Mùa hè năm 2022, Cherrie-Ann Austin-Saddington (26 tuổi, quản giáo trong nhà tù nam The Verne ở Dorset) phải đưa ra lựa chọn, sẽ thay đổi số phận cô mãi mãi.

Cô đang ở trong phòng sinh hoạt chung, nơi các tù nhân thường đến để đọc sách báo, thì một tù nhân tên Bradley Trengrove đưa cho cô một tờ báo. Bên trong là mảnh giấy ghi số điện thoại di động bí mật, bất hợp pháp của anh ta. Dưới sự giám sát chặt chẽ của camera an ninh trong tù, Cherrie phải quyết định nhanh. Cô đã không vứt tờ giấy đi, và cũng không báo cáo gì cấp trên.

Đó là quyết định đầu tiên trong một loạt những lựa chọn tai hại dẫn Cherrie đến mối quan hệ tình dục với phạm nhân. Biến cô từ một viên chức nhà tù thành một tội phạm.

Cherrie quyết định chia sẻ câu chuyện của mình hôm 15/11, hé lộ cách những tù nhân đạt được điều họ muốn, ngay cả sau song sắt, bằng cách kiểm soát các nhân viên giữ chìa khóa phòng giam của họ.

Cherrie nhớ lại mình ở tuổi 23 khi ứng tuyển vào làm nhân viên nhà tù. Cô phải tham gia một ngày đánh giá trực tiếp, bao gồm kiểm tra toán, tiếng Anh, thể lực, và cả nhập vai.

"Có ba phòng, mỗi phòng có một diễn viên khác nhau, đóng vai một tù nhân đang gặp tình huống cần giải quyết. Hai người đứng dậy và tỏ ra khá hung hăng. Bạn phải xoa dịu tình hình", cô nói.

Cô được nhận từ tháng 7/2019, mức lương khoảng 1.800 bảng Anh một tháng (mức bình quân toàn quốc 2.600 bảng) để làm việc nhiều giờ, không cố định, trong nhà tù dành cho tội phạm tình dục - điều đến khi nhận việc, cô mới biết.

"Tôi có cảm giác an toàn giả tạo ở nhà tù này, bởi vì các phạm nhân rất tôn trọng người khác. Tôi quên mất rằng họ cũng là những người rất nguy hiểm và giỏi thao túng", cô nói.

Trong những tuần huấn luyện nghiệp vụ, Cherrie được cảnh báo quan hệ không phù hợp với tù nhân là phạm tội hình sự. "Họ chọn mục tiêu, sau đó cố gắng tiếp cận. Họ yêu cầu bạn làm những việc nhỏ nhặt, rồi dần dần phát triển thành những việc lớn hơn", cô nhớ lại những gì đã được đào tạo.

Cô gái trẻ quá tự tin, nghĩ chẳng ai có thể thao túng mình.

Sai người, đúng thời điểm

Ba năm sau, nhà tù này tiếp nhận phạm nhân mới, Bradley Trengrove. Cherrie khi này đang có cuộc sống cá nhân đầy rối ren, làm mẹ đơn thân, không đủ tiền thuê nhà.

Cuộc tiếp xúc đầu tiên của họ không có gì bất thường. Cherrie đang tuần tra tại một xưởng nghề xây gạch, kiểm tra số lượng tù nhân nơi Bradley đang lao động. Anh ta gọi với theo, nhờ cô mượn giúp thư viện một tờ tạp chí nông nghiệp.

Rồi cô bắt đầu thấy anh ta ở khắp mọi nơi. "Anh ta thường hỏi, 'Cô khỏe không? Cảm ơn vì tờ báo. Mọi chuyện ổn chứ?' Mọi chuyện bắt đầu như vậy", cô nói.

Bradley cũng rất được lòng các quản giáo khác, lễ phép, duyên dáng và biết kể chuyện cười.

Ba hoặc bốn tuần sau khi mượn tạp chí, anh ta đã đích thân trả lại cho Cherrie, kèm theo số điện thoại của anh ta được giấu bên trong. Cô quyết định cố gắng giữ khoảng cách với hắn.

