Trương Kế * nguyệt lạc ô đề

 tạp văn 4* chuvươngmiện

*

Sau buổi noí chuyện ở Hội Văn Học Nghệ Thuật thị trấn Phong Kiều , về đến nhà trọ , thao thức mãi mà không làm sao nhắm mắt cho nổi , bèn lay bà xã dậy :

-Giờ Tý canh ba rồi , dậy đi mẹ con ?

Bà xã cũng ngôì dậy ngay tức thời  , vì cũng không ngủ được , tôi bỏ trà vào ấm , rồi đổ nước nóng trong phích , trà này là trà Vũ Di mơí mua ngoài thị trấn  bữa trước , mỗi ngươì nhâm nhi một chung hột mít , tôi nhập đề :

-Theo như bà , thì chữ  “Sơn “ Hán văn hiểu như thế nào là chuẩn ? là đúng ?

-Thực ra chả làm sao mà đúng hẳn , chỉ có thể đúng tương đối mà thôi ? Sơn thường hiểu là Nuí , nhưng mà Sơn dùng làm điạ danh thì chưa chắc đã là nuí ?

-Noí thử ?

-Bây giờ noí về điạ danh Việt Nam cho dễ hiểu , chả hạn như ngoài Bắc có các tỉnh như : Sơn La , Sơn Tây , Sơn Nam , Lạng Sơn , miền Trung thì tỉnh Quảng Ngãi có quận Bình Sơn , quận Sơn Tịnh , quận Sơn Tịnh có làng Sơn Mỹ [ không có núi non gì cả ? ] ngoài ra còn chim Sơn Ca , Sơn Dầu , Sơn Mài , Sơn móng tay ………….

*

Ông bạn hướng dẫn du lịch đi ngang hàng vơí vợ chồng chúng tôi , đi khơi khơi về phiá trước chuà Hàn San , là một bãi đất hoang  vu , vưà cỏ vừa đất lộn xộn , chỗ mà ông chủ tịch thị trấn Phong Kiều dự tính là nếu các học giả , học thật chủ trương chốn này khi xưa là Nuí Sầu Miên , thì góp tiền cho ông , ông sẽ kêu nhà thầu đắp cấp kỳ một ngọn nuí giả Sầu Miên ? đi ước chừng một dậm ,thì thoáng mệt , ba ngươì ngồi xuống một tảng đá ven đường ? tôi hỏi ông bạn hướng dẫn viên :

-Bạn hiểu như thế nào về chữ Sơn ?

-Ngộ tốt nghiệp cử nhân sử điạ , học thêm hai năm về nghành hướng dẫn du lịch , theo ngộ thì chữ Sơn “ san “ thông thường được hiểu là nuí , nhưng Trung Quốc vốn là nước đa dân tộc , tuy thống nhất về ngôn ngữ văn tự , nhưng vẫn còn duy trì tám tiếng noí khác nhau trên đất nước này  , tứ tiếng Phổ Thông “ Quan Thoại “, rôì tiếng Tiều “ Triều Châu “ , tiếng Hẹ . tiếng Quảng Đông ….những danh từ thông thường như “ nhất ngôn ký xuất , tứ mã nan truy “ có nghiã một lơì noí ra , thì đến con ngựa Tứ  thuộc loại thiên lý mã chạy theo cũng không niú lại đựợc ? “ nhưng cũng có nhiều ngươì hiểu là “ 1 lời noí ra , bốn ngựa chạy theo niú cũng không kịp “ chữ Tứ vưà có nghiã là “ loại ngựa Tứ” và cũng có nghiã là Bốn , ngay như Thập Vạn Đại Sơn là dẫy nuí [ tên là Thập Vạn ] daì vào khoảng 170 km , rộng từ 15 đến 30 km, ở tỉnh Quảng Si [ tức Quảng Tây ] chạy theo hướng Đông Bắc Tây Nam bắt đầu từ Khâm Châu , đến huyện Ninh Minh sát đến biên giơí nước Việt Nam , Thập Vạn là tên riêng cuả dẫy nuí , cũng như trong bài Chắn ,Tổ Tôm có con bài “ Bát Vạn “ Thập Vạn không có nghiã là 10 vạn , và Bát vạn không có nghiã là 8 vạn , trong bộ Phim Truyện  Cô Gái Đồ Long “ tức Ỷ Thiên Đồ Long Ký “ nơi ở cuả quận chuá Triệu Mẫn là Hồ Liễu Sơn Trang , là chốn ở giưã cánh đồng , trong vườn có Hồ nước và nhiều cây Liễu , tuyệt đối không có Nuí , và trong bộ Phim Truyện “ Tiếu Ngạo Giang Hồ ‘ thì ở Tậy Hồ vùng Giang Nam có một nơi goị là “ Cô Sơn Mai Trang là nơi Giang Nam Tứ Hữu giam giữ Nhậm Ngã Hành giáo chủ Triêu Dương Thần Giáo , không có nui ? chỉ có hồ nước mà thôi ?

