Tin nóng trong ngày
Tin Tức Khắp Nơi Mới Nhất ngày 10 -11-2022 ( Cập nhật nhiều lần )
***************
Lithuania tăng ngân sách quốc phòng, mua 8 hệ thống tên lửa cơ động cao M142 của Mỹ
Quân nhân Mỹ đứng bên hệ thống tên lửa cơ động cao M142 (HIMARS) - Ảnh: AFP
Bộ trưởng Quốc phòng Lithuania - ông Arvydas Anusauskas - cho biết hệ thống HIMARS sẽ mang đến "một khả năng hoàn toàn mới và mạnh mẽ mà Lithuania chưa từng có".
Còn theo Cơ quan hợp tác an ninh quốc phòng Mỹ, "việc mua bán này sẽ đóng góp một phần vào các mục tiêu quân sự của Lithuania, cụ thể là hiện đại hóa năng lực và tăng cường hơn nữa khả năng tương tác với Mỹ và các đồng minh khác".
Theo Hãng tin AFP, Lithuania đã quyết định tăng chi tiêu quốc phòng kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch đặc biệt ở Ukraine.
Lithuania là một nước thành viên của Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Quốc gia này đã chi hơn 1,6 tỉ euro, tương đương 2,52% GDP cho quốc phòng và sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng 7-2023.
Ngoài ra, quốc gia với 2,8 triệu dân này cũng sẽ mua một số tên lửa tầm xa ATACMS, có thể tấn công các mục tiêu ở khoảng cách 300km và các tên lửa có tầm bắn ngắn hơn.
Các nước láng giềng trên biển Baltic của Lithuania là Latvia và Estonia cũng có kế hoạch mua các hệ thống HIMARS.
Bộ Quốc phòng Lithuania cho biết điều này "sẽ tăng cường an ninh không chỉ của Lithuania mà còn của toàn bộ khu vực".
Các hệ thống HIMARS gửi đến Ukraine được xem là một trong những công cụ hiệu quả nhất giúp Ukraine chống lại quân đội Nga*************
Lấy lại Kherson là phần thưởng chiến lược với Ukraine
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ngày 9/11 ra lệnh cho quân đội rút ra khỏi bờ tây sông Dnipro trước các cuộc tấn công của Ukraine gần thành phố Kherson, miền nam nước này, trong một bước ngoặt khả dĩ của cuộc chiến.
Moscow đã chiếm đóng thành phố này khi bắt đầu cuộc xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm nay và việc mất quyền kiểm soát khu vực này sẽ đánh dấu một bước thụt lùi đáng kể đối với Tổng thống Vladimir Putin.
Đây là lý do tại sao khu vực này có tầm quan trọng chiến lược đối với tiến trình chiến tranh của Nga ở Ukraine.
Cửa ngỏ đến Crimea
Khu vực Kherson giáp với Crimea và cung cấp cho Moscow một cây cầu đất liền với bán đảo ở Biển Đen mà nước này chiếm được từ Kyiv vào năm 2014. Ukraine chiếm lại vùng Kherson sẽ tước đi hành lang đất liền đó của Moscow. Việc này cũng sẽ đưa pháo binh tầm xa của Ukraine đến gần Crimea, nơi mà Moscow coi là cực kỳ quan trọng đối với lợi ích của mình.
Bán đảo Crimea, nơi mà ông Putin sáp nhập và xem là thành tựu quan trọng trong hơn hai thập kỷ cầm quyền của ông, là nơi đóng quân của một lực lượng quân sự khổng lồ của Nga và Hạm đội Biển Đen, mà Moscow sử dụng để đưa sức mạnh ra Địa Trung Hải và Trung Đông.
Cung cấp nước ngọt
Việc cung cấp nước ngọt cho Crimea cũng sẽ gặp khó khăn nếu Ukraine chiếm lại vùng Kherson.
Sau khi Moscow chiếm Crimea, Kyiv đã chặn nguồn cung cấp nước qua kênh từ sông Dnipro. Khi Nga chiếm giữ các phần của khu vực Kherson và khu vực lân cận Zaporizhzhia ở phía đông, Nga ngay lập tức chuyển sang mở lại kênh đào. Nga cần nguồn nước đó cho người dân địa phương, tưới tiêu cho vùng đất khô cằn của bán đảo và cho nhiều cơ sở quân sự.
Con đường tiếp vận
Vùng Kherson bao gồm cửa sông Dnipro rộng chia cắt Ukraine, và thủ phủ của vùng, thành phố Kherson, nằm ở bờ phía tây, đối diện con sông với hầu hết phần còn lại của tỉnh. Đây là nơi duy nhất mà Nga hiện diện ở bờ Tây của con sông và Nga đã tăng cường mạnh mẽ quân đội của mình ở đó trong những tháng gần đây.
Các lực lượng Ukraine đã tấn công các cây cầu bắc qua sông để làm tổn hại đến khả năng tiếp tế của Moscow. Nếu Nga mất chỗ đứng duy nhất ở phía Tây của con sông, Ukraine sẽ có khả năng tốt hơn để tấn công các tuyến tiếp tế khác của Nga và thách thức sự chiếm giữ của Moscow đối với các khu vực bị chiếm đóng khác ở phía nam, chẳng hạn như khu vực Zaporizhzhia nơi quân đội Nga chiếm đóng một nhà máy điện hạt nhân, các nhà phân tích quân sự nói.
“Bờ phải (phía tây) là quan trọng đối với cả hai bên - đối với Nga là để đảm bảo sự ổn định của việc phòng thủ hướng Zaporizhzhia, và đối với Ukraine là để giải phóng hướng này và cắt đứt ba huyết mạch quan trọng: hành lang đất liền đến Crimea, nguồn nước tới Crimea, và lấy lại quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân,” ông Oleh Zhdanov, một nhà phân tích quân sự nói.
Ý nghĩa biểu tượng
Thành phố Kherson cho đến nay là thủ đô khu vực duy nhất mà lực lượng Nga chiếm được kể từ cuộc xâm lược ngày 24/2. Theo nhà phân tích quân sự Oleksander Musiyenko, nếu để mất nó sẽ là một đòn biểu tượng lớn đối với Điện Kremlin và cho thấy rằng Nga - hiện tại - đã thất bại trong việc tấn công để chiếm các thành phố Mykolaiv và Odesa.
Ông nói: “Rõ ràng việc mất Kherson và đầu cầu Kherson sẽ gây ra những hậu quả cho hình ảnh của nước Nga và sẽ bị nhìn nhận một cách tiêu cực trong nội bộ nước Nga”.
Kiểm soát Biển Đen
Khu vực Kherson, nơi có dân số trước chiến tranh hơn 1 triệu người, nằm trên Biển Đen. Việc chiếm lại nó sẽ giúp Kyiv giành lại quyền kiểm soát một số bờ biển dọc theo một vùng biển vốn là huyết mạch quan trọng cho việc xuất khẩu thực phẩm của họ ra thị trường nước ngoài.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 9/11 nói thật “khích lệ” khi thấy các lực lượng Ukraine có thể giải phóng nhiều hơn lãnh thổ của đất nước, sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ra lệnh rút quân khỏi Kherson.
Phát biểu tại London, nơi ông đang gặp Thủ tướng Anh Rishi Sunak, ông Stoltenberg nói: “Những chiến thắng, thành quả mà các lực lượng vũ trang Ukraine đang đạt được thuộc về những người lính Ukraine can đảm, dũng cảm nhưng tất nhiên là sự hỗ trợ mà họ nhận được từ Vương quốc Anh, từ các đồng minh NATO và đối tác cũng rất cần thiết.”
*************
Viễn cảnh Nga-Ukraine đàm phán: Thiết thực hay lừa bịp, và vai trò của Hoa Kỳ?
Nguồn hình ảnh, EPA-EFE/REX/Shutterstock
Một người đàn ông địa phương đi xe máy ngang qua một chiếc xe tăng bị phá hủy ở vùng Kharkiv, Ukraine, ngày 09 tháng 11 năm 2022
Khi cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine bước qua ngày thứ 260 kể từ hôm 24/2, đang có gợi ý đàm phán từ Moscow, trong khi Washington cũng bày tỏ ủng hộ dè dặt.
Ngày 9/11, Maria Zakharova, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga, nói Nga đã sẵn sàng cho các cuộc đàm phán với Ukraine “dựa trên thực tế hiện tại”.
Nhưng cũng ngày 9/11, theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ukraine, Oleh Nikolenko, Nga đang cố gắng câu giờ.
“Các quan chức Nga bắt đầu đề cập đến các cuộc đàm phán mỗi khi quân đội của họ bị đánh bại trên chiến trường… Chúng tôi đã trải qua điều này trong năm 2014-2015,” ông nói.
Hôm 9/11, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng chính Ukraine là phía cuối cùng sẽ quyết định.
Nhà Trắng cam kết không đàm phán bất cứ điều gì về tương lai của Ukraine mà không có đại diện của Kyiv.
Nhưng một quan chức cao cấp, Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, cũng nói rằng dấu hiệu Kyiv sẵn sàng tái đàm phán với Moscow mang lại "một cánh cửa" cho các cuộc đàm phán.
Trong những ngày gần đây, Ukraine đã ra dấu hiệu sẵn sàng tổ chức một số cuộc thảo luận với Moscow, sau khi Tổng thống Volodymyr Zelensky từ bỏ yêu cầu rằng người đối lập của ông, Vladimir Putin, phải bị phế truất quyền lực trước khi các cuộc đàm phán có thể khởi động lại.
Tướng Milley nói thêm rằng để bất kỳ cuộc đàm phán nào thành công, cả Nga và Ukraine sẽ phải đạt được sự "công nhận lẫn nhau" rằng một chiến thắng thời chiến "không thể đạt được thông qua các phương tiện quân sự, và do đó bạn cần phải chuyển sang các phương tiện khác".
Vị tướng hàng đầu - người giữ vai trò cố vấn quân sự cao cấp nhất của Tổng thống Joe Biden - cho biết quy mô thương vong có thể thuyết phục cả Moscow và Kyiv về sự cần thiết phải đàm phán trong những tháng mùa đông tới, khi giao tranh có thể chậm lại do điều kiện băng giá.
Chính quyền Joe Biden đang phải tìm sự cân bằng giữa các sức ép khác nhau từ Ukraine và Hoa Kỳ.
Một mặt, Tổng thống Biden tìm cách trấn an Ukraine rằng sự ủng hộ của Mỹ vẫn mạnh mẽ.
Mặt khác, Biden cũng phải giải thích làm thế nào cuộc chiến có thể kết thúc.
Hôm 9/11 trang tin NBC đưa tin một số quan chức Mỹ và phương Tây hy vọng giao tranh chậm lại trong mùa đông này có thể là cơ hội cho các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine.
Dẫn lời nguồn giấu tên, NBC nói trong chuyến thăm của cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan đến Kyiv vào tuần trước, ông Sullivan đã không cố gắng gây áp lực buộc Ukraine tham gia đàm phán nhưng đã bày tỏ rằng Ukraine sẽ duy trì sự ủng hộ của phương Tây tốt hơn nếu nước này tỏ ra cởi mở với các giải pháp ngoại giao.
**********
Hai thất bại quân sự lớn mới đây khiến trên 500 tân binh uổng mạng và 300 thủy quân lục chiến thương vong một cách vô nghĩa trên đất Ukraina, đã gây phản ứng dữ dội tại Nga, kể cả các blogger thân Kremlin. Những người sống sót tố cáo cấp trên tìm kiếm huy chương bất kể sinh mạng của lính.