Suốt một tháng trời, chẳng có gì xảy ra. Một người bạn của Bradley bắt đầu nhắn tin cho Cherrie trên Facebook, nài nỉ cô nhắn tin vào số điện thoại mà hắn đưa. Cố gắng tránh mặt anh ta cũng vô ích. "Mỗi lần tôi ra ngoài, anh ta đều ở đó", cô nhớ lại.

Rồi hắn bắt đầu hỏi han những suy sụp đời sống riêng tư, căng thẳng nghề nghiệp, những lời đồn đại không hay về cô. Chạm đúng mạch cảm xúc, nữ quản giáo òa khóc như đứa bé. Bradley đã an ủi cô. Sau đó, họ bắt đầu nhắn tin cho nhau.

Ban đầu, họ chỉ nhắn tin cho nhau một hoặc hai lần mỗi ngày. Ban đầu là những chuyện trong trại, sau đó Bradley bắt đầu khen ngợi mái tóc, nụ cười cô. Hắn cũng nhờ bà ngoại, mẹ và em trai nhắn tin hỏi han cô. "Cứ như thể tôi có được một gia đình ủng hộ vậy," cô nói. Vài tuần sau hắn nhắn tin "Hình như anh yêu em mất rồi".

Tất nhiên, Cherrie biết Bradley là một tội phạm tình dục bị kết tội hiếp dâm. Nhưng hắn nói với cô rằng chuyện đó xảy ra khi hắn 15 tuổi, còn nạn nhân chỉ kém hắn vài tháng. "Bọn anh đồng thuận nhưng sau đó cô ta tố cáo anh", hắn thủ thỉ với Cherrie.

Còn Cherrie nhẹ dạ, không cả tra cứu hồ sơ của hắn.

Sự thật là, 5 năm trước đó, hắn bị kết án 13 năm tù vì nhiều lần cưỡng hiếp một bé gái tuổi teen và quan hệ tình dục với một trẻ em. 20 phụ nữ khác đã lên tiếng cáo buộc anh ta đã tấn công họ.

"Lúc đó, tất cả những gì tôi nghĩ là, mình có một người ở đây đang dành cho mình sự quan tâm và hỗ trợ mà mình cần lúc này", cô nói.

Bradley được trại giao làm thợ sửa chữa, công việc đi kèm nhiều đặc quyền như tự do đi lại trong khu vực xưởng. "Anh ta sẽ ra ám hiệu gật đầu với tôi nếu thấy ổn và chúng tôi sẽ tìm một nơi vắng vẻ", Cherrie nói, dù có camera nhưng vẫn có những góc khuất. "Đôi khi camera không hoạt động. Đó là một nhà tù khá cũ".

Bradley sau đó khẳng định họ đã quan hệ tình dục 30 đến 40 lần, trong khi Cherrie nói chỉ 3-4 lần. Cô có thai một lần với hắn, song bị sảy.

Vài tháng sau, điện thoại của "bạn trai" bị hỏng. Cherrie đã lén đưa cho anh ta một chiếc mới. Cô lưu Bradley trong danh bạ là "chồng sắp cưới".

Cô đã bắt đầu gặp gỡ gia đình Bradley và trở nên thân thiết với mẹ anh ta. Anh ta cũng rót vào tai cô viễn cảnh họ về chung nhà, anh tự tay làm một căn nhà gỗ bên hồ.

Trả giá

Bradley từ kẻ bị cầm tù trở thành người kiểm soát nữ quản giáo. Anh ta sẽ nổi đóa mỗi lần hẹn mà cô đến muộn, hoặc chỉ đạo cô phải ngủ giờ nào, gặp ai. Hắn dọa nếu cô làm hắn giận, hắn sẽ tố cáo cô với lãnh đạo nhà tù và hủy hoại cuộc đời cô. Mặc dù đang ở sau song sắt, anh ta dường như có tất cả quyền lực.

Cô nhiều lần nghĩ đến bỏ việc, rồi hắn lại ngọt nhạt giữ chân. Tất cả trở thành vòng lặp bế tắc.

Tháng 3/2023, khoảng 7 tháng sau khi họ yêu nhau, điện thoại của Bradley bị lục soát và tìm thấy. Tất cả tin nhắn về mối quan hệ thể xác của họ được ghi rõ ràng, dưới tên đầy đủ của cô. Anh ta ngay lập tức bị chuyển trại còn cô nộp đơn thôi việc.

