi về biến đổi khí hậu, bạn sẽ lo sợ về việc mất đi những lợi ích của Nhiên Liệu Hóa Thạch. Để ví dụ, hãy lắng nghe cái cách Bộ Trưởng Ngoại Giao John Kerry vận dụng câu “97 phần trăm các nhà khoa học.” “97 phần trăm các nhà khoa học đã xác nhận rằng biến đổi khí hậu đang xảy ra và những hoạt động con người là nguyên nhân,” ông ta đã nói vậy trong bài diễn văn ở Indonesia vào năm 2014.

Sau đó, cũng trong diễn văn đó, ông ta cho rằng những nhà khoa học đồng ý rằng, “thế giới như chúng ta đang biết đến sẽ biến đổi – và nó sẽ biến đổi theo chiều hướng cực kỳ tồi tệ hơn.” 97 phần trăm các nhà khoa học chưa bao giờ nói vậy. Vậy thì 97 phần trăm đó đã thực sự nói gì? Hóa ra là, họ chẳng nói gì mà liên quan đến một viễn cảnh biến đổi khí hậu thảm khóc. Một trong những nghiên cứu chính biện hộ cho con số 97 phần trăm được thực hiện bởi John Cook, một hội viên về truyền thông khí hậu cho Học Viện Biến Đổi Toàn Cầu (Global Change Institute) ở Úc. Sau đây là tóm lược của ông ta về khảo sát của mình: “Cook đã tìm thấy rằng hơn 97 phần trăm của các bài nghiên cứu được khảo sát ủng hộ quan niệm rằng Trái Đất đang nóng lên và khí thải con người của khí nhà kính là nguyên nhân chính.”

“Nguyên nhân chính” nghĩa là hơn 50 phần trăm. Nhưng đại đa số các bài nghiên cứu không nói rằng con người là nguyên nhân chính cho sự nóng lên gần đây. Thậm chí, một phân tích cho thấy rằng dưới 2 phần trăm các bài nghiên cứu đã nói như vậy. Vậy thì ông Cook đã lấy 97 phần trăm từ đâu? Đầu tiên, ông ta cộng thêm những bài nghiên cứu nói rõ ràng rằng có sự nóng lên nhân tạo nhưng không nói bao nhiêu. Sau đó, ông ta cộng thêm những bài nguyên cứu mà không có nói rằng có sự nóng lên nhân tạo, nhưng ông ta đã nghĩ rằng họ gợi ý là có.

Một nhà nghiên cứu khoa học có một nghĩa vụ linh thiêng để báo cáo chính xác những phát hiện của mình. Ông Cook và những nhà nghiên cứu như ông đã không thành thực với chúng ta – cũng như những nhà chính trị gia và những người làm truyền thông, những người đã mù quán lập đi lập lại rằng 97 phần trăm các nhà khoa học để hỗ trợ mục đích chống Nhiên Liệu Hóa thạch của họ. Vậy làm cách nào để chúng ta có thể bảo vệ bản thân chúng ta từ những sự thao túng như thế nào? Một khi có ai đó nói với bạn rằng các nhà khoa học đồng ý về điều gì, hãy hỏi 2 câu hỏi: “Chính xác là họ đồng ý về cái gì?” Và, “Làm sao để họ chứng minh được điều đó?”

Tôi là Alex Epstein, tác giả của cuốn “Một lập luận đạo đức của Nhiên Liệu Hóa thạch” cho Đại Học Prager.

[Ku Búa @ CAFEKUBUA.COM]

Theo Alex Epstein, Do 97% of climate scientists really agree?