Tuy tựa chính có khác nhau, từ bạo lực của phe sinh thái quá « tả », vấn đề trợ tử cho đến việc hãng xe Renault tổ chức lại hoạt động, nhưng bầu cử giữa kỳ ở Mỹ và chiến tranh ở Ukraina vẫn là thời sự quốc tế được chú ý nhất.
Ukraina trước chiến lược « chiến tranh địa ngục » của Nga
Le Monde chạy tựa trang nhất « Ukraina : Chiến tranh của Nga nhắm vào tâm lý thường dân » : Nếu không thắng được cuộc chiến thì biến chiến tranh thành không thể chịu đựng nổi đối với đối thủ. Hơn 250 ngày sau khi tung ra « chiến dịch quân sự đặc biệt », Nga đứng trước thực tế là dù hỏa lực áp đảo và bắt thêm hàng trăm ngàn lính quân dịch, quân đội Nga không thể thắng nổi, ít nhất là trong những tháng tới.
Từ khi chiếm được Severodonetsk rồi Lyssychansk vào đầu mùa hè ở Donbass, quân Nga không còn tiến lên được chút nào, ngược lại phải vất vả trước lực lượng Ukraina đang dần dà tái chiếm lãnh thổ. Trong tháng Mười, Kiev đã thu hồi được gần 3.000 kilomet vuông ở đông bắc và miền nam.
Vladimir Putin bèn chuyển sang tấn công vào cơ sở hạ tầng thiết yếu để biến cuộc sống người dân thành địa ngục - không điện nước, không lò sưởi. Ông ta cho ồ ạt đánh vào các nhà máy điện, mạng lưới sưởi ấm, thiết bị viễn thông…Chỉ riêng trong ngày 31/10, có đến 60 hỏa tiễn và drone tự sát ập xuống các thành phố Ukraina, làm hai phần ba dân Kiev không có nước dùng. Putin hy vọng dân chúng không còn ủng hộ ông Volodymyr Zelensky, và áp lực lên các đồng minh của Kiev cũng nặng thêm.
Thua trên chiến địa, Matxcơva muốn gây thảm họa nhân đạo
Mục tiêu các cuộc oanh kích rõ ràng không phải là quân sự : lực lượng Ukraina tập trung ở miền đông và miền nam, cách xa các thành phố bị oanh tạc. Một chiến lược có thể coi là tội ác chiến tranh, nhưng tổng thống Nga muốn thường dân Ukraina phải sống khốn khổ, nhất là trong mùa đông, khi nhiệt độ xuống rất thấp dưới 0°C và đêm dài hơn. Le Monde dẫn lời bộ trưởng Năng Lượng Ukraina, Herman Halushchenko : « Mục đích của Nga là tạo ra thảm họa nhân đạo và làm cho người dân chúng tôi chết rét ».
Vladimir Putin trông đợi dân chúng đòi hỏi tổng thống Volodymyr Zelensky phải ngồi vào bàn đàm phán, đồng thời các đồng minh cũng phải chịu thêm sức ép. Châu Âu buộc phải xuất khẩu điện sang Ukraina và đối mặt với làn sóng tị nạn thứ hai, trong khi 7 triệu dân Ukraina đã di tản. Nhiều gia đình thà ra đi một thời gian ngắn còn hơn chịu đựng một mùa đông không điện nước, lò sưởi, dưới sự đe dọa của hỏa tiễn. Chính quyền Ukraina đã sửa chữa mọi thứ có thể sau các cuộc oanh kích của Nga để tái lập mạng lưới điện nước, nhưng có nguy cơ thiếu phụ tùng vì hệ thống điện có từ thời Liên Xô không tương thích với phương Tây.
Pháp có sáng kiến tổ chức một hội nghị quốc tế ngày 13/12 để « giúp Ukraina đối phó với mùa đông », nhưng có thể đã trễ. Kiev không có cách nào khác là trông cậy vào hệ thống phòng không. Đức đã đưa sang giàn hỏa tiễn IRIS-T đầu tiên rất hiệu quả, Hoa Kỳ sắp viện trợ hai giàn Nasams, Pháp cam kết chuyển giao hỏa tiễn Crotale, nhưng vẫn chưa thể đủ. Không có sự hỗ trợ nhiều hơn của phương Tây, mùa đông sẽ dài dằng dặc và khó khăn cho người Ukraina.
Nga đánh phá, dân Ukraina giúp nhau trong cảnh thiếu điện
Đặc phái viên Le Monde cho hay trong bối cảnh đó, thường dân Ukraina không chịu bó tay mà xúc tiến những hoạt động tương trợ. Chẳng hạn khu phố Podil ở Kiev từ đầu cuộc xâm lăng đã lập ra nhóm Podolianochka (người Podil), nhằm hướng dẫn cách chế bom xăng ném vào xe tăng Nga, cách mua và bắn súng, mua bộ đàm và pin dự phòng…Sau khi quân Nga rút đi, tinh thần tập thể vẫn tồn tại. Mạng Podolianochka giúp tìm ra thuốc men, vac-xin ngừa cúm, chuẩn bị các căn hộ có lò sưởi kiểu xưa và tích trữ củi, để cư dân có thể tập hợp lại nếu một ngày nào đó hoàn toàn không còn hệ thống sưởi. Do ở gần nhà ga Pasazhyrskyi, họ còn tiếp nhận những khách đi tàu bị kẹt lại vì giới nghiêm.
Một mạng lưới khác trên Telegram, Susitska Slobidka (láng giềng khu phố), từ 300 thành viên đã tăng lên 1.400. Họ thông tin cho nhau về các hầm trú ẩn, chỉ dẫn nơi còn bán đèn cầy hay những sợi cáp dài để câu sang các nhà hàng xóm không có máy phát điện. Việc chia sẻ thông tin không phải lúc nào cũng suông sẻ. Các tình nguyện viên điều hành mạng phải luôn cảnh giác để phát hiện và xóa những tin vịt của hacker Nga tung ra nhằm gieo rắc sợ hãi.
Về phía đô trưởng Vitali Klitschko loan báo chuẩn bị « 1.000 địa điểm sưởi ấm » phân bổ trong thành phố, với các máy phát điện và dự trữ nước uống, trong trường hợp thủ đô hoàn toàn không còn điện, nước, hệ thống sưởi.
Tác động của mùa đông lên tương quan lực lượng
Đối với quân đội, đứng trước mùa đông, các chuyên gia đặt vấn đề tác động của thời tiết đối với tính cơ động của xe quân sự và những khó khăn về tiếp liệu. Băng giá xuất hiện ở miền bắc và những cơn mưa bắt đầu rơi xuống miền nam Ukraina. Trên lý thuyết, mùa đông mang lại lợi thế cho quân phòng thủ.
Mưa và bùn lầy làm xe bọc thép khó tiến được, cũng như những khẩu đại bác đặt trên xe, loại Caesar của Pháp ; chưa kể dấu vết để lại trên nền đất xốp khiến kẻ thù dễ phát hiện. Xe tăng dù có bánh xích cũng khó di chuyển, quân Nga đã phải bỏ lại nhiều chiếc T-72, T-80 trong trận đánh Kiev. Gió và sương mù làm hạn chế việc sử dụng các drone. Thêm vào đó là hiện tượng « rapoutitsa » biến đường sá thành một biển bùn lầy, quân Nga cố thủ trong các công sự có lợi hơn là Ukraina phải tiến công ở Kherson và Kharkiv.
Nhưng khi thời tiết giá lạnh làm mặt đất đông cứng, xe bọc thép di chuyển được, tương quan lực lượng có thể đảo ngược. Theo nhà nghiên cứu Joseph Henrotin trên Le Monde, quân đội Ukraina được chuẩn bị tốt hơn để đối phó với lạnh giá. Từ mùa hè, phương Tây đã loan báo viện trợ các trang phục đặc biệt như áo khoác, găng, nón len, giày bốt...Canada hứa tặng 500.000 món, Anh 195.000, Đức vài trăm ngàn...Ngược lại, những hình ảnh trên mạng cho thấy tân binh Nga phải tự túc trang bị.
Chuyên gia Yohann Michel của IISS nhắc nhở, ở -15°C người lính có nguy cơ tử vong nếu không mặc đủ ấm và ăn uống đầy đủ, trong khi nhiệt độ có thể xuống đến -20°C thậm chí -30°C tại một số vùng của Ukraina như ở Luhansk. Bên cạnh đó chuỗi tiếp tế của Nga thường xuyên bị Himars tấn công, mà nhu cầu năng lượng của người lính tăng gấp đôi trong mùa đông, quân Nga cũng biết rằng không thể trông cậy vào dân địa phương để được nuôi ăn như đối thủ. Tuy nhiên giới quân sự cho rằng phải thận trong vì người Nga quen chịu đựng cái lạnh.
Nga : 500 tân binh bỏ mạng, 300 lính thủy thương vong vô nghĩa
Ngoài mặt trận, lính Nga tố cáo bị dùng làm bia đỡ đạn, hàng trăm lính quân dịch bị thiệt mạng một cách phi lý. Sau khi Le Figaro hôm qua đưa tin về vụ hơn 500 lính Nga bị đem con bỏ chợ khiến hàng trăm tân binh tử thương, Le Monde số đề ngày hôm nay cho biết tiểu đoàn này có 570 người ở vùng Voronej sát biên giới Ukraina vừa bị động viên, họ bị quăng ra tiền tuyến mà không hề được chuẩn bị.
Bài viết được minh họa bằng hình ảnh thảm thương ít thấy trên báo Pháp : những xác lính Nga bị đồng đội bỏ rơi khi rút lui, nằm đầy trên một con đường ở Lyman (Donbass). Một người lính sống sót kể lại với báo mạng Nga Verstka, sau ba ngày liên tục bị oanh kích bằng pháo, rốc-kết, moọc-chê, trực thăng, cả tiểu đoàn chỉ có 40 người may mắn thoát chết, chỉ huy thì đã chạy mất trước đó. Kênh truyền hình cáp độc lập Dojd đưa ra con số 31 tân binh còn sống. Chủ nhật 06/11, kênh Telegram Vesti Voronej do thống đốc vùng Alexander Goussev kiểm soát đưa tin ông này đã gặp gỡ và đối thoại với thân nhân lính quân dịch, nhưng không đề cập đến con số thiệt hại.
Cùng ngày, một lá thư phổ biến trên mạng xã hội, xuất phát từ các quân nhân chuyên nghiệp của lữ đoàn thủy quân lục chiến 155 thuộc hạm đội Thái Bình Dương. Lá thư gởi cho thống đốc vùng Primorié (cực đông Nga), ông Oleg Kojemiako, cũng được các blogger thân Kremlin chia sẻ rộng rãi, cho biết « 300 lính đã bị tử thương, bị thương hay mất tích » tại một mặt trận khác ở tây nam Donetsk.
Thủy quân lục chiến tố cáo cấp trên nướng quân để kiếm huy chương
Các quân nhân này tố cáo « những cuộc tấn công vô nghĩa » vào làng Pavlivka theo lệnh của chỉ huy trưởng quân khu miền đông, Roustam Mouradov và chỉ huy lữ đoàn 155, Zourad Akhmedov. Cả hai sĩ quan cao cấp trên bị cáo buộc « muốn kiếm huy chương với cái giá nhiều mạng sống, coi chúng tôi là những súc thịt ». Tuy nhiên bộ Quốc Phòng Nga vẫn tiếp tục ca khúc khải hoàn, ra thông cáo cho rằng « thiệt hại không quá 1 % lính tác chiến và 7 % bị thương, trong đó một số đáng kể đã bình phục và quay lại chiến đấu ».