Sơn trang là một trang trại , rộng rãi , có hàng rào bao bọc , biệt lập hẳn vơí khu dân cư thế thôi , vơí nưã chả hạn như “ Vạn Mã trang , Vạn Mã đường “ là một trang trại có treo một vài bức tranh nổi tiếng cuả Hoạ gia về Ngựa , chứ nơi đây không có nuôi một con ngựa nào cả ? ngay Ngưu Gia Thôn , Mã Gia Thôn, hay Ô Đề Thôn [ nếu có ] thì cũng chỉ là điạ danh , chứ không phải là nơi nuôi Trâu , nuôi Ngựa , hay thôn Quạ kêu ?

-Thế Sầu Miên Sơn ?

-Vùng này không có núi non chi cả , vơí nưã từ thơì nhà Đừơng cho đến bây giờ cũng trên 12 thế kỷ , vật đổi sao dơì ? thương hải biến vi tang điền , biết Sầu Miên Sơn ở đâu ? quãng đất trống này ngang dọc vài trăm mẫu , biết đâu thơì trước chả có một “ Sầu Miên Sơn Trang “ .

Ba ngươì lững thững đi trở lui để vào chuà Hàn San , vưà đi thi ông bạn Hứơng dẫn Viên noí tiếp thêm :

-Nhập gia tuỳ tục , nhập giang tuỳ khúc , chuà Hàn San là chuà thuộc loại Thiền Tông , không cầu kinh , tụng niệm , cầu an cầu siêu , không lập đàn ma chay , cũng không có ruộng đất hương hoả chi ? cũng không có xin xăm boí quẻ , nên đời sống rất khó khăn ? tuy là Bắc Tông , nhưng chế độ bồi dưỡng ăn uống thì y như Nam Tông , ngày ăn 1 bưã ? kẹt lắm thì ăn cháo ?

-Vậy ngày thường sinh hoạt ra sao ?

-Tình hình kinh tế noí chung , nơi nào cũng khó khăn? chuyện cúng dường hoạ hoằn lắm mơí có , chỉ sống nhờ vào tiền dập bài thơ cuả Trương Kế do Khang Hưũ Vi viết trên tảng đá , sau nữa thì nhờ giải thích baì thơ “ Phong Kiều dạ bạc “ và kiếm  chút tiền thù lao , sống qua ngày để phụng sự đức tin .

*

Chung quanh hành lang chuà Hàn San thì có vài cây ngọc lan vàng và trắng  và vài chiếc bàn , mỗi du khách được một vị cư sĩ tiếp đón, chỗ nào cũng đông , thiện nam tín nữ ? riêng thùng phước sương thì chỗ đó rất ít ngươì đi qua lại , rồi gặp một vị xính xáng chào hoỉ ba ngươì chúng tôi , ông bạn Hướng dẫn Viên giơí thiệu ngay :

-Tài Có này và cái Ngộ , cũng là dân Chợ Lớn [ Việt Nam ] đời sống pển khó khăn quá , nên mơí dzoọc qua đây sống nương nhờ cưả Phật , cũng lây lất qua ngày ?

-Thế giải thích thơ Trương Kế thì thù lao ra sao ?

-Tuỳ hỉ , ai cho bao nhiêu thì cầm bấy nhiêu , lơị nhuận thu được thì chia tứ lục [ mình 6 chuà 4] .

Tôi móc tuí đặt trên đĩa nhựa  50 đồng đôla và chắp tay noí :

-Xin Thầy cứ tự nhiên , muốn noí gì thì noí ?

Vị cư sĩ bỏ tiền vào tuí và bắt đầu rót nước trà ra mấy cái chung hột mít  mơì chúng tôi và thầy bắt đầu phán :

-Trước đời Nam Bắc triều thì ngôi chuà nhỏ này có tên là Phổ Minh bảo tháp , sau đó cháy , đến thơì Tuỳ Đường thì có tên là Diệu Lơi Tự , Phong Kiều Tự , noí chung thì cũng bình thường chả có gì đặc biệt , như những ngôi chuà vô danh trên toàn quốc mà thôi , nhưng đến thơì Trung Đường , cũng may mắn là dùng tên một vị cao tăng cách nay trên 200 năm tu trì ở đây ngày còn nhỏ vơí cao tăng Thập Đắc , nếu hồi đó mà ban trị sự đặt là Thập Đắc Tự , thì cũng tiếp tục đoí dài dài ?

-Tại sao ?

