Kinh Đời
TỪ LỊCH SỬ PHÁO BÔNG ĐẾN BÍ KÍP TẠO HÌNH KỲ DIỆU
Đằng sau thứ ánh sáng hào nhoáng, muôn hình vạn vẻ của những “bông hoa trên trời” là cả một sự kì công chế tạo cùng rất nhiều bí ẩn chưa được tiết lộ…
Đằng sau thứ ánh sáng hào nhoáng, muôn hình vạn vẻ của những “bông hoa trên trời” là cả một sự kì công chế tạo cùng rất nhiều bí ẩn chưa được tiết lộ…
Đằng sau thứ ánh sáng hào nhoáng, muôn hình vạn vẻ của những “bông hoa trên trời” là cả một sự kì công chế tạo cùng rất nhiều bí ẩn chưa được tiết lộ…
Lịch sử pháo hoa
Thuốc
súng chính là một trong bốn phát minh vĩ đại nhất của người Trung Quốc.
Hơn 1.000 năm về trước, họ đã tìm ra hỗn hợp bột lưu huỳnh, bột than,
kali nitrat có khả năng cháy và nổ cực mạnh mang tên “thuốc
nổ đen”. Song thay vì việc chế tạo những vũ khí tối tân đương thời thì
người Trung Hoa lại dùng nó để làm nên pháo bông giải trí. Dân tộc này
lần đầu tiên trên địa cầu phát kiến ra hình thức tiêu khiển vua chúa rất
sang trọng: ngắm pháo bông. Nhưng mấy ai biết rằng, đằng sau thứ ánh
sáng hào nhoáng, muôn hình vạn vẻ của những “bông hoa trên trời” đó là
cả một sự kì công chế tạo cùng rất nhiều bí ẩn chưa được tiết lộ…
Sự ra đời
của pháo gắn liền với hai giai thoại về Lý Điền ở thế kỉ thứ VII. Có
người nói rằng, ông chính là người chế ra tiền thân của pháo bông, nhằm
xua đuổi tà ma, cứu giúp dân chúng. Nhưng người khác lại nói, Lý Điền
dùng pháo bông để trị bệnh cho vua Đường Thái Tông và được phong làm Bộc
Trúc tổ sư. Tuy là tổ tiên của hình thức nghệ thuật này
nhưng chính người Tây Âu đã đưa loại hình trình diễn này đạt tới đỉnh
cao. Người Ý đã bị mê hoặc với pháo bông kể từ khi nhà thám hiểm Marco
Polo đã mang pháo nổ từ Phương Đông trở về vào năm 1292. Vào thời kì
Phục hưng ở châu Âu (1400 -1500), người Ý đã phát triển, tạo ra thêm
nhiều màu sắc cho pháo, cải tiến kĩ
thuật bắn pháo, giúp pháo bông phát triển thành pháo hoa.
Bắn pháo hoa trên sông Themes, London năm 1974.
Ở Anh,
pháo hoa cũng trở nên phổ biến trên khắp đất nước dưới triều đại của Nữ
hoàng Elizabeth Đệ Nhất. Thậm chí, nữ hoàng yêu thích pháo hoa đến độ bà
nghĩ ra một tước hiệu mới mang tên "Ngọn đuốc sáng nước Anh" (Fire
Master of England). Và sau này, trong lễ đăng quang của mình, Hoàng đế
James Đệ Nhị cũng tự phong tước vị đó cho mình vì ông rất mê vẻ đẹp của
bông pháo khi tỏa sáng. Từ đó trở đi, biểu diễn pháo hoa đã trở thành
một nghi lễ quan trọng của hoàng gia.
Cấu tạo pháo hoa
Pháo hoa
gồm có hai phần chính là bộ phận phóng (nòng súng, pháo, làm nhiệm vụ
phát nổ đưa pháo lên không trung) và phần pháo cháy (phần sẽ phát nổ và
tạo ra những hình thù khác nhau). Trong phần pháo chính, người ta trộn
vào đó rất nhiều những chất phụ gia tạo màu bên cạnh thuốc nổ đen, chủ yếu gồm hỗn hợp các muối hóa học khi cháy sáng ở nhiệt độ cao thì phát ra thứ ánh sáng có màu đặc trưng.