Theo bộ tổng tham mưu Ukraina, số lính Nga tử trận hàng ngày đã tăng gấp ba, trung bình từ 200 nay lên đến 600, tổng cộng từ đầu cuộc xâm lăng đã có 75.440 lính Nga thiệt mạng. Nguyên nhân có thể là do áp lực chính trị quá lớn lên các chỉ huy quân sự nhằm chiếm toàn bộ vùng Donetsk. Không tạo được mũi đột phá nào, Nga phải tung ra những đợt tấn công trực diện vô cùng tốn kém người và phương tiện. Chiến thuật biển người từ thời Hồng quân tuy đã quá lỗi thời nhưng các sĩ quan cao cấp vẫn quen sử dụng.
Một cách giải thích khác là lính động viên không được huấn luyện, phối hợp tồi, cộng thêm khoảng cách quá lớn giữa mặt trận và bộ chỉ huy. Ban tham mưu phải dời về cách tiền tuyến hơn 70 cây số để tránh những vụ tấn công chính xác của pháo Himars do Hoa Kỳ cung cấp. Le Monde cho rằng nếu không giải quyết được các vấn đề trên, số tử trận quá cao sẽ dẫn đến hậu quả chính trị lớn cho Matxcơva.
Chiến tranh Ukraina khiến Pháp lộ ra là « quân đội bonsai »
Về phía Pháp, « trông người lại nghĩ đến ta ». La Croix nhận định « Cuộc chiến tranh ở Ukraina bộc lộ những điểm yếu của quân đội Pháp ». Hôm nay tại Toulon, tổng thống Emmanuel Macron trình bày những hướng chính trong chính sách quốc phòng, và mọi cái nhìn đều hướng về Ukraina. Một cuộc chiến tranh « cường độ cao » đã quay lại với châu Âu, trên 300.000 quân Nga và Ukraina chiến đấu trên hàng trăm kilomet, huy động toàn bộ nguồn lực của mỗi bên, quy mô chưa từng thấy kể từ 1945. Quân đội Pháp liệu có chịu đựng được một cuộc xung đột như thế, không có sự hỗ trợ của đồng minh ? Đó là mục tiêu đầy tham vọng được tổng thống Macron đặt ra.
Hiện nay Pháp có thể huy động đến 25.000 quân, trong đó có 15.000 bộ binh. Lực lượng này giữ được lãnh thổ tương đương một tỉnh, quá ít so với cuộc xung đột Ukraina, và không thể kéo dài quá sáu tháng. Dự trữ đạn pháo chỉ đủ dùng trong vài tuần, và hỏa tiễn không-không cũng không đủ. Cuộc chiến Ukraina còn cho thấy vai trò quan trọng của các drone, hỏa tiễn địa-không, hệ thống liên lạc...Tướng Vincent Desportes cho rằng quân đội Pháp tổ chức theo một mô hình không thay đổi từ một phần tư thế kỷ, trên cơ sở không chiến đấu trên lãnh thổ nước mình.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Pháp gạt hẳn sang một bên mối đe dọa bị xâm lăng. Chỉ dựa vào vũ khí nguyên tử, quân đội Pháp bị coi là « quân đội bonsai », gì cũng có nhưng mỗi thứ chỉ một ít. Từ 1991 đến 2021, số xe tăng từ 1.329 chỉ còn 222 chiếc, chiến đấu cơ 686 còn 254, chiến hạm 41 còn 19. Theo dân biểu Thomas Gassilloud, quân đội Pháp ngày nay có công nghệ cao, chuyên nghiệp hơn, sẵn sàng viễn chinh nhưng cần có phương tiện hùng hậu hơn. Chi phí quốc phòng có thể được tăng lên đến 30 thậm chí 60 tỉ euro cho đến 2030.
Trong cuộc họp chiều ngày 09/11/2022 với tướng Sergueï Sourovokine, chỉ huy trưởng chiến dịch quân sự tại Ukraina, bộ trưởng Quốc Phòng Nga Serguei Choigu ra lệnh « bắt đầu rút quân » khỏi Kherson bên bờ tây sông Dniepro, để tăng cường khả năng phòng thủ ở bờ đông con sông này. Cuối tháng 9/2022 tổng thống Vladimir Putin vừa sáp nhập Kherson vào Liên Bang Nga.
Kherson nằm sát cạnh bán đảo Crimée mà Nga đã thôn tính từ hồi 2014 và khu vực này được coi là một địa điểm chiến lược trong khu vực miền nam Ukraina.
Hãng tin Pháp AFP nhắc lại, Nga rút quân khỏi Kherson sau khi đã sơ tán 115.000 dân cư trong vùng về phía « bờ đông sông Dniepro ». Trong cuộc họp được phát trực tiếp trên đài truyền hình với bộ trưởng Quốc Phòng Choigu, tướng Sourovokin nhìn nhận đây là một quyết định « không dễ » nhưng vẫn phải làm để bảo toàn sinh mạng cho các quân nhân Nga.
Hồi tháng 9/2022 Nga đã rút quân khỏi vùng Kharkiv ở phía đông bắc Ukraina. Giới quan sát nói đến một « thất bại quân sự ê chề » của Nga và một thắng lợi to lớn của quân đội Ukraina.
Thế nhưng bản thân chính quyền Kiev tỏ ra nghi ngờ về ý đồ của Nga. Tổng thống Volodymyr Zelensky nhấn mạnh phải « cực kỳ thận trọng », có thể đây là chiến thuật để gài bẫy đối phương, như giải thích của thông tín viên RFI Stéphane Siohan từ thủ đô Ukraina :
« Từ nhiều ngày qua giới quan sát đã đồn đoán về ý định của quân đội Nga rút khỏi tả ngạn, tức bên bờ tây sông Dniepro trong vùng Kherson. Đây là nơi diễn ra chiến sự khốc liệt, từ mùa hè đến nay.
Có nhiều dấu hiệu báo trước Nga thoái lui, thí dụ như việc di tản một số cơ quan hành chính do quân Nga kiểm soát.
Dù vậy chính quyền Ukraina tỏ ra thận trọng. Ông Mykhailo Podoliak, cố vấn thân cận của tổng thống Volodymyr Zelensky, tuyên bố ‘chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Nga rời khỏi Kherson mà không có giao tranh. Một phần lực lượng của Nga vẫn được duy trì trong thành phố’. Quan chức này nói thêm, chừng nào quốc kỳ Ukraina chưa tung bay ở Kherson thì thật vô nghĩa khi nói về việc Nga rút ra khỏi nơi đây.
Dù vậy, tại Ukraina việc điện Kremlin thông báo từ bỏ Kherson cũng được coi như một thắng lợi mới, sau khi Nga đã phải rời khỏi thủ đô Kiev hồi mùa xuân vừa qua hay rút khỏi Kharkiv vào mùa thu này.
Đành rằng có khả năng là điện Kremlin muốn thúc ép Kiev đàm phán để câu giờ, một số chuyên gia lo ngại đây là một thủ thuật của Nga thu hút quân Ukraina tập trung vào Kherson hay cũng có thể là để Nga củng cố lực lượng tấn công trên những mặt trận khác ».
Mỹ : Nga thiệt hại 100.000 quân trên chiến trường Ukraina
Trong cuộc hội thảo của tổ chức mang tên New York Economic Club, ngày 09/11/2022, tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tướng Mark Milley hôm 09/11/2022 cho biết, đã có hơn 100.000 quân nhân Nga thiệt mạng hay bị thương từ khi Matxcơva xâm chiếm Ukraina. Phía Ukraina cũng có thiệt hại tương đương.
Tuy nhiên, tướng Milley tỏ ra tin tưởng vào một giải
pháp ngoại giao để chấm dưt xung đột, khi mà « một thắng lợi quân sự là
điều bất khả thi đối với cả Nga lẫn Ukraina ».
Nga rút quân khỏi Kherson, châu Âu đề xuất viện trợ tài chính cho Ukraine
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu đêm 9/11 đã ra lệnh rút binh sĩ khỏi thành phố Kherson sang bờ phía đông sông Dnieper, để thiết lập tuyến phòng thủ tại đây.
Theo hãng tin TASS, mệnh lệnh rút quân được ông Shoigu đưa ra trong cuộc họp được phát sóng hôm 9/11 với tổng chỉ huy chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine, Tướng Sergey Surovikin.
Ông Surovikin cho biết, việc rút quân khỏi thành phố Kherson là động thái cần thiết nhằm “đề phòng tình huống chính quyền Kiev thực hiện đòn tấn công nhằm vào hồ chứa nước của đập Kakhovka, bởi điều này sẽ tạo ra một dòng lũ lớn gây ngập lụt nhiều nơi”.
“Đó là một mối đe dọa nhằm vào dân thường, cũng như khiến các đơn vị quân sự đóng ở bờ tây sông Dnieper đối mặt với nguy cơ bị cô lập. Với những điều kiện hiện nay, chúng ta cần tổ chức phòng thủ ở phía đông sông Dnieper. Tôi hiểu đây là quyết định vô cùng khó khăn, nhưng đồng thời chúng ta sẽ đảm bảo được điều quan trọng nhất là bảo toàn tính mạng binh lính và năng lực chiến đấu của các đơn vị. Việc triển khai lực lượng ở bờ tây sông Dnieper là điều vô ích. Một số binh sĩ có thể được điều tới những hướng tấn công khác”, ông Surovikin nói.
“Hãy bắt đầu rút quân và thực hiện mọi biện pháp nhằm đảm bảo chuyển các quân nhân, đạn dược và khí tài qua sông Dnieper an toàn. Với chúng ta, tính mạng của quân nhân Nga luôn là điều cần được ưu tiên”, ông Shoigu nói.
Nhà lãnh đạo nước Cộng hòa Chechnya thuộc Nga Ramzan Kadyrov trong một tuyên bố sau đó khẳng định bản thân ông ủng hộ quyết định rút quân từ giới lãnh đạo quân sự Nga. “Tướng Surovikin đã buộc phải đưa ra một quyết định khó khăn nhưng đầy đúng đắn. Mọi người đều biết Kherson là một chiến trường khó khăn ngay từ những ngày đầu của chiến dịch quân sự đặc biệt”, hãng tin The Guardian dẫn lời ông Kadyrov nói.
Châu Âu đề xuất viện trợ tài chính cho Ukraine
Ủy ban châu Âu (EC) hôm 9/11 đã đề xuất một gói hỗ trợ mới dành cho Ukraine lên tới 18 tỷ Euro trong năm 2023.
“Khoản hỗ trợ tài chính ổn định này, lên tới 1,5 tỷ Euro/tháng sẽ giúp trang trải một phần đáng kể nhu cầu tài chính về ngắn hạn của Ukraine cho năm 2023, khi chính quyền Kiev và Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính nước này sẽ cần 3-4 tỷ Euro/tháng. Với khoản hỗ trợ tài chính này, Ukraine sẽ có thể duy trì những dịch cụ công cộng thiết yếu chẳng hạn như bệnh viện, trường học và nhà cho những người dân phải đi di tản vì chiến sự”, thông cáo đăng trên trang web của EC viết.
“Đồng thời, gói hỗ trợ sẽ đảm bảo sự ổn định về kinh tế vĩ mô cũng như khôi phục hệ thống hạ tầng thiết yếu như cơ sở năng lượng, hệ thống cấp nước, mạng lưới giao thông, cầu đường…”, thông cáo viết thêm.
Tin khác
Ông Kirill Stremousov, một quan chức thân Nga tại tỉnh Kherson đã thiệt mạng hôm 9/11 sau một vụ tai nạn giao thông. “Thật khó khăn cho tôi khi phải thông báo rằng ông Kirill Stremousov đã thiệt mạng vào hôm nay. Ông ấy qua đời trên lãnh thổ vùng Kherson, khi đang đi trên một chiếc xe hơi thì gặp tai nạn”, hãng tin Reuters dẫn lời Tỉnh trưởng Kherson do Nga bổ nhiệm, ông Vladimir Saldo nói.