Sự nghiệp của cô tại Cơ quan Quản lý Trại giam đã kết thúc, nhưng mối quan hệ giữa 2 người vẫn tiếp tục. Nhờ mẹ làm trung gian, anh ta nài nỉ Cherrie đến thăm tại nhà tù mới.

Nhưng nhà tù mới sẽ không bao giờ cho phép Cherrie vào danh sách khách đến thăm vì vậy Bradley đã yêu cầu cô phải đổi tên và cô đã làm theo. Anh ta có thể kiểm soát cô đến mức độ đó, ngay cả khi đang ở trong phòng giam.

Hắn yêu cầu cô mang theo xi lanh để hắn tuồn tinh trùng cho cô thụ thai, cô vẫn ngu muội làm theo. Ở cổng khám xét, dù đã giấu dụng cụ này trong áo ngực, thái độ của cô gây nghi ngờ, mọi chuyện vỡ lở.

Cảnh sát đến nhà cô và cho cô xem hồ sơ tiền án của Bradley, cô quyết định chấm dứt liên lạc.

"Anh ta vẫn tìm cách liên lạc với tôi qua bạn bè, bạn gái của bạn bè, qua số điện thoại của những người lạ", cô kể.

Đầu năm 2024, cô nhận được một lá thư nhuốm máu, 10 trang giấy nói rằng hắn không thể sống thiếu cô. Lần này, cô quyết định giao nộp mọi bằng chứng cho cảnh sát và chịu mọi phán quyết.

Tháng 3/2023, cô bị đột quỵ tủy sống, hôn mê suốt 9 ngày, hiện ngồi xe lăn. Cô bị phạt 2 năm tù, hoãn thi hành án do tình trạng sức khỏe.

Mối quan hệ với Bradley đã khiến Cherrie chìm trong xấu hổ và tội lỗi. Chuyện xảy ra khi cô còn trẻ, ngây thơ và vô cùng cần sự hỗ trợ nhưng cô vẫn tự trách mình vì đã để điều đó xảy ra.

Bradley cũng bị kết tội và phải chịu thêm 2 năm 3 tháng tù giam ngoài bản án 13 năm tù. Trong phán quyết của mình, thẩm phán nói: "Đây là mối quan hệ ngang bằng, cả hai đều đưa ra quyết định sai lầm".

Bộ Tư pháp Anh cho biết năm 2019-2024, có 64 nhân viên nhà tù bị đề nghị sa thải và 114 người bị tố cáo vì hành vi sai lệch với phạm nhân chỉ trong năm 2024. Con số này có thể chỉ là một phần nhỏ so thực tế. Tòa án khắp nước Anh năm nay đã kết án tù cho nhiều nữ quản giáo vì yêu đương, tiếp tay cho tù nhân.

Cherrie cho rằng một phần của tình trạng này gia tăng còn do tình trạng thiếu hụt nhân lực trầm trọng. "Các nhà tù thiếu nhân viên đến mức tôi không nghĩ rằng họ đã dành đủ sự quan tâm cho đội ngũ nhân viên mà họ đang có", cô nói.

Tiến sĩ Bronwen Frow-Jones, ở Đại học Cardiff cũng đồng ý rằng việc tuyển dụng, kiểm tra và đào tạo các quản giáo, vốn được thực hiện tập trung thay vì từng nhà tù riêng lẻ, là "hoàn toàn không đủ".

"Những thanh thiếu niên không có kinh nghiệm gì ngoài công việc làm thêm vào thứ bảy đang được tuyển dụng làm quản giáo. Và sau 8 tuần đào tạo, họ vào làm tại một số nhà tù khó nhằn nhất cả nước", Tiến sĩ Bronwen cho biết.

Bà tin rằng cách hiệu quả nhất để giảm tình trạng tham nhũng của nhân viên là cải thiện công tác đào tạo và đảm bảo các sĩ quan cảm thấy an toàn khi báo cáo vi phạm.

Hải Thư (Theo The Sun, Guardian, Independent)

Tháng 10/2010, Shrien Dewani, doanh nhân triệu phú 30 tuổi ở Anh, kết hôn với người đẹp Thụy Điển 28 tuổi Anni Hindocha trong đám cưới xa hoa kéo dài ba ngày ở Mumbai. Cả hai đều xuất thân từ gia đình giàu có gốc Ấn Độ.