Nếu như
ánh sáng vàng có từ hỗn hợp nhôm và magiê cháy ở nhiệt độ 1.500 độ C thì
khi nhiệt độ lên tới 3.000 độ C, màu trắng ấy chuyển thành tia lửa
trắng lấp loáng. Bên cạnh đó, màu xanh lá cây do bari nitrat tạo ra, màu
đỏ của muối clorua kim loại stronti… chúng đều là những màu sắc nguyên
thủy của pháo hoa. Sau này, với sự nghiên cứu và tìm tòi của những nghệ
nhân, màu sắc pháo hoa đã đa dạng hơn rất nhiều: muối đồng clorua cho
màu xanh da trời, màu đỏ và xanh da trời trộn với nhau tạo nên màu tím
lãng mạn và các ánh hồng, da cam do bột than cháy tạo ra. Tất nhiên,
công đoạn tinh tế này là cả một nghệ thuật công phu, có như thế mới ra sáng tạo ra được những bức họa ánh sáng
hoàn hảo trên bầu trời đêm.
Bí quyết tạo hình
Bí quyết tạo hình cũng là một điểm hấp dẫn của pháo hoa. Kĩ thuật
tạo hình khi xưa còn chưa thực sự phát triển, chủ yếu là những hình thù
giản đơn, nhưng theo thời gian, với sự phát triển công nghệ chóng mặt
thì việc tạo ra những trái tim, cành lúa, đuôi mèo, quả địa cầu hay sao
chổi là điều không quá khó khăn với các nghệ nhân làm pháo.
Chi tiết bên trong của quả pháo hoa.
Để hiểu
được cơ chế này, phải đi sâu khám phá chi tiết bên trong của pháo hoa.
Một quả pháo hình cầu thường bao gồm một lớp vỏ pháo dày bên ngoài, phía
bên trong, ở chính giữa là một dây dẫn cháy và thuốc nổ
đen xung quanh. Xen kẽ lượng chất mồi dẫn là những hạt cháy, bìa giấy
bọc chất tạo màu sắc dạng hình cầu nhỏ. Người ta sẽ tạo ra ngôi sao,
hoa, đuôi mèo, quả địa cầu… bằng cách sắp xếp những hạt cháy ấy thành
hình thu nhỏ. Ví dụ như nếu muốn tạo hình một ngôi sao vàng
trên nền trời đêm, các nghệ nhân phải sử dụng những hạt cháy trong gồm
có nhôm và magiê, bọc ngoài là lượng thuốc nổ đủ cung cấp nhiệt cho hạt cháy cỡ tới 1.500 độ C mới
tạo ra được màu vàng đẹp nhất.
Các nhà sản xuất phải tính toán cực kì chính xác, vì lượng thuốc
nổ phù hợp sẽ quyết định hướng bay, tốc độ bay cũng như thời gian chiếu
sáng trên bầu trời . Cũng chính vì lí do trên mà thông tin pha trộn màu
sắc và tạo hình trở thành bí quyết cạnh tranh cá nhân hay một tập thể
nào đó và điều này sẽ không bao giờ được để lộ ra cho người ngoại đạo.
Thêm một
điểm thú vị khác về pháo hoa, đó là sự kết hợp khá ăn ý với âm thanh.
Giữa một nền trời tối đen, trên nền bản nhạc nào đó du dương, những âm
thanh tiếng nổ rền vang của pháo là điểm nhấn thu hút tầm
mắt con người hướng lên những bông hoa muôn hình vạn trạng, rực rỡ sắc
màu. Vì vậy, hiện nay, trong hầu hết các cuộc thi pháo hoa quốc tế, yếu
tố âm thanh được chú trọng và coi là bạn đồng hành của những màn pháo
hoa ấn tượng đến từ các đội tham gia.
db Post
db Post
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Có miệng như không" - by / Trần Văn Giang (ghi lại).