************
Tin thế giới 10-11: Mỹ, NATO vui với tin Nga rút khỏi Kherson; USD tăng giá
Tổng thống Mỹ Joe Biden - Ảnh: REUTERS
* Tổng thống Biden hy vọng duy trì cách tiếp cận lưỡng đảng đối với Nga. Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông hy vọng Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa có thể tiếp tục cùng phối hợp đối phó với Nga trong cuộc xung đột tại Ukraine, sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ngày 8-11.
Ông Biden cho rằng Đảng Dân chủ đã có phần thể hiện tốt hơn mong đợi trong đợt bầu cử này.
Tổng thống Mỹ cũng cho biết ông sẽ mời các thành viên của cả hai bên đến Nhà Trắng sau khi trở về từ chuyến công du nước ngoài sắp tới tới Bắc Phi và châu Á để thảo luận về vấn đề của Nga.
* Mỹ, NATO vui mừng với tin Nga rút khỏi Kherson. Ngày 9-11, Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg cho biết NATO cảm thấy "khuyến khích" khi thấy các lực lượng Ukraine có thể giành lại thêm nhiều phần lãnh thổ hơn, sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ra lệnh rút quân khỏi thành phố Kherson.
Phát biểu tại London, ông Stoltenberg khẳng định thành quả này đạt được nhờ sự quả cảm của những người lính Ukraine, cũng như sự hỗ trợ từ các đồng minh và đối tác của NATO.
Cùng ngày, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói lệnh sơ tán của Nga cho thấy Matxcơva đang gặp "vấn đề thực sự" với quân đội của mình.
Chứng khoán Mỹ giảm mạnh trong khi đồng USD tăng giá vào ngày 9-11, khi các nhà đầu tư chờ đợi cả kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ của Mỹ và dữ liệu quan trọng về giá tiêu dùng có thể tác động đến chính sách lãi suất của Cục Dự trữ liên bang (FED).
Tại Phố Wall, chỉ số Dow Jones Industrial Average giảm 1,95%, S&P 500 giảm 2,08% và Nasdaq Composite giảm 2,48%.
Chỉ số chứng khoán toàn cầu của MSCI giảm 1,64% và chỉ số STOXX 600 của châu Âu giảm 0,30%.
Trong khi đó đồng euro giảm 0,59% xuống còn 1 euro đổi 1,0013 USD.
Giá dầu thô ngọt nhẹ Mỹ (WTI) giao sau giảm 3,08 USD, xuống 85,83 USD/thùng và dầu Brent giao sau giảm 2,71 USD, xuống còn 92,65 USD/thùng.
* Liên Hiệp Quốc chuẩn bị hội đàm với Nga về thỏa thuận ngũ cốc. Các quan chức cấp cao của Liên Hiệp Quốc đã lên kế hoạch gặp gỡ các thành viên của phái đoàn cấp cao Nga tại Geneva vào ngày 11-11 để thảo luận về thỏa thuận ngũ cốc Ukraine.
Ngày 9-11, một phát ngôn viên của Liên Hiệp Quốc cho biết hai bên sẽ có các cuộc tham vấn liên tục để ủng hộ nỗ lực của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres về việc thực hiện đầy đủ hai thỏa thuận ngũ cốc đã ký vào ngày 22-7 tại Istanbul.
* Tổng thống Nga chuẩn bị thăm Armenia. Hãng thông tấn RIA cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ đến thăm Armenia vào ngày 22-11, đồng thời cho biết các cuộc đụng độ giữa Armenia và Azerbaijan sẽ nằm trong chương trình nghị sự.
RIA cho biết ông Putin đã nói chuyện với Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan và thảo luận về các diễn biến mới kể từ khi họ hội đàm ba bên với Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev vào ngày 31-10.
Tại cuộc họp ngày 31-10, ông Aliyev và ông Pashinyan thống nhất không sử dụng vũ lực và tuân theo các thỏa thuận trước đó nhằm chấm dứt giao tranh gần đây.
Một người dân đứng giữa ngôi nhà bị phá hủy trong cuộc tấn công của quân đội Nga tại làng Novooleksandrivka, thuộc vùng Kherson, Ukraine ngày 9-11 - Ảnh: REUTERS
* Quan chức an ninh cấp cao Nga đến thăm Iran. Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo Iran tại Tehran vào ngày 9-11. Trong cuộc gặp, cả hai nước cam kết thắt chặt quan hệ trước sức ép của phương Tây về cuộc chiến của Nga ở Ukraine.
Chuyến thăm của ông Patrushev diễn ra sau những cáo buộc của Ukraine và phương Tây rằng Nga sử dụng máy bay không người lái Shahed-136 của Iran, nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine trong một loạt cuộc tấn công trong những tuần gần đây.
Ông Patrushev và quan chức an ninh hàng đầu của Iran Ali Shamkhani đã thảo luận về tình hình ở Ukraine và các biện pháp để chống lại "sự can thiệp của phương Tây" vào công việc nội bộ của họ, truyền thông nhà nước Nga đưa tin.
* EU đề xuất gói hỗ trợ mới cho Ukraine, Hungary phản đối. Ngày 9-11, cơ quan điều hành của Liên minh châu Âu (EU) đề xuất một gói hỗ trợ cho Ukraine trị giá lên tới 18,06 tỉ USD vào năm 2023, nhưng Hungary cho biết họ sẽ không đóng góp vào hỗ trợ chung.
Bộ trưởng
tài chính Hungary cho biết nước này sẵn sàng hỗ trợ Ukraine, nhưng không
muốn đóng góp vào bất kỳ khoản vay mới nào mà EU phải gánh. Thay vào
đó, Hungary cho biết sẽ cung cấp các khoản vay ưu đãi cao cho Ukraine.
Đặc phái viên khí hậu của Mỹ John Kerry - Ảnh: REUTERS
* Mỹ công bố sáng kiến đền bù carbon hỗ trợ chuyển đổi năng lượng. Ngày 9-11, đặc phái viên khí hậu của Mỹ John Kerry tuyên bố thiết lập kế hoạch đền bù carbon để hỗ trợ các nước đang phát triển đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng sạch.
Ông Kerry công bố kế hoạch Tăng tốc chuyển đổi năng lượng (ETA) với dự định tài trợ cho các dự án năng lượng tái tạo, cũng như tăng tốc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng sạch tại các nước đang phát triển.
Chính phủ Mỹ sẽ phát triển chương trình cùng Quỹ Bezos Earth và Quỹ Rockefeller, với sự đóng góp từ các lĩnh vực công và tư, dự kiến được thực hiện đến hết năm 2030 và có khả năng gia hạn tới năm 2035.
Các ngân hàng, doanh nghiệp gồm Bank of America, Microsoft, PepsiCo và Standard Chartered Bank cũng bày tỏ quan tâm tới thông tin về tình hình phát triển của ETA.
Dẫn đầu
Con thuyền Maxi Edmond de Rothschild dẫn đầu đoàn đua thuyền buồm Route du Rhum tại thành phố Saint-Malo, Pháp, vào ngày 9-11. Route du Rhum bắt đầu từ ngày 9-11 và xuất phát từ Saint-Malo đến thành phố Pointe-a-Pitre ở nhóm đảo Guadeloupe - Ảnh: AFP
*************
Cuộc đua ghế Tổng thư ký NATO: Đâu là ứng cử viên sáng giá?
Khi nhiệm kỳ của ông Jens Stoltenberg kết thúc vào mùa thu năm sau, cuộc tranh luận giữa các đồng minh NATO về người kế nhiệm đã bắt đầu được suy tính một cách nghiêm túc.
Người kế nhiệm ông Jens Stoltenberg sẽ phải điều hành NATO tại một trong những thời điểm bước ngoặt: Cuộc chiến tại Ukraine có nguy cơ leo thang, việc NATO triển khai quân tại các nước giáp ranh Nga, vấn đề kết nạp thành viên mới.
Tiêu chí lựa chọn
Nhiều đồn đoán rằng liên minh quân sự sẽ bổ nhiệm người phụ nữ đầu tiên vào chức vụ này. Khả năng lãnh đạo, gắn kết và hòa giải khác biệt là những yếu tố được xem là quan trọng hơn vấn đề quốc tịch.
Quan điểm và thái độ với Nga cũng sẽ là một yếu tố xem xét. Dù phản đối chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine, nhưng các nước như Pháp, Đức hay ngay cả Mỹ muốn chiến tranh sớm kết thúc và tái thiết lập quan hệ mới với Nga.
Mỹ, Đức, Pháp và Anh là những nước thành viên có khả năng quyết định chọn người nào, đặc biệt là “cái gật đầu” từ Washington.
Ứng viên tiềm năng từ Canada
Phó Thủ tướng Chrystia Freeland được cho là một ứng viên tiềm năng. "Uyên bác, hòa đồng, kiên trì và sáng tạo để đạt được mục tiêu" là những từ mà tình báo Liên Xô từng miêu tả về bà. Bà sử dụng thành thạo tiếng Anh, Pháp, Italia, Ukraine và Nga, kinh nghiệm điều hành các bộ ngoại thương, ngoại giao, tài chính... và diễn ngôn tốt trước công chúng và báo chí.
Gương mặt đại diện Liên minh châu Âu (EU)
Theo The New York Times, một số ứng cử viên sáng giá là phụ nữ bao gồm Thủ tướng Estonia Kaja Kallas, Tổng thống Slovakia Zuzana Caputova và Cựu Tổng thống của Croatia Kolinda Grabar-Kitarovic.
Bà Grabar-Kitarović từng làm trợ lý Tổng thư ký NATO về ngoại giao công chúng (2011-2014). Bà cũng từng là Đại sứ Croatia tại Mỹ, Bộ trưởng châu Âu và Ngoại trưởng, đóng một vai trò quan trọng trong việc Zagreb thành công gia nhập EU và NATO. Tuy vậy, di sản chính trị thân cựu hữu và những cáo buộc quan hệ thân thiết của bà với Moscow đã khiến bà thất bại trong cuộc bầu cử Tổng thống 2019.
Thủ tướng Estonia Kaja Kallas nắm quyền chưa đầy 2 năm nên bà có thể sẽ không từ bỏ vị trí lãnh đạo quốc gia của mình. Đồng thời, bà Kallas chống Nga quá dữ dội, phản đối bất kỳ cuộc đàm phán nào với Tổng thống Nga Putin. Trong khi đó, Tổng thống Slovakia Zuzana Caputova đang phải đối mặt với tỷ lệ ủng hộ trong nước sụt giảm và những bất đồng nội bộ với đảng liên minh và phe đối lập.
Ứng viên sáng giá của Anh
Giới quan sát nhận định Anh sẽ quyết tâm giành vị trí Tổng thư ký. Việc Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace nắm quyền liên tục được cho nhằm khẳng định tính ổn định của London trong hỗ trợ Kiev, đồng thời để tăng cơ hội vào vị trí lãnh đạo NATO.
Cựu Thủ tướng Boris Johnson được đánh giá là có lợi thế bởi ông từng giành được sự tín nhiệm khi giúp xây dựng liên minh quốc tế hỗ trợ Ukraine. Chính ông đã đến Thụy Điển và Phần Lan, thúc giục lãnh đạo hai nước nộp đơn gia nhập NATO.
Giới quan sát nhìn nhận cựu Thủ tướng Theresa May cũng có thể trở thành ứng viên thích hợp. Tuy nhiên, di sản Brexit (Anh rời EU) mà bà May không thực hiện được trong thỏa thuận với Liên minh châu Âu khiến bà khó có thể nhận được sự ủng hộ từ khối này.