Sau hôn lễ, cặp đôi đi hưởng tuần trăng mật ở Nam Phi. Vào 12/11/2010, ngày thứ năm của kỳ nghỉ, họ đến Cape Town. Tài xế taxi địa phương tên Zola Tongo đưa họ đến khách sạn năm sao Cape Grace. Tối hôm sau, họ gọi Zola đưa đến nhà hàng Surfside ở ngoại ô Strand.

Shrien khai với cảnh sát rằng sau bữa ăn, Anni nói muốn thấy "những khía cạnh đậm chất châu Phi hơn là những khía cạnh phương Tây hóa ở nơi đây". Vì vậy, tài xế đề nghị đưa họ đi qua thị trấn.

Khi giảm tốc độ để rẽ, họ giật mình vì tiếng đập vào kính chắn gió.

Shrien kể một người đàn ông châu Phi cầm súng lục ra lệnh cho tài xế ra khỏi xe và ngồi vào ghế của anh ta, rồi một người đàn ông thứ hai mở cửa sau bên cạnh. "Họ tách chúng tôi ra, chĩa súng vào đầu tôi nói: Hoặc là mày đi ra hoặc bọn tao sẽ bắn mày'".

Shrien bị cướp tiền, ví, đồng hồ và điện thoại di động rồi bị ép ra khỏi xe, chiếc taxi phóng đi. Anh ta kể đã hét lên cầu cứu xung quanh, được một người qua đường giúp gọi cảnh sát. Shrien sau đó được đưa về Cape Grace.

Em gái Anni, Ami, đang ở nhà thì nhận được cuộc gọi từ anh trai báo rằng Anni đã bị bắt cóc và đang mất tích. Bố Anni lập tức mua vé đi Cape Town. Cả gia đình chờ đợi suốt đêm trong lo sợ, tự hỏi chuyện gì đã xảy ra. Sáng hôm sau, họ nhận được thông báo đã tìm thấy chiếc xe bị bỏ lại cùng với thi thể Anni ở ghế sau.

Anni bị bắn ở cự ly gần vào cổ. Sau đó, cảnh sát xác nhận đồng hồ đeo tay Giorgio Armani, một chiếc vòng tay vàng trắng nạm kim cương, túi xách và điện thoại di động BlackBerry của Anni đã biến mất. Các món đồ có giá trị ước tính là 90.000 rand (6.089 USD).

Người chồng đáng ngờ

John Jonkers, quản lý của khách sạn Cape Grace, cho biết đang trực ca đêm vào ngày xảy ra án mạng. Shrien cùng cảnh sát trở về lúc 1h, gặp John ở quầy lễ tân, thông báo chuyện đã xảy ra.

Shrien kể bị kẻ bắt cóc ép ra khỏi xe, nhưng John chú ý thấy áo anh ta không có một nếp nhăn, trên người không có vết trầy xước nào và trông như thể đã sẵn sàng cho một sự kiện trọng đại.

"Điều khiến tôi ấn tượng lúc đó là ông Shrien rất bình tĩnh. Vợ ông ấy bị bắt cóc ở nước ngoài, ở một khu vực rất nguy hiểm... Tôi từng thấy những người la hét với tôi vì làm mất iPhone. Còn đây là vợ ông ấy", John kể.

Shrien còn cho John xem ảnh một chiếc đồng hồ đắt tiền, nói là đã bị bọn cướp lấy đi và muốn John in ảnh chiếc đồng hồ đó để làm bảo hiểm. Hành vi của Shrien khiến John ngạc nhiên: "Tôi đã nghĩ: Ồ, ông còn lo lắng về một chiếc đồng hồ khi vợ ông đã bị bắt cóc sao?'. Ông ấy quan tâm đến món đồ có giá trị của mình hơn là vợ". Viên quản lý tin rằng Shrien đã đưa vợ đến Cape Town để sát hại.

Đối chiếu dấu vân tay trên taxi với cơ sở dữ liệu, cảnh sát tìm ra Xolile Mngeni - kẻ từng bị điều tra vì tội ẩu đả trong quán bar. Bị bắt ngày 16/11, Xolile thừa nhận tham gia vụ bắt cóc, cướp và giết người, đồng thời khai ra Mziwamadoda Qwabe đã bắn Anni khi giành giật túi xách của cô.