- 100 năm sau vẫn bồi hồi "Tôi đi học" - by Minh Tự / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Nỗi Khổ Của Người Hà Nội" - by Nguyễn Thị Thương / Trần Văn Giang (ghi lại)
TỪ LỊCH SỬ PHÁO BÔNG ĐẾN BÍ KÍP TẠO HÌNH KỲ DIỆU
Đằng sau thứ ánh sáng hào nhoáng, muôn hình vạn vẻ của những “bông hoa trên trời” là cả một sự kì công chế tạo cùng rất nhiều bí ẩn chưa được tiết lộ…
Đằng
sau thứ ánh sáng hào nhoáng, muôn hình vạn vẻ của những “bông hoa trên
trời” là cả một sự kì công chế tạo cùng rất nhiều bí ẩn chưa được tiết
lộ…
Lịch sử pháo hoa
Thuốc
súng chính là một trong bốn phát minh vĩ đại nhất của người Trung Quốc.
Hơn 1.000 năm về trước, họ đã tìm ra hỗn hợp bột lưu huỳnh, bột than,
kali nitrat có khả năng cháy và nổ cực mạnh mang tên “thuốc
nổ đen”. Song thay vì việc chế tạo những vũ khí tối tân đương thời thì
người Trung Hoa lại dùng nó để làm nên pháo bông giải trí. Dân tộc này
lần đầu tiên trên địa cầu phát kiến ra hình thức tiêu khiển vua chúa rất
sang trọng: ngắm pháo bông. Nhưng mấy ai biết rằng, đằng sau thứ ánh
sáng hào nhoáng, muôn hình vạn vẻ của những “bông hoa trên trời” đó là
cả một sự kì công chế tạo cùng rất nhiều bí ẩn chưa được tiết lộ…
Sự ra đời
của pháo gắn liền với hai giai thoại về Lý Điền ở thế kỉ thứ VII. Có
người nói rằng, ông chính là người chế ra tiền thân của pháo bông, nhằm
xua đuổi tà ma, cứu giúp dân chúng. Nhưng người khác lại nói, Lý Điền
dùng pháo bông để trị bệnh cho vua Đường Thái Tông và được phong làm Bộc
Trúc tổ sư. Tuy là tổ tiên của hình thức nghệ thuật này
nhưng chính người Tây Âu đã đưa loại hình trình diễn này đạt tới đỉnh
cao. Người Ý đã bị mê hoặc với pháo bông kể từ khi nhà thám hiểm Marco
Polo đã mang pháo nổ từ Phương Đông trở về vào năm 1292. Vào thời kì
Phục hưng ở châu Âu (1400 -1500), người Ý đã phát triển, tạo ra thêm
nhiều màu sắc cho pháo, cải tiến kĩ
thuật bắn pháo, giúp pháo bông phát triển thành pháo hoa.
Bắn pháo hoa trên sông Themes, London năm 1974.
Ở Anh,
pháo hoa cũng trở nên phổ biến trên khắp đất nước dưới triều đại của Nữ
hoàng Elizabeth Đệ Nhất. Thậm chí, nữ hoàng yêu thích pháo hoa đến độ bà
nghĩ ra một tước hiệu mới mang tên "Ngọn đuốc sáng nước Anh" (Fire
Master of England). Và sau này, trong lễ đăng quang của mình, Hoàng đế
James Đệ Nhị cũng tự phong tước vị đó cho mình vì ông rất mê vẻ đẹp của
bông pháo khi tỏa sáng. Từ đó trở đi, biểu diễn pháo hoa đã trở thành
một nghi lễ quan trọng của hoàng gia.
Cấu tạo pháo hoa
Pháo hoa
gồm có hai phần chính là bộ phận phóng (nòng súng, pháo, làm nhiệm vụ
phát nổ đưa pháo lên không trung) và phần pháo cháy (phần sẽ phát nổ và
tạo ra những hình thù khác nhau). Trong phần pháo chính, người ta trộn
vào đó rất nhiều những chất phụ gia tạo màu bên cạnh thuốc nổ đen, chủ yếu gồm hỗn hợp các muối hóa học khi cháy sáng ở nhiệt độ cao thì phát ra thứ ánh sáng có màu đặc trưng.