***********
Bàn ra tán vào (0)
Tin Tức Khắp Nơi Mới Nhất ngày 10 -11-2022 ( Cập nhật nhiều lần )
***************
Lithuania tăng ngân sách quốc phòng, mua 8 hệ thống tên lửa cơ động cao M142 của Mỹ
Quân nhân Mỹ đứng bên hệ thống tên lửa cơ động cao M142 (HIMARS) - Ảnh: AFP
Bộ trưởng Quốc phòng Lithuania - ông Arvydas Anusauskas - cho biết hệ thống HIMARS sẽ mang đến "một khả năng hoàn toàn mới và mạnh mẽ mà Lithuania chưa từng có".
Còn theo Cơ quan hợp tác an ninh quốc phòng Mỹ, "việc mua bán này sẽ đóng góp một phần vào các mục tiêu quân sự của Lithuania, cụ thể là hiện đại hóa năng lực và tăng cường hơn nữa khả năng tương tác với Mỹ và các đồng minh khác".
Theo Hãng tin AFP, Lithuania đã quyết định tăng chi tiêu quốc phòng kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch đặc biệt ở Ukraine.
Lithuania là một nước thành viên của Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Quốc gia này đã chi hơn 1,6 tỉ euro, tương đương 2,52% GDP cho quốc phòng và sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng 7-2023.
Ngoài ra, quốc gia với 2,8 triệu dân này cũng sẽ mua một số tên lửa tầm xa ATACMS, có thể tấn công các mục tiêu ở khoảng cách 300km và các tên lửa có tầm bắn ngắn hơn.
Các nước láng giềng trên biển Baltic của Lithuania là Latvia và Estonia cũng có kế hoạch mua các hệ thống HIMARS.
Bộ Quốc phòng Lithuania cho biết điều này "sẽ tăng cường an ninh không chỉ của Lithuania mà còn của toàn bộ khu vực".
Các hệ thống HIMARS gửi đến Ukraine được xem là một trong những công cụ hiệu quả nhất giúp Ukraine chống lại quân đội Nga*************
Lấy lại Kherson là phần thưởng chiến lược với Ukraine
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ngày 9/11 ra lệnh cho quân đội rút ra khỏi bờ tây sông Dnipro trước các cuộc tấn công của Ukraine gần thành phố Kherson, miền nam nước này, trong một bước ngoặt khả dĩ của cuộc chiến.
Moscow đã chiếm đóng thành phố này khi bắt đầu cuộc xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm nay và việc mất quyền kiểm soát khu vực này sẽ đánh dấu một bước thụt lùi đáng kể đối với Tổng thống Vladimir Putin.
Đây là lý do tại sao khu vực này có tầm quan trọng chiến lược đối với tiến trình chiến tranh của Nga ở Ukraine.
Cửa ngỏ đến Crimea
Khu vực Kherson giáp với Crimea và cung cấp cho Moscow một cây cầu đất liền với bán đảo ở Biển Đen mà nước này chiếm được từ Kyiv vào năm 2014. Ukraine chiếm lại vùng Kherson sẽ tước đi hành lang đất liền đó của Moscow. Việc này cũng sẽ đưa pháo binh tầm xa của Ukraine đến gần Crimea, nơi mà Moscow coi là cực kỳ quan trọng đối với lợi ích của mình.
Bán đảo Crimea, nơi mà ông Putin sáp nhập và xem là thành tựu quan trọng trong hơn hai thập kỷ cầm quyền của ông, là nơi đóng quân của một lực lượng quân sự khổng lồ của Nga và Hạm đội Biển Đen, mà Moscow sử dụng để đưa sức mạnh ra Địa Trung Hải và Trung Đông.
Cung cấp nước ngọt
Việc cung cấp nước ngọt cho Crimea cũng sẽ gặp khó khăn nếu Ukraine chiếm lại vùng Kherson.
Sau khi Moscow chiếm Crimea, Kyiv đã chặn nguồn cung cấp nước qua kênh từ sông Dnipro. Khi Nga chiếm giữ các phần của khu vực Kherson và khu vực lân cận Zaporizhzhia ở phía đông, Nga ngay lập tức chuyển sang mở lại kênh đào. Nga cần nguồn nước đó cho người dân địa phương, tưới tiêu cho vùng đất khô cằn của bán đảo và cho nhiều cơ sở quân sự.
Con đường tiếp vận
Vùng Kherson bao gồm cửa sông Dnipro rộng chia cắt Ukraine, và thủ phủ của vùng, thành phố Kherson, nằm ở bờ phía tây, đối diện con sông với hầu hết phần còn lại của tỉnh. Đây là nơi duy nhất mà Nga hiện diện ở bờ Tây của con sông và Nga đã tăng cường mạnh mẽ quân đội của mình ở đó trong những tháng gần đây.
Các lực lượng Ukraine đã tấn công các cây cầu bắc qua sông để làm tổn hại đến khả năng tiếp tế của Moscow. Nếu Nga mất chỗ đứng duy nhất ở phía Tây của con sông, Ukraine sẽ có khả năng tốt hơn để tấn công các tuyến tiếp tế khác của Nga và thách thức sự chiếm giữ của Moscow đối với các khu vực bị chiếm đóng khác ở phía nam, chẳng hạn như khu vực Zaporizhzhia nơi quân đội Nga chiếm đóng một nhà máy điện hạt nhân, các nhà phân tích quân sự nói.
“Bờ phải (phía tây) là quan trọng đối với cả hai bên - đối với Nga là để đảm bảo sự ổn định của việc phòng thủ hướng Zaporizhzhia, và đối với Ukraine là để giải phóng hướng này và cắt đứt ba huyết mạch quan trọng: hành lang đất liền đến Crimea, nguồn nước tới Crimea, và lấy lại quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân,” ông Oleh Zhdanov, một nhà phân tích quân sự nói.
Ý nghĩa biểu tượng
Thành phố Kherson cho đến nay là thủ đô khu vực duy nhất mà lực lượng Nga chiếm được kể từ cuộc xâm lược ngày 24/2. Theo nhà phân tích quân sự Oleksander Musiyenko, nếu để mất nó sẽ là một đòn biểu tượng lớn đối với Điện Kremlin và cho thấy rằng Nga - hiện tại - đã thất bại trong việc tấn công để chiếm các thành phố Mykolaiv và Odesa.
Ông nói: “Rõ ràng việc mất Kherson và đầu cầu Kherson sẽ gây ra những hậu quả cho hình ảnh của nước Nga và sẽ bị nhìn nhận một cách tiêu cực trong nội bộ nước Nga”.
Kiểm soát Biển Đen
Khu vực Kherson, nơi có dân số trước chiến tranh hơn 1 triệu người, nằm trên Biển Đen. Việc chiếm lại nó sẽ giúp Kyiv giành lại quyền kiểm soát một số bờ biển dọc theo một vùng biển vốn là huyết mạch quan trọng cho việc xuất khẩu thực phẩm của họ ra thị trường nước ngoài.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 9/11 nói thật “khích lệ” khi thấy các lực lượng Ukraine có thể giải phóng nhiều hơn lãnh thổ của đất nước, sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ra lệnh rút quân khỏi Kherson.
Phát biểu tại London, nơi ông đang gặp Thủ tướng Anh Rishi Sunak, ông Stoltenberg nói: “Những chiến thắng, thành quả mà các lực lượng vũ trang Ukraine đang đạt được thuộc về những người lính Ukraine can đảm, dũng cảm nhưng tất nhiên là sự hỗ trợ mà họ nhận được từ Vương quốc Anh, từ các đồng minh NATO và đối tác cũng rất cần thiết.”
*************
Viễn cảnh Nga-Ukraine đàm phán: Thiết thực hay lừa bịp, và vai trò của Hoa Kỳ?
Nguồn hình ảnh, EPA-EFE/REX/Shutterstock
Một người đàn ông địa phương đi xe máy ngang qua một chiếc xe tăng bị phá hủy ở vùng Kharkiv, Ukraine, ngày 09 tháng 11 năm 2022
Khi cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine bước qua ngày thứ 260 kể từ hôm 24/2, đang có gợi ý đàm phán từ Moscow, trong khi Washington cũng bày tỏ ủng hộ dè dặt.
Ngày 9/11, Maria Zakharova, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga, nói Nga đã sẵn sàng cho các cuộc đàm phán với Ukraine “dựa trên thực tế hiện tại”.
Nhưng cũng ngày 9/11, theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ukraine, Oleh Nikolenko, Nga đang cố gắng câu giờ.
“Các quan chức Nga bắt đầu đề cập đến các cuộc đàm phán mỗi khi quân đội của họ bị đánh bại trên chiến trường… Chúng tôi đã trải qua điều này trong năm 2014-2015,” ông nói.
Hôm 9/11, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng chính Ukraine là phía cuối cùng sẽ quyết định.
Nhà Trắng cam kết không đàm phán bất cứ điều gì về tương lai của Ukraine mà không có đại diện của Kyiv.
Nhưng một quan chức cao cấp, Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, cũng nói rằng dấu hiệu Kyiv sẵn sàng tái đàm phán với Moscow mang lại "một cánh cửa" cho các cuộc đàm phán.
Trong những ngày gần đây, Ukraine đã ra dấu hiệu sẵn sàng tổ chức một số cuộc thảo luận với Moscow, sau khi Tổng thống Volodymyr Zelensky từ bỏ yêu cầu rằng người đối lập của ông, Vladimir Putin, phải bị phế truất quyền lực trước khi các cuộc đàm phán có thể khởi động lại.
Tướng Milley nói thêm rằng để bất kỳ cuộc đàm phán nào thành công, cả Nga và Ukraine sẽ phải đạt được sự "công nhận lẫn nhau" rằng một chiến thắng thời chiến "không thể đạt được thông qua các phương tiện quân sự, và do đó bạn cần phải chuyển sang các phương tiện khác".
Vị tướng hàng đầu - người giữ vai trò cố vấn quân sự cao cấp nhất của Tổng thống Joe Biden - cho biết quy mô thương vong có thể thuyết phục cả Moscow và Kyiv về sự cần thiết phải đàm phán trong những tháng mùa đông tới, khi giao tranh có thể chậm lại do điều kiện băng giá.
Chính quyền Joe Biden đang phải tìm sự cân bằng giữa các sức ép khác nhau từ Ukraine và Hoa Kỳ.
Một mặt, Tổng thống Biden tìm cách trấn an Ukraine rằng sự ủng hộ của Mỹ vẫn mạnh mẽ.
Mặt khác, Biden cũng phải giải thích làm thế nào cuộc chiến có thể kết thúc.
Hôm 9/11 trang tin NBC đưa tin một số quan chức Mỹ và phương Tây hy vọng giao tranh chậm lại trong mùa đông này có thể là cơ hội cho các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine.
Dẫn lời nguồn giấu tên, NBC nói trong chuyến thăm của cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan đến Kyiv vào tuần trước, ông Sullivan đã không cố gắng gây áp lực buộc Ukraine tham gia đàm phán nhưng đã bày tỏ rằng Ukraine sẽ duy trì sự ủng hộ của phương Tây tốt hơn nếu nước này tỏ ra cởi mở với các giải pháp ngoại giao.
**********
Hai thất bại quân sự lớn mới đây khiến trên 500 tân binh uổng mạng và 300 thủy quân lục chiến thương vong một cách vô nghĩa trên đất Ukraina, đã gây phản ứng dữ dội tại Nga, kể cả các blogger thân Kremlin. Những người sống sót tố cáo cấp trên tìm kiếm huy chương bất kể sinh mạng của lính.