Sau khi bị bắt vào 18/11, Qwabe tiếp tục chỉ điểm tài xế taxi Zola. Khi bị thẩm vấn, Zola tuyên bố rằng chính Shrien đã nói muốn tìm người giết vợ và hứa trả công 15.000 rand (khoảng 870 USD).

Zola kể cho một người bạn tên Monde Mbolombo, làm lễ tân tại khách sạn Colosseum, về lời đề nghị của Shrien. Đóng vai trò trung gian, Monde liên lạc với Qwabe và anh ta đã đồng ý thực hiện vụ ám sát được lên kế hoạch dàn dựng như một vụ cướp xe.

Mặt tối của cuộc hôn nhân

Khi vụ án xuất hiện trên khắp mặt báo, trở lại Anh, Shrien tuyển dụng chuyên gia quan hệ công chúng nổi tiếng Max Clifford để giúp xóa bỏ tin đồn giết vợ.

Shrien khi đó chia sẻ: "Tôi vừa mới cưới được cô gái trong mộng. Sao tôi lại muốn giết cô ấy chứ? Mọi người cứ đưa ra những lời buộc tội vô căn cứ, hoang đường. Câu hỏi thực sự là, ai được lợi gì khi giết một người mình vừa mới cưới?".

Nhưng gia đình tiết lộ Anni không hề hạnh phúc như vẻ bề ngoài. Vài tuần trước đám cưới, Anni nhắn tin cho người thân: "Cãi nhau rất nhiều với Shrien. Ước gì em chưa bao giờ đính hôn". Đêm trước đám cưới, Anni nhắn: "Giờ em rửa mặt bằng nước mắt mỗi ngày".

Ami cũng biết về những lo lắng của chị gái. "Vài tháng trước đám cưới, chị ấy gọi điện cho tôi và nói 'Chị đã ném trả nhẫn rồi. Chị không muốn kết hôn nữa'. Chị ấy rất buồn, nói rằng đám cưới sẽ không đi đến đâu và không muốn tiếp tục".

Ngày thứ hai của tuần trăng mật, Anni nhắn tin cho em gái nói "không cảm thấy hạnh phúc chút nào".

Giữa những ồn ào, Shrien được cho là đã có quan hệ đồng tính với "trai bao" tên Leo Leisser, cao 1,93 m, chuyên phục vụ khách hàng có sở thích khổ dâm. Leo tiết lộ với truyền thông rằng từng quan hệ với Shrien trong thời gian anh ta hẹn hò Anni. Câu chuyện gây chấn động dư luận. Điều này được suy đoán là động cơ dẫn đến cuộc hôn nhân và vụ giết người.

"Anh ta cảm thấy cần phải che giấu xu hướng tính dục của mình và kết hôn với Anni", Ami nói.

Nỗ lực để tránh dẫn độ

Dữ liệu video giám sát tại khách sạn vào một ngày sau vụ giết người cho thấy Shrien đi dọc hành lang, vừa đi vừa nói chuyện và cười trên điện thoại.

Đoạn video khác, vào ba ngày sau án mạng, ghi lại cảnh tài xế Zola đến khách sạn Cape Grace và đi theo Shrien, đang cầm một túi nylon, vào phòng internet. Khi họ xuất hiện lần nữa, Zola là người cầm chiếc túi. Đây được cho là cuộc hẹn trả thù lao mà Zola kể với cảnh sát.

Với bằng chứng chống lại Shrien ngày càng nhiều, Nam Phi muốn dẫn độ anh ta để điều tra. Nhưng Shrien đã đấu tranh nhờ sự giúp đỡ của luật sư hàng đầu.

Nhóm luật sư bào chữa cho Shrien khẳng định rằng Zola đã nói dối về hợp đồng giết người và số tiền 15.000 rand mà anh ta nhận được là tiền trả cho việc sắp xếp chuyến đi bằng trực thăng mà Shrien muốn gây bất ngờ cho Anni. Họ nói thật "lố bịch" khi cho rằng chỉ vài giờ sau khi đến Nam Phi, Shrien đã có thể sắp xếp một vụ ám sát vợ qua tài xế taxi bản địa.