-Chả là cao tăng Thập Đắc và cao tăng Hàn San là hai trẻ mồ côi , thân nhau như anh em , cùng tu ở Diệu Lợi tự , được khoảng 5 năm thì mỗi ngươi đi tu mỗi ngả , sư Thập Đắc thì không rõ đi đâu , nhưng sư Hàn San thì tu trên nuí Thiên Thai [ chuà Thiền Đài ] tỉnh Chiết Giang , tỉnh này thuộc nước Việt cuả Việt Vương Câu Tiễn  , còn chuà Diệu Lơị thì toạ lạc trên đất liền ở thành Cô Tô thị trấn Phong Kiều thuộc nước Ngô cuả Ngô Phù Sai , hai tỉnh vốn liền nhau , cao tăng Hàn San ngoài chuyện tu trì Thiền Tông , còn là một thi nhân có danh thơì trung Đường,  cao tăng Hàn San là một trong bốn vị ẩn tu , nên cái chuyện danh vọng phù danh trong chốn văn chương ngài không quan tâm cho lắm , sau đó thì 150 năm sau mang tên ngài mà đặt cho chuà Diệu Lợi , lúc đó thì chuà cũng chưa có gì khơi sắc , rồi vận may ở đâu kéo tới , thi sĩ Trương Kế đi thi bị trượt vỏ chuối , về ngang qua đây nằm dươí thuyền làm một bài thơ [ Phong Kiều Dạ Bạc ] bài thơ này vưà hay vưà nổi tiếng , lại nhiều râu ria hoa lá cành , chẳng qua là sau thơì nhà Đường là tiếp theo miền Bắc là Thập quốc , miền Nam là thơì Ngũ đại , sau đó nhà Tống cuả Triệu Khuông Dẫn thống nhất , chính trị hà khắc , dân chúng bị bịt mồm bịt mõm , không ai dám hở môi , vì đó tha hồ mà bàn xuông tán nhảm , chuyện không có gì ? thì bài thơ Phong Kiều Dạ Bạc trở thành thơ thờì sự , chuyện đúng hay sai ? không thành vấn đề , nhưng noí thì vô tội vạ , thành ra mơí có chuyện “ô Đề “ tiếng quạ kêu hay “ thôn Ô Đề “ rồi giấc mơ  “Sầu Miên” biến thành  Nuí Sầu Miên “ chuyện ba vạ chả chết thằng Mông Cổ , Mãn Châu nào ? tha hồ mà noí , noí dài dài ? noí đều đều .

-Xin cho hỏi ? theo tiên sinh thì chuyện Sầu Miên Sơn như thế nào ?

-Chuyện là vầy , cuối thơì Đông Châu ,trước công nguyên 200 năm , thì nhà Tần thống nhất toàn Trung Quốc , nhưng trước đó khoảng 20 năm thì có cuộc chiến tranh đẫm máu giưã nước Ngô [ cuả Ngộ Phù Sai ở vùng Giang Tô ] và nước Việt của Việt Vương Câu Tiễn ở vùng trên là tỉnh Chiết Giang , nghe các cụ truyền lại , khu Giang Kiều này vốn là chốn Lâm Sơn ,không có nuí nhưng đất hơi cao có rừng trồng toàn cây Sơn , dùng làm nhựa trét thuyền và thúng , sau đó đến đời Ngô Hạp Lư thì xây thành nhà Ngô , và đến đời Ngô Phù Sai thi tu bổ xây cất thêm gọi là Cô Tô Đài , sau đó thì thua nước Việt cuả Câu Tiễn , và Cô Tô đài bi đốt cháy ruị ra tro ,  nghe noí là Phạm Lãi trốn sang nứớc Tề ,làm ăn khá giả và có lập tại chốn đất Cô Tô cũ này một cơ ngơi là Sầu Miên Sơn Trang để cho Tây Thi ở dưỡng lão ? sau đó  tám trăm năm  thì đến đời nhà Tuỳ , Tuỳ Dương Đế cho đàò kinh Đại Vận Hà , dài trên ngàn dậm , nôí liền Hoàng Hà và Dương tử Giang , con Kinh Lớn này chẩy qua điạ phận tỉnh Giang Tô , đào thêm hai nhánh  kinh nhỏ thông qua vùng naỳ chẩy dươí cầu  Giang Kiều và Phong Kiều , hai nhánh kinh nhân tạo này đã xoá đi gần hết di tích thành Cô Tô , Lâm Sơn , Sâù Miên Sơn Trang và ngôi chuà Diệu Lơi cũ . Thành ra chuyện thi ca là một giấc mơ ? cao tăng Hàn San là tên ngươì [ khi không biến thành  “chuà trên nuí lạnh “ .

-Còn chuyện Thôn Ô Đề ?

-Thì ở đâu cũng thế thôi ? dân gian mà , chả hạn phường khóm tên hành chánh là gì thì chả cần biết ? nhưng trong đó có nuôi bò sưã thì thiên hạ goị là “ xóm chuồng bò “ giết heo thì đựợc goị là “ xóm chuồng heo ‘ cách đó mấy dậm , là Đại vận Hà tiếp đến là hai con kinh đào , bên cạnh là bãi đất trồng cả 500 cây phong [ bây giờ thành cả một rừng phong ] thì cái chuyện chim ,cò , vạc, quạ , bay qua  đậu lại , hay làm tổ , hay kêu , là chuyện bình thường ? trên giấy tờ hành chánh là thôn Giang Kiều [ hoặc Giang Thôn ] còn trên thực tế thì goị là “ Xóm Diều Quạ ‘ ? ai không hài lòng chỉ có nước đi kiện thôi ?