Tuy tựa chính có khác nhau, từ bạo lực của phe sinh thái quá « tả », vấn đề trợ tử cho đến việc hãng xe Renault tổ chức lại hoạt động, nhưng bầu cử giữa kỳ ở Mỹ và chiến tranh ở Ukraina vẫn là thời sự quốc tế được chú ý nhất.
Ukraina trước chiến lược « chiến tranh địa ngục » của Nga
Le Monde chạy tựa trang nhất « Ukraina : Chiến tranh của Nga nhắm vào tâm lý thường dân » : Nếu không thắng được cuộc chiến thì biến chiến tranh thành không thể chịu đựng nổi đối với đối thủ. Hơn 250 ngày sau khi tung ra « chiến dịch quân sự đặc biệt », Nga đứng trước thực tế là dù hỏa lực áp đảo và bắt thêm hàng trăm ngàn lính quân dịch, quân đội Nga không thể thắng nổi, ít nhất là trong những tháng tới.
Từ khi chiếm được Severodonetsk rồi Lyssychansk vào đầu mùa hè ở Donbass, quân Nga không còn tiến lên được chút nào, ngược lại phải vất vả trước lực lượng Ukraina đang dần dà tái chiếm lãnh thổ. Trong tháng Mười, Kiev đã thu hồi được gần 3.000 kilomet vuông ở đông bắc và miền nam.
Vladimir Putin bèn chuyển sang tấn công vào cơ sở hạ tầng thiết yếu để biến cuộc sống người dân thành địa ngục - không điện nước, không lò sưởi. Ông ta cho ồ ạt đánh vào các nhà máy điện, mạng lưới sưởi ấm, thiết bị viễn thông…Chỉ riêng trong ngày 31/10, có đến 60 hỏa tiễn và drone tự sát ập xuống các thành phố Ukraina, làm hai phần ba dân Kiev không có nước dùng. Putin hy vọng dân chúng không còn ủng hộ ông Volodymyr Zelensky, và áp lực lên các đồng minh của Kiev cũng nặng thêm.
Thua trên chiến địa, Matxcơva muốn gây thảm họa nhân đạo
Mục tiêu các cuộc oanh kích rõ ràng không phải là quân sự : lực lượng Ukraina tập trung ở miền đông và miền nam, cách xa các thành phố bị oanh tạc. Một chiến lược có thể coi là tội ác chiến tranh, nhưng tổng thống Nga muốn thường dân Ukraina phải sống khốn khổ, nhất là trong mùa đông, khi nhiệt độ xuống rất thấp dưới 0°C và đêm dài hơn. Le Monde dẫn lời bộ trưởng Năng Lượng Ukraina, Herman Halushchenko : « Mục đích của Nga là tạo ra thảm họa nhân đạo và làm cho người dân chúng tôi chết rét ».
Vladimir Putin trông đợi dân chúng đòi hỏi tổng thống Volodymyr Zelensky phải ngồi vào bàn đàm phán, đồng thời các đồng minh cũng phải chịu thêm sức ép. Châu Âu buộc phải xuất khẩu điện sang Ukraina và đối mặt với làn sóng tị nạn thứ hai, trong khi 7 triệu dân Ukraina đã di tản. Nhiều gia đình thà ra đi một thời gian ngắn còn hơn chịu đựng một mùa đông không điện nước, lò sưởi, dưới sự đe dọa của hỏa tiễn. Chính quyền Ukraina đã sửa chữa mọi thứ có thể sau các cuộc oanh kích của Nga để tái lập mạng lưới điện nước, nhưng có nguy cơ thiếu phụ tùng vì hệ thống điện có từ thời Liên Xô không tương thích với phương Tây.
Pháp có sáng kiến tổ chức một hội nghị quốc tế ngày 13/12 để « giúp Ukraina đối phó với mùa đông », nhưng có thể đã trễ. Kiev không có cách nào khác là trông cậy vào hệ thống phòng không. Đức đã đưa sang giàn hỏa tiễn IRIS-T đầu tiên rất hiệu quả, Hoa Kỳ sắp viện trợ hai giàn Nasams, Pháp cam kết chuyển giao hỏa tiễn Crotale, nhưng vẫn chưa thể đủ. Không có sự hỗ trợ nhiều hơn của phương Tây, mùa đông sẽ dài dằng dặc và khó khăn cho người Ukraina.
Nga đánh phá, dân Ukraina giúp nhau trong cảnh thiếu điện
Đặc phái viên Le Monde cho hay trong bối cảnh đó, thường dân Ukraina không chịu bó tay mà xúc tiến những hoạt động tương trợ. Chẳng hạn khu phố Podil ở Kiev từ đầu cuộc xâm lăng đã lập ra nhóm Podolianochka (người Podil), nhằm hướng dẫn cách chế bom xăng ném vào xe tăng Nga, cách mua và bắn súng, mua bộ đàm và pin dự phòng…Sau khi quân Nga rút đi, tinh thần tập thể vẫn tồn tại. Mạng Podolianochka giúp tìm ra thuốc men, vac-xin ngừa cúm, chuẩn bị các căn hộ có lò sưởi kiểu xưa và tích trữ củi, để cư dân có thể tập hợp lại nếu một ngày nào đó hoàn toàn không còn hệ thống sưởi. Do ở gần nhà ga Pasazhyrskyi, họ còn tiếp nhận những khách đi tàu bị kẹt lại vì giới nghiêm.
Một mạng lưới khác trên Telegram, Susitska Slobidka (láng giềng khu phố), từ 300 thành viên đã tăng lên 1.400. Họ thông tin cho nhau về các hầm trú ẩn, chỉ dẫn nơi còn bán đèn cầy hay những sợi cáp dài để câu sang các nhà hàng xóm không có máy phát điện. Việc chia sẻ thông tin không phải lúc nào cũng suông sẻ. Các tình nguyện viên điều hành mạng phải luôn cảnh giác để phát hiện và xóa những tin vịt của hacker Nga tung ra nhằm gieo rắc sợ hãi.
Về phía đô trưởng Vitali Klitschko loan báo chuẩn bị « 1.000 địa điểm sưởi ấm » phân bổ trong thành phố, với các máy phát điện và dự trữ nước uống, trong trường hợp thủ đô hoàn toàn không còn điện, nước, hệ thống sưởi.
Tác động của mùa đông lên tương quan lực lượng
Đối với quân đội, đứng trước mùa đông, các chuyên gia đặt vấn đề tác động của thời tiết đối với tính cơ động của xe quân sự và những khó khăn về tiếp liệu. Băng giá xuất hiện ở miền bắc và những cơn mưa bắt đầu rơi xuống miền nam Ukraina. Trên lý thuyết, mùa đông mang lại lợi thế cho quân phòng thủ.
Mưa và bùn lầy làm xe bọc thép khó tiến được, cũng như những khẩu đại bác đặt trên xe, loại Caesar của Pháp ; chưa kể dấu vết để lại trên nền đất xốp khiến kẻ thù dễ phát hiện. Xe tăng dù có bánh xích cũng khó di chuyển, quân Nga đã phải bỏ lại nhiều chiếc T-72, T-80 trong trận đánh Kiev. Gió và sương mù làm hạn chế việc sử dụng các drone. Thêm vào đó là hiện tượng « rapoutitsa » biến đường sá thành một biển bùn lầy, quân Nga cố thủ trong các công sự có lợi hơn là Ukraina phải tiến công ở Kherson và Kharkiv.
Nhưng khi thời tiết giá lạnh làm mặt đất đông cứng, xe bọc thép di chuyển được, tương quan lực lượng có thể đảo ngược. Theo nhà nghiên cứu Joseph Henrotin trên Le Monde, quân đội Ukraina được chuẩn bị tốt hơn để đối phó với lạnh giá. Từ mùa hè, phương Tây đã loan báo viện trợ các trang phục đặc biệt như áo khoác, găng, nón len, giày bốt...Canada hứa tặng 500.000 món, Anh 195.000, Đức vài trăm ngàn...Ngược lại, những hình ảnh trên mạng cho thấy tân binh Nga phải tự túc trang bị.
Chuyên gia Yohann Michel của IISS nhắc nhở, ở -15°C người lính có nguy cơ tử vong nếu không mặc đủ ấm và ăn uống đầy đủ, trong khi nhiệt độ có thể xuống đến -20°C thậm chí -30°C tại một số vùng của Ukraina như ở Luhansk. Bên cạnh đó chuỗi tiếp tế của Nga thường xuyên bị Himars tấn công, mà nhu cầu năng lượng của người lính tăng gấp đôi trong mùa đông, quân Nga cũng biết rằng không thể trông cậy vào dân địa phương để được nuôi ăn như đối thủ. Tuy nhiên giới quân sự cho rằng phải thận trong vì người Nga quen chịu đựng cái lạnh.
Nga : 500 tân binh bỏ mạng, 300 lính thủy thương vong vô nghĩa
Ngoài mặt trận, lính Nga tố cáo bị dùng làm bia đỡ đạn, hàng trăm lính quân dịch bị thiệt mạng một cách phi lý. Sau khi Le Figaro hôm qua đưa tin về vụ hơn 500 lính Nga bị đem con bỏ chợ khiến hàng trăm tân binh tử thương, Le Monde số đề ngày hôm nay cho biết tiểu đoàn này có 570 người ở vùng Voronej sát biên giới Ukraina vừa bị động viên, họ bị quăng ra tiền tuyến mà không hề được chuẩn bị.
Bài viết được minh họa bằng hình ảnh thảm thương ít thấy trên báo Pháp : những xác lính Nga bị đồng đội bỏ rơi khi rút lui, nằm đầy trên một con đường ở Lyman (Donbass). Một người lính sống sót kể lại với báo mạng Nga Verstka, sau ba ngày liên tục bị oanh kích bằng pháo, rốc-kết, moọc-chê, trực thăng, cả tiểu đoàn chỉ có 40 người may mắn thoát chết, chỉ huy thì đã chạy mất trước đó. Kênh truyền hình cáp độc lập Dojd đưa ra con số 31 tân binh còn sống. Chủ nhật 06/11, kênh Telegram Vesti Voronej do thống đốc vùng Alexander Goussev kiểm soát đưa tin ông này đã gặp gỡ và đối thoại với thân nhân lính quân dịch, nhưng không đề cập đến con số thiệt hại.
Cùng ngày, một lá thư phổ biến trên mạng xã hội, xuất phát từ các quân nhân chuyên nghiệp của lữ đoàn thủy quân lục chiến 155 thuộc hạm đội Thái Bình Dương. Lá thư gởi cho thống đốc vùng Primorié (cực đông Nga), ông Oleg Kojemiako, cũng được các blogger thân Kremlin chia sẻ rộng rãi, cho biết « 300 lính đã bị tử thương, bị thương hay mất tích » tại một mặt trận khác ở tây nam Donetsk.
Thủy quân lục chiến tố cáo cấp trên nướng quân để kiếm huy chương
Các quân nhân này tố cáo « những cuộc tấn công vô nghĩa » vào làng Pavlivka theo lệnh của chỉ huy trưởng quân khu miền đông, Roustam Mouradov và chỉ huy lữ đoàn 155, Zourad Akhmedov. Cả hai sĩ quan cao cấp trên bị cáo buộc « muốn kiếm huy chương với cái giá nhiều mạng sống, coi chúng tôi là những súc thịt ». Tuy nhiên bộ Quốc Phòng Nga vẫn tiếp tục ca khúc khải hoàn, ra thông cáo cho rằng « thiệt hại không quá 1 % lính tác chiến và 7 % bị thương, trong đó một số đáng kể đã bình phục và quay lại chiến đấu ».