Theo luật sư, vụ giết người là một vụ bắt cóc đòi tiền chuộc nhưng đã thất bại. Kế hoạch là nhóm bắt cóc sẽ đòi tiền chuộc vào ngày hôm sau và Shrien sẽ sẵn lòng trả, nhưng Anni hẳn đã phản kháng và bị bắn.

Không hợp tác với cảnh sát, Xolile bị kết án tù chung thân vào năm 2012. Qwabe bị kết án 25 năm tù vì tội giết người, Zola nhận 18 năm tù nhờ thỏa thuận nhận tội. "Người trung gian" Monde được miễn trừ trách nhiệm để đổi lấy lời khai chống lại những bị cáo khác.

Sau cuộc chiến pháp lý kéo dài, Shrien bị dẫn độ từ Anh đến Nam Phi vào ngày 7/4/2014. Anh ta bị buộc tội giết người, bắt cóc, cướp và cản trở việc thực thi công lý.

Lời khai gây sốc

Trên phiên tòa xét xử vào tháng 10/2014, đội ngũ luật sư bào chữa khuyến khích Shrien thừa nhận có quan hệ tình dục với mại dâm nam.

Shrien khai rằng: "Tôi có quan hệ tình dục với cả nam và nữ. Tôi tự nhận là người song tính. Quan hệ của tôi với nam giới chủ yếu là quan hệ thể xác hoặc trò chuyện qua email với những người tôi gặp trên mạng hay tại các câu lạc bộ".

Bên công tố vốn được cho là nắm chắc phần thắng, nhưng khi Zola ra làm chứng, dù vẫn bám sát vào câu chuyện của mình, anh ta gặp khó khăn trong việc nhớ lại mọi thứ một cách chính xác khi bị thẩm vấn.

Tháng 12/2014, thẩm phán Tòa cấp cao Western Cape tuyên Shrien vô tội do bằng chứng của Zola "kém chất lượng đến mức không ai biết được đâu là sự thật và đâu là dối trá".

"Chúng tôi muốn anh ta bị thẩm vấn chéo, nhưng vụ án đã bị bác bỏ khi phiên tòa mới diễn ra được một nửa. Chúng tôi thất vọng và cảm thấy như bị bỏ rơi", Ami nói.

Shrien vẫn khẳng định vô tội. Trong một tuyên bố trước Tòa án Điều tra Tử vong ở London năm 2015, anh ta nói: "Các thành viên băng đảng đã thỏa thuận với chính quyền để được miễn trừ hoàn toàn hoặc giảm án đáng kể nhằm đổi lấy việc cung cấp bằng chứng chống lại tôi. Chính bằng chứng của những kẻ nói dối đã dẫn đến cuộc săn lùng tôi và hậu quả là không thể tìm ra sự thật về những gì đã xảy ra đêm đó".

Năm 2017, Shrien tìm được tình yêu mới với bạn trai người Brazil, nhiếp ảnh gia Gledison Lopez Martins. Bố Anni, ông Vinod, cho biết việc con rể cũ giữ bí mật là người đồng tính với cả gia đình ông là "một sự sỉ nhục tột cùng".

Ông Vinod nói thêm: "Ngay từ ngày đầu tiên, anh ta đã phủ nhận là người đồng tính. Gia đình anh ta nói sẽ kiện các cáo buộc như thể đó là lời nói dối. Sau đó, tại tòa, anh ta tự nhận 70% là người song tính. Giờ thì hóa ra anh ta hoàn toàn là người đồng tính. Anh ta nên cho chúng tôi biết sự thật từ đầu, như vậy Anni sẽ không bao giờ kết hôn với anh ta hay đến Nam Phi".

15 năm sau án mạng, nỗi đau vẫn còn đó đối với gia đình Anni. Họ vẫn chờ đợi câu trả lời dù không có cuộc điều tra nào.

"Thật khó khăn khi bạn không biết chuyện gì thực sự đã xảy ra. Có quá nhiều câu hỏi. Không thể nào bỏ lại quá khứ để bước tiếp được", Ami nói.

Tuệ Anh (theo The Sun, Independent, The Guardian)