Lê Vy

Qua bài viết đề tựa : « Tại Ukraina, hỗn loạn, chiến tranh bao trùm Donetsk », thông tín viên báo Le Monde nhận định, Donetsk, thủ phủ vùng Donbass với một triệu dân, đang trên bờ vực nổ ra chiến tranh.

Trong cuộc chiến tại sân bay mà quân đội Kiev đã giành được quyền kiểm soát sau đó, tờ báo cho biết, những người Tchechnia đã đứng về phe ly khai chiến đấu chống quân đội Ukraina. Câu hỏi mà tờ báo đặt ra là, tân tổng thống đắc cử vào chủ nhật vừa qua (25/05/2014) Petro Porochenko phải có chiến lược như thế nào để đối mặt với đám quân ly khai, nổi loạn mà không gây oán hận trong dân chúng ? Một trong những ưu tiên của Kiev là tránh để cho quân tiếp ứng cho phe ly khai tràn vào vùng Donbass. Do đó, Kiev tăng cường kiểm soát tại biên giới với Nga để cản trở thành phần ly khai tràn vào Ukraina.

Thế nhưng, từ vài tuần nay, biên giới này là vô cùng mong manh. Trong 45 thành phần ly khai bị thương đang được chăm sóc tại bệnh viện thành phố, chỉ vỏn vẹn có 8 người là dân Donetsk, theo viên kiểm sát trưởng. Còn lại là dân đến từ Nga, vùng Crimée tự trị và Tchechnia…Những chiến binh Tchechnia thừa nhận đến Ukraina từ một tuần nay bằng cách thông qua một thành phố Nga là Rostov-sur-le-Don. Họ tự xưng là « sư đoàn hoang dã », khẳng định độc lập. Đối với họ, việc vượt biên giới sang Ukraina là quá dễ. Một trong số này khẳng định là đã nhận được mệnh lệnh của lãnh đạo tộc người Tchechnia để đến Ukraina. Tuy nhiên, ông Kadyrov, lãnh đạo dân tộc này phủ nhận hoàn toàn tuyên bố trên.

Thành phố Donetsk vẫn trong vòng lẫn quẩn bất ổn chính trị, đường phố vắng tanh và thỉnh thoảng lại vang lên tiếng súng, lựu đạn và các cuộc đụng độ giữa phe ly khai thân Nga và Kiev vẫn tiếp tục.

Tổng thống Putin, nói một đường làm một nẻo

Tờ Le Monde tiếp tục phân tích trong một bài viết khác đề tựa : « Mặc dù dịu giọng, điện Kremlin vẫn gây bất ổn cho đất nước Ukraina ».

Theo bài báo, chủ nhân điện Kremlin luôn miệng kêu gọi đàm phán hòa bình giữa chính quyền Kiev và quân nổi dậy. Thế nhưng, thiện chí đấy của Tổng thống Putin cũng gây khá ngạc nhiên vì vào mùa đông năm 1999-2000, ông đã ra lệnh san bằng Grozny, thủ phủ của Tchechnia, vùng đất mơ ước được độc lập. Do đó, tờ báo nhận định, đối thoại chưa chắc sẽ xảy ra với những lãnh đạo phong trào miền đồng Ukraina trong quá khứ.

Igor Strelkov, lãnh đạo đội quân phiến loạn, là quân nhân Nga, thuộc tổ chức tình báo quân đội Nga GRU. Ông đã tham gia cuộc chiến trong vòng 10 năm tại Tchechnia (1999-2009). Theo một tổ chức phi chính phủ ONG Memorial, ông sẽ bị buộc tội vì nhiều hành vi vòi tiền đối với thường dân Tchechnia. Một nhân vật thứ hai thân Nga là Alexandre Borodaï, thủ tướng tự phong của vùng Donbass, là một cựu phóng viên của tờ báo Zavtra của Nga, một tờ báo cộng sản và cực kỳ theo dân tộc chủ nghĩa.

Thông tin vốn được kiểm duyệt gắt gao tại Nga. Do đó, điện Kremlin không ngừng bôi nhọ lãnh đạo Ukraina qua các câu chuyện trên đài báo và giờ đây, sự thật lần lượt được tiết lộ. Điện Kremlin vẫn luôn tung tin rằng giới cầm quyền Kiev là những tay phát xít, chủ nghĩa dân tộc. Thế nhưng, kết quả bầu cử tổng thống vừa qua tại Ukraina cho thấy là điện Kremlin bịa đặt. Kết quả là lãnh đạo phong trào theo chủ nghĩa dân tộc Pravyi Sektor chỉ giành được 1% phiếu bầu và thắng lợi đã thuộc về tỷ phú sô-cô-la Petro Porochenko. Thế mà kênh truyền hình Nga Pervy Kanal vẫn mị dân và loan tin rằng ông Sektor chiến thắng ông Poronchenko với 37% phiếu bầu còn ông Petro Porochenko chỉ có 29%.

RFI