Nếu như
ánh sáng vàng có từ hỗn hợp nhôm và magiê cháy ở nhiệt độ 1.500 độ C thì
khi nhiệt độ lên tới 3.000 độ C, màu trắng ấy chuyển thành tia lửa
trắng lấp loáng. Bên cạnh đó, màu xanh lá cây do bari nitrat tạo ra, màu
đỏ của muối clorua kim loại stronti… chúng đều là những màu sắc nguyên
thủy của pháo hoa. Sau này, với sự nghiên cứu và tìm tòi của những nghệ
nhân, màu sắc pháo hoa đã đa dạng hơn rất nhiều: muối đồng clorua cho
màu xanh da trời, màu đỏ và xanh da trời trộn với nhau tạo nên màu tím
lãng mạn và các ánh hồng, da cam do bột than cháy tạo ra. Tất nhiên,
công đoạn tinh tế này là cả một nghệ thuật công phu, có như thế mới ra sáng tạo ra được những bức họa ánh sáng
hoàn hảo trên bầu trời đêm.
Bí quyết tạo hình
Bí quyết tạo hình cũng là một điểm hấp dẫn của pháo hoa. Kĩ thuật
tạo hình khi xưa còn chưa thực sự phát triển, chủ yếu là những hình thù
giản đơn, nhưng theo thời gian, với sự phát triển công nghệ chóng mặt
thì việc tạo ra những trái tim, cành lúa, đuôi mèo, quả địa cầu hay sao
chổi là điều không quá khó khăn với các nghệ nhân làm pháo.
Chi tiết bên trong của quả pháo hoa.
Để hiểu
được cơ chế này, phải đi sâu khám phá chi tiết bên trong của pháo hoa.
Một quả pháo hình cầu thường bao gồm một lớp vỏ pháo dày bên ngoài, phía
bên trong, ở chính giữa là một dây dẫn cháy và thuốc nổ
đen xung quanh. Xen kẽ lượng chất mồi dẫn là những hạt cháy, bìa giấy
bọc chất tạo màu sắc dạng hình cầu nhỏ. Người ta sẽ tạo ra ngôi sao,
hoa, đuôi mèo, quả địa cầu… bằng cách sắp xếp những hạt cháy ấy thành
hình thu nhỏ. Ví dụ như nếu muốn tạo hình một ngôi sao vàng
trên nền trời đêm, các nghệ nhân phải sử dụng những hạt cháy trong gồm
có nhôm và magiê, bọc ngoài là lượng thuốc nổ đủ cung cấp nhiệt cho hạt cháy cỡ tới 1.500 độ C mới
tạo ra được màu vàng đẹp nhất.
Các nhà sản xuất phải tính toán cực kì chính xác, vì lượng thuốc
nổ phù hợp sẽ quyết định hướng bay, tốc độ bay cũng như thời gian chiếu
sáng trên bầu trời . Cũng chính vì lí do trên mà thông tin pha trộn màu
sắc và tạo hình trở thành bí quyết cạnh tranh cá nhân hay một tập thể
nào đó và điều này sẽ không bao giờ được để lộ ra cho người ngoại đạo.
Thêm một
điểm thú vị khác về pháo hoa, đó là sự kết hợp khá ăn ý với âm thanh.
Giữa một nền trời tối đen, trên nền bản nhạc nào đó du dương, những âm
thanh tiếng nổ rền vang của pháo là điểm nhấn thu hút tầm
mắt con người hướng lên những bông hoa muôn hình vạn trạng, rực rỡ sắc
màu. Vì vậy, hiện nay, trong hầu hết các cuộc thi pháo hoa quốc tế, yếu
tố âm thanh được chú trọng và coi là bạn đồng hành của những màn pháo
hoa ấn tượng đến từ các đội tham gia.
db Post
db Post