Theo bộ tổng tham mưu Ukraina, số lính Nga tử trận hàng ngày đã tăng gấp ba, trung bình từ 200 nay lên đến 600, tổng cộng từ đầu cuộc xâm lăng đã có 75.440 lính Nga thiệt mạng. Nguyên nhân có thể là do áp lực chính trị quá lớn lên các chỉ huy quân sự nhằm chiếm toàn bộ vùng Donetsk. Không tạo được mũi đột phá nào, Nga phải tung ra những đợt tấn công trực diện vô cùng tốn kém người và phương tiện. Chiến thuật biển người từ thời Hồng quân tuy đã quá lỗi thời nhưng các sĩ quan cao cấp vẫn quen sử dụng.
Một cách giải thích khác là lính động viên không được huấn luyện, phối hợp tồi, cộng thêm khoảng cách quá lớn giữa mặt trận và bộ chỉ huy. Ban tham mưu phải dời về cách tiền tuyến hơn 70 cây số để tránh những vụ tấn công chính xác của pháo Himars do Hoa Kỳ cung cấp. Le Monde cho rằng nếu không giải quyết được các vấn đề trên, số tử trận quá cao sẽ dẫn đến hậu quả chính trị lớn cho Matxcơva.
Chiến tranh Ukraina khiến Pháp lộ ra là « quân đội bonsai »
Về phía Pháp, « trông người lại nghĩ đến ta ». La Croix nhận định « Cuộc chiến tranh ở Ukraina bộc lộ những điểm yếu của quân đội Pháp ». Hôm nay tại Toulon, tổng thống Emmanuel Macron trình bày những hướng chính trong chính sách quốc phòng, và mọi cái nhìn đều hướng về Ukraina. Một cuộc chiến tranh « cường độ cao » đã quay lại với châu Âu, trên 300.000 quân Nga và Ukraina chiến đấu trên hàng trăm kilomet, huy động toàn bộ nguồn lực của mỗi bên, quy mô chưa từng thấy kể từ 1945. Quân đội Pháp liệu có chịu đựng được một cuộc xung đột như thế, không có sự hỗ trợ của đồng minh ? Đó là mục tiêu đầy tham vọng được tổng thống Macron đặt ra.
Hiện nay Pháp có thể huy động đến 25.000 quân, trong đó có 15.000 bộ binh. Lực lượng này giữ được lãnh thổ tương đương một tỉnh, quá ít so với cuộc xung đột Ukraina, và không thể kéo dài quá sáu tháng. Dự trữ đạn pháo chỉ đủ dùng trong vài tuần, và hỏa tiễn không-không cũng không đủ. Cuộc chiến Ukraina còn cho thấy vai trò quan trọng của các drone, hỏa tiễn địa-không, hệ thống liên lạc...Tướng Vincent Desportes cho rằng quân đội Pháp tổ chức theo một mô hình không thay đổi từ một phần tư thế kỷ, trên cơ sở không chiến đấu trên lãnh thổ nước mình.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Pháp gạt hẳn sang một bên mối đe dọa bị xâm lăng. Chỉ dựa vào vũ khí nguyên tử, quân đội Pháp bị coi là « quân đội bonsai », gì cũng có nhưng mỗi thứ chỉ một ít. Từ 1991 đến 2021, số xe tăng từ 1.329 chỉ còn 222 chiếc, chiến đấu cơ 686 còn 254, chiến hạm 41 còn 19. Theo dân biểu Thomas Gassilloud, quân đội Pháp ngày nay có công nghệ cao, chuyên nghiệp hơn, sẵn sàng viễn chinh nhưng cần có phương tiện hùng hậu hơn. Chi phí quốc phòng có thể được tăng lên đến 30 thậm chí 60 tỉ euro cho đến 2030.
Trong cuộc họp chiều ngày 09/11/2022 với tướng Sergueï Sourovokine, chỉ huy trưởng chiến dịch quân sự tại Ukraina, bộ trưởng Quốc Phòng Nga Serguei Choigu ra lệnh « bắt đầu rút quân » khỏi Kherson bên bờ tây sông Dniepro, để tăng cường khả năng phòng thủ ở bờ đông con sông này. Cuối tháng 9/2022 tổng thống Vladimir Putin vừa sáp nhập Kherson vào Liên Bang Nga.
Kherson nằm sát cạnh bán đảo Crimée mà Nga đã thôn tính từ hồi 2014 và khu vực này được coi là một địa điểm chiến lược trong khu vực miền nam Ukraina.
Hãng tin Pháp AFP nhắc lại, Nga rút quân khỏi Kherson sau khi đã sơ tán 115.000 dân cư trong vùng về phía « bờ đông sông Dniepro ». Trong cuộc họp được phát trực tiếp trên đài truyền hình với bộ trưởng Quốc Phòng Choigu, tướng Sourovokin nhìn nhận đây là một quyết định « không dễ » nhưng vẫn phải làm để bảo toàn sinh mạng cho các quân nhân Nga.
Hồi tháng 9/2022 Nga đã rút quân khỏi vùng Kharkiv ở phía đông bắc Ukraina. Giới quan sát nói đến một « thất bại quân sự ê chề » của Nga và một thắng lợi to lớn của quân đội Ukraina.
Thế nhưng bản thân chính quyền Kiev tỏ ra nghi ngờ về ý đồ của Nga. Tổng thống Volodymyr Zelensky nhấn mạnh phải « cực kỳ thận trọng », có thể đây là chiến thuật để gài bẫy đối phương, như giải thích của thông tín viên RFI Stéphane Siohan từ thủ đô Ukraina :
« Từ nhiều ngày qua giới quan sát đã đồn đoán về ý định của quân đội Nga rút khỏi tả ngạn, tức bên bờ tây sông Dniepro trong vùng Kherson. Đây là nơi diễn ra chiến sự khốc liệt, từ mùa hè đến nay.
Có nhiều dấu hiệu báo trước Nga thoái lui, thí dụ như việc di tản một số cơ quan hành chính do quân Nga kiểm soát.
Dù vậy chính quyền Ukraina tỏ ra thận trọng. Ông Mykhailo Podoliak, cố vấn thân cận của tổng thống Volodymyr Zelensky, tuyên bố ‘chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Nga rời khỏi Kherson mà không có giao tranh. Một phần lực lượng của Nga vẫn được duy trì trong thành phố’. Quan chức này nói thêm, chừng nào quốc kỳ Ukraina chưa tung bay ở Kherson thì thật vô nghĩa khi nói về việc Nga rút ra khỏi nơi đây.
Dù vậy, tại Ukraina việc điện Kremlin thông báo từ bỏ Kherson cũng được coi như một thắng lợi mới, sau khi Nga đã phải rời khỏi thủ đô Kiev hồi mùa xuân vừa qua hay rút khỏi Kharkiv vào mùa thu này.
Đành rằng có khả năng là điện Kremlin muốn thúc ép Kiev đàm phán để câu giờ, một số chuyên gia lo ngại đây là một thủ thuật của Nga thu hút quân Ukraina tập trung vào Kherson hay cũng có thể là để Nga củng cố lực lượng tấn công trên những mặt trận khác ».
Mỹ : Nga thiệt hại 100.000 quân trên chiến trường Ukraina
Trong cuộc hội thảo của tổ chức mang tên New York Economic Club, ngày 09/11/2022, tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tướng Mark Milley hôm 09/11/2022 cho biết, đã có hơn 100.000 quân nhân Nga thiệt mạng hay bị thương từ khi Matxcơva xâm chiếm Ukraina. Phía Ukraina cũng có thiệt hại tương đương.
Tuy nhiên, tướng Milley tỏ ra tin tưởng vào một giải
pháp ngoại giao để chấm dưt xung đột, khi mà « một thắng lợi quân sự là
điều bất khả thi đối với cả Nga lẫn Ukraina ».
Nga rút quân khỏi Kherson, châu Âu đề xuất viện trợ tài chính cho Ukraine
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu đêm 9/11 đã ra lệnh rút binh sĩ khỏi thành phố Kherson sang bờ phía đông sông Dnieper, để thiết lập tuyến phòng thủ tại đây.
Theo hãng tin TASS, mệnh lệnh rút quân được ông Shoigu đưa ra trong cuộc họp được phát sóng hôm 9/11 với tổng chỉ huy chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine, Tướng Sergey Surovikin.
Ông Surovikin cho biết, việc rút quân khỏi thành phố Kherson là động thái cần thiết nhằm “đề phòng tình huống chính quyền Kiev thực hiện đòn tấn công nhằm vào hồ chứa nước của đập Kakhovka, bởi điều này sẽ tạo ra một dòng lũ lớn gây ngập lụt nhiều nơi”.
“Đó là một mối đe dọa nhằm vào dân thường, cũng như khiến các đơn vị quân sự đóng ở bờ tây sông Dnieper đối mặt với nguy cơ bị cô lập. Với những điều kiện hiện nay, chúng ta cần tổ chức phòng thủ ở phía đông sông Dnieper. Tôi hiểu đây là quyết định vô cùng khó khăn, nhưng đồng thời chúng ta sẽ đảm bảo được điều quan trọng nhất là bảo toàn tính mạng binh lính và năng lực chiến đấu của các đơn vị. Việc triển khai lực lượng ở bờ tây sông Dnieper là điều vô ích. Một số binh sĩ có thể được điều tới những hướng tấn công khác”, ông Surovikin nói.
“Hãy bắt đầu rút quân và thực hiện mọi biện pháp nhằm đảm bảo chuyển các quân nhân, đạn dược và khí tài qua sông Dnieper an toàn. Với chúng ta, tính mạng của quân nhân Nga luôn là điều cần được ưu tiên”, ông Shoigu nói.
Nhà lãnh đạo nước Cộng hòa Chechnya thuộc Nga Ramzan Kadyrov trong một tuyên bố sau đó khẳng định bản thân ông ủng hộ quyết định rút quân từ giới lãnh đạo quân sự Nga. “Tướng Surovikin đã buộc phải đưa ra một quyết định khó khăn nhưng đầy đúng đắn. Mọi người đều biết Kherson là một chiến trường khó khăn ngay từ những ngày đầu của chiến dịch quân sự đặc biệt”, hãng tin The Guardian dẫn lời ông Kadyrov nói.
Châu Âu đề xuất viện trợ tài chính cho Ukraine
Ủy ban châu Âu (EC) hôm 9/11 đã đề xuất một gói hỗ trợ mới dành cho Ukraine lên tới 18 tỷ Euro trong năm 2023.
“Khoản hỗ trợ tài chính ổn định này, lên tới 1,5 tỷ Euro/tháng sẽ giúp trang trải một phần đáng kể nhu cầu tài chính về ngắn hạn của Ukraine cho năm 2023, khi chính quyền Kiev và Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính nước này sẽ cần 3-4 tỷ Euro/tháng. Với khoản hỗ trợ tài chính này, Ukraine sẽ có thể duy trì những dịch cụ công cộng thiết yếu chẳng hạn như bệnh viện, trường học và nhà cho những người dân phải đi di tản vì chiến sự”, thông cáo đăng trên trang web của EC viết.
“Đồng thời, gói hỗ trợ sẽ đảm bảo sự ổn định về kinh tế vĩ mô cũng như khôi phục hệ thống hạ tầng thiết yếu như cơ sở năng lượng, hệ thống cấp nước, mạng lưới giao thông, cầu đường…”, thông cáo viết thêm.
Tin khác
Ông Kirill Stremousov, một quan chức thân Nga tại tỉnh Kherson đã thiệt mạng hôm 9/11 sau một vụ tai nạn giao thông. “Thật khó khăn cho tôi khi phải thông báo rằng ông Kirill Stremousov đã thiệt mạng vào hôm nay. Ông ấy qua đời trên lãnh thổ vùng Kherson, khi đang đi trên một chiếc xe hơi thì gặp tai nạn”, hãng tin Reuters dẫn lời Tỉnh trưởng Kherson do Nga bổ nhiệm, ông Vladimir Saldo nói.
************
Tin thế giới 10-11: Mỹ, NATO vui với tin Nga rút khỏi Kherson; USD tăng giá
Tổng thống Mỹ Joe Biden - Ảnh: REUTERS
* Tổng thống Biden hy vọng duy trì cách tiếp cận lưỡng đảng đối với Nga. Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông hy vọng Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa có thể tiếp tục cùng phối hợp đối phó với Nga trong cuộc xung đột tại Ukraine, sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ngày 8-11.
Ông Biden cho rằng Đảng Dân chủ đã có phần thể hiện tốt hơn mong đợi trong đợt bầu cử này.
Tổng thống Mỹ cũng cho biết ông sẽ mời các thành viên của cả hai bên đến Nhà Trắng sau khi trở về từ chuyến công du nước ngoài sắp tới tới Bắc Phi và châu Á để thảo luận về vấn đề của Nga.
* Mỹ, NATO vui mừng với tin Nga rút khỏi Kherson. Ngày 9-11, Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg cho biết NATO cảm thấy "khuyến khích" khi thấy các lực lượng Ukraine có thể giành lại thêm nhiều phần lãnh thổ hơn, sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ra lệnh rút quân khỏi thành phố Kherson.
Phát biểu tại London, ông Stoltenberg khẳng định thành quả này đạt được nhờ sự quả cảm của những người lính Ukraine, cũng như sự hỗ trợ từ các đồng minh và đối tác của NATO.
Cùng ngày, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói lệnh sơ tán của Nga cho thấy Matxcơva đang gặp "vấn đề thực sự" với quân đội của mình.
Chứng khoán Mỹ giảm mạnh trong khi đồng USD tăng giá vào ngày 9-11, khi các nhà đầu tư chờ đợi cả kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ của Mỹ và dữ liệu quan trọng về giá tiêu dùng có thể tác động đến chính sách lãi suất của Cục Dự trữ liên bang (FED).
Tại Phố Wall, chỉ số Dow Jones Industrial Average giảm 1,95%, S&P 500 giảm 2,08% và Nasdaq Composite giảm 2,48%.
Chỉ số chứng khoán toàn cầu của MSCI giảm 1,64% và chỉ số STOXX 600 của châu Âu giảm 0,30%.
Trong khi đó đồng euro giảm 0,59% xuống còn 1 euro đổi 1,0013 USD.
Giá dầu thô ngọt nhẹ Mỹ (WTI) giao sau giảm 3,08 USD, xuống 85,83 USD/thùng và dầu Brent giao sau giảm 2,71 USD, xuống còn 92,65 USD/thùng.
* Liên Hiệp Quốc chuẩn bị hội đàm với Nga về thỏa thuận ngũ cốc. Các quan chức cấp cao của Liên Hiệp Quốc đã lên kế hoạch gặp gỡ các thành viên của phái đoàn cấp cao Nga tại Geneva vào ngày 11-11 để thảo luận về thỏa thuận ngũ cốc Ukraine.
Ngày 9-11, một phát ngôn viên của Liên Hiệp Quốc cho biết hai bên sẽ có các cuộc tham vấn liên tục để ủng hộ nỗ lực của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres về việc thực hiện đầy đủ hai thỏa thuận ngũ cốc đã ký vào ngày 22-7 tại Istanbul.
* Tổng thống Nga chuẩn bị thăm Armenia. Hãng thông tấn RIA cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ đến thăm Armenia vào ngày 22-11, đồng thời cho biết các cuộc đụng độ giữa Armenia và Azerbaijan sẽ nằm trong chương trình nghị sự.
RIA cho biết ông Putin đã nói chuyện với Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan và thảo luận về các diễn biến mới kể từ khi họ hội đàm ba bên với Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev vào ngày 31-10.
Tại cuộc họp ngày 31-10, ông Aliyev và ông Pashinyan thống nhất không sử dụng vũ lực và tuân theo các thỏa thuận trước đó nhằm chấm dứt giao tranh gần đây.
Một người dân đứng giữa ngôi nhà bị phá hủy trong cuộc tấn công của quân đội Nga tại làng Novooleksandrivka, thuộc vùng Kherson, Ukraine ngày 9-11 - Ảnh: REUTERS
* Quan chức an ninh cấp cao Nga đến thăm Iran. Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo Iran tại Tehran vào ngày 9-11. Trong cuộc gặp, cả hai nước cam kết thắt chặt quan hệ trước sức ép của phương Tây về cuộc chiến của Nga ở Ukraine.
Chuyến thăm của ông Patrushev diễn ra sau những cáo buộc của Ukraine và phương Tây rằng Nga sử dụng máy bay không người lái Shahed-136 của Iran, nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine trong một loạt cuộc tấn công trong những tuần gần đây.
Ông Patrushev và quan chức an ninh hàng đầu của Iran Ali Shamkhani đã thảo luận về tình hình ở Ukraine và các biện pháp để chống lại "sự can thiệp của phương Tây" vào công việc nội bộ của họ, truyền thông nhà nước Nga đưa tin.
* EU đề xuất gói hỗ trợ mới cho Ukraine, Hungary phản đối. Ngày 9-11, cơ quan điều hành của Liên minh châu Âu (EU) đề xuất một gói hỗ trợ cho Ukraine trị giá lên tới 18,06 tỉ USD vào năm 2023, nhưng Hungary cho biết họ sẽ không đóng góp vào hỗ trợ chung.
Bộ trưởng
tài chính Hungary cho biết nước này sẵn sàng hỗ trợ Ukraine, nhưng không
muốn đóng góp vào bất kỳ khoản vay mới nào mà EU phải gánh. Thay vào
đó, Hungary cho biết sẽ cung cấp các khoản vay ưu đãi cao cho Ukraine.
Đặc phái viên khí hậu của Mỹ John Kerry - Ảnh: REUTERS
* Mỹ công bố sáng kiến đền bù carbon hỗ trợ chuyển đổi năng lượng. Ngày 9-11, đặc phái viên khí hậu của Mỹ John Kerry tuyên bố thiết lập kế hoạch đền bù carbon để hỗ trợ các nước đang phát triển đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng sạch.
Ông Kerry công bố kế hoạch Tăng tốc chuyển đổi năng lượng (ETA) với dự định tài trợ cho các dự án năng lượng tái tạo, cũng như tăng tốc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng sạch tại các nước đang phát triển.
Chính phủ Mỹ sẽ phát triển chương trình cùng Quỹ Bezos Earth và Quỹ Rockefeller, với sự đóng góp từ các lĩnh vực công và tư, dự kiến được thực hiện đến hết năm 2030 và có khả năng gia hạn tới năm 2035.
Các ngân hàng, doanh nghiệp gồm Bank of America, Microsoft, PepsiCo và Standard Chartered Bank cũng bày tỏ quan tâm tới thông tin về tình hình phát triển của ETA.
Dẫn đầu
Con thuyền Maxi Edmond de Rothschild dẫn đầu đoàn đua thuyền buồm Route du Rhum tại thành phố Saint-Malo, Pháp, vào ngày 9-11. Route du Rhum bắt đầu từ ngày 9-11 và xuất phát từ Saint-Malo đến thành phố Pointe-a-Pitre ở nhóm đảo Guadeloupe - Ảnh: AFP
*************
Cuộc đua ghế Tổng thư ký NATO: Đâu là ứng cử viên sáng giá?
Khi nhiệm kỳ của ông Jens Stoltenberg kết thúc vào mùa thu năm sau, cuộc tranh luận giữa các đồng minh NATO về người kế nhiệm đã bắt đầu được suy tính một cách nghiêm túc.
Người kế nhiệm ông Jens Stoltenberg sẽ phải điều hành NATO tại một trong những thời điểm bước ngoặt: Cuộc chiến tại Ukraine có nguy cơ leo thang, việc NATO triển khai quân tại các nước giáp ranh Nga, vấn đề kết nạp thành viên mới.
Tiêu chí lựa chọn
Nhiều đồn đoán rằng liên minh quân sự sẽ bổ nhiệm người phụ nữ đầu tiên vào chức vụ này. Khả năng lãnh đạo, gắn kết và hòa giải khác biệt là những yếu tố được xem là quan trọng hơn vấn đề quốc tịch.
Quan điểm và thái độ với Nga cũng sẽ là một yếu tố xem xét. Dù phản đối chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine, nhưng các nước như Pháp, Đức hay ngay cả Mỹ muốn chiến tranh sớm kết thúc và tái thiết lập quan hệ mới với Nga.
Mỹ, Đức, Pháp và Anh là những nước thành viên có khả năng quyết định chọn người nào, đặc biệt là “cái gật đầu” từ Washington.
Ứng viên tiềm năng từ Canada
Phó Thủ tướng Chrystia Freeland được cho là một ứng viên tiềm năng. "Uyên bác, hòa đồng, kiên trì và sáng tạo để đạt được mục tiêu" là những từ mà tình báo Liên Xô từng miêu tả về bà. Bà sử dụng thành thạo tiếng Anh, Pháp, Italia, Ukraine và Nga, kinh nghiệm điều hành các bộ ngoại thương, ngoại giao, tài chính... và diễn ngôn tốt trước công chúng và báo chí.
Gương mặt đại diện Liên minh châu Âu (EU)
Theo The New York Times, một số ứng cử viên sáng giá là phụ nữ bao gồm Thủ tướng Estonia Kaja Kallas, Tổng thống Slovakia Zuzana Caputova và Cựu Tổng thống của Croatia Kolinda Grabar-Kitarovic.
Bà Grabar-Kitarović từng làm trợ lý Tổng thư ký NATO về ngoại giao công chúng (2011-2014). Bà cũng từng là Đại sứ Croatia tại Mỹ, Bộ trưởng châu Âu và Ngoại trưởng, đóng một vai trò quan trọng trong việc Zagreb thành công gia nhập EU và NATO. Tuy vậy, di sản chính trị thân cựu hữu và những cáo buộc quan hệ thân thiết của bà với Moscow đã khiến bà thất bại trong cuộc bầu cử Tổng thống 2019.
Thủ tướng Estonia Kaja Kallas nắm quyền chưa đầy 2 năm nên bà có thể sẽ không từ bỏ vị trí lãnh đạo quốc gia của mình. Đồng thời, bà Kallas chống Nga quá dữ dội, phản đối bất kỳ cuộc đàm phán nào với Tổng thống Nga Putin. Trong khi đó, Tổng thống Slovakia Zuzana Caputova đang phải đối mặt với tỷ lệ ủng hộ trong nước sụt giảm và những bất đồng nội bộ với đảng liên minh và phe đối lập.
Ứng viên sáng giá của Anh
Giới quan sát nhận định Anh sẽ quyết tâm giành vị trí Tổng thư ký. Việc Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace nắm quyền liên tục được cho nhằm khẳng định tính ổn định của London trong hỗ trợ Kiev, đồng thời để tăng cơ hội vào vị trí lãnh đạo NATO.
Cựu Thủ tướng Boris Johnson được đánh giá là có lợi thế bởi ông từng giành được sự tín nhiệm khi giúp xây dựng liên minh quốc tế hỗ trợ Ukraine. Chính ông đã đến Thụy Điển và Phần Lan, thúc giục lãnh đạo hai nước nộp đơn gia nhập NATO.
Giới quan sát nhìn nhận cựu Thủ tướng Theresa May cũng có thể trở thành ứng viên thích hợp. Tuy nhiên, di sản Brexit (Anh rời EU) mà bà May không thực hiện được trong thỏa thuận với Liên minh châu Âu khiến bà khó có thể nhận được sự ủng hộ từ khối này.
